Dorpsorgaan. Inhoudsopgave

Colofon

Redactioneel

Een tip van de redactie: u kunt het Dorpsorgaan ook lezen op uw computer, tenminste, als u een internetverbinding hebt. De volledige URL (het adres) is http:// home.planet.nl/~dorpsorgaan-Spaarndam Daar kunt u alle nummers vanaf maart 2000 tot heden lezen.

Dorpsorgaan Blad van de Dorpsraad Spaarndam Onder verantwoordelijkheid van de redactie

40e jaargang 2006 nr. 3 Nummer 195

Redactie Gerrit van den Beldt, Willem van de Griend, Barend Jan Luijtze, Rob de Waal Malefijt, Willem van Warmerdam en Jan Zwetsloot

Adres Westkolk 4, Spaarndam-West

E-mail [email protected]

Vormgeving Willem van Warmerdam

Omslag Dea Bijlsma

Oplaag 1325 exemplaren

Verspreiding Huis-aan-huis binnen de bebouwde kom van Spaarndam. Coördinatie: Hanneke Luijtze

Toezending per post € 12,- per jaar (4 nummers) over te maken op bankrekeningnummer 11.83.08.092, (Rabobank Spaarndam) t.n.v. Stichting Dorpsraad Spaarndam

Internet home.planet.nl/~dorpsorgaan-spaarndam

Op de website van de Dorpsraad een brief van Arjan van de Griend en Rob de Vries, die hulp biedt tegen het Schadeschap over de waardevermindering van hun huis door de geluidsoverlast van Schiphol. Verder in de Mededelingen nieuws en meningen over jeugdavonden, vrijwilligersavond, zwemmen in de Boezemsluis, en de samenstelling van de Dorpsraad. Uit de industriële historie van Spaarndam: over het terrein van Stapel/Volker-Stevin. En twee bijdragen van Wim van de Griend. Eén over de mensen van Volker Stevin Materieel Spaarndam, en een over Molenaar rijplaten en bielzen, Penningsveer Spaarndammers ‘in den vreemde’: altijd interessant. Nu over Ron Sierveld, die een duikschool runt op Sulawesi, Indonesië. Geschreven door Joop Sierveld. Vrije tijd te veel? Verveling? Basketbal Vereniging Spaarndam kan nog wel wat leden gebruiken. Liever iets kalms? Leer bridgen op woensdagavond in het Dorpshuis. Rond kerst & oud en nieuw kunt u een geldprijs winnen door uw huis te versieren. De beste ‘versierder’ wint 250 euro, ter beschikking gesteld door de Ondernemersvereniging.

Inhoudsopgave Samenstelling van de Dorpsraad Spaarndam .......... 2 Mededelingen van de Dorpsraad ............................. 2 Internet .................................................................... 3 Kroniek.................................................................... 4 Opbrengst collecte KWF ......................................... 8 Geschiedenis terrein Stapel (XII) ............................ 9 Spaarndamse kunstenaars...................................... 11 Verhalen ................................................................ 11 Vrijwilligersavond................................................. 11 De mannen van Volker Stevin Materieel............... 12 Foto's dorpsfeest.................................................... 16 De ballonnenwedstrijd........................................... 17

Bericht van het Koninklijk Huis ............................ 18 Spaarndam en de Tour de France?......................... 18 Molenaar Rijplaten & Bielzen ............................... 19 Nederland Regelland.............................................. 23 De grenzen van vrijheid ......................................... 24 Resultaat cultuurenquête........................................ 25 Bezoek aan Lanckorona......................................... 27 Een geboren Spaarndammer in Indonesië.............. 29 Basketbal Vereniging Spaarndam.......................... 31 Bridgevereniging ................................................... 31 Kerstversieringwedstrijd ........................................ 32 Nationaal MS Fonds zoekt collectanten................. 32

1

Van de Dorpsraad

Samenstelling van de Dorpsraad Spaarndam Voorzitter Barend Jan Luijtze Wolfsenstraat 4

537 46 56 [email protected]

Secretaris Vacature

Toegevoegd Adviseur, archief en penningmeester Joop de Vries Pol 8-10 538 22 71

Leden Harry Chün Jan van Geemstraat 13 544 11 87 [email protected] Theo Köhler Clara v. Spaarnwoudestr 41 549 07 29 [email protected] Rob de Vries J. van de Waeyenstraat 12 537 34 67 [email protected] Ziegel Ziegelaar Nieuwe Rijweg 5 536 29 49 [email protected] Edith Zweerman Ringweg 95 539 15 40 [email protected]

Website http://www.wijkradenhaarlem.nl/spaarndam

Mededelingen van de Dorpsraad Het is zomer en de vakanties zijn gepasseerd. Niet voor niets wordt er dan wel eens gesproken over komkommertijd en dat zou betekenen dat er niet veel nieuws is. En misschien is dat ook wel een beetje zo. Toch leggen we een aantal zaken aan u voor. Schadeschap De Schadeschapkwestie speelt nog altijd. U weet, een groot aantal Spaarndammers heeft bij het Schadeschap een verzoek ingediend voor vergoeding van de schade als gevolg van de toegenomen vliegtuigoverlast door de Polderbaan. Hoewel de speciaal daarvoor ingestelde onafhankelijke adviescommissie positief heeft geadviseerd, heeft het Schadeschap gemeend alle vorderingen te moeten afwijzen. Hiertegen en met name tegen de daarbij gevolgde handelwijze heeft de Dorpsraad heftig geprotesteerd. Allereerst door reeds in mei een brief daarover de sturen naar het Schadeschap (waar wij overigens 2

tot op dit moment nog geen antwoord op hebben gekregen). Maar ook door op een commissievergadering van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude in te spreken. De voorzitter van de besliscommissie van het Schadeschap zou daar ook bij aanwezig zijn, maar door een misverstand is dat niet gebeurd. Jammer, laten we het daar maar op houden. Overwogen wordt om hem uit te nodigen voor de eerstvolgende openbare vergadering van de Dorpsraad in november. Wij blijven bij ons advies om in alle gevallen bezwaar aan te tekenen en daarbij gebruik te maken van de argumenten en overwegingen van Arjan van de Griend en Rob de Vries zoals die gepubliceerd zijn op de website van de Dorpsraad (www.wijkradenhaarlem.nl/spaarndam) Degenen die nog niets hebben ingediend, maar dat wel van plan zijn, zouden we willen aanraden eerst nog even te wachten tot er meer duidelijkheid is over de afwikkeling van de lopende gevallen.

Van de Dorpsraad

Bezwaar tegen de kapvergunning van 85 bomen rond de Adalbertusschool Tegen de kapvergunning hebben wij bezwaar aangetekend omdat wij die in strijd achten met het groenebufferbeleid van de gemeente. Ook is aan de herplantplicht op nog geen enkele manier vormgegeven. Ten slotte hebben we er sterk op aangedrongen met de kap te wachten tot het bouwplan voor een nieuwe school met 26 woningen onherroepelijk vaststaat. Op dit moment is dat namelijk nog niet het geval. Voorkomen kan dan worden dat er handelingen worden verricht die onherstelbare schade aan het groen in het dorp zouden toebrengen. Dorpshuis. De Dorpsraad waardeert in hoge mate het initiatief van het Dorpscentrum om vanaf begin september iedere vrijdag een jeugdavond in het Dorpshuis te organiseren. Daarmee zal ongetwijfeld de toegankelijkheid van het Dorpshuis worden vergroot voor een categorie bewoners in Spaarndam die in het verleden nog wel eens het gevoel hadden minder welkom te zijn. Een goede zaak, dit initiatief om het Dorpshuis een centrum voor alle bewoners van Spaarndam te laten zijn. Vrijwilligersavond Haarlemmerliede en Spaarnwoude Wij hebben op verzoek vande gemeente voorgesteld deze avond op 7 december in een andere vorm te gieten. Het zou een soort culturele avond moeten worden, met artistieke bijdragen van iedereen die zich

daartoe geroepen voelt. De gemeente heeft aangegeven daarvoor in te zijn. Elders in dit nummer treft u daarvoor een oproep aan. Zwemmen Boezemsluis Spaarndam Daar gaf de afgelopen mooie zomer veel aanleiding toe. Niet tot ieders genoegen, zoals u kunt lezen in een bijdrage in dit nummer. Maar in de Projectenlijst Leefbaarheidsbudget en Budget Bewonersinitiatieven uit Haarlem-Noord lezen we dat er inmiddels verbodsborden zwemmen aan de Boezemsluis zijn geplaatst. Daarmee is het nu ook formeel verboden. Leefbaarheidsplatform Haarlem-Noord Twee zaken: - Het terrein rond het standbeeldje van Hansje Brinker is inmiddels opgeknapt (de vlonder is vernieuwd) - Naar de gevaarlijke verkeerssituatie bij de kruising Nieuwe Rijweg/Slaperdijkweg wordt een verkeerstechnisch onderzoek uitgevoerd. De verwachting is dat het gereed zal zijn in het 3e of 4e kwartaal. Bestuurssamenstelling Al eerder hebben Theo Köhler en Barend Jan Luijtze aangegeven de Dorpsraad in het najaar te willen verlaten. Zij doen dat ook echt. Er zijn dus nog mensen welkom die vinden dat het nu hun beurt is om een bijdrage te leveren aan de belangenbehartiging van de Spaarndamse bevolking. De volgende openbare Dorpsraadvergadering is op donderdag 23 november a.s. U bent daarvoor van harte uitgenodigd. Barend Jan Luijtze

Internet Onze dorpsgenote Nienke Monster is bezig met een wereldreis. Ze bevindt zich momenteel in Thailand. U kunt haar boeiende belevenissen lezen op: nienkemonster.aroundtheglobe.nl (dus zonder www). Zij vindt het erg leuk als u

een kort bericht in haar gastenboek plaatst. Wist u overigens dat u ons dorpsorgaan ook kunt lezen op: home.planet.nl/~dorpsorgaan-Spaarndam De redactie 3

Kroniek

Kroniek 1 juni 2006 tot 1 september 2006 Het hoort bij het vrijgezellenfeest van Rob Zandvliet.

Zaterdag 20 mei De Nederlandse Wushu Federatie houdt in Heerlen haar jaarlijks kampioenschap. Ook de Haarlemse Kung Fu-school doet mee. Tje Lan Wesseling uit Spaarndam weet bij de jeugd de gouden medaille in de wacht te slepen, en Els Wesseling doet het goed, maar haalt helaas geen podiumplaats.

Zondag 11 juni Kanovereniging Spaarndam organiseert een Open Dag in het Fort Zuid. De vereniging heeft in het fort de beschikking over drie bootopslagruimten en een clubhuis.

Vrijdag 2 juni De wolhandkrab heeft zich ontwikkeld van een plaag tot een delicatesse. In het najaar zoeken ze vanuit de Noordzee het brakke water op om te paaien. Dan worden ze door de fuikenvissers bij bosjes gevangen. De binnenvisser verkoopt ze via de afslag of rechtstreeks aan Chinese restaurants. Eerst werden ze zelfs aan China en Japan verkocht, maar de afstand maakt dat wel erg duur.

Het Nederlands record op de 4x200 meter vrije slag is voor Linda Bank het hoogtepunt van het Nederlands Kampioenschap Zwemmen in Eindhoven. Bovendien haalt de Spaarndamse nog eens vier keer goud, één keer zilver en een vijfde plaats op de 100 meter vrije slag. Een fantastisch resultaat! Het is een tussenstation op de weg naar de Europese Kampioenschappen in Boedapest deze zomer. Daar wordt twaalfde op de 200m vrije slag.

Woensdag 7 juni De Dorpsraad vreest dat bijna alle Schipholclaims uit het dorp Spaarndam worden afgewezen. Formeel vallen verreweg de meeste woningen buiten de zogenoemde 35KE-zone, maar veel Spaarndammers zijn van mening dat de leefbaarheid sinds de aanleg van de Polderbaan erg is verslechterd.

Woensdag 14 juni De Rabobank Santpoort-Spaarndam houdt in de ‘Zoete Inval’ zijn jaarvergadering. Er zijn 100 mensen aanwezig. Het gaat ook over de fusie tussen deze bank en de Rabobank IJmuiden. Als naam voor de nieuwe bank wordt voorgesteld Rabobank Velsen. Daar zijn verschillende Spaarndammers het niet mee eens. Jaap van der Putte stelt voor Rabobank Velsen en Spaarnwoude. Dat voorstel wordt later helaas afgewezen door het bestuur.

Vrijdag 9 juni Dorpsgenoot Simon Kuipers opent de vijfde Olympische Dag in Haarlem. 2200 kinderen uit Haarlem, Santpoort, Heemstede en Haarlemmerliede kunnen deelnemen aan heel wat sporten. Zaterdag 10 juni De afdeling Softbal van de SV Spaarnwoude organiseert een rommelmarkt op het Sportpark. Er worden tafels verhuurd om dingen te verkopen. De opbrengst is voor de verkoper zelf. Daarnaast is er de hele dag een Rad van Avontuur en er wordt afgesloten met een loterij. Bij de Grote Sluis staat vandaag een kraam waar hapjes en drankjes worden uitgedeeld. 4

Donderdag 15 juni De brandweer van Haarlemmerliede en Spaarnwoude neemt afscheid van brandmeester Martien van Woerkom, die met functioneel leeftijdsontslag gaat. Hij is 32 jaar in actieve dienst geweest en is begonnen in 1974. Hij zet zich steeds in bij het organiseren van brandweerwedstrijden en hij heeft de jeugdbrandweer in Spaarndam opgezet en geleid. Jarenlang is hij voorzitter van de personeelsvereniging. Kinderen van groep 8 van de St. Adalbertusschool gaan naar buiten om bij de Stompe Toren in de stijl van Vincent

Kroniek

van Gogh het landschap bij Spaarnwoude te schilderen. Ze krijgen adviezen van Ludie Bakker, beeldend docent van Kreater. De afgelopen weken zijn ze al veel meer te weten gekomen over de persoon Van Gogh en zijn manier van werken. Vrijdag 16 t/m zondag 18 juni Jeugdvereniging Don Bosco bestaat dit jaar 50 jaar. Dat wordt dit weekend bij hun onderkomen in de bunker in de Inlaagpolder groots gevierd. Zo is er onder andere op zaterdag een ridderdag en op zondag een familiedag voor oud en jong: naast een spelenkermis voor de jongeren is er voor de ouderen een reünie. Dit wordt omgeven door allerlei feestelijke activiteiten. Vrijdag 23 juni Er worden door de ANWB witte bordjes met groen omcirkelde getallen geplaatst op de dijk bij de Grote Sluis. Deze bordjes zijn onderdeel van een ‘Fietsroutenetwerk’. Een fietsroutenetwerk bestaat uit een groot aantal genummerde knooppunten op kruisingen van wegen. Tussen de knooppunten lopen verbindingsroutes die in twee richtingen zijn bewegwijzerd. Men fietst een route door de bordjes te volgen van genummerd knooppunt naar genummerd knooppunt. Zondag 25 juni Vrouwenkoor ‘Creascendo’, opgericht door Laura Kroon, voert vandaag haar Filmproject uit. Er worden liedjes uit verschillende films ten gehore gebracht. Laura studeert op dit moment af als dramatherapeut. Vrijdag 23 juni De oudercommissie van de St. Adalbertusschool organiseert een Fancy Fair. Een gedeelte van de opbrengst is voor de Rangers, de jeugdafdeling van het Wereld Natuur Fonds, en de rest is voor het aanschaffen van schoolvoetbaltenues en het organiseren van activiteiten als de nieuwbouw van de school gereed is.

Woensdag 28 juni De Spaarndamse middenstand mag van de gemeenteraad van Haarlemmerliede c.a. in de zomervakantie experimenteren met het houden van koopzondagen. Het idee is gekomen van Han Bouwens van Albert Heijn. Hij ziet wel mogelijkheden in verband met het drukke recreatieverkeer. Het is er niet van gekomen. Vrijdag 29 juni Dorpsgenoot Martijn Roosenhart behaalt als enige, samen met Mark Kerssens uit Velserbroek, naast zijn diploma van het Technisch College Velsen, het diploma ‘Aries Computer Literacy’. Zaterdagavond 1 juli ‘The Voice Company’ geeft een concert in het Dorpscentrum. Muziek van ‘The Beatles’ en de ‘Beach Boys’ wordt ten gehore gebracht. Het koor bestaat bij deze gelegenheid uit wel 140 deelnemers. Er zijn drie solisten en er is een combo. Zondag 2 juli Vandaag houdt de stichting Dorpsfeest het Nederlands Kampioenschap Ponderslaan in de Kolk. Bij de jeugd zijn Nick Raateland en Marieke Heemskerk de overwinnaars. Bij de groten wint Cindy Ligthart het voor de derde keer bij de dames en Wouter Wiedemeijer bij de heren. Rob Haan uit Spaarndam en Rob de Graaf uit Heemskerk demonstreren hun modelsleepboten. In de Stompe Toren exposeert onze dorpsgenoot Peter Balm zijn schilderijen. Hij begeeft zich in zijn werk op de grens van het figuratieve en abstracte. Ook de komende drie weken blijven zijn schilderijen nog op zondag in de Stompe Toren te bezichtigen. Hij exposeert samen met Theo van Riezen. Maandag 3 juli Wereldkampioen Theo Joosten uit Spaarndam kan niet meedoen aan het Nederlands

5

Kroniek

Kampioenschap wielrennen voor 50-53jarigen. Afgelopen woensdag brak hij zijn sleutelbeen in de Ronde van Castricum. Dinsdag 4 juli Vandaag een grote advertentie van eetcafé ‘De Toerist’ in de krant. Voortaan is het café elke dag van de week vanaf 12.00 uur open en kun je er al voor een lekkere lunch om 12.00 uur terecht. Woensdag 5 juli Amsterdam is bezig bij Ruijgoord aan de Afrikahaven een enorme benzineterminal te vestigen, juist onder de aanvliegroute van de Zwanenburgbaan. Burgemeester Van Hoogdalem van Haarlemmerliede luidt de noodklok. Ook voor Spaarndam is dit een zeer slechte ontwikkeling. Vrijdag 7 juli De zomer wordt ingeluid bij kindercentrum Spaarndam door een spetterend feest. Dit jaar is het thema ‘Ridders en Prinsessen’. De speelplaats van het kindercentrum doet dienst als kasteel. Daarnaast zijn er tal van activiteiten voor kinderen, zoals een springkussen, knutselen, schminken, en de kinderen kunnen ringsteken. Zaterdag 8 juli In Amsterdam worden de Nederlandse Kampioenschappen atletiek gehouden. Dorpsgenote Femke van der Meij komt in actie op de 100 meter horden. Ze komt maar 0,09 seconde te kort om de derde plaats te behalen en mist daardoor net het podium. Haar poging de limiet te halen voor de Europese Kampioenschappen haalt ze net niet. Ook een week later lukt het niet. Maar ze is nog erg jong. Maandag 10 juli B&W van Haarlemmerliede en Spaarndam komen ook dit jaar op de fiets naar Spaarndam om de bewoners in de gelegenheid te stellen kwesties aan te kaarten die de aandacht behoeven. Tussen 17.00 uur en 18.00 uur zijn ze present in het Dorpscentrum.

6

Het Europese Kampioenschap wielrennen voor veteranen, dat op de Westhoff in het Recreatiegebied Spaarnwoude zou worden gehouden, is geschrapt omdat tegelijkertijd Dance Valley aan de orde is. Het was de bedoeling dat de komende vijf jaar dit kampioenschap rondom Wheeler Planet in Westhoff zou plaatsvinden. Ook dat plan is nu van tafel. Woensdag 12 juli Vandaag in de krant een foto met René de Graaf, Marga Kranendonk en Paul Marselje, het bestuur van de stichting Spaarndamse kunstmarkten. Op zaterdag 15 juli start de Spaarndamse kunstmarkt, met een programma voor vijf zaterdagen, voor de 35e keer. Vandaag valt ook het programma voor de Vakantiespelen van speeltuinvereniging ‘Nieuw Leven’ in de bus. Gedurende vier weken is er voor de kinderen elke dag wat te doen op de speeltuin. Het ziet er zeer aantrekkelijk uit. Vrijdag 14 juli De activiteitencommissie Spaarndam van de Stichting Radius organiseert in de kantine van de SV Spaarnwoude een Franse middag voor de ouderen van Spaarndam en omgeving. Zaterdag 15 juli De brandweer van Haarlemmerliede en Spaarnwoude houdt vandaag weer een open dag bij hun onderkomen vlakbij het Dorpscentrum. Het is ook de bedoeling nieuwe mensen aan te trekken die als vrijwilliger mee willen werken. Zaterdag 22 juli Vandaag is de tweede kunstmarkt. Het is prachtig weer en de markt is een groot succes. In de Oude Kerk wordt ’s middags om 15.00 uur een concert gegeven. Daar is veel belangstelling voor. Een week later treedt het grootste en bekendste barbershopkoor van Nederland op: het koor ‘Whale City Sound’ uit Zaandam.

Kroniek

Dorpsgenoten Wibbe Boersma en Annelot exposeren op de zaterdagen dat er kunstmarkt is in Fort Zuid. Hun schilderwerken zijn te groot voor de kunstmarkt en komen in Fort Zuid beter tot hun recht. Zondag 23 juli In de nacht van zondag op maandag bijt een vos elf grote kuikens dood bij Joop Duijndam aan de Ringweg; en hij neemt er acht mee. Twee dagen hiervoor is hij al bezig bij de kippen van Jack Vriesekoop, even verderop aan de Ringweg. Daar bijt hij er vijf dood en neemt ze mee. Zaterdag 5 augustus Omstreeks 15.10 uur wordt Corrie Lemmers van de bakkerswinkel ‘De Vier Granen’ aan de Dr. W. Nijestraat overvallen. Onder bedreiging van een vuurwapen vraagt de indringer om geld. De dief maakt zich, nadat hij het geld heeft ontvangen, snel uit de voeten. Zondag 13 augustus In de Oude Kerk wordt vandaag een nieuwe vleugel (piano) in gebruik genomen. Mede dankzij bijdragen van verschillende kanten heeft de stichting ‘Vrienden van de Oude Kerk’ deze prachtige aanwinst kunnen aanschaffen. Dorpsgenoten Pepijn Lagerweij en Sanne Nieuwenhuijsen zorgen deze dag voor de muzikale omlijsting.

Dinsdag 15 augustus Onder de titel ‘Alsof de tijd hier heeft stilgestaan’ komt in het HD een artikel over Spaarndam aan de orde. Mooie foto’s van het oude dorp zijn te zien en het gaat over een interview met mensen uit Haarlem. Ze moesten eens weten hoe actief de Spaarndammers zijn! Het Hillegomse bedrijf Lijbrandt wil ook in Haarlem een glasvezelnetwerk aanleggen. Een geweldig idee. Directeur van het telecombedrijf is de Spaarndammer Martien Koster. In het Middenstands Magazine deze keer een prachtige foto van de Lemster Aak van Han Bouwens sr. Hij gaat daar tochtjes mee maken van Spaarndam naar het eiland Pampus. Woensdag 16 augustus De Spaarndamse Dorpsraad heeft op haar website een modelbrief gepubliceerd waarmee Spaarndammers bezwaar kunnen aantekenen bij het Schadeschap Schiphol. Er zijn schadeclaims ingediend vanwege de geluidshinder, die sterk is toegenomen na de aanleg van de Polderbaan. Bijna al deze claims zijn afgewezen. Met behulp van deze brief van Arjan van de Griend en Rob de Vries kan men nu in beroep gaan. Zondag 20 augustus Dorpsgenote Nathalie Gosewehr, lid van het Nederlandse damessoftbalteam, is in de krant uitgebreid aan het woord. Eind deze maand vindt in China het Wereldkampioenschap Softbal plaats. De Nederlandse dames gaan voor een plekje bij de beste acht.

Dorpsgenoot Tom van Rijn wordt vandaag met het Nederlands kanopoloteam onder de 21 jaar tweede bij de wereldkampioenschappen op de Bosbaan in Amsterdam.

Woensdag 23 augustus Terwijl de maand juli doorgaat voor de droogste en zonnigste maand uit onze geschiedenis, is dat met augustus niet het geval. Er valt zo veel water dat er vandaag al sprake is van een regenrecord. Op zondag 20 augustus bereikte de regenval in Haarlem en omgeving een hoogtepunt. In Spaarnwoude is die dag wel 79 mm gevallen! 7

Kroniek

Maandag 28 augustus Deze week wordt er nogal wat groente gestolen uit de volktuinen achter de St. Adal-

bertuskerk en bij de Achterweg. Een misselijke streek.

Naar ons bekend is of is medegedeeld zijn overleden: Zo 4 juni Gerben Arjen Bosma Wo 21 juni Gerritje Theil–Veenstra Ma 10 juli Anna Maria Zwiers Bouwmeester Vr 25 aug Adalbertha Maria Lamboo–Jukes, (Ada)

Haarlem Haarlem Haarlem Haarlem

38 84 84 81

Opbrengst collecte KWF Kankerbestrijding Wij hadden geluk dit jaar, het was droog en mooi weer en de meeste mensen waren terug van vakantie, dus was het goed om van 4 t/m 10 september de collecte te lopen voor de KWF Kankerbestrijding. In het ‘oude dorp’, van het Visserseinde tot de Grote Sluis, werd daarvoor € 589,38 opgehaald door, in alfabetische volgorde, Adrie, Leida, Nan en Rina. Vooral door hun inzet

8

werd dit resultaat bereikt, bijna net zoveel als het record van vorig jaar. Een hartelijk “dankjewel” is dan ook op zijn plaats. In de eerste plaats voor de dames, maar ook aan alle gulle gevers. Natuurlijk hopen wij het volgend jaar ook weer op uw bijdrage te mogen rekenen. Nan Loerakker-de Vries

Dorpsgeschiedenis

De geschiedenis van het terrein van Stapel/Volker-Stevin (XII) Kwamen de vorige keer de laatste jaren van scheepswerf Stapel in Spaarndam aan de orde, nu is het de beurt aan de laatste jaren van het aannemingsbedrijf van Volker Wessels Stevin.

van Stapel en Vos, nu gevestigd in Amsterdam. Hij maakt in de grote fabriekshal in Spaarndam houten modellen van cutters, zodat die later precies gegoten kunnen worden.

In 1991 verkoopt Volker-Stevin zijn baggerdivisie aan de Hollandse Beton Groep (HBG). Deze divisie wordt dan samengevoegd met de HAM, het baggerbedrijf van deze groep. Na meer dan 100 jaar komt er zo een einde aan de aannemerij van VolkerStevin in de baggerwereld. Daarmee is de werf in Spaarndam niet meer afhankelijk van het vervoer over water. Er gaan al gauw stemmen op om de terreinen in Spaarndam maar te verkopen voor de bouw van huizen, en elders nieuwe, per vrachtverkeer beter bereikbare terreinen te kopen.

Er komt op de werf van Stapel heel wat ruimte vrij. Van Hattum en Blankevoort besluit de kantoorruimte te huren voor de vestiging van een regiokantoor; de fabriekshal wordt gebruikt voor de opslag van bouwmaterialen en het uitvoeren van voorbereidende werkzaamheden voor projecten in de regio.

Het is oktober 1993 als er een eind komt aan de werkzaamheden van scheepswerf Stapel in Spaarndam. Alleen Co Wempe blijft in dienst van Vosta, het tekenkantoor

Na het vertrek van Stapel uit Spaarndam toont ook de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude interesse om op de terreinen van Stapel en Volker Stevin huizen te gaan bouwen. Onderzoek wijst echter uit dat er sprake is van bodemverontreiniging. Op verzoek van de heer C.A. Winde, directeur van Volker Stevin Materieel, wordt dan een nader onderzoek ingesteld naar die

Opde voorgrond het bedrijfsterrein van Volker Stevin Materieel en op de achtergrond de voormalige scheepswerf Stapel

9

Dorpsgeschiedenis

bodemverontreiniging. Via-via krijgt hij contact met ondergetekende, een locaal historicus, die hierover een rapport samenstelt. Het is bij oude Spaarndammers bekend dat op delen van beide terreinen in de periode 1900–1930 vuilstort heeft plaatsgevonden door de Gemeentereiniging uit Haarlem. Het gaat daarbij vooral om ‘kachelasch, puinachtigen grond, fabrieksafval en dergelijken’. Juist bij het fabrieksafval zit de verontreiniging. Het betreft afval van drukkerijen, verffabrieken, metaalnijverheid, en dergelijke. Vastgesteld kan worden dat de bodemverontreiniging slechts voor een deel door Stapel en Volker Stevin is veroorzaakt. Gelukkig is de verontreiniging niet zodanig dat alle grond gereinigd moet worden. Door het aan de kant schuiven van de bovenste laag, die bij de Mooie Nel een heuvel gaat vormen, komt de schone bodem voldoende vrij en kan er nieuwe grond gestort worden waarop kan worden gebouwd. De medewerkers van Volker Stevin Materieel houden zich in de diverse werkplaatsen en loodsen bezig met het repareren, onderhouden, schilderen en opslaan van aannemersmaterieel in de ruimste zin van het woord. Ook beschikt het bedrijf over een constructiewerkplaats, een verschepingsloods voor de verzending van materieel en materialen naar het verre buitenland, en uiteraard een magazijnafdeling. Een belangrijke activiteit is verder het opbouwen, afbreken, transporteren en opslaan van bouwketen door de ‘Ketenploeg’.

10

In november 1994 wordende werkzaamheden van het hoofdkantoor van Volker Stevin Materieel van Spaarndam naar Dordrecht overgebracht. De opslagplaats Spaarndam, met zijn werkplaatsen, bedrijfsleiding en administratie, blijft vooralsnog bestaan. In 1998 vindt opnieuw een reorganisatie plaats. De opslag en verhuur van steigermaterieel en aanverwante artikelen worden overgenomen door de materieelorganisatie van Volker Wessels, waarmee Volker Stevin ondertussen is gefuseerd. Het hoofdkantoor, dat sinds najaar 1994 leegstaat, wordt opgeknapt en dient als huisvesting voor de stafmedewerkers van deze materieeldienst. In 2004 worden deze activiteiten van Spaarndam overgebracht naar Oosterhout en komt het hoofdkantoor weer leeg te staan. In het voorjaar van 2006 maakt de directie van Volker Stevin Materieel bekend dat de vestiging Spaarndam eind 2006 zal worden opgeheven. De werkzaamheden zullen worden voortgezet op de vestiging Dordrecht waar, behalve werkplaatsen, sinds 1994 ook het hoofdkantoor van Volker Stevin Materieel is gevestigd. De 48 personeelsleden hebben allen een werkplek in Dordrecht aangeboden gekregen. Wanneer ook voor het regiokantoor van Van Hattum en Blankevoort een andere bestemming is gevonden, zal naar verwachting in 2007 worden aangevangen met de bouw van ‘SpaarneBuiten’. Gerrit van den Beldt

Dorpsgeschiedenis

Oproepen Spaarndamse kunstenaars De Historische Werkgroep is bezig met de voorbereiding van een tentoonstelling over Spaarndamse kunstenaars. In de vorige eeuw zijn er op Spaarndam verschillende kunstenaars geweest: Henri Boot, Kees Verwey, Frans Baljon, Cor Visser, Jan van Geem, Frans Verpoorten, Anton Heyboer, Leen Spierenburg, Cornelis Kaay, Peter van Warmerdam, Ruud Cornelisse, enz, enz. Wij denken dat verschillende Spaarndammers nog werk van deze schilders in huis hebben. Graag zouden wij een kopie maken van die schilderijen. U krijgt de originelen uiteraard terug. Als u dergelijk werk bezit, wilt u dan contact opnemen met een de volgende leden? Peter Balm, ’t Vaartje 15, 2063 KC Spaarndam, 023 5381535, [email protected] Frans Cleeren, ’t Vaartje 3, 2063 KC Spaarndam, 023 5383296, [email protected] Rosé van der Sluijs, Ds. Schardamstraat 7, 2064 XT Spaarndam, 023 5375647, [email protected] Gerrit van den Beldt, Kees ’t Hoenstraat 10, 2064 XJ Spaarndam, 023 5371982, [email protected] Verhalen Op de tentoonstelling van de Historische Werkgroep, waar oude foto’s en krantenknipsels te zien waren, kwamen vaak oude verhalen boven drijven. Deze verhalen willen wij graag vastleggen. Bent u iemand met een verhaal en wil u dat niet verloren laten gaan? Maandagavond 30 oktober organiseert de Historische Werkgroep Spaarndam een avond om onder het genot van een lekker kopje koffie deze verhalen vast te leggen. Waar: In café Spaarndam aan de Westkolk te Spaarndam Tijd: Vanaf 20.00 uur

Bent u geïnteresseerd neem dan contact op met: Frans Cleeren, ’t Vaartje 3, 2063 KC Spaarndam, 023 5383296, [email protected] Rosé van der Sluijs, Ds. Schardamstraat 7, 2064 XT Spaarndam, 023 5375647, [email protected] Vrijwilligersavond Donderdag 7 december a.s. vindt in Haarlemmerliede en Spaarnwoude de jaarlijkse vrijwilligersavond plaats. Op deze avond worden de vele vrijwilligers in ons dorp in het zonnetje gezet en wordt de ‘Vrijwilliger van het Jaar’ gekozen. Wij gaan de uitdaging aan om daar, op verzoek van de gemeente en in samenwerking met de werkgroep Cultuur, deze keer een andere vorm aan te geven. Het zou dan een soort culturele avond kunnen worden met bijdragen van inwoners uit het dorp. We zijn er zeker van dat er in ons dorp mensen zijn die in hun vrije tijd muziek maken, toneelspelen, in een koor zingen, schilderen, tekenen, of anderszins een culturele prestatie leveren. En die dat ook wel eens aan anderen zouden willen laten horen of zien. Een kwartet, orkestje of muziekkorps kan optreden, een zangkoor kan iets ten gehore brengen, een schilder of tekenaar kan iets tentoonstellen, etc. Muziekvereniging Eensgezindheid heeft zich hier al voor gemeld. Wij nodigen ook ú uit om deze uitdaging met ons aan te gaan! Als u aan deze avond een bijdrage zou willen leveren dan kunt u contact opnemen met: Barend Jan Luijtze [email protected] (Dorpsraad Spaarndam) En voor vragen over de werkgroep cultuur kunt u terecht bij: Lottie Buit, [email protected] (contactpersoon werkgroep Cultuur) 11

In gesprek met

De mannen van Volker Stevin Materieel Spaarndam Na de fusie in 1970-1972 van de aannemersbedrijven Van Hattum en Blankevoort-Beverwijk, Van Splunder-Ridderkerk, Boele en Van Eesteren-Den Haag en Hanab-Valkenburg, besluit de Raad van Bestuur van dit concern, met de fraaie naam ‘Stevin Groep’, al het aannemersmaterieel en het technisch personeel van genoemde bedrijven onder te brengen in een Centrale Materieelorganisatie. Ook de gronden en opstallen, bestemd voor de opslag en reparatie van materieel, dienen hierin te worden ondergebracht. Albert van Bokhorst, directeur van Van Hattum en Blankevoort, krijgt eind 1972 opdracht van de Raad van Bestuur deze voor Nederland unieke organisatievorm gestalte te gaan geven. Doel van deze operatie is kostenbesparing door sanering van materieel, maar ook personeel. Voor dit doel dient ook het aantal vestigingen in Nederland drastisch te worden teruggebracht.

materieelorganisatie is nu meer dan ooit aan de orde. Van Bokhorst besluit het beleidscentrum (hoofdkantoor) te vestigen op het bedrijfsterrein van Van Hattum en Blankevoort in Spaarndam, waar een mooi kantoor aan het Spaarne ter beschikking staat. Reorganisaties en saneringen Nadat van Bokhorst zich omringd heeft met een staf van deskundige beleidsmedewerkers en zich heeft verzekerd van de medewerking van de directies van de gefuseerde aannemersbedrijven, kan hij gaan bouwen aan de nieuwe materieelorganisatie, die vanaf 1974 Stevin Materieel BV gaat heten. Na de toetreding in 1979 van het aannemersconcern Adriaan Volker uit Rotterdam wordt de naam gewijzigd in Volker Stevin Materieel BV. De periode 1973 tot 1986 omvat een constante reeks van reorganisaties, saneringen en aanpassingen. Het materieelpark wordt gestandaardiseerd en uitgedund en het aantal vestigingen wordt teruggebracht van zestien naar vijf. Uiteraard heeft deze gang van zaken grote en soms pijnlijke gevolgen voor het personeel. Door het consequent voeren van een rechtvaardig en sociaal beleid wordt zo veel mogelijk getracht voor een ieder een bevredigende oplossing te vinden.

Als van Bokhorst in 1986 met pensioen gaat laat hij ‘een dijk van een bedrijf’ achter, met hoogwaardig materieel en capabele en gemotiveerde werknemers. Dankzij de strategische Albert van Bokhorst (l) met twee van zijn beleidsmedewerkers: ligging van de goed ingerichte Jaap Los, hoofd P&O en Arie Redelijkheid (r), hoofd vestigingen. vestigingen Groningen, Jaap Los neemt in mei 1992 afscheid van het bedrijf en wordt ’t Harde, Spaarndam, Papenkoninklijk onderscheiden. drecht en Hoensbroek, kunnen alle werkmaatschappijen in heel In 1973 breidt de Stevin Groep zich aanNederland op hun wenken worden bediend. zienlijk uit met de toetreding van NederVoor zijn uitzonderlijke verdiensten wordt lands grootste wegenbouwer: Koninklijke de heer Van Bokhorst benoemd tot Ridder Maatschappij Wegenbouw. De noodzaak in de Orde van Oranje Nassau en op haast te maken met de invoering van de 12

In gesprek met

5 september 1986 wordt hem een daverend afscheidsfeest aangeboden, waarbij alle personeelsleden aanwezig zijn. Regionale verplaatsingen van vestigingen met behoud van werk Om planologische redenen worden de vestigingen Papendrecht en Hoensbroek, met behoud van alle activiteiten, in 1991 en 1992 verplaatst naar respectievelijk Dordrecht en Nuth. Hierna lijken echt grote veranderingen, wat de vestigingen betreft, tot het verleden te behoren. Echter, reeds vanaf 1993 worden er plannen gesmeed om op het terrein van Volker Stevin Materieel én Stapel (óók Stevin) woningen te gaan bouwen. Dit wordt reeds in een vroegtijdig stadium aan het personeel bekend gemaakt. Dus wanneer de directie van Volker Stevin Materieel in maart 2006 aan het personeel meedeelt dat naar verwachting binnen een jaar met de bouw zal worden aangevangen, komt dit niet als een verrassing. Wél verrassend, en voor het personeel zeer teleurstellend, is de mededeling, dat een geplande herstart in de regio om bedrijfseconomische redenen niet door zal gaan. Besloten is alle Spaarndamse activiteiten, inclusief personeel, naar de vestiging Dordrecht over te brengen. Een klap die nog steeds nadreunt in Spaarndam! Honkvaste Spaarndamse werknemers Nu de VSM-vestiging Spaarndam (voor veel Spaarndammers nog steeds de werf van Van Hattum en Blankevoort) binnenkort uit het dorpsbeeld gaat verdwijnen, lijkt het mij goed de Spaarndamse werknemers in hun werksituatie eens aan u voor te

stellen, waarbij tegelijk een beeld ontstaat van de activiteiten die op de vestiging plaatsvinden. De meesten van deze werknemers hebben gedurende zeer veel jaren met plezier op de vestiging Spaarndam gewerkt. Het zijn veelal ook déze mensen die regelmatig, geheel vrijwillig, hand- en spandiensten voor de Spaarndamse verenigingen verrichten. Zij vinden dat veelal vanzelfsprekend, maar dat ís het natuurlijk niet. We zullen ze gaan missen! Bert Hilbers In deze beeldvorming mag naar mijn mening Bert Hilbers, die vanaf 1995 tot aan zijn pensioenering in 2005 de leiding had van de vestiging Spaarndam, niet ontbreken. Ik zoek hem op in zijn huis in de Kuijperstraat te Spaarndam, waar we 40 jaar Volker Stevin de revue laten passeren.

Bert Hilbers inspecteert een stuk materieel

Deze in Beverwijk geboren boerenzoon treedt in januari 1965 bij van Hattum en Blankevoort Beverwijk in dienst als afgestudeerd tekenaar/constructeur, waarna hij in 1966 door directeur van Bokhorst op de werf in Spaarndam als assistent-werfbaas te werk wordt gesteld. Hij wordt daar onder andere belast met de reorganisatie van het magazijn. Bert is inmiddels getrouwd en wil zijn krappe huisvesting in Heemskerk graag verruilen voor iets ruimers. Na in 13

In gesprek met

1967 met An tijdelijk te zijn ondergebracht in een salonwagen op het werfterrein, krijgt hij in 1969 het mooie huis bij de ingang van de werf aangeboden, waar hij blijft wonen tot 1980. In die periode worden drie gezonde kinderen geboren en werkt hij zich op tot hoofd van de vestiging. Daarna gaat Bert op de internationale toer binnen de Volker Stevin Groep. Hij verhuist met zijn gezin naar Warri in Nigeria, waar hij drie jaar fungeert als chef van de scheepswerf. Na een paar jaar Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten dreigt hij, ten gevolge van financiële problemen binnen de Volker Stevin Groep, tussen wal en schip te vallen. Maar Van Bokhorst is hem niet vergeten en hij zorgt ervoor dat Bert ‘weer volop aan de bak’ kan. Van 1985 tot 1995 is hij verantwoordelijk voor tal van zaken, zoals een handel en overslagbedrijf van zand en grint in Utrecht, de bouw van een asfaltinstallatie in Stein-Limburg, de leiding van een constructiebedrijf in Utrecht, en ga zo maar door. Terug op het oude nest in Spaarndam Wanneer op 1 april 1995 de functie van vestigingshoofd Spaarndam beschikbaar komt, keert Bert weer terug op het oude nest, waar hij tot aan zijn pensioen op 1 maart 2005 zijn ervaringen kan gaan aanwenden om deze vestiging financieel gezond te houden. Desgevraagd deelt Bert mij mee dat de vestiging Spaarndam ‘door de bank genomen’ altijd van voldoende werk voorzien is geweest, waardoor ieder jaar ruim aan de gestelde rendementseisen kon worden voldaan. Ook dit jaar zitten de werkplaatsen goed in het werk en de voor14

uitzichten zijn erg goed. “Daarom begrijp ik niet waarom de directie een herstart in deze regio niet ziet zitten”, zegt Bert. Hij heeft het er duidelijk moeilijk mee, maar wil er verder liever niets over zeggen, om de dingen niet nog gecompliceerder te maken dan ze al zijn. Maar hij hoopt dat de zaak, op welke manier dan ook, nog een gunstige wending zal krijgen. En dat hopen we allemaal! Bert is opgevolgd door René Oostwouder (43) die op 1 januari 2004 in dienst trad. Helemaal onbekend was de vestiging Spaarndam niet voor René, want zijn vader was van 1979 tot 1995 werkzaam in de constructiewerkplaats van deze vestiging en zelf deed hij in 1986 een jaar lang praktijkervaring op in dezelfde werkplaats. René heeft een gevarieerde schoolopleiding genoten, zowel technisch (LTS) als economisch (HEAO) en beschikt over een ruime praktijkervaring. Zo te zien heeft hij op de vestiging Spaarndam zijn ‘draai’ helemaal gevonden. Aad de Ruijter Bij het betreden van de werf zie je, na ca. 100 meter, aan je rechterkant het houten werfkantoor. In het kantoortje pal naast de

Aad de Ruijter

In gesprek met

ingang zetelt Aad de Ruijter, chef van de transportafdeling. Hier moeten binnenkomende vrachtwagenchauffeurs zich melden, en ontvangen vertrekkende chauffeurs hun ritopdrachten van Aad. Dit kantoor vormt in zekere zin het ‘epicentrum’ van de vestiging, want, naast de eerder genoemde activiteiten, zijn er de hele dag de telefonische contacten met de werken, met chauffeurs onderweg en met de andere vestigingen. Tevens komen regelmatig functionarissen van de werf binnenstappen voor werkoverleg. Geen geschikte plek dus voor een praatje. Werken en wonen op de werf Voor dit aspect zoek ik Aad en zijn echtgenote Ali op in de bedrijfswoning, vooraan aan de werf, die zij in 1980, na het vertrek van de familie Hilbers, kregen toegewezen. Hiervóór woonden zij reeds twaalf jaar elders op het werfterrein, vijf jaar in een andere bedrijfswoning (1975-1980) en zeven jaar in een salonwagen 1969-1975). Bij elkaar dus al weer 37 jaar. Aad de Ruijter is niet weg te denken van de werf Spaarndam, vooral als je bedenkt dat hij hier al sinds 28 augustus 1961 werkt! Aad kan vooral over de begintijd prachtige verhalen vertellen, toen de baggervloot van Van Hattum en Blankevoort soms drie rijen dik voor de wal lag, de werf vollag met smalspoor en de locomotieven regelmatig werden aan- en afgevoerd. Hij werkte toen als manusje van alles in het magazijn met legendarische mannen als Ome Joop Visser, Piet Bakker, Toon Jansen en Gé Fennis. Deze laatste zorgde ervoor dat Aad als 14jarig jochie in het magazijn kwam werken. Fennis was gek op katten, die in groten getale in de loodsen rondliepen en die hij verzorgde als zijn eigen kinderen. In die tijd werden die beesten nog niet gesteriliseerd, dus het jongde maar aan. Na een aantal jaren haalde bedrijfsleider Jaap van Rijswijk

Aad naar kantoor, waar hij zich verder zou ontwikkelen. Ook de periode na zijn huwelijk, in 1969, was een leuke tijd, toen hij met Ali op de werf in een mooie salonwagen met aangebouwde slaapruimte ging wonen. Samen met de bewoners van nóg zes stuks salonwagens keken zij uit over de weilanden en hadden een mooi uitzicht op de Stompetoren. In die tijd was er bijna sprake van een kleine dorpsgemeenschap op de werf, want er lagen ook nog wat woonarken aangemeerd aan de kant van de Mooie Nel, en de familie Wittenaar woonde achter het woonhuis van de familie Hilbers in een houten keet. Grappig is dat architect Woudenberg op zijn WEB-site (imbo.com) aan de nieuw te bouwen woonwijk de projectnaam ‘Een nieuw dorp aan de overkant’ heeft gegeven. Dus de geschiedenis herhaalt zich. In de overtreffende trap! (314 huizen). Hells Angels Ook over de periode 1975-1980, toen Aad en zijn vrouw in een bedrijfswoning aan het Spaarne woonden, weet Aad het nodige te vertellen. Het mooiste verhaal wil ik u niet onthouden: van toen het echtpaar midden in de nacht wakker werd van hevig motorgeronk. Toen Aad in zijn pyjama met strepen naar buiten rende om te kijken wat er loos was stond hij, voor hij het wist, temidden van een groot aantal Hells Angels. In zijn zenuwen schreeuwde hij, vergezeld van wat stevige knopen, “wat zij hier in ’s hemelsnaam kwamen doen.” “Neemt u ons niet kwalijk meneer”, zei er een heel beleefd, “we zijn verkeerd gereden, we moeten op De Laars zijn.” Toen Aad ze de weg gewezen had vertrokken ze weer, zonder problemen. (wordt vervolgd) Willem van de Griend

15

Het dorpsfeest

16

Ons dorp

De ballonnenwedstrijd of: Een Spaarndams ballonnetje landt in Houston. In het vorige Dorpsorgaan beloofden we terug te zullen komen op de ballonnenwedstrijd. Het was voor ons commissielid Erik van Iterson (waar de kaarten naartoe gestuurd werden) aanvankelijk een complete verrassing, toen hij een kaartje ontving uit Houston, Texas! Zijn verbazing werd al snel argwaan en Erik besloot contact te leggen met het KNMI. Het KNMI bleek van harte bereid na enig heen en weer mailen om dit meteorologisch gezien te onderzoeken. Onderstaand hun uitgebreide verhaal compleet met simulaties. Conclusie: Het is volgens het KNMI onmogelijk. Niet alleen op basis van hun simulaties, maar ook basis van hun ervaring met dit soort vragen.

boven Groenland, de Noordelijke IJszee of de Atlantische oceaan zijn. Op het bijgevoegde plaatje kunt u ook zien dat de teruggevonden ballonnen bij München al na ongeveer 12 uur geland zijn. Dat is gebruikelijk. Mijn conclusie moet zijn dat de ballon niet zelfstandig in 4 dagen van Spaarndam naar Houston gevlogen kan zijn. Hartelijke groeten, Rinus Scheele

Beste Erik van Iterson, We hebben op het KNMI met behulp van ons trajectorie-programma de mogelijkheden bekeken. Hoewel de omstandigheden gunstig waren om een flinke afstand af te leggen, is het onmogelijk dat een ballonnetje van Spaarndam naar Houston gevlogen is. Daarvoor zijn 2 redenen. Ten eerste : de kwaliteit van ‘partyballons’. Het is erg onwaarschijnlijk dat een ballonnetje het 4 dagen uithoudt. Vooral door zonlicht verweert de ballon, raakt lek en zakt naar beneden. Er zijn mij geen gevallen bekend van een party-ballon die langer dan 2 dagen overleefd heeft. Ten tweede : de meteorologische situatie. Een simulatie over 5 dagen laat zien dat het pad (de trajectorie) leidt naar Groenland. De ballon komt niet in de buurt van Houston. Een lang levende ballon zou op 3 mei

Het werd dus niet Houston … maar waar kwamen de ballonnen wel terecht? Er zijn 32 kaarten teruggestuurd uit diverse Nederlandse plaatsen, twaalf uit België, één uit Noord-Frankrijk en acht uit Duitsland. De grootste afstand werd afgelegd door de ballon van Joey van Wijk uit Haarlem. De ballon kwam terecht in Tapfheim (Duitsland), plm. 700 km. De ‘beste Spaarndammer’ is Niels Reemeijer, 3 jaar (Biesheuvelplein). Zijn ballon kwam terecht in Burkardroth (Duitsland) en is gevonden door Jonas Endres (8 jaar). Joey en Niels ontvingen beiden een cadeaubon. Commissie Koninginnedag 17

Ons Dorp

Bericht van het Koninklijk Huis Tijdens de kinderkermis was er de mogelijkheid om een kaart te sturen naar Koningin Beatrix. Veel kinderen maakten daarvan gebruik. Commissielid Laura Kroon stuurde de kaarten vervolgens op en op 20 juli jl.

ontving zij van de Dienst van het Koninklijk Huis, Paleis Noordeinde ’s Gravenhage, een reactie, die wij graag met de inwoners van Spaarndam willen delen. Commissie Koninginnedag

Spaarndam en de Tour de France? Wie stond er nu zo enthousiast te zwaaien met de Spaarndamse vlag tijdens de 16e etappe van de Tour de France van Saint Jean de Mauriene naar Morzine? Ik zag een dag eerder al meerdere keren Nederlanders op de Alpe d’Huez bij bocht zeven, maar deze 16e etappe spatte er 18

voor Spaarndam uit. Volgens mij is dit de eerste keer dat onze Spaarndamse vlag wereldnieuws werd. Op donderdag 20 juli de vlag drie keer op tv gezien. Eenmaal met kopman Floyd Landis, toen een keer in de volggroep onder aanvoering van Sastre en nog een keer in het lange peloton. Fantastisch in beeld gekomen met onze Spaarndamse vlag met de drie baarsjes. Jan Vos

Bedrijvennieuws

Molenaar Rijplaten & Bielzen - Penningsveer In maart 1882 komen de gebroeders Jan en Klaas Molenaar lopend uit Assendelft naar Penningsveer, waar zij samen een bedrijf beginnen in rietbedekking en een handel in brandstoffen. Zij huren in deze buurtschap een klein huisje, waar het huishouden wordt gedaan door hun zuster. In 1887 treedt Klaas in het huwelijk met Anna Maria Thorborg, en Jan trouwt een jaar later met Catharina Glas. Beide vrouwen zijn afkomstig uit Assendelft. De broers kopen samen een stolpboerderij, ongeveer op de plek waar de twee bedrijven thans ook nog zijn gevestigd en maken die geschikt voor dubbele bewoning. Zij stichten beiden een gezin, hebben volop werk en ’s avonds genieten zij van het mooie uitzicht over de Binnen Liede. Het geluk lacht hun toe tot 1912. Op 14 mei van dat jaar branden de boerderij en de bedrijfsruimten, waarin de voorraden, tot de grond toe af.

Splitsing van het bedrijf In 1924 wordt het bedrijf opgesplitst. De nazaten van Klaas kiezen voor het rietdekken en Jan en zijn zoon Gerard gaan verder met de brandstoffenhandel. Bovenstaande historische gegevens zijn ontleend aan een heel mooi boekje met de titel “TWEE EEUWEN DAKMANSCHAP”, dat dit jaar is uitgegeven door Molenaar Rietdekbedrijf. Het vervolg van dít artikel gaat vanaf hier over de brandstoffenhandel en de overige activiteiten van oprichter Jan, zijn zoon Gerard, zijn kleinkinderen, achterkleinkinderen en aangetrouwde familieleden die bij het bedrijf gingen werken.

Op maandagochtend 21 augustus jl. klop ik aan bij het kantoortje van Ger Molenaar in Penningsveer, directeur van Molenaar Haarlem BV, zoals het bedrijf sinds 1985 is gaan heten. Het is die ochtend toevallig erg rustig in het bedrijf, dus Ger heeft wel even tijd om mij het een en ander te vertellen over de gang van zaken anno 2006 en de jaren hiervoor. Ger (59) werkt vanaf 1975 bij het bedrijf; daarvóór was hij stukadoor in de bouw. Samen met zijn neef Hans (55) nemen zij het bedrijf in 1985 over van hun vaders Cees en Co en hun oom Jan Molenaar. In datzelfde jaar treedt Hans ook in dienst van het bedrijf.. Hiervóór had hij een schade- en Het Molenaarhuis eind jaren 30, dat, net als het eerste huis in 1912, autoherstelbedrijf aan de IJdijk in Spaarndam. in vlammen opging in 1940. V.l.n.r.: Co, oude opa Jan, Jan, Joop van Assema en opa Gerard

De schade is niet gedekt door de verzekering, dus alles moet op eigen kracht weer worden opgebouwd. En dat lukt, maar voor Klaas is het allemaal te veel geweest. Hij overlijdt op 25 november 1912, waarna zijn zoons Klaas en Jan toetreden tot het bedrijf, met zijn vrouw Anna Maria als commanditaire vennoot.

Het verzetten van de bakens Het bedrijf is vooral bekend geworden van de handel in bielzen. “Maar”, zegt Ger, “tegenwoordig maakt deze handel nog maar een klein deel van de omzet uit. De activiteiten bestaan nu vooral uit de aan- en afvoer en verhuur van rijplaten en draglineschotten aan aannemersbedrijven of andere bedrijven. Rijplaten worden 19

Bedrijvennieuws

tegenwoordig ook veelvuldig gebruikt voor het inrichten van parkeerterreinen en aanvoerwegen bij grote evenementen als internationale golftoernooien. Voor het KLMOpen golftoernooi bijvoorbeeld, werden kort geleden 2500 rijplaten geleverd voor het inrichten van 12.000 m2 parkeergelegenheid. Verder staan wij dag en nacht paraat met onze mensen en materieel voor allerhande hulpverlening. Dat kan een auto zijn die uit de sloot getakeld moet worden, of opruimingswerkzaamheden na een treinongeluk, maar ook hulpverlening bij een vliegtuig van Transavia dat van de baan is geraakt. Ze kunnen ons altijd bellen; ‘nee’ wordt niet verkocht.”

Bij het bedienen van de kraan kan de chauffeur, vanaf zijn zitplaats, ook met de vrachtwagen manoeuvreren; dat spaart dus één man uit. De vijf chauffeurs, waaronder zijn zoon Dennis en zijn broer Kees, zijn allemaal uit het goede hout gesneden en goed berekend voor hun taak. Het is jammer, dat ik Hans niet te spreken kan krijgen. Hij is samen met zijn vrouw Saskia, die voor het bedrijf kantoorwerkzaamheden verricht, op vakantie. Ik had hem vlak vóór de vakantie nog wel even aan de telefoon . “Je kan het wel alleen met Ger af”, zegt hij, “die weet overal van.” Het tekent de goede verstandhouding tussen de twee neven. Twee jaar geleden is er van Hans een uitgebreid interview verschenen in het Dorpsorgaan van Haarlemmerliede, dat werd afgenomen door Rob de Vries. Uit dit artikel lees ik onder andere dat hij zeer

Even later komt broer Kees binnenlopen, die enige jaren terug ook bij het bedrijf is komen werken. Hij vertelt over een mooie klus in Normandië. Voor de viering van 60 jaar D-Day in 2004 hadden de organisatoren dringend rijplaten nodig voor het berijdbaar maken van een klein landweggetje. Dat werd in snel tempo even door ons geregeld. Mensen en materieel worden ook ingezet bij het vervangen van de grasmat in de Amsterdam Arena. Dat gebeurt zo’n 4 à Het Molenaarhuis anno 2006. Links woont Rietdekker René Molenaar met zijn gezin rechts woont Ger met Lilian. 5 keer per jaar. en V.l.n.r. Dennis, Ger, Lilian, Ger Zaal, Daan Verzijlenberg, Kees, Saskia, Hans. Ook hierbij is gehecht is aan het familiebedrijf en dat de snel en accuraat handelen van groot belang, samenwerking tussen de familieleden uitwant de evenementen volgen elkaar dikstekend is. Het meest aantrekkelijke in zijn wijls heel snel op. werk vindt Hans het contact met klanten. Hij hecht aan het onderhouden van goede Goed personeel én goed materieel relaties en het nakomen van afspraken. Ger vertelt desgevraagd dat Molenaar Volgens hem waren zijn vader en ooms Haarlem BV momenteel beschikt over vier goudeerlijk, en dat wil hij graag navolgen. multifunctionele vrachtwagens mét kraan. 20

Bedrijvennieuws

Stamboom van de familie Tijdens het gesprek komt ook Lilian, de echtgenote van Ger, nog even het kantoortje binnen. Ik vraag haar of er misschien nog oude foto’s of ander interessant materiaal van het bedrijf aanwezig zijn. Zij gaat weg, om even later terug te komen met een Aviertje, waarop een stamboom van vrij recente datum is afgebeeld. Alle nakomelingen van de oprichter Johannes Molenaar (1856-1942) en Catharina Glas (1856-1933) staan hierop vermeld. Hun enige zoon Gerardus (1889 -1978) en zijn echtgenote Cornelia Roskam (1891-1940) kregen 15 kinderen. Hier kwamen weer 53 kinderen en zeer veel kleinkinderen uit voort. Als je bedenkt, dat ook de ‘Rietdek-tak’ voor veel nakomelingen heeft gezorgd, is het geen wonder dat je in iedere straat van Spaarndam wel iemand met de naam Molenaar tegenkomt. Het familiebedrijf Zoals reeds aangehaald wordt de leiding van het bedrijf in 1985 door de gebroeders Kees, Co en Jan overgedragen aan Ger en Hans en wordt het bedrijf een besloten vennootschap: ‘Molenaar Haarlem BV’. Ik vraag Ger welke familieleden nog meer in het bedrijf werkzaam zijn geweest. “Om te beginnen ome Ton natuurlijk. Die is zijn hele werkzaam leven bij ons in dienst geweest. Toen ik in 1975 bij het bedrijf kwam, ben ik de eerste tien jaar samen met hem op de vrachtwagen op pad geweest. De bielzenhandel draaide toen nog op volle toeren. We haalden de bielzen op in Duitsland, België, Luxemburg en maakten lange ritten en lange dagen. Dikwijls pakten we een hotelletje als we erg ver weg zaten. Dat was een mooie tijd en daar heb ik erg veel van opgestoken”, zegt Ger. “Verder werkte ome Henk Kroon vele jaren voor het bedrijf en ook ome IJp en ome Toon Kortekaas zijn enige jaren bij ons in dienst geweest. Ome Cor ging naar NieuwZeeland en Theo en Piet kozen voor een ander beroep. Wie we ook niet mogen vergeten, is Barend Wempe. Hij was weliswaar geen familie, maar hij werkte wél ruim 30

jaar bij ons. Dus hij hoorde er helemaal bij.”

Ton in zijn tuin

Ton Molenaar (73) Die zelfde avond zit ik bij Ton en Greet aan tafel om de verhalen aan te horen van zijn 44-jarige dienstperiode. Ton trad in 1947 als 14-jarige jongen bij de brandstofhandel Molenaar in dienst. Hij vertelt dat het zware werk in de kolenhandel zich uiteraard vooral in en rond de winter afspeelde. In het najaar moest er riet worden gesneden in de sloten en vaarten in Penningsveer en omstreken. Dat riet werd verkocht aan de bollenboeren in de omgeving voor het afdekken van de bollen, aan de boeren voor het afdekken van de aardappelkuilen en er werd ook geleverd aan de plantenhandel voor de bescherming van de planten. “In het voorjaar verkochten we weer veel teerproducten aan de boeren, voor de reparatie van hun schuren en stallen. Ook het maken en verkopen van rietmatten was voor ons geen onbelangrijke activiteit. Dus het hele jaar door was het aanpoten geblazen”, aldus Ton. 21

Bedrijvennieuws

De bielzenhandel Het meervoud van biel is natuurlijk biels. Maar aangezien iedereen het altijd heeft over een biels en bielzen, passen wij ons daar gewoon bij aan. We gaan verder met het verhaal van Ton: “Na het teruglopen van de kolenhandel kregen we het druk met de bielzenhandel. Het werd onze specialiteit. Door het opheffen van spoor- en tramlijnen kwamen er veel bielzen beschikbaar, zowel in Nederland als in het buitenland. We haalden ze overal vandaan met de vrachtwagen. Maar we kochten ze ook op in Engeland en Zweden. Deze werden per schip aangevoerd naar Nederland en vanuit de haven door ons naar Penningsveer gebracht. We verkochten en leverden de bielzen weer, dikwijls in aangepaste vorm, aan steenfabrieken en aannemersbedrijven voor hun smalspoor en kraanbaan.

Rijplaten leggen in de Amsterdam Arena

Na het populair worden van de bielzen als tuindecoratie richtte deze handel zich vooral op de tuincentra en particulieren. Zoals bekend is dat nu jammer genoeg helemaal uit de mode”. Maar ook daar speelde het bedrijf weer tijdig op in, zoals door Ger verwoord, eerder die ochtend. 22

Gaande het gesprek gaat Ton steeds enthousiaster vertellen over die tijd van vroeger. Vooral over het onderdeel ‘handelen’ vertelt hij prachtige verhalen. In de loop van de tijd had hij een uitgebreid netwerk van kopers en verkopers opgebouwd in Europa. De sport om niet te veel te betalen voor de bielzen en een goede verkoopprijs te bedingen, daar had hij het meeste plezier in. Ik denk dat die handel hem wel was toevertrouwd. Ik vraag Ton waarom hij eigenlijk geen firmant van het bedrijf is geworden. “Daar ben ik indertijd wél eens voor uitgenodigd”, zegt Ton, “maar ik heb heel bewust gekozen dat niet te doen. Ik maakte altijd hele lange dagen en wilde ook niet nog eens worden belast met het beleid van de onderneming. Ik had alle vrijheid van handelen, maar aan het eind van elke rit zette ik direct alles op papier en rekende af met de boekhouder. Op dat moment draaide ik de knop om en was verlost van alle zorgen. Daar heb ik nooit spijt van gehad.” Na 44 jaar hard werken kon Ton in 1991 op zijn 58-ste met de VUT, waar hij dankbaar gebruik van heeft gemaakt. Wanneer hij niet met Greet op vakantie is, vult Ton zijn dagen met kaarten en biljarten, zijn kinderen en kleinkinderen en andere sociale contacten. Je kan hem ook regelmatig in zijn tuin zien werken. Ook op dát terrein streeft hij naar mooie resultaten. Willem van de Griend

Ons dorp

Zwemmen in de Boezem - Nederland Regelland Spaarndam, rustiek dorpje met historisch kerntje, ingeklemd tussen Spaarne en IJ. Niet voor niets zijn we er zeven jaar geleden gaan wonen. En niet voor niets wonen er al eeuwenlang generaties families met hun kinderen en hún kinderen en hún kinderen ... Dorp met enkele tradities: het Dorpsfeest, het wereldkampioenschap Ponderslaan, de bootjesclubwedstrijd, de kunstmarkten en meer. Twee kerken, twee kroegen, twee scholen, een dorpsplein met muziektent, een jachthaven. Op warme dagen verzamelde zich de jongere jeugd bij de wegversmalling over de Boezem om daar in het water te plonzen, een beetje met elkaar te kletsen en rond te hangen. Verpozing en verkoeling. Een argeloze langsfietser werd wel eens nat, ja. Een jarenlang, gedoogde, traditie. Een enkeling wilde meer en sprong vanaf de A9 tien meter de diepte in. Dat werd niet gedoogd, veel te gevaarlijk met die snelweg, al die binnenvaart en toeristenbootjes. Kan ik inkomen. Maar toch... ik ben ook jong geweest... Sinds enkele dagen is het stil bij de Boezem, terwijl de mussen dood van het dak vallen door de tweede meedogenloze hittegolf die temperaturen van ruim over de 30°C over ons uitstort. Geen vrolijke samenscholingen meer terwijl de Boezem er verlokkend en nog niet bedekt met gevaarlijke giftige algen onderdoor stroomt. Na school komen de jongens thuis met verhalen over boetes van €75 die ‘vriendjes van vriendjes’ schijnen te hebben gekregen omdat zij van de brug afsprongen. Daarom is het er nu stil. Einde van een — in mijn ogen onschuldige, heel erg bij het dorp horende — traditie. Op mijn “waarom”-vraag konden mijn zoons geen antwoord geven: “Mag gewoon niet meer”, daarmee moesten ze het doen. Maar net als mijn kinderen ben ik niet snel tevreden met zo’n antwoord en luisteren en dóórvragen zijn tenslotte moderne compe-

tenties. Een telefoontje naar de politie zou het ‘waarom’ wellicht kunnen verhelderen. De woordvoerderdame was snel klaar: “Het is nou eenmaal niet anders, het is een nieuwe regel. En kinderen mogen niet van de brug springen, veel te gevaarlijk. Niet springen, nee, het gaat om het néérkomen. Er zijn de afgelopen tijd diverse ongelukken gebeurd, volgt u de kranten niet, mevrouw?”. Toen ze haar repertoire enkele keren herhaald had, maar daarna op mijn doorvragen niet wilde ingaan, gaf ze op en verbond me door. “Politie Haarlem-Noord”, een stem die geen tegenstribbelen duldde. “Mevrouw, we handelen gewoon conform het binnenvaartreglement. De groep in Spaarndam telde bovendien de laatste tijd wel 50 tot 100 jongeren (...), die van alles in het water gooiden. Jammer, maar het is aan het eigen succes ten onder gegaan. Daarnaast werden er op de kant bovendien seksuele handelingen verricht. Er kwamen klachten van omwonenden. We hebben een periode gehad dat er gewaarschuwd is en die periode is nu voorbij.” Einde discussie. Maar de twijfel blijft, gevoed door de verzengende stilte op de brug bij de Boezem. 50 tot 100 jongeren? Echt zoveel? En hoeveel keren zijn er daar dan ongelukken gebeurd met jongeren die Gevaarlijk Neerkwamen op een binnenvaarder? Dat van die openbare seksuele handelingen op de kant, ja báh, het is hier het Bloemendaalse strand niet, of Dance Valley... Maar als dat zo uit de klauwen loopt met die jongeren, beboet dat dan... Aan elke traditie komt ooit een einde. Normen en waarden, regels en handhaving staan aan de basis van het Nieuwe Nederlandse Buikgevoel. En dan... klanken uit een ver verleden echoën vanuit een zolderraam: Let the sun shine, Live and let live, Happiness ... Het is niet meer zoals toen. Ingrid Mooijman 23

Ons dorp

Zwemmen in de Boezem - De grenzen van vrijheid Het is heel makkelijk om vanuit de tuinstoel, ver van de Boezem, te oordelen over bewoners aldaar die zich druk maken over het springen van de brug en het zwemmen in de Boezem. U blijft immers verschoond van elke vorm van overlast die met deze vrijetijdsbesteding van de jeugd gepaard gaat. Welnu, wij zullen onze zorgen voor u beargumenteren: In het begin van dit zomerseizoen werden wij met grote regelmaat geconfronteerd met luidkeels geschreeuw, waarbij wij met verbazing aan moesten horen hoeveel varianten mogelijk zijn op het woord ‘kanker’. En gelooft u ons, dat zijn er heel wat! ‘Neuken’ ook zo’n, naar het bleek, zeer populaire, veel gebezigde kreet, waarbij het uitbeelden van de betekenis geen enkel probleem scheen te zijn! ‘Homo’ was ook goed voor de ‘fun’. Teksten als “ik ram je helemaal in elkaar, bloed zal vloeien”, geen punt: zonder schroom riep men deze woorden bij herhaling over het water. Er werd volledig voorbijgegaan aan het feit dat ook de zeer jonge kinderen hieraan werden blootgesteld en dat zij in korte tijd het hele Bargoense woordenboek in zich op konden nemen. Overigens is de emancipatie van meisjes in ieder geval alhier zeer goed doorgevoerd, aangezien zij in deze absoluut niet onderdeden voor de jongens. Let wel, wij hebben het hier niet over incidentele momenten op een enkele zonnige dag, maar over aanhoudend ongepast gedrag dat dagelijks pas tegen 22.00 uur afnam. De zeer jonge kinderen klaagden regelmatig bij omstanders dat “die stoere jongens het erg leuk vinden om vlak naast ons in het water te springen”, wat hen zeer beangstigde, want “straks springen ze op ons hoofd”. Keihard modder gooien naar, uiteraard, de zwakkere zwemmers, was ook zo’n ‘leuke’ bezigheid. Naast deze randverschijnselen van het zwemmen willen wij tevens wijzen op het ongegeneerd in de Boezem en langs de waterkant dumpen van flesjes, blikjes, lege chipszakken en milkshakebekers. U moet zich eens voorstellen hoe de Boezem eruit 24

zou hebben gezien als we geen gemaal in Spaarndam zouden hebben of als omwonenden de troep niet - met grote ergernis – zouden opruimen. Dan de verkeersveiligheid voor inwoners en passanten in Spaarndam: de brug werd letterlijk vol geparkeerd met fietsen en bezet door zwemjeugd die geenszins het voornemen had om plaats te maken voor verkeersdeelnemers die over de brug wilden lopen of fietsen. U zult begrijpen dat dit zeker niet zonder gevaar was en geleid heeft tot meerdere incidenten en gevoelens van onbehagen bij de niet-zwemmers. Het ging hier niet alleen om argeloze fietsers die wel eens nat werden, maar eerder om fietsers en wandelaars die letterlijk en figuurlijk uit hun evenwicht werden gebracht. Wat de veiligheid van de zwemmers betreft: het meten van de veiligheid aan het aantal ongelukken is wel heel bizar, want elk ongeluk, waar dan ook, is er al één te veel, en voorkomen is immers altijd beter dan genezen! Wie het nieuws heeft gevolgd, kan weten dat op tal van plaatsen in Nederland al borden ‘verboden te springen’ op bruggen zijn opgehangen, nadat er een jongen (in Avenhorn) dodelijk is verongelukt. Navraag bij de politie maakte duidelijk dat we hier niet alleen met jeugd uit Spaarndam te maken hadden, maar ook met een grote groep uit omliggende plaatsen (met name Velserbroek). Dat er weinig respect aanwezig is bij de veroorzakers van deze overlast bleek ook nog eens bij het ‘steentjes gooien’. Bij gebrek aan gooimateriaal begaven enkele jongeren zich naar de begraafplaats van het kerkhof aan de Kerklaan, openden het hek en legden hun t-shirts op de grond om die vervolgens te vullen met kiezeltjes van de begraafplaats. Dit is werkelijk te stuitend voor woorden, en erger werd voorkomen door het optreden van een van de bewoners uit het overlastgebied. Respect voor de doden is een traditie die deze groep jongeren kennelijk niet van huis heeft meegekregen. Dit is onvoorstelbaar, maar helaas de realiteit in het naar verluidt

Ons dorp

zo rustieke en traditierijke dorp Spaarndam anno 2006. Zwemmen en springen in de Boezem? “Dat werd toch altijd gedoogd?” zult u denken. Inderdaad, ook door ons. Wij zijn namelijk op zichzelf niet tegen dat dorpse plezier. Nee, waar wij tegen zijn, zijn de inmiddels buitenproportionele vormen van uitspattingen van randverschijnselen rondom dit vertier. Dat kun je als fatsoenlijk mens niet als normaal bestempelen en zeker niet accepteren. Als wij dat leuk gaan vinden, wat staat ons dan nog te wachten? Sterker nog, dan verlagen ook wij ons tot het goedkeuren van zaken met een bedenkelijk niveau. Als burger willen wij graag ons sterk maken voor een prettig leefklimaat, waar wij uiteindelijk met zijn allen van kunnen profiteren. De politie wilde daar graag aan bijdragen, hetgeen wij zeer op prijs stelden, en heeft na eerst regelmatig poolshoogte te nemen, beaamd dat hier duidelijk sprake was van overlast. Aldus heeft zij maatregelen getroffen om diezelfde overlast te beperken dan wel uit te bannen. Bij een juiste uitoefening van dit beleid is handhaving door middel van regels noodzakelijk, want op deze wijze wordt duidelijkheid verschaft. Overigens is het beboeten pas in werking getreden na een periode van waarschuwen. Voor degenen die buiten het overlastgebied wonen en wier kinderen zo lekker lang van huis waren en zich naar hun idee zo fijn vermaakten, was ons ongenoegen wellicht niet te begrijpen. Misschien was het beter

geweest als zij zich eens hadden verdiept in de activiteiten die hun kinderen er buitenshuis op na houden of tussen welke groepen zij zich begeven. Ook de veroorzakers van overlast hebben een vader en een moeder, dé aangewezen personen die hun kinderen wegwijs behoren te maken in de fatsoensnormen die wenselijk zijn in de maatschappij (een competentie van alle tijden). Daar waar normen en waarden worden geëerbiedigd, is de handhaving van wetten en regels niet nodig. De realiteit is echter dat normen en waarden voor veel van de betrokken jongeren een onbekend verschijnsel vormen, waardoor de goeden nu onder de kwaden moeten lijden. Het zijn immers de veroorzakers van overlast die het verpesten voor degenen die zich wel weten te gedragen. Uiteraard horen gezelligheid en vertier bij een leefbaar dorp als Spaarndam, mits hierbij de leefbaarheid voor alle inwoners van het dorp is gewaarborgd. Gedogen is wat ons betreft dan ook prima, maar dan wel graag in een voor iedereen acceptabele en leefbare vorm. Vrijheid is een groot goed, maar mag niet als rechtvaardiging worden gebruikt om de leefbaarheid van anderen te frustreren. De vrijheid van de één houdt op daar waar de vrijheid van de ander begint. Grenzen tussen elkaars vrijheden staan dikwijls onder spanning, maar om conflicten te voorkomen, moeten zij desalniettemin worden vastgesteld. De uitwassen rond de Boezem hebben de noodzaak daarvan – helaas – weer eens aangetoond. Bewoners overlastgebied

Resultaat cultuurenquête De raad van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude heeft gevraagd om aandacht voor kunst en cultuur in de gemeente en een aantal voorstellen gedaan. Burgemeester en wethouders hebben vervolgens besloten eind 2005, tegelijk met de eindejaarsbrief, een cultuurenquête te houden

onder alle huishoudens, om te peilen of zij het aanbod van kunst en cultuur voldoende vinden. Respons In totaal zijn 23 enquêtes ingevuld teruggestuurd, een heel klein aantal op de ongeveer 25

Ons dorp

2000 huishoudens. Uit de uitkomst zou je kunnen afleiden dat de behoefte aan meer of ander kunst- en cultuuraanbod niet groot is. We willen echter toch rond de tafel gaan zitten met de mensen die hebben aangegeven mee te willen denken over dit aanbod, en we overwegen een of twee werkgroepen te vormen die ofwel het aanbod nader bekijken, ofwel een activiteit gaan uitvoeren. Van de 23 geretourneerde enquêtes waren er elf afkomstig uit Spaarndam, zeven uit Halfweg en vier uit Haarlemmerliede; van één inzender is het adres onbekend. De vragen en antwoorden: Mist u iets in het kunst- en cultuuraanbod van de gemeente? Ruim de helft van de mensen (13) vindt van wel, vijf respondenten hadden hier geen mening over, vier mensen missen niets in het huidige aanbod en één persoon heeft de vraag niet beantwoord. De mensen missen diverse activiteiten, met name theater (3x). Als u al betrokken bent bij kunst&cultuur of dat graag zou willen zijn, kunt u hieronder dan aangeven op welke manier? Meer dan de helft van alle (14) respondenten is door hun hobby of beroep al actief op het gebied van: • • • • • • • • • •

Handzetten en boekdrukken; Boetseren naar model; Nederlands; Symfonisch ensemble; Geschiedenis; Beeldende kunst; Monumentencommissie; Kunstplatform Spaarnwoude; Stichting Vrienden van de Oude Kerk; Jeugdkerkdienst.

Vier van hen geven aan hierin ook les te willen geven of dat al doen. Twee ervan zijn nog op zoek naar een groep voor schilderen of tekenen.

26

Eén respondent zou zijn atelier beschikbaar willen stellen voor activiteiten, op voorwaarde dat er een coördinator is om activiteiten op te zetten en te begeleiden. Zou u willen meedenken over het kunsten cultuuraanbod in de gemeente? Dertien respondenten willen wel meedenken over het kunst- en cultuuraanbod in de gemeente. Overige opmerkingen Tot slot hebben we gevraagd of er nog verdere op- of aanmerkingen waren. De antwoorden vindt u hieronder. Conclusie De respons is erg laag. Dit kan meerdere oorzaken hebben zoals: weinig interesse in kunst en cultuur, aanbod wordt voldoende geacht, minder vertrouwen in beleid gemeente of juist voldoende vertrouwen. Een positievere uitleg zou kunnen zijn dat bewoners wel geïnteresseerd zijn in het aanbod, maar weinig ideeën hebben over de uitbreiding of verbetering hiervan (in de zin van: “men weet niet wat hij of zij mist”). Ook is het mogelijk dat de eindejaarsbrief (waar de enquête als bijlage aan toegevoegd was) niet gelezen is, waardoor ook de enquête onopgemerkt is gebleven. Daarom is ons voorstel om de dertien respondenten die hebben aangeven mee te willen denken over kunst en cultuur in de gemeente, uit te nodigen samen een werkgroep te vormen. Deze werkgroep kan dan onder leiding van de Spaarndamse kunstenares mevrouw Lottie Buit een of meer voorstellen maken voor het verbeteren van het kunst- &cultuuraanbod. Indien nodig en gewenst kan voor het uitvoeren van deze projecten subsidie bij de provincie aangevraagd worden. Lottie Buit

Ons dorp

Bezoek gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude aan onze jumelagepartner Lanckorona in Polen In 2004, bij de toetreding van Polen tot de Europese Unie, heeft Haarlemmerliede en Spaarnwoude een jumelageverbond gesloten met Lanckorona in Polen. Lanckorona ligt ongeveer 30 km ten zuiden van Krakau. In 2005 heeft de jumelage een vervolg gekregen door een aantal kunstenaars uit Polen uit te nodigen deel te nemen aan de Atelierroute. Er kwamen ook vertegenwoordigers van de gemeenteraad, van de culturele raad, ambtelijke vertegenwoordiging en leraren mee. Zij hebben hier een vol programma aangeboden gekregen en hebben gelogeerd bij geïnteresseerde particulieren. In 2006 is het de beurt aan Haarlemmerliede en Spaarnwoude om een bezoek aan Lanckorona te brengen. Wij kregen na veel overleg over en weer een bijzonder vol en interessant programma aangeboden.

Op vrijdag 23 juni 2006 , ’s morgens in alle vroegte, is een delegatie van 10 mensen vanuit Haarlemmerliede en Spaarnwoude per vliegtuig naar Lanckorona vertrokken. De groep bestond uit de burgemeester mevrouw Van Hoogdalem met echtgenoot, de heer Henk Koelman, raadslid met echtgenote, de heer G. Jägers, raadslid en voor-

zitter jumelage-comité met echtgenote, mevrouw M. Hopman-Walter, vertegenwoordiging gemeente en onderwijs, mevrouw Lottie Buit met echtgenoot en Sytske Nawijn, beiden kunstenaars. De andere deelnemende kunstenaars hadden hun werk meegegeven aan leden van deze vertegenwoordiging. In Krakau bereidden ons een aantal leden van het jumelagecomité een allerhartelijkst welkom. Wij zijn naar onze logeeradressen gebracht met de gelegenheid kennis te maken met onze gastheren en vrouwen. Na een traditionele Poolse lunch hebben wij ons verzameld in de zaal van een opleidingscentrum waar wij als Haarlemmerliede een Powerpoint-presentatie hebben gehouden over onze gemeente. Daarin hebben wij aangegeven welke mogelijkheden wij zien om de jumelage te verbreden en te verdiepen naar andere groepen van de bevolking. Ook Lanckorona heeft hierover haar ideeën op tafel gelegd. De aangeboden plattegronden, ansichtkaarten en vlaggetjes werden gretig bekeken. De beide burgemeesters hebben hun intentie uitgesproken om deze jumelage tot een succes te maken. Daarbij bood Haarlemmerliede een glasin-lood-raam met het wapen van de gemeente aan. Na afloop van deze bijeenkomst werd ons een diner aangeboden en vervolgens werden wij verwacht in de prachtige basiliek van Calvaria bij Lanckorona. Daar werd een concert gegeven door een Ierse zangeres en kregen wij een rondleiding door dit prachtige complex, dat is ontstaan na een visioen van een heersende edelman, levend in het paleis op de berg. Hij heeft zijn visioen tot in detail uitgewerkt. Calvaria verwijst naar de Calvarieberg waar Christus werd gekruisigd. Een prachtige 27

Ons dorp

basiliek, een klooster en een hele vallei vol met kapellen waarin de staties zijn opgenomen. Een pater uit het klooster wordt jaarlijks uitgekozen om het kruis de berg op te dragen en deze wordt ook aan het kruis vastgemaakt met touwen. Een indrukwekkende plaats. Zaterdag mochten wij deelnemen als zeer belangrijke bezoekers aan een soort workshop. Deze bleek te bestaan uit een zeer goed voorbereide presentatie van vertegenwoordigingen van alle lagere scholen uit elk dorp. Lanckorona heeft vijf dorpskernen waarin een school staat. De scholen zijn voor leerlingen van 4 tot 16 jaar, dus ook voortgezet onderwijs. Alle activiteiten die uitgevoerd worden, zijn verbonden aan de school. Buiten de school zijn weinig verenigingen actief. Opmerkelijk is wel dat, sinds de start van de jumelage, heel veel mensen actief Engels zijn gaan leren. Ook voor de scholieren bleek het een stimulans te zijn. Wij hebben met heel veel mensen die we al eerder ontmoet hadden veel meer kunnen praten omdat hun Engels was verbeterd. Na de presentatie volgde de officiële opening van de St. Jans Jaarmarkt. Een feest ter gelegenheid van de langste dag van het jaar (jongelui worden geacht deze nacht in de open lucht door te brengen, boven op de berg, met veel muziek en drank). Heel veel folklore, folkloristische dans, muziek, voedsel, kunst, etc. Ook de kunsttentoonstelling werd geopend en na het middagdiner werden wij naar een ultramoderne meubelfabriek gebracht. Een prachtig gebouw, prachtige ontwerpen voor keuken en kantoorinrichting en een perfect uitziende fabriek. Deze fabriek was met EU-geld gemoderniseerd en voldoet nu aan alle eisen, ook ISO-normen worden al gehaald en zij verwachten binnenkort hun ISO-certificaat te ontvangen. De ontvangst was superhartelijk en overweldigend. Een borrel met zoete hapjes en koffie werd een bijzonder gezellige uitwisseling van kennis. Na dit bezoek kregen wij nog een eenvoudige maaltijd aangeboden en konden de 28

leden kiezen voor een individuele avondinvulling. Een groot deel is naar Krakau getrokken voor een gratis popconcert. De menigte, het vuurwerk, de wandeling door Krakau bij nacht: het was zeer indrukwekkend. Zondag werden wij met een aantal gastheren naar Krakau gebracht voor een rondleiding te door de oude binnenstad. Krakau, de oude hoofdstad van Polen, is bijzonder indrukwekkend, zeer gaaf bewaard gebleven, en een nog een rustig bezoek zeker waard. Na het middagdiner dat ons werd aangeboden heeft de groep zich gesplitst. Een deel wilde absoluut van de gelegenheid gebruik maken om Óswięcim (Auschwitz) te bezoeken. Het was heet, de rit was lang, maar het bezoek was kippevel veroorzakend indrukwekkend. Wij hadden het niet willen missen. In de avonduren hebben wij in de tuin van de burgemeester, Zophia Oscaka, een allerhartelijkste maaltijd, verzorgd door alle gastheren, gebruikt, met veel plezier cadeaus ontvangen en vervolgens afscheid genomen. Maandagochtend om half vijf heeft men ons op het vliegveld van Krakau vaarwel gezegd en wij zijn met een zeer voldaan gevoel, maar vermoeid, teruggekeerd. De verdieping van de jumelage gaan wij nu proberen te bereiken door scholen met elkaar in contact te brengen. We denken aan een uitwisseling van informatie via internet en aan e-mailen in het Engels. Daarnaast wordt gedacht aan uitwisseling tussen de cultuurcommissie met de monumentencommissie en tussen onze brandweer en de brandweer aldaar. Volgend jaar zal een delegatie onze gemeente bezoeken. De voorzitter van het jumelagecomité, de heer Jägers, heeft ook op alle fronten bij de jeugd uitnodigingen uitgesproken voor deelname aan het Zomerfeest in Spaarndam. Wij weten niet of daar reactie op zal komen, maar wij gaan zeker verder. Mary Hopman-Walter

Ons dorp

Een geboren Spaarndammer, die woont en werkt in Indonesië Ron Sierveld is die Spaarndammer. Hij runt samen met nog een Hollander een goed lopende duikschool op het eiland Sulawesi (Indonesië). Ron doet het duikwerk en z’n collega zorgt voor de zestien bungalows die zij in beheer hebben. Deze bungalows zijn allemaal opgeknapt en opnieuw ingericht. Er komen mensen uit Australië en ook uit West-Europa, van wie veel uit Nederland, om bij hem te duiken, te snorkelen of om te eilandhoppen. Alles kan bij hem. Ron woont op Bunaken, een prachtig tropisch eiland voor de kust van NoordSulawesi, vlak bij de hoofdstad Manado. Bunaken is een eiland dat onder toezicht staat van het Wereld Natuur Fonds. Er mag niet gevist worden, en duiken op eigen gelegenheid is ook niet toegestaan, dit met het oog op de prachtige wereld onder water. Daar wordt streng op toegezien; maar goed ook, want er wordt al genoeg vernield.

De duikgasten worden allemaal van het vliegveld opgehaald en met een taxi naar de haven van Manado gebracht. Daar ligt de boot te wachten die ze naar het eiland Bunaken brengt. Er zijn daar geen auto’s en er is geen vlieglawaai, alleen maar rust en mooie stranden. Bij Rons duikschool is een restaurant met een echte kok. Manado is een bruisende stad. Veel is er nog te zien uit de Hollandse tijd, toen ons land Indonesië als een kolonie bestuurde. Het klimaat is er ook wat milder, waarschijnlijk door de ligging aan zee. Ron is getrouwd met een meisje uit Ambon en samen hebben ze een zoon. Vanaf de duikschool kun je in ondiep water met het blote oog al vele mooie vissen en koraal zien, maar voor de geoefende duikers is het een belevenis. Ook liggen in de naaste omgeving nog Japanse oorlogsschepen uit de Tweede Wereldoorlog waar veel naar gedoken wordt. Ron krijgt het niet voor niets, hij moet er hard voor werken. Soms zijn er rampen in Indonesië: aardbevingen, tsunami’s of terreuraanslagen. Dan blijven de duikgasten weg en ook als de zee gewoon te wild is. Er zijn in dat land geen uitkeringen en subsidies zoals in Nederland. Pas na veel omzwervingen kwam hij daar terecht.

Ron duikt in zijn duikschool

Met zijn duik(school)diploma

29

Ons dorp

Er wonen op Noord-Sulawesi veel christenen en ook wel moslims, maar die gaan goed met elkaar om en respecteren elkaars geloof, zoals het hoort. Ron haalde z’n duikdiploma in Thailand en deed alles in het Engels. Niet gemakkelijk dus en wij waren er dan ook heel trots op dat hij dat haalde. Ron heeft vele landen bezocht, zoals Australië, Thailand, de Filippijnen, Griekenland, Egypte, Noord- en ZuidAfrika, Indonesië. Wat op hem het meeste indruk maakte, was de helse tocht door de Sahara: 800 km zand, hitte en stof, een tocht om nooit te vergeten. Elke avond moest hij zich melden bij een militaire post en de volgende dag weer verder. Er werd wel gecontroleerd op water en benzine, de rest was niet belangrijk. Met vier man zijn ze gestart en twee hebben het gehaald, waaronder Ron, dankzij z’n lichte motor. De rest moest terug. Later zei hij: “Eens, maar nooit meer.”

gedumpt: totaal op. Ron bleef nog even bij Henk van Essen en moest toen weer naar huis. We haalden hem af op Schiphol. Hij had geen stuiver meer op zak, maar was een prachtige ervaring rijker. Velen zeggen het en willen het, maar weinigen doen het.

Met de camper door Australië

In 1992 vertrok Ron weer naar Indonesië, nu om er te blijven. Hij vond het het mooiste land dat hij ooit gezien had, en met z’n internationale duikdiploma wilde hij daar wat opbouwen. En dat is hem aardig gelukt. Na een wat aarzelend begin heeft hij daar nu een mooie en veilige duikschool en wij hopen die in de toekomst nog eens te zien. Joop Sierveld

Met de motor door de Sahara

Maar z’n mooiste reis was wel dwars door Australië. Hij verbleef een week bij Henk van Essen ook uit Spaarndam, in Sidney, maar is al gauw gaan zwerven. Liftend naar Darwin, aan de noordkust net onder Indonesië. Om wat te verdienen ging hij bananen plukken, en dat verdiende niet slecht. Met nog vier jongens kochten ze een oude camper en trokken ze dwars door de woestijn van Australië naar het zuiden. Via de oorspronkelijke bewoners, de Aboriginals, gingen ze terug naar Sidney. Na afloop werd de camper op de sloop 30

Duiken bij een geboren Spaarndammer? Ja dat kan, op Sulawesi (Indonesië). Voor de kust van Manado, de hoofdstad van Noord-Sulawesi, ligt Bunaken, een prachtig tropisch eiland onder toezicht van het Wereld Natuur Fonds. Daar heeft Ron Sierveld een goed lopende duikschool. Geen auto’s, geen vliegtuigen en alleen natuur en prachtige stranden. Meer weten? Kijk dan op: www.mcdivebunaken.com

Verenigingsnieuws

Basketbal Vereniging Spaarndam- weer een nieuw seizoen met nieuwe kansen. Nu de scholen weer begonnen zijn, staat ook het nieuwe basketbalseizoen weer voor de deur. Alle ogen zijn gericht op het komende seizoen. De trainingen zijn op woensdag 6 september 2006 van start gegaan en de eerste competitiewedstrijden staan gepland voor het weekend van 23 september. Wij gaan de competitie in met zeven jeugdteams (twee meisjes- en vijf jongensteams, verdeeld over verschillende leeftijdsklassen) en met twee dames- en drie herenteams. Die zullen vanaf eind september aantreden tegen andere teams in de regioklasse Haarlem. Ons Heren 1 speelt op hoger niveau, namelijk in de 2e klasse van het Rayon Noord Holland. Voor al onze teams zijn wij nog op zoek naar versterking voor het komende seizoen; daarom nodigen we je van harte uit om eens te komen kijken op een van onze trainingsof wedstrijddagen. De trainingen vinden plaats op de woensdag en/of donderdag in het Dorpscentrum; alle thuiswedstrijden worden op zaterdag vanaf 15.00 uur afgewerkt, eveneens in het Dorpscentrum. Je kan uiteraard ook kiezen om alleen als trainend lid de trainingen te volgen.

Wil je een keer meedoen, dan kan dat uiteraard ook; we bieden je drie gratis proeftrainingen aan, zodat je zelf kunt ervaren hoe leuk basketbal is. Onze vereniging bestaat uit 125 leden. Kom een keer kijken en meetrainen. Mocht je na het lezen van dit verhaal nadere informatie willen hebben, dan kun je terecht bij Cees van Essen (senioren) of bij Imke van Woerkom (jeugd). De contactgegevens voor beide personen staan hieronder. Cees van Essen Secretaris Basketbal Vereniging Spaarndam Van der Burchstraat 24 2064 WK Spaarndam Tel: 023-5390795 E-mail: [email protected] Imke van Woerkom Jeugdsecretariaat BV Spaarndam De Leeuwstraat 16 2064 WH Spaarndam Tel: 023-5373978 Voor meer informatie kun je ook terecht op onze website www.bvspaarndam.nl.

Bridgen in het historische Spaarndam In september begint weer onze bridgeavond. Op onze gezellige bridgevereniging wordt op de woensdagavond in twee lijnen, een A- en een B-lijn, gespeeld. We starten op 6 september om 19.45 uur in het Dorpshuis in Spaarndam-Oost. Wilt u meebridgen en/of meer informatie ontvangen over onze bridgeclub, dan zijn

H. van Dijk, tel. 020-4976771, of G. Bakker, tel. 023-5374728 daar graag toe bereid. Ook wordt er vanaf half september weer bridgeles gegeven voor beginners en gevorderden. U bent van harte welkom! Bridgevereniging Spaarndam 31

Ons dorp

Verdien € 250 met het versieren van uw woning De ondernemersvereniging Spaarndam en omstreken organiseert deze feestdagen een originele kerstversieringwedstrijd. Welke bewoner versiert zijn of haar huis in de periode van kerst en oud en nieuw het mooist. Lampjes, lichtslingers, kerstbomen, kersttakken, kerstballen, engelen, stalletjes, sterren, noem maar op, alles is toegestaan zolang het bijdraagt aan een versierd straatbeeld.

de hoofdprijs. De vakjury zal op creativiteit en originaliteit beoordelen. Vanaf 20 december tot en met de jaarwisseling kan ook ú uw stem uitbrengen. Bezoek daarvoor de website van de ondernemersvereniging op www.ondernemersspaarndam.nl en breng uw stem uit. Uw stem en het eindoordeel van de vakjury bepalen de uiteindelijke winnaar.

De hoofdprijs is een cheque ter waarde van € 250,-, te besteden bij één van de leden van de ondernemersvereniging Spaarndam e.o.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van Spaarndam op 3 januari 2007 wordt de winnaar bekend gemaakt.

Op 20 december maakt de vakjury de 10 genomineerden bekend die kans maken op

Wij wensen u heel veel succes met het versieren.

Nationaal MS Fonds zoekt collectanten Het Nationaal MS Fonds zoekt vrijwilligers die in november willen collecteren. De organisatie zet zich in om de kwaliteit van leven van mensen met de aandoening Multiple Sclerose te verbeteren. Het Nationaal MS Fonds verstrekt voorlichting, organiseert activiteiten, begeleidt mensen met MS en hun partners, verricht epidemiologisch onderzoek en streeft er-

32

naar om meer bekendheid over de ziektebeelden te verstrekken. De opbrengst van deze collecte is hard nodig, want één op de 1.000 mensen lijdt aan Multiple Sclerose (MS). Daarom is de steun van vrijwilligers die willen collecteren heel hard nodig. Vrijwilligers kunnen zich melden bij het Nationaal MS Fonds, 010-591 98 39 of via de website: www.nationaalmsfonds.nl