Standplaats
Sierra de Mont s Tekst Roel van den Eijnde Fotografie Andries de la Lande Cremer
BERGWANDELEN
WANDELEN DO
16
E
OP02_Sierra Montsant 16
20-02-2007 08:37:47
nt sant Spanje
EN DOOR HEILIGE BERGEN
MET LEZERSREIS
Op slechts twee uur rijden van Barcelona ligt de Sierra de Montsant: het Heilige Gebergte. Een paradijs dat bijna niemand kent, waar grootse wijnen vandaan komen en waar je grandioos kunt wandelen. We zaten er een week en wilden er niet meer weg. Zó thuis voelden we ons. E 17
OP02_Sierra Montsant 17
20-02-2007 08:38:29
Het is voorjaar, maar de warmte is overduidelijk zomers, zeg maar gerust heet
Het gebied De Sierra de Montsant, ten zuidwesten van Barcelona, is een klein, doch imposant gebergte. De hoogste top is slechts 1200 meter, maar de wanden beginnen al op 500 meter en rijzen kaarsrecht uit de Spaanse aarde omhoog. Het gebergte bestaat uit enorme kloven (barranco’s), gortdroge plateaus en talloze kerkjes en kapellen die vaak diep in de rotsen liggen. De dorpen rondom vormen een prima uitgangspunt voor een dagwandeling. Maar ook een trektocht kun je er makkelijk maken. Gemaakte tochten Vier dagtochten in de Sierra de Montsant, één dagtocht rond Prades. Zwaarte/moeilijkheidsgraad Soms fiks klimmen, altijd goede paden. Eén stuk via ladders en staalkabels, licht klauteren; hoogtevrees ongewenst. Markering Mix van zelf uitgestippelde en gemarkeerde routes. Overnachten Hotel Fonda Espasa in Prades. Beste tijd April t/m juni; september tot begin november. In de zomer een braadpan. In de herfst kan de 23 graden makkelijk aangetikt worden. Verhard/onverhard Gemiddeld 10% verhard, 90% onverhard. Er naar toe Barcelona is een goedkope vliegbestemming; rechtstreekse verbinding vanaf Schiphol. (Huur)auto onontbeerlijk; er is weinig openbaar vervoer.
18
DAG 1
De feiten
Rondwandeling Prades, 4 uur, zelf uitgestippeld, grotendeels gemarkeerd. Spanje verveelt nooit. Als de zon schijnt, de ochtendnevel optrekt en het dagelijkse leven op gang komt is Spanje het fijnste land ter wereld. Althans, dat vinden fotograaf Andries en ik. Toegegeven, de gebeurtenissen van gisteravond spelen een belangrijke rol bij die constatering. Zaten we in Bar Cal Vales aan de Plaza Mayor voetbal te kijken (in Spanje kijken mannen én vrouwen gepassioneerd naar voetbal), werden we toch op het ene na het andere glas wijn getrakteerd door de op volle oorlogssterkte aanwezige dorpsgekken. Er was een kale gek met een hoofd als een rugbybal, een kleine gek met een enorme grijze baard en een bril met jampotglazen, en een gek die er niet uitzag als een gek (meer als een Don Juan) maar het wel was. En dan was er nog barvrouw Pritsilla die weliswaar niet gek was, maar wel heel gek deed en on-Spaans brutaal was. Je begrijpt, wij hadden een voortreffelijke avond.
OMVANGRIJKE LUNCH We vertrekken gewoon voor de deur van ons hotel en klimmen meteen noordwaarts, richting de twaalfhonderd meter hoge top van de Bossal de la Baltasana. Geen spectaculaire klim, maar de Bossal is wel de hoogste top van het hele gebied en bovendien is het boven ongegeneerd genieten met uitzicht op de hele Sierra de Montsant, maar ook op de besneeuwde Pyreneeëntoppen. Je kunt slechter beginnen. We verorberen de omvangrijke lunch van hoteleigenaar Salvador: een broodje kip, een bakje salade met tomaat, pinda’s, chocoladecake en fruit. Het is voorjaar, maar de warmte is overduidelijk zomers, zeg maar gerust dat het heet is. Na de top blijven we ontspannen op hoogte wandelen en komen uiteindelijk bij de schitterend in de rotsen gelegen Mare de Déu de l’Abellera, een van de vele kapellen. Helaas, de sleutel ligt in een bar in Prades. Vanavond toch maar even in Cal Vales informeren.
We klimmen noordwaarts, richting de twaalfhonderd meter hoge Bossal de la Baltasana.
E
OP02_Sierra Montsant 18
20-02-2007 08:38:45
Hoteleigenaar Salvador.
Standplaats: Hotel Fonda Espasa in Prades Hotel Fonda Espasa in Prades is op zich niet bijzonder (goed eten, redelijk ontbijt, doorsnee kamers), maar de sympathieke eigenaar Salvador maakte ons verblijf tot een succes. Salvador spreekt geen Engels en wij nauwelijks Spaans, maar toch hebben we erg veel gelachen. ‘Als je vanavond voor Real Madrid bent en niet voor Barcelona, krijg je geen eten.’ Dat werk. Prades is zonder meer de levendigste plaats rond het Parque Natural Sierra de Montsant, hoewel het er strikt genomen niet toe behoort. Op de Plaza Mayor is in ieder jaargetijde wat te doen, er zijn voldoende winkels, cafés en restaurants. De Sierra ligt op vijftien autominuten.
BARCELONA
SIERRA DE MONTSANT
MADRID
E 19
OP02_Sierra Montsant 19
20-02-2007 08:39:05
Déu!, wat een dag, wat een landschap en wat een leven
LEZERSREIS Met SNP kun je naar de Sierra de Montsant, voor een trektocht of een oriëntatiecursus. Deze cursus wordt aangeboden als lezersreis, waarover meer op pagina 11.
DAG 2
Albarca slaapt nog.
Op de GR 174.
20
Rondwandeling vanuit Albarca op de GR 174, 7 uur, volledig gemarkeerd. In de frisse morgen, terwijl de lucht langzaam lichtblauw kleurt, rijden we naar Albarca. Albarca slaapt nog, heel Spanje slaapt nog. Wachtend tot de eerste zonnestralen het aardoppervlak verwarmen, werken we zwijgend twee mierzoete cakejes en een pakje ananassap weg. Even later staan we aan de voet van een gebied dat niet treffender te omschrijven valt dan als het Wilde Westen. Rode leisteen en gele zandsteen, geblakerd door de Spaanse zon. Reusachtige, grillige rotsformaties en stekelig, weerbarstig struikgewas, hier en daar eenzame dennenboompjes. Enorme plateaus, imposante kloven. Een groots landschap met het onverzettelijke karakter van de verrukkelijke zware wijnen die hier vandaan komen. Een smal pad slingert naar de brede kam van de Sierra de Montsant. Rond acht uur wordt het warm en vult de lucht zich met gezoem van vliegen en bijen. De drui-
E
OP02_Sierra Montsant 20
20-02-2007 08:39:29
We wringen, duwen, zweten en trekken ons naar boven.
BANKJE IN DE SCHADUW Eindelijk water. Geen moorddadige rivier, maar een kristalhelder stroompje. Toll d’Ou is een van de weinige plekken waar het hele jaar water is. De Barranco dels Pélags, waar dat water doorheen stroomt, is het laagste deel van de route. Als we opnieuw een hoogte van duizend meter bereiken, zien we pas goed hoe we om de enorme barranco heen lopen. We pauzeren. De pijpen gaan van de broek. Leve de lente! Anderhalf uur later zijn we bij de Ermita de Sant Joan del Codolar, met ranke cipressen langs de oprijlaan, een rotstuintje met bloeiende bloemen, een bankje in de schaduw. Op het bankje zit een vrouw te lezen. Ze glimlacht en wijst ons waar we de flessen kunnen bijvullen. Of we trek hebben in een sappige appel? Een stuk chocola? Montserrat woont in een huisje
naast de kapel. Ze vertelt honderduit. ‘Codolar slaat op de grote en kleine kiezels die je hier in het gesteente vindt. En de elektriciteit wordt opgewekt via zonnepanelen. De cipressen zijn wel vijfhonderd jaar oud. Nog een appel? Dat daar is Calamintha, steentijm.’ Ze verdwijnt naar binnen en komt terug met twee boekenleggers versierd met gedroogde bloemen. Flora de Montsant staat erop. We moeten gaan, echt. Ze geeft ons nog een kus op beide wangen en blijft zwaaien tot we uit het zicht zijn verdwenen. Déu vos guard staat er op de kapel, maar in werkelijkheid is het Montserrat die ons in de gaten houdt. Niet God.
DAG 3
venstruiken in de vallei glanzen van de dauw. Uit een dorp in de diepte stijgen de klanken op van een verkiezingskaravaan.
Rondwandeling vanuit La Morera de Montsant, 4 uur, gemarkeerd. Oef, toch wel wat gedaan gisteren, want we ronken door alle wekkers
heen. ‘Goed geslapen heren?’, grijnst Salvador en haalt, zoals elke ochtend, een theedoek
over de blinkend roestvrijstalen bar. We ontbijten met een borrelglaasje jus d’orange, twee enorme cafés con leche, geroosterd brood met boter en zelfgemaakte abrikozenjam. Zeven dagen exact hetzelfde. Héérlijk Spaans. Het zit ’m vandaag niet in de lengte, maar in het spectaculaire. We gaan recht omhoog door de steile zuidwand van de Montsant! Van een afstand lijkt het een onneembare vesting, een muur van steen. Maar onder de kam is via een pittige klim van een tiental meters via ladders, stalen pinnen en staaldraad toch een doorgang. De aanloop naar de wand is al verrukkelijk. Ik kan maar niet ophouden om tijm en jasmijn tussen mijn vingers fijn te wrijven. Eenmaal in de wand wringen, duwen, zweten, trekken en vloeken we ons naar boven. Een flesje water wordt geplet en spat uit elkaar, druppels waaieren over Andries. Maar we halen het. High Five en natuurlijk een uitgebreide Picnic el Salavador in de zon. Déu!, wat een dag, wat een landschap en wat een leven. E 21
OP02_Sierra Montsant 21
20-02-2007 08:39:45
DAG 4
De mevrouw van de bar schatert. Een goede tandarts zou van pas komen in La Figuera
Rondwandeling vanuit La Vilella Baixa, 5 uur, gemarkeerd. De dag begint zoals een Spaanse dag moet beginnen. Met rolluiken die ratelend opengaan, een stralende zon over de rode daken, een schitterende weervrouw die slechts zon laat zien. Spaans is een harde taal, hard als een distel, zegt Hemingway in een van zijn boeken, maar uit de mond van deze weervrouw klinkt het als een bos rozen. Vandaag zoeken we de zachtere kant van de Montsant op. Een tocht over smalle weggetjes langs akkers, druivenranken,
bloeiende amandelbomen en vervallen huizen. En over de Pont de Cavaloca, een perfecte stenen boogbrug over een drooggevallen canyon. Onze stemmen galmen tegen de rotswanden als we de canyon een stukje in trekken.
BINGOPRIJZEN We komen in een laguneachtig gebied met enorme rietbossen en trekken vervolgens door de wijngaarden vervelend steil omhoog naar La Figuera, volgens een legende een van de oudste dorpen van de Montsant. De Romeinen zouden
Vilella Baixa.
er een figuera (vijgenboom) als schuilplaats voor hun vee hebben gebruikt. We hebben vreselijke dorst en onze hoop is gevestigd op dit gehucht. La Figuera lijkt echter barloos, maar werkmannen wijzen ons een woonhuis met een uithangbord: Estrella Damm. Boven is inderdaad een bar annex feestzaal. Een schitterend betegelde toog, mannen in groezelige werkkleding, de mevrouw van het café met rood geverfd haar. Dorpskinderen halen Chupa Chups. En Pipachips. In het midden staat een enorme biljarttafel. Prijzen voor de bingo liggen
De Pont de Cavaloca.
Boven is inderdaad een bar annex feestzaal.
22
E
OP02_Sierra Montsant 22
20-02-2007 15:19:57
Download op oppad.nl een pdfbestand met info over deze tocht. O.a. meer wandelmogelijkheden, accommodatie, literatuur, wandelorganisaties.
uitgestald op plastic tuintafels. Natuurlijk staat de televisie aan. Niemand kijkt. Typisch Spanje. Een vlieg knettert in een elektrische vliegenvanger; een man maakt een snijbeweging naar de keel. Hartstikke dood! De mevrouw van de bar schatert. Een goede tandarts zou van pas komen in La Figuera. Teveel Chupa Chups.
DAG 5
@
De touwbrug naar de Ermita Sant Bartolomeu.
Aardbeiboom bij de Ermita Sant Bartolomeu.
Rondwandeling vanuit Ermita de Sant Antoni, 7 uur, goed gemarkeerd. Bij de Ermita de Sant Antoni, is het woord vredig uitgevonden. Een voortreffelijke plek met klaterende fonteinen, met klimop bedekte picknickplaatsen, machtige kastanjes die veel schaduw geven en statige cipressen. Het is er ongelofelijk stil. Minutenlang zitten we te luisteren terwijl de tijd hoorbaar wegtikt. De meeste ermita’s zijn gebouwd in de 14e en 15e eeuw. Het verhaal is klassiek. Een herder struint met zijn schaapjes door de bergen en ziet God op een ladder naar de hemel klimmen. Kartuizer monniken vangen het verhaal op en zetten in 1163 de Priorat Scala Dei, Gods Trap, neer. Het klooster groeit en bloeit en de ijverige monniken bouwen
de hele berg vol met prachtige kapellen, en zie daar: de Sierra de Montsant is geboren.
AFSCHEIDSBORREL Eén van die goed verborgen kapellen is de Ermita Sant Bartolomeu die we via een spectaculaire touwbrug en een heerlijk slingerpad bereiken. Daar ligt hij, in het dichte struweel, omgeven door witte moerbei, aardbeiboom en vogelkers. Een mooie ronde kapel, opgetrokken uit dezelfde zandsteen als de rotsen. Binnen hangt een op hout geschilderde Jezus. Op het afgebrokkelde muurtje achter de kapel happen we in een half stokbrood met pittige geitenkaas en ham, doordrenkt met geurige olijfolie. Salvador, we houden van je. ‘Het zit er op’, zeg ik vermoeid als we na een lange middag klimmen en klauteren door, over en langs barranco’s in de zwoele schemering bij de auto aankomen. ‘Het zit er bíjna op’, verbetert Andries me opgewekt. ‘Pritsilla heeft ons uitgenodigd voor een afscheidsborrel. Al onze vrienden zijn er: de Rugbybal, de Baard en Don Juan.’ Ja, het voelt goed, we passen hier. õ
E 23
OP02_Sierra Montsant 23
20-02-2007 08:40:26
