Redactioneel
Dorpsorgaan In dit nummer geen voetbal. Niet dat we ongeïnteresseerd zijn of er geen verstand van zouden hebben! Integendeel, de redactie is behoorlijk ter zake kundig en zou niets liever willen dan via een vlammend betoog laten zien dat ze het beter weet dan de bondscoach.
Blad van de Dorpsraad Spaarndam Onder verantwoordelijkheid van de redactie
34e jaargang 2000 nr. 2 Nummer 170
Redactie Gerrit van den Beldt, Marga Kranendonk, Annemarie van Leen-Janssens, Otto van Veen, Willem van Warmerdam en Jan Zwetsloot Adres Westkolk 4, Spaarndam-West E-mail
[email protected] Vormgeving Willem van Warmerdam Omslag Arno Valent Oplaag 1450 exemplaren Verspreiding Huis-aan-huis binnen de bebouwde kom van Spaarndam Toezending per post ƒ 20,- per jaar (4 nummers) over te maken op bankrekeningnummer 11.83.08.092, (Rabobank Spaarndam) t.n.v. Stichting Dorpsraad Spaarndam
Maar zouden we u dan iets nieuws vertellen? Spaarndammers, realiseerden we ons tijdig, staan er immers om bekend dat ze, zeker over voetbal, altijd alles beter weten. Daarom dus hier geen Euro 2000, maar wel echt nieuws, bijvoorbeeld het verslag van een spannende vergadering waarin de Dorpsraad tegen veel beter weten in toch stand wist te houden. En we hebben o.a. een stuk over de bestemming van Ford-Noord en hoe ook hier onze Dorpsraad, ondanks veel tegenwind, in ons belang, haar gelijk probeert te halen. Hieruit blijkt dat gelijk krijgen heel wat meer nodig heeft dan alleen maar gelijk hebben. Veel leesplezier!
Kopij voor het volgende nummer inleveren uiterlijk 15 augustus.
Inhoudsopgave Stichting Spaarndamfonds ..................................... 20 Ballonnen oplaten op 5 mei .................................... 20 Kerkconcerten zomer 2000 in de Oude Kerk te Spaarndam .............................................................. 21 Kunstmarkt 30 jaar................................................. 21 Armenzorg ............................................................... 22 Nationaal Reumafonds............................................ 24 Nationaal Fonds Kinderhulp .................................. 24 Forten ...................................................................... 24
Samenstelling Dorpsraad Spaarndam ........................2 Verslag van de openbare Dorpsraadvergadering .....2 De Westkolk ...............................................................8 Woongenot in de Westhoff .........................................9 Kroniek van Spaarndam..........................................10 Inschrijving op het boek: Spaarndam in de 19e eeuw ..................................................................................15 13e jaarverslag van de HWS 1999...........................15 Het hart van de zaak ...............................................18
1
Mededelingen van de Dorpsraad Samenstelling Dorpsraad Spaarndam voorzitter secretaris archivaris lid
Barend Jan Luytze Astrid Bultink Joop de Vries Annemarie van Leen Janssens
Wolfsenstraat 4 Spaarndammerdijk 82c Pol 8 Jan van Geemstraat
537 46 56 537 99 05 538 22 71 539 02 45
Verslag van de openbare Dorpsraadvergadering Samenstelling van een nieuwe Dorpsraad De opkomst was deze keer niet gering. Men kon wel 50 mensen in de zaal tellen. Achter de groene tafel een uitgedunde Dorpsraad van 3 personen: Barend Jan Luytze als voorzitter, Astrid Bultink als secretaris en Joop de Vries als lid en archivaris. Een van de eerste mededelingen van de voorzitter betreft Annemarie van Leen. Zij is herstellende van een ernstige ziekte. Naar eigen zeggen verwacht zij er na de zomer weer bij te zijn. Daarna deelt de voorzitter mee dat er 3 vacatures zijn in de raad waarvoor 3 kandidaat-leden zich hebben aangemeld te weten: Mariet Oostburg, Otto van Veen en Tiny van Dingstee. De voorzitter benadrukt dat er bij dit aantal geen verkiezingen nodig zijn. Om echter het karakter van de "gekozen vertegenwoordiging" niet verloren te laten gaan kunnen zich nog andere kandidaten melden. Dit ontlokt de heer Emiel Verharen de belofte dat alle aanwezigen zich zullen melden. We kunnen de komende weken dus nog een spannende verkiezingsstrijd tegemoet zien. De procedure is nu dat iedereen die zich kandidaat wil stellen voor de Dorpsraad dit kan doen in de periode tot 4 weken na de datum waarop dit Dorpsorgaan verschijnt. U kunt zich aanmelden bij een van de bovengenoemde personen. U wordt dan uitgenodigd voor de huishoudelijke vergadering van de Dorpsraad op donderdag 6 juli om een indruk te krijgen van de werkzaamheden van de Dorpsraad. De heer Andries de Vries vraagt of bij zo'n kleine Dorpsraad niet de kans bestaat dat dezelfde mensen met verschillende petten in conflict kunnen komen met tegenstrijdige belangen. De voorzitter gaat hier op in door te benadrukken dat er daarom ook nog een aantal vrijwilligers nodig is om de Dorpsraad te versterken. Er zijn enkele commissies van de Dorpsraad o.a. voor Verkeer & Leefbaarheid, voor overleg met (semi-)overheden en een nog op te richten commissie voor Ondernemen en Werkgelegenheid. Voor deze commissies worden ook mensen gezocht. Zij hoeven geen lid van de Raad te worden maar zijn kunnen op deze manier wel actief hun steentje bijdragen.
2
Mededelingen van de Dorpsraad
Uit het verslag van de vorige vergadering (9 dec 1999) De heer Jaap van der Putte spreekt zich uit over de zorgelijke toestand van de dijk en het wegdek vol scheuren en gaten. We kunnen het allemaal dagelijks ondervinden. Er is echter te weinig geld om tot grootscheepse reparatie over te gaan en dus beperkt Rijnland zich tot het afplaggen van de grasrandjes zodat de weg iets breder gebruikt kan worden (volgens ons wordt de dijk hier niet beter van). Jaap attendeert ook op het feit dat er intussen wel straatnaambordjes met de tekst Spaarndammerdijk zijn geplaatst, maar dat deze helaas niet in het fraaie wit-zwart ontwerp uitgevoerd zoals alle straatnaambordjes. Joop de Vries stelt hem gerust met de mededeling dat deze in bestelling zijn en dat t.z.t. dit euvel zal zijn opgelost. Presentatie door de heer Peter Negenborn, politie Kennemerland-Haarlemmerliede In het vorige Dorpsorgaan werd iets gezegd over de nieuwe wijze van werken door de politie van Kennemerland. Het gaat hier over het zgn. Gebiedsgebonden werken. Dit betekent dat een aantal gebieden rond Haarlem een speciaal voor zo'n gebied vrijgestelde politieman krijgen toegewezen die als aanspreekpunt dient voor de burgerij. Het kan gaan over veiligheid, verkeer, conflicten en de signalering van zaken die de burger zorgen baren. Deze opzet is thans uit het experimentele stadium. Het bureau Halfweg Haarlemmerliede was de eerste in Nederland die op deze wijze is gaan werken. En zo is de heer Negenborn aangesteld als de "man voor Spaarndam-Oost". Hij houdt elke dinsdag van 10.30 tot 11.30 uur spreekuur in het Dorpshuis van Spaarndam. Verder is hij te bereiken op bureau Halfweg (Julianastraat 20a in Halfweg) dagelijks tussen 10.00 en 17.30 uur onder nummer 023-5431822. Hoe zit dat nu met oud-Spaarndam? Tja dat is even nog een probleem, want de organisatie van bureau Haarlem Noord is nog niet ingericht voor deze manier van werken. Daar wordt wel aan gewerkt, maar omdat "West" toch wel kleiner is dan "Oost", ligt hier niet zo'n grote prioriteit. De heer Negenborn stelt de aanwezigen echter gerust. Als er in West iets speelt dat extra aandacht nodig heeft is hij wel aanspreekbaar, zowel tijdens zijn spreekuur in het Dorpshuis als wel in bureau Halfweg. Hierop rekent een bewoner uit West snel uit dat de gang naar bureau Haarlem Noord toch nog korter is dan die naar Halfweg. De voorzitter bedankt de heer Negenborn van harte voor zijn presentatie en het gevoel van veiligheid dat hij uitstraalt met zijn pistool en handboeien. Hij nodigt hem uit om ook nog bij het volgende agendapunt aanwezig te zijn n.l. dat van het: Sluipverkeer Het is duidelijk waar het hier om gaat: het intensieve gebruik van de doorgaande wegen door Spaarndam door woon-werk verkeer van buiten ons dorp, wegbreng- en ophaalmoeders alsmede zware vrachtwagens van binnen en buiten ons woongebied. De gevolgen zijn zichtbaar en voelbaar. O.a. door verzakkingen in de wegen en dijken in Oost en West, soms hoog oplopende conflicten bij wegversmallingen om nog maar te zwijgen over hinder voor de aanwonenden en de risico's op schade aan hun geparkeerde auto's. De Dorpsraad heeft zich daarom recentelijk laten informeren over hoe dit soort vraagstukken elders in den lande worden aangepakt. Daarbij geïnspireerd door een initiatief uit de gemeente Landsmeer. Daar heeft men om het sluipverkeer in de ochtend te weren een digitale camera boven de weg geplaatst die alle kentekens registreert en via de computer meteen uitzoekt welke
3
Mededelingen van de Dorpsraad
passanten wel en niet over deze weg mogen rijden. Ter verduidelijking: vrijgesteld zijn alle inwoners van Landsmeer en een aantal personen die een vergunning hebben vanwege economische gebondenheid of soortgelijke redenen. De camera flitst alleen tussen 7.00 en 9.00 uur. De boete bedraagt ƒ 80,- en die ligt 2 dagen later al in de bus. Leve de computer! Is zoiets voor Spaarndam haalbaar? Het schijnt dat de wethouder Van Broekhoven wel oren heeft naar een dergelijke oplossing, maar dat dit natuurlijk niet 1-2-3 geregeld kan worden. Eerst zal bekeken moeten worden wat zoiets kost en hoe e.e.a. ook wettelijk moet worden voorbereid. Verder zal er nog het nodige gesproken moeten worden over de plaats waar zo'n camera moet staan. Het bezwaar voor de bereikbaarheid van winkels en bedrijven moet hierin wel worden meegewogen. Anderzijds moet men wel beseffen dat de camera slechts 2 uur per dag werkzaam is. Na deze uiteenzetting door Astrid Bultink branden er veel meer vragen los dan hier zo snel beantwoord kunnen worden. Het is duidelijk dat mensen zich zorgen maken, maar evenzo goed wordt het duidelijk dat de huidige situatie niet kan voortduren en dat er al jaren gesproken wordt over allerlei oplossingen van stoplichten tot slagbomen en beweegbare palen. Het bezwaar van deze oplossingen is echter dat ze extra vertragingen opleveren in de doorstroming. Dat mag dan wel leuk zijn als pesterij voor ongewenst sluipverkeer, maar de eigen bewoners van Spaarndam zijn daar zelf ook de dupe van en dat is niet de bedoeling. Afgesproken wordt dat de Raad zich grondig in het vraagstuk zal verdiepen en dat men via het Dorpsorgaan en de lokale pers op de hoogte wordt gehouden van de verdere ontwikkeling. Het onderwerp blijft op de agenda. Het Fort Noord Dit onderwerp ligt nogal ingewikkeld. Er zijn immers heel wat partijen bij betrokken: het Recreatieschap Spaarnwoude, de Gemeentes Velsen en Haarlem, het Hoogheemraadschap Rijnland, de Vrienden van de Forten, de Stichting Krayenhoff en het comité Hekslootpolder. En dan is er de Dorpsraad van Spaarndam die over dat gebied en de bestemming van Fort Noord eigenlijk niks te zeggen heeft maar wel benauwd is voor de gevolgen voor ons dorp zodra er iets met Fort Noord gaat gebeuren. Vooral als dit een "verkeersaantrekkende " werking heeft. (Alweer het verkeer dus). Nu is het nog helemaal niet duidelijk wat er met het Fort gaat gebeuren. Volgens het 5 jarenplan van het Recreatieschap komt dit pas in 2003 aan de orde bij de start van het volgende 5 jarenplan. Er lijkt dus nog geen vuiltje aan lucht. Intussen mag men aannemen dat de voorbereidingen wel doorgaan en daarom leek het de Dorpsraad niet onverstandig om i.s.m. de Stichting Krayenhoff, de Vrienden van de Forten en het comité Hekslootpolder enkele "statements" af te geven (zo heet dat tegenwoordig in de politiek). Hier komen ze: • De groene bufferzone moet in tact blijven: geen bebouwing en zeker niet t.b.v. verblijfsrecreatie. • De Stelling van Amsterdam waarvan het Fort deel uitmaakt is een beschermd monument volgens het Unesco Werelderfgoed (zie ook de Piramides van Egypte) en daar moet je erg zorgvuldig mee omgaan qua bestemming. Van de Piramides heeft men tenslotte ook geen hotel of wijnproeverij gemaakt. • Geen grote evenementen die een verkeersaantrekkende werking hebben. Hier wordt met name gedoeld op gemotoriseerd verkeer zoals auto's en stoomfietsen.
4
Mededelingen van de Dorpsraad
• • • •
De bestaande munitiebunkers zijn lelijk en destijds "illegaal" gebouwd door Defensie. Ze dienen geen enkel doel, zijn ook niet leuk te verbouwen, dus kunnen maar beter tegen de grond. Hiermee komt ook het oorspronkelijke schootsveld van het Fort weer vrij. Als er ooit een ontsluiting van het Fort komt via een weg dan moet dat niet via Spaarndam maar via de noordzijde aan de kant van de A9 en het recreatiegebied. Het Fort zou een kleinschalig gebruik moeten krijgen zoals bij Fort Zuid. De Dorpsraad zal de komende tijd nog via verschillende wegen creatieve raadplegingen doen om het Recreatieschap van alternatieve ideeën te voorzien. U hoort daar nog van.
Na deze uiteenzetting volgt nog een lange discussie waar het Zijkanaal-B, de woonboten en het gedoogbeleid van Rijkswaterstaat aan de orde komen. Hoe het ook zij, de Dorpsraad kan alleen via de Gemeente Haarlemmerliede invloed uitoefenen en wel bij mevr. Van Hoogdalem die zitting heeft in het Bestuur van het Recreatieschap. Een ding is echter zeker: Van de Nova Zwemblaas blijft iedereen af ! Lijn 14 Wie de kranten heeft gevolgd weet dat Haarlem op bepaalde momenten weer een rechtstreekse bus (lijn 1) laat rijden tussen ons dorp en het Station Haarlem. Maar vooral in de avond is dat vanaf het station nog steeds slecht geregeld. Het was ook allemaal minder erg als niet de dienstverlening van lijn 14 zo belabberd was. Bussen rijden niet op tijd, of te vroeg of helemaal niet. Het bezuinigingbeleid van de overheid m.b.t. het openbaar vervoer levert op deze wijze niets op en de aanpassingen die later weer gedaan moeten worden kosten zoveel dat de kosten weer even hoog worden als voorheen toen de maatregelen nog niet waren ingevoerd. De Dorpsraad zet daarom de juridische procedure tegen de Gemeente Haarlem voort in de hoop op een betere regeling. De proef met een autoloze Westkolk Dit onderwerp verklaart ook de grote belangstelling voor deze Dorpsraadvergadering. De situatie is er dan ook naar. De Gemeente Haarlem heeft in een bondige brief aan de bewoners van de Westkolk en omgeving meegedeeld dat de Westkolk bij wijze van proef enkele maanden blijft afgesloten voor geparkeerde auto's. De Kolk is immers 2 maanden afgesloten geweest vanwege het reinigen van vervuilde ondergrond en het bestraten van de bovengrond. In die periode hebben de bewoners uit deze buurt elders hun auto's moeten parkeren. Dat geeft extra druk op de omliggende straten. De Kolk blijkt niet alleen een parkeerplaats voor de aanwonenden maar ook voor de IJdijk, de Taanplaats-Oost en de Pol. Het blijkt dat door deze situatie een aantal auto's weer naar hun oorspronkelijke buurten zijn teruggekeerd en dat een ander deel verspreid staat over de Kerklaan tussen de Spaarneschool en het Kerkplein. De bedoeling van de proef nu is om te bekijken hoe het parkeervraagstuk zich ontwikkelt en welke maatregelen nodig zijn om dit bij een (blijvend) autovrije Kolk op te lossen. Het idee om de Kolk autovrij te maken bestaat al langer maar niet eerder deed zich een situatie voor als deze dat men kon aansluiten bij een langdurige gedwongen afsluiting vanwege de renovatie. Het standpunt van de Dorpsraad is dat het beschermde dorpsgezicht van Spaarndam het waard is om deze proef serieus te nemen. Verder zal op termijn van enkele jaren de
5
Mededelingen van de Dorpsraad
parkeerdrukte nog verder toenemen vanwege wisseling van bewoners. Er zijn nu in die buurt nog bijna 15 autoloze huishoudens. Dit probleem lost zich niet vanzelf op en vraagt om maatregelen. De brief van de Gemeente en de autovrije proef doet bij sommige aanwezigen de gemoederen hoog oplaaien. De Dorpsraad wordt verweten dat zij niet voldoende gepeild heeft of deze proef voldoende draagvlak heeft bij de bewoners (van de andere straten). Ook is men verbaasd dat er niet eerst voor vervangende parkeergelegenheid is gezorgd zoals b.v. op het terreintje van Rijnland. Maar zoals bekend is de Dorpsraad al meer dan 10 jaar bezig om aan verbetering van de parkeergelegenheid te werken. Deze aanpak heeft echter tot nu toe niet gewerkt. Vandaar dat geprobeerd wordt om via deze proef meer druk op de Gemeente Haarlem uit te oefenen. De voorzitter stelt voor om binnenkort een speciale bijeenkomst te beleggen voor de bewoners van Kolk en omgeving en dan de kwestie verder te bespreken. Dat wordt woensdag 7 juni. (zie verder in dit verslag) Structuurvisie Haarlemmerliede & Spaarnwoude In april van dit jaar heeft het gemeentebestuur een interessant rapport geproduceerd dat gedoopt is tot "Structuurvisie". Zij wil daarin een kader bieden voor de toekomstige ontwikkelingen van wonen, werken, verkeer, landbouw en recreatie. Het rapport zegt uiteraard ook het e.e.a. over Spaarndam (Oost wel te verstaan). Een aardig citaat (blz. 18): "Zo bekend als Halfweg is, zo onbekend, verborgen is Spaarndam. Halfweg is een plek waar voortdurend doorgaand verkeer passeert terwijl voor Spaarndam juist het tegenovergestelde geldt."(Hoe laat kwam de schrijver door ons dorp?). "Het dorp is relatief onbereikbaar (dat klopt) en vrijwel al het verkeer is bestemmingsverkeer. (!) De onbereikbaarheid is juist een belangrijke kwaliteit van het dorp die de rust garandeert."etc. " De belangrijkste aandachtsgebieden zijn de rand aan de zijde van de A9 en het bedrijfsterrein aan de Mooie Nel" (Het Volker-Stevin terrein). Het rapport spreekt zich niet eenduidig uit voor de keuze van ofwel wonen ofwel industrie op het Volker Stevin-terrein. Dit hangt mede samen met de mate van de gewenste bodemsanering. Het gaat daarentegen in op een visie die gekoppeld aan het historische beeld dat in de Haarlemmermeer vroeger allerlei soorten vrijbuiters hun plaats vonden. Door deze vrije vestiging ontstonden er creatieve en ongeplande activiteiten die dit gebied haar speciale karakter gaven. We zien dat nu nog terug in de fenomenen Ruigoord en Zijkanaal-B. Een tweede beeld dat het rapport naar voren brengt is dat van de "splendid isolation". De ligging van het terrein langs de Mooie Nel maakt dat het moeilijk bereikbaar is en dit zal ook zo blijven. De natuur en de structuur van het landschap staan grote infrastructurele voorzieningen niet toe. Daarmee wordt dit gebied dus een aantrekkelijke voor kleine bedrijven en voor bewoners die graag aan het water wonen. Het zgn. "vrij buiten wonen". In het rapport wordt ook nog een suggestie gedaan over de vestiging van Albert Heijn in de strook tussen Spaarndam-Oost en de A9. Dit zou de winkelbehoefte in dit deel van het dorp zeer ten goede komen en een stimulans zijn voor de andere bedrijven in horeca en detailhandel. Het blijkt dat het parkeren in Oost ook niet zonder problemen is want in de structuurvisie wordt gesteld dat op termijn een herinrichting van het parkeerplein en de omliggende bestemmingen kunnen bijdragen tot een kwaliteitsverbetering van het gebied. En dan met name van de entree van het dorp en de historische ligging van het Rijnlandhuis.
6
Mededelingen van de Dorpsraad
Dit onderwerp blijft derhalve permanent op de agenda van de Dorpsraad staan en zal in een komende vergadering wat meer aandacht krijgen. Rondvraag en opmerkingen • •
•
•
Er komt een idee om de agendapunten voor de openbare Dorpsraad voortaan 3 weken van te voren in het Dorpsorgaan te plaatsen met toelichting. Dat scheelt de soms lange inleidingen. De voorzitter zal deze suggestie bespreken met de redactie van het Dorpsorgaan. Er komt een vraag hoe het staat met de restauratie van de voormalige aanlegsteiger langs de Pol . Voorzover bij de Raad bekend is de financiering bijna rond. Het schijnt dat de firma Aquadam nog over de brug moet komen. Het is dan wel de bedoeling dat de steiger op een plaats komt waar je er met schepen bij kunt komen. Er wordt in dat kader nog naar voren gebracht dat bij het ontwerp van de steiger de bruikbaarheid (niet te hoog) voor op- en afstappers in het oog wordt gehouden alsmede de mogelijkheid dat de steiger rolstoel vriendelijk moet zijn voor mensen die een hengeltje willen uitgooien. Op de vraag hoe de commissie Beschermd Dorpsgezicht functioneert wordt geantwoord dat dit een taak is van de Dorpsraad en dat men niet controleert wat er gebouwd wordt, maar of het plan past in het beschermd dorpsgezicht. Overigens is de invloed van deze commissie nogal afgezwakt omdat ze is opgenomen in de Schoonheidscommissie van de Gemeente Haarlem en daar een zeer kleine minderheid vormt. De laatste vraag heeft betrekking op de toekomstige aanleg van de jachthaven aan het Schoteroog. De voorzitter moet hierop een antwoord schuldig blijven maar belooft dat de Dorpsraad zich hierin zal verdiepen zodra er meer menskracht in de Raad zit.
De voorzitter vraagt daarom nogmaals om actieve inbreng van bewoners in de Raad en de commissies. Dus nogmaals meldt u voor de Dorpsraad hetzij als actief lid of als vrijwilliger voor een van de commissies !!!!!!! Iedereen die belangstelling heeft is van harte welkom op onze huishoudelijke vergadering op donderdag 6 juli vanaf 20.00 uur in de Hulpsecretarie op de Westkolk 4. U krijgt dan informatie over de werkzaamheden van de Raad en de verschillende commissies. Hoe meer mensen zich melden hoe minder tijdsdruk er voor iedereen is en hoe beter het werk gedaan kan worden. Dus Spaarndammers: Let Op Uw Zaak !!!!!!!! Leefbaarheid, Verkeer, Werkgelegenheid, Wonen, Recreatie en Sport. Het is ook mogelijk om van te voren telefonisch contact te leggen met de voorzitter of een van beide andere leden: Barend Jan Luytze Joop de Vries Astrid Bultink
537 46 56 (
[email protected]) 538 22 75 537 99 05 (
[email protected])
7
Mededelingen van de Dorpsraad De Westkolk Bijeenkomst van de bewoners van de Westkolk en omgeving op 7 juni. De Dorpsraad heeft via een rondschrijven alle bewoners van de Kolk en aangrenzende straten uitgenodigd om het parkeervraagstuk door de afsluiting van de Kolk te bespreken. De Dorpsraad huldigt daarbij het standpunt dat er in heel Oud-Spaarndam problemen met verkeer en parkeren voorkomen. Deze zullen alleen maar toenemen en zonder druk vanuit het dorp niet spontaan door de Gemeente Haarlem worden opgelost. Het beleid van de Raad is erop gericht om de verkeer - en parkeersituatie in overeenstemming te brengen met het beschermde karakter van het dorp. Natuurlijk staat daarbij de leefbaarheid van het dorp voor de bewoners voorop. En natuurlijk wil de Dorpsraad niet dat Spaarndam een museum wordt. In de vergadering werd al opgemerkt dat we over een paar jaar weer in klederdracht moeten lopen. (Had Spaarndam ooit klederdracht? red.) En ook niet dat er "bussen met Japanners" door onze nauwe straatjes boemelen (tenzij hun kapsels moeten worden bijgepunt). De opkomst voor deze aparte bijeenkomst was dan ook erg hoog. Het is net de rest van Nederland. Als men eenmaal aan de auto komt is de aandacht van iedereen erbij. Voorzitter Barend Jan Luytze had er een stevige dobber aan. Het leek alsof deze samenkomst ook een mooie gelegenheid was om over andere problemen eens flink stoom af te blazen. Dat gebeurde dan ook veelvuldig en hoewel de commentaren niet altijd even genuanceerd werden uitgesproken, werd er soms ook nog wel eens hartelijk gelachen. Zo hoort het ook, zonder humor kom je er helemaal niet uit. De bezwaren tegen de (proef) afsluiting kwamen vooral vanuit de Kerklaan. Dat is ook logisch. Daar stapelen zich elke avond de auto's op en dat is voor de bewoners een vervelende zaak. Dit doet zich ook voor op de Pol en de ingang van de Taanplaats. Maar desalniettemin wilde de voorzitter niet ter plaatse een einde aan de proef maken. Het doel van deze avond was immers om vanuit de betreffende straten een aantal bewoners te vragen om samen met de Dorpsraad te gaan werken aan een lange termijn plan voor het parkeren in OudSpaarndam. Hier speelt ook mee dat er in deze wijk nog zeker 15 autoloze huishoudens zijn. Wat zal de toekomst hier nog brengen? Niet moeilijk te raden. De voorzitter vraagt wie er iets voor voelt om in deze commissie zitting te nemen. Maar voordat het zover is ontstaat er eerst nog een discussie over de afbakening van de proeftijd en het doel wat bereikt moet worden. Na veel over-en-weer gepraat en dankzij een mooi voorstel door de exdorpsraad voorzitter Jolijt de Jongh kwam er weer orde in de bijeenkomst. Uiteindelijk rolden de volgende afspraken uit de bus: • •
De proef duurt in beginsel tot 1 oktober. Maar als op 1 september niet blijkt dat er een duidelijk perspectief is voor een alternatieve parkeerplaats voor de bewoners van de Westkolk, gaat "de paal eruit". Tevens moet deze extra parkeergelegenheid ruimte bieden voor minstens 40 auto's om minimaal tegemoet te komen aan het wegvallen van de Kolk. Liever meer dus om ook de groei voor de toekomst op te kunnen vangen.
Toen eenmaal dit voorstel door de aanwezigen door handopsteking was goedgekeurd stroomden de belangstellenden voor de bewonerscommissie toe. In de opwinding van de avond is het de redactie ontgaan wie dit precies zijn. Maar voorzover viel waar te nemen zijn er een of meerdere vertegenwoordigers van de Pol, de Kerklaan, het Kerkplein, de IJdijk, de Taanplaats en de Oosten Westkolk. Dus alle straten zitten mee aan tafel. (De commissie heeft er geen gras over laten groeien en is op vrijdag 9 juni al bij elkaar geweest.) Na deze besluitvorming kon Barend Jan de bijeenkomst afsluiten. Aan de bar van het Dorpshuis werd het daarna toch nog erg gezellig.
8
Mededelingen van de Dorpsraad Woongenot in de Westhoff Nog maar nauwelijks bekomen van de parkeer-perikelen op de Westkolk, ontving de Dorpsraad op 8 juni een aantal bewoners van de Westhoff in Spaarndam Oost in het Dorpshuis. Wat is er aan de hand. Enige tijd geleden bereikte de Dorpsraad geluiden dat veel bewoners van het Westhoff complex in Oost niet gelukkig zijn met het wonen aldaar en de staat van onderhoud van hun woningen. De Dorpsraad had kort daarna een gesprek met de eigenaar van het complex de Woonmaatschappij in de persoon van de heer Snijders. Uit zijn reactie bleek dat er wel enige communicatiestoornis in het spel was waarop de Dorpsraad voorstelde om dan maar eens met bewoners en Woonmaatschappij in de ring te gaan. Dat gebeurde op 8 juni. De opkomst was niet erg groot (14 ), maar de problemen die op tafel kwamen waren er niet minder om. De Westhoff (2 hoofdgebouwen met in totaal 82 woningen) mag dan architectonisch een leuk complex lijken, maar door de revolutionaire bouw zijn er ook een aantal problemen. Vooral de verloedering van de galerijen en de matige staat van onderhoud van het gemeenschappelijk gebied zijn erg storend. Deze plekken trekken ook steeds meer problemen aan. Vuilnis slingert rond, muren worden beklad en regelmatig worden deuren en plantenbakken beschadigd. Een andere kwestie is dat de doorstroming van bewoners tegenwoordig veel sneller gaat. Dit is het gevolg van een veranderend toewijzingsbeleid door Haarlemmerliede. Waar deze tot voor kort het exclusieve recht had om nieuwe huurders voor de Westhoff aan te wijzen, gaat dit ook gelden voor Haarlem. Dit maakt de banden met Spaarndam veel losser. Ieder die voldoet aan de criteria kan aanspraak maken op een woning in de Westhoff. De praktijk laat zien dat deze bewoners ook weer veel sneller doorstromen. Hierdoor ontstaan er geen banden met de bewoners die er soms al meer dan 15 jaar wonen. De derde kwestie betrof de staat van onderhoud van het complex. Bij de bouw zo'n 25 jaar geleden golden minder strenge regels dan heden ten dage. De gebouwen zijn daardoor als geheel erg onderhoudsgevoelig. De Woonmaatschapppij is hiervan op de hoogte, maar moet haar budget verdelen over nog 4000 andere woningen en dus moet er gekozen worden. Namens de Woonmaatschappij zegt de heer Snijders toe om meer aandacht te geven aan de staat van onderhoud van zowel de binnen- als buitenkant. Hij gaat zelfs zover dat hij toezegt dat de Westhoff voor 2001 wordt opgenomen in de nieuwe zgn. Comlex Beheerplannen. De Dorpsraad peilt de belangstelling voor het oprichten van een Bewonerscommissie. Hoewel aanvankelijk niet veel animo voor dit idee naar voren kwam (veel ja maar's) groeide na enige discussie toch de gedachte om via een minder officiële weg toch een start te maken met verbetering van het woongenot op initiatief van de bewoners zelf. De eerste actie hiertoe is om in samenwerking met de Woonmaatschappij ,de Gemeente Haarlemmerliede en een aantal bewoners een flinke schoonmaakactie te houden en dit zonodig regelmatig te herhalen. Hier zou een voorbeeldwerking van uit kunnen gaan voor anderen. Een bijkomend effect is dat de bewoners elkaar vaker zullen treffen zodat er weer meer contacten kunnen ontstaan. Vanavond is ook aanwezig de heer Ad Loppersum voorzitter van de huurdersvereniging "De Waakvlam" die namens zo'n 40 bewonerscommissies van de Woonmaatschappij de belangen van de huurders op hoog niveau ter tafel kan brengen. Hij biedt aan om de bewoners van de Westhoff die dat willen te helpen bij de oprichting van een Bewonerscommissie. Er melden zich 6 personen: Hilde van Molenbroek, Marleen Tijssen, Jan Sandbergen, Cees Holla, Els Lamboo en Edith Inthal. Zij zullen gezamenlijk andere bewoners aansporen om samen iets te doen aan de vervuiling van de galerijen en de binnenplaatsen. Voorzitter Barend Jan Luytze is blij met dit besluit en hoopt dat alle betrokken partijen in de toekomst aan de verbetering van de wederzijdse contacten blijven werken.
9
Kroniek van Spaarndam periode 1-3-2000 tot 1-6-2000 vr 3 mrt
In de winkel van Albert Heijn zijn sinds vandaag bijzonder leuke kinderwinkelwagentjes in gebruik. De knalgele wagentjes maken het winkelen voor zowel ouder als kind tot een gezellig uitje.
za 4 mrt
Het brandweerkorps van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude kampt met een tekort aan vrijwilligers. Één à twee keer per jaar moet de brandweer met te weinig vrijwilligers op de wagen uitrukken. Vooral als er overdag moet worden uitgerukt komt men spuitgasten tekort. Er zijn 4 vacatures.
zo 12 mrt
Simon Kuipers ontpopt zich als een belangrijke kandidaat voor Jong Oranje. Bij schaatswedstrijden in Heerenveen, de "Vikingrace 2000", reed hij op elke afstand een persoonlijk record. Hij won in de oudste leeftijdscategorie (B2) van dit internationale jeugdtoernooi.
ma 13 mrt
De Westkolk wordt onderhanden genomen. Zes bomen zijn gerooid en het grint gaat vervangen worden door straatklinkers. Daarna komen er nieuwe bomen terug. Ook rond de muziektent worden struiken geplant.
ma 13 t/m za 18 mrt
Don Bosco collecteert voor "Jantje Beton". De helft van de opbrengst is voor de collecterende club.
zo 19 mrt
De voetbalclub "Spaarnwoude" heeft het verblijf in de vierde klasse veiliggesteld door een overwinning met 4-1 op "Spaarnestad".
wo 22 mrt
In de Lageweg is een teststrook van 40 meter aangelegd: onder het wegdek werd een laag piepschuim aangebracht om de weg meer stabiliteit te geven. Het effect is echter heel beperkt.
vr 24 en za 25 mrt
De kledinginzameling voor de actie "Mensen in Nood" vindt ook dit jaar weer plaats in Spaarndam.
za 25 mrt
Speeltuinvereniging "Nieuw Leven" organiseert een rommelmarkt.
wo 29 mrt
De vakleerkracht gymnastiek in de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude is afgekeurd. Besloten is geen vervanger aan te stellen. Wel stelt de gemeente jaarlijks ƒ 25.000,- beschikbaar aan de scholen. Die kunnen dan zelf beslissen wat ze met dat bedrag gaan doen. Het is duidelijk dat dit bedrag voor een leerkracht veel te weinig is. Deze gang van zaken valt zeer te betreuren. Een vakleerkracht is altijd beter dan een gewone leerkracht die i.p.v. een uurtje taal of rekenen een uurtje gymnastiek moet geven. De wisselwoningen aan de Ringweg die oorspronkelijk voor asielzoekers waren bestemd, moeten verdwijnen. Een buurman had er bezwaar tegen gemaakt en gelijk gekregen. Nu heeft de Spaarndammer M. Eckhardt de woningen gekocht voor ƒ 20.000,- en laat ze voor zijn dochter als één woning bouwen aan de Lageweg, in afwachting van een permanente woning.
10
Kroniek van Spaarndam
di 4 apr
De gemeente Haarlem overweegt harde maatregelen om het sluipverkeer uit Spaarndam te weren. Iedere automobilist die in het dorp niets te zoeken heeft kan daarbij rekenen op een boete. In Landsmeer is een systeem met camera's ontwikkeld dat elke auto op de foto zet. Auto's die er niet thuishoren gaan op de bon. Het verkeer is in het spitsuur met de helft teruggelopen. Verkeerswethouder Van Broekhoven denkt serieus na over dit systeem voor Spaarndam.
za 8 apr
Dorpsgenoot en vioolbouwer Vincent Loerakker komt aan het woord in de rubriek "Van de brug af gezien" van Ko van Leeuwen in het H.D. Vincent is van mening dat een "Stradivarius" prima is na te bouwen. Het is de naam die het doet. De Afrikahaven wordt aangelegd. Ruigoord wordt van de kaart geveegd. Voor Amsterdam is het nog niet genoeg. De stad heeft al weer een oogje laten vallen op het gebied ten westen van de Machineweg in de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude voor havenuitbreiding in de toekomst. De Houtrak- en Inlaagpolder zijn dan aan de beurt.
zo 9 apr
Voordat de voetbalwedstrijd Schoten-Spaarnwoude wordt gespeeld komen "De Guppies" in de wei voor een voorwedstrijd. Het is een groep jongens en meisjes van 4 en 5 jaar die nog te jong zijn om met de F-junioren mee te doen. Elke woensdagmiddag worden ze door "ome Gerrit" getraind.
di 11 apr
De provincie Noord-Holland weigert mee te betalen aan de bouw van een nieuwe, tweede sporthal in Spaarndam.
za 15 apr
In de Volkskrant verschijnt een artikel over het dorp Spaarndam. Pauline Blom heeft het over Hans Brinker en over de forten.
zo 16 apr
De afdeling modelbotenbouw van de speeltuinvereniging "Nieuw Leven" organiseert de jaarlijkse bootjesdag in de Boezem.
ma 17 apr
De gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude heeft een nieuwe structuurvisie in ontwikkeling. Daarin komt naar voren dat B&W woningbouw als mogelijkheid ziet op het terrein van Volker-Stevin in Spaarndam.
di 18 apr
De vestiging van Albert Heijn verhuist mogelijk van het Visserseinde naar een nieuw te bouwen pand in de polder achter het Talesiuspark bij het Zijkanaal-C. Ook dat staat in de structuurvisie die door B&W van Haarlemmerliede is gepresenteerd. Han Bouwens Jr. ziet het al helemaal zitten: naast een supermarkt komen er ook winkeltjes voor een slijter, een bakker, een slager en postagentschap, een kapsalon en Chinees restaurant. Ook zou er een recyclingwinkel kunnen komen waar Spaarndammers hun oud papier, kleding en huishoudelijke apparaten kunnen inleveren. Bouwens hoopt dat de winkeliers aan de Dr. W. Nijestraat willen meeverhuizen naar zijn nieuwe zaak. Met de bouw zou een bedrag van vijf miljoen gulden zijn gemoeid.
11
Kroniek van Spaarndam
do 20 apr
De voetballers van Spaarnwoude krijgen gasten uit Saxilby in Engeland. De gasten verblijven in gastgezinnen tot zondag. Er worden verschillende activiteiten georganiseerd om hen bezig te houden. Alles bij elkaar had het geheel een prima verloop.
za 22 apr
Kano- en roeivereniging "Spaarndam" houdt open huis in Ford Zuid.
di 26 apr
De gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude heeft besloten om als reddende engel op te treden nu duidelijk is geworden dat de provincie Noord-Holland geen geld wil steken in de bouw van een tweede sporthal bij het Dorpscentrum. De gemeente gaat de lening zelf verstrekken. Nadat er geld beschikbaar was gesteld door de gemeente Haarlemmerliede, Haarlem, het Schipholfonds en het bedrijfsleven gaapt er nog een gat van ƒ 300.000,- gulden op een bedrag van 1,2 miljoen.
wo 26 apr
De gemeente Haarlemmerliede stelt de komende jaren een bedrag van 6 ton beschikbaar voor het opknappen van wegen. In Spaarndam betreft het de Wolfsenstraat, de Dr. W. Nijestraat en de Joh. van der Waeyenstraat.
za 29 apr
Jongeren van tien tot vijftien jaar kunnen in de vakantie aan allerlei activiteiten meedoen in het tieneropvangcentrum "De Boemerang". De leiding gaat met hen naar Madurodam, het Circus en het Anne Frankhuis. Vandaag wordt Koninginnedag gevierd. Eerst is er een gekostumeerde optocht o.l.v. muziek. Daarna spreekt Heimen Germans op de Kolk de gasten toe. Hij vermeldt o.a. dat hij stopt met het voorzitterschap van de Commissie Koninginnedag. 's Middags is er een kinderkermis gevolgd door een wedstrijd in kratstapelen.
En ...... de Westkolk is klaar, het grint is vervangen door straatklinkers.
12
Kroniek van Spaarndam
do 4 mei
's Avonds vindt de Dodenherdenking plaats. Na spel door het Haarlems Koperkwartet zingt het Spaarndams Gemengd Koor. Daarna spreekt dominee Meijer toepasselijke woorden. Het is voor het laatst dat hij dit doet want in oktober gaat hij met de VUT. Om 20.00 uur zijn er twee minuten stilte gevolgd door het ontsteken van de gasvlam in het monument. Daarna wordt het Wilhelmus gezongen. Tot slot worden er bloemen bij het monument gelegd.
ma 8 mei
Dirigent Rob Bakker van "The Voice Company" organiseert een nieuw project "Ja Zuster, nee Zuster". Samen met zijn team heeft hij een selectie gemaakt uit liedjes van de succesvolle TV-serie. Vanaf 15 mei kan iedereen zes weken lang meezingen en de uitgekozen nummers instuderen. Daarna wordt het ingestudeerde programma enkele keren uitgevoerd. Het koor oefent in de St. Adalbertuskerk aan de Ringweg.
di 9 mei
Jongeren van tien tot zestien jaar kunnen vanaf woensdag in Fort Zuid bij "De Boemerang" een cursus volgen in TAE BO, een combinatie van boksen, vechtsporten en aerobics op muziek. Ook kunnen zij een zes weekse cursus volgen in computerkunde waarbij het vooral gaat om gebruik van internet. De rechtstreekse busverbinding van het Haarlems station naar Spaarndam keert terug. In de spits zal lijn 1 gaan doorrijden naar Spaarndam. Het gaat op 28 mei in.
za 20 en zo 21 mei
Wandelsportvereniging "Nieuw Leven" heeft dit weekeinde aantrekkelijke wandelroutes uitgezet. De deelnemers maken wandelingen door het recreatiegebied Spaarnwoude van 5 tot 40 km. Dit weekend speelt "die Spaerne Ghesellen" het stuk "Wilde Havana" in het Dorpscentrum. Het is volgens Paula Zuidhof in het H.D. een prettige toneelavond geworden met een leuk toneelstuk, niet te lang en vooral ook niet te ingewikkeld. Heimen en Carla Germans zijn 25 jaar als koster verbonden aan de N.H. Kerk in Spaarndam.
ma 22 mei
Het is vandaag 60 jaar geleden dat Klaaske de Jong en Barend Biesheuvel in het huwelijk zijn getreden. Ze wonen nog steeds op de boerderij een de Ringweg. Klaaske fietst nog veel en Barend zorg zelf voor zijn tuin.
di 23 mei
Meester Jan Zwetsloot aan het woord in de rubriek "Koppen snellen" in het H.D. Hij wijst o.a. de gang van zaken af op de nieuwe "Regenboogschool" waar de kinderen de vormende werking van een groep zullen missen. Hij vindt dat kindermishandeling.
do 24 mei
Openbare vergadering van de Dorpsraad. Zie verslag elders in dit blad.
13
Kroniek van Spaarndam
do 25 mei
Wie dacht dat de lasten in de gemeente Haarlemmerliede lager zijn dan die in Haarlem heeft het mis. In Haarlemmerliede is een inwoner ca 1345 gulden kwijt aan gemeentelijke heffingen en in Haarlem 1120.
di 30 mei
Iedereen wordt uitgenodigd op de Rabobank Santpoort-Spaarndam aan de Ringweg om kennis te maken met het team van die bank.
Naar ons bekend is of is medegedeeld zijn overleden: 11 mrt 00 Jan Spruijt 24 mrt 00 Klaasje de Vries-Onderweegs 02 apr 00 Honoreus Petrus (André) de Meester 20 apr 00 Ida van den Brand-Jellema 05 mei 00 Lolke Siemensma 05 mei 00 Emilia Adama van Scheltema 22 mei 00 Paul Neve
Haarlem Westhof Hoogmade Kerklaan 30 Houtrakpolderstraat 7 Grote Sluis 18 Haarlem
De nieuwe woningen Spaarndammerdijk A 74 en A 75.
14
75 81 67 70 72 71
Geschiedenis van Spaarndam Inschrijving op het boek "Spaarndam in de 19e eeuw" Tot nu toe hebben zo'n 250 mensen zich ingeschreven voor het boek "Spaarndam in de 19e eeuw". Aanvankelijk stond de inschrijving open tot 1 juni, maar er is nog ruimte tot 1 juli. Dan is het echt niet meer mogelijk. Vroege inschrijvers krijgen een korting van ƒ 5,- op de prijs van ƒ 40,- die het nieuwe boek moet gaan kosten. "Spaarndam in de 19e eeuw" is een boek geworden dat de geschiedenis van Spaarndam in de vorige eeuw naar voren brengt. Er komen allerlei onderwerpen aan de orde die op het uiterlijk van het dorp en op de dorpsgemeenschap invloed hebben gehad. Zo is er 2x de bouw van een nieuwe grote sluis van Rijnland, de bouw van een stoomgemaal en de aanleg van de Boezem, de aanleg van de forten en van de stenen beer, de oprichting van het Witte Kruis, de instructie van het hoofd der school en de gemeentearts, een conflict met Spaarnwoude over de vaststelling van de gemeentegrens in 1818, de kadastrale gegevens van 1832 met de eigenaars van de grond, het houden van feesten voor de kinderen in 1896, 1898 en 1899, de aanleg van de Slaperdijkweg enz enz. Kortom wij doen een beroep op iedereen die de eerste keer vergeten heeft zijn strookje in te leveren het nu nog te doen. Als je in de inschrijffolder niet meer hebt, schrijf je naam op een stukje papier en zet er boven "voor het boek: Spaarndam in de 19e eeuw" en lever het in bij: Betty Radema Grote Sluis 16 2063 JZ Spaarndam
Henk Koelman Ringweg 37 2064 KG Spaarndam
Frans Cleeren 't Vaartje 3 2063 KC Spaarndam
13e jaarverslag van de HWS 1999 In 1999 werd de Historische Wergroep Spaarndam (HWS) gevormd door de volgende leden: G. van den Beldt (vz), F. Cleeren (secr./penn.), R. Dijk, A. Hartendorp, S. Jellema, H. Koelman, H. Meekel, A. de Rooij, R. van der Sluijs, P. Stapel en W. van Warmerdam. De werkgroep kwam 9 maal in vergadering bijeen in het "clubgebouw" op de Westkolk. Op deze bijeenkomsten werden werkafspraken gemaakt en werden onderzoekservaringen uitgewisseld. Daarnaast werd keer op keer kennis genomen van veelal door Spaarndammers beschikbaar gesteld historisch materiaal. Het afgelopen jaar werd veel tijd gestoken in de voorbereiding van een historische tentoonstelling in oktober 2000. Op deze tentoonstelling zullen tentoon worden gesteld, • krantenknipels over Spaarndam, chronologisch geordend, • fotoboeken met foto's van Spaarndam per thema geordend, • fotopanelen met nieuw materiaal. Daarnaast zullen regelmatig videobeelden worden vertoond en zal de computer klaar staan met printer om genealogische gegevens m.b.t. Spaarndammers op te hoesten.
15
Geschiedenis van Spaarndam
Het reeds in 1998 genomen besluit om met de leden een boekje te schrijven over Spaarndam in de 19e eeuw werd vooral in dit jaar vorm gegeven. Prettige contacten werden gelegd met uitgeverij Vis. Tijdens de tentoonstelling zal het boek verschijnen. Door sponsering van de RABO-bank Spaarndam zal voor de eerste kopers de prijs van het boek met ƒ 5,- verlaagd worden. De Stichting Spaarndam 700 verzorgt de voorwaarden (huur Dorpshuis, huur panelen en subsidieverzoeken), de leden van de HWS zorgen voor de inhoud van de tentoonstelling. Binnen de werkgroep zijn specialismen ontstaan en is ieder lid bezig met die zaken die hem/haar interesseren. Het archief wordt steeds beter toegankelijk door een verbeterde archivering. Relaties werden onderhouden met: -Stichting Spaarndam 700, -Historisch Museum Zuid-Kennemerland, -Het Arhief van Rijnland in Leiden, -Het Gemeentelijk Archief in de Jansstraat, -Het Provinciaal Archief in de Kleine Houtweg, -Stichting Kraijenhoff (inmiddels opgeheven). Naast de voorbereiding voor de tentoonstelling in oktober.2000 gingen ook de reguliere werkzaamheden door. Op 28 februari 1999 werd ook het boek over de parochie gepresenteerd, geschreven door Gerrit van den Beldt. Op 24 april 1999 trad Henk Koelman in het huwelijk. Op 6 april 99 konden we kennisnemen van het schitterende overzicht dat Wim van Warmerdam met zijn vrouw had gemaakt van al het tot dan toe geproduceerde over de 19e eeuw. Wim Koelman is bezig geweest met het schrijven van een boekje over de Adalbertusschool. Hij gebruikt hiervoor fotomateriaal uit ons archief. De hr. Eppo van der Molen wordt bereid gevonden tegen vergoeding filmbeelden op video over te zetten. Er wordt een overzicht gemaakt van alle door de HWS gemaakte fotopanelen, inclusief het jaar waarin ze tentoongesteld zijn. De leden van de HWS betalen contributie en daardoor is het mogelijk, mede dankzij een bijdrage van de Stichting Spaarndam 700, archiefwerk te blijven doen. Tentoonstellingen organiseren, het volgen van relevante cursussen en het doen van aankopen is zonder deze hulp niet mogelijk. Verder zijn wij verheugd met de oprichting van het Spaarndamfonds door de RABO-bank Santpoort-Spaarndam. Jaarlijks stelt dit fonds ƒ 10.000,- beschikbaar voor activiteiten binnen het dorp. Wij zullen indien nodig een beroep doen op dit fonds. Veel dank zijn wij wederom verschuldigd aan de dorpsbewoners, die ons voorzagen van krantenknipsels, foto's, boeken en voorwerpen. Een verantwoording van dit materiaal is te vinden in de bijlage. Het 13e verenigingsjaar is een werkzaam, voorspoedig jaar geweest. Frans Cleeren.
16
Geschiedenis van Spaarndam
Ingekomen stukken HWS 1999 - Verantwoording betaling en gratificatie b.g.v. eerste steenlegging bijkerk Spaarndam 30 november 1923. - Oprichtingsakte R.K. Parochie St. Adelbertus 12 sep 1983. - Kopie kosterboekje van Ada Jukes 1944-1951. - W.E. Meiboom, M.v.d. Wagt "Lijst van overleden personen opgenomen in de registers van de burgerlijke stand van Spaarndam, 1812-1927". - Oorkonde voor een lid van de Mariacongregatie. - Foto's afscheid kapelaan Gielen. - Krantenknipsel viering 40-jarig bestaan St. Adalbertuskerk. - Foto Dirk Jukes. - Gratificatie bij bereiken hoogste punt bouw kerk in 1923. - Foto bestuur R.K. Kring 1964. - Jubileum pastor Van der Spek. - Krantenfoto en artikel jubileum pastoor Saulenn zaterdag 16 augustus 1924. - Brief i.v.m. vorming voorbereidingscommissie Dorpsraad. - Zondagsblad Oprechte Haarlemsche Courant 6 mei 1907: 60 jarig huwelijk Cornelis de Vries en Lena van Cornewal. - Folder Scheepswerf Stapel bunkerschip Vlieland. - Recr. geb. Spaarnwoude Ontwerp Actualiseringplan 1981. - "Bij U in de buurt" Noord-Holland nr 9 week 48 pag 3 Spaarndammerdijk en Spaarndam (advertentieblad). - Statutenwijziging St. Sportpark Spaarndam 3 oktober 1980. - Verslagen bestuursvergadering S.V. Spaarnwoude 5 jan 1984, 30 mei en 21 juni 1972. - Sj. Brattinga ontwerptekening Gemeenschapscentrum Spaarndam 4 januari 1972 (op het sportpark). - Materiaal Stichting Gemeenschapshuis Spaarndam 1971-1974. - Opbrengst der plaatsen St. Adalbertuskerk Spaarndam 1924. - Andriessen "St. Adalbert patroon van Egmond". - Eigendomsbewijs huis en erf Buitenpad 36 (Rijneker) te Spaarndam, van mevrouw M. Vallentgoed-Kabel 19 oktober 1943. - Feestgids zilveren jubileum pastoor Saulenn 1925. - De Stad Amsterdam 25 september 1925 "De moord op den Overtoom". - Foto Hein Ziere 1915 melkhandel Vijfhuizen, afkomstig uit Spaarndam.
17
Het hart van de zaak Pleinvrees Anders dan in de rest van de wereld leiden in Spaarndam alle wegen naar de Kolk. Vroeger vooral waterwegen: je parkeerde je schuit, liet je opkalefateren, werd geknipt, geschoren en geschut en het dorp dreef daarna al weer snel steeds verder weg. Blijven deed je maar ergens anders; ze waren hier meer ingericht op komen en weer snel opschutten. Er waren nooit boten te veel, nog steeds niet, maar met auto's werd dat anders. Aanvankelijk, ten tijde van het automobiel, toonde de Kolk zich nog zeer gastvrij. Waar kwam dit "wonder van vernuft" nu beter uit dan "op het eindpunt aller wegen": de Kolk. Dat zo'n vehikel zich kon voortbewegen was nog een groot raadsel en zorgde voor veel hilariteit. Alleen de mecanicien kon dat raadsel oplossen, ook het besturen ervan was voorbehouden aan een connaisseur, de auto-mobilist. Twee specialismen die er nu niet meer zijn. De mecanicien is opgevolgd door iemand die in APK en beurten doet en de auto-mobilist is een "medeweggebruiker" geworden. Het werd zeker anders toen het "wonder van vernuft" via o.a. Volkswagen, Opel Kadet, Mazda, Toyota en recentelijk nog Daewoo, duizendvoudig versnipperde, onherkenbaar werd en verworden is tot een tamelijk saai algemeen vervoermiddel. Sedert die tijd verhoudt de Kolk zich niet meer zo tot dit massaproduct. Kun je de Kolkers de daad achteraf kwalijk nemen? Waar laat men dat blik immers meestal? In parkeergarages toch, achter supermarkten, onder de grond of in straten keurig achter elkaar, maar níet op bijvoorbeeld het Vrijthof, de Dam, de Groote Markt of het Binnenhof! De coupe was snel gepleegd, wat op andere respectabele pleinen gewoon is, moest in Spaarndam ook lukken. Zo waren er opeens die paaltjes… Kerklaan en Pol verblikten ogenblikkelijk, maar kijk die Kolk toch...!! Leeg lijkt ie een stuk groter, weids en leeg, helemaal zonder iets, zo stil, zo eenzaam... Als je wilt kun je er overheen lopen van de ene naar de andere kant. Ze hebben het gedaan, heen en terug, de Kolkers zagen ze duidelijk lopen, onderweg hebben ze niet stilgestaan en toen ze weer terugkwamen hebben ze het gezegd, dat het een plein was. "Zo is het maar net", moeten de Kolkers toen tevreden hebben gedacht. Toch zijn ze er wat verlegen mee, dat is duidelijk te merken, want ze zitten nog steeds achter de ramen. Tja, wat doe je met zo'n plein bij de deur? Sinterklaas vaker laten aankomen of Koninginnedag wat meer spreiden? Dan nog ligt de rest van het jaar dat mooie grote plein vlak voor je neus wel erg leeg te wezen, zodat als je er zo nu en dan toch even overheen loopt, de mensen onmiddellijk gaan denken: "Hé, er gaat vast iets leuks gebeuren op ons dorpsplein" en wanneer dan blijkt dat dat helemaal niet het geval is, zullen ze dubbel teleurgesteld weer naar huis terug moeten keren. Je zal het daarom wel uit je hoofd laten om zomaar, zonder dwingende reden, over dat plein te gaan lopen. Nee, een Oudhollands plein op een fatsoenlijke manier uitbaten is geen geringe opgave voor zo'n dorpje als het onze. Voorlopig heeft dezelfde geraniumkweker, die ook al bedrijf voert boven op de Woerdersluis, van de verwarring gebruik gemaakt en er een flink aantal bakken neergezet. De man wordt vanwege het natuurvriendelijk karakter van zijn product tijdelijk gedoogd, maar de lompenboer, die vanuit de muziektent zijn handel wilde gaan uitventen, is door de Kolkers, naar verluid tamelijk hardhandig, verwijderd. Wat nu??
18
Het hart van de zaak
Ach, op het Vrijthof doen ze het op z'n Maastrichts, op de Dam op z'n Amsterdams, op de Groote Markt op z'n Haarlems en op het Binnenhof op z'n Haags, waarom doen wij het dan niet op z'n Spaarndams? We doen de auto's de deur uit en schaffen ons een bootje aan, gooien de Kolksluizen weer open en kunnen gaan en staan, varen en voeren waar we willen. Reken maar dat ze dan achter hun ramen vandaan zullen komen en dat het weer gaat gonzen op de Kolk: schutten - scheren - knippen - kalefateren - tanen en weer opschutten, schutten - sche........ Jan Zwetsloot
De Westkolk
19
Ons Dorp
Ongeveer een jaar geleden verscheen in het Dorpsorgaan een oproep van het Spaarndamfonds. Eind 1993 is de Stichting Spaarndamfonds opgericht. Dit fonds heeft zich tot doel gesteld de renteopbrengsten van een bijeengebrachte kapitaal ter beschikking te stellen aan projecten, personen en groeperingen welke zich op enigerlei wijze inzetten of verdienstelijk maken ten behoeve van de dorpsgemeenschappen van Spaarndam, Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Dit geldt m.n. in die gevallen waarin overheden en andere financiers geen of in ieder geval niet toereikende financiële bijdragen leveren. Het gaat om aanvragen met een éénmalig karakter. In januari is het bestuur van het Spaarndamfonds bijeen geweest. Bij die gelegenheid zijn de volgende aanvragen gehonoreerd: Parochie St. Adalbertus voor een nieuwe verwarming Stichting Paardemuur Stichting Spaarndam 700 voor de historische tentoonstelling die in oktober wordt georganiseerd De vereniging Plattelandsvrouwen voor hun jubileum De Stichting Dorpscentrum voor de nieuwe sporthal
ƒ 2000,ƒ 1000,ƒ 1500,ƒ 1000,ƒ 2500,-
Sindsdien hebben ons geen nieuwe aanvragen bereikt. Omdat het jaar al weer half om is, doe ik een oproep aan instanties of personen die hiervoor in aanmerking denken te kunnen komen, om een beroep op het fonds te doen. Contactpersoon is de heer P.A. Alsema van de Rabobank. Een folder van het Spaarndamfonds heeft hij voor de mogelijke aanvragers ter beschikking Namens het Spaarndamfonds, Gerrit van den Beldt
Ballonnen oplaten op 5 mei Onbegrijpelijk, on-be-grij-pe-lijk. Zo'n 200 ballonnen laten we de lucht in en niet één komt er op de grond terecht. 't Weer was goed, de ballonnen waren mooi (dankzij de Rabobank), de stemming zat er in en toch ... Ik begrijp het niet. Zouden het soms ballonnen met hoogtevrees geweest zijn zodat zij zich aan bomen of torens vastgeklemd hebben en niet naar beneden durfden? Het kan ook aan de wind gelegen hebben en die ze dus allemaal naar zee geblazen heeft en dat ze daar terechtgekomen zijn? Dan zouden we ze in het vervolg zwemvestjes om moeten doen. Maar het blijft jammer dat er niet één kaart retour is gezonden. Er waren zulke leuke prijzen beschikbaar. Volgende keer beter. Commissie Koninginnedag
20
Ons Dorp Kerkconcerten zomer 2000 in de Oude Kerk te Spaarndam Ook dit jaar worden tijdens de Kunstmarkt weer concerten gegeven in de Oude Kerk. 15 juli Popkoor "Harlem Nocture 22 juli de Heer Kees Huges orgel. 29 juli de Heer Jan Schouten orgel. 5 augustus de Heer Paul Marselje zang en gitaar. 12 augustus de Heer P.van Heerde piano. Vanaf 13.30 is de Oude Kerk geopend. De concerten beginnen om 15.00 uur en duren ongeveer 45 minuten. U wordt hartelijk uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn. De toegang is gratis en aan de deur wordt een bijdrage gevraagd voor het onderhoud van de Oude Kerk. ".
Kunstmarkt 30 jaar Het wordt dit jaar een feestelijke kunstmarkt, want hij wordt voor de 30e keer gehouden. Wat begon als een tentoonstelling van Spaarndamse kunst, is uitgegroeid tot een gerenommeerde kunstmarkt waar kunstenaars en het publiek graag komen. Wat natuurlijk nog versterkt wordt door de idyllische ligging. Om Spaarndamse kunstenaars de gelegenheid te geven hun werk aan dorpsgenoten te tonen heeft de Stichting Kunstmarkt elke zaterdag gratis een kraam beschikbaar gesteld. De eerste markt op 15 juli laat Mevr. Koekkoek haar weefkunst zien. Ze werkt met allerlei natuurlijke materialen en verft het zelf met prachtige kleuren. In ingewikkelde patronen maakt ze heel mooie kleden. Omdat ze ook cursussen geeft kan ze boeiend over haar werk vertellen. De volgende week 22 juli komt Sandra de Jonge, die nog maar pas in Spaarndam woont, haar edelsmidkunst tonen. Ze maakt prachtige zilveren en gouden sieraden, ook in opdracht. Bij haar thuis in haar atelier heb ik de ringen, oorbellen, broches, colliers gezien, die ze op de markt wil laten zien. Werkelijk heel mooi. Ze neemt haar vriendin mee, Winy Jacobs uit Cuijk, die schilderijen maakt met acryl- of olieverf. De laatste tijd schildert ze vooral paarden, maar misschien treffen we haar nu aan terwijl ze het Kolkje schildert Op 29 juli laat Piet Lasker ons zijn foto's zien van de omgeving van Spaarndam. Dagelijks speurt hij de omgeving af naar mooie beelden. Het zijn niet de foto's die u of ik maken, dit zijn ware kunstwerken. Bibi Kriek is een bekende op de kunstmarkt. Zij komt op 5 augustus. Zij maakt voorwerpen van keramiek. Haar inspiratie vindt ze in natuurlijke elementen. De gevouwen schalen tonen de plasticiteit van klei, versteend door het vuur, maar gemaakt van aarde. Tot slot op 12 augustus komt Sytske Ninaber. Ze maakt aquarellen van alledaagse taferelen. Ook toont ze leuke geboetseerde beeldjes, in deze hobby geeft ze ook les. Een gevarieerd aanbod dus van Spaarndamse kunst. Kom dus allemaal even langs op de prachtig vernieuwde Westkolk .
30
30
21
Hansje Brinker Armenzorg We wisten het pas na een week en echt niet van Klaasje zelf. Al die tijd stond ie daar maar, had er geen woorden voor. Begrijpelijk, wat zou hij moeten zeggen, Klaasje ... zoon van de roemruchte Klaas van Kieten, de enige echte reus van Spaarnwoude? Nee, hij deed wat ie altijd al doet op de speelplaats van de Spaarneschool: hij staat daar met zijn vinger omhoog, met die eigenwijze vrolijke kop en met dat lange gekleurde lichaam prachtig uit te dragen waar het bij de Spaarneschool om draait. We kunnen er veel informatieboekjes over vol schrijven en alle dagen vergaderen, maar uiteindelijk is het zo dat, wanneer we de weg even kwijt zijn, Klaasje ons met dat vingertje, steeds weer op het juiste spoor zet. Ze (hunnie, hullie, zullie!?) hadden dus zijn linker arm eraf gerukt en in het Spaarne geflikkerd. Waarom..? Om niks, misschien gewoon om te rukken en te flikkeren en daarna nog wat te trappen of te schelden en dan "gewoon" weer naar huis. En Klaasje...? Die bleef pal staan, maar had ondertussen zijn ogen bovenin dat lange lijf niet in zijn zak en gezien waar die hullie of zullie zijn arm gelaten hadden. In het Spaarne. "Mooi!", dacht Klaasje, vol vertrouwen, "het Spaarne stroomt, het Spaarne stroomt voorbij ... en vrijwel zeker voorbij Hansje Brinker". Dus Hansje, immers een volle neef van Klaasje en absoluut van hetzelfde kaliber, was snel op de hoogte. Hij wilde zich er graag tegenaan bemoeien, laaiend als ie was over die onspaarndamse vernielzucht, maar vooral omdat zoals hij, juist hij, het Spaarne kende, hij zeker wist dat de oude rivier zoiets ook niet over haar kant zou laten gaan. En of 't Spaarne stroomde...!! Zij dreef de arm precies de goede kant op: richting Grote Sluis. Tja en daar wonen toevallig wel Wouter en Jacob, toevallig wel echte jongens van Hansje Brinker, toevallig dus stonden ze aan de waterkant toen de arm langs kwam drijven en toevallig wisten ze direct wat ze moesten doen. "Hé mees, we hebben 'em, die arm, we komen hem morgen wel even langs brengen". En alsof het de gewoonste zaak van de wereld was kwamen Jacob, Wouter, Maarten, vriend Daan in zijn bootje en Hidde en Wytze, de volgende dag - het leek wel een officiële afvaardiging van de Spaarndamse jeugd - het ontbrekende lichaamsdeel terugbezorgen. Nog even Klaasje en je bent weer heel. Dankzij jullie... Jacob en Wouter? Of dankzij jullie samenwerking met, als je er maar gevoel voor hebt, de stille krachten in dit dorp... Jan Zwetsloot
22
Schrijvende lezers
Naar aanleiding van het laatste Dorpsorgaan een aantal zaken in het dorp welke m.i. verbeterd/opgelost moeten worden: 1.
Parkeren bij wegversmallingen in het oude dorp: dit moet verboden worden! Mijn advies is d.m.v. belijningen ter plaatse aan te geven dat er niet gestopt c.q. geparkeerd mag worden. De situatie is daar voor voetgangers en fietsers erg gevaarlijk !!!
2.
Obstakels op de Ringweg: deze veroorzaken voor de fietsers een erg gevaarlijke situatie! Zijn deze verkeersremmende maatregelen gecommuniceerd met de Dorpsraad? Er is hier geen rekening gehouden met parkeervoorzieningen! Auto's staan vaak geheel of gedeeltelijk op het trottoir. Daardoor hebben ook voetgangers/gehandicapten veel overlast en moeten soms van het trottoir af de rijweg op! Ook staan auto's vaak te dicht bij deze obstakels waardoor fietsers op het autogedeelte terechtkomen! Komen er nog meer obstakels bij, verderop op de Ringweg?
3.
Trottoir bij cafetaria De 2 Punten: als je vanaf de Ringweg over het rechter trottoirgedeelte de Zijkaaal-C-weg tracht over te steken kom je op een onverhard gedeelte! Wat is de functie daarvan? Vorige week heb ik nog geholpen een invalide in een invalidenwagentje los te trekken die probeerde daar over te steken en vast was geraakt! Een slechte zaak lijkt mij!
4.
Onverharde weg bij het nieuwe sportpark: het is erg triest dat deze er al zo'n lange tijd in deze toestand bijligt! Tevens veroorzaakt dit ook gevaarlijke situaties met name voor fietsers, bromfietsers, motoren en voetgangers vooral als het donker is! Wanneer wordt deze situatie eindelijk een opgelost? Is de gemeente zich niet bewust van eventuele claims bij ongevallen?
5.
Parkeren van auto's in het nieuwe deel van Spaarndam: het komt de laatste tijd heel vaak voor dat auto's geheel of gedeeltelijk op het trottoir geparkeerd staan! Daardoor ontstaan er voor voetgangers gevaarlijke situaties! Wordt er niet meer gecontroleerd door de politie? Is dit een normale zaak geworden?
Wellicht een aantal punten welke de Dorpsraad in contacten met betreffende gemeenten, politie of andere organen aan de orde kan stellen en bij hun aandringen op verbetering. Met vriendelijk groet, Piet de Vries Ringweg 27
23
Diverse informatie Nationaal Reumafonds. De actie voor het Nationaal Reumafonds in het kader van de landelijke inzameling in de week van 19 tot en met 25 maart jl. heeft in Spaarndam-Oost een bedrag opgebracht van ƒ.1667.20 Het bestuur richt zijn welgemeende dank tot leden van het plaatselijk comité tot de collectanten en tot een ieder die door een financiële ondersteuning tot het welslagen van de collecte heeft bijgedragen. Mocht u de collectant gemist hebben, dan kunt u alsnog uw bijdrage storten op Giro 324 of banknummer 35.76.74.812 ten name van het Nationaal Reumafonds Amsterdam.
Nationaal Fonds Kinderhulp De jaarlijkse collecte voor het Nationaal Fonds Kinderhulp die gehouden is in de week van 8 tot 13 mei heeft in Spaarndam ƒ 1.893,35 opgebracht. Het ingezamelde geld is bestemd voor kinderen in Nederland die, meestal door problemen thuis, te maken krijgen met jeugdhulpverlening. Kinderhulp financiert met de opbrengst van de collecte bijvoorbeeld een schommel bij het kindertehuis, een fietsje, het lidmaatschap van een sportclub of een weekje kamperen. Met deze extra's brengt het Nationaal Fonds Kinderhulp wat kleur in het leven van kinderen in Nederland die het in hun leven niet gemakkelijk hebben. Collectanten en gevers: hartelijk dank A. Mendrik-Bonhof en G. Monster-de Haan. !
Forten Na de restauratie van Fort-Zuid doemen nieuwe uitdagingen op voor de "Vrienden van de Forten". Fort-Zuid heeft een nieuwe bestemming gekregen. Mede als gevolg van de inzet van de "Vrienden van de Forten van Spaarndam" hebben verenigingen hun intrek genomen in het fort. Het fort heeft een kleinschalig en lokaal gebruik. Met name de initiatiefnemer van de verbouwing, de kano en roeivereniging Spaarndam, heeft op redelijke condities onderdak in het fort gevonden. Na Fort-Zuid is de aandacht nu gericht op Fort-Noord. De gemeente Velsen had in een concept bestemmingsplan snode plannen neergelegd n.l. intensieve verblijfsrecreatie, hetgeen haaks staat op de Spaarndamse belangen en onze doelstellingen. Wij hebben daar inmiddels bezwaar tegen aangetekend. In samenwerking met de Dorpsraad, de Vereniging Hekslootpolder en Krayenhoff, hebben wij een gemeenschappelijk standpunt uitgedragen dat een behoud van het fort en omgeving voorstaat. In afwachting van verdere ontwikkelingen vragen wij uw steun in ons streven om de forten zoveel mogelijk te bewaren in hun originele staat en om slechts kleinschalige en lokale ontwikkeling op een natuurlijke en cultureel historische wijze te waarborgen. Momenteel actualiseren wij ons ledenbestand en derhalve vragen wij u om lid te worden. U kunt u schriftelijk opgeven op het volgende adres: Vrienden van de Forten, Vermootenstraat 26, 2064 XR Spaarndam. Tevens verzoeken wij u een kleine donatie, bijvoorbeeld ƒ 10,00, te willen overmaken op ons rekeningnummer 11.83.21.102 t.n.v. Vrienden van het Fort.
24