? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?@@@@? W2@@ ?@@@ ?@@@h?@@@f?@@?@@ ?W&? ?@@?hg? ?@@@@@@@@@@@@6K?hf?O2@@@6KhfO2@@@@@@@@@?g?O2@@@@@6Kg?@@@@@@@@@@@6K ?N@@YO@Kf?W&KeO@?W&Y@@ ?O@Kf?V@@?O@?26?@?W&KO@K?h?O@Khe?N@@h?V@@?O@K?@@?@Yh?O@KeO&@?f?O@K?O@Kf?@@?O@K?gO@K?O ?3@@@@@@@@@@@@@@6XhW2@@@@@@@@6KhO2@@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@6Xf?3@@@@@@@@@@@@6X @@@@@@@@@@?7@@@@@@?7@?@@?@@@e@@@@@@@@@@@@@@@@@@@??@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@6Xe@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?V4@@@@@@@@@@@@@@)X?f?W&@@@@@@@@@@@@?fW2@@@@@@@@@@@@@?e?W2@@@@@@@@@@@@)X?e?V4@@@@@@@@@@@@)X? @@?@@?@@@@?@@?@@?@?@@?@@?@@@eN@@@@@@?@@@@?@@?@@@??@@?@@?@@?@@@@?@@?@@@@@@@@@@@@?@@?@@@@?@@@@1e@@?@@@@@@@@?@@?@@@@@@?@?@@@@@@@@@@@?@@?@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@?@@@@@@@@@?@@ @@@@fI'@@@@)Xf?7@@@(M??I'@@@@Lf7@@@@(M?f@@@?e?7@@@@(MeI'@@@@)Xg@@@@f@@@@1? @@?@@?@@?@?@@?@@?@?@@?@@?@@@e?@@@@@@?@@@@?@@?@Xe?@@?@@?@@?@@@@?@@?@@?W@@@?@@@@?@@?@@?@?@@@@5e@@?@@@@@@@@?@@?@@??@@?@?3@@@@@@@@@@?@@?@@?@@@@@@@??@@?@@@@@@@?@@?@@@@@@@@@?@@ @@@@f?V'@@@@)X?eJ@@@@HfN@@@@1e?J@@@@(Yg3@@?eJ@@@@(Y?e?V'@@@@1g@@@@f@@@@@?hf?J@@?@@?@@@@@@@@@5?@@@@@@@?@@@e?3@@?@@?@@@@?@@@@1e?@@@@@?@@@@@@@@@@@@@W&@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@He@@@@@@@@@@@@@@?@@??@@?@?N@@@@@@@@@@?@@?@@@@@@@@@@??@@?@@@@@@@?@@?@@@@@@@@@?@@ @@@@gV'@@@@1?e7@@@5?f?@@@@@e?7@@@@H?gV4@?e7@@@@HgV'@@@@L?f@@@@f@@@@@?hf?@@@@@@@@@@@@@@@0Y?@@@@@@@@@@@e?V4@?@@@@@@@@0?4@@e?@@@@@@@@@@0?4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e@@@0?4@@@@@@@@@@@@@@@?@??@0MI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@g?N@@@@@??J@@@@H?f?@@@@@e?@@@@5 @@@@5?g?N@@@@1?f@@@@f@@@@@? ?@@X @@@? ? @@@@h@@@@@??7@@@@eO2@@@@@@@@eJ@@@@H @@@@H?h@@@@@?f@@@@f@@@@5? ?@@@ @@@? ? @@@@h@@@@@??@@@@@@@@@@@@@@@@@e7@@@@?hf?J@@@@he@@@@@?f@@@@?O2@@@@(Y? ? @@@@h@@@@@??@@@@@@@@@@@@@@@@@e@@@@@?hf?7@@@@he@@@@@?f@@@@@@@@@@0Y ? @@@@h@@@@@??@@@@@ @@@@@?hf?@@@@@he@@@@@?f@@@@@@@@@X ? @@@@h@@@@@??@@@@@L?hf@@@@@?hf?3@@@@he@@@@@?f@@@@?@@@@)X? ? @@@@h@@@@@??@@@@@1?hf3@@@@Lhf?N@@@@L?h@@@@5?f@@@@?3@@@@1? ? @@@@g?J@@@@5??3@@@@@LhfN@@@@1 @@@@1?g?J@@@@H?f@@@@?V'@@@@L ? @@@@gW&@@@@H??N@@@@@)X?he?@@@@@L?gW2@?e@@@@@Lg?7@@@5g@@@@eN@@@@)X? ? @@@@f?W&@@@@5f3@@@@@)Khe?3@@@@)Xg7@@?e3@@@@)X?fJ@@@@Hg@@@@e?3@@@@)X ? @@@@fO&@@@@(YfN@@@@@@@6Ke?O2@e?V'@@@@)K?f@@@?eV'@@@@)Ke?O&@@@5?g@@@@e?V'@@@@)X? ? ?W2@@@@@@@@@@@@@@(Y?f?@@@@@@@@@@@@@@@fV'@@@@@@@@@@@@@?e?V'@@@@@@@@@@@@(Y?e?W2@@@@@@6X?V'@@@@)X ? ?7@@@@@@@@@@@@@@0YhI'@@@@@@@@@@@@f?V4@@@@@@@@@@@@?fV4@@@@@@@@@@0Yf?7@@@@@@@@1??N@@@@@1 ? ?@@@@@@@@@@@@0M?he?V4@@@@@@@0Mh?I4@@@@@@@0MhI4@@@@@@0Mg?@@@@@@@@@@?e@@@@@@ ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
ALGEMENE INFO
INTRO
AAN DE SLAG MET
MOGELIJKHEDEN
LEERERVARINGEN
pagina 1
BEDRIJVENTERREIN
DUURZAAMHEID
VOOR DUURZAME
EN TIPS
pagina 2
pagina 2
ONTWIKKELING
pagina 4
pagina 3
Het project Duurzaam Economisch Ruimtegebruik (DECOR) van de provincie Zuid-Holland initieert, faciliteert en stimuleert de ontwikkeling van duurzame bedrijventerreinen. DECOR ondersteunt regionale initiatieven, draagt bij aan oplossingen voor regionale problemen en stelt kennis en ervaringen beschikbaar. In deze beschrijving van het project Dordtse Kil III laten direct betrokkenen u in de keuken van hun project kijken. Aan bod komen hun leerervaringen, moeilijkheden, oplossingen en tips om tot een duurzame ontwikkeling van een bedrijventerrein te komen.
Dordtse Kil III - Dordrecht
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?
??? ??? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?@6X ?W-X ?? ?@@, ?7@1 ?@0Y ?@@@ ?? @@@@@@6X?@@@@@@@?@@@@@6T2@@@@@@@@?@@@?e@@@@@@6XeW2@@@@@?@@@?eW2@@@6X?e?@@@@@@@@??@@@@@@@@? ?? 3@@@@@@1?3@@@@@@?@@@@@@@Y@@@?W@@H?3@@?e3@@@@@@1e7@@@@@@?3@@?e7@@@@@1?e?@@@@@@@@??@@@@@@@@? N@@?I'@@?N@@@@@@@@@??@@@?3@@W&@5eN@@?eN@@??@@@e@@(MI4@?N@@??J@@e@@@?f?@@@(MfI'@@@? ?? ?@@??N@@e@@@?e@@@??3@@?N@@@@@He?@@?e?@@??@@@e@@H?f?@@??7@@@@@@@?f?@@@H?f?N@@@?gO2@@@6K? W26X ?@@??J@@e@@@?e@@@?e@@e3@@@5?e?@@?e?@@??@@@e@@L?f?@@??3@@X?h?@@@h@@@?fW2@@@@@@@6X?e'@@@@@(?f'@@@@@@(he7@@1g'@@@@6X?e'@@@@@(?'@@@@@@@@@@@6X? ?@@?O&@5?J@@@Le3@@?O&@5eN@@@H?eJ@@LeJ@@L?@@@L?@@)KfJ@@L?N@@)Kh?@@@h@@@?e?W&@@@@@@@@@)XeV'@@@(Y?fV'@@@@(Yhe@@@@L?fV4@@@@)XeV'@@@(Y?V'@@@@@@@@@@@)X ?@@@@@(Y?7@@@1eN@@@@@@He?@@@f7@@)X?7@@)X@@@1?3@@@@@@?7@@)X?3@@@@@@?f?@@@h@@@?eW&@@(MeI'@@@1e?N@@@Hg?N@@@@H?h?J@@@@1?g?@@@@)X??N@@@He?N@@@@e?I'@@@@ ?@@@@0Y??@@@@@e?@@@@@@?e?@@@f@@@@)?@@@@@@@@@?V4@@@@@?@@@@)?V4@@@@@?f?@@@h@@@?e7@@@H?e?V'@@@L?e@@@?h@@@@he?7@@@@@?g?@@@@@1?e@@@?f@@@@fN@@@@ ?@@? ?@@@@@@@@@@@@@@?e@@@@gN@@@1?e@@@?h@@@@heJ@@?@@@Lg?@@@@@@Le@@@?f@@@@f?3@@@ J@@? ?@@@@@@@@@@@@@@?e@@@@g?@@@@?e@@@?h@@@@he7@@?@@@1g?@@?@@@)X?@@@?f@@@@f?N@@@ @@@@@? ?@@@h@@@?e@@@@g?@@@@?e@@@?h@@@@h?J@@@?@@@@g?@@?3@@@)X@@@?f@@@@g@@@ ?@@@h@@@?e@@@@g?@@@@?e@@@?h@@@@h?7@@@@@@@@L?f?@@?V'@@@@@@@?f@@@@g@@@ ?@@@h@@@?e@@@@g?@@@5?e@@@?h@@@@h?@@@@@@@@@1?f?@@??V'@@@@@@?f@@@@f?J@@@ ?@@@h@@@?e@@@@gJ@@@H?e@@@?h@@@@hJ@@?eI'@@@Lf?@@?eN@@@@@@?f@@@@f?7@@@ ?@@@@@@@@@@@@@ ?@@@h@@@?e3@@@L?e?W&@@@f@@@?eW2@?e@@@@e?W2@e7@@?e?N@@@1f?@@?e?3@@@@@?f@@@@fJ@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@ J@@@h@@@LeN@@@)KeO&@@@5e?J@@@??O&@@??J@@@@eO&@@?J@@@?f@@@@L?e?@@Le?V'@@@@?e?J@@@@e?O&@@@@ ?@@@f?@@@@5 ?W&@@@@6X??W2@@@@)X??3@@@@@@@@@@(YeW&@@@@@@@@@?W&@@@@@@@@@@W&@@@Le?J@@@@)KO2@@@)X?eV'@@@?eW&@@@@@@@@@@@0Y ?@@@fJ@@@@H ?&@@@@@@)??&@@@@@@)??V4@@@@@@@@0Y?e&@@@@@@@@@@?&@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@@@@)?e?V'@@?e&@@@@@@@@@@0M?? ?@@@f7@@@5??'@@@@@(e'@@@@@(?'@@@@@@(?'@@@@@@@@@@@6X? ?I4@@@@0M? V4@? ? ?J@@@(Y??V'@@@(YeV'@@@(Y?V'@@@@(Y?V'@@@@@@@@@@@)X W&@@@HfN@@@H?e?N@@@He?N@@@@H?eN@@@@?eI'@@@1 ??? 7@@@5?f?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?e?N@@@@L? ?J@@@@H?f?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?f3@@@1? ? W&@@@5g?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?fN@@@@? 7@@@(Yg?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?f?@@@@? ??? ?J@@@@H?g?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?f?@@@@? ?7@@@5h?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?fJ@@@5? ? J@@@(Yf@@e?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?f7@@@H? ?W&@@@H?e?J@@e?@@@L?f@@@?f@@@@f?@@@@?e?J@@@@ ??? ?7@@@@fO&@@e?@@@)Kf@@@?e?J@@@@L?eJ@@@@?eO&@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@e?3@@@@@@@@@@5?eW&@@@@)X?W&@@@@@@@@@@@0Y ?@@@@@@@@@@@@@e?V4@@@@@@@@0Y?e&@@@@@@)?&@@@@@@@@@@0M ??
Het terrein Dordtse Kil III ligt aan de zuidkant van de gemeente Dordrecht, ten zuiden van het bestaande bedrijventerrein Dordtse Kil II. De locatie wordt in het noorden en oosten begrensd door autowegen (de N3 en de Rijksstraatweg). In het zuiden en westen wordt het terrein omgeven door de Wieldrechtse Zeedijk en de Dordtsche Kil. Voordat het terrein bestemd werd als bedrijventerrein had het een agrarische bestemming. Het terrein is bestemd voor gemengde bedrijvigheid. Er is ruimte gereserveerd voor bedrijven van milieucategorie 3.1 tot en met 4.2. Een typerend kenmerk van het terrein is de killen-(=kreken)structuur. Bij de ontwikkeling van het bedrijventerrein is er voor gezorgd dat de killenstructuur behouden blijft. In 2000 is gestart met de gronduitgifte. In de periode 2007-2010 moet het terrein zijn uitgegeven.
Zwijnd echt Achter-Lindt
Groote Lindt
2
Dordtse Kil III - Dordrecht
Puttershoek
Dordrecht Wieldrecht
's-Gravendeel
Dordrecht ‘s-Gravendeel
Mookhoek
Schenkeldijk
Kenmerken – Nieuw te ontwikkelen terrein
– Provincie Zuid-Holland: mw. M. Knapen, telefoon 070 - 441 66 40, e-mail
[email protected]
– 101,5 ha bruto, 72,3 ha netto – Verwacht: ca. 250 bedrijven – Kenmerken: killen-(=kreken)structuur moet behouden blijven – Type bedrijven: gemengd, met name kleine en middelgrote bedrijven in sectoren als lichte industrie, groothandel, bouwnijverheid en transport,milieucategorie 3.1 t/m 4.2 – Fase: planvormingsfase afgerond, uitvoeringsfase gestart. Uitgifte grond gestart eind 2000
Documenten en haalbaarheidsstudies (tot december 2002) – Gemeente Dordrecht, Uitwerking energievisie bedrijventerrein Dordtse Kil III, BRO, december 1999 – Duurzaam bedrijventerrein Dordtse Kil III, Kea Consult, notitie energie, februari 2000 – Een gemeentevergelijkend onderzoek naar het beheer en onderhoud van de openbare ruimte, Sociaal Geografisch Bureau gemeente Dordrecht, mei 2000
Contactpersonen – Gemeente Dordrecht: dhr. G. Lappee, telefoon 078 - 639 68 59, e-mail
[email protected] – Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden (ROM-D): dhr B. ten Veen, telefoon 078 - 639 61 66, e-mail
[email protected]
– Haalbaarheidsonderzoek Vervoersmanagement Dordtse Kil III, AVM, september 1999 – Werkdocument Beeldvorming Dordtse Kil III, juli 1999 – Provincie Zuid-Holland, Duurzaam Afvalmanagement Dordtse Kil III, BRO, 30 maart 2000 – Uitvoeringsplan Duurzaamheid Dordtse Kil III, BECO Advies, februari 2002
AAN DE SLAG MET DUURZAAMHEID
Gemeente Dordrecht heeft de grond die zij in haar bezit had
De gemeente Dordrecht werkt sinds 1996 aan de ontwikkeling van Dordtse Kil III. Het idee om het bedrijventerrein
overgedragen aan ROM-D. Dit is tweederde van de uit te geven grond op Dordtse Kil III. De ambitie om het terrein duurzaam
duurzaam te ontwikkelen, stamt uit 1997.
te ontwikkelen, is vastgelegd in een samenwerkingsovereen-
De gemeente heeft er voor gekozen om Dordtse Kil III duurzaam te ontwikkelen. Bij dit besluit speelde mee dat bij een
komst met de gronduitgevers. Eind 2000 is gestart met de uitgifte van de grond. Het is de bedoeling om het terrein
ander bedrijventerrein in de gemeente de kwaliteit door verpaupering achteruitging. De verwachting is dat bewuster
tussen 2007 en 2010 volledig uit te geven.
met het duurzame terrein omgegaan wordt, zodat verpaupering niet zal optreden. In 1998 stelt de provincie
Tussen 1997 en 2001 is gewerkt aan: – een haalbaarheidsstudie vervoermanagement;
Zuid-Holland voor om de ontwikkeling van Dordtse Kil III
– een draaiboek vervoermanagement;
als proef te benoemen in het kader van het project DECOR. Dit gebeurt in samenspraak met de gemeente, de regio en
– een energievisie; – een uitwerking van de energievisie;
de Kamer van Koophandel.
– een model voor terreinmanagement; – een haalbaarheidsstudie naar afvalmanagement;
Het grondeigendom van Dordtse Kil III is verdeeld over
– het oprichten van een Vereniging van Eigenaren en
meerdere partijen: projectontwikkelaars en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden (ROM-D).
het vormgeven van parkmanagement.
Dordtse Kil III - Dordrecht
In 2001 stokten de werkzaamheden even rondom de duur-
In het Uitvoeringsplan Duurzaamheid Dordtse Kil III is vast-
zame ontwikkeling. Het aantrekken van een extern bureau bracht in 2002 de vaart er weer in. Het bureau brengt de
gelegd hoe in het uitgifteproces aandacht wordt besteed aan de volgende duurzaamheidsaspecten.
ambities van de betrokkenen in kaart voor: afval, energie, vervoer en parkmanagement. Vervolgens wordt het uitvoe-
Duurzaam vestigen
ringsplan met de betrokkenen uitgewerkt.
Wanneer een bedrijf aangeeft geïnteresseerd te zijn in
In 2003 is de gronduitgifte in volle gang. Eind 2002 was ruim 10 ha van het terrein uitgegeven.
Dordtse Kil III volgt eerst een gesprek met de gronduitgever. Hierin wordt mondeling uitleg gegeven over de mogelijk-
Projectorganisatie
heden op Dordtse Kil III. De gronduitgever vult met het bedrijf een formulier in dat naar de milieudienst
Gemeente Dordrecht heeft een interne projectgroep Dordtse
Zuid-Holland Zuid wordt verzonden. Dit formulier bevat
Kil III, geleid door de projectleider Ontwikkeling Dordtse Kil III. Hierin zijn verschillende disciplines vertegenwoordigd
informatie over onder meer de aard van de bedrijfsactiviteiten (volgens SBI-code), de kavel waarvoor interesse bestaat,
(stedebouw, civiele werken, verkeer, milieu, acquisitie, grondbedrijf). De projectgroep richt zich op de uitgifte en
werktijden, geluidsbronnen, vervoersbewegingen, gevaarlijke stoffen, geurgegevens en energiebehoefte. De milieudienst
vergadert om de twee maanden.
Zuid-Holland Zuid geeft op basis van dit formulier een kavel-
Verder is er een driewekelijks overleg tussen gemeente,
advies af. De gronduitgever heeft een inspanningsverplichting om aan dit kaveladvies tegemoet te komen.
milieudienst Zuid-Holland Zuid en het vervoerscoördinatiecentrum. Hierin vindt afstemming plaats over de duurzaam-
Een bedrijf dat een ROM-D-kavel wil verwerven wordt ver-
heidsaanpak voor de zich vestigende bedrijven
volgens in contact gebracht met de bedrijfsmilieudienst
Tot slot is een begeleidingscommissie Duurzaamheid Dordtse
Advies Rijndelta (BMD). Indien het bedrijf dit wenst, begeleidt de BMD het bedrijf bij het verdere contact met
Kil III ingesteld. Deze bewaakt de duurzaamheidsaanpak in het geheel en zorgt voor de evaluatie. In de begeleidings-
de milieudienst Zuid-Holland Zuid.
commissie zijn alle partijen vertegenwoordigd die te maken hebben met duurzaamheid: gemeente, provincie, gronduit-
De volgende stap in het uitgifteproces is een vooroverleg tussen de milieudienst Zuid-Holland Zuid en het bedrijf.
gevers, milieudienst Zuid-Holland Zuid, vervoerscoördinatie-
In dit vooroverleg vraagt de milieudienst het bedrijf in
centrum (VCC) en de parkmanagementorganisatie
het kader van de vergunningaanvraag of melding AMvB informatie over de volgende onderwerpen: energie, water,
MOGELIJKHEDEN VOOR DUURZAME ONTWIKKELING
afval, vervoer, bodemsituatie, veiligheid, geur, geluid. Het bedrijf wordt gevraagd te motiveren welke maatregelen
Vanaf de ontwikkeling wordt rekening gehouden met de
het wel en niet zal nemen.
volgende aspecten: het verminderen van de milieubelasting, het realiseren van een prettig bedrijventerrein met aandacht
Het bedrijf wordt geadviseerd zich te laten ondersteunen
voor veiligheid en arbeidsomstandigheden en het realiseren van bedrijfseconomisch voordeel door samenwerking.
door deskundigen ten aanzien van de te nemen maatregelen. Daarnaast wijst de milieudienst het bedrijf op de mogelijk-
Uitgangspunten zijn dat duurzaamheid voor de bedrijven
heid adviezen in te winnen over duurzaam bouwen bij de
geen extra kosten oplevert, er winst voor het milieu moet zijn en er geen segmentering wordt nagestreefd.
gemeente Dordrecht en ten aanzien van vervoermanagement bij het VCC. Het is de bedoeling dat deze adviezen vroegtijdig
Al in een vroeg stadium zijn vier speerpunten benoemd,
plaatsvinden, om te garanderen dat ze zoveel mogelijk meegenomen worden in het voorlopige en definitieve ontwerp
te weten: afval, energie, vervoer en parkmanagement.
van het bedrijfspand. Als het bedrijf niet bereid is zich te
Deze speerpunten zijn uitgewerkt in het Uitvoeringsplan Duurzaamheid Dordtse Kil III (februari 2003).
laten adviseren wordt het gestimuleerd om in een zo vroeg mogelijk stadium de informatie te verschaffen om te voor-
Andere belangrijke aspecten zoals het behoud van de natuuren landschappelijke waarden (o.a. de killenstructuur) en de
komen dat achteraf dure aanpassingen moeten worden doorgevoerd.
groenvoorzieningen zijn via het bestemmingsplan en de grondexploitatie geregeld. De milieudienst Zuid-Holland Zuid
Intensief ruimtegebruik
past in Dordtse Kil III de verruimde reikwijdte van de Wet
Intensief ruimtegebruik wordt door de gronduitgevers ter
milieubeheer toe. De bedrijfsmilieudienst Advies Rijndelta (BMD) is door ROM-D ingeschakeld om bedrijven daarbij te
sprake gebracht. Het bestemmingsplan biedt de mogelijkheid om het percentage bebouwd oppervlak te vergroten. Bij de
ondersteunen. De milieudienst heeft een centrale rol met betrekking tot duurzaamheid: naast de gebruikelijke rol als
realisatie van een gebouwde parkeerruimte (onder of op het gebouw) wordt toestemming verleend om 75% van het kavel-
vergunningverlener, wijst de dienst bedrijven op mogelijk-
oppervlak te bebouwen i.p.v. 65%.
heden voor duurzaamheid en brengt kaveladviezen uit (zie kader Duurzaam vestigen).
3
Dordtse Kil III - Dordrecht
– Milieucategorie en kavelkeuze. In principe wordt gestreefd naar: geen lagere categorie waar hogere categorie bedrijven zich kunnen vestigen. – Woon-werkverkeer. De ambitie is een automobiliteit op Dordtse Kil III die 10% lager is dan op Dordtse Kil II.
– Duurzaam bouwen. Inspanningsverplichting voor niveau B checklist Bouwen en Milieu, utiliteitsbouw, 2001. – Wet milieubeheer. Toepassen van de mogelijkheden van de Wet milieubeheer ten aanzien van afvalpreventie en –scheiding, energiebesparing, waterbesparing en reductie
Elk bedrijf groter dan tien werknemers krijgt een gratis ver-
van vervoersbewegingen (verruimde reikwijdte).
voersadvies van het VCC. Dit bevat een advies om te komen tot regelingen voor het woon-werkverkeer, bijvoorbeeld voor
L E E R E R VA R I N G E N E N T I P S
lease-fietsen, deelauto’s, carpoolers, taxi’s, gezamenlijk busvervoer enz.
Duurzame ontwikkeling van een bedrijventerrein is een proces, een weg die door de gemeente en bedrijven gezamen-
– Laden en lossen is alleen toegestaan op eigen terrein.
lijk moet worden afgelegd. Een weg die soms goed geplaveid
De parkeernorm per bedrijf is gerelateerd aan de hoeveelheid bruto vloeroppervlak. Het betekent niet dat
is, maar ook hobbels en scherpe bochten kan bevatten.
alle parkeerplaatsen gerealiseerd moeten worden, maar dat in ieder geval de ruimte ervoor gereserveerd blijft.
Betrokkenen bij het project Dordtse Kil III geven de volgende succesfactoren aan: – In het bestemmingsplan is een aantal duurzaamheids-
Goederenvervoer De ambitie is de hoeveelheid transportbewegingen te beperken. Dit kan onder meer bereikt worden door transporten te bundelen. Dit is nog onderwerp van studie.
factoren vastgelegd: bebouwingspercentage, geluidhinderbeleid, wijze van bouwrijp maken, mogelijkheden voor bereikbaarheid per fiets. – Ondanks het late stadium van de planontwikkeling van Dordtse Kil III, is het externe bureau in staat gebleken om
Parkmanagement Het basispakket parkmanagement omvat de eerste jaren de volgende aspecten: – stimuleren van vervoersmanagement;
duurzaamheidsambities concrete invulling te geven en alle partijen op een lijn te krijgen. – Financiële ondersteuning en enige bestuurlijke druk vanuit de provincie richting de gemeente.
– collectief afvalinzamelcontract– beperken aantal inzamelaars – Bedrijven zitten in een vroeg stadium aan tafel met de en bevorderen scheiding; milieudienst. – aanbieding collectief ingekochte groene stroom; – collectieve beveiliging; – onderhoud aan het onbebouwde openbare gebied (vegen, snoeien van groen, maaien); – bewegwijzering.
– Bedrijven zijn verplicht lid van de Vereniging van Eigenaren waarmee zij de werkzaamheden van de parkmanagementorganisatie financieren. – Milieudienst Zuid-Holland Zuid kreeg opdracht van de gemeente voor het toepassen van de verruimde reikwijdte Wet milieubeheer.
Naast het basispakket kunnen bedrijven facultatief andere diensten afnemen. – Afval. Bevorderen van afvalpreventie als onderdeel van het toepassen van de verruimde reikwijdte van de Wet milieubeheer. Bevorderen van maximale scheiding van afval met behulp van de Wet milieubeheer en met een collectief afvalinzamelcontract via parkmanagement. – Energie. De ambitie is te komen tot 45% minder CO2-emissie van het niet-procesgebonden energieverbruik, ten opzichte van Dordtse Kil II (niveau 1990). Maatregelen: energieadvies, inkoop groene energie, duurzaam bouwen, benutting verruimde reikwijdte Wm, kansen voor collectieve maatregelen signaleren en aan de orde stellen in het kaveladvies. – Waterverbruik. Reductie van het waterverbruik wordt gestimuleerd als onderdeel van duurzaam bouwen en als onderdeel van de Wet milieubeheer. – Geur. Bewoners van nabijgelegen woningen mogen geen overlast hebben van Dordtse Kil III. – Geluid. Bedrijven moeten voldoen aan de gestelde geluidscontouren (<50 dB op de zonegrens). Geluidszone moet consequent worden bewaakt. – Leefbaarheid. Aandacht voor leefbaarheid door onderhoud groenvoorzieningen en beveiliging (beide onderdeel van parkmanagement), fietspaden, verlichting.
In de volgende tabel zijn de hobbels samengevat die betrokkenen van gemeente, gronduitgevers, provincie en milieudienst hebben ervaren. Ook de gekozen en mogelijke oplossingen worden genoemd.
4
5
Dordtse Kil III - Dordrecht
MOEILIJKHEDEN EN OPLOSSINGEN Moeilijkheden
Gekozen of mogelijke oplossingen
Onduidelijkheid in projectorganisatie.
Adviesbureau aangetrokken om opstellen uitvoeringsplan te
– Alle contacten tussen verschillende partijen (gemeente,
begeleiden, werkt goed.
milieudienst, gronduitgevers, provincie) zijn in feite informeel. – Dubbele petten door inhuur van mensen van de gemeente door ROM-D. Duurzaamheidsambities steeds minder in beeld.
– Provincie Zuid Holland heeft initiatief genomen om duurzaamheid weer op te pakken. – Begeleidingscommissie ingesteld om duurzaamheid te bewaken. Er is een samenwerkingsovereenkomst getekend.
Moeizame samenwerking voor implementatie duurzaamheid. – Duurzaamheid heeft geen prioriteit voor gronduitgever. – Betrokkenen hebben verschillende belangen en verantwoordelijkheden. – Machtsverhoudingen gronduitgevers/gemeente.
– Heldere projectorganisatie met duidelijke taken en verantwoordelijkheden. – Gedeputeerde druk uit laten oefenen op gronduitgever voor implementatie duurzaamheid. – Gemeente moet meer regie voeren om duurzaamheid te borgen. – Gronduitgevers ook aan tafel bij planvorming, omdat anders vertaalproblemen van gemeente naar gronduitgever.
Juiste bedrijf op de juiste plaats is moeilijk te realiseren. – Kaveladvies is niet bindend (alleen inspanningsverplichting). – Veelheid aan gronduitgevers (en het verloop erin) maakt ‘verschuiven’ van bedrijf moeilijk (zoekruimte beperkt).
– Inspanningsverplichting voor opvolgen kaveladvies van gronduitgevers zichtbaar maken door hen schriftelijk te laten antwoorden op kaveladvies, is in overweging. – De uitgifte van een bedrijventerrein zou idealiter in handen moeten zijn van één partij.
Duurzaamheid is niet af te dwingen bij bedrijven en gronduitgevers. – Duurzaamheidsaanpak was niet concreet gemaakt op het
– Duurzaamheidsaspecten eerder in planvormingsfase vastleggen. Ook op bestuurlijk niveau in gemeente vastleggen. – Duurzaamheidsplan moet eerder worden vastgelegd: dan kan bij
moment dat bestemmingsplan en exploitatieovereenkomst
de gronduitgifte meteen duidelijkheid worden verschaft over wat
gereed kwamen.
de bedrijven kunnen verwachten. – Milieudienst kan meer gebruik maken van wettelijke mogelijkheden (verruimde reikwijdte) om duurzaamheid af te dwingen (ipv vrijblijvend advies). Voor deze rol moet Milieudienst echter wel goed geschoold zijn. – Duurzaamheid in een vroeg stadium inbrengen en concreet maken (niet verzanden in haalbaarheidsstudies). – Meer vastleggen in bestemmingsplan.
Traagheid gronduitgifte.
Milieudienst kan kaveladvies nu al na 2-3 dagen opstellen.
– Milieudienst onbekend met gronduitgifteproces. – Snel klant kunnen bedienen is essentieel. Geen actief commitment op bestuurlijk niveau bij gemeente
Expliciet vragen om bestuurlijk aanspreekpunt binnen gemeente
en provincie.
en provincie.
Weinig ervaring en kennis hoe duurzaamheid te
Meer gebruik maken van kennis en ervaringen andere
implementeren.
gemeenten en van bestaande studies.
Geen lijst beschikbaar van milieuhinderlijke bedrijven in de
Inventarisatie heeft plaatsgevonden, maar heeft niet geleid tot
regio.
concrete gevallen.
6
Dordtse Kil III - Dordrecht
Structurele aandacht voor vervoersmanagement was aanvan-
– Na intensief overleg en enige bestuurlijke druk vanuit de
kelijk niet opgenomen in het basispakket parkmanagement.
provincie, is structurele aandacht voor vervoersmanagement alsnog opgenomen in het basispakket parkmanagement. – De overheid zou de regie moeten nemen bij het bepalen van het basispakket parkmanagement; anders bestaat het gevaar dat activiteiten die niet op korte termijn geld opleveren (zoals vervoersmanagement) geschrapt worden.
Bron: TNO-MEP – R 2003/107
TIPS Proces en organisatie
Bijvoorbeeld in het bestemmingsplan en de contractvoor-
– Gemeente of provincie moet duidelijke regie voeren in de opzet van parkmanagement om duurzaamheid daarin te
waarden voor de grondoverdracht met gronduitgever. Dan heb je als gemeente iets om op terug te vallen als het
borgen. Anders bestaat het gevaar dat activiteiten die voor
gaat om duurzaamheidsambities. Maar er moet nog beter
marktpartijen op korte termijn geen geld opleveren (zoals vervoermanagement) geschrapt worden.
bekend worden wat er in contractvoorwaarden en in een bestemmingsplan kan staan. En hoe vroeg je als gemeente
– Gronduitgevers moeten ook al in planvormingsfase aan al over duurzaamheidsambities moet beginnen. tafel zitten. Dit voorkomt vertaalproblemen van gemeente – Leg duurzaamheidsaspecten eerder in planvormingsfase naar gronduitgever in uitgiftestadium.
vast in documenten voor grondoverdracht/contract met
– (Actief) bestuurlijk commitment is belangrijk. Bestuurders gronduitgever, bestemmingsplan. kunnen ontwikkeling bijsturen als dat nodig is. – Leg duurzaamheidsaspecten ook op bestuurlijk niveau – Een heldere organisatiestructuur is één. Twee is dat binnen die structuur de taken en bevoegdheden van stuur-
vast. – Gronduitgifte moet vlot verlopen. De klant moet snel
groepen, begeleidingsgroepen, werkgroepen en projectgroepen moeten worden afgesproken. Zo voorkom
bediend worden. Dit vergt een goede voorbereiding bij gemeente, milieudienst en gronduitgevers.
je dat onduidelijk is wat de consequentie moet zijn van de – Actieve acquisitie van geschikte bedrijven. (in geval van uitspraak van bijvoorbeeld een begeleidingsgroep. – Het is mogelijk om samen te werken vanuit verschillende belangen. Hierover moeten echter wel duidelijke afspraken worden gemaakt en er moet een duidelijke regie zijn.
Dordtse Kil III: milieuhinderlijke bedrijven) – Meerdere gronduitgevers maken duurzame inrichting van een terrein moeilijk. – Verzand niet in eindeloze haalbaarheidsstudies. Kijk naar
‘Dubbele petten’ hoeft geen probleem te zijn, mits men
vergelijkbare studies elders (andere gemeenten, Novem,
duidelijk aangeeft met welke pet men aan tafel zit.
provincie) en maak de zaken concreet.
Inhoud
Financiën
– Bij Dordtse Kil III heeft de gemeente al heel snel de grond
– Financiering van de benodigde capaciteit bij gemeente
overgedragen aan ROM-D. De les die daaruit is getrokken
moet worden gedekt vanuit de grondexploitatie.
is dat duurzaamheidsambities en –aspecten eerder en meer in de planvormingsfase vastgelegd moeten worden.
Bron: TNO-MEP – R 2003/107
Focus voor 2003 en verder
Colofon
Sinds medio 2002 is al conform het uitvoeringsplan gewerkt. Bestuurlijke
Dit is een uitgave van de provincie
vaststelling heeft echter pas begin 2003 plaatsgevonden. Op 6 maart
Telefoon 070 - 441 72 05
2003 is een samenwerkingsovereenkomst ondertekend.
E-mail
[email protected]
In 2003 zal tevens het verloop van de
Onderzoek en redactie TNO-MEP,
duurzame ontwikkeling van Dordtse Kil III totnogtoe worden geëvalueerd.
Arjan Ekelenkamp, Elsbeth Roelofs
Dit zal leerpunten opleveren voor de verdere ontwikkeling.
Vormgeving Ontwerpbureau Smidswater
Juni 2003
Zuid-Holland, project DECOR Fax 070 - 441 78 33
Eindredactie Provincie Zuid-Holland Druk Quantes, Rijswijk
