16/02/2008 www.depers.nl
Se
Per Se: Vrouwen met een
Het Nieuwe Leren Het onderwijsbeleid is één grote chaos
‘Talent be
staat niet
Cabaret
ier Danie
Achtergrond P8
opzaterdag
l Arends
>>p 26
’
vette bak · Een glimp van Fellini · Schrijvers aan zee · Beschilderde bolle buiken Plus Vacature-index P17
Doctorandus Ratelband
Ex-goeroe schrijft een boek over gezichten lezen en levert de definitieve verklaring van de mens: waarom we het liefst naar mooie vrouwen kijken, zwarten overal een puinhoop van maken en zijn Tsjakkaa-peptalk onzin was.
Lees verder op pagina 10
MARCO HOFSTE
★★★★★
★★★★★
/.6//230%,"!!2 %. /.$!.+3 !,,% :7!24% (5-/2 /.42/%2%.$ %. !!.'2)*0%.$n - VPRO GIDS
(%4 )3 4% (/0%. $!4 ./ #/5.429 %).$ $%:% -!!.$ !,,% !#(4 /3#!2./-).!4)%3 6%2:),6%24n - ALGEMEEN DAGBLAD
★★★★ $% %%234% %#(4% "/%+6%2&),-).' 6!. $% #/%. "2/4(%23 $!4 (%%&4 %%. &),- /0'%,%6%2$ 7!!2 .)%-!.$ /- (%%. +!. %. $)% :)*. :%,$:!!-n - NRC
8
OSCAR NOMINATIES O.A. VOOR
BESTE BESTE REGISSEUR
BESTE BIJROL
•
•
FILM
JOEL & ETHAN COEN
JAVIER BARDEM
PerSelectie vandaag in De Pers op Zaterdag Senior Marketeer Data Delivery
WDM, Nieuwegein............ pag. 6
★★★★★ "2),*!.4% #).%-! -)33#()%. 7%, $% "%34% &),- 6!. $% #/%. "2/4(%23 4/4 .5 4/%n -DE PERS
★★★★★
★★★★★
$% ",/%$34/,,%.$% 4(2),,%2 /6%2 $% *!#(4 /0 %%. -!. :).$%24 ./' ,!.' .!n - HET PAROOL
./ #/5.429 )3 (%4 -!'.5- /053 6!. $% #/%. "2/4(%23n - METRO
Applicatie Consultants Allshare, Hoofddorp.......... pag. 13
www.film1.nl/nocountryforoldmen
NU IN DE BIOSCOOP
Rayon Manager MÜPRO, Noord NL............. pag. 14 Bekijk alle vacatures op pagina 17
2
Respons
Professionele partner voor advies, begeleiding en bemiddeling voor de invulling van managementondersteunende functies.
Persoonlijk, professioneel, deskundig, slagvaardig, discreet, praktisch en met hoge kwaliteit. Met deze kernwaarden werft en selecteert Pro Assistance personeel voor secretariële functies in het hogere segment, van management assistant tot personal assistant, van een vaste invulling tot een interim oplossing. Door onze persoonlijke benadering en grote binding naar zowel onze kandidaten als opdrachtgevers, zijn wij in staat de juiste match te maken en kunnen wij de betrouwbare partner zijn die u zoekt. Pro Assistance is een ‘persoonlijk’ bureau dat het secretaressevak serieus neemt omdat wij liefde hebben voor dit prachtige vak !
SECRETARESSE
>
AMSTERDAM, 32 - 40 UUR
DE ORGANISATIE Bank of Scotland Nederland is sinds 1999 als hypotheekverstrekker op de Nederlandse markt actief. Het maakt onderdeel uit van HBOS, de internationaal opererende financiële groep die in 2001 ontstond door de fusie van Halifax en Bank of Scotland. Met meer dan 70.000 medewerkers is HBOS de grootste hypotheekbank in Europa en wereldwijd de negende bank. Bank of Scotland Nederland onderscheidt zich van andere banken door vanuit een vernieuwend business model en een eigenzinnige visie de hypotheekmarkt te bedienen. Kenmerkende bedrijfseigenschappen zijn de betrouwbaarheid, de kwaliteit, de resultaatgerichtheid en het constante streven naar ‘customer excellence’. In Nederland is Bank of Scotland sinds de start in 1999 uitgegroeid tot één van de grote geldverstrekkers met een uitstaand hypotheekvermogen van ruim ` 8 miljard. DE FUNCTIE Op dit moment werken er in Nederland bij Bank of Scotland zo’n 50 personen. Ter uitbreiding van het Office Management zoeken wij ter ondersteuning van het 5-hoofdige Management Team een professionele secretaresse. De werkzaamheden bestaan uit alle secretariële en ondersteunende werkzaamheden en lopen uiteen van het zijn van vraagbaak (zowel intern als extern), het versturen van marketing & sales gerichte mailings en correspondentie in het Nederlands en Engels tot het plannen van afspraken/vergaderingen/conference calls. U werkt in nauwe samenwerking met uw directe collega telefoniste/receptioniste en rapporteert aan de Office Manager. WAT VRAGEN WIJ ? s -"/("/ WERK EN DENKNIVEAU s 3ECRETARIÑLE OPLEIDING s 5ITSTEKENDE KENNIS VAN DE .EDERLANDSE EN %NGELSE TAAL s 5ITSTEKENDE BEKENDHEID MET -3 /Fl CE s %NKELE JAREN ERVARING IN EEN SOORTGELIJKE FUNCTIE s %EN BETROKKEN HOUDING EN EEN PROFESSIONELE INSTELLING DE VOLGENDE KERNWOORDEN ZIJN OP U VAN TOEPASSING: s 2EPRESENTATIEF EN COMMUNICATIEF s /PLOSSINGSGERICHT EN ENTHOUSIAST s !CCURAAT EN MEEDENKEND s (ANDS ON MENTALITEIT EN COLLEGIAAL s /PGERUIMD EN POSITIEF INGESTELD WAT KRIJGT U ? Een gedreven team waar hard wordt gewerkt, maar waar ook ruimte is voor relativering. U krijgt ruimte en mogelijkheid om mee te helpen bouwen aan een professioneel en kundig secretariaat. Bank of Scotland biedt u uitstekende arbeidsvoorwaarden.
DIRECTIESECRETARESSE
>
BARNEVELD, 32 UUR
DE FUNCTIE PTC+ is de autoriteit op het gebied van trainen in de praktijk. PTC+ is gespecialiseerd in praktijktrainingen voor de agro- en foodbusiness, techniek, dierverzorging, retail en groene ruimte. PTC+ heeft trainingslocaties in Barneveld, Ede, Dronten, Horst en Oenkerk. Naast reguliere trainingen, verzorgen zij “in company” programma’s en cursussen op maat. De inzet en kwaliteit van de medewerkers maken PTC+ een toonaangevend opleidings- en trainingscentrum, zowel nationaal als internationaal. Voor het nieuw op te zetten directiesecretariaat in Barneveld zoeken wij twee zeer ervaren, professionele en pro-actieve directiesecretaresses (32 uur), ter ondersteuning van de directievoorzitter en de operationeel directeur. In deze functie werken jullie nauw met elkaar samen en vormen jullie een hecht team. Je denkt graag op positieve wijze mee over de organisatie die in een veranderingsproces verkeert én je bent uitstekend in staat op de werkzaamheden van beide directieleden te anticiperen. Een greep uit de werkzaamheden: correspondentie, telefoonverkeer, agendabeheer, organiseren van bijeenkomsten, pro-actief voorbereiden van afspraken, vergaderingen en bijeenkomsten, notuleren en gesprekverslagen verzorgen van vergaderingen en bijeenkomsten, bewaking van gemaakte afspraken en beheer van deadlines. WAT VRAGEN WIJ ? s %EN ("/ WERK EN DENKNIVEAU MET EEN AFGERONDE DIRECTIESECRETARESSE OPLEIDING s -INIMAAL TOT JAAR ERVARING IN EEN ZELFSTANDIGE SECRETARIÑLE FUNCTIE s 'OEDE BEKENDHEID MET -3 /Fl CE s 5ITSTEKENDE KENNIS VAN DE .EDERLANDSE TAAL IN WOORD EN GESCHRIFT DE VOLGENDE KERNWOORDEN ZIJN OP JOU VAN TOEPASSING: s 0RO ACTIEF s $IENSTVERLENEND s 4EAMPLAYER s /RGANISATORISCH STERK WAT KRIJG JE ? Een marktconform salaris en goede secundaire arbeidsvoorwaarden. Een dynamische werkomgeving in een sterk veranderende organisatie.
OFFICE ASSISTANT AMSTERDAM, 28 – 40 UUR
INTERESSE ? Pro Assistance B.V. verzorgt de wervingen selectieprocedure. Uw sollicitatie kunt u richten aan:
Pro Assistance B.V. Van Leijenberghlaan 197a 1082 GG Amsterdam t 020 301 67 80 f 020 301 67 89
[email protected] www.pro-assistance.nl
>
DE FUNCTIE 0RO !SSISTANCE WERFT EN SELECTEERT VANUIT KANTOOR !MSTERDAM PERSONEEL VOOR SECRETARIÑLE FUNCTIES $IRECTIESECRETARESSEN OFl CE MANAGERS PERSONAL ASSISTANTS PROJECTSECRETARESSEN MANAGEMENTASSISTENTEN SECRETARIAATSMEDEWERKERS !LLE FUNCTIES GERICHT OP ONDERSTEUNING VAN HET MANAGEMENT 0RO !SSISTANCE IS THUIS IN MANAGEMENT SUPPORT 4ER ONDERSTEUNING VAN DE OFl CE MANAGER ZOEKEN WIJ EEN OFl CE ASSISTANT Je bent een leergierige en beschaafde persoonlijkheid en zeer dienstverlenend ingesteld. Kwaliteitsbesef staat bij jou hoog in het vaandel. Een grote mate van betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel zijn essentieel. Je bent collegiaal, hebt een goed gevoel voor humor en je hebt een gezonde mate van relativering. Kernwoorden die verder op jou van toepassing zijn: vriendelijk, professioneel, pro-actief, accuraat, positief, verzorgde uitstraling en teamplayer. WAT VRAGEN WIJ ? s *E BENT EEN STARTER OF TOE AAN EEN VOLGENDE STAP s %EN GOEDE BEHEERSING VAN HET -3 /Fl CE PAKKET s 5ITSTEKENDE KENNIS VAN DE .EDERLANDSE TAAL %NGELS IS EEN PRE DE VOLGENDE KERNWOORDEN ZIJN OP JOU VAN TOEPASSING: s #OMMUNICATIEF EN BENADERBAAR s /PEN MINDED EN LEERGIERIG s .IEUWSGIERIG EN BETROKKEN s 3PONTAAN EN ENTHOUSIAST s +WALITEITSBEWUST EN SERVICEGERICHT s 0RETTIGE TELEFOONSTEM EN VERZORGD WAT KRIJG JE ? Een collegiale werkomgeving. Een arbeidsvoorwaardenpakket passend bij de zwaarte van de functie.
Actueel 3
Verkoopcijfers SUV’s populairder dan ooit
Niet te stuiten
M Terreinwagens Eigenaren SUV’s ongevoelig voor extra kosten M Demonisering Tegengaan van grote auto’s in binnensteden mislukt Jerry Huinder AMSTERDAM
Milieuorganisaties en veel politici lijken de SUV, beter bekend als PC Hooft-tractor, hartgrondig te haten. Na pogingen van Nijmegen en Amsterdam om de grote terreinwagens uit de stad te krijgen, was het deze week de beurt aan Londen. De SUV’s moeten worden geweerd in de Engelse hoofdstad. Telkens als een trotse bezitter van een asociaal grote auto het centrum van Londen in wil, moet hij of zij 25 pond betalen. De reden? Londen wil de schoonste stad van de wereld wor-
den en daar horen die grote benzineslurpers niet bij. Je zou verwachten dat degenen die het nieuws de afgelopen twee jaar een beetje bij hebben gehouden zich wel drie keer bedenken voordat ze een SUV aanschaffen, en dat de verkoopcijfers dus dramatisch zijn. Opvallend genoeg is juist het tegenovergestelde het geval; de grote terreinwagen is populairder dan ooit. In 2007 werden in Nederland ruim 35.000 SUV’s verkocht, een stijging van ruim 12 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. De Porsche Cayenne en de BMW X5, twee populaire modellen in het genre, profiteerden nog extremer van alle aandacht. De eerste reed ongeveer tweeënhalf keer vaker uit de showroom weg dan een jaar eerder: in 2006 werden 23 exemplaren verkocht, in 2007 waren het er al 364. De BMW X5 deed het in 2007 zelfs nog beter. Maar liefst 1137 mensen negeerden alle negatieve aandacht en trokken hun creditcard: een stijging van bijna 300 procent ten opzichte van 2006.
COLOFON De Pers op zaterdag is een uitgave van Mountain Media BV ... Uitgever Gert Jan Laurman Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst (adjunct) Art Director Liesbeth Melkert Redactie Tisha Eetgerink, Anna van der Gaag, Myrthe Hilkens, Jerry Huinder, Marius Roos, Britt Stubbe, Robert Vuijsje, Pamela Wilhelmus, Judith Zilversmit Distributie Dick van Geemen Commercieel directeur Jerrel Oron Finance Ruud Swart Internet Rik Nizet Ontwerp Cases i Associates Druk Persgroep. Directie Cornelis van den Berg ... De Pers op Zaterdag is de weekendeditie van Dagblad De Pers, een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 290 keer per jaar verschijnt. De Pers op Zaterdag is verkrijgbaar in winkels, in de horeca en op vele andere locaties. Ontvangt u De Pers op Zaterdag thuis en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 0900-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl. Ontvangt u De Pers op Zaterdag in uw winkel en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 020-3460530 (bereikbaar van 8.00 tot 11.00 uur) of stuur een e-mail naar
[email protected] Reageren? Dat kan via
[email protected]
Volgens Diederick Reitsma, manager PR bij BMW Nederland, is dat helemaal geen opmerkelijk verschijnsel. ‘Ondanks de demonisering van het segment, blijven mensen om dit type auto vragen. De eigenschappen, zoals veiligheid, ruimte en comfort, worden gewoon gewaardeerd.’ Reitsma denkt dat vraag in de toekomst alleen maar verder zal stijgen, alleen al omdat er veel aantrekkelijke nieuwe modellen aankomen. ‘Dit zal de verkoopcijfers goed doen.’
SUV-kopers kijken niet op een eurootje meer of minder Mark van Dansik, woordvoerder van de Bovag, gelooft er niets van dat de populariteit van SUV’s zal dalen door potentiële kopers in hun portemonnee te raken. ‘Mensen die zo’n auto willen hebben, kopen die gewoon.’ De slurptax – een extra belasting op veel benzineverbruikende auto’s – doet deze mensen geen pijn. Ook 25 pond extra om een ritje te maken door het centrum van Londen deert ze niet. SUV-kopers kijken niet op een eurootje meer of minder. Dus ook het verhogen van de parkeertarieven, iets dat de Amsterdamse wet-
houder Tjeerd Herrema van Verkeer in deze stad graag zou zien, maakt niet uit voor iemand die bereid is 50.000 euro neer te tellen voor een vervoermiddel. De opmars van de terreinwagens lijkt niet te stuiten. Maar is dat erg? Volgens Van Dansik niet. Hij vindt de aandacht nogal opgeklopt. Ten eerste gaat de discussie over vervuilende auto’s. ‘En dat zijn de SUV’s helemaal niet. Ze zijn niet zuinig en daardoor stoten ze veel CO2 uit. Dat is niet goed voor het broeikaseffect, dat klopt. Maar ze zijn wel extreem schoon, dus aan de uitstoot van fijnstof, dat slecht is voor de mensen, dragen ze maar heel weinig bij.’ Ten tweede is het hele probleem volgens de Bovag-woordvoerder verwaarloosbaar. Het aantal verkochte SUV’s is slechts een miniem percentage van de totale autoverkoop. ‘Een populaire wagen als de Peugeot 207 is vorig jaar 15.542 keer verkocht, ongeveer 15 keer zoveel als de BMW X5. Verreweg de meeste auto’s die in Nederland rondrijden, zijn de kleine en middenklasse auto.’ Maar de SUV’s zijn door de negatieve aandacht en de slurptax een inhaalslag aan het maken. Van Dansik: ‘Door de auto duurder te maken en in een hoekje te zetten, wordt het voor sommige mensen alleen maar aantrekkelijker om toch tot een aankoop over te gaan.’ P
Nazi-zanger
Zingen tegen Heesters Mark Koster en Kamran Ullah AMERSFOORT
Eerst fluit hij vanochtend nog Dovo 5 tegen Candia 66, een wedstrijd uit de zaterdag tweede klasse, daarna spoedt hij zich naar theater De Flint in Amersfoort om met kameraden kabaal te maken tegen het optreden van de 104-jaar oude ‘fascistenzanger’ Johan Heesters. Hein van Kasbergen (59), oprichter van Actiecomité ‘Heesters Raus’, is woest dat hij niet naar binnen mag. ‘Dit is pure discriminatie. Wij gaan aangifte doen tegen de directie van De Flint wegens het schenden van artikel 1 van de Grondwet.’ Heesters is omstreden door zijn vermeende optredens in concentratiekamp Dachau. De zanger is daar in 1941 gefotografeerd in een kantine, maar ontkent er te hebben gezongen. Toen Van Kasbergen hoorde dat organisator en gemeenteraadlid Gerard van Vliet van Burgerpartij Amersfoort een feestje wilde maken van het avondje Heesters kwam hij meteen in actie: ‘Een feestje? Hoe halen ze het in hun hoofd! Kamp Amersfoort ligt op een steenworp afstand.’ Vanavond houdt Van Kasbergen, ooit lijsttrekker van de neo-communistische NCPN in Amersfoort, met partijgenoten, antifascisten en oudverzetsstrijders een wake, die tegenover theater De Flint eindigt. ‘Daar gaan wij verzetsliederen als Moorsoldaten en Bella Ciao zingen’. De SP en GroenLinks hebben aangekondigd vragen te stellen over het weigeren van de actievoerder. Het toegangsbewijs dat Van Kasbergen wist te bemachtigen, heeft hij aan een verzetszanger gegeven. ‘Hij zal proberen binnen te komen. Ik hoop dat hij als een held het podium gaat beklimmen’. p Zie filmpje www.depers.nl
4
Actueel
Bijzaken
Fraude-expert Bedrijven moeten meer tijd besteden aan integriteit
Vrouw cadeau
De baas moet zich als
Tijdens een officieel overleg in 1973 heeft de Chinese leider Mao Zedong de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger 10 miljoen vrouwen aangeboden. Dat blijkt uit een document dat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft vrijgegeven. ‘Zoals u weet’, sprak de grote leider destijds, ‘is China een zeer arm land. We hebben niet veel, maar wat we wel hebben, is een vrouwenoverschot.’ Aanvankelijk wilde Mao Kissinger enkele tienduizenden vrouwen schenken. Toen de Amerikaan niet meteen in juichen uitbarstte, verhoogde de Chinees zijn aanbod tot 10 miljoen stuks.
M Bureau Maarten de
jaarrekeningen. Waar mensen controles geraffineerd omzeilen of gaan samenzweren, houdt het accountantsvak op.’
M Integriteit Schandaal
En daar begint uw werk? ‘Inderdaad, wij zitten hier met ervaren experts op het gebied van fraude- en integriteit en helpen bedrijven hun zwakke plekken in kaart te brengen. Wanneer het al mis is gegaan, doen we forensisch onderzoek. Maar om misstanden te voorkomen, zouden bedrijven veel meer aandacht moeten besteden aan hun integriteitsbeleid. Alleen dan kunnen schandalen, zoals rondom de bouwfraude worden voorkomen.’
Jong strijdt tegen fraude en corruptie
als de bouwfraude kan worden voorkomen
Edward Deiters AMSTERDAM
Hij begon in de jaren zeventig als speurder bij de recherche, schopte het tot hoofd operaties bij CRI/Interpol en was mede-oprichter van Europol. Via een Europese baan in Brussel belandde Maarten de Jong bij de Wereldbank in Washington D.C., waar hij vijf jaar lang als directeur integriteit een moeizame strijd voerde tegen fraude en corruptie. Sinds een jaar staat hij nu op eigen benen: samen met vier partners richtte de integriteitexpert vorig jaar het onafhankelijke Rotterdamse bureau IRS op.
Enge pillen Ook nu bewijst de Chinese Volksrepubliek het Westen graag een dienst. Op Schiphol zijn duizenden Chinese erectiepillen onderschept. De pillen wekken de indruk uit louter onschadelijke kruiden te bestaan, maar in werkelijkheid bevatten ze een hoge dosering aan chemische troep. Gretige gebruikers kunnen er zware hartklachten en een verminderd gezichtsvermogen door oplopen. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft inmiddels wereldwijd alarm geslagen.
Taxituig Altijd gedacht dat de taxichauffeur niet de allerbeschaafdste mensensoort is die rondrijdt in de Nederlandse steden? Mis. Ze rijden elkaar weliswaar klem, weigeren korte ritjes en slaan met enige regelmaat een collega in elkaar, maar dat is allemaal de schuld van de overheid. Die was immers zo vooruitstrevend om marktwerking in te voeren in de branche. Daarom wil FNV Bondgenoten dat de ministers Eurlings (Verkeer) en Hirsch Ballin (Justitie) in actie komen en dat er permanent cameratoezicht komt op taxistandplaatsen.
Heeft u het extra druk sinds Jerôme Kerviel bij Societé Generale bijna 5 miljard euro zoek maakte? ‘Dat niet direct, maar zo’n geval lokt bij bestuurders toch een angstkramp uit, ook hier in Nederland. In de Amerikaanse variant van de Code Tabaksblat kunnen bestuurders persoonlijk, dus met hun privévermogen, aansprakelijk gesteld worden voor dit soort zaken. Dus iedereen gaat dat toch op zichzelf betrekken. Men vraagt zich toch af of dat ook in hun bedrijf kan gebeuren.’ En kan dat? ‘Dit soort dingen zijn ook hier bijna niet uit te sluiten. Neem bijvoorbeeld een grote organisatie waar veel in en uit gaat. Zolang “in” en “uit” op papier maar kloppen, lijkt alles rozegeur en maneschijn. Op die manier heeft iedere organisatie op systeem- en procesniveau controles ingebakken. Dat kan allemaal heel mooi en goed geregeld zijn, maar zodra iemand begint die handtekeningen te vervalsen, is daar in eerste instantie weinig aan te doen. Menselijk gedrag is niet te vangen in dat soort controlesystemen. Dat staat niet in cijfertjes, tabellen of
Klinkt mooi, maar hoe werkt dat in de praktijk? ‘Je kunt een heleboel maatregelen nemen om misstanden binnen organisaties uit te bannen, maar als je geen
Menselijk gedrag is niet te vangen in controlesystemen rekening houdt met menselijk gedrag dan ben je niet goed bezig. Dan bouw je een huis op drijfzand. Alles staat of valt met je bedrijfscultuur. Ik zag dat al in mijn tijd bij de recherche in de jaren zeventig. Dan kwamen er jonge frisse nieuwe agenten binnen en na een halfjaar zaten die al volledig vastgeroest in een oud systeem. Dan hoorde ik ze net als de oudgedienden kroketten bestellen via de mobilofoon. Je kunt ongewenst gedrag alleen voorkomen door te zorgen dat mensen van hoog tot laag doordrongen zijn van het belang mee te bouwen aan een integere bedrijfscultuur. Ze moeten zich binnen een organisatie thuisvoelen en het gevoel hebben dat ze deel uitmaken van een winning team. Dan gaan ze zich daar ook naar gedragen.’ Leve het wij-gevoel? Dat klinkt nogal Ratelband-achtig… ‘Nou, dat valt mee hoor. Mensen die bedrijven schade toebrengen door te frauderen hebben dat van tevoren al
Fraude-expert Maarten de Jong: ‘Wij brengen de zwakke plekken in kaart.’
voor zichzelf gerechtvaardigd. Waar medewerkers het gevoel hebben dat er een “ieder voor zich” cultuur is, of waar ze door hun bedrijf of hun baas benadeeld worden, bestaat de kans dat ze “creatief” worden. Wanneer ze merken dat ze met van alles en nog wat wegkomen, zullen de normen steeds verder verschuiven en worden ook steeds sneller dingen die echt niet kunnen normaal gevonden.’
En voor je het weet zit je dan met een gat in de boekhouding? ‘Dat is goed mogelijk. Ze hoeven alleen maar dat “gat in het hek” te zien en er daarbij overtuigd te zijn dat de pakkans niet heel groot is. Daar moet je dus aan gaan sleutelen. Iedere organisatie moet haar zwakke plekken en kwetsbare functies haarscherp in beeld brengen en daaraan permanent extra aandacht geven. Een
mythe. Ze waren zo dichtbij... Leden van sommige families zagen elkaar bij de trap naar beneden voor het laatst: de een ging naar het midwesten, de ander bleef in New York (ongeveer eenderde), de stad die toen al een indrukwekkende skyline had. ‘Ik dacht dat ik in de hemel was beland’, zegt een voormalige Oost-Europese migrant in de film. Ellis Island, nu een museum, is een eyeopener. Het maakt in een keer glashelder wat Amerika is: een jong immigratieland, een land van keiharde struggle om vooruit te komen. En je kunt er ook lachen. Op tv-schermen vertellen nieuwe Amerikanen afkomstig uit alle hoeken van de wereld wat Amerika voor hen betekent. Dat je er niet bang hoeft te zijn voor de politie. Dat er vrijheid en mogelijkheden zijn. En dan duikt opeens Paul Verhoeven op die begint te klagen over Nederlanders, die altijd zo jaloers doen. In het museum dringen zich talloze paralellen op met de naoorlogse migratiestromen naar West-Europa: het ontstaan van etnische wijken (Chinatown, Little Italy, Spanish Harlem), het vasthouden van migranten aan hun eigen religie en de bemiddelende
rol die kinderen speelden als hun ouders naar de dokter moesten maar het Engels niet machtig waren. ‘Go-betweens’ werden ze genoemd. Fascinerend was ook het groeiende verzet tegen de voortdurende aanwas van nieuwkomers (de ‘tweede’ Ku Klux Klan, afkerig van alles wat niet blank-protestant was). Alsof de ‘white anglo-saxon protestants’ zelf geen migranten waren. Alsof het hún land was. Dat blijft ook op Ellis Island grotendeels onbelicht: Amerika kon nieuwe migranten goed gebruiken, omdat de oorspronkelijke bewoners, de indianen, waren uitgeroeid. Het land lag braak. Het is nog maar zo kort geleden. Het piekjaar van Ellis Island was 1907, toen ruim een miljoen migranten aanmeerden. De grenspost sloot in 1954. In ‘The Godfather II’ komt het jongetje Vito op Ellis Island aan (de ambtenaren zien zijn geboortedorp voor zijn achternaam aan: Corleone). Zo moet het ongeveer met de eerste Gambino’s ook zijn gegaan. Net als in de film. Volgens de FBI is die film nog lang niet voorbij.
Op Pad
De hoop van Vito Corleone
Begin uw eigen Magnum! Waren het vroeger de fotobureaus en nieuwsfotografen die de geschiedenis vastlegden, tegenwoordig kunnen we dat ook zelf. En dat doen we ook: naast de profs staan bij elke nieuwswaardige gebeurtenis amateurfotografen die hun visie willen laten zien. Met toenemend succes, en dat succes willen we graag tonen. Ter gelegenheid van de tentoonstelling ‘Zestig jaar MAGNUM Photos’ organiseren De Pers op Zaterdag en het Stedelijk Museum daarom een (online) tentoonstelling van nieuwsbeelden gemaakt door nietprofessionele fotografen. Wilt u meedoen, stuur dan uw beste werk naar 60jaarmagnum@depers. nl. Het maakt niet uit hoe oud de foto’s zijn, wel moeten ze het nieuws laten zien van dat moment. De beste komen vanaf 23 februari op www.depers.nl en www.stedelijk.nl en in De Pers op Zaterdag.
Marcel van Engelen
„
In de stad lichtte de FBI tientallen mannen van hun bed, omdat ze deel zouden uitmaken van de Gambinoclan, een van de vijf traditionele maffiafamilies van New York. Ze zagen eruit als in de film, en ook aan hun bijnamen schortte weinig: Domenico ‘The Greaseball’ Cefalu, Vinnie ‘Hot’ Decongilio of anders wel Mike ‘The Electrician’ Urciuoli. Simultaan verrichtten de Italiaanse autoriteiten arrestaties in Palermo. De banden met het thuisland zijn nog altijd hecht. Op het eilandje voor de kust werd dezelfde morgen een zwartwitfilm gedraaid die op ontroerende wijze liet zien hoe hun
voorouders ooit het beloofde land aandeden: als sardientjes in een blik, samengepakt op grote stoomschepen. Wekenlang op het dek. Een rieten mand of een juten zak met wat kleren, een beetje zakgeld, of vaak helemaal geen zakgeld, uitgehongerd, vermoeid, maar vol hoop. En daar doemde in de verte het vrijheidsbeeld op. ‘Island of Hope, Island of Tears’ heet de film. Hij is te zien op Ellis Island, waar in de eerste helft van de vorige eeuw 70 procent van alle migranten in Amerika arriveerde. Meer dan 100 miljoen Amerikanen (van de 300 miljoen) kunnen op het eilandje nabij het vrijheidsbeeld hun voorouders traceren. Ze kwamen voornamelijk uit Europa. Behalve Italianen, de grootste groep, waren het Hongaren, Russen, Duitsers, Britten en Zweden. In de grote zaal op één hoog stonden ze in lange rijen te wachten op de medische controles. Mond open, daarna de ogen. Wie ziek bleek, of als gek werd beoordeeld, moest met dezelfde boot weer terug. Het gebeurde met slechts 2 procent. Maar toch: een paar honderdduizend migranten legden voor niks de helse tocht af. Nog erger: Amerika bleef de rest van hun leven een
Actueel 5
heilige gedragen noodgrepen als de klokkenluidersregeling waarin mensen anoniem verklaren. Maar mijn ervaring is dat zo’n regeling alleen werkt als medewerkers zich veilig voelen.’ Is dit ook wat u bij de Wereldbank predikte? ‘Ja, het interne integriteitsontwikkelingsprogramma leidde bij medewerkers tot onderlinge aanspreekbaarheid op misstanden. En voor het terugwinnen van onze geloofwaardigheid kozen we tevens voor de aanpak van de stok of de wortel. We betrapten ooit een werknemer van de Wereldbank met miljoenen op een bankrekening in Genève. Toen zijn we eens gaan kijken naar de modus operandi van dit soort corruptieplegers. De oplossing was niet eens zo heel ingewikkeld. De aannemers die steekpenningen betaalden om klussen te krijgen, werden voor de keuze gesteld:
Alles staat of valt met de bedrijfscultuur of op een zwarte lijst bij alle ontwikkelingshulporganisaties óf de status van preferred supplier, maar dan wel vrijwillig biechten over eerdere corruptie. De zwarte lijst is voor zo’n bedrijf natuurlijk geen optie, dat staat gelijk aan een faillissement. Met de afgelegde verklaringen was de rest van de keten ook aan te spreken of te vervolgen. Vaak tot in regeringskringen.’
GUIDO BENSCHOP
werknemer die ver weg zit of veel gespecialiseerde kennis heeft, kan relatief ongemerkt met heel veel wegkomen. Duidelijk zijn over je controlesystemen, duidelijk zijn over eventuele sancties en ook duidelijk zijn over het aan de kaak stellen van onethisch gedrag.’ Verklikken als bedrijfsfilosofie? ‘Nee, zo moet je dat niet zien. Goe-
de bedrijven hebben geen verklikkers nodig. Binnen een ethische bedrijfscultuur zijn alle werknemers samen verantwoordelijk voor de reputatie van de onderneming. Dan worden misstanden ook zonder regeling aan de kaak gesteld. Zolang het rapporteren van onethisch gedrag leidt tot ontslag, pesten, dreigen en onveiligheid, zal een bedrijf geen afstand kunnen doen van
Hoeveel verdwijnt er van al die Wereldbank-miljarden? ‘De Wereldbank pompt jaarlijks meer dan 20 miljard dollar aan ontwikkelingshulp rond. En dat met ruim 200 kantoren. Kortom, lastig te controleren. Het hardste fraudegetal van een onafhankelijk onderzoeksbureau was dat 10 tot 15 procent van die 20 miljard verdwijnt. Ik neem aan dat dat bij de Wereldbank niet veel anders is. Het is risky business met geld van belastingbetalers, dus daar moet je als een ware cerberus bovenop zitten.’
Dus zo zou het moeten gaan? ‘Ja, ondanks de risico’s op reputatieschade wordt een bedrijf of organisatie er uiteindelijk mee gered. We zien nu ook dat bedrijven met een integere bedrijfscultuur beter presteren. Daar wordt iedereen blij van. Ik ben er heilig van overtuigd dat bij de meeste bedrijven en organisaties integriteitsvraagstukken de komende jaren vol in de aandacht gaan komen. Nu bedrijven zelf verantwoordelijk zijn voor het gedrag van hun medewerkers kunnen ze niet meer afwachten tot er plotseling een nucleaire wolk boven ze hangt.’ P
brand/letsel/aansprakelijkheid
Schadeacceptant brand/letsel/aansprakelijkheid
JIJ?
Doe met ons mee!
Nieuwe uitdagingen? ?d^ekZ[b_`a[dXe[_[dZm[ha5M_b`[ c[[hf[hieedb_`a[WWdZWY^j5;[d]e[ZX[jWWbZ[lWij[XWWd5 A_`aid[befwww.doemeemetnig.nlleehc[[h_d\ehcWj_[ e\X[bedief&)+,(+&+&+
NIG Midoffice is een onderdeel van de Nederlandse Interim Groep
Van Dale geeft antwoord
Zaterdag
Zondag
Het is een zonnige zaterdag vandaag. Heel het land baadt in de zon. Na een koude nacht, waarbij op sommige pekken de temperatuur gedaald is tot -7 graden, loopt het kwik vanmiddag op naar maximaal 4 graden. De oostenwind is meest matig, kracht 3 bft.
Ook zondag brengt zon. Na weer een koude nacht, met overal in het land matige vorst, loopt de temperatuur op naar 6 graden. Misschien wel 7 graden in het zuiden van het land. De wind draait in de middag naar het westen en is nog steeds nauwelijks aanwezig.
Rotterdam (bus) Wegwerkzaamheden RET-lijnen B7, B11, 64, 68 en 70. Halten Metrostation Slinge, Asterlo, Plein 1953 vervallen.
Ontwilderen Verantwoorde ouders leren hun kroost dat het niet netjes is woordspelingen te maken op iemands naam. Blijkbaar komt die opvoedkundige boodschap niet altijd over, want ook in de grotemensenwereld komen ‘naamgrapjes’ regelmatig voor. Denk maar aan de naam Balkenende, die een collega-politicus ooit woordspelig verhaspelde tot ‘Bak ellende’. Het publiek vindt zo’n woordspeling veelal flauw. Daardoor keert ze meestal als een boemerang terug naar de bedenker: die haalt zichzelf ermee naar beneden. Een politicus wiens naam het afgelopen jaar regelmatig verhaspeld werd, is Geert Wilders. Medio 2007 diende zijn naam als basis voor het werkwoord verwildersen: ‘in politiek opzicht gaan lijken op of zich aansluiten bij de politieke standpunten
Selectie tijdelijke wijzigingen ov: Eindhoven (bus) Werkzaamheden busbaan Veolia-lijnen 141, 142 en 144. Halten Marathonloop en De Grote Beek vervallen.
stellen dat hij in strijd handelde met de ethische normen en waarden van zijn eigen organisatie. Een mooi resultaat van het integriteitsbeleid wat we daar in vijf jaar hebben neergezet.’
Schadebehandelaar
Toch ging het juist bij de Wereldbank niet helemaal goed. Twee jaar
Weerbericht Nederland
Tilburg (nachtbus) Staking Nightlinervervoer Veolia-lijnen 345, 347 en 349. Wegens de voorgevallen ernstige incidenten schort Veolia Transport Brabant per direct het Nightlinervervoer op in Tilburg.
nadat u er weg was speelde de hoogste baas Paul Wolfowitz zijn vriendin een goedbetaald baantje toe… ‘Alles begint natuurlijk met authentiek voorbeeldgedrag van de baas. Juist hij moet als een soort heilige de normen en waarden naleven. Als je het optiegedrag van bepaalde topmensen uit het bedrijfsleven bekijkt, kun je je afvragen of ze daarmee wel het goede signaal uitzenden naar hun ondergeschikten. Als werknemers gaan denken dat de baas al graait, tja… dan bereik je precies het tegen-deel en loopt het bedrijf direct gevaar om te vallen. Zoals ze in Amerika zeggen: The boss must walk the talk. Dat Wolfowitz zelf niet voldeed aan wat hij predikte, was voor mijn voormalige collega’s onacceptabel. Het bedreigde het voortbestaan van het bedrijf. Ze gaven hem een forse stoot richting exit door openlijk aan de kaak te
Amsterdam (bus/tram) Spoorvervanging Marnixstraat/ Leidseplein GVB-lijnen 7, 10, 351, 352, 353, 354, 356, 358 en diverse Connexxionlijnen. Halten Leidseplein, Elandsgracht en Raamplein vervallen.
Grote Van Dale
van Geert Wilders’. Verwildersen is nog vrij neutraal. Dat ligt anders met het werkwoord verwilderen (wild worden, wild maken). OudCNV-voorzitter Doekle Terpstra katte dit woord eind 2007 om tot verWilderen, waarmee hij overduidelijk een associatie tussen Wilders en wild (ruw) legde. Terpstra wilde een tegengeluid laten horen tegen Wilders, die volgens hem nogal wild om zich heen slaat en daardoor de maatschappij schade toebrengt. Nog meer ‘op de man’ is het werkwoord ontwilderen, dat in het kielzog van Terpstra’s acties zijn opwachting heeft gemaakt in onze taal. Hiermee wordt gedoeld op het elimineren van het polariserende geluid van Wilders. Toegegeven, ontwilderen is een uitbreiding van onze taal. Maar of dit werkwoord met het betekenispatroon ‘het elimineren van…’ ook een verrijking ervan betekent? U mag het zeggen.
6
Respons
DORDRECHT BIEDT PLAATS VOOR TALENT WANT ALS ADVISEUR IS JE WAARDE ONGEKEND
Wij zoeken een breed team hoogopgeleiden. Kijk voor het vacatureoverzicht op www.DordrechtWerktDoorJou.nl
Assistent Accountant Vijf studenten en vijf hoogleraren telde de Vrije Universiteit Amsterdam toen zij in 1880 haar deuren voor het eerst opende. Nu studeren er 19.000 studenten en telt de VU ruim 4.000 medewerkers. In de afgelopen 127 jaar heeft de VU zich ontwikkeld van een bescheiden initiatief aan de Keizersgracht tot een gezichtsbepalende instelling in de snelst groeiende economische regio van Nederland, de Zuidas. Aan de Vrije Universiteit Amsterdam worden onderwijs en onderzoek in samenhang beoefend. Ter ondersteuning van de Vrije Universiteit Amsterdam en haar medewerkers bestaan er twaalf verschillende ondersteunende diensten. De Accountantsdienst is een belangrijke en onafhankelijke dienst en verricht controle- en advieswerkzaamheden voor de Vrije Universiteit en gelieerde instellingen. Een belangrijke taak van de Accountantsdienst is het
Amsterdam
€ 45k
controleren van de jaarrekening van de Vrije Universiteit en aanverwante rechtspersonen/instellingen en op basis hiervan afgeven van de interne accountantsverklaring als basis voor de externe verklaring. Daarnaast behoren het uitvoeren van andere dan financial audits en het uitbrengen van adviezen tot de kerntaken van de Accountantsdienst en wordt er binnen de gehele Vrije Universiteit Amsterdam voornamelijk gebruik gemaakt van het ERP systeem SAP. De Accountantsdienst biedt de mogelijkheid om werk en privé in balans te houden en kent uitstekende studie faciliteiten. Ter aanvulling van het accountants team zijn wij momenteel voor de Vrije Universiteit Amsterdam op zoek naar een ambitieuze Assistent Accountant. De Assistent Accountant rapporteert direct aan de Directeur van de Accountantsdienst. Spreek dit je aan, reageer dan snel!
Financial in uitdagende omgeving
Taken en verantwoordelijkheden: Uitvoeren en zelfstandig kunnen afhandelen van (financial) audits Opstellen van conceptmemo’s en rapportages Uitvoeren van verschillende adviesopdrachten Coördineren van diverse projecten Verantwoordelijk voor input voor onderdelen van de management letter Overleg voeren met gebruikers en andere belanghebbenden Verantwoordelijk voor de voortgang en review
Profiel van de geschikte kandidaat: Een afgeronde opleiding op hbo- of wo-niveau, bij voorkeur op bedrijfseconomisch gebied Circa twee tot vier jaar werkervaring Uitstekende communicatieve en sociale vaardigheden Zelfstandig, creatief, punctueel en betrokken Proactief, oplossingsgericht en gevoel voor bestuurlijke verhoudingen Uitstekende beheersing van de Nederlandse taal in woord en geschrift
Wij verzoeken je vriendelijk je cv via onze website in te sturen. Je kunt de vacature vinden op basis van het referentienummer 134358. Je sollicitatie wordt behandeld door drs. Aniek Christiaanse te Amsterdam. Een referentieonderzoek is onderdeel van onze procedure.
Wereldwijd 149 kantoren in 25 landen www.michaelpage.nl
WDM GROEIT! GROEI JIJ MET ONS MEE? WDM is de leidende direct marketing dienstverlener in Nederland en België en biedt een bron aan consumentenkennis, kwalitatief hoogwaardige prospectadressen, intelligente prospect- en klantanalyses en doelgerichte databasemanagement oplossingen. Zo kunnen onze klanten op de meest rendabele manier klanten vinden, werven, ontwikkelen en behouden. WDM is in uiteenlopende branches actief, zoals fondsenwerving, postordering, financiële diensten, telecommunicatie, kabel- en energiemaatschappijen, toerisme, retail en uitgeverijen.
Voor de afdeling Portfolio Marketing zoeken wij een:
SENIOR MARKETEER DATA DELIVERY De uitdaging Portfolio Marketing bepaalt het beleid rondom producten, prijzen, distributie en promotie. Als senior marketeer ben je verantwoordelijk voor de marketing activiteiten van de productgroep ‘data delivery’. Je beheert de samenstelling van het productportfolio, analyseert de markt, bepaalt productspecificaties, initieert productinnovaties, ontwikkelt onderscheidende marketingproposities voor verschillende product/marktcombinaties en zorgt voor een effectieve marketingcommunicatie. Ook ben je verantwoordelijk voor de acquisitie van nieuwe en continuering van bestaande overeenkomsten met dataleveranciers. Tot slot behoren tot je werkzaamheden het maken van marketingplannen, interne kennisoverdracht van productkennis en het ondersteunen van sales in het verkoopproces. Jouw bagage Je beschikt over een relevante HBO of universitaire opleiding in, bij voorkeur, de studierichting economie (bijvoorbeeld commerciële economie, bedrijfskunde). Ook beschik je over (direct) marketing kennis op NIMA (DM) B niveau. Relevante werkervaring in b-to-b marketing is gewenst. Kennis van databases en van het vakgebied direct/database marketing zijn een vereiste, evenals kennis van en ervaring met Microsoft Office. Je bent kritisch, analytisch, resultaatgericht, een goede organisator, je kunt projectmatig en in teamverband werken, je hebt doorzettingsvermogen en je bent een denker en doener.
Voor de afdeling Data Management & Processing zijn wij op zoek naar een:
ENTHOUSIASTE (JUNIOR) DATABASE BEHEERDER De uitdaging WDM beschikt over een groot aantal databases met een schat aan consumenteninformatie. Als Database Beheerder houd je je, samen met een aantal enthousiaste collega’s bezig met het maken van tellingen en selecties op deze (marketing) databases. Het ontdubbelen van verschillende adresbestanden en het bewerken van de adresbestanden tot het gewenste formaat behoren ook tot je takenpakket. De gegevens die jij op deze manier selecteert en verwerkt, worden door de klanten van WDM ingezet ten behoeve van database- en direct marketing oplossingen, zoals bijvoorbeeld het vinden van nieuwe klanten. Jouw bagage Je hebt affiniteit met computers en wilt graag werken én leren binnen een jong en enthousiast team. Je beschikt over een MBO werk- en denkniveau. Je wilt je graag verder ontwikkelen in het werken met databases. Een informatica achtergrond is een pré, evenals kennis van algemene softwarepakketten en Visual Foxpro. Je beheerst de Nederlandse taal zowel mondeling als schriftelijk. Daarnaast ben je servicegericht, werk je nauwkeurig en beschik je over een goed probleemoplossend vermogen.
INTERESSE? Ons aanbod Uitdagende, afwisselende en zelfstandige functies binnen een jonge, ambitieuze organisatie. De snelle ontwikkeling in ons vakgebied en de daarmee verbonden mogelijkheden tot ontplooiing geven de functies een extra dimensie. Jouw reactie Ben je geïnteresseerd in één van deze functies? Stuur dan je motivatie met CV per e-mail naar
[email protected]. Per post kan ook: WDM Nederland, t.a.v. Ingrid Derks-Baars, Postbus 2700, 3430 GC Nieuwegein. Wil je meer weten over de functies neem dan telefonisch contact op met Ingrid Derks, T (030) 600 20 12.
Topsport ‘Gewone baan’ moeilijk voor ex-sporters
Uit de schijnwerpers M Symposium ‘Goud op de werkvloer’ over kansen voor topsporters M Steun Bonden en clubs moeten ex-sporters adviseren Iwan Tol PAPENDAL
Kernachtig vat ex-volleyballer Bas van de Goor het probleem van topsporters en de zoektocht naar een tweede loopbaan samen: ‘Iets mooiers dan volleybal bestaat er in mijn ogen niet.’ Hij vindt dat geen treurige conclusie. ‘Waarom? Met welke baan zal ik ooit nog een gouden medaille halen? Dat zijn onvervangbare momenten.’ Het viel voor hem dan ook niet mee om na zijn volleybalcarrière een nieuwe uitdaging te vinden. Van de Goor is daarin beslist niet de enige topsporter, zo bleek op een symposium dat als onderwerp ‘Goud op de werkvloer, kansen voor topsporters en werkgevers op de arbeidsmarkt’, had meegekregen. ‘Natuurlijk had ik tijdens het sporten nagedacht over wat ik wilde’, vertelde Van de Goor aan een zaal vol met oud-topsporters en managers. ‘Ik ging bijvoorbeeld op vrije momenten bij een sponsor werken om te kijken wat ik leuk zou vinden. Maar hoe vaker ik daar over de vloer kwam, hoe meer ik erachter kwam dat mijn passie toch echt volleybal was.’
Presteren Hij wachtte met het maken van een beslissing tot het einde van zijn carrière in zicht was. ‘Pas toen was ik er rijp voor om een keuze te maken. Op het moment dat ik nog sportte, lag de focus op presteren. Je gunt
jezelf niet de tijd om erachter te komen wat je later wilt gaan doen. Op dat moment wil je genieten van je sport.’ Van de Goor kreeg bijval van Rob Korving. De oud-hordeloper moest door een blessure zijn carrière opgeven. ‘Het klinkt misschien wat armoedig, maar de ervaring dat er niets mooiers is dan sporten, heb ik ook. Als dat, zoals bij mij onvrijwillig ophoudt, dan moet je dat verwerken. Dat heeft tijd nodig.’ Korving werkt nu bij de politie.
Met welke baan haal ik ooit nog een gouden medaille? Van de Goor werd na zijn sportloopbaan technisch directeur bij zijn volleybalclub Piet Zoomers/Dynamo. Te snel, zo bleek. Hij was nog niet rijp voor een managementfunctie. Nu beheert hij zijn eigen foundation die mensen met diabetes informeert over de positieve effecten die sport voor hen heeft.
Tweede leven Dat veel topsporters problemen hebben om in ‘een tweede leven’ uit de schijnwerpers te stappen en op zoek te gaan naar een nieuwe uitdaging, heeft volgens sportpsycholoog Rico Schuijers vooral te maken met de wijze waarop die sporters in het leven staan. ‘Zien ze zichzelf als een mens die een mooi leven wil leiden of puur als een atleet die zijn voldoening louter uit de sport haalt? In dat laatste geval hebben ze het moeilijk, aangezien hun identiteit volledig afhankelijk van hun sport is.’ Een voordeel dat voormalig topsporters hebben, is dat ze over veelgevraagde karaktereigenschappen beschikken: discipline bijvoorbeeld,
tijdens hun carrière al te wijzen op de gevaren van het zwarte gat. Maar uiteindelijk moet de sporter zelf het heft in handen nemen, concludeert Van de Goor. ‘Een club kan een speler wel opleggen dat hij een cursus moet gaan volgen of stage moet gaan lopen, maar dat komt niet aan. Ik vind wel dat de clubs zoiets moeten aanbieden. Dat is hun plicht.’ P
en doorzettingsvermogen. Maar is dat genoeg? Van de Goor betwijfelt het. ‘Als sporter kun je één ding heel erg goed. Maar dat is geen garantie dat je op andere vlakken ook zomaar inzetbaar bent. De bekendheid zorgt ervoor dat je snel binnenkomt bij een bedrijf, maar vervolgens moet je het ook nog waarmaken. Dat lukt niet iedereen.’ Volgens sportpsycholoog Schuijers is het ook nog maar de vraag of topsporters de veelgevraagde karaktereigenschappen ook meenemen naar hun baan in het bedrijfsleven. ‘Dat hangt er helemaal vanaf hoe zij hun sport hebben beleefd. Was het pure passie of deden ze aan sport omdat het door hun ouders was opgelegd, zoals je dat wel bij het tennis of turnen ziet. In dat geval zullen ze meer moeite hebben om die passie opnieuw weer op te brengen.’ Er ligt hoe dan ook een taak voor bonden en clubs om sporters SOENAR CHAMID
WSJKIFJELSJKHKF OPPJUDBEFBV NBBSLVOKF BOEFSFOWBO IBSUFHVOOFO &FOWFJMJHFSTBNFOMFWJOH%BUXJMFMLXFMEFOLFOENFOT%FSFDMBTTFSJOH NBBLUEBBSXFSLWBO%BUNPFU[FPSHBOJTFSFO&MLFEBHXFFS%PPSEF JO[FUWBONFOTFOEJFTUFWJHJOIVOTDIPFOFOTUBBO.FOTFOEJFXFUFO IPFKFHFESBHIFMQUWFSBOEFSFO*OUFSOFOFYUFSO 3FDMBTTFSFOJTFFOWBL&OFFOQBTTJF%BUNFSLKFBBOEFNFOTFOFOIVO XFSLXJK[F"BOEFQSFTUBUJFTEJF[FMFWFSFO"BOEFWSJKIFJEEJF[FOPEJH IFCCFO4PNTPPLBBOEFSVJNUFEJF[FOFNFO)FUPSHBOJTFSFOWBOFFO HPFEFCBMBOTNBBLUEFNBOBHFSTNFFTUFSTJOIðOWBL )FUXFSLJTOPPJUBG)FUJTÅÅOHSPUFPOUEFLLJOHTUPDIU4UFFETPQOJFVX .FFCFXFHFONFUEFTBNFOMFWJOH7FSOJFVXJOHFOWFS[JOOFO7FSBOEF SJOHFOIVOQMFLHFWFO8FFSTUBOEFOPWFSXJOOFO3VJNUFHVOOFOFOUF HFMJKLSFHFMTIBOEIBWFO-BUFO[JFOEBUEFSFHJPFFOCJK[POEFSFCJKESBHF
=cfiX?fccXe[m\jk`^`e^8Xcjd\\i`jfgqf\beXXi\\e1
K\Xdc\`[\i@ek\ie\9\^\c\`[`e^ Gif[lZkbnXc`k\`kd&m =cfiX?fccXe[`j[\^iffkjk\Ycf\d\em\`c`e^k\in\i\c[%QfËe+%.'' d\[\n\ib\ijq\kk\e[X^\c`abj[\_\c\n\i\c[`eYcf\`%;\X][\c`e^ BnXc`k\`k`jm\iXeknffi[\c`abmffi_\kbnXc`k\`kjY\c\`[Y`ee\e =cfiX?fccXe[%;XXimffifekn`bb\ck\e_Xe[_XX]kq`a[\i\^\c^\m`e^% ;\X][\c`e^@ek\ie\9\^\c\`[`e^qfi^kmffi[\k\il^bfgg\c`e^mXel`k _\k[X^\c`abj\b\ligifZ\jXXe[\bn\b\ij\eXe[\i\XXemf\i[\ij% ;\k\Xdc\`[\i@ek\ie\9\^\c\`[`e^c\m\ik\\eY`a[iX^\XXe[\ fekn`bb\c`e^mXe[\fi^Xe`jXk`\#_\kgifZ\j\e[\[`\ejkm\ic\e`e^ XXebn\b\ij%;\k\Xdc\`[\i_\\]kXcjfg[iXZ_kfd_\kY\jk\l`k[\ d\[\n\ib\ijk\_Xc\e\e`jXXejgi\\bglekmffibn\b\ij%Mffi[\q\ ]lebk`\qf\b\en`abXe[`[Xk\ed\k?9Fn\ib$\e[\ebe`m\Xl# d`ejk\ej[i`\aXXic\`[`e^^\m\e[\\imXi`e^#\imXi`e^f] X]Ôe`k\`kd\km\iXe[\i\e[\fi^Xe`jXk`\j#^f\[\ Zfddle`ZXk`\m\mXXi[`^_\[\eE\[\icXe[j\e<e^\cj # `e`k`Xk`\]i`ab#[XX[biXZ_k`^#\ejki\jjY\jk\e[`^#bcXek^\i`Z_k \e]fZljfgjXd\en\ib`e^`ek\Xdj%N`aY`\[\e\\e l`k[X^\e[\YXXe`e\\e[peXd`jZ_\fd^\m`e^# \\e[`\ejkm\iYXe[mXe*/llig\in\\b2 \\edXibkZfe]fidjXcXi`j\em\i[\i\ [ffi^if\`df^\c`ab_\[\e%
MFWFSUBBOFFOCJK[POEFSFPSHBOJTBUJF7BOEBBH&ONPSHFOXÅÅS
SFHJPNBOBHFST
SFHJPBMLNBBSIBBSMFN SFHJPOPPSEOFEFSMBOE
"DBEFNJTDIOJWFBVtDPODFQUVFFMTUFSLtSFTVMUBBUHFSJDIUtOBUVVSMJKL MFJEFStOFUXFSLFStPOEFSIBOEFMJOHTWBBSEJHtPNHFWJOHTCFXVTUt POEFSOFNFOE
XXXXFSLFOCJKSFDMBTTFSJOHOM
D\\i`e]fidXk`\\ejfcc`Z`k\i\e1 9\hlXXdN\im`e^J\c\Zk`\ D\mifln?\c\e8bb\idXe CX^\e[`ab($* (,+(B8Bff^XXe[\QXXe K')'.(-*+*+ <`e]f7Y\hlXXd%ec
nnn%ÕfiX_fccXe[%Zfd
Sport 7
Sport
Voorbij
Johan Faber
„
Zodra een atleet opduikt bij een andere sport dan de zijne, weet je dat zijn carrière zo goed als voorbij is. Daarom is het altijd zo’n schokkend gezicht. Van het ‘gala’ voor de sportman en sportvrouw van het jaar herinner ik me een komisch bedoeld, maar hartverscheurend filmpje waarin Michael Boogerd onder andere bij zwemster Marleen Veldhuis op bezoek ging. Ik zag Boogerd aan de rand van een zwembad naast een nog nadruipende Veldhuis, die kennelijk net uit het water was gekomen. Plotseling kreeg ik intens medelijden met Michael. Een schitterende, gesoigneerde sportman, gedegradeerd tot de status van ‘volger’. Als ik het me goed herinner, droeg Boogerd in plaats van het vertrouwde Rabobank-tricot een vlot poloshirt. Pieter van den Hoogenband, slechts gekleed in zwembroek, schoof nog even door de achtergrond, wat de tragiek van het tafereel benadrukte. Michael hoorde er niet meer bij. Tijdens de Tour de France van vorig jaar, toen Boogerd nog gewoon meereed in het peloton, ging ik als verslaggever bijna elke dag naar het ‘village départ’. In Bourgen-Bresse zag ik vlak voor de start van de eerste Alpenetappe een gestalte die me bekend voorkwam, en die opvallend contrasteerde met al die ziekelijk afgetrainde rennerslichamen. Het was een beer van een vent, gekleed volgens de laatste strandmode, die zich voortbewoog op hippe sandalen. Hij droeg een zonnebril in zijn golvend blonde kapsel. Het duurde een paar seconden voordat mijn brein de juiste verbinding vond. Dennis van der Geest. Verwarring, gevolgd door opkomende misselijkheid. Dennis stond voor de bus van de Rabobank-ploeg, en legde iets uit voor een camera. Ik kon niet alles verstaan, maar wat ik opving, klonk als een bijdrage voor het Jeugdjournaal. Dennis van der Geest in het village départ, dat is Michael Boogerd bij een zwembad, Inge de Bruijn op een voetbaltribune, Gianni Romme langs een hockeyveld, Marco van Basten op de golfbaan. Het is afgelopen, voorbij, en er valt niets meer aan te doen – ze zijn verloren voor de topsport. De laatste jaren zag ik Dennis van der Geest al iets te vaak achter een draaitafel staan. Als een echte, professionele dj hield hij dan een koptelefoon klem tussen hoofd en schouder, terwijl hij nonchalant aan de knoppen van een mengpaneel draaide. Zijn aanwezigheid in de Tour bevestigde mijn indruk: gestopt. Blijkbaar moet ik het judonieuws beter gaan volgen, want afgelopen weekend gaf Dennis van der Geest acte de presance op de Wereldbeker in Parijs. Hij werd daar onverwacht verslagen door een Nederlandse concurrent, die net als Dennis aanspraak maakt op uitzending naar de Olympische Spelen. Zijn naam: Grim Vuijsters. Ik denk niet dat ik Grim Vuijsters beledig als ik zeg dat ik nog nooit van Grim Vuijsters had gehoord. Na afloop van de partij kwam hij in beeld: een jongen van vijfentwintig met een rond, blozend gezicht. Zijn ogen schitterden van geluk, en opeens wist ik zeker dat Grim nog nooit in een village départ van de Tour de France was geweest.
„
8
Achtergrond
Schoolziek Het onderwijsbeleid is één grote chaos. Dat concludeert de commissie-Dijsselbloem in haar deze week gepresenteerde rapport. Het Nieuwe Leren is ons ruw door de strot geduwd. Marcel Hulspas
D
e overheid heeft haar belangrijkste taak, waken over de kwaliteit van het onderwijs, twintig jaar lang ‘ernstig verwaarloosd’. Dat is de centrale conclusie van het rapport van de commissie-Dijsselbloem, dat afgelopen woensdag gepresenteerd werd. Bewindslieden hadden lak aan kritiek en waarschuwingen, en namen zo ‘grote risico’s met kwetsbare leerlingen’. Met name het ‘Nieuwe Leren’, dat drie jaar geleden werd ingevoerd als sluitstuk van alle vernieuwingen, krijgt een flinke veeg uit de pan. Volgens dat ‘Nieuwe Leren’ haal je het beste uit een kind door het zelf te laten bepalen wat, wanneer en hoe het wil leren. Dan zal het kind zijn eigen verantwoordelijkheidsge-
voel ontwikkelen en zichzelf doelen gaan stellen. Het klinkt zo mooi, maar de vermeende positieve effecten zijn niet wetenschappelijk bewezen, zo waarschuwt de commissie. Weg ermee dus. Den Haag reageerde geschrokken en schuldbewust. Maar (de commissie-Dijsselbloem zegt het met zoveel woorden) men had het kunnen weten. De Maastrichtse neurowetenschapper Jelle Jolles, die eind november vorig jaar voor de Commissie verscheen, vertelde toen dat zijn mening nooit werd gevraagd. Jolles, expert op het gebied van het brein, vertelde dat het Nieuwe Leren wel moest falen omdat pubers hun impulsiviteit niet de baas kunnen. Ze hebben leiding nodig van ouders én leraren. Niet alleen Jolles, ook de bekendste onderwijsonderzoeker van ons land, Jaap Dronkers (geen voorstander van het Nieuwe Leren) is nooit om zijn mening gevraagd. ‘De politiek wist hoe het moest’, vertelde hij de Commissie, ‘en ik ga mezelf niet opdringen’. De Utrechtse hoogleraar digitale didactiek Robert-Jan Si-
mons, een fervent vóórstander van het Nieuwe Leren, legde de Commissie uit waarom critici nooit zijn gehoord: er was geen tijd voor. De jeugd verandert razendsnel, wist Simons. Jongeren worden steeds slimmer, steeds mondiger. Aarzelen? Alles nog eens goed overdenken? Simons: ‘We hebben simpelweg niet de tijd.’ Maar de haast om het Nieuwe Leren in te voeren werd door iets heel anders veroorzaakt: Den Haag bood onverwacht een unieke kans om het onderwijs grondig aan te pakken. Voor de onderwijshervormers was het nu of nooit.
Noodkreet Begin jaren negentig klonk vanuit de universitaire wereld de noodkreet dat het middelbaar onderwijs anders moest. Het peil van de eerstejaarsstudenten was bedroevend, klaagden de universiteiten; ze konden nauwelijks zelfstandig werken. Staatssecretaris Jacques Wallage stelde hierop een Stuurgroep in onder leiding van zijn voorganger Nel Ginjaar-Maas. Die kwam tot de conclu-
sie dat het de hoogste tijd was voor een ‘cultuuromslag’ in het onderwijs. Vakken moesten opgaan in een beperkt aantal ‘profielen’ en bij havo en vwo zou een ‘Tweede Fase’ komen waarin het klassikaal onderwijs vervangen werd door het ‘studiehuis’. En daarin zou alles geschieden volgens het Nieuwe Leren: ‘Leerlingen en docenten worden uitgedaagd hun vaardigheden uit te breiden en gezamenlijk een gevarieerd, creatief (en daardoor meer effectief) leerproces aan te gaan. In de leeromgeving zijn voldoende prikkels die aansporen tot “zelfsturend leren”.’ De Stuurgroep beloofde dat dit studiehuis betere, zelfstandig denkende eerstejaarsstudenten zouden opleveren, en dankzij dat ‘zelfsturend leren’ waren er ook minder leraren nodig. Den Haag geloofde het allemaal. Het onderwijs ging op de schop. In 2005 werd het Nieuwe Leren ingevoerd. Met opmerkelijke gevolgen. Er ontstond een vloedgolf van klachten: leerkrachten wisten niet waar ze aan toe waren, leerlingen ook niet. Slimmerds verveelden zich stierlijk en bleven weg van school; zwakkere leerlingen werden aan hun lot overgelaten. Nederland maakte kennis met een uniek fenomeen: leerlingen die de straat opgingen om beter, en vooral méér onderwijs te eisen. Wie waren hiervoor verantwoordelijk? Drijvende krachten binnen de Stuurgroep waren de Maastrichtse hoogleraar Wim Mijnen, een enthousiast verkondiger van het Nieuwe Leren die grote invloed had binnen het ministerie; en mevrouw J.C. (‘Clan’) Visser ’t Hooft, die vanwege haar missionaire werkzaamheden de eretitel ‘moeder van het studiehuis’ kreeg. Visser ‘t Hooft was persoonlijk adviseur van Wallage en rector van het A. Roland Holst College in Hilversum, maar daarvoor was ze jarenlang betrokken bij De Werkplaats in Bilthoven, beter bekend als de ‘Kees Boeke school’. Een alternatieve school die het best omschreven kan worden als het onderwijsmekka voor de Utrechtse linkse alternatieve elite. En daar, in de wondere wereld van het alternatieve onderwijs, moeten we de wortels van het Nieuwe Leren zoeken.
Anarchie De school mishandelt het kind. Dat was de overtuiging van een groot aantal idealistische onderwijsverbeteraars zo’n honderd jaar geleden. Vooral het klassikaal onderwijs moest het ontgelden. Kinderen werden in klaslokalen opgesloten en door de leraar bedreigd, afgebeuld en
volgepropt met nutteloze feitjes. Er moest veel meer vanuit het kind worden gedacht. Deze ‘reformpedagogen’ hebben grote invloed uitgeoefend op het reguliere onderwijs. En dat is maar goed ook. Het onderwijs honderd jaar geleden was bepaald geen lolletje. Maar veel ‘reformpedagogen’ gingen nog een stap verder. Leraren moesten leren te vertrouwen op de natuurlijke vaardigheden en interesses van het kind, dat zich in vrijheid moest kunnen ontplooien. Kinderen zouden spontaan interesse gaan tonen voor zaken als lezen, schrijven en rekenen, op het moment dat ze daar aan toe waren. Pas dan moest de leraar de leerling ondersteunen en begeleiden. Dat was het ware ‘Nieuwe Leren’. Het klonk als een onbereikbaar ideaal – en dat was het ook. Pogingen om scholen te stichten uitsluitend gebaseerd op dit ‘Nieuwe Leren’ liepen regelmatig op niets uit. Het grootste probleem (afgezien van geldgebrek) was het regelmatig uitbreken van anarchie. Een van de weinige scholen die het langer volhield (eigenlijk was het meer een internaat) was Summerhill, in 1921 gesticht door onderwijshervormer A.S. Neil, in het Engelse graafschap Sussex. Neil was een onverbeterlijke kindervriend. Hij was ervan overtuigd dat de samenleving, en vooral het onderwijs, kinderen neurotisch maakte. In Summerhill kregen ze van hem de gelegenheid om daarvan te genezen door niets te doen, net zolang totdat ze hun ‘innerlijke wijsheid’ hadden gevonden. Lessen waren uiteraard niet verplicht. Het was niet ongewoon dat leerlingen jarenlang rondhingen zonder iets uit te voeren.
Pubers hebben leiding nodig, van ouders én leraren
Maar Summerhill was slechts een voorproefje. Het Nieuwe Leren kwam pas echt tot bloei in de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw in de Verenigde Staten. Dat was vooral te danken aan twee populaire filosofen aldaar die het idee met grote kracht propageerden. De eerste was Carl Rogers (1902-1987), de bedenker van de ‘Rogeriaanse therapie’. Doel van deze therapie, en volgens Rogers van het leven in het algemeen, was jezelf ontdekken, ofwel ‘zelf-actualisatie’. Goed onderwijs was als Rogeriaanse therapie: de leraar moest de leerling helpen zijn ‘menselijk potentieel’ te ontwikkelen. Dus weg met lessen en lesuren, weg met tentamens en rapporten. De leraar en de leerling ‘komen bij elkaar als ze willen leren’, vertelde Rogers in zijn belangrijkste boek, Freedom to Learn (1969), dat lange tijd verplichte kost was op lerarenopleidingen in de VS. De tweede intellectueel die het onderwijs de oorlog verklaarde, was Abraham Maslow (1908-1970), vooral bekend van zijn ‘behoeftepiramide van Maslow’. Volgens die piramide is de hoogste menselijke behoefte zelfontplooiing. Om daaraan toe te komen, moet wel eerst aan andere behoeften zijn voldaan: materiële behoeften, en de behoeften aan veiligheid en sociaal contact. Maar om die zelfontplooiing te bereiken, moest een mens ook gevoel voor eigenwaarde (self-esteem) hebben, en dat kon volgens Maslow alleen ontstaan als hij onvoorwaardelijke liefde ontving. Dat moesten ouders en leraren hem dus geven. Dus geen dwang, geen straf, geen morele voorschriften: uitsluitend onvoorwaardelijke liefde. Rogers en Maslow (en Neils boek Summerhill, dat in 1960 verscheen) inspireerden een generatie radicale onderwijsvernieuwers, vast van plan kinderen te ‘bevrijden’. Lawrence Kohlberg was er zo een. Hij stichtte begin jaren zeventig in Cambridge, Massachusetts, de Cluster School, die aan zijn hoogste idealen moest voldoen. De Cluster School moest een ‘rechtvaardige gemeenschap’ worden waarin de leerlingen mochten doen en laten wat ze wilden. Alles werd democratisch besloten, en de leerlingen hadden daarbij, naast de leraren én al het niet-onderwijzend personeel, stemrecht in de ‘town meetings’. Bij aanvang had de Cluster School beslist kans van slagen: Kohlberg begon met zes leraren op dertig leerlingen. Maar na vijf jaar was het finito: de toestand was onhoudbaar geworden. Cluster School was een zielloze instelling geworden, gekenmerkt door geweld en drugsgebruik.
Volgens sommige pedagogen worden kinderen die zich spontaan ontwikkelen niet alleen gelukkiger, ze zouden ook uitgroeien tot supermensen die een nieuw tijdperk in zouden luiden. Een groot deel van de alternatieve schooltypen die nu nog bestaan, is gebaseerd op dergelijke absurde verwachtingen.
MONTESSORI: steeds hysterischer Maria Montessori (1870-1952) veroorzaakte een sensatie met haar Casa dei Bambini, een kinderdagverblijf waarin ze achterbuurtkinderen van vier tot zes jaar lezen en schrijven leerde. Volgens Montessori doorloopt het opgroeiende kind verschillende fasen (‘psychisch embryo’ met een ‘absorberende geest’, daarna ‘sociaal embryo’ en ‘bouwer van de mens’). Speciaal ontworpen leermateriaal moet deze ontwikkeling ondersteunen. Bescheidenheid was niet haar sterkste kant. In haar boeken en lezingen beloofde Montessori dat haar ‘kosmische opvoeding’ een nieuwe mens zou opleveren: ‘Het resultaat is het Nieuwe Kind, een superieur wezen, de belofte van een Nieuwe Mensheid, met geestelijke en spirituele krachten die we nu niet eens kunnen vermoeden.’
JENAPLAN: nazi-wortels Voor Peter Petersen (1884-1952) had het onderwijs maar één doel: het vormen van een rasbewustzijn en van een Volksgemeinschaft. Kinderen moesten niet opgroeien tot rationele individuen (een scheldwoord bij Petersen) maar tot ‘persoonlijkheden’ die zich op mystieke wijze verbonden voelden met het Germaanse ras en het Duitse volk. Karakteristieke onderdelen van het door hem ontwikkelde ‘Jenaplanonderwijs’ zoals het indelen in ‘stamgroepen’, het kringgesprek en ‘vieringen ‘ (bijeenkomsten voor alle leerlingen) waren bedoeld om deze mystieke ervaring op te roepen. Petersen was uiteraard een groot bewonderaar van Adolf Hitler. Zijn ideeën werden na de oorlog in ons land overgenomen door leraren uit de kring rond Kees Boeke.
DE VRIJE SCHOOL: negers ongewenst Rudolf Steiner (1861- 1925), grondlegger van de antroposofie, was zonder twijfel de grootste zwever onder de reformpedagogen. Volgens Steiner maakt het kind verschillende fasen door van elk zeven jaar. In de eerste zeven jaar mag een kind alleen maar dingen nabootsen; vanaf het zevende jaar beschikt het over een (onzichtbaar) ‘etherlichaam’ en mag het dingen leren – maar niet te veel, want anders krijgt het later reuma. Vanaf zijn veertiende beschikt het kind over een (alweer onzichtbaar) ‘astraal lichaam’ en mag het alles wat het geleerd heeft, proberen te begrijpen. Een antroposofisch onderwezen kind zal later in een hoger ras reïncarneren. Lagere rassen, zoals negers en roodhuiden, zullen zo langzaam uitsterven.
Overspannen pretenties
WWW.OVERBUREN.NL
grip self-esteem stond daarbij centraal: dat moest het doel van onderwijs zijn. Daarvoor was onvoorwaardelijke liefde nodig, dus geen vaste lesuren, geen tentamens, geen enkele dwang om iets op tijd af te hebben. Kinderen leerden bijvoorbeeld lezen door middel van de ‘whole language method’, waarbij ze hun eigen tempo bepaalden en hun eigen spelling mochten hanteren. Ook werd er tijd vrijgemaakt voor mediteren en zoeken naar je ‘innerlijke wijsheid’. De hervormers voorspelden een revolutie: kinderen zouden slimmer worden, gelukkiger, socialer. Er zou een einde komen aan misdaad, drugsgebruik en ongewenste zwangerschappen. Maar het liep anders. In 1993 bleek dat de leesvaardigheid in Californië een ongekend dieptepunt had bereikt. Alleen de staat Mississippi, het eiland Guam en (het overwegend zwarte) Washington DC scoorden nóg lager. Het Nieuwe Leren werd zo snel mogelijk teruggedraaid. Self-esteem werd een scheldwoord. De oude onderwijsmethoden keerden terug. In Nederland moest het Nieuwe-Leren-circus toen nog beginnen. Inmiddels hebben we hier dezelfde les geleerd. En het was nergens voor nodig. p
HET ALTERNATIEVE LEREN
Jezelf ontdekken
Het kon ook anders aflopen – beter. Een paar jaar eerder, in 1968, werd niet ver van de Cluster School, in Farmingham bij Boston, de Sudbury Valley School opgericht. Gebaseerd op dezelfde principes, maar dankzij hoge entree fees (het is een particuliere school) en een bijbehorend toelatingsbeleid veel elitairder en daarmee stabieler dan Kohlbergs experiment. Hier leven de oude overspannen pretenties voort. Creating leaders, zo omschrijft de school haar taak. Sudbury is uitgegroeid tot het mekka van het Nieuwe Leren. De leerlingen mogen zelf bepalen wat ze doen: ‘They explore the world freely, at their own pace and in their own unique ways. (…) as they direct their lives, they take responsibility for outcomes, set priorities, allocate resources, and work with others in a vibrant community.’ Het onderwijsmodel van Sudbury Valley werd in Nederland overgenomen door De Kampanje, een particuliere school in Amersfoort, die het Nederlandse centrum van het Nieuwe Leren werd. Eind november vorig jaar, toen duidelijk werd dat de commissie-Dijsselbloem een hard oordeel over het Nieuwe Leren zou gaan vellen, haalde De Kampanje de Amerikaanse Nieuwe-Leren-profeet John Gatto naar ons land. Gatto vertelde de toegestroomde gelovigen dat gewone scholen gevangenissen zijn. Kinderen kunnen het beste door hun ouders worden onderwezen; leraren zijn nauwelijks nodig: ‘Uit onderzoek blijkt’, zo vertelde hij in NRC Handelsblad, ‘dat je in 50 uur kinderen de basisprincipes van rekenen kunt bijbrengen; in 100 uur leer je hun op hoog niveau lezen. Daarna oefenen kinderen vanzelf verder vanuit hun nieuwsgierigheid.’ Er zullen ongetwijfeld slimme, zelfstandige kinderen te vinden zijn (zeker in de buurt van een stad als Boston) die op een school als Sudbury Valley gedijen. Maar kan ieder kind die vrijheid aan? Veel aanhangers van het Nieuwe Leren zijn daar heilig van overtuigd. Twintig jaar geleden dachten onderwijshervormers in Californië er ook zo over. Onder hun regie werd toen het complete onderwijs van de staat omgebouwd in de richting van het Nieuwe Leren. Het Maslowiaanse be-
Achtergrond 9
DE WERKPLAATS: niks geleerd De pacifist Kees Boeke (1884-1966) weigerde belasting te betalen voor defensie, en het daaruit volgende conflict met de overheid leidde ertoe dat hij zijn kinderen van school haalde. Zo ontstond in Bilthoven ‘De Werkplaats’, een school voor de ‘vrije ontplooiing van het kind’, waar leerling en leraar gelijk zijn en samen afspreken wat er wordt geleerd en wanneer. Op De Werkplaats werd alles en iedereen doorgesproken tijdens urenlange vergaderingen waarin iedereen het met elkaar eens moest worden. In een recente televisiedocumentaire ter gelegenheid van haar 65e verjaardag keek prinses Margriet verbitterd terug op haar jaren in De Werkplaats: ‘Ik heb er niets geleerd’.
DALTONONDERWIJS: tussen vrij en gebonden
Uniek fenomeen: leerlingen eisen beter, en vooral méér onderwijs
Het daltononderwijs, ontwikkeld door Helen Parkhurst (1887-1973), kent geen radicale breuk met de ‘oude school’. Klassikaal onderwijs wordt afgewisseld met individueel werken aan week- of maandtaken, waarbij de kinderen hun eigen tijd indelen en hun eigen tempo bepalen. Het kind wordt gestimuleerd om met andere kinderen samen te werken in steeds wisselende groepjes. Veel inzichten van Parkhurst hebben inmiddels hun weg gevonden naar het reguliere basisonderwijs.
Interview
10
Goeroe
Emile Ratelband
‘Ik kijk liever naar een lekker wijf’ De meester van het positivisme zat in een dipje. Maar nu heeft hij een nieuwe obsessie: somatologie, de leer van je lijf. Alain van der Horst
S
nackbareigenaar, positiviteitsgoeroe en irritantste Nederlander van het jaar Emile Ratelband spreekt de mensen graag toe. Bij voorkeur als ze met z’n tweeduizenden zijn en grif hebben betaald om in een zaaltje te zitten voor een seminar. Dan vertelt hij hoe je van geluk een gewoonte maakt – The Secret avant la lettre, zeg maar. In de jaren tachtig predikte hij als een soort Jehova’s getuige de leer van het Neuro-Linguïstisch Programmeren en liet hij half Nederland over vuur lopen: als je maar wilt, dan kun je álles. Maar toen Ratelband in 2003, geheel volgens die theorie, probeerde een succesvol politicus te worden, reikte hij kennelijk toch boven zijn macht. Dat gaf te denken. Misschien klopte het verhaal dat hij verkocht toch niet helemaal. De ‘impasse in het denken’, zoals hij het zelf graag noemt, duurde een paar jaar. Maar nu is Ratelband helemaal terug. Mét een nieuwe obsessie: somatologie, de leer van het lichaam. Hij schreef er een boek over, Somatology. Daarin legt hij aan de hand van het uiterlijk van bekende mensen uit waarom ze zich gedragen zoals ze zich gedragen. Glad haar wil zeggen: dogmatisch (Hitler, Rouvoet, Balkenende). Scheve tanden staan voor wanorde (Ratelband zelf). Wie een asymmetrisch gezicht heeft, is onethisch (de advocaten Spong en Hammerstein). De wenkbrauwen van Rita Verdonk groeien naar elkaar toe en daarom is ze onbezonnen. En aan de deuk in het hoofd van Ayaan Hirsi Ali kun je zien dat ze niet praktisch en niet invoelend is. Bent u een beetje op de hoogte van de geschiedenis van het schedelmeten? ‘Natuurlijk. Maar er is niks mis met oude inzichten.’ Het doet denken aan enge nazi-praktijken. ‘Eng? Een auto is ook eng. En elektriciteit ook. Stop je vingers er maar eens in, hahaha.’ Leuk, maar u weet toch zelf ook wel dat het onzin is? ‘Geloof jij dat het allemaal bullshit is wat ik vertel? Moet jij weten. Waarom vult liposuctiekoning Schoemacher zijn zakken? Symmetrie is al door de eeuwen heen het ideaalbeeld. Mevrouw Marijke Helwegen is volledig symmetrisch en dat doet ze expres. Ze heeft gelijk, want ze is dus wel de mooiste vrouw van Nederland.’ Denkt u dat iedereen dat vindt? ‘Jij niet? Nou, dan hou jij toevallig niet van barbiepoppen. Maar als ik jou nou vraag: wat voor soort mensen kom je tegen bij de Hells Angels? En wat voor soort mensen bij André Rouvoet? En bij Christine le Duc? Kijk naar die verklikker van Joran van der Sloot. Wat een patjepooier, zeg!’ Ja... ‘Waarom zeg je nou meteen ja? Zie je? We zullen geen waardeoordeel vellen, maar als ik op vakantie ga, dan krijgt deze man in elk geval niet de sleutel van mijn huis. Ik ken hem niet, ik zie het aan hem. Dat is nou somatologie.’ Lekker makkelijk. ‘Dat is het ook. Maar als jij er nou allemaal zo op tegen bent, zal ik even overstappen op de empirische wetenschap. Een mooie vrouw krijgt sneller een baan dan een lelijke vent. Dat is een feit, onderzocht en waar gebleken. Ik kan me dat goed voorstellen, want wij zijn allebei gezonde kerels en wij kijken liever naar een lekker wijf dan naar een lelijke gozer. Als jij een secretaresse zoekt en het hoofd PZ komt aanzetten met twee even goed gekwalificeerde dames, de ene maatje 38 met blond haar en wulpse ogen, de andere maatje nijlpaard. Ik weet wel wie jij kiest.
Moet ik nog meer discriminerende opmerkingen maken? Ik zeg niets dat niet al zo ondervonden wordt. Zullen we het ook nog even hebben over de veertig jaar onafhankelijkheid van Belgisch Congo?’ Waarom? ‘Ze hebben uranium, ze hebben goud, ze hebben aardgas, ze hebben álles. En godverdomme, dat hele Belgisch Congo is één grote klotezooi. Je kunt je als neger zijnde gediscrimineerd voelen, maar het ís wel even zo. Onder Ian Smith was Rhodesië de graanschuur van Afrika. Meneer Mugabe heeft het overgenomen en kijk: wat een bende. Dat is niet zomaar. Ski jij? Hoeveel donkere mensen kom je tegen op de piste? Nou, misschien worden er daarom wel zo weinig ski’s gestolen. Geef maar eens een tegenovergesteld voorbeeld. Is er niet.’
Ik ben niet anders gewend dan dat mensen zeggen dat ik knettergek ben
Hoe bent u tot dit prachtidee gekomen? ‘Ik kwam Frau Carstian tegen. Ze zei tegen mij: jij bent de man die datgene wat ik doe wereldberoemd kan maken. Letterlijk. Ze heeft me onderwezen in de fysionomie, van ’s morgens acht tot ’s avonds tien. Over het oorbeentje, het oorgaatje, de oorrand. Zo fascinerend… Ik ben vijf jaar bezig geweest.’ En nu gaat u nog rijker en beroemder worden dan u al bent? ‘Ik garandeer je: dit wordt groter dan groots. Ik voel aan alles dat ik mijn gelijk ga krijgen. Ik hoef niet meer te schreeuwen; het is overduidelijk. Ik heb net het ministerie van Justitie een brief geschreven, aan Hirsch Ballin, dat ik dus graag alle rechters in Nederland mijn boek wil overhandigen. Gratis. Zodat ze makkelijker hun werk kunnen doen, waardoor er minder werkdruk is en dat spaart overheidsgeld uit en dat kan dan weer nuttig gebruikt worden. Ik ben een idealist.’ Realiseert u zich hoe u door de wereld wordt bezien? ‘Ja, maar lieverd… Luister nou eens naar me. Als je aardig gevonden wilt worden, moet je op de ander gaan lijken, dat weet je. Hoe denk je dat mensen reageerden toen ik dat in 1988 zei?’ Die vent is knettergek? ‘Precies. Ik ben toch niet anders gewend in mijn hele leven dat mensen zeggen dat ik knettergek ben? Maar ik heb wel altijd gelijk gekregen. Want nu zie ik in de NRC dat er iemand is gepromoveerd op het feit dat mensen zich aan elkaar spiegelen. Dan denk ik: waarom wordt mijn naam niet genoemd? Ik zeg dat al jaren. Ik ben mijn tijd altijd ver vooruit. En daarom ben in onbegrepen.’ Heeft u altijd uw eigen regels gevolgd? ‘Ja. Vanaf vier jaar. Als kind wist ik al dat ik bijzonder was.’ Hoe ontdekte u dat? ‘Ik moest veters strikken van de juf, maar het lukte niet. Ik kreeg met een latje op m’n vingers, maar ik dacht: als de tijd rijp is, leer ik het wel. En alles wat ik deed, of niet deed, vond mama goed. Mijn vader overleed toen ik 12 was. Hij was fout geweest in de oorlog. Ik was een meter twintig, ik woog 80 kilo, ik zat onder het exceem, ik had geen vriendjes. Ik mocht nergens spelen. Ik werd uitgemaakt voor nazi-kind. Dus ging ik mijn eigen gang. Mijn broer ging op kostschool. Hij kon niet tegen de idioterie thuis. Ma heeft mijn eigengereidheid gecultiveerd. Als ik iets fout deed, ik ben veel met de politie in aanraking geweest, zei ze altijd: ik begrijp het.’ Gaat u nog steeds weleens de fout in? ‘Ik heb eigenlijk maar één grote fout in mijn leven gemaakt en dat was toen ik 16 was. Toen kwam mijn moeder met een vriendje thuis. Ik hoor mezelf nog zeggen: ma, je moet je schamen. Pa is nog niet koud of je komt al met een ander aanzetten. Ik heb dat mens zo onder druk
gezet, dat ze die verkering heeft uitgemaakt. Ze heeft nooit meer een relatie gehad. Daar voel ik me tot op de dag van vandaag schuldig over. Wat was de leukste tijd van uw leven? ‘Die is nu. Maar die was toen, toen.’ Is het altijd alleen maar leuk geweest? ‘Altijd. Als ik terugdenk aan mijn scheiding, dan is dat ook leuk. Ik moest wel schuiven, maar zij is al dat geld weer kwijtgeraakt aan Nina Brink, hahaha. Mijn eerste vriendinnetje, Betty, was ook hartstikke leuk. Maar als ik haar nou zou zien, dan denk ik: daar wil ik toch niet op liggen. Ze lijkt natuurlijk op haar moeder. Dat was niet best. Als je wilt weten hoe je vrouw er over 20 jaar uitziet, moet je naar je schoonmoeder kijken. Ook dat is een feit.’ Hoe is het met uw vrouw, eh… uw nieuwe, 23 jaar jongere, vrouw? ‘Hahaha! Hartstikke goed. Kijk, die vrouw is drie jaar geleden in mijn leven gekomen. Een totaal andere vrouw dan de vrouwen daarvoor, dat was namelijk allemaal de categorie gulpenduikers, mag ik rustig zeggen achteraf. Ze was nooit op mij gevallen als ik niet aan somatologie was gaan doen, en ik ook niet op haar. Je ziet gewoon aan Moon hoe lief ze is. We hebben een schat van een kind. Dat komt door haar. Moon luistert twee uur klassieke muziek met Royce. En ze masseert hem elke dag een uur. Dat gaat natuurlijk wel ten koste van mij, hahaha. Hoewel,
Mijn groffe huid is ontstaan door puistjes, omdat ik geen melkproducten afbreek
Interview 11
Bent u niet bang om op uw bek te gaan? ‘Mijn vrouw wel. Ik niet. Ik ben untouchable. Ik was een onhandelbaar kind. Dat is een gemeenschappelijke eigenschap van mensen die later iets heel bijzonders gaan doen, weet ik nu.’ Heeft u uw nieuwe inzichten eigenlijk toegepast op uw vrienden en uw kinderen? ‘Ik gebruik het niet als ik niet op het podium sta. Nou ja, bij een van mijn dochters laatst wel, omdat ze wat problemen heeft op school. Ik zie aan haar oren dat ze wordt overvraagd. Dat heb ik, heel voorzichtig, tegen haar moeder gezegd. Maar verder dus niet. Ik ga iets raars zeggen. Ik hoop dat je ermee overweg kan.’ Probeer eens? ‘Als ik op het podium sta, dan ben ik dat zelf niet. Dan komt er iets in mij. Ik wil die authenticiteit niet verliezen.’ Nu we het daar toch over hebben: wilt u nog steeds de politiek in? ‘Dat heb ik geprobeerd, maar het past niet bij me. Hoewel er wel diverse aanvragen zijn van politieke partijen.’ Vertel! Van wie? ‘Daar kan ik niet over praten. Dat is niet netjes.’ Mag ik u wel vragen wat u stemt? ‘Ik stem SP. Maar, hahaha, dat zegt niks over degene die me gevraagd heeft. Hou op. De Nederlandse Middenstandspartij, de Partij van de Toekomst, Leefbaar Nederland, de LPF, jaha, Fortuyn heeft me ook gevraagd me verkiesbaar te stellen als lijsttrekker. Ik dacht: dat kan allemaal geen toeval zijn. Hier moet de hand van een hogere macht in zitten. Ik had afspraken gemaakt met meneer Teeven. Maar meneer Teeven is een onbetrouwbaar sujet; hij hield zich er niet aan. Ik ben zo kwaad geworden dat ik een eigen partij begon. Maar ja, er hebben 10.000 mensen op me gestemd. Ik had er 40.000 nodig.’ Is dat snelle afhaken niet heel erg in strijd met de theorie die u voortdurend verkoopt? ‘Het zit zo: ik ben niet bereid de prijs te betalen. Dus ik wil het niet echt. Ik ga me niet vier jaar lang conformeren aan een stelletje criminelen. De grootste criminelen zijn de overheid. Dat vind ik. Want die stelen gewoon van je. In Saudi-Arabië en Dubai, waar ik veel kom om seminars te geven, betalen ze geen belasting en daar gaat het hartstikke goed.’ Waar zit u nou precies mee? ‘Wil je het echt weten? Nou, ik maak me er bijvoorbeeld heel erg kwaad over dat je telefoongesprekken allemaal afgeluisterd worden in dit land. En dat je dus momenteel honderd dagen vastgezet kunt worden zonder dat je recht hebt op een advocaat. Ken je de theorie van ‘tien stappen tot fascisme’? Een land moet tien stappen doorlopen om tot fascisme te vervallen, ik mail het je wel. Het is een soort blauwdruk die Hitler heeft gebruikt, Mussolini, Franco. Bush gebruikt hem ook. Van die tien stappen hebben we er al acht gezet in Nederland. Als Wilders die film uitbrengt en hij wordt vermoord, dan volgen de laatste stappen en dan is het gebeurd. Dat weet ik zeker. Dan wordt die moord als excuus gebruikt om allerlei wetgeving in te zetten tegen de gewone man en dan is het gedaan met alle vrijheden.’ Overdrijft u niet een beetje? ‘Het is een heel negatief wereldbeeld, ja. Maar dat had je kunnen weten. Kijk nou eens naar mijn gezicht! Mijn mondhoeken staan naar beneden. Daarom dus. Maar wacht eens, we hebben het helemaal niet over mijn boek gehad. Alleen maar over mij.’p Emile Ratelband: Somatology, uitgeverij Andromeda, € 35.
CV Emile Albert Rudolf Ratelband MARCO HOFSTE
vannacht was het weer half vier ofzo. Maar dan hoef ik er dus niet nog eens uit om de luier te verschonen. Dat doet zij allemaal.’ En met uw ex bent u gebrouilleerd? ‘Welke? Ik ben 25 jaar getrouwd geweest. Ik heb haar vijftien jaar proberen te veranderen. Is niet gelukt. Ze is nu getrouwd met een man zoals ik vroeger was. Maar Syl, m’n vriendin daarna, da’s een ander verhaal. Ik heb me er drie jaar lang op vastgebeten. Laatst kwamen we voor de Hoge Raad. Zaten er vier vrouwelijke rechters. Dus ik zeg: ik kan beter meteen weggaan. Syl heeft twaalf strekkende meter aan kleding, dit was de achtste keer dat we voorkwamen, en ze heeft altijd dezelfde kleding aan, hetzelfde peenhaar en dezelfde afgekloven schoentjes. Hou op met die kutverhalen. Ik heb geen voogdij over mijn kind, niks. En dan word ik ook nog gestraft, want ik moet een bedrag betalen waar moeder een heel nieuw huis van kan kopen. Maar pa is geen klootzak. Pa heeft een dikke map en daar noteert pa alles in. Ik ben goed voor het kind. Voor al mijn kinderen. Dat kunnen ze nalezen als ik er niet meer ben.’ Waarom staat u naakt op kaft van uw boek, in een eerdere versie nog minder decent dan nu? ‘Dat is omdat mijn vrouw er niet blij mee was. Ik ben geen nudist, maar ik ken geen enkele schaamte. Waarom zou ik? Ik vind mezelf wel een aardige gozer. Ik ben erg tevreden met mezelf, hahaha. Serieus? Het is wel zo net-
jes om mezelf ook bloot te geven in mijn boek. Lichaam en geest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ik ben veganist. Dat is het ergste dat er is. Geen vlees, geen zuivel. Volgens mij is een afgetrokken koe niet bevorderlijk. Ik denk überhaupt dat dood dier slecht is voor je. Mijn groffe huid is ontstaan door puistjes, omdat ik geen melkproducten afbreek. Vroeger moest je als kind twee liter melk drinken per dag. Zijn mensen nog steeds zo idioot om dat te doen? Nou goed, ik verzet me daartegen. We hebben ons kind ook niet laten vaccineren bijvoorbeeld.’ Is het een act wat u doet? ‘Ik heb altijd al zo gedaan. Wat moet ik vertellen? Dat ik mijn zoon Rolls Royce heb genoemd en dat ik de ambtenaar van de burgelijke stand over de balie heen heb getrokken? Ik doe altijd dingen die voor normale mensen niet normaal zijn. Ik begon in 1978 met een friteszaak op de hoek van de straat, maar ik had nog nooit een frietje gebakken. In 1982 begon ik een pannenkoekenhuis. Ik had aan alles gedacht, behalve aan een recept voor pannenkoeken.’ Zit u nog steeds in die snackbarbusiness? ‘Afgelopen zondag heb ik nog vijf uur frites staan bakken in de Hap-Hoek, op m’n vrije dag. Heerlijk. Ik ben een noeste werker. En dan realiseer ik me dat ik op m’n 59ste iedereen eruit werk. Dat is het mooiste van alles. Ze kunnen die ouwe lul niet bijhouden.’
GEBOREN:
11 maart 1949 te Arnhem. LAATSTE KEER ZIEK GEMELD:
Toen ik 22 was: ongeneeslijke hartziekte, nog twee jaar te leven, hahahahahaha. Ik heb me nog nooit ziek gemeld. Ja, schoolziek was ik vaak. BESTE PLAN OM DE WERELD TE REDDEN:
Economisch? Geldsysteem veranderen. Milieu? Lost zich vanzelf op met bewustzijn dat zich ontwikkelt bij mensen. Sociaal? Politiek afschaffen en godsdienst weer aan staat koppelen. Oorlog? Wapenindustrie verbieden. Nog meer? VADERS- OF MOEDERSKIND:
Moederskind.
HAD GEDAAN IN DE OORLOG:
Mij aangesloten bij de Duitsers en daar vandaan dan het verzet geholpen. FAVORIETE FASTFOOD:
Mijn eigen versgeschilde en voorgebakken frites, mijn halal kroketten en vooral mijn halal frikandel met mayo en currysaus.
12
Economie
Als het maar niet op werken lijkt Nieuwelingen op de arbeidsmarkt willen vooral lol hebben op de werkvloer en zichzelf ontwikkelen. Werken moet leuk zijn en collega’s ook. Zo leuk zelfs dat het meteen ook je vrienden zijn. Jerry Huinder
V
oor de twintigers die aan het begin van hun carrière staan, is één ding duidelijk: een carrière zoals die van hun ouders willen ze in ieder geval niet. De nieuwe generatie ziet werk vooral als een verlengstuk van het sociale leven. Geluk is daarbij een belangrijke factor en dat geldt zeker voor de werksituatie. Werken is geen moeten meer, werken is mogen. Uit alle onderzoeken die er op dit gebied zijn gedaan, blijkt duidelijk dat zelfontplooiing en leuke collega’s de belangrijkste motivatoren zijn voor de nieuwelingen op de arbeidsmarkt. Daarbij zijn ze enorm kritisch en verwend. Ze hebben altijd alles gekregen wat ze wilden. Een grote uitdaging voor bedrijven, want als het de ge-
Werken is geen moeten, maar mogen
neratie Y niet bevalt, dan zijn ze weg. Volgens emeritus professor Geert Sanders zijn de jongelingen heel erg gericht op het hier en nu. ‘Bedrijven moeten het meteen goed doen’, zei hij eerder in de Pers op Zaterdag. Sanders ziet de nieuwelingen als ondernemers in hun eigen talent die veel meer dan vorige generaties gericht zijn op relaties: ‘Ik hoor nú bij de club. Dat is belangrijk.’ Als er één bedrijf is waarvan je mag verwachten dat ze de nieuwe generatie begrijpt en hierop inspringt, dan is het TomTom, de maker van gelijknamige nagivatieproducten. Het bedrijf groeit al tijden enorm en neemt jaarlijks veel, heel veel, nieuwe jonge mensen aan. Het nieuwe kantoor van TomTom ligt vlak naast het Centraal Station in Amsterdam. De bouw- en graafmachines zijn nog volop aanwezig rondom het nieuwe, hypermoderne gebouw naast de plek waar de populaire Club 11 ieder weekend trendy, jong en succesvol Amsterdam ontvangt. Het is half tien op dinsdagochtend en het is druk in de kantoorlobby. De gemiddelde leef-
tijd van de mensen die binnenkomen ligt niet veel hoger dan dertig jaar. Goed gekleed, mobieltje aan het oor en druk pratend zoeken ze de balie op om hun toegangspas over de scanner te halen. Sommigen spreken Engels, anderen Spaans en Italiaans. Een enkeling spreekt Nederlands. Lachend gaan ze de lift binnen. ‘Welke verdieping zit jij? Ik zit geloof ik op de derde.’ Op de tweede verdieping stapt iemand met een paar stoelen in. Met een ongekende vrolijkheid doet iedereen een stapje achteruit. Twee meisjes die in het Spaans met elkaar praten, loven het nieuwe gebouw. ‘Het is wel mooi geworden, vind je niet?’ Haar gesprekspartner knikt instemmend. Een jongen vertelt uitbundig dat zijn afdeling deze week is verhuisd naar het nieuwe gebouw. ‘Leuk dat het nu af is!’ Niks in de lift doet denken aan mensen die met tegenzin de nieuwe werkdag beginnen. Niks doet denken aan het chagrijn dat je vaak tegenkomt in de forensentrein of in de file op weg naar je werk. En dit terwijl het pas dinsdag is; de week
PAUL BORCHERS
is nog lang. ‘We hebben geluk. We zijn een sexy bedrijf om voor te werken. Jong en succesvol.’ Aan het woord is Harry van de Kraats, HR & Organisation Director. Binnen zijn bedrijf werken 45 verschillende nationaliteiten en de gemiddelde leeftijd is 34 jaar. Alleen in het laatste jaar hebben ze al 700 nieuwe mensen aangenomen en de planning is dat daar in 2008 nog eens 600 bijkomen. Veelal mensen uit de generatie Y. Iets wat TomTom maar al te goed weet, maar veel belangrijker, ze doen ook iets met die kennis. ‘De meeste medewerkers zitten in de eerste tien jaar van hun werkende leven. Die willen elke dag leren en plezier hebben. Daar moeten wij wel iets mee doen, als we ze willen behouden.’ En dus zijn alle kantoren van het bedrijf in het centrum van Amsterdam. De nieuwste twee vlakbij het Centraal Station, het oude midden op het Rembrandtplein. Zeer kostbare locaties, maar de moeite waard volgens Van de Kraats. ‘Een jonge, ambitieuze Italiaan zet je niet neer in Almere. Dan komt hij of zij misschien wel helemaal niet.’ En de buitenlanders zijn belangrijk voor de generatie Y. Naast zelfontplooiing en leuke collega’s staat een internationale werkomgeving hoog in het uitgebreide rijtje wensen van de twintiger.
Rugbyen of hockeyen Binnen in het kantoor probeert TomTom de nieuwe generatie zich thuis te laten voelen door een open sfeer te creëren op de verschillende afdelingen. Muren zijn er niet en afgesloten ruimtes evenmin. Het kantoor van de HR-directeur is wel apart van de werkvloer, maar volledig opgebouwd uit glas, waardoor het open karakter blijft. Ook op het sociale vlak is TomTom zeer actief. Buitenlanders worden geholpen met het vinden van woonruimte, meestal in het centrum van Amsterdam. Daarnaast is eens per maand de vrijdagmiddag gereserveerd voor de, inmiddels voor veel bedrijven verplichte, vrijdagmiddagborrel. Verder kunnen de werknemers rugbyen met het bedrijf, hebben ze een hockeyteam, een zomerborrel en een kerstdiner. Het sociale beleid werpt zijn vruchten af. Veel werknemers zien elkaar buiten kantoortijden. Niet als collega’s, maar als vrienden. Voor Van de Kraats is het ontstaan van een bedrijfsblad één van de duidelijkste voorbeelden dat mensen het echt leuk vinden om bij TomTom te werken. Het bedrijf had zo’n oubollig ding niet, maar toen er het afgelopen jaar door meerdere medewerkers naar werd gevraagd is dat er toch gekomen. De reden van de werknemers? ‘Ze wilden aan hun familie en vrienden kunnen laten zien waar ze werken.’ Dat de werknemers trots zijn op TomTom blijkt ook uit de verloopcijfers. Gemiddeld verlaat tussen de 10 en 15 procent het bedrijf per jaar, veelal bij het customer service center. Een gezond percentage volgens Van de Kraats. ‘Een hoger percentage is niet goed voor de continuïteit; lager is niet goed omdat je moet blijven verjongen.’
Ik hoor nú bij de club. Dat is belangrijk
Ondanks alle goede bedoelingen, zal TomTom lang niet alle mensen uit de generatie Y aan zich kunnen binden. Er is namelijk nog iets anders aan de hand bij de twintigers van nu. Velen starten hun eigen bedrijf, waarbij opvalt dat de creatieve sector enorm populair is. Het is tegenwoordig hip als je een eigen onderneming start op het gebied van marketing, communicatie of vormgeving. Hier en daar wordt zelfs gesproken van een Creatieve Revolutie. De Amsterdamse Innovatie Motor (AIM) - opgericht om de toonaangevende positie van de regio Amsterdam in de kenniseconomie te helpen behouden en te versterken – noemt de creatieve industrie één van de speerpunten voor het positieve beeld van Amsterdam. Volgens de AIM behoort Amsterdam op het gebied van creatieve industrie tot de top 5 van de wereld samen met absolute toppers als Londen, New York en Los Angeles. Veel van de creatieve bedrijven worden opgericht door de generatie Y. Zelfstandig, alleen en creatief. Maar betekent dit dat deze groep mensen van de generatie Y geen behoefte heeft aan collegialiteit? Integendeel. Creatieve broedplaatsen – gebouwen waar meerdere creatieve bedrijven zich verzamelen – zijn sterk in opkomst. En niet alleen in Amsterdam trouwens, maar in alle grote steden. Volgende maand is bijvoorbeeld Rotterdam aan de beurt. Dan opent de Creative Factory in de havenstad haar deuren voor 120 bedrijven.
Saamhorigheid De bedrijven worden door de directie van de nieuwe broedplaats geselecteerd op het simpele feit of ze bij elkaar passen. Op zakelijk en persoonlijk vlak. ‘De tijd van grote bedrijven is voorbij’, vindt directeur Leo van Loon. ‘De jonge generatie werkt liever in kleine, gezellige bedrijven waar ze zichzelf kunnen ontplooien, maar wel met collega’s. Die hoeven niet bij het bedrijf zelf te werken, maar bijvoorbeeld wel in het pand.’ Christiaan Waard (28) ziet zijn nieuwe werklocatie in ieder geval zitten. Zijn bedrijfje dat animaties maakt en camerawerk verzorgt voor de filmwereld neemt binnenkort zijn intrek in de Creative Factory. Je moet natuurlijk afwachten of de saamhorigheid komt, maar Waard heeft goede hoop. ‘Veel mensen heb ik al ontmoet op borrels en daar ga ik op vriendschappelijke basis mee om.’ Waard merkt dat hij klikt met zijn nieuwe ‘collega’s’. ‘We hadden een seminar en dan zie je iedereen naar elkaar kijken van: doe jij dat ook zo? We zijn natuurlijk onwetend, omdat we beginnende ondernemers zijn en dat schept een band.’ Waard hoopt op een leuke combinatie van werk en privé in zijn nieuwe kantoor. Hij wil niet het gevoel hebben dat hij naar zijn werk gaat. ‘Het is een betaalde hobby, die ik zo leuk mogelijk wil maken. Hopelijk met leuke collega’s.’ Als de Creative Factory net zo goed gaat lopen als de broedplaats die sinds het begin van deze winter in het oude Volkskrantgebouw aan de Wibautstraat in Am-
Economie 13
sterdam huist, dan hoeft Waard zich nergens zorgen om te maken. De oprichtster van deze broedplaats, Urban Resort, kreeg duizenden aanmeldingen. Uiteindelijk werd het gebouw gevuld met ruim 250 kleine, creatieve bedrijfjes. De ruimte naast de ingang is tot ontmoetingsplaats omgetoverd. Een grote muur bij de balie hangt vol met briefjes. ‘Vrijdag een grote expositie, wees erbij’, ‘wie heeft mijn bureau gezien?’ en ‘donderdag een spontane borrel, omdat het leuk is’. Met de collegialiteit zit het wel goed. Het eerste echte succes van de collegiale sfeer is al geboekt. Een kunstenaar maakte tasjes, waarna een grafisch ontwerper het logo ontwierp en een andere kunstenaar de doosjes waarin de tasjes verkocht worden. Dit succesverhaal haalde het Duitse weekblad Der Spiegel – de kunstenaar komt uit ons buurland - en sterkte Draaisma in zijn idee dat dit soort broedplaatsen een noodzaak zijn. Toch moet de samenwerking wel gestimuleerd worden. ‘De bedrijven moeten collectieven vormen en runnen de verdiepingen in het pand zelf. Daardoor moeten ze nadenken over samenwerking. Dat gaat hartstikke goed.’
Klankborden Jasper Kapper, commercieel directeur van het softwareontwikkelingsbureau Sensosoft dat in het Volkskrantgebouw zijn kantoor heeft, benadrukt de wens van de jonge generatie om op een prettige manier samen te werken. Hij wil niet thuis alleen werken. Hij wil klankborden. ‘Ik ken mijn collega’s hier uit mijn privéleven. We lopen bij elkaar naar binnen en dat maakt het gezellig, maar we kunnen elkaar nu ook zakelijk helpen. Een perfect situatie.’ Zijn ‘collega’ Cathelyne Luiting, van PR en communicatiebureau Linc is het volledig met hem eens. Ze heeft haar eigen bedrijf en vrijheid, maar wel het gevoel van collega’s. ‘Het is een georganiseerde chaos, waarbij je elkaar helpt, stimuleert en klanten deelt. Je hebt het idee dat je met je eigen vrienden zit.’ Dat het Volkskrantgebouw eigenlijk een bedrijf is dat uit verschillende bedrijfjes bestaat, blijkt wel uit de lunchmogelijkheden. Boven, op de zevende verdieping, doemt het hippe restaurant van de broedplaats op met uitzicht over heel Amsterdam. Eigenaar Thijs Timmers was kunstenaar en zat op de vijfde verdieping toen hij de bovenste verdieping bezocht. Hij zag de ruimte, had al horeca ervaring en kon deze kans niet laten schieten. Hij sprak directeur Draaisma aan en het was geregeld. Hij kon aan het restaurant beginnen. De tafels werden gemaakt door een graffiti artiest. Aan de muren hangen schilderijen van andere kunstenaars. De lampenkapjes komen van de derde verdieping. Als de productiemaatschappij een clip op willen nemen in het restaurant, dan is dat geen enkel probleem. En een communicatiebureau maakt de persberichten voor feesten die worden gegeven. Zelfstandige ontplooiing, maar toch met leuke collega’s. Precies zoals generatie Y het wil. p
Allshare Banking Solutions ontwikkelt, levert, implementeert en onderhoudt een modulair en compleet geïntegreerd Banksysteem, dat volledig in eigen huis is ontwikkeld. Zij doet dit in een internationale omgeving in samenwerking met grote en bekende IT bedrijven. Het betreft state-of-the art Internet eBanking en eSecurity oplossingen gebaseerd op Java, waarbij gebruik gemaakt wordt van de modernste ontwikkelmethoden en technieken.
Allshare HR Solutions maakt deel uit van de Allshare groep en biedt Human Resource(HR) Informatie oplossingen aan organisaties die variëren van multinationals, ministeries tot hogescholen. Het personeelsinformatiesysteem PersonnelView wordt in huis ontwikkeld met behulp van Eclipse, J2EE en zelf ontwikkelde tools.
Om aan de groei in onze markt tegemoet te komen en de vraag van onze klanten te kunnen invullen zoeken wij
Om aan de groei in onze markt tegemoet te komen en de vraag van onze klanten te kunnen invullen zoeken wij
Implementatie Consultants (m/v)
Applicatie Consultants (m/v)
Als Consultant Implementatie zorg je voor een succesvolle implementatie van onze bancaire oplossingen bij onze klanten. Bovendien adviseer je de klant over de mogelijkheden en toepassingen van deze oplossingen. Je begint met een opleidingstraject van een maand, waarin je onze bancaire oplossingen leert kennen en ervaring opdoet.
Werken bij Allshare Allshare Banking Solutions maakt deel uit van de Allshare Groep. Door de korte lijnen binnen onze organisatie werken we snel en ben je heel nauw betrokken bij projecten. Onze cultuur is open en informeel. Wij werken op professionele en gedreven wijze aan onze produkten en dienstverlening.
Heb je een HBO of WO opleiding Informatica of hieraan gerelateerde studierichting met een flinke ICTcomponent en heb je ruime kennis en ervaring op het gebied van grote administratieve systemen? Ben jij iemand die doorvraagt, goed kan luisteren, verwachtingen weet in te schatten, richting kan geven, conceptueel denkt en meedenkt, resultaat weet te behalen en de grote lijnen daarbij niet uit het oog verliest? En ben je bovendien een teamplayer? Dan biedt Allshare jou een uitdagende functie met veel ruimte voor ontwikkeling en initiatief.
Wij bieden: • Interessante ontwikkeltrajecten voor starters, waarin wij veel investeren in opleiding en begeleiding; • Ruimte voor ontwikkeling van ervaren collega’s door middel van opleiding en training. • 28 vakantiedagen; • 13e maand; • Gratis gebruik van sport- en fitnesscentra; • Een actieve personeelsvereniging. • Uitstekende bereikbaarheid van ons kantoor in Hoofddorp zowel met de auto als met openbaar vervoer.
Heb je interesse in een uitdagende functie waarin je jouw kennis van de modernste technieken en adviserende vaardigheden kunt combineren binnen een informele en professionele organisatie, dan nodigen wij je van harte uit te solliciteren via
[email protected] t.a.v. Karin Schuurman.
Als Applicatie Consultant zorg je voor een succesvolle implementatie van HR Informatie oplossingen bij onze klanten. Je inventariseert, richt de software in en maakt aanpassingen waar nodig. Daarbij houdt je rekening met de systemen die al aanwezig zijn. Je voegt nieuwe functionaliteiten toe naar de wensen van de klant. Je treedt op als aanspreekpunt voor onze klanten en collega’s binnen onze implementatieprojecten. In deze rol heb je veel inbreng in de uitvoering van de implementatie. Je werkt in teamverband op projectbasis. Gewenst profiel: • Afgeronde HBO of WO opleiding; • Ervaring met het customizen van systemen; • Klant en servicegericht; • Kennis van HRM-processen, rapportages, informatiestromen; • Kennis van en ervaring met Linux/Unix/ Windows omgeving; • Bekend met programmeren (Java en/of Javascript, SQL, html, CSS, XML); • Teamplayer
• Kennis van de Nederlandse taal in woord en geschrift; Werken bij Allshare Allshare HR Solutions maakt deel uit van de Allshare Groep. Door de korte lijnen binnen onze organisatie werken we snel en ben je heel nauw betrokken bij projecten. Onze cultuur is open en informeel. Wij werken op professionele en gedreven wijze aan onze produkten en dienstverlening. Wij bieden: • Interessante ontwikkeltrajecten voor starters, waarin wij veel investeren in opleiding en begeleiding; • Ruimte voor ontwikkeling van meer ervaren collega’s door middel van opleiding en training. • 28 vakantiedagen; • 13e maand; • Gratis gebruik van sport- en fitnesscentra; • Een actieve personeelsvereniging. • Uitstekende bereikbaarheid van ons kantoor in Hoofddorp zowel met de auto als met openbaar vervoer.
Heb je interesse in een uitdagende functie waarin je jouw kennis van de modernste technieken en adviserende vaardigheden kunt combineren binnen een informele en professionele organisatie, dan nodigen wij je van harte uit te solliciteren via
[email protected] t.a.v. Karin Schuurman.
14
Respons
‘MÜPRO - Een begrip voor vooruitgang en kwaliteit’. Müpro is met deze organisatiefilosofie al ruim 40 jaar een wereldwijd opererend productie- en handelsbedrijf voor bevestigingssystemen waarmee nagenoeg alle bevestigingsvraagstukken, inclusief de onontbeerlijke geluidsontkoppeling, worden opgelost. Het klantenbestand van Müpro bevat zowel (kleine en grote) installatiebedrijven als ingenieursbureaus. Müpro levert een bijdrage aan de realisatie van aansprekende projecten zoals de Amsterdam Arena, het WTC in Amsterdam, de Stopera en het Gelredome in Arnhem. Müpro levert zowel standaardproducten als oplossingen op maat. Het hoofdkantoor is in Kerkrade. Vanwege uitbreiding zijn wij namens Müpro op zoek naar een (m/v)
Rayon Manager Noord en Noord-West Nederland met focus op marktbewerking in de bevestigingstechniek In deze functie ben je verantwoordelijk voor het verkoopresultaat voor de regio Noord en Noord-West Nederland. Je geeft direct leiding aan een klein team van vertegenwoordigers met wie je ook regelmatig klanten bezoekt. Het uitgangspunt is hierbij ‘Kwaliteit schept vertrouwen’. Samen met je team behaal je de doelstellingen en draag je bij aan een verdere professionalisering van de organisatie. Je sluit overeenkomsten en ondersteunt Key Accounts. Je maakt concurrentieanalyses en anticipeert op marktontwikkelingen. Door het baanbrekende en innovatieve karakter van de organisatie is je ondersteunende rol bij de implementatie van diverse thema’s of nieuwe producten in
je regio erg belangrijk. Je initieert opleidingstrajecten en geeft scholingen aan de vertegenwoordigers. Je werkt vanuit huis en rapporteert aan de verkoopleider Nederland.
het initiatief en bent een uitstekende organisator. In een organisatie waar klanten en kwaliteitszin voorop staan ben jij op je best!
Jij bent een ervaren gesprekspartner met minimaal vijf jaar werkervaring in het technisch-commerciële B-2-B segment. Je beschikt over een hbo werk- en denkniveau en hebt bij voorkeur enkele jaren leidinggevende ervaring. Je bent in staat je team te coachen op commercieel en technisch vlak, enthousiasmeren en commercieel uit te dagen. Je weet de weg in een concurrerende markt. Je voelt je verantwoordelijk, neemt graag
Bij Müpro ga je deel uit maken van een groeiend internationaal bedrijf met een duidelijke en aansprekende visie. Een organisatie met kwalitatief hoogstaande en baanbrekende producten. Je krijgt een uitgebreid intern opleidingstraject. Je wordt ondersteund door een goed georganiseerde backoffice. Naast een goed arbeidsvoorwaardenpakket zorgt Müpro er voor dat je over alle faciliteiten (ook thuis) kunt beschikken.
Kun jij met je team Müpro verder op de kaart zetten? Reageer direct via onze website www.mercuriurval.com. Onder ref.nr. 83799 kun je de vacature vinden of met de zoekterm ‘Rayon Manager’. Voor meer informatie bel met Natascha Visser of Doutzen Groothof, Recruiters bij Mercuri Urval, (033) 453 89 18/ (033) 453 89 15. Zie ook www.muepro.com.
Janssen & Janssen c.s. Gerechtsdeurwaarders telt ruim 80 medewerkers en heeft zich gespecialiseerd in incasso en deurwaardersdiensten. In opdracht van schuldeisers leveren zij allerlei diensten die nodig zijn om tot oplossing van financiële problemen te komen, van aanmaning en rechtszitting tot en met de executie (tenuitvoerlegging) van gerechtelijke vonnissen. Daarnaast verzorgt Janssen & Janssen het creditmanagement voor bedrijven, die daarmee inzicht krijgen in de kredietwaardigheid, het betalingsgedrag en de vermogenspositie van hun (potentiële) klanten. Janssen & Janssen is gevestigd in Eindhoven (hoofdkantoor), Maastricht en Nijmegen. Het team ‘Large Accounts’ (circa 15 medewerkers) verzorgt de behandeling van dossiers van grote klanten, met als doel het incasseren en oplossen van openstaande geldvorderingen in zowel het buitenrechtelijke traject als na verkregen vonnis. Om operationeel leiding te geven aan dit team zijn wij op zoek naar een (m/v)
Manager Back Office resultaatgerichte coach die effectief stuurt en actief ondersteunt De functie U wordt resultaatverantwoordelijk voor het operationele management van het team Large Accounts. Dagelijks zorgt u voor een optimaal effectieve en efficiënte uitvoering van de werkzaamheden. U implementeert systemen die leiden tot een prestatiegedreven organisatie. U heeft aandacht voor de professionele, vakinhoudelijke ontwikkeling van uw medewerkers met als doel de multi-inzetbaarheid te vergroten en de continuïteit te waarborgen. Binnen uw team zorgt u voor de juiste werksfeer waarbij uitvoeringsdiscipline en teamgeest hand in hand gaan. U rapporteert aan de Operationeel Directeur. Uw profiel Een opleiding op hbo/academisch niveau (Rechten, Bedrijfskunde, EconomischJuridisch etc.) U beschikt over leidinggevende ervaring, bij voorkeur opgedaan in de zakelijke dienstverlening, met een procesmatig, administratief karakter. U heeft ervaring met het implementeren en laten functioneren van prestatiemanagementsystemen zoals de balanced score card en value/activity based management. U bent rendementsbewust, haalt voldoening uit meetbare resultaten en wilt de prestaties en het leervermogen van uw medewerkers verbeteren. U bent woonachtig op redelijke reisafstand van Eindhoven. Geboden U gaat werken bij een van de grotere en toonaangevende incasso- en deurwaarderspraktijken in Nederland. Een onderneming met een uitstekende marktpositie en reputatie, financieel gezond en een duidelijk geformuleerde groeistrategie. De uitdaging met uw afdeling een belangrijke bijdrage te leveren aan de realisatie van deze strategie. Een grote variëteit aan werkzaamheden en verantwoordelijkheden. Een uitstekend beloningspakket, zowel primair als secundair. Wilt u zelfstandig een gedreven team aansturen? Solliciteer direct via de website www.mercuriurval.com. De vacature staat vermeld onder ref.nr. 83763 of de zoekterm ‘Manager Back Office’. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Natascha Visser, Recruiter Mercuri Urval, tel. (033) 453 89 15. Zie ook www.janssen-janssen.nl.
Janssen & Janssen c.s. Gerechtsdeurwaarders telt ruim 80 medewerkers en heeft zich gespecialiseerd in incasso en deurwaardersdiensten. In opdracht van schuldeisers leveren zij allerlei diensten die nodig zijn om tot oplossing van financiële problemen te komen, van aanmaning en rechtszitting tot en met de executie (tenuitvoerlegging) van gerechtelijke vonnissen. Daarnaast verzorgt Janssen & Janssen het creditmanagement voor bedrijven, die daarmee inzicht krijgen in de kredietwaardigheid, het betalingsgedrag en de vermogenspositie van hun (potentiële) klanten. Het hoofdkantoor van Janssen & Janssen is gevestigd in Eindhoven. In Maastricht en Nijmegen bevinden zich nevenkantoren die respectievelijk het zuiden en oosten van Nederland tot hun werkgebied rekenen. Voor de vestiging in Nijmegen zoeken wij een (m/v)
Commercieel Manager Incasso & Deurwaardersdiensten entrepreneur met focus op marktontwikkeling De functie U wordt omzet- en resultaatverantwoordelijk voor de commerciële activiteiten in de regio Nijmegen. Dagelijks legt u contacten met potentiële klanten in de MKB markt, inventariseert u hun behoeften en verwachtingen en weet u deze te vertalen in klantspecifieke oplossingen. U brengt offertes uit, voert (prijs)onderhandelingen en komt tot concrete opdrachten. Daarbij wordt u ondersteund door de binnendienst in Nijmegen (drie medewerkers) en het hoofdkantoor in Eindhoven. Daarnaast participeert u in zakelijke netwerken, verzorgt presentaties en organiseert PR activiteiten voor de doelgroepen. U rapporteert aan de Algemeen Directeur in Eindhoven. Uw profiel U heeft een afgeronde hbo-opleiding, bijvoorbeeld in de richting MER of Rechten. Interesse in de incasso- en deurwaarderswereld. U heeft verkoopervaring in de zakelijke dienstverlening. Een pionier met ondernemersgeest en bij voorkeur bewezen succesvol in het in de markt zetten van een kantoor. U bent sterk in het initiëren en ontwikkelen van commerciële contacten met beslissers in het MKB, veelal directeur-eigenaren. Uw uitstekende contactuele vaardigheden en inlevingsvermogen maken u tot een sterke, effectieve netwerker. U dringt snel door tot de kern van problemen en combineert integriteit met natuurlijke overtuigingskracht. U werkt en leeft in de regio en wilt 24 uur per dag het gezicht zijn van Janssen & Janssen c.s. Gerechtsdeurwaarders. Geboden U gaat werken bij een van de grotere en toonaangevende incasso- en deurwaarderspraktijken in Nederland. Een onderneming met een uitstekende marktpositie en reputatie, financieel gezond en een duidelijk geformuleerde groeistrategie. U levert een belangrijke bijdrage aan de realisatie van deze strategie. De uitdaging Janssen & Janssen c.s. Gerechtsdeurwaarders op de kaart zetten als gevestigde speler in de markt in Gelderland. Een grote variëteit aan werkzaamheden en verantwoordelijkheden. Een uitstekend beloningspakket, zowel primair als secundair. Pionier met ondernemersgeest? Solliciteer direct via de website www.mercuriurval.com. De vacature staat vermeld onder ref.nr. 83764 of de zoekterm ‘Commercieel Manager Incasso & Deurwaardersdiensten’. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Natascha Visser, Recruiter Mercuri Urval, tel. (033) 453 89 15. Zie ook www.janssen-janssen.nl.
Economie 15
Levenswerk Jong en hard op weg
De leukste online onderzoeken
Werklust Martine (22) STUDENTE
Geen saaie enquêtes, maar interactieve spelachtige tests om marktonderzoek uit te voeren. Dat is de aanpak van MetrixLab.
CAROLYN RIDSDALE ILLUSTRATION
Volwassen ...
Heidi Zandbergen De eerste jaren van mijn studie heb ik een paar bijzonder nare ervaringen gehad met vriendjes die vreemdgingen. Dat heeft me zoveel verdriet bezorgd dat ik me voornam nooit meer met een onbetrouwbare jongen in zee te gaan. Gelukkig had ik een leuk bijbaantje om de zorgen te vergeten: met een club van veertien studenten hielden we een lunchcafé draaiende waar een half jaar later de stekker uit zou gaan. Voor dat laatste half jaar was een manager (Paul) gedetacheerd. Een man van midden dertig die ontzettend relaxed was. We mochten eten en drinken wat we wilden en binnen de kortste keren was die lunchroom onze pleisterplek, waar we met het personeel na sluitingstijd dagelijks bijeenkwamen om te pokeren. Van nature ben ik vrij teruggetrokken in groepen maar de oudere manager van de lunchroom deed er alles aan om me uit mijn tent te lokken, hij stelde me veel vragen en pestte me vaak een beetje. Paul was heel anders dan mijn eerdere vriendjes, vooral veel liever en attenter. Samen lunchten we boven de winkel urenlang met al het lekkere proviand uit de voorraadkast en tijdens het werk hielden we steeds meer rookpauzes. Op het laatst spraken we zelfs ’s morgens om acht uur af, zodat we een uur met zijn tweeën hadden om lekker te kletsen en koffie te drinken. Ik was hard bezig om verliefd op Paul te worden en ging zingend naar mijn werk. Jammer dat hij een vriendin had... Maar op een avond zoende Paul me. Daar schrok ik van, hoe kon hij dat nou doen?! Hij had toch een vriendin?! Ik heb me daarna weken op afstand gehouden, want ik had er een angstig gevoel over, was Paul dan stiekem toch hetzelfde als mijn eerdere vriendjes? Maar Paul bezwoor dat hij verliefd op mij was en het uit zou maken met zijn vriendin. Dat deed hij kort daarna, op Valentijnsdag nog wel. Dat vond ik zo triest voor die vrouw, om op Valentijnsdag verlaten te worden. Paul wilde wel van de daken schreeuwen dat ik zijn nieuwe vriendinnetje was, maar dat vond ik helemaal niet fijn. Ik wilde dat zijn ex-vriendin eerst tijd kreeg om de breuk te verwerken, want ik kon me zo goed verplaatsen in haar verdriet. Op het eindfeest – toen de lunchroom definitief haar deuren sloot - maakten Paul en ik onze relatie bekend. Iedereen reageerde enthousiast, op één meisje na, die kwam naar me toe en zei: ‘Die Paul van jou heeft mij ook een keer geprobeerd te kussen.’ Dat was een nieuwe shock voor mij. Paul was dus eerder ontrouw geweest aan zijn toenmalige vriendin. Vanaf die dag heb ik wel honderd keer aan hem gevraagd hoe hij mij in vredesnaam heeft kunnen zoenen terwijl hij nog een vriendin had. Paul zegt dat het met zijn ex-vriendin een aflopende zaak was en dat hij niets meer goed kon doen bij haar. Natuurlijk heb ik hem ook vele malen gevraagd hoe het dan zat met het meisje, dat zegt dat Paul haar ook had willen kussen. Maar hij zegt dat dát verhaal niet klopt. Uiteindelijk heb ik ervoor gekozen om Paul te geloven. Ik kan mijn eigen vriend toch niet blíjven wantrouwen, daarvoor ben ik ook té blij met hem. Paul is lief en attent, bij hem voel ik me thuis. Ik heb Paul over die nare ervaringen met eerdere vriendjes verteld en daar kunnen we gelukkig samen over praten. Paul is misschien niet helemaal perfect maar wel zoveel beter dan al die knulletjes die me rot behandelden en waar ik zo verdrietig van werd. Dat zou Paul nooit doen. Paul is een volwassen man en gelukkig geen egoïstische puber van mijn eigen leeftijd meer.
Ik wilde dat zijn ex tijd kreeg de breuk te verwerken
Han de Groot: ‘Volgend jaar openen we kantoren in New York en Shanghai.’
Hafida Aabbad
H
et begon als internetbedrijfje om websites te evalueren en groeide uit tot een miljoenenbusiness met multinationals als klant. Mede-oprichter en CEO van MetrixLab, Han de Groot (36) geeft toe dat hij wel een beetje beginnersgeluk gehad heeft. ‘Wij waren een van de laatste internetbedrijven die tijdens de internetbubbleburst nog een investeerder konden vinden.’ Voordat De Groot MetrixLab opzette, werkte hij als productmanager bij L’Oreal. ‘Op een gegeven moment wilde ik iets anders dan me de hele tijd bezighouden met shampoos, cosmetica en dat soort dingen.’ Met zijn ervaring als productmanager en met een creatieve geest, kwam hij uiteindelijk tot de oprichting van MetrixLab. De investeerder die iets zag in MetrixLab was niet de eerste de beste. Zakenbank NIB Capital pompte in 2000 maar liefst 2,5 miljoen euro in het bedrijf. ‘In 2001 moesten we onze diensten uitbreiden, want onze toenmalige klanten, de internetbedrijven, beperkten hun budget.’ Met een nieuw businessplan voor uitbrei-
ding, de juiste mensen om de plannen uit te voeren en de grote investeerder, stond MetrixLab binnen de kortste keren weer helemaal sterk. Naast het evalueren van websites, hield De Groot zich ook bezig met onderzoek naar productontwikkeling, klanttevredenheid en media en reclame. ‘We hebben inmiddels een panel van 700.000 leden wereldwijd. Zij doen voor ons onlinetests en daarvoor ontvangen ze een kleine vergoeding. Online evalueren we reclame-uitingen, en houden we brainstormsessies om tot nieuwe producten te komen. Het klinkt misschien saai, maar onze doelstelling is om de testen zo leuk en inspirerend mogelijk te maken.’
GUIDO BENSCHOP
We hebben inmiddels een panel van 700.000 leden wereldwijd
Goed doel De panelleden kunnen de vergoeding die ze ontvangen ook laten storten op de rekening van een goed doel. ‘Per maand wordt ongeveer 25.000 euro overgemaakt aan panelleden, waarvan een aanzienlijk deel terechtkomt bij de goede doelen waar we mee werken.’ Zo kun je ook maatschappelijk verantwoord ondernemen. MetrixLab gaat verder dan alleen evalueren. Bij productontwikkelingsonderzoek gaat het bijvoorbeeld juist om het tot stand laten komen
In de rubriek Levenswerk portretteert De Pers op Zaterdag startende ondernemers en jong talent in het Nederlandse bedrijfsleven.
van een nieuw product. ‘We betrekken de consumenten er al in het beginstadium bij. Het is iets anders dan wanneer je een product of reclameuiting wilt evalueren.’ Zo heeft MetrixLab ook meegewerkt aan het ontwikkelen van een nieuw ijsje voor Hertog. ‘We lieten respondenten verschillende smaken met elkaar combineren en we lieten ze meedenken over de verpakking. Uiteindelijk kwamen we zo tot een nieuw product.’ De Groot heeft op het moment over zijn bedrijf niks te klagen. Naast het kantoor in Rotterdam, aan de Wilhelminakade met uitzicht op de Maas, heeft MetrixLab inmiddels kantoren in Duitsland, Engeland, Spanje en sinds kort ook in Frankrijk. ‘Om onze internationale klanten goed te kunnen bedienen, moeten we op locatie aanwezig zijn’, zegt De Groot. En wat zijn de plannen voor volgend jaar? Dan wil Han de Groot met MetrixLab naar New York en Shanghai. Zijn kracht? ‘Onderzoek weer leuk en inspirerend maken voor consumenten én voor opdrachtgevers.’ p Opgericht: 1999 Aantal medewerkers: 95 Omzet: 14 miljoen Website: www.metrixlab.com
De namen zijn om privacyredenen gefingeerd
SMACHTEN OP JE BUREAUSTOEL, STIEKEME DATES IN DE LUNCHPAUZE: IEDEREEN DOET HET, HET LIEFST IN STILTE. In de rubriek ‘Werklust’ staan portretten van mensen die het laatste taboe op kantoor overschrijden. MEEDOEN? MAIL AAN
[email protected]
16
Respons
2
OF ADVOCATEN BESEFFEN DAT ZE VOORTAAN OOK EEN ANDERE KUNST MOETEN BEHEERSEN. !" $$! ! #%!# "! ! ##" ! ! $ ! "" !!"" ! ! #!!#!"! !
##! "! ! %! " ! # ! %$ #
!$ ! !# "!!$! !#"
& ! $ ! # ! $ " # "&!! !# ! ! #!% ! ! #!" $ ! " "$ ! $! #"$ !%""
WBDBUVSFT "DBEFNJD5SBOTGFSOMJTEFWBDBUVSFTJUFWPPSXFUFOTDIBQQFMJKLQFSTPOFFM*OPOUTUBBOBMTHF[BNFOMJKLFWBDBUVSFTJUF WBOEFVOJWFSTJUFJUFO BDBEFNJTDIF[JFLFOIVJ[FOFOPOEFS[PFLTJOTUFMMJOHFOFOVJUHFHSPFJEUPUFFOOJDIFTJUFWPPS NFFSEBOXFSLHFWFSTNFUPOEFS[PFLTFOSFTFBSDIBGEFMJOHFO"DBEFNJD5SBOTGFSIFFGUUPUEPFMIFULVOOFOMBUFO FYDFMMFSFOWBOXFUFOTDIBQQFSTEPPSNPOEJBBMWSBBHFOBBOCPEWBOXFUFOTDIBQQFMJKLFGVODUJFTCJKFMLBBSUFCSFOHFO FOPOEFSTUFVOJOHUFCJFEFOCJKIFUNBLFOWBOEFKVJTUFNBUDI
)PPHMFSBBS
4DJFOUJmDSFTFBSDIFS
+VOJPSPOEFS[PFLFS
1PTUEPD
'FMMPXTIJQT
6OJWFSTJUFJU6USFDIU .PEFSOFFO&JHFOUJKETF,VOTU .FUVXPOEFS[PFL XBBSWPPSHMPCBBM EFIFMGUWBOVXXFSLUJKEJTHFSFTFS WFFSE ESBBHUVCJKBBOFFOPGNFFS WBO EF CFTUBBOEF POEFS[PFL QSPHSBNNBTCJOOFOIFU0OEFS[PFL JOTUJUVVU WPPS (FTDIJFEFOJT FO $VMUVVS 0($ 6POUXJLLFMUFOHFFGU POEFSXJKTPQWFSTDIJMMFOEFOJWFBVT M
5*'PPEBOE/VUSJUJPO #MPPEQSFTTVSF 5IF QSPKFDU GPDVTFT PO UIF VOEFS TUBOEJOHPGUIFSPMFPGEJFUBSZQSPUFJO BOE QSPUFJO GSBDUJPOT JF QFQUJEFT BOEBNJOPBDJET JOCMPPEQSFTTVSF SFHVMBUJPO 5IF QSJNBSZ BJN JT UP VOSBWFM NFDIBOJTNT IPX QSPUFJOT BOEPS UIFJS GSBDUJPOT BGGFDU CMPPE QSFTTVSF M
&SBTNVT.$ .BBUTDIBQQFMJKLF(F[POEIFJET[PSH 7PPSIFUPOEFS[PFLSPOEA7FJMJHIFJE TUBSUFOCJOOFOLPSUOJFVXFBDUJWJUFJ UFOPNIFU[PSHHFCSVJL EFLPTUFOFO EFMJDIBNFMJKLFFOHFFTUFMJKLFHFWPM HFO WBO MFUTFMT JO /FEFSMBOE FO &VSPQBUFLXBOUJmDFSFO)FUPOEFS [PFLLFOUFFOTUFSLFWFSBOLFSJOHJO IFU QSBLUJKLWFME WBO POHFWBMMFO QSFWFOUJFFOUSBVNB[PSHM
8BHFOJOHFO6OJWFSTJUZ 4VTUBJOBCMFSFTPVSDFVTF .BOTIPMU(SBEVBUF4DIPPMGPS4PDJBM 4DJFODFT 8BHFOJOHFO 6OJWFSTJUZ BOE/BOKJOH"HSJDVMUVSBM6OJWFSTJUZ $IJOB BSF TFBSDIJOH B 1PTUEPD GPS UIF FYFDVUJPO PG UIF mWF ZFBS SF TFBSDIQSPHSBNA*OTUJUVUJPOT QPMJDJFT BOENBSLFUTGPSTVTUBJOBCMFSFTPVSDF VTF JO SVSBM $IJOB 'JFMEXPSL JO SFTFBSDITJUFTJO$IJOB M
,8',BOLFSCFTUSJKEJOH "DBEFNJDJNFUBBOUPPOCBSFCFMBOH TUFMMJOHWPPSEFPODPMPHJFFONJOTUFOT FOLFMF KBSFO POEFS[PFLTFSWBSJOH 7PPS FFO BBOUBM GFMMPXTIJQT LPNFO BMMFFOHFQSPNPWFFSEFBDBEFNJDJJO BBONFSLJOH,BOEJEBUFOTUFMMFO[FMG FFOGFMMPXTIJQQSPHSBNNBTBNFOFO IFCCFO EF JOUFOUJF PN [JDI OB IFU GFMMPXTIJQWPPSEFPODPMPHJFJO/F EFSMBOEUFCMJKWFOJO[FUUFOM
1I%TUVEFOU
+VSJTU
"TTJTUBOU1SPGFTTPS
1I%TUVEFOU
6SPMPPH
6.$(SPOJOHFO &QJEFNJPMPHZ 8FBJNUPTUVEZUIFSPMFPGTUSFTTJO UIFFUJPMPHZPGBTUINBJOBDPIPSUPG BEPMFTDFOUT5IFTUVEZXJMMCFQFS GPSNFEJOUIF53BDLJOH"EPMFTDFOUT *OEJWJEVBM -JWFT 4VSWFZ XXX 53"*-4OM
B QPQVMBUJPOCBTFE DPIPSUTUVEZPGO BEPMFTDFOUT XIPXFSFCPSOJO M
3BECPVE6OJWFSTJUFJU "GEFMJOH#FTUVVSMJKLFFO+VSJEJTDIF ;BLFO $PMMFHFWBO#FTUVVS $W#
6BEWJTFFSUIFU$W#PQCFTUVVSTSFDI UFMJKLUFSSFJO CJKWCF[XBBSFOCFSPFQ TDISJGUFO WFSHVOOJOHFO
NBBS PPL PQBOEFSFSFDIUTHFCJFEFO [PBMTQSJ WBDZCFTDIFSNJOHFOWSFFNEFMJOHFO XFUHFWJOH6USFFEUJOWPPSLPNFOEF HFWBMMFOPQJOKVSJEJTDIFQSPDFEVSFT OBNFOTIFU$W# M
3JKLTVOJWFSTJUFJU(SPOJOHFO .JDSPCJBM&DPMPHZ "SFBTPGSFTFBSDIJODMVEFUIFTVSWJW BM GVODUJPOJOHBOEBEBQUBUJPOPGNJ DSPPSHBOJTNTJOUIFJSOBUVSBMIBCJUBU UIF SPMF PG IPSJ[POUBM HFOF USBOTGFS QSPDFTTFTJOOBUVSBMNJDSPCJBMDPN NVOJUJFT BOEUIFJNQBDUPGNJDSPCJBM EJWFSTJUZPOFDPTZTUFNGVODUJPOJOH .BJOIBCJUBUTPGJOUFSFTUBSFUIFTPJM BOEUIFSIJ[PTQIFSF M
5FDIOJTDIF6OJWFSTJUFJU%FMGU /FYUHFOFSBUJPO3FBDUPS 'PDVTPOUIF$IJOFTF)531.EFTJHO JODMPTFDPPQFSBUJPOXJUIUIF*/&5PG 5TJOHIVB6OJWFSTJUZJO#FJKJOH"JN NBYJNJ[BUJPOPGUIFQPXFSSBUJOHPG UIF)531.XJUIPVUJODSFBTFPGSFBD UPS WFTTFM EJNFOTJPO 'PDVT PO UIF )53 UP WBMJEBUF UIF DBMDVMBUJPO TDIFNFXJUIUIFNPEFMTGSPN*/&5 BOEFYQFSJNFOUBMEBUB M
"DBEFNJTDI.FEJTDI$FOUSVN 6CFOUTBNFONFUEFHZOBFDPMPHFO WFSBOUXPPSEFMJKL WPPS EF EJBHOPT UJFL FO CFIBOEFMJOH WBO QBUJÑOUFO NFU GVODUJPOFMF VSPMPHJTDIF QSPCMF NBUJFL JO SVJNF [JO 0PL QBSUJDJ QFFSU V JO EF MPQFOEF GVODUJPOFMF POEFS[PFLTMJKOFOCFOUVNFEFWFS BOUXPPSEFMJKLWPPSEFEBHFMJKLTFCF HFMFJEJOHWBOEF"*0TEJFXFSL[BBN [JKOPQEJUHFCJFE M
1I%TUVEFOU
2VBOUJUBUJWF3FTFBSDIFS
0OEFS[PFLFSJP
1SPNPWFOEVT
4OFMDPEFT
-FJEFO6OJWFSTJUZ 1TZDIPMPHJDBM3FTFBSDI .BJO UPQJD i5IF SPMF PG #%/' JO BOYJFUZBOEEFQSFTTJPOGSPNHFOFUJD WVMOFSBCJMJUZUPUIFJNQBDUPGFOWJ SPONFOUBM TUSFTTPSTw *NCFEEFE JO UIF TVCQSPHSBN i4USFTT SFHVMBUJPO DPHOJUJPO BOE QTZDIPQBUIPMPHZw PG UIF $MJOJDBM 1TZDIPMPHZ 6OJU mOBO DJBMMZ TVQQPSUFE CZ B /80 7*%* HSBOU M
/*%*,/"8 5IFSFTFBSDIFSJTSFTQPOTJCMFGPSUIF JNQSPWFNFOUPGFYJTUJOHNPEFMTBOE UIFEFWFMPQNFOUPGTUPDIBTUJDNPE FMTGPSNBLJOHEFNPHSBQIJDQSPKFD UJPOT BT XFMM BT QPQVMBUJPOCBTFE QSPKFDUJPOTJOSFMBUFEBSFBTTVDIBT UIFMBCPVSNBSLFU QVCMJDIFBMUIBOE TPDJBM TFDVSJUZ 5IF NPEFMT JODMVEF CPUI NBDSP BOE NJDSPTJNVMBUJPO NPEFMT M
-6.$ )FNBUPMPHJF 8JK[PFLFOFFO0*0WPPSFFOPOEFS [PFLOBBSEFCFMBOHSJKLFSPMEJFEF 7PO 8JMMFCSBOE GBDUPS TQFFMU CJK EF CMPFETUPMMJOH%PFMJTJO[JDIUWFSLSJK HFO JO EF NFDIBOJTNFO EJF UFO HSPOETMBHMJHHFOBBOEFJOWMPFEWBO EF"#0CMPFEHSPFQPQEF7PO8JMMF CSBOEGBDUPSDPODFOUSBUJFFOGVODUJF M
76NFEJTDIDFOUSVN )FUPOEFS[PFLTJOTUJUVVU*$&/ #SBJO *NBHJOH FOEF"GE"OBUPNJF/FV SPXFUFOTDIBQQFO GJOBODJFSFO FFO POEFS[PFL OBBS EF DPSUJDPTVCDPSUJ DBMF FO DPSUJDPDPSUJDBMF DPOOFDUJWJ UFJU CJK EF [JFLUF WBO 1BSLJOTPO .JEEFMTSFQFUJUJFWFUSBOTDSBOJFMFNBH OFUJTDIF TUJNVMBUJF S5.4 XPSEFO EFCFUSPLLFOIFSTFOTZTUFNFOFYQF SJNFOUFFMHFNPEVMFFSE M
"DBEFNJD5SBOTGFS 4OFMEFDPNQMFUFWBDBUVSF[JFO 3FDIUTPOEFSBBOFMLFWBDBUVSFTUBBU FFOTOFMDPEF7VMEFDPEFJOPQEF TUBSUQBHJOB WBO EF WBDBUVSFTJUF XXXBDBEFNJDUSBOTGFSOMFOKFLSJKHU EJSFDU EF WPMMFEJHF WBDBUVSFUFLTU UF [JFO
JOGPBDBEFNJDUSBOTGFSOMBDBEFNJDUSBOTGFSPSH WPPSEF[FFOSVJNBOEFSFXFUFOTDIBQQFMJKLFWBDBUVSFTGPSUIFTFBOEPWFSPUIFSTDJFOUJmDWBDBODJFT
M
AcademicTransfer, your next step in excellence
ZATERDAG 16 FEBRUARI 2008
Respons 17
VACATUREOVERZICHT Bekijk deze en meer vacatures op www.depers.nl/carriere BEDRIJF
FUNCTIE
KORTE OMSCHRIJVING
PLAATS
JOB-CODE
LOCATIE
BONUS
Lead Developer Java
Als meewerkend voorman vormt de Lead Developer de spin in het web.
Utrecht
P3XJNSA9
online
€ 3.000
Assistent Accountant Manager Back Office Financial Manager Assistent Controller Manager Accounting
Financial in uitdagende omgeving resultaatgerichte coach die effectief stuurt en actief ondersteunt Geeft operationeel leiding aan financiële administraties van diverse projecten/landen, levert financiële managementinformatie. Managementrapportages, budgettering, holdingadministratie, optimaliseren van de AO/IC en diverse ad hoc projecten en analyses. Verantwoordelijk voor het beheer, de controle en de rapportage over de in- en uitgaande financiële stromen.
Amsterdam Eindhoven Slochteren Eindhoven/Weert Utrecht
H895AKG FEHNRYD PY83T5AY PZF488SC PGA4S4HJ
pag. 16 pag. 14 pag. 22 pag. 22 pag. 22
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Logistics Account Potential
Opereert op strategisch niveau. Opzetten van planning en logistieke service richting de belangrijkste Europese afnemers.
Schiedam
PAS91D8D
pag. 22
n.v.t.
Applicatie Consultants (m/v) Implementatie Consultants (m/v)
Als Applicatie Consultant zorg je voor een succesvolle implementatie van HR Informatie oplossingen bij onze klanten. Als Consultant Implementatie zorg je voor een succesvolle implementatie van onze bancaire oplossingen bij onze klanten.
Hoofddorp Hoofddorp
2SAJ22D A42Z3RE
pag. 13 pag. 13
n.v.t. n.v.t.
Enthousiaste (Junior) Database Beheerder Resultaatgerichte Accountmanagers Senior Microsoft Systeem Architect System Analist Ervaren R&D Consultant Progress Test engineer TMAP
Je hebt affiniteit met computers en wilt graag werken én leren binnen een jong en enthousiast team. Enthousiaste accountmanagers met ervaring in het verkopen van projecten, beheer en consultancy. In teamverband en projectmatig ontwerpen van nieuwe architecturen.Analyseren en optimitaliseren van bestaande architecturen. Stelt samen met de klant de kern van de Use-cases samen; de functionele specificaties van het systeem. Een zeer ervaren Progress-consultant, die naast het werken in projectteams meer dan speciale belangstelling heeft voor R&D. HBO/WO opleidingsniveau en aantoonbare ervaring op het gebied van testen en het gebruik van testtools.
Nieuwegein. Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht
RN1DQ8V PNG3EZDZ PRZE5YEV PTYXZJ1H PRTXHQ8Z P4ZAKX23
pag. 6 online online online online online
n.v.t. € 1.500 € 1.500 € 2.000 € 1.500 € 1.500
Juristen Compliance Officer
Adviseren leden in geschillen met aannemers en projectontwikkelaars. Voert namens de leden onderhandelingen. Volgt relevante ontwikkelingen in wet- en regelgeving op de voet. Is proactief in het vastleggen van compliance risico’s.
Amersfoort Oosterhout
PD71KTCD PHDH17SR
pag. 22 pag. 22
n.v.t. n.v.t.
Senior Marketeer Data Delivery Manager Marketing & Communicatie Marketing & Sales Manager Retail
Als senior marketeer ben je verantwoordelijk voor de marketing activiteiten van de productgroep ‘data delivery’. Nieuwegein. Ontwikkeling en realisatie van de interne en externe communicatie. Beleidsontwikkeling op het gebied van maatschappelijke betrokkenheid. Stolwijk Verantwoordelijk voor het marketing budget, analyses van omzetten en het bewaken van brandstof-, shop- en wasmarges. Rotterdam
G825Q37 P29JVR9S P251BFQB
pag. 6 pag. 22 pag. 22
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
CAQFKKX
pag. 7
n.v.t.
Automatisering Ingenium Groep B.V.
Financieel/Economisch VU Amsterdam - Michael Page Janssen & Janssen - Mercuri Urval Koop Duurzame Energie – YER Vinci - YER Zesko - YER
Inkoop/Logistiek Cargill - YER
IT Services
WDM Nederland Caesar Groep Caesar Groep Caesar Groep Caesar Groep Caesar Groep
Juridisch Vereniging Eigen Huis - YER Cardif - YER
Marketing WDM Nederland Rabobank - YER Argos Oil – YER
Overig FloraHolland - Bequaam
Teamleider Interne Begeleiding Productkwaliteit De teamleider Interne Begeleiding levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de organisatie, het proces en de dienstverlening aan kwekers. Aalsmeer
Vacatures direct in je mailbox? 1. Zelf interesse Wil je een link naar de vacature in je mailbox ontvangen? SMS dan JOB gevolgd door de job-code van de gewenste vacature en je e-mailadres naar 5566. 2. Tip een vriend Wil je iemand anders op de hoogte brengen van een vacature? SMS dan TIP gevolgd door de job-code van de gewenste vacature en het e-mailadres van degene die je wilt tippen naar 5566.
Personeel/Organisatie PricewaterhouseCoopers – YER Rens Joosen
Manager Content Services Officemanager
Zal verantwoordelijk zijn voor een optimale informatievoorziening met betrekking tot vakliteratuur voor de professionals van PwC. Verantwoordelijk: voor de aansturing van de binnendienst, facturatie, communicatie naar klanten, offertes en meer.
Amsterdam Oosterhout
PQARDD2F P2S2Y7G2
pag. 22 online
n.v.t. € 2.000
Jurist
U adviseert het college van bestuur op bestuursrechtelijk terrein
Nijmegen
PTYX3CRK
pag. 16
n.v.t.
MBO/HBO werk- en denkniveau, secretariële opleiding en een uitstekende kennis van de Nederlandse en Engelse taal Een HBO werk- en denkniveau met een afgeronde directiesecretaresse opleiding Je bent een starter of toe aan een volgende stap en een goede beheersing van het MS Office pakket
Amsterdam Barneveld Amsterdam
JBBDRA5 91367CT G67977N
pag. 2 pag. 2 pag. 2
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Rayon Manager met focus op marktbewerking in de bevestigingstechniek entrepreneur met focus op marktontwikkeling Is verantwoordelijk voor de coördinatie en uitvoering van de vastgoedmanagementtaken in de regio Zuid-Nederland. De Key Account Manager heeft een professionele en creatieve aanpak in het identificeren en acquireren van nieuwe klanten. Verantwoordelijk voor het totale verkoop traject. Advisering en begeleiden van maatwerkoplossingen bij inrichting werkplek.
Landelijk Nijmegen Zaandam Utrecht Amsterdam-Zuidoost
NHR2S75 4Q8K72K PAR42TS5 P2BFQF8S PXC1595B
pag. 14 pag. 14 pag. 22 pag. 22 pag. 22
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Onderzoekprogramma’s binnen het Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur The primary aim is to unravel mechanisms how proteins and/or their fractions affect blood pressure. Het onderzoek kent een sterke verankering in het praktijkveld van ongevallenpreventie en traumazorg. Fieldwork takes place in research sites in Jiangxi, Yunnan, Ningxia, Gansu, and Inner Mongolia. Academici met aantoonbare belangstelling voor de oncologie met tenminste enkele jaren onderzoekservaring. We aim to study the role of stress in the etiology of asthma in a cohort of adolescents. Areas of research include the survival, adaptation of micro-organisms and the impact of microbial diversity This research aims at a maximization of the power rating of the HTR-PM without increase of reactor vessel dimension. Verantwoordelijk voor de diagnostiek en behandeling van patiënten met functionele urologische problematiek The role of BDNF in anxiety and depression: from genetic vulnerability to the impact of environmental stressors Responsible for the improvement of existing models and the development of stochastic models for making demographic projections Onderzoek naar de belangrijke rol die de Von Willebrand factor speelt bij de bloedstolling. Een onderzoeksproject naar de cortico-subcorticale en cortico-corticale connectiviteit bij de ziekte van Parkinson.
Utrecht Maastricht Rotterdam Wageningen Amsterdam Groningen Groningen Delft Amsterdam Leiden Den Haag Leiden Amsterdam
PV6J35SX P5QGVQ64 PGZ21HQ8 PFS6K15X P7SJV72J P98GDJYN PDF93QCT P75FTBCH P2A6H1S3 PZQDFGDQ PHDNJZQ5 P5V7BCVH P7E3DRHR
pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 16
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Staf/Beleid Radboud Universiteit - AcademicTransfer
Staf/Beleid/Bestuur Bank of Scotland Nederland - Pro Assistance Secretaresse PTC+ - Pro Assistance Directiesecretaresse Pro Assistance Office Assistent
Verkoop MÜPRO - Mercuri Urval Janssen & Janssen - Mercuri Urval Ahold Vastgoed BV – YER Cycleon - YER Svoboda Büromöbel – YER
Rayon Manager Noord-West Nederland Commercieel Manager Commercieel Vastgoedondernemer Key Account Manager Key Account Manager
Wetenschap/Onderzoek Universiteit Utrecht - AcademicTransfer TI Food & Nutrition - AcademicTransfer Erasmus MC - AcademicTransfer Wageningen Universiteit - AcademicTransfer KWF Kankerbestrijding - AcademicTransfer UMC Groningen - AcademicTransfer RUG - AcademicTransfer TU Delft - AcademicTransfer AMC - AcademicTransfer Universiteit Leiden - AcademicTransfer KNAW - NIDI - AcademicTransfer LUMC - AcademicTransfer VU medisch centrum - AcademicTransfer
Hoogleraar Scientific researcher Junior onderzoeker Postdoc Fellowships PhD student Assistant Professor PhD student Uroloog PhD student Quantitative Researcher Onderzoeker in opleiding Promovendus
Kijk voor meer vacatures op www.depers.nl/carriere Ons bonussysteem In exclusieve samenwerking met Spotajob bieden we u nu de mogelijkheid om niet alleen voor uzelf op zoek te gaan naar een baan. Spotajob gaat op innovatieve wijze om met het aloude gegeven dat mensen meestal vanuit hun netwerk op nieuwe carrièremogelijkheden worden gewezen. Door de kracht van dit netwerk te benutten kunt u vrienden, oud collega’s en andere contacten op interessante banen wijzen. Worden zij aangenomen, dan ontvangt u daarvoor de vermelde bonus. Spotajob – Targeting Talent
‘Grenzeloos ambitieus om het Nederlandse bedrijfsleven verder te helpen? Schuif dan aan’
Financiële hoogvliegers solliciteren niet. Ze ontbijten met de top van ING Ontbijten met Annerie Vreugdenhil
en Vedior bij hun integratieplannen. Onze medewerkers zetten zich 200%
Beursgangen, fusies en megadeals. Haal je daar als echte professional je
voor de klant in. Om verder te groeien zouden we 300% van ze moeten
hart aan op? Dan nodigt de top van ING Wholesale Banking je graag uit
vragen. Dat gaat wat ver. Daarom zijn we op zoek naar gedreven hoog-
voor een ontbijt. Met Annerie Vreugdenhil bijvoorbeeld. In haar 16 jaar
vliegers. Ondernemende mensen die bewezen succesvol zijn in de financiële
bij de bank heeft ze bij verschillende onderdelen gewerkt. Pro- actief en
wereld. En net zo ambitieus als wij.
klantgericht als ze is, groeide ze uit tot Directeur Corporate Clients. Ze is continu bezig met de strategische agenda van de klant en stuurt onze
Hoe kom je aan tafel?
Relationship Managers aan. Er valt nog veel meer te vertellen. Maar dat
Aan een overname gaat uitgebreid boekenonderzoek vooraf. Bij een over-
doen we wel aan tafel.
stap naar een andere werkgever, ben je uiteraard even secuur. Ambitieus als je bent, wil je gelijk met de top aan tafel. En wij met jou. Onze ontbijt-
200% inzet voor het Nederlandse bedrijfsleven
gesprekken vinden plaats in februari en maart. Kijk voor meer informatie
Dé financiële partner voor het Nederlandse bedrijfsleven. Die rol vervullen
op www.ingwholesalebanking.com/careers.
we meer en meer. Neem de claimemissie voor Fortis. Een deal die vorig jaar € 13,4 miljard opleverde. We begeleidden de overname van Essent Kabelcom door Warburg Pincus. En recentelijk adviseerden we Randstad
DOING WELL BY DOING RIGHT
ZATERDAG 16 FEBRUARI 2008
Per Se
opzaterdag
‘Talent bestaat niet’ Cabaretier Daniel Arends >>p 26 Snelle hobby Vrouwen met een vette bak
Napels Een glimp van Fellini
Body art Beschilderde bolle buiken
Pagina 20
Pagina23
Pagina 33
20
Zijn
AUTO’S
Vrouwen met een vette bak Auto’s, speledingetjes voor mannen. Maar ook vrouwen lopen warm voor de heilige koe. De industrie begint het door te krijgen: vrouwen en auto’s, geen gekke combinatie. Pamela Wilhelmus
R
Als mijn man weer een bekeuring ziet binnenkomen, wordt-ie boos
ood is de kleur van het stoplicht. Ontspannen komt een sportmodelletje BMW, de Coupé Z4, aangereden. Langzaam komt de wagen tot stilstand. Enkele seconden later doemt een Audi A3 op. Ook deze stopt voor het rode verkeerslicht, en de bestuurder draait jaloers zijn hoofd opzij. Tering, wat een wagen. Maar wat ziet-ie nu? Een vrouw achter het stuur. Verbeten draait hij zijn hoofd naar het stoplicht, de spieren in zijn been spannen zich aan en zodra het licht op groen springt, scheurt hij weg. De BMW hobbelt er rustig achteraan, zonder in te halen, zonder achter te blijven. ‘Het overkomt me zo vaak sinds ik deze nieuwe auto heb’, glimlacht Bettine Weijts. Onlangs verruilde de advocate haar leaseauto voor de Coupé Z4, en sindsdien is het racewedstrijdjes spelen op de weg niet van de lucht. Weijts doet er graag aan mee. ‘Het is vooral die ene weg. Er zijn twee punten met verkeerslichten. Ik zie ze zo vaak naast me stoppen voor het eerste stoplicht, van die haantjes, klaar om te doen wie het snelste optrekt. Maar wat ze niet weten, is dat er even verderop nog een stoplicht is dat altijd ook op rood staat. Bij de eerste doe ik nog of het me moeite kost ze bij te houden. Dan zie je ze met een zelfingenomen grijns stoppen bij het tweede rode licht. Tot dat op groen springt. Dan is het mijn beurt. Ze houden me nooit bij. Ik laat een heel spoor achter van gekneusde mannelijke ego’s, vrees ik.’ Was van oudsher de heilige koe een typisch mannending, met de toenemende emancipatie bezitten steeds meer vrouwen hun eigen automobiel. Maar meer dan dat. Ze vinden het ook nog eens echt leuk om er in te rijden. Jaren geleden al waren er de eerste tekenen van een groeiende groep vrouwelijke autofanaten, maar vandaag de dag gaat het nog een stuk verder dan een select groepje dames dat niet uitgepraat raakt over pk’s, autotypes en favoriete merken. Vorig jaar werden er van de 226.948 nieuw aan particulieren verkochte auto’s, 77.741 verkocht aan een vrouw. Dat is ruim 34 procent. Van alle auto’s van particulieren in Nederland behoort ruim een op de drie auto’s toe aan een vrouw. En dat aantal neemt alleen maar toe. Wil je je merk écht verstevigen als autofabrikant, dan richt je je op de vrouwelijke klandizie. Want daar zit groei in. In 1985 had nog slechts 36 procent van alle vrouwen met een rijbewijs een auto, tegenwoordig is dat al zo’n 60 procent, blijkt uit cijfers van het CBS. Tijd voor maatregelen voor de autobranche.
Goudmijn Volvo was de eerste autofabrikant die reageerde op deze nieuw aan te boren doelgroep. Het bedrijf ontwierp de zogeheten Your Concept
Car, een auto gemaakt door en voor vrouwen. De fabrikant had tot voor kort te lijden onder een ondermaatse verkoop aan deze goudmijn in doelgroepenland. Nog geen 15 procent van hun wagenpark werd verkocht aan een mevrouw. ‘Volvo liep behoorlijk achter op het gebied van aantrekkelijkheid voor dames’, vertelt Huib de Vries van Volvo Cars Nederland. Dus ontwierp het bedrijf in 2004 de Concept Car. Vrouwenauto alla, een roze Pink Lady miniauto met een jukebox erin en pluchen bekleding was de Concept Car allerminst. De Vries: ‘Wat we vooral merkten, nadat we onderzoek hadden gedaan naar de wensen van vrouwen, was dat als je een auto ontwikkelt voor de vrouw, dat het een stoere, sportieve auto wordt met allerhande toepassingen en gadgets waar mannen ook lol van hebben. Wij geloven absoluut niet in een “vrouwenauto”. De auto die een vrouw mooi vindt, vindt een man ook mooi. Er zitten zeker wel verschillen tussen hoe mannen en vrouwen naar auto’s kijken. Vrouwen kijken veel minder vanuit hun emotie, meer naar de praktische bruikbaarheid, terwijl een man meer interesse heeft in wieldoppen, pk’s en motoren. Maar de grap is dat blijkt dat vrouwen, al zijn ze niet gericht op de pk’s, uiteindelijk van dezelfde auto’s zeggen dat ze lekker rijden als mannen. Ze weten alleen niet waardoor dat komt. En de handigheidjes die vrouwen appreciëren in een auto, vinden mannen ook handig. Maar dat merken zij op hun beurt pas als ze ermee in aanraking komen, daar denken mannen dan weer niet over na van tevoren.’
Ruitenwisservloeistofvuldop Een van de handigheidjes waar De Vries het over heeft, is een ruitenwisservloeistofvuldop aan de buitenkant. ‘Die werd ontzettend gewaardeerd in de Concept Car. Nooit meer je motorkap open doen om de ruitenwisservloeistof bij te vullen. Dat is een van de onderdelen waar we nu hard mee bezig zijn om die te implementeren in de nieuwe modellen.’ Met de Concept Car is het uiteindelijk bij een testcase gebleven, maar niet lang na de ontwikkeling van deze ‘vrouwenauto’ kwam de Volvo C30 op de markt: een nieuw model, speciaal uitgerust met diverse onderdelen die bij vrouwen in de smaak vielen. ‘De C30 bezit allerlei details die in de Concept Car zaten’, gaat De Vries door. ‘Hij heeft zowel voor het interieur als het exterieur bijvoorbeeld meer mogelijkheden om de auto te individualiseren. Een soort maatpak.’ Het gevolg is dat 41 procent van de Volvo C30 bezitters een vrouw is. ‘En die klanten komen er voor ons alleen maar bij. We boren met zo’n model de snelst groeiende groep autobezitters aan.’ Ook bij het typische mannenmerk BMW merken ze dat vrouwen steeds meer interesse krijgen voor stoere auto’s. Al zijn de verhoudingen tussen verkopen aan vrouwen en mannen nog één staat tot tien, enkele jaren geleden was het aantal vrouwen dat een BMW aanschafte
Zijn 21
MARTIJN DE VRIES
nog verwaarloosbaar. Diederik Reitsma van BMW: ‘We zijn een merk met vooral mannelijke, maar ook veel vrouwelijke klanten. Deze groeiende groep voelt zich vaak aangetrokken tot merken met een mannelijke uitstraling, waar een krachtig, uitgesproken modern design een grote rol speelt. Zij willen vaak juist wegblijven van een typische vrouwenauto.’ Steeds meer interesse dus van vrouwen voor stoere auto’s. Oftewel, of het nu om een man of een vrouw gaat, de uitstraling van een auto moet altijd stoer zijn. Niet verwonderlijk dus, dat de eerste auto die ooit door een vrouw werd bestuurd de voorloper was van, of all cars, de Mercedes. De bestuurster was Bertha Benz, die was getrouwd met de uitvinder van de eerste auto met benzinemotor Karl Benz. Op 5 augustus 1888 pakte ze stiekem de auto van haar man mee en reed met een snelheid van 15 kilometer per uur de 106 kilometer lange weg van Mannheim naar Pforzheim. Het autoplezier zat er dus wel al bijtijds in bij de vrouwen. Dat wordt ook nog maar eens bewezen door het bestaan van de autoclub Vrouw&Auto. De club is een doorstart van de in 1959 opgerichte EVAC, de Eerste Vrouwelijke Automobilisten Club. Voorzitter was jarenlang de inmiddels 77-jarige Miep Benard-Wiegeraadt. Zij is ook nog lid geweest van de EVAC. ‘Vanaf 1958, toen ik mijn rijbewijs haalde, heb ik veel in de auto gezeten. Ik begon met een Kever. Vervolgens heb ik alle Volkswagens doorlopen, tot de K70. Toen was er geen grotere meer, en ben ik maar op de Volvo overgestapt.’
Vrouwenrally In 1990 richtte Miep Benard met wat andere vrouwen Vrouw & Auto op nadat de EVAC ter ziele was gegaan. Sindsdien organiseert de vereniging eens per maand een rally-achtige autorit voor de leden. In koppels van twee, een kaartlezer en een chauffeur, moeten de dames zo snel mogelijk een ingewikkeld parcours afleggen waarbij de kaarten ook nog eens gemanipuleerd worden. Benard: ‘Het is altijd op een donderdag. Sommige dames geven er al hun adv-dagen voor op om mee te doen.’ Naast de maandelijkse
autorit van de vereniging doen de meeste vrouwen ook nog aan door andere verenigingen georganiseerde rally’s mee. Op een zonnige zaterdag in januari verzamelt zich een grote groep leden van Vrouw & Auto om mee te doen aan zo’n rally: de Happy New Year’s Drive. Langzaam komt de ene na de andere vette bak het terrein op bij de golfclub in Voorthuizen. En dan ineens verschijnt een knalrood Fiatje 500, het nieuwste model, nog nauwelijks in Nederland te koop. Vice-voorzitter van Vrouw & Auto Susanne Belger stapt uit. ‘Ik was de eerste in Nederland die deze auto had’, zegt ze, glimmend van trots. Deze ochtend vertrok Belger wat laat van huis, vertelt ze in het voorbijgaan. ‘Ha, dat dacht ik al, dat was jij op de snelweg, die rode flits’, wordt haar toegeroepen door een van de verzamelde deelneemsters. ‘Ik was op de snelweg, en ik dacht, gassen, anders kom ik te laat. Honderdtachtig. Maar ik had ook een cd van Salomon Burke opstaan’, fluistert ze verontschuldigend. ‘Die trouwens werd onderbroken voor een waarschuwing voor een flitspaal.’ Thuis heeft Belger vijf auto’s staan. Drie sportwagens en twee gewone. ‘Ik rijd 25.000 tot 30.000 kilometer per jaar voor mijn plezier. Ik ben echt milieubewust, de papiertjes van de theezakjes gaan nog bij het oud papier. Tot het over auto’s gaat. Dan heb ik een blokkade. Als ik ergens een suikerzakje met een afbeelding van een auto erop krijg, bewaar ik het. Van elke auto die ik ooit heb gehad, heb ik een dinky toy. Allemaal precies op maat. Hoeveel ik er heb? Geen idee. Tientallen.’ Inmiddels melden de deelnemers aan de Happy New Year’s Drive zich bij de inschrijftafel. Bestuurslid Joan van de Lustgraaf heeft de route uitgezet en zit klaar met haar laptop om iedereen de benodigde papieren te overhandigen. De muis van haar laptop heeft de vorm van een auto.
Drempel De rit van vandaag voert over de landweggetjes in de buurt van Barneveld. Op de kaart is met strakke, rechte lijnen een grens getekend, en de automobilisten moeten de grens telkens zo dicht mogelijk naderen, maar ze mogen er niet overheen. Om te checken of de goede route
Hard rijden moet kunnen, als het maar niet gevaarlijk is
wordt genomen, staan op diverse plekken markeringstekens in de vorm van letters die moeten worden genoteerd. Maar langs de weg staan ook foute markeringstekens, en met de kaart is geknoeid, dus het is geen sinecure om binnen de opgelegde tijd de finish foutloos te bereiken. De kaartlezer van Susanne Belger – ondergetekende – doet het al meteen fout. Na krap vijf minuten is het niet meer zeker waar we zijn op de kaart. Niks getreurd, de chauffeuse weet het gaspedaal goed te raken als we weer op de goede weg zitten, en de snelheidsmeter schiet langs de honderd, honderdtien, honderdtwintig kilometer per uur wanneer het Fiatje over de landweggetjes in de Barneveldse polder scheurt. ‘Hard rijden moet kunnen, als het maar niet gevaarlijk is’, stelt Belger gerust wanneer de bijrijder bijna met haar hoofd tegen het dak van het autootje wordt gelanceerd bij het passeren van een drempel. ‘Oeps, sorry.’ Wanneer na de rit de favoriete auto’s van Belger ter sprake komen, klinkt het niet verrassend: ‘De Volvo C30 vind ik leuk. Die heeft allerlei leuke gadgets. Daar hou ik van. Lusjes aan de zonneschermpjes zodat je je nagels niet hoeft te breken als je ze naar beneden trekt bijvoorbeeld. Ik hou ook van stoelverwarming. Dat heb ik in mijn Saab Cabrio, lekker warm. En een TomTom vind ik fantastisch. Waar ik het liefst in zou rijden? In een Maserati. Maar er zijn grenzen, twee ton voor een auto vind zelfs ik wat veel.’ Nadeel aan de meeste auto’s vindt Belger dat je vaak te laag zit. De andere leden van Vrouw & Auto knikken instemmend. Niet weinigen van hen gebruiken regelmatig een kussentje op de chauffeursstoel om goed overzicht te hebben. Maar kleine auto’s, daar hebben de dames beslist geen voorkeur voor. ‘Ik reed eerst in een Peugeot 205, en ik had moeite om me staande te houden op de weg als ik forensde tussen Maarssen en Den Haag’, zegt penningmeester van Vrouw & Auto Maresa Huijsman. ‘Vooral die Mercedessen, die rijden maar stoïcijns door. Ze lopen te duwen terwijl ik standaard al vijf kilometer te hard rijd. Nu rijd ik in een Renault 25. Dat helpt.’ Huijsman is niet de enige die te hard rijdt, overigens. Belger
vertrouwt ons toe dat ze haar boetes tegenwoordig door een vriendin laat betalen. ‘Als mijn man ziet dat er weer een bekeuring binnen is gekomen, wordt-ie boos.’
Echte liefhebsters Het is duidelijk, we hebben hier te maken met de echte liefhebsters. Ogen gaan glanzen wanneer er over auto’s wordt gesproken en vol enthousiasme delen de deelneemsters aan de autorit hun ervaringen van onderweg. Van enig fanatisme zijn de leden van Vrouw & Auto niet gespeend. Misschien niet helemaal representatief voor de gemiddelde vrouw, maar de groeiende interesse van vrouwen voor auto’s wordt er des te beter door geïllustreerd. Wel geven ritrijdsters toe dat ze van de technische kant van auto’s niet veel kaas hebben gegeten. Vooral de vormgeving, de sportieve rijstijl en de leuke gadgets in de auto doen de harten van deze dames sneller kloppen. Interessant om aan de ervaringen van de vrouwelijke autoliefhebsters af te meten hoezeer de autobranche al geëmancipeerd is. Hoe worden zij benaderd door de autodealers als ze weer eens een kijkje gaan nemen naar het nieuwste model van hun favoriete merk, in vertwijfeling of hij nou echt moet worden aangeschaft of dat ze toch nog maar even zullen wachten? Nu, wat dealers betreft valt er in de autobranche nog wel wat te verbeteren, blijkt. Belger: ‘Ze vragen wel eens, koopt u ‘m of uw man. Daar kon ik vroeger erg beledigd door raken. Tegenwoordig denk ik, ach man, je weet niet beter. Ik heb deze interesse en laat me niks aanpraten. Vrouwen en mannen zijn verschillend, en garages blijven een beetje een mannenwereldje. Maar dat doet niets af aan mijn keuze voor mijn hobby. Want al houd ik van auto’s, ik blijf een vrouw. En al ben ik een vrouw, ik lees de kaart nooit op z’n kop.’ p
De eerstvolgende autorit van Vrouw & Auto vindt plaats op donderdag 21 februari. Meer informatie op www.vrouwenauto.eu
22
Respons
Your last stop before the top JURISTEN
ASSISTENT CONTROLLER
Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Amersfoort Vereniging Eigen Huis (VEH) komt op voor de belangen van (toekomstige) eigenwoningbezitters in het krachtenveld tussen politiek, overheid, financiële instellingen en bouwwereld. Met ongeveer 230 medewerkers biedt VEH aan ruim 690.000 leden informatie en advies op bouwtechnisch, juridisch, financieel en fiscaal terrein. Kernwaarden zijn betrokken, strijdbaar en deskundig. De Juristen van de afdeling Juridische Ledenservice hebben een actieve en zelfstandige rol in de kern van de organisatie. Als Jurist adviseer je de leden op een bij voorkeur proactieve wijze in geschillen met aannemers, projectontwikkelaars en andere professionele partijen, voer je namens de leden onderhandelingen op het scherpst van de snede en ben je verantwoordelijk voor alle noodzakelijke correspondentie. Waar nodig voer je procedures, voornamelijk bij de Raad van Arbitrage voor de Bouw. Daarnaast ondersteun je andere afdelingen binnen de organisatie op juridisch gebied en treed je namens VEH naar buiten middels bijvoorbeeld publicaties. Uitdagende functie in een professionele en vooruitstrevende werkomgeving. Profiel: Nederlands recht, drie jaar relevante werkervaring, kennis bouwrecht, proactief, zelfstandig, resultaatgericht, communicatief en analytisch sterk. Consultant (Laren): Ursula Holdinga, mobiel 06 - 29 00 85 91
€ 40.000,= - € 45.000,= + auto - Eindhoven/Weert Vinci, als wereldleider genoteerd aan de CAC-40, is qua activiteiten onder te verdelen in VINCI Concessions, VINCI Construction, VINCI Roads en VINCI Energies. Wereldwijd telt Vinci 142.500 medewerkers. VINCI energies is specialist op het gebied van informatie- en energietechnologie en ontwerpt, implementeert en onderhoudt systeemoplossingen voor de industrie, dienstverlening en de overheid. In Nederland wordt met 700 medewerkers, verdeeld over een zestal werkmaatschappijen, een omzet behaald van € 105 Mio. Deze werkmaatschappijen worden bestuurd vanuit de holding welke gesitueerd is in Eindhoven en waarvan de Assistent Controller onderdeel uitmaakt. De Assistent Controller rapporteert rechtstreeks aan de Financieel directeur en is verantwoordelijk voor managementrapportages, budgettering, holdingadministratie, het optimaliseren van de AO/IC en diverse ad hoc projecten en analyses. Hiertoe bezoekt de Assistent Controller veelvuldig de werkmaatschappijen op verschillende locaties in Nederland. Profiel: minimaal HBO-opleiding met economische achtergrond. Analytisch, gedreven, accuraat en communicatief sterk. Goede beheersing van Engelse taal. Brede en afwisselende finance functie. Consultant (Eindhoven): Rob van de Sanden, mobiel 06 - 14 03 79 31
COMMERCIEEL VASTGOEDMANAGER
COMPLIANCE OFFICER
Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Zaandam Ahold Vastgoed BV is gericht op het verwerven, realiseren en beheren van locaties ten behoeve van vestigingen van de Nederlandse werkmaatschappijen van Ahold, te weten Albert Heijn, Etos en Gall & Gall. De afdeling Vastgoedmanagement beheert de vastgoedportefeuille van Ahold Vastgoed en is verantwoordelijk voor het afsluiten van alle huurovereenkomsten voor de winkelwerkmaatschappijen en voor alle daaruit voortvloeiende (contractuele) verplichtingen. De Commercieel Vastgoedmanager is verantwoordelijk voor de coördinatie en uitvoering van de vastgoedmanagementtaken in de regio Zuid-Nederland. Is verantwoordelijk voor het optimaliseren van de huisvestingslasten, onderhandelt met eigenaars/beleggers en sluit en beheert huurovereenkomsten. Reduceert leegstand. De Commercieel Vastgoedmanager geeft leiding aan 2 vastgoedassistenten. De ideale kandidaat heeft een afgeronde HBO/academische opleiding. Minimaal 5 jaar specifieke commerciële werkervaring in vastgoedbeheer en kennis van de commerciële, juridische, financiële en technische aspecten van onroerend goed. De kandidaat heeft affiniteit met retail. Is zelfstandig, proactief, accuraat, communicatief sterk en onderhandelingsvaardig. Zowel klant- als resultaatgericht. Consultant (Amsterdam): Simone van Veen, mobiel 06 - 52 71 51 71
Goede arbeidsvoorwaarden - Oosterhout Cardif is actief in 30 landen en maakt onderdeel uit van de groep BNP Paribas. Cardif is met 120 medewerkers in Nederland al 12 jaar een betrouwbare aanbieder van verzekeringen. In 2006 is de stafafdeling Compliance opgericht. Deze afdeling heeft als missie om de organisatie op het gebied van compliance te professionaliseren. Eén van de kerntaken is het helpen ontwikkelen en inbedden van beleid om te voldoen aan de toenemende -complexe- wet- en regelgeving en groepsrichtlijnen. Daarnaast is de afdeling verantwoordelijk voor de awareness op de diverse onderwerpen binnen de organisatie. De Compliance Officer volgt relevante ontwikkelingen in wet- en regelgeving op de voet, is proactief in het analyseren en vastleggen van compliance risico’s, assisteert de Raad van Bestuur bij het ontwikkelen en implementeren van beleid en bij het informeren en opleiden van personeel, rapporteert periodiek aan de Raad van Bestuur,en onderhoudt contacten met toezichthouders. De kandidaat heeft een afgeronde opleiding Nederlands recht, gedegen kennis van compliance wet- en regelgeving (m.n. WFT), ervaring als (bedrijfs)jurist bij een financiële dienstverlener of als toezichthouder, een sterke persoonlijkheid en is flexibel, kritisch en communicatief. Consultant (Rotterdam): Tijn van den Steenhoven, mobiel 06 - 41 66 53 37
FINANCIAL MANAGER
MANAGER CONTENT SERVICES
Uitstekende arbeidsvoorwaarden + leaseauto - Slochteren Koop Duurzame Energie (KDE) is een werkmaatschappij van de Koop Groep en vanaf 1998 actief in het ontwikkelen, bouwen en exploiteren van grootschalige duurzame windenergieprojecten in Europa. Naast Nederland, Engeland, Frankrijk, Noorwegen en Polen wil KDE, ook in andere landen, verder gaan groeien. De Financial Manager (FM) ontwikkelt de financiële strategie van KDE en maakt deel uit van het MT. Is verantwoordelijk voor cost control in de ontwikkel-, bouwen exploitatiefasen van windmolenparken. Richt de financiële administraties op een dusdanige manier in, dat in de ontwikkel- en exploitatiefase van de parken met de juiste kengetallen gestuurd kan worden. Is daarnaast verantwoordelijk voor de begrotingen en jaarrekeningen. Geeft operationeel leiding aan de financiële administraties van de diverse projecten en landen, levert financiële managementinformatie ten behoeve van KDE en de Holding. Rapporteert aan de General Manager. Minimaal HBO werk- en denkniveau met brede bedrijfseconomische ervaring in planning en control. Kennis van (internationale) financieel economische weten regelgeving. Ondernemend, bouwer, slagvaardig en energierijk. Kortom, een financiële duizendpoot die een volgende stap wil maken in een internationale omgeving. Consultant (Groningen): Meindert Tuin, mobiel 06 - 50 29 16 73
Marktconform arbeidsvoorwaardenpakket + auto - Amsterdam PricewaterhouseCoopers is één van ’s werelds grootste zakelijke dienstverleners met 125.000 mensen in 139 landen. Bij PwC Nederland werken ruim 4.000 professionals vanuit 19 kantoren en verschillende invalshoeken: Assurance, Tax & Human Resource Services, Advisory and Firm Services. Kennismanagement is een van de gebieden waarop PwC zich onderscheidt. Op de afdeling Online & Knowledge Management (OKM) is ruimte voor een Manager Content Services, die verantwoordelijk zal zijn voor een optimale informatievoorziening met betrekking tot vakliteratuur voor de professionals van PwC. Maakt afspraken met de Lines of Services betreffende gemeenschappelijke inkoop van vakliteratuur en online bronnen en is verantwoordelijk voor het periodiek onderhandelen met uitgevers c.q. leveranciers. Levert een bijdrage aan de ontwikkeling en coördinatie van het Content Services beleid, programma en budget voor de afdeling OKM. Begeleidt en adviseert het Content Services team. Profiel: acadeem met minimaal 5 jaar ervaring op het gebied van contractmanagement, inkoop en documentatiestromen binnen bij voorkeur de uitgeverij. Projectmanagement ervaring, strategisch inzicht en business sense. Kennis van technologische documentatiestromen. Communicatief en initiatiefrijk. Consultant (Amsterdam): Dorien Weber, mobiel 06 - 51 10 37 38
MANAGER MARKETING & COMMUNICATIE Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Stolwijk Per 31 december 2007 vormen de Rabobanken Lek en IJssel, Gouderak en Bergambacht-Vlist één nieuwe bank: Rabobank Krimpenerwaard. Het werkgebied dat ontstaat, kan worden gezien als een eenheid. Daarbij is het gebied te typeren als verstedelijkt/platteland en is de bank één van de vijf binnenvaartbanken. De strategie van de bank is de komende jaren gericht op het stimuleren van duurzame lokale en economische bedrijvigheid wat moet leiden tot marktleiderschap in alle segmenten. De afdeling Marketing & Communicatie is een adviserende discipline en ondersteunt directie en management op het gebied van communicatie, marketing en coöperatie. De Manager Marketing & Communicatie rapporteert rechtstreeks aan de Algemeen Directeur en is o.a. verantwoordelijk voor de ontwikkeling en realisatie van de interne en externe communicatie-uitingen. Daarnaast lever je als senior adviseur een bijdrage aan beleidsontwikkeling en activiteiten op het gebied van maatschappelijke betrokkenheid. De Manager Marketing & Communicatie geeft leiding aan een team van professionals op het gebied van marketing, communicatie, coöperatie en CRM. De ideale kandidaat heeft minimaal HBO-niveau, relevante werkervaring en is een ondernemer met een sterke persoonlijkheid. Consultant (Breda): Florez de Leeuw, mobiel 06 - 29 23 90 06
MARKETING & SALES MANAGER RETAIL Goede arbeidsvoorwaarden - Rotterdam Argos Oil is één van de grotere zelfstandige oliebedrijven van Nederland en is al 23 jaar actief op het gebied van trading, opslag en verkoop van (bio)brandstoffen en smeermiddelen. Argos Oil bestaat uit 3 divisies: International Trading, Production & Supply en Marketing & Sales (M&S). Binnen M&S neemt de Retail organisatie een grote vlucht. Met 75 servicestations heeft Argos een voortrekkersrol op het gebied van biobrandstoffen. De Marketing & Sales Manager Retail (MSMR) is aanjager in het ontwikkelen van de identiteit en het in de markt zetten van het merk Argos; van kernwaarden formulering tot acties is de MSMR bepalend voor het M&S beleid binnen retail. Verantwoordelijk voor het marketingbudget, analyses van omzetten en het bewaken van brandstof-, shop- en wasmarges. Doet voorstellen ter verbetering, voortkomend uit de analyse en implementeert deze in de organisatie. Is en blijft op de hoogte van trends en ontwikkelingen binnen de branche; ontwikkelt, initieert en voert omzet- en marge stimulerende lokale en landelijke (joint)promotions uit. HBO+ werk- en denkniveau, zeer ervaren met Microsoft Excel, ervaren in retail (retail = detail) en bekend met de Rotterdamse ondernemersmentaliteit. Consultant (Rotterdam): Tijn van den Steenhoven, mobiel 06 - 41 66 53 37
KEY ACCOUNT MANAGER Goede arbeidsvoorwaarden - Utrecht Cycleon (Utrecht, 20 fte) is marktleider op het gebied van pan-Europese reverse logistics oplossingen, waarbij optimaal gebruik gemaakt wordt van de nationale postale netwerken als afleverpunten voor verzenders van retouren. De diensten van Cycleon worden ondersteund door een geavanceerd IT platform waarmee het retourproces op een betrouwbare en transparante manier georganiseerd kan worden. Voor Cycleon komen wij graag in contact met een ervaren Key Account Manager met een succesvol track record in sales. De Key Account Manager heeft een professionele en creatieve aanpak in het identificeren en acquireren van nieuwe klanten. Is een echte netwerker die commerciële doelen voor ogen houdt. Is in staat oplossingen te verkopen. Kan het vertrouwen van klanten winnen. Kan wensen van klanten samen met de interne organisatie en 3PL matchen. Acquireert en beheert een internationaal klantenportfolio uit diverse branches als FMCG en E-commerce. De kandidaat heeft 5 jaar relevante saleservaring. HBO/WO denkniveau. Ervaring met logistieke dienstverlening en een netwerk in deze branche is een pre. Begrijpt IT en logistieke processen. Is gedreven, slim, leergierig en internationaal ingesteld. Bereidheid tot reizen. Beheersing van de Engelse taal is een must. Consultant (Amsterdam): Martine de Beer, mobiel 06 - 41 43 46 64
MANAGER ACCOUNTING
Informatie Bel de consultant op het nummer van de vestiging (’s avonds en in het weekend op het mobiele nummer) of kijk op www.yer.nl Reageren Ga naar onze website, registreer en reageer via uw persoonlijke pagina. Vestigingen Amsterdam 020 - 697 50 11 Arnhem 026 - 353 91 30 Breda 076 - 799 98 00 Den Haag 070 - 799 03 00 Eindhoven 040 - 246 86 68 Groningen 050 - 799 91 00 Heerenveen 0513 - 79 90 10 Laren 035 - 799 04 00 Maastricht 043 - 750 17 10 Rotterdam 010 - 798 01 00 Zwolle 038 - 457 21 00 YER biedt Recruitment Solutions Campus Recruitment Young Executive Recruitment Interim Solutions Interim Professionals Interim Management Development Solutions Assessment Center Coaching & Talent management
Circa € 65.000,= - Utrecht Zesko is ontstaan uit de fusie van @Home, Casema en Multikabel en is in Nederland de grootste aanbieder van media en communicatiediensten via de kabel, met 6,3 miljoen abonnees op kabel- en digitale televisie, breedbandinternet en telefonie, een zeer dynamische markt. Momenteel integreert de organisatie tot één centrale organisatie die wordt gevestigd in Utrecht. Met een enthousiast team wordt de Financial Administration (FA) opgebouwd. De Manager Accounting rapporteert aan de Director FA en stuurt 5 personen aan. Is verantwoordelijk voor het beheer, de controle en de rapportage over de in- en uitgaande financiële stromen om zo een nauwkeurige en betrouwbare rapportage, het grootboek en (IFRS) jaarrekening te bewerkstelligen. Tot het takenpakket behoren: maand- & jaarafsluitingen, beheer grootboek, contacten met externe accountants, implementatie van de accounting manual en coaching van het team. Heeft een afgeronde HBO/WO opleiding, richting BE/AC en minimaal 5 jaar relevante, leidinggevende ervaring. Ervaring met veranderingstrajecten is een pre. Is een bouwer met een sterke drive en enthousiasme. Een daadkrachtige persoonlijkheid, nauwkeurig, professioneel en resultaatgericht met oog voor detail en mensen. Consultant (Laren): Christy Hekkema, mobiel 06 - 29 23 90 02
LOGISTICS ACCOUNT POTENTIAL Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Schiedam Cargill is, met ruim 158.000 medewerkers in 66 landen, wereldwijd hoofdrolspeler in de voedselketen en houdt zich o.a. bezig met de handel in, op- en overslag, transport en industriële verwerking van grondstoffen zoals maïs, cacao, granen en oliezaden. Met 18 productielocaties is Cargill Refined Oils Europe een van de grootste leveranciers van plantaardige oliën en vetten. Op het hoofdkantoor van Refined Oils is de Customer Service afdeling een belangrijke schakel tussen productie en afnemers. De Logistics Account Potential opereert hierin op strategisch niveau door het opzetten van een betrouwbare planning en optimale logistieke service richting de belangrijkste Europese afnemers. Door nauwe samenwerking met de klanten zorgt de LAP voor procesoptimalisatie in de supply chain. Efficient contract beheer, toezien op leveringsorders en facturatie alsmede het leiden van projecten op logistiek vlak zijn daarbij noodzakelijk. De ideale kandidaat heeft een afgeronde HBO opleiding met enkele jaren werkervaring in een B2B omgeving. Analytisch, doortastend en initiatiefrijk. Goed ontwikkeld commercieel gevoel en klantgericht. Teamspeler met internationale focus. Kennis van de Engelse taal is vereist om binnen Cargill te kunnen groeien. Consultant (Amsterdam): Daniël Rappange, mobiel 06 - 47 15 15 00
KEY ACCOUNT MANAGER Goede arbeidsvoorwaarden - Amsterdam-Zuidoost Svoboda Büromöbel, familiebedrijf vanaf 1911 en inmiddels uitgegroeid tot een internationaal opererende organisatie met 265 werknemers (omzet meer dan 40 miljoen euro), is specialist in het ontwerpen, produceren en leveren van kantoorinrichtingen. Per jaar worden zo’n 20.000 werkplekken door Svoboda ingericht. De productie vindt plaats in St. Pölten, Oostenrijk en de verkooporganisaties zijn verspreid over heel Europa met licentiepartners daarbuiten (Brazilië, Hong Kong en Australië). De Key Account Manager voor Svoboda Nederland BV is verantwoordelijk voor het totale verkooptraject door advisering in maatwerkoplossingen bij de inrichting van de werkplek en het begeleiden van deze inrichtingsprojecten. Hij/zij weet nieuwe klanten te binden en gaat een langetermijnrelatie met hen aan. Er bestaat de mogelijkheid om door te groeien binnen de organisatie. Profiel: minimaal 5 jaar werkervaring, uitstekende onderhandelaar met bewezen trackrecord van commerciële successen, ondernemend, creatief, gevoel voor design, affiniteit met techniek, en kennis van de branche is een pre. Ook heeft hij/zij het vermogen om een manager te worden en het Nederlandse salesteam te laten groeien. Consultant (Amsterdam): Geeske ten Wolde, mobiel 06 - 14 47 75 38
The Netherlands | Belgium | Germany | Spain | USA | www.yer.com
Weg 23
Lastminute Napels Als de Napolitanen ergens goed in zijn, is het in het bevestigen van de clichés over hun stad: geen straat zonder Mariabeeld. ‘Het zou een mooie stad kunnen zijn, maar Napolitanen zijn weinig gedisciplineerd.’
Een glimp van Fellini Dirk Jacob Nieuwboer
L
ekkere binnenkomer zeg. Nog maar net geland in Napels vragen de Napolitanen zich af of ik gek ben geworden. ‘Wat komen die toeristen hier toch doen?’, roept een tiener tegen haar vriendinnen. Ze kijken neerbuigend in mijn richting. ‘Pfff. Dwaas!’ Zeker, de Napolitanen zeggen dat ze trots zijn op hun stad, maar in één adem door klagen ze over alles wat er niet deugt. De overheid, de maffia, het verkeer, het vuilnis, de chaos en ga zo nog maar een tijdje door. ‘Het spijt me zeer’, verontschuldigt de geboren en getogen Napolitaan Bruno zich. ‘Het zou een mooie stad kunnen zijn, maar helaas zijn Napolitanen weinig gedisciplineerd. Je kunt beter naar Pompeii gaan. Of naar de opgravingen in Herculaneum. En ben je al op Capri geweest? Prachtig eiland.’ Ja, die plekken zijn inderdaad prachtig; absolute aanraders, moet je zeker naartoe als je toch in Napels bent. Maar daarvoor kwam ik niet naar Napels. Ik kwam naar Napels voor Napels.
Eenzame ijstenten ‘Oké dan’, mort Bruno. ‘Je moet het zelf weten. Ik wil je best wat laten zien. Als je het weet, kun je hier best mooie plekjes vinden.’ Een halve dag hobbel ik achter mijn Napolitaanse gids aan. We lopen als een speer het centrum uit, en gaan richting de beroemde baai van Napels. Een paar eenzame ijstenten doen vermoeden dat het hier in de zomer wel gezellig zou kunnen zijn. In de hoger gelegen middenklassewijk Vomero wil het ook niet echt bruisen. Mooi om te wonen, fijn om te winkelen, maar daarvoor was ik niet gekomen. Het prachtige uitzicht over de stad vanaf Castel Sant’Elmo maakt veel goed, maar toch neem ik een drastisch besluit: ‘Grazie’, zeg ik tegen Bruno. ‘Ik red me verder wel.’
Ik ga naar het Napels waar het te vies, chaotisch en te gevaarlijk zou zijn. Om moed te verzamelen, sla ik eerst een kruisje bij de relieken van Sint Januarius in de grote kathedraal. De beschermheilige wordt door de Napolitanen vaak aangeroepen als er weer wat mis is in hun stad. Tijdens het dieptepunt van de vuilniscrisis zat er volgens de aartsbisschop niks anders op dan te bidden tot ‘San Gennaro’.
Foute macho’s Het heeft aardig geholpen, want in de smalle straatjes ruikt het weer als vanouds naar wasverzachter. De tijd heeft in Napels niet helemaal stilgestaan, maar zo nu en dan krijg je wel een glimp van de jaren vijftig. De obers
De obers zijn nog kleine oude mannetjes met doorrookte gezichten en witte jasjes
WHAT TO DO Doen Vanaf Castel Sant’Elmo heb je niet alleen een schitterend uitzicht over de Baai van Napels, maar zie je ook hoe dicht de slapende – maar niet dode – vulkaan Vesuvius tegen de stad aanligt.
zijn nog kleine oude mannetjes met doorrookte gezichten en witte jasjes. De macho’s zijn er net iets fouter gekleed en de vrouwen een tikje zwaarder opgemaakt. En het katholicisme is nog meer aanwezig dan in de rest van het land: geen straat of steeg zonder altaartjes of Mariabeeld. Midden in die Fellini-sfeer liggen een paar heerlijk rustige pleinen. Denk wel twee keer na voor je op de terrasjes van Piazza San Domenica Maggiore een chocolademelk met panna cotta neemt. ‘Waarom kiezen als je twee verleidingen in een kopje kunt hebben?’, prijst de menukaart aan, maar de Napolitaanse specialiteit is even drabbig als ondrinkbaar. Gelukkig maakt de koffie een paar straten verderop alles weer goed. In bar Schlemmer in de Via dei Tribunali kijkt de barrista je amper aan, de man achter de kassa rekent chagrijnig met je af, maar nergens druppelt de espresso zo heerlijk langzaam in je kopje. De Napolitanen werken misschien niet allemaal mee, maar zonder een bezoek aan Napels heb je Italië niet echt geproefd. p
Het Nationale Archeologiemuseum is groot en saai zoals archeologiemusea horen te zijn, maar van de mozaieken uit Pompeii fleur je absoluut op. Ook vind je hier het ‘geheime kabinet’ waar de erotische kunst uit het verwoeste dorp is verzameld. Geitenneukers bestonden blijkbaar ook al in de Romeinse tijd. Onder veertien jaar mag je er alleen samen met een volwassene naar kijken. Er zijn weinig écht toeristische plekken in Napels, maar de Via San Gregorio Armeno heeft er wel wat van weg. Toch is het grappig om de met de hand gemaakte terracotta figuurtjes te bekijken. Tussen de poppetjes van herders vind je ook een slager die het hoofd van Umberto Bossi afhakt. De leider van de Lega Nord wordt in Zuid-Italië gehaat omdat hij het land wil opdelen.
Eten en drinken Pizza natuurlijk, want die is niet voor niets in Napels uitgevonden. Houd wel rekening met deegbodems die zompiger zijn dan je gewend bent. In de Quartieri Spagnoli barst het van de trattorie en hosterie. In Hosteria Toledo in de Vico Lungo Belso eet je tussen de Italiaanse families, Donna Margherita in de Vico II Alabardieri is minstens net zo druk en heeft bovendien foute plastic bladeren aan het plafond.
Waar is... Raoul
J
a, ja lieve mensen, ook aan al het moois komt een einde. We zijn nu weer in Pirongia, bij de vriendin van mijn moeder. De bus is ingeleverd en de rugzakken alweer gepakt. Vandaag en morgen maken we nog wat kleine uitstapjes naar Hamilton en de kust. Na Wellington hebben we een spectaculaire tocht gemaakt langs Mount Doom (voor alle Lord of the Rings-enthousiastelingen). Deze tocht heet de Tongarero Crossing.
Je loopt de hele dag langs en over een vulkaan, dwars over een enorme krater. Langs gijzers en groenblauwe meertjes. De grond heeft verschillende kleuren, rood, rood-bruin, groen, geel en zwart. Is even iets anders dan besneeuwde bergtoppen en lekker frisse berglucht; het stinkt er naar zwavel en ander eierluchten (of zijn het mijn zweetoksels?). Het is overigens nog steeds een actieve vulkaan; vorig jaar heeft een man zijn been verloren nadat hij in een
modderstroom, na een kleine uitbarsting bekneld raakte. Gelukkig is-ie bij ons rustig gebleven. Het weer was helder zodat we ook de vulkaan bij New Playmouth konden zien liggen. Erg bijzonder. Na deze tocht zijn we richting Roterua
vertrokken en nog een spectaculaire waterval en ‘kraters of the moon’ gezien. Het klinkt misschien een beetje verwend, maar onze hoofden zitten nu ook wel vol met alle indrukken die we hebben opgedaan. Dat
raoulenandrea.waarbenjij.nu NAAM: Raoul en Andrea LAND/PLAATS: Nieuw Zeeland, Pirongia DOEL: Een avontuurlijke reis PERIODE: 2 maanden
is ook niet vreemd; bij het inleveren van de bus zei de dame van het verhuurbedrijf dat we bijna 7000 kilometer hadden gereden. Ja, zo voelt het ook wel. Zeer voldaan, maar ook wel voldoende. Niet dat we meteen terug willen hoor, maar dadelijk lekker thuis alles weer herbeleven is ook wel fijn. En, natuurlijk jullie weer zien, want dat missen we wel. Woensdag vliegen we naar Kuala Lumpur. Daar moeten we 7 uur wachten om vervolgens om 5.30 uur aan te komen op Schiphol. We hopen dat we een beetje mooi weer voor jullie mee kunnen brengen. Wel, tot gauw en ik hoop dan weer face to face. p
Gezocht:
TESTKIJKERS
Ook testkijker worden? be
Digitenne. Digitaal tv kijken voor maar ` 6,95 per maand
l 030-27
25798 (tijdens ka ntooruren )
Dit is jouw moment om Digitenne van KPN GRATIS te testen! Digitenne van KPN is het goedkope alternatief voor kabeltelevisie. Wat is Digitenne? • Overal draadloos TV kijken • 23 meest populaire TV zenders en 19 radiozenders • Gratis erotiekzender • Digitale kwaliteit • Eenvoudig aan te sluiten • Optie: Live Tele2 Eredivisievoetbal • Vaste lage prijs: ` 6,95 per maand
Hoe word je testkijker? Nu 1 maand geheel gratis. Meld je aan als testkijker op TestDigitenne.nl of via 030-2725798 tijdens kantooruren.
Actie Maak gratis kans op een LCD TV Meld je nu aan als gratis testkijker voor Digitenne, en maak kans op een fantastische LCD TV van Samsung.
Meld je aan! Ga naar TestDigitenne.nl of SMS gratis ‘TEST’ naar 7585. Telefonisch bestellen kan ook tijdens kantooruren: 030-2725798
Zijn 25
Kosten Koper Weesp In het centrum vind je in smalle straatjes charmante grachtenpanden, zoals dit pand uit 1898 aan de kade.
Je eigen lounge-zolder in een grachtenpand
Hafida Aabbad
H
et is rustig in Weesp. Op wat zwoegende bouwvakkers na, die het niet kunnen laten om die enkele dame die voorbij loopt even na te fluiten of te roepen, gebeurt er weinig in de binnenstad. Vandaag is niets te zien of te merken van de drukte die in deze toeristische trekpleister in de zomermaanden heerst. Het historische centrum van Weesp zit vol horeca en winkels. Vanuit het station loop je via de Stationsstraat zo het centrum in. Smalle straatjes met cafés, restaurants en winkels bepalen het straatbeeld. Alles ziet er klein, schattig en lief uit, ook aan de kade van Smal Weesp waar het monumentale pand ligt dat we vandaag bezoeken. De verschillende voorgevels zijn soms misleidend voor de ruimte die er-
achter zit. Een pand met vier woonlagen aan de Achteromstraat 19 ziet er op het eerste gezicht van buiten goed en zeker niet klein uit. De twee karakteristieke uitslaande voordeuren met gietijzeren hekwerk leiden je direct naar de woonkeuken van het pand. Eenmaal binnen, word je verrast door de kleine ruimte: twintig vierkante meter. Waar is de rest? Opgestapeld als een soort poppenhuis op de volgende verdiepingen. Met vier woonlagen, kom je uit op een totaal woonoppervlak van 80 vierkante meter. Klein, maar op een popperige manier wel heel charmant. Per verdieping loop je een ruimte in die als kamer ingericht kan worden. De eerste verdieping wordt als slaapkamer gebruikt. Erg praktisch, omdat de badkamer ook op deze woonlaag te vinden is. Een leuk detail op deze verdieping zijn de bakstenen van de oude voorgevel die op een aantal plekken door de muur heen komen. De wit gestuuk-
te muur is op verschillende plekken afgebroken in vlek-vormige figuren zodat de rode bakstenen van de gevel op deze plekken zichtbaar zijn. Erg apart en zelfs een beetje retrochique op een bepaalde manier.
Kaartenhuis De twee opeenvolgende woonlagen kunnen helemaal naar eigen inzicht ingericht worden. Een studeerkamer of logeerkamer. Een woonkamer of een gezellige lounge-zolder. De schuine daken, de originele steunbalken en het warme karakter van de zolder, geven veel inspiratie om al je creativiteit op deze ruimte los te laten. Geen gang die je naar de kamers leidt, maar smalle trappetjes die naar elke open ruimte in dit huis voeren. Als een kaartenhuis zijn alle woonlagen op elkaar gestapeld, zonder echte afgesloten kamers of gangen. Dit pand is oorspronkelijk een pakhuis, en heeft op de tweede en derde verdieping een deur die naar buiten openslaat. Je verwacht een balkon of iets van bescherming wanneer je dit van binnen ziet, maar dat is er niet. Deze deuren werden gebruikt om goederen het pakhuis in te krijgen. Het is leuk om vanaf de bovenverdieping beetje uit je deur te hangen met een biertje in je hand, uitkijkend naar het water en de voorbijvarende bootjes. Lekker decadent vanuit je monumentale pand. Want al woon je op maar 80 vierkante meter, je kunt wel opscheppen over je vette grachtenpand in het centrum met maar liefst vier verdiepingen! p Achteromstraat 19, Weesp Vraagprijs: 324.500 euro Oppervlakte: 80 m2
CHRISTIAAN KROP
De afhaalhap: zout zout zout Peperwortel traiteur & catering Op de grote ramen prijkt in sierlijke letters de naam van de traiteur: Peperwortel. De groene klimplanten geven het hoekhuisje een ronduit idyllische uitstraling. Al zit de traiteur op de drukke Overtoom in Amsterdam, pittoresk is ‘ie er niet minder om. Het doet de verwachtingen voor het eten hoog oplopen. De Peperwortel wordt geprezen om zijn quiches. Al kun je uit superveel gerechten kiezen, we moesten dan maar gaan voor de quiche. Geen provençaalse lamsstoof met roseval aardappeltjes,
saltimbocca van kipfilet met rauwe ham en salie of Indonesische rundersmoor, maar we beperken de keuze tot quiche Lorraine, quiche met spinazie en geitenkaas of quiche met mozzarella en pesto. Quiche Lorraine, die is het bekendst, dat moet een goede maatstaf zijn. Een soepje erbij, en hup, we nemen ook een toetje, net zo standaard als de rest, een tiramisu. Bij de quiche krijg je salade, en je mag je eigen dressing uitkiezen. Er staat niet bij de bakjes wat voor dressing het is, maar op de gok kiezen we voor iets wat er als balsamico uitziet. Dat valt tegen. Als we het rijkelijk over de fantasieloze friseesla met plakjes tomaat hebben gegooid, blijkt dat het een vettige massa is die de smaak van ranzige olijfolie nau-
welijks overtreft. Jammer, maar aan de sla viel toch al niet heel veel te beleven, dus we stappen over op het soepje. De soep heeft het principe eten wat de pot schaft. De Peperwortel heeft dus maar voor veilig gekozen: tomatensoep, gewoner kan niet. Lekker is ‘ie wel, hoewel aan de zoute kant, maar niet bijzonder. De quiche proberen dan maar. Quiche Lorraine is zoals iedereen weet quiche met veel ei en veel spek. Nou, dat klopt in dit geval zeker. Op een laagje deeg van hooguit een milimeter zit een dikke laag omelet, met ertussen en erbovenop flinke plakken spek. Dat was het. Fantasieloos inderdaad. En was de soep al aan de zoute kant, bij de quiche lijkt het of de kok het pak zout uit zijn fikken heeft laten vallen. Het is alsof je hele
Pamela Wilhelmus happen puur zout naar binnen werkt. Nee, zo zout heb ik nog nooit iets gegeten. Halverwege houden we het dan ook voor gezien en de quiche verdwijnt achter de salade aan de prullenbak in. Gelukkig hebben we een tiramisu om
af te blussen. Dachten we. Drie keer het plastic tasje met onze bestelling er in omkeren helpt niet, wat we ook doen, we vinden geen tiramisu. Maar we hebben het nog zien staan in de winkel. Hadden we die zelf moeten pakken dan? Het zou handig zijn geweest als dat ons even was gemeld. Nee, de Peperwortel stelt teleur. Een typisch gevalletje overschatte Amsterdamse grootheidswaanzin. Waar de term traiteur vandaan komt weten we niet. Want getrakteerd voelen we ons allerminst. Dan nog liever Burger King. p Peperwortel Traiteur & Catering Overtoom 140, Amsterdam www.peperwortel.nl Oordeel: 4
26
Doen
DANIEL ARENDS
‘Talent bestaat niet’ Hij wordt door zijn cabaretcollega’s gezien als het grootste talent van het moment: Daniël Arends. ‘Ik hou heel veel van mensen, maar dit uit zich niet altijd even positief.’ Op pad met een scherpzinnige 28-jarige etter.
Britt Stubbe
‘I
k vind Indisch eten helemaal niet lekker.’ Daniel Arends (28) en zijn technicus zitten in een Indisch restaurant tegenover de Utrechtse stadschouwburg. Over een uur treedt Arends op voor een uitverkochte zaal, een try-out voor zijn eerste show Yoko 79. Voor zijn neus staat een rijsttafel waar de cabaretier dus niet enthousiast over is. Hij doet in elk geval alsof. Want wat is nou een leukere opmerking in dit restaurant, uit de mond van een Indisch adoptiekind van Bussumse ouders? Arends vertrekt geen spier na zijn terloopse klaagzang. Maar dat doet hij nooit. Lachen om zijn eigen grappen. Dit zou de magie van de verwarring jammerlijk doorbreken. En ontregelen, dat is wat Arends misschien wel het liefst doet. Zowel op als buiten het podium. Bij het verlaten van het restaurant tikt hij de serveerster, van Indische afkomst en een jaar of vijftig, even op de schouder. ‘Dag mam, je hebt weer heerlijk gekookt. Ik ga nu weer naar mijn kamer.’ Om vervolgens nonchalant de deur uit te lopen, de serveerster stomverbaasd achterlatend.
Zelfingenomen Iets meer dan een jaar geleden wint Arends het prestigieuze cabaretfestival Cameretten. Enkele zinnen uit het juryrapport: ‘Daniel Arends staat met een groot gemak op het podium, misschien zelfs iets te gemak-
kelijk. Zijn spervuur aan goed geconstrueerde en intelligente grappen zijn vaak voorzien van dubbele bodems en een goede dosis zelfspot. De jury raadt hem wel aan te waken voor het gegeven dat de sympathie van het publiek niet vanzelfsprekend is en zich bewust te zijn van zijn zelfingenomenheid.’ Het juryrapport is onbedoeld grappig. Omdat het een belangrijk element over het hoofd ziet. Voor Arends is het ook helemaal niet vanzelfsprekend dat mensen hem sympathiek vinden. Niet nodig ook. De een noemt dat zelfingenomenheid, Arends noemt het liefde. In zijn show merkt Arends op dat respect voor hem gelijk staat aan eerlijkheid. Mensen sparen uit lafheid, dat is pas liefdeloos. Aanstoot nemen aan de wereld om hem heen, dat is volgens Arends juist een manier van contact maken. Zeggen wat je niet bevalt en er uitkomen met mensen die er anders over denken. Want, zegt Daniel op het podium: ‘Ik zou ook in een wijk vol met kleine bruine cabaretiertjes kunnen gaan wonen, maar dat is ook weer zo makkelijk.’ En met makkelijk, daar heeft Arends het niet zo mee. ‘Voor een harde, vileine grap is zoveel meer inlevingsvermogen en dus respect nodig dan voor de zogenaamde tolerante houding van: laat die mensen toch. Mensen zijn lui. Ik laat ze niet.’ Zo maakt Arends zich in zijn show kwaad om mensen die internetdaten. Er is een hilarische sketch rond een contactadvertentie van een dom, dik wijf dat op zoek is naar een knappe, geslaagde zakenman. ‘Mensen denken: als ik die man of
vrouw maar heb, dan is het goed. Terwijl het dan pas begint. Hetzelfde geldt voor mensen die beweren dat India zoveel geweldiger is dan Nederland. India is echt geen toffer land dan Nederland. Maar als je daar bent hoef je even geen verantwoordelijkheid te dragen voor je eigen gebreken. Ik begrijp het heel goed, maar het is wel lui.’ Klinkt moralistisch, maar dat is zijn show geen moment. Omdat Arends niet wil beleren, maar juist desoriënteren. ‘Ik zal altijd de pijnlijkste kant kiezen om iets los te maken. Het moet natuurlijk niet opvallen dat ik eigenlijk een boodschap heb.’ Ook zijn zelfspot is een goede tegenhanger voor eventueel de kop opstekend moralisme. Voordat het publiek nog maar heeft kunnen denken dat hij wat aan de zware kant is noemt hij zichzelf al de dikke versie van Wibi Soerjadi. Zijn afkomst komt regelmatig terug. Vooral om aan te tonen dat het er niet toe doet. Volgens Arends is trots zijn op een afkomst een regelrechte tekortkoming. Waar je je niet aan mag optrekken. Ook niet achter verschuilen. ‘Als ik in Jakarta was opgegroeid zou ik ook niet lopen zeiken. Ik weet zeker dat ik daar precies even gelukkig was geweest als hier. Ik was daar wel elke ochtend om vijf uur opgestaan om veel minder leuk werk te gaan doen, maar dan had ik me ook wel vermaakt met mijn collega’s. En op slechte dagen voelt mijn vak ook als om vijf uur opstaan om kutwerk te gaan doen.’
Onpeilbaar Arends vindt dat hij, door een toon te zetten op het podium, verantwoordelijkheid neemt. Maar na-
Mensen sparen uit lafheid, dat is pas liefdeloos
tuurlijk heeft Arends ook gebreken. Zelf noemt hij de naïviteit om te denken dat hij vijf kwartier de moeite waard is om een zaal te boeien. Dat hij ze iets te zeggen heeft, dat hij weet waar de buffels zitten. Ook laat hij maatschappelijk aanvaarde sociale codes vaak voor wat ze zijn, het levert hem het stempel onpeilbaar op. Als een medewerker in de Schouwburg te Den Helder een gesprek onderbreekt dat hij met zijn technicus heeft en vraagt of zij stoort zegt Arends, duidelijk geïrriteerd: ‘Ja. Maar zeg het maar.’ De vrouw schrikt. Cabaretiers maken wel vaker bijdehante grapjes, maar dit is geen grapje. Dat weet ze direct. Ze draait zich om en vertrekt. En dat terwijl theater De Kampanje, een blokkendoos uit de jaren zeventig, laat merken dat de artiesten meer dan welkom zijn. Overal hangen zelfgeplakte collages van foto’s van alle artiesten die eerder in het theater optraden. En het zelfgefabriceerde bordje op de bar in de kantine zegt: ‘De koffie staat klaar, ik ben zo bij U terug. Greta.’ Mensen schrikken geregeld van zijn eerlijkheid. Collega’s noemen hem spannend, maar onpeilbaar. ‘Ik hoor vaak dat ik moeilijk in te schatten ben, maar dat doe ik zeker niet bewust. Ik vind niks erger dan iemand die te graag aardig gevonden wil worden. Maar natuurlijk wil ik zelf ook dat mensen me leuk vinden. Op het podium schuur ik voortdurend tegen mijn onaardige kant. Maar voordat mensen me echt een lul vinden draai ik het weer om. Ik hou heel veel van mensen, maar dit uit zich niet altijd even positief.’ In het Indische restaurant gaat het gesprek
over Joran van der Sloot. Het is een paar dagen geleden na de uitzending van Peter R. De Vries. Arends lijkt niet echt geboeid door de samenzweringstheorieën die zijn tafelgenoten uitwisselen. Hij heeft wel gekeken. Hij vond het smerig, maar ook spannend. Hij ziet trouwens wel wat overeenkomsten tussen hem en Van Der Sloot. ‘Hij is volgens deskundigen een psychopaat. Omdat hij manipulatief is en de waarheid verdraaid. Maar dat kan je over mij ook beweren. Ik ga wel iets vriendelijker met meisjes om trouwens.’ In zijn show blijkt Joran diezelfde avond terug te komen. ‘Ze zeggen dat die jongen een psychopaat is. Maar die schijnen juist heel slim te zijn. Of zou gezwogen nieuwe spelling zijn?’
Liefdesliedjes In zijn show bestelt Arends croissantjes bij de bakker. Midden in zijn bestelling scheldt hij de bakker uit, kwestie van paar seconden, om zijn verzoek om croissants vervolgens uiterst kalm te vervolgen. De bakker is te verbouwereerd om er wat van te zeggen. Daar geniet Arends van, zo zegt hij in zijn programma. Daarom speelt hij, na harde grappen over moslims, een prachtig liefdesliedje dat tot tranen toe ontroert. In een restaurant in Den Helder trekt Arends gekke bekken naar de serveerster als deze de bestelling noteert van zijn tafelgenoten. Midden in zo’n verwrongen pose kijkt ze Arends plotseling aan. Zijn boze gezicht wordt rechtgetrokken, en er verschijnt een gemaakte lach. De serveerster gaat vervolgens onver-
stoord verder met het opnemen van de bestelling. Arends geniet: ‘Zag je dat? Ze keek me recht in mijn gezicht aan. Maar ze zei er niks van. Omdat ze het totaal niet kan plaatsen. Goed is dat.’ Een halve minuut later nodigt Arends zijn tafelgenoten uit om, ze krijgen er uiteraard een leuk bedrag voor, een glas tegen de muur te gooien, boven de tafel waaraan een grote groep oude dames dineert. ‘Je moet ze natuurlijk niet te raken. Dat is zielig. Gewoon even laten schrikken. Voor hoeveel geld zou je dat doen? Is 500 euro genoeg?’ En dat terwijl Arends zichzelf nu beleefd noemt vergeleken met het jongetje dat hij is op de lagere school. ‘Toen was ik stiekem. En pestte ik vaak andere kinderen. Ik ben nog niet zo heel lang lief. Pas een jaar of drie denk ik.’ Zijn eenzaamheid vieren. Dat is wat Arends volgens zichzelf avond aan avond op het podium staat te doen. Hij denkt dat elke cabaretier dat doet. ‘Als ik naar mijn publiek kijk denk ik altijd: ik zou het liefst met jullie mee doen, maar het lukt me niet. In feite sta ik mijn eenzaamheid te vieren. Daarom vinden sommige mensen me ook arrogant.’ Op de middelbare school doet Arends zijn best om bij de anderen te horen. Het lukt aardig, maar nooit helemaal. Omdat Arends het liefst verhuist naar zijn eigen wereld, de wereld in zijn hoofd. Die vindt hij simpelweg interessanter dan die daarbuiten. ‘Op het podium staan is regelrecht vluchtgedrag. Toch heeft die vlucht voor mij nooit ongezond gevoeld.’
Hij noemt zichzelf de dikke versie van Wibi Soerjadi
Als hij op zijn zestiende Youp van ‘t Hek ziet optreden weet hij dat hij cabaretier wil worden. ‘Daar stond een man die zich ook kwaad maakte over van alles en nog wat. Hij wilde vertellen wat er in zijn hoofd zat. Dat sprak me aan. Later zag ik Hans Teeuwen. Zijn vermogen tot desoriënteren vond ik geweldig. Er bleek ineens meer te zijn dan politiek engagement, iets waar ik nooit mee bezig was. Nog steeds niet trouwens. Belerend cabaret, vreselijk vind ik het.’
Geen arts Arends besluit zijn adoptieouders teleur te stellen door zijn middelbare school niet af te maken, geen arts te worden en zich aan te melden voor de kleinkunstacademie. En dat terwijl hij in zijn show nog zoveel compassie voor zijn ouders toont. Ze hebben het al zo zwaar. Eerst kunnen ze geen kinderen krijgen en dan zijn alle blanke kinderen ook nog eens uitverkocht. Maar actie kleinkunstacademie heeft succes. Na afloop wordt Arends toegelaten bij het bekende gezelschap Comedy Train en zijn eerste show is in de try-outperiode bijna voortdurend uitverkocht. Mede door grote cabaretcollega’s die Arends jubelend aanprijzen. Zo schrijft Peter Heerschop in een column in de Amsterdamse Uit-krant: ‘Ga Daniël Arends zo snel mogelijk te zien. Kan je later, als hij in Carré staat, zeggen dat je hem nog in een klein theater zag.’ In Den Helder zijn er die middag nog maar 150 kaarten verkocht. Arends maakt zich zorgen, zijn er vanavond niet te veel lege plekken in de zaal? Technicus Gijs, een vlot-
Doen 27
te veertiger die met de grootste cabaretiers heeft gewerkt, vindt dat hij zeurt. ‘Die jonge gastjes van nu zijn veel te verwend. Daniel is verdomme nog aan het try-outen en hij verwacht al elke avond een volle zaal.’ Na afloop van de voorstelling in Den Helder, in een toch nog goedgevulde zaal, krijgt Arends een staande ovatie, en dat van een publiek dat door de directrice nog werd voorspeld als te stug om te klappen. Toch twijfelt Arends zelf aan de avond. Er mist een bepaalde dynamiek. Gijs bevestigt dit. Hij begrijpt niet waarom Arends niet wat meer afwisselde in tempo. Waarom hij het publiek niet wat scherper hield. Aan de mensen in de zaal lag het niet. Precies hierom werkt Arends graag met Gijs. ‘Gijs is eerlijk tegen me omdat hij om me geeft. Hij kan hard zijn, maar hij is juist heel lief.’ Lief is een understatement. Gijs is die dag in zijn Saab Cabrio vanuit Bergen naar Amsterdam gereden om Arends op te halen voor een gezamenlijke tocht naar Den Helder. Op de heenweg wijst hij, een half uur voor Den Helder is bereikt, richting de duinen. ‘Kijk, daar ben ik twee uur geleden vertrokken.’ Arends hoort het niet. Die ligt op de achterbank bij te slapen. Gijs kijkt vertedert naar de achterbank, als antwoord uitblijft. Vijf avonden achter elkaar spelen kost veel energie. Maar daarover zeuren doet hij niet. Want, zegt hij die middag in de gezellige kantine in Den Helder, als hij de automatenkoffie van Greta drinkt: ‘Talent bestaat niet echt. Het is een synoniem voor wie het allerliefste wil.’ p
AMAURY MILLER
28
Lezen
Urban Book Shop Big Sur Het zijn niet alleen grote steden die een rol spelen in zuiden van San Francisco, waar schrijvers als Hunter Thompson, John Steinbeck,
Schrijvers aan zee Auke Hulst
E
en aantal jaren geleden was de ether zwanger van een aanstekelijk popliedje. So much for the city, zong een Iers groepje imitatie-Amerikanen, sick and tired of hanging around. Die geestdodende stad was – naar alle waarschijnlijkheid – San Francisco. De oplossing: Big Sur. Een stad kun je Big Sur niet noemen. Sterker, het is niet eens een dorp. De Big Sur-regio omvat dichte bossen vol statige sequoia’s en steile kliffen, waartussen her en der houten log cabins zijn neergeplempt. De Coastal Highway 1 krult zich langs de diepte, waar de zee ruist en waar zo nu en dan een walvis zich laat zien. Wanneer je naar beneden kijkt, duizelt het je: achter elke bocht wacht een verpletterend vergezicht, maar ook de mogelijkheid jezelf te pletter te storten. Het is een stuk Californië dat geliefd is bij langharige toeristen, maar waar je niettemin als kluizenaar leven kunt.
Schateiland Die rust is wat decennialang kunstenaars trok, waaronder veel schrijvers. Het ‘plaatsje’ Big Sur was op enig moment het thuis van Schatei-
land-schrijver Robert Louis Stevenson, van de dichter Lawrence Ferlinghetti, van Hunter Thompson (die zich er schuilhield voor boze Hells Angels), van Jack Kerouac en van wildernisliefhebber Jack London. De regio, die ten zuiden van Monterey begint en zich uitstrekt tot aan het krankzinnige kasteel van krantenmagnaat William Randolph Hearst, is het decor van menig boek
Het is een stuk Californië dat geliefd is bij langharige toeristen dat John Steinbeck schreef. De naïeve schrijver-hippie Richard Brautigan liet zich door de streek inspireren tot zijn eerste roman A Confederate General in Big Sur (1964). En wie wil weten hoe het leven er was voordat Highway 1 het gebied ontsloot, kan terecht bij Rosalind Sharpe Walls A Wild Coast and Lonely (1989), waarin ze verhaalt over haar jeugd op een ranch in Old Big Sur. Voor alles is Big Sur echter verbonden met Henry Miller, en het is die schrijver die me naar deze plek gelokt heeft. Miller zwierf jarenlang over de wereld en publiceerde boek na boek dat vervolgens – vanwege
de seksueel getinte inhoud – verboden werd. Tropic of Cancer (1934), Tropic of Capricorn (1939), Sexus (1949) en Plexus (1953): al deze titels waren slechts verkrijgbaar vanonder de toonbank. In de jaren veertig en vijftig hunkerde Miller naar rust. Hij trok zich terug in Big Sur, waar het pure natuurleven lange tijd zijn reislust temperde. Millers verslag van het leven langs de kust is Big Sur and the Oranges of Hieronymus Bosch (1957). Het beschreven bestaan is gemoedelijk – slenteren naar de dichtstbijzijnde winkel kan zo een hele dag in beslag nemen. Miller brengt een ode aan de – sporadisch door fans verstoorde – afzondering, al ontdekt hij snel dat ook in dit dunbevolkte gebied gemeenschapsgevoel bestaat. Big Sur and the Oranges of Hieronymus Bosch wordt zo, onbedoeld, een wie-is-wie van de gefragmenteerde kunstenaarskolonie.
Computerschermen Mijn editie van Big Sur and the Oranges of Hieronymus Bosch heb ik gekocht in de Henry Miller Memorial Library, de merkwaardigste boekwinkel die ik ooit gezien heb. De zaak ligt even voorbij het befaamde restaurant Nepenthe, op een erf dat nog het meest doet denken aan Ruigoord. Een jongen met een saffie sjorde er voor een klein groepje wachtende alternativo’s een hek
open, waarachter zich een soort openluchttheatertje bleek te bevinden. Het erf bood plaats aan een beeldentuin, met onder meer een kruisbeeld gemaakt van computerschermen. Er was een winkelpand en er stond een pingpongtafel. Al snel voegde een rustgevend pokpok-pok zich bij het ritselen van bladeren, het ruisen van de zee en het kabbelen van de kreek achter de boekhandel. Binnen stond veel in het teken van Miller, die in hutjes bij Anderson Creek en Partington Ridge zijn meesterstuk Nexus (1960) voltooide. Maar de winkel was meer dan een altaar voor de controversiële meester. In een hoekje zat een meisje haar gitaar te stemmen; achter het gebouw kon je je laptop inprikken, om naast de kabbelende kreek je email te bekijken. Zo vergleden de uren, en als ik niet op zou passen, de dagen. De uitbater liet me Millers Big Sur-boek zien. Dat werk zou superieur zijn ‘aan dat gevalletje van Jack Kerouac’. Of dat waar is, waag ik te betwijfelen, maar Kerouacs Big Sur (1962) is nu eenmaal niet een eenduidige liefdesverklaring aan het gebied. De Koning van de Beat kwam hier met een taxi, een eerste teken dat hij weinig had begrepen van een gemeenschap van rustzoekers. Lawrence Ferlinghetti had hem zijn hut
onder de brug toegezegd, zodat Kerouac weer wat aan schrijven zou toekomen. In de grote stad – eender welke stad het betrof – werd hij na het succes van On The Road (1957) geleefd. De fans zeurden hem aan zijn hoofd totdat dat hoofd zowat ontplofte. En als het niet daardoor ontplofte, dan door de vele Manhattans die door het keelgat verdwenen. Hij moest ‘andermaal eenzaamheid vinden of sterven’. Maar Kerouac was geen buitenmens. Hij was iemand voor dampende cafés of voor op de bijrijderstoel van een voortsnellende auto (riding shot-gun, zoals de Amerikanen dat zo mooi noemen). In Big Sur begon hij zijn laatste beetje verstand te verliezen. Het boek is van die onttakeling het verslag: alter ego Jack Duluoz probeert te begrijpen hoe hij zijn eigen mythe creëerde, en hoe die mythe hem nu in zijn achterwerk bijt. Het is getormenteerde literatuur die ontaardt in een lang gedicht, getiteld Sea – sounds of the Pacific Ocean at Big Sur. Waar James Joyce al eens voorzichtig probeerde uit de geluiden van alledag betekenis op te diepen, gingen bij Kerouac alle remmen los.
Fruitplukkers Richard Brautigan paste beter bij Big Sur. Diens A Confederate General from Big Sur gaat over een merkwaardig figuur, die meent af te stam-
Filoscoop
16 - 23 februari
DEBORAH VAN DER SCHAAF
de wereldliteratuur. Dat bewijst het ruige kustgebied ten Jack Kerouac en Henry Miller hun inspiratie vonden.
Lezen 29
VISSEN Fietsend tegen de wind in kun je zomaar vergeten dat het wiel is uitgevonden. Maar houd de moed erin, Vissen. Voor stugge doortrappers hebben de sterren donderdag of vrijdag een verrassing in petto.
RAM Je aversie tegen de buren neemt verontrustende vormen aan. Blijf ze wel vriendelijk groeten, Ram. De etiquette verlangt nu eenmaal van ons dat we het menselijk ras bewonderen.
STIER Die wekker mag best een uurtje later, Stier. En wie heeft ooit beweerd dat je géén twee uur mag uittrekken voor een lunch? Bedenk: als iedereen een klein beetje luier was, zouden er een heleboel problemen zo de wereld uit zijn.
TWEELINGEN HOLLANDSE HOOGte
ELLIOTT ERWITT / MAGNUM PHOTOS / HH
Een week waarin je met je werk een enorme klapper kunt maken, Tweelingen. Helaas gunt niet iedere collega je dat succes. Als je opspringt van vreugde, zie er dan op toe dat niemand de grond onder je voeten vandaan haalt.
KREEFT Alle geniale mensen zijn melancholici, Kreeft. Maar kom op, richt je vizier dit weekeinde eens op de toekomst. Dat is toch de plek waar je de rest van je leven zult doorbrengen.
LEEUW Nog steeds geen reactie op je anonieme Valentijnskaart? Waag je dan aan een persoonlijke hartenkreet. Let op: om een goede liefdesbrief te schrijven, moet je beginnen zonder te weten wat je wil zeggen en eindigen zonder te weten wat je gezegd hebt.
MAAGD God heeft de woensdagen geschapen om ons te doen beseffen dat we dinsdag in de war waren, Maagd. Gebruik die dag dan ook voor de broodnodige zelfreflectie. Saturnus stelt voor: sauna.
WEEGSCHAAL Of er nog hoop is, Weegschaal? Jawel, een hoop ellende. Wees niet eigenwijs. Als je deze week geen hulp zoekt, ga je geheid de bietenbrug op.
SCHORPIOEN Drie schrijvende bewoners van Big Sur: Richard Brautigan (links boven), Jack Kerouac (rechts boven) en Henry Miller.
men van een Zuidelijke generaal die uit het tijdens de Burgeroorlog nog aan Indianen toebehorende Big Sur kwam. Nu leeft deze Lee Mellon zelf in Big Sur, waar hij zijn hedendaagse strijd tegen de maatschappelijke status quo voert. Brautigan is echter maar een kleine speler in de literaire canon. Het achterland van Big Sur, dat een drie-
hoek vormt met Salinas en Monterey, bracht een gigant voort: John Steinbeck. De schrijver legde in romans als Cannery Row (1945) en Of Mice and Men (1937) het leven van de kleine luiden vast: de fruitplukkers en de boeren van de Big Sur-regio; de arbeiders in de visfabrieken van Monterey. Daarmee was hij een van de eerste schrijvers die realisti-
HENRI CARTIER-BRESSON / MAGNUM PHOTOS / HH
sche romans schreef waarin het harde leven van boeren en immigranten centraal stond. Het leverde Steinbeck niet alleen de Nobelprijs op, maar ook een eigen museum in geboorteplaats Salinas. Zo wordt het nog maar eens ten overvloede bewezen: het zijn niet alleen grote steden die een grote rol spelen in de wereldliteratuur. p
Natuurlijk is winnen niet alles, Schorpioen. Het is het enige. Nonsens? Lees dan liever een goed boek in plaats van je tijd te verdoen op het sportveld.
BOOGSCHUTTER Een kleine winterdepressie ontneemt je de lust om uit je bed te komen. Maar sta op en wankel, Boogschutter! Het is een rare wereld en je mag blij zijn als je er levend uit te voorschijn komt.
STEENBOK Blijven lachen, Steenbok, als je voor de zoveelste keer door gewoel en gesnurk uit je slaap wordt gehouden. Wie de gebreken van de geliefde niet als deugden beschouwt, bemint niet.
WATERMAN
De Boeken
Big Sur and the Oranges of Hieronymus Bosch Henry Miller (New Directions)
Nexus Henry Miller (Obelisk Press)
Een aantal van deze boeken is te verkrijgen via www.bruna.nl
A Confederate General from Big Sur, Richard Brautigan (Houghton Mifflin)
Big Sur Jack Kerouac (Harper Perennial)
Cannery Row John Steinbeck (Penguin)
Of Mice and Men John Steinbeck (Penguin)
A Wild Coast and Lonely Rosalind Sharpe Wall (Wild World Publishing)
Dit is geen week om elders te zijn, Waterman. Werk vol overgave aan je eigen afwezigheid. Met dit rechtschapen sms’je mijd je de meute: ‘Kan niet komen. Leugen volgt’.
Welke grote en kleine denkers raadpleegden deze week voor u de sterren? Mail uw antwoord aan fi
[email protected] en maak kans op een boekenbon van 25 euro.
30
Doen
Buiten Spelen GPS-paradijs
WWW.SPECIALIZED.COM
Fiets jezelf fit www.fiets-fit.nl Ben je een beginnende mountainbiker of racefietser? Dan is Fiets-Fit misschien wel wat voor jou. Deze cursus wordt georganiseerd door de Nederlandse Toerfiets Unie (NTFU) in samenwerking met diverse verenigingen en fietsenzaken. Gedurende zes zaterdagochtenden werk je als cursist onder begeleiding van een instructeur aan je conditie en leer je de kneepjes van het mountainbike- of racevak. Fiets-Fit start op zaterdag 8 maart en deelname aan de clinic kost je € 30,-. Voor meer informatie over de locaties (circa veertig) en starttijden kijk je op www.fiets-fit.nl.
www.gpstracks.nl De website GPS-tracks is een absolute aanrader voor iedereen die in het bezit van een GPS is. De site staat namelijk vol gratis routes die je in je GPS kunt downloaden. Of je nu mountainbiker, toerfietser, hiker of motorrijder bent, je hebt onbeperkte keuzemogelijkheden. Een voorbeeld is de 25 kilometer lange wandel/fietsroute (kies fietsroute #29) die start in het Limburgse Linne. Aan de hand van je GPS voert deze route je langs een aantal spectaculaire waterwerken. Zo zul je je bij de sluis van Maasbracht verbazen over het enorme hoogteverschil van 12 meter en begrijp je na een bezoek aan het Maasen Scheepvaart Museum waarom de Maas en Limburg onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
We kunnen weer watersporten www.hiswa.nl De HISWA, de grootste watersportbeurs van Nederland, opent op dinsdag 4 maart haar deuren. Tot en met zondag 9 maart staat de RAI (Amsterdam) volledig in het teken van de watersport. Het aanbod varieert van zeilboten tot jachten, van kano’s tot wakeboards. Ben je na al het geslenter op de beurs toe aan het ‘echte’ werk? Ga dan naar de nieuwe ‘Virtual Experience’ in de Amstelhal. Door middel van speciale stimulatoren kun je hier de golven van Hawaii bedwingen of op waterski’s achter een boot hangen. De toegangsprijs van de HISWA is € 17,-. Jeugd t/m 16 jaar kan gratis naar binnen.
www.getsalt.com Deze activiteiten zijn samengesteld door de redactie van Salt magazine, het blad voor mensen die op zoek zijn naar een smaakmaker voor een avontuurlijk leven. www.getsalt.com
Boodschappen Leuke cadeaus Tikal Hartenstraat 2a, Amsterdam
Ben je op zoek naar een bijzonder, grappig of lief cadeautje? Stap dan eens binnen bij Tikal, een prachtig winkeltje in hartje Amsterdam. Hier vind je voornamelijk leuke en aparte cadeauartikelen uit Mexico, die de eigenaresse daar zelf vandaan haalt. Dat zorgt ervoor dat het aanbod altijd persoonlijk is en de winkel een heel positieve en vrolijke sfeer heeft. Ook kun je hier terecht voor sjaals, tassen en bijvoorbeeld voor zwangerschapsdraagdoeken.
Sjiek de Friemel Hoogbrugstraat 7, Maastricht
Ben je bezig met het opleuken van je huis, dan kun je in deze zaak helemaal los. Je vindt hier woondecoraties, hebbedingen, knuffels, bijzondere verlichting, antieke meubeltjes, mooi porselein en geboortegeschenken. Het hele aanbod is met absolute zorg bij elkaar gezocht! Naast al dit moois voor in je huis, zijn sieraden van het Zweedse merk Silke hier exclusief verkrijgbaar. De constante aanvoer van nieuwe producten maakt een bezoek aan de winkel nooit saai.
Ny-na
Toneel
Zoektocht na ‘Kamp Jezus’ van de jonge Vlaams/ Nederlandse theatermakers Wunderbaum lijkt zwaar. Maar als de kleren uitgaan, begint er een funky toneelstuk.
Sanne Wiltink
E
en vrouw ligt dramatisch ineengedoken op het podium. Ze vertelt: ‘Mijn leven lang heb ik gejaagd, gerend, gepraat zonder enige betekenis of samenhang. Het was volkomen zinloos. (..) Maar de tijd die me nog rest wil ik besteden aan een zinvolle daad.’ Een koor in gewaden komt op en orgelmuziek start. Kamp Jezus van de jonge theatermakers Wunderbaum lijkt zwaar te beginnen. Totdat de gewaden uitgaan en er een toneelstuk wordt gespeeld door maatschappelijk geëngageerde frisse acteurs. Het is duidelijk, Kamp Jezus gaat over religie. Walter Bart (29), een van de vijf jonge acteurs, schuift aan en vertelt waarom: ‘Er heerst een maatschappelijke revival van het thema geloof. Kijk naar de opkomst van de ChristenUnie en de discussies over het homohuwelijk en abortus. Ook hebben wij het gevoel dat er een hernieuwde behoefte is om samen te zijn: een typisch religieus kenmerk. Wij bekijken de symbolen en rituelen opnieuw met de insteek van onze generatie.’ Zo kan de bezoeker verwachten: een naakte vrouw aan het kruis, een reli-rockband en een jongedame die God haar tieten laat zien en Zijn heilige kruis berijdt. Het lijkt erop dat Wunderbaum religie op de hak wil nemen. ‘Het is een zoektocht geworden naar zingeving. We stellen ons de vraag of geloof de leegte kan opvullen. Tof onderwerp toch? De voorstelling kun je zien als een concert met losse momenten van individuen. Het is geen vloeiend stuk, met een ontwikkeling in de personages. De voorstelling moet direct communiceren met het publiek.’ De vorm van Kamp Jezus schippert tussen fictie en realitysoap, met een vervreemdend effect. Bart speelt een jongeman die in de kerkbank aan God de kracht vraagt om naar zijn oma in het verzorgingshuis te gaan en stiekem hoopt dat ze zal
Club Judge:
Fetisjfeest voor sexy bitches Dammie van ’t Zelfde Club Judge helpt je op weg naar al die underground feestjes waar je wel van hebt gehoord, maar die je nog nooit hebt bezocht. Van underground clubber tot flamboyant liefhebber; ieders smaak wordt bevredigd. Een ding is duidelijk: niet dansen is geen optie!
St. Jacobsstraat 11, Leeuwarden
Deze winkel is ‘the place to be’ als je opzoek bent naar een persoonlijk cadeau. Maar ook voor liefhebbers van het betere kitsch- en campwerk doet Ny-na je het water in de mond lopen. In de vrolijke en kleurrijke winkel vind je een ruim aanbod in plastisch kitsch uit verschillende landen. Maar ook tassen, beursjes, het populaire kleurrijke tafelzijl en aardewerk. Deze zaak toont vele mooie facetten van culturen over de hele wereld. Niet als hoge kunst, maar als kleurrijke sfeermakers voor in huis, tuin of op het balkon. Meer informatie bij:
‘Kamp Jezus’ kun je zien als een concert met losse momenten van individuen.
Er zijn zo nu en dan van die feesten waar een soort mysterie omheen hangt, zo’n feest waar veel over wordt gesproken en waar je zéker eens in je leven geweest moet zijn. Op 16 februari zwaait fetisj de scepter tijdens het vijfjarige verjaardagsfeest van B.I.T.C.H. Het grootste en spannendste fetisjfeest van Nederland wordt voltrokken op de beste locatie moge-
lijk: North Sea Venue (voormalig de Hemkade) in Zaandam. B.I.T.C.H. is een feest van organisatie Crazyland. De Hemkade heeft een lange historie op het gebied van fetisj feesten. Begin jaren ‘90 begon Vault Productions zijn speciale en super georganiseerde Wasteland party’s gevolgd door Pervert die zijn naam uiteindelijk veranderde in B.I.T.C.H.. Deze feestelijke editie belooft nog leuker en spannender te worden dan haar voorgangers. De organisatie heeft zoveel uit de kast getrokken dat het haast onmogelijk is dat er nog mensen ontevreden zullen zijn. Een feest waar je echt van alles meemaakt en waar je stoutste dromen uitkomen. Ook de dj´s liegen er niet om: Cross, Mike S, Miss Monica, Randy Katana en vele anderen verzorgen de sexy, tribal en progressive sound.
Doen 31
Kids
ar zingeving overlijden en een grote erfenis zal achterlaten. Is Kamp Jezus een autobiografisch stuk? ‘Dat stuk over mijn oma is echt, ja: ik voel me schuldig dat ik haar niet zo vaak spreek. Ik heb in mijn jeugd veel liefde gekregen en wil het ook geven, maar ik vind dat heel lastig om bij een naaste te doen, zoals bij mijn oma. We vergroten gebeurtenissen uit die spelen in ons dagelijks leven.’ Hebben ze flink de Bijbel doorspit om inspiratie op te doen? ‘Wij zijn totaal niet gelovig opgevoed, onze ouders hebben zich ertegen afgezet en wij zijn atheïst. Veel ervaring hadden we dus niet met rituelen en symbolen. We zijn erop uitge-
‘Kamp Jezus’ schippert tussen fictie en een realitysoap trokken en hebben een jonge pastoor en een theoloog geïnterviewd. Ook hebben we op de EO-jongerendag rondgelopen. Vandaar de rockband The GodSquad die de voorstelling muzikaal omlijst. Ook het decor is een belangrijke inspiratiebron. Normaal brengen wij theater op locatie. Het idee voor Kamp Jezus was om een grote gebedsruimte te creëren. De schouwburg is daar de ideale plek voor.’ Wat voor mensen hopen ze in de zaal te zien? ‘Gelovigen! En jongeren. Naast de rockband is de thematiek herkenbaar voor onze leeftijdsgenoten, eind twintigers. Ik hoop dat zij gaan nadenken over zingeving. Kamp Jezus is ook voor ouderen. Zij krijgen een beeld van een generatie die zich niet weet te verhouden tot religie. Een beeld van een verlaten generatie dus. Maar er zit ook een behoorlijke dosis humor in. Grote kans dat je blij en een beetje verward de zaal verlaat.’ p
Gouden Boekjes Op Reis met De Gouden Boekjes is een levendige musical voor iedereen vanaf 5 jaar. Grappig, ontroerend en zeer muzikaal. Leopold Witte, bekend van zijn rollen in Rozengeur & Wodka Lime en Gooische vrouwen, is verantwoordelijk voor de regie. Op Reis met De Gouden Boekjes is van 29 februari t/m 25 mei in de Nederlandse theaters te zien. We geven 3 x 4 kaarten voor de voorstelling weg. Kijk snel op Thekidsdaily.nl
Mega Mindy De allereerste cd van de populaire Mega Mindy is uit. Mega Mindy is een tv-serie op Ketnet over de verlegen Mindy die verandert in superheldin Mega Mindy. Nu is er dan de cd met alle liedjes van de serie, zoals de superhits ‘Ik ben Mega Mindy’ en ‘Mega Mindy Tijd!’. Ook zingt ze een duet met Toby: ‘Smoorverliefd’. We geven 3 cd’s van Mega Mindy weg. Op de site zie je hoe je mee kunt doen aan de winactie.
Boekids Lezen is leuk! Helaas is nog niet elk kind daarvan overtuigd. Tijdens het Boekids festival worden kinderen op een ongedwongen manier warm gemaakt voor literatuur. Het is alweer de zevende editie. Theater aan het Spui en het Filmhuis staan op 23 en 24 februari in het teken van Boekids, hét literair jeugdfestival in Den Haag. Er is een groot aantal bekende kinderboekenschrijvers en illustratoren te zien, maar ook veel muziek, theater, workshops en films. Meer info op Thekidsdaily.nl.
www.thekidsdaily.nl
Lekker live
Erik Luyten daadwerkelijk met de band op het podium staat. Een legendarische show is dan alvast verzekerd. www.podiuminfo.nl
‘Kamp Jezus’ van Wunderbaum is nog te zien op 23 en 24 februari in de Rotterdamse Schouwburg. Info: www.wunderbaum.nl
Autumn 16 februari - OJC Nirwana, Lierop FRED DEBROCK
De doorbitch zal weer streng controleren op de dresscode van lak, leer, rubber, latex, pvc, crossdress, uniform en fetisj glam. De drempel om zo’n feest te bezoeken is hoog, maar eenmaal binnen zijn de mensen vaak blij dat ze die stap genomen hebben. Het evenement opent zijn deuren om 22.00 uur en de kosten bedragen 28,75 euro in de voorverkoop. p
26
dagen
happen We tellen af tot de Europese Kampioensc internationale Zwemmen in Eindhoven! Hét grootste sportevenement dit jaar in Nederland.
Zorg dat je erbij bent!
Tickets en info:
www.ekzwemmen2008.nl
De Nederlandse gothic metal band Autumn werd in 1995 opgericht en heeft vanaf dat moment door de gehele Nederlandse undergroundscene gespeeld. De band is ondanks erg goede platen commercieel gezien altijd in de middenmoot blijven hangen. In 2003 werd het werk van de Friese band echter beloond met een Essent Award. De band speelde op vrijwel alle gerenommeerde metalfestivals in Europa, zoals Graspop Metal Meeting en Dynamo Open Air. Zangeres Nienke de Jong besloot onlangs uit de band te stappen en vanavond is haar laatste optreden in OJC Nirwana in Lierop. Gaat dat zien! www.podiuminfo.nl
Babyshambles 19 februari - Effenaar, Eindhoven
‘Ach, dat concert wordt toch afgelast’, is een veelgehoorde zin bij mensen die opmerken dat er weer een concert van de Babyshambles staat gepland. Meestal klopt dat ook wel. De band rond ex(?)drugsverslaafde Pete Doherty zegde deze tour al vaker af. In de Effenaar zouden de Britten al op 13 oktober 2006 staan. Na een verplaatsing naar begin 2007 en later naar 17 januari 2008, werd het concert toch weer een maand verschoven. Het ziet ernaar uit dat het deze keer écht doorgaat, aangezien Doherty sinds kort erg goed om lijkt te kunnen gaan met zijn drugsverslaving. Echt zeker weten we het natuurlijk pas als hij
Jeremy’s + The Girls 22 februari - Fenix, Sittard
Twee bands zijn op dit moment helemaal hip: de Jeremy’s en The Girls. Eerstgenoemde tourde afgelopen jaar met de Heideroosjes, en brak door met het nummer ‘Saturday’. The Girls onderging ongeveer hetzelfde lot, en schopte het tot de finale van de Grolsch Grote Prijs van Nederland. Voor de meest hippe, hotte en leuke bands van het moment moet je vrijdag 22 februari in Sittard zijn! www.podiuminfo.nl
in Groningen De stad als bron van inspiratie!
Bezoek onze 17 steden, 48 straten en ruim 725 winkels op nlstreets.nl
Uitgelicht
Niet te missen!
Heerlijk rommelen in de
Folkingestraat Als je met de trein naar Groningen gaat, loop je richting stad al tegen de Folkingestraat aan. En ook al kun je de leuke winkels al bijna niet over het hoofd zien, hierbij een dringend verzoek om dat ook absoluut niet te doen!Het schattige straatje bevat zoveel leuks, dat verschillende bezoekers speciaal naar Groningen komen om hier rond te rommelen. En rommelen is het, op z’n best. Aan alle kanten leuke etalages, gezellige café’s en vriendelijke mensen. Maar ook is het een straat met veel historie. Als oud Jodenstraatje van Groningen liggen de verhalen hier voor het oprapen, gepaard met emotie en heftige herinneringen.
senzaak Ariola, of bij de cosmetica en serviezenwinkel Lily & Rose. Voor een lekker bakkie koffie en heerlijke tosti hoef je de straat ook niet te verlaten: Café Pauze is een gezellige plek om even uit te rusten. Zowel favoriet bij lokale Groningers als bij bezoekers van veraf. De straat blijft leuker worden door de natuurlijke selectie die er plaatsvindt. De gemeente let erop dat er geen grote ketens een plekje bemachtigen, maar eigenlijk is dat niet nodig. De grootte van de pandjes zorgt er al voor dat er niet eens plek is voor enorme winkels.
Folkingestraat | LILY & ROSE Folkingestraat 7 Een bijzonder servicegerichte winkel in Engelse sfeer. Hier vindt u mooie kwali-
teitsproducten op het gebied van cosmetica, serviezen en aparte cadeauartikelen.
Veel mensen van buiten de stad die op WIJSNEUS Folkingestraat 17 zoek zijn naar iets anders, iets creatiefs, Als je opzoek bent naar een mooi kraamcadeautje moet je hier zeker heen! Wijsiets nieuws, komen hier terecht. En dat hebben ze goed gezien! Betaalbare unieke producten, voor ieder wat wils. Wat wil je nog meer? Kom ook eens rommelen in de Folkingestraat!
Oude Kijk in ‘t Jatstraat |
Grote Kromme Elleboog |
SIMON LÉVELT Oude Kijk in ‘t Jatstraat 2 Voor de echte koffieliefhebber is deze winkel met het grootste aanbod aan
CULISHOP Grote Kromme Elleboog 1 De winkel draait vrijwel volledig om Stonewall Kitchen, een culinair topmerk
espresso-apparatuur een paradijsje op aarde. Naast de koffie to go en de grote keuze aan heerlijke koffie verzorgt deze winkel ook onderhoud. EQUITA Oude Kijk in ‘t Jatstraat 50 Dat Fair Trade en modieus prima te
uit Maine. Alleen de namen al: roasted garlic & onion jam, Maine maple champagne mustard, snickerdoodle cookie mix. DE GOUVERNANTE Grote Kromme Elleboog 3 Stijlvol, dat is deze Gouvernante. Liefhebbers van een echt klassiek interieur halen
Tegenwoordig kenmerkt de straat zich door leuke, kleine en ‘one of a kind’ ondernemers. Van antiek en kunst tot fantastische winkeltjes waar je authentieke producten vindt. Stap bijvoorbeeld eens binnen bij de Italiaanse delicates- Tekst: Myrthe van der Wolf
Ondernemer aan het woord…
combineren zijn, bewijst eQuita. Van moderne, kleurige spijkerbroeken tot strakke t-shirts, kleurige rompertjes voor baby’s en hippe tassen uit India.
Henriëtte Hartgers van Toy Toy
“Ik zit al meer dan twintig jaar met de zaak in deze straat. Wat ik hier verkoop kun je het beste beschrijven als nostalgisch speelgoed en kleurrijke kitsch, en sinds kort ook kinder- en babykleding. Door de jaren heen is daar steeds meer eigen import bijgekomen. Ik reis heel veel, dat vind ik heerlijk. Uit al die landen neem ik dan spullen mee voor in de winkel. Denk aan India, Thailand, Marokko en Vietnam. Daar halen we bijvoorbeeld keukenspullen, sari’s, boeken en bijzondere cadeaus. Het
allermooist aan zulke reizen is dat ik in die landen ingangen vind die toeristen niet vinden. Ik word echt opgenomen door de lokale bevolking. Ik neem dan ook nooit toeristische spullen mee naar Nederland, zoek juist naar producten die echt lokaal zijn. Maar ook als ik puur op vakantie ga kom ik altijd wel met spullen terug. Een tijd terug wilde ik de winkel graag uitbreiden, omdat we ook grotere spullen zoals bedden en kasten wilden verkopen. Dat mocht niet van de gemeente, omdat zij erop letten dat deze straat gevuld blijft met kleine ondernemers. Nu hebben we een tweede zaak in Meeden, Oost-Groningen, die open is op feestdagen. Daar verkopen we dus groter meubilair dat we zelf decoreren, heel gaaf! Je vindt er naast bedden en kasten veel oude buffetkasten. Het is een prachtig pand, waarvan we de schuur willen ombouwen tot zomerhuis. Zo kunnen bezoekers ook lekker een kopje koffie drinken in de tuin.”
neus heeft hele hippe exclusieve prematuurkleertjes, stoere kinderkleding en alles om de babykamer in te richten.
KRAALIENKA Oude Kijk in ‘t Jatstraat 33 Hier vind je aparte handgemaakte kralen
FLAIR-LINES Folkingestraat 59 Een aantrekkelijk aanbod van klassieke en moderne dameskleding en diverse
uit de hele wereld. Van glas of halfedelsteen, in alle kleuren van de regenboog. Kraalienka is uniek in kralen, sieraden en het ontwerpen hiervan. accessoires, zoals sieraden. De kleding komt uit eigen productie, veelal van Nederlandse ontwerpers. KUNSTHANDEL/GALERIE RICHARD TER BORG Folkingestraat 33 Authentieke schilderijen en kunstvoorwerpen van Groningse kunstenaars, plus een
NEW INDIGO Oude Kijk in ‘t Jatstraat 69 Passie, kennis en ‘design classics’ zijn de drie peilers waarop New Indigo is
hier hun hart op. Een heerlijke winkel vol Engels en Nederlands antiek, sieraden en vooral prachtige kroonluchters. DINER CAFÉ SOESTDIJK Grote Kromme Elleboog 6 Prinsheerlijke drankjes en vorstelijke maaltijden. Het dagelijks wisselende Koningsmaal en de vorstelijke saté van de
haas zijn hier al jaren toppers. Aan de bar of aan een van de gezellige tafeltjes. Hier voelt iedereen zich een beetje koning. PLUIMAGE Grote Kromme Elleboog 14 Bij deze winkel c.q. galerie vindt je een
Bezoeker Folkingestraat Sikko Boersma “Deze straat is echt een en al gezelligheid. Ik woon hier al twintig jaar, precies aan de overkant van dit café, Pauze. Er is hier nooit bonje, en als er iets gebeurt bemoeit iedereen zich ermee en loopt het dus nooit uit de hand. Iedereen is vriendelijk tegen elkaar en gunt elkaar alles. Dat zie je niet zoveel meer hoor. Ik kom oorspronkelijk uit Friesland, maar ga hier nooit meer weg. In deze straat heb je alles bij de hand; de slager, de markt en allemaal leuke kroegjes. Vroeger was het wel iets anders, toen kwamen er ook veel meisjes die in ‘de straat’ werkten. Toen was het een stuk drukker. Kijk, je hebt hier niet van die dure winkels, maar leuke gezellige winkels voor normale mensen. Alles is betaalbaar. De straat is voor
iedereen en dat merk je goed, het leeft. Ik spreek regelmatig met mensen die helemaal uit Venlo of Delft speciaal naar deze straat komen. Ik geef ze dan tips. Zo kunnen ze optimaal genieten van deze straat. Leuk toch?” . Tekst en foto: Myrthe van der Wolf aantal moderne, hedendaagse kunstenaars. Door het Groninger Museum al eerder geroemd als een zaak ‘die een nieuwe dimensie toevoegt aan de kunsthandel’.
gebaseerd. Met de speciale collectie meubilair uit de periode 1920-1970 is een bezoek aan deze prettige meubelzaak zeer zeker de moeite waard.
NLstreets zoekt: salesrepresentative www.nlstreets.nl/NL/jobs
ruim aanbod aan sieraden van meer dan veertig Nederlandse ontwerpers, maar ook van de hand van de eigenaresse zelf. Behalve sieraden heeft Pluimage ook werk van tassen- en hoedenontwerpers..
Beeldig 33
NEGEN MAANDEN
Beschilderde bolle buiken
Jessica de Boer, 29 weken, uit Leeuwarden
‘Ik verwacht een jongetje, de kinderkamer is al blauw, dus de tekening op mijn buik moest ook blauw worden. De verf is koud en dat voelt een beetje nat, heel gek. Ik ben op Koninginnedag uitgerekend, maar van mij mag die kleine wel iets eerder komen, dan kan ik met hem de stad in. Mijn vriend gaat deze buikschildering wel grappig vinden, denk ik. Ik ben heel erg benieuwd wat hij ervan zegt.’
Informatie over luiers, zwangerschapskleding, kinderkamers, leerzaam speelgoed, buggy’s en alles wat met baby’s en zwangerschap te maken heeft. De bedoeling van de Negenmaandenbeurs – nog tot en met morgen in de Amsterdamse RAI – is om te informeren en inspireren. 95 procent van de bezoekers is vrouw. De vrouwen lijken meer te willen dan informatie over voeding en verzorging, en laten massaal hun buik beschilderen: ‘De kleuren op mijn buik zijn de kleuren van de kinderkamer. Het kietelt wel een beetje, hoor.’ TEKST: VEERLE SNIJDERS FOTO’S: SIMONE BEST
Lisette Strijder, 22 weken, uit Zandvoort
‘Ik beschilder zelf ook dikke buiken, maar het is lastig om dat bij jezelf te doen, dan sta je te klooien voor de spiegel. Ik heb de buikschilderes haar gang laten gaan en alleen gezegd dat ik iets met visjes wilde. Het zijn kussende vissen geworden. Dit omdat de kinderkamer een strandthema krijgt, in welke vorm weten we nog niet precies. Na één keer douchen is het weg, dus ik kan pas douchen nadat mijn man het gezien heeft.’
Tjinta Versteegen, 38 weken, uit Zoeterwoude
‘Ik heb voor deze tekening gekozen omdat ik van ronde, sierlijke vormen houd. Ik wilde liever een mooie beschildering dan een grappige. En niet te veel roze, want het kan ook een jongetje worden. Ik ben hier op de beurs erg van mijn zwangerschap aan het genieten, dat gaat lastig als je twee jonge kinderen thuis hebt. Ik denk dat ik een nachtje met de tekening op mijn buik ga slapen zodat mijn zoontjes die morgen nog kunnen zien.’
Nathalie Sengers-Twisk, 37 weken, uit Beverwijk
‘De kleuren van de tekening op mijn buik zijn ook de kleuren van de kinderkamer. Ik heb nauwelijks foto’s gemaakt tijdens deze zwangerschap en dit leek me de perfecte gelegenheid om mijn buik vast te laten leggen. Het kietelt wel een beetje en de baby beweegt af en toe, heel grappig. Misschien laten we deze tekening nog wel op canvas drukken of op het geboortekaartje. Ik vind het een prachtig kunstwerk geworden.’
De buiken zijn beschilderd door Jacqueline van Krieken, www.rainbowcreation.nl
Sanne Koopmans, 34 weken, uit Zaandam
‘Ik houd van rust, dus de tekening mocht niet te druk zijn. Het lijkt me bijzonder om dit later aan mijn kindje te laten zien. Ook wil ik een foto hiervan naar mijn biologische ouders in Colombia sturen. Weer eens iets anders. Ik vind dat de beurs wel erg gericht is op vrouwen, te veel eigenlijk. Mannen staan straks net zo goed wanhopig met een huilend kleintje in hun armen. Je maakt een kind toch samen?’
Op tv
34
Hanne Reus
ACHTER HET SCHERM
Als ik een keer ga janken, dan moet dat maar De klanken van Queens Who wants to live forever zweven door de zaal. Het publiek is muisstil, Chantal Janzen kijkt de gasten aan terwijl haar stem aanzwelt in het couplet. De toehoorders slikken om hun tranen te bedwingen. Het verhaal van Chantal haar gasten is al zó treurig, dat de tekst van het door hun gekozen liedje niemand onberoerd laat. ‘Dat is precies de bedoeling’, vertelt eindredacteur en regisseur Peter Blom van
[email protected]. Niet dat hij een tearjerker wil lanceren, voegt Blom er snel aan toe, maar hij wil wel muziek in het middelpunt van de belangstelling plaat-
sen. Je moet je tegenwoordig in allerlei bochten wringen om muziek op televisie te krijgen, weet Blom uit ervaring. ‘Er is haast geen plek meer voor op tv, behalve op de achtergrond.’ En dat vindt Blom jammer. Dus werkte hij al eerder aan programma’s als Memories en Een Nieuwe jas – Live, en kwam nu met het idee voor Chantals eigen liedjesprogramma. Allemaal programma’s waar muziek is gekoppeld aan verhalen van gewone mensen. In deze show kan iedereen die zijn verhaal met een liedje wil vertellen mevrouw Janzen aanschrijven op haar Avro-mailadres en een ver-
zoeknummer indienen. Omlijst met een praatje en een filmpje zingt Chantal de aanvragers dan hun liedje toe. ‘Mensen durven thuis niets tegen elkaar te zeggen, maar wel hier in de studio met een liedje’, verbaast Janzen zich. De musicaldiva met de aanwezigheid van een Linda de Mol trippelt gedurende de opnames over het podium. Met een koket lachje hier, een ironische, doch gevatte opmerking daar en een onuitwisbare glimlach tussen enorme blonde lokken is Janzen de ideale schoondochter. Het presenteren is haar niet onbekend, maar dit keer is het wel een
aparte ervaring: ‘Het is gek om zowel artiest als presentator te zijn.’ Bovendien houd de presentatrice het af en toe zelf ook moeilijk droog tussen de emotionele levensverhalen. ‘De gasten hebben soms heftige dingen meegemaakt. Daar ga ik dan wel in mee, met het risico dat mijn stem misschien een keer niet zo zuiver is.’ Janzen wil zich niet afsluiten voor de emoties in het programma. ‘Als ik een keer ga janken, dan moet dat maar.’ p
[email protected] elke zaterdag om 20.15 uur op Nederland 2
Elke zaterdag vanaf 16 februari tot en met 8 maart.
Zaterdag Nederland 1
17:00 17:00 17:57 17:59 18:00 18:20 18:25 18:55 19:30
20:00 20:00 20:25 21:25
22:00 22:25 23:15 00:10
NOS World Cup Sprint Schaatsen Inzell Socutera: Vastenaktie/Cordaid EénVandaag NOS Journaal NOS Sportjournaal EénVandaag Kassa Kinderen geen bezwaar NOS Journaal Mooi! Weer De Leeuw Deadline Raymann is laat NOS Studio Sport NOS Journaal
17:00 17:30 18:00 19:00 19:30
20:00 20:30
22:00 22:10 23:50 00:21 03:00
17:00 17:30 17:55 18:00 18:10 19:00 19:35
20:00 20:05 20:10 20:45 21:20 21:55
22:00 22:45 23:40 00:01 00:05 00:10
RTL Transportwereld Gek op wielen RTL Voetbal: Bundesliga AutoXperience De politie op je hielen! 12 days of terror Jaws: The revenge Cops Nachtlounge The hotspot
17:00 17:03 17:30 17:47 17:50 18:00 19:55
20:00 20:00 20:15 21:45
22:00 22:03 22:05 22:10 01:00 01:10 02:50 02:55
20:00 20:15 21:05
22:00 22:00 22:15 22:40 00:15
AVRO Kunstuur: Van de straat AVRO Kunstuur: MuseumGasten AVRO Kunstuur: Zomaar kunst AVRO Kunstuur: Poëzie animatie McDonald’s kitchen Nederland zingt Hart en ziel Blauw bloed
[email protected] Rondom 10
17:00 17:00 18:00 19:00
20:00 20:00 21:30
22:00 22:35 22:50 23:15 00:30
The Brittas empire Buren Kijk uit! Het journaal Vlaanderen vakantieland Het journaal Man bijt hond Joker- en lottotrekking Het leven zoals het is: De zoo F.C. de Kampioenen Verkleed Stellenbosch Studio 1 Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto Het weer Face/off
17:00 17:00 17:25 18:00 18:10 18:40 19:05 19:15 19:25 19:50
20:00 20:00 20:10 20:40
22:00 22:25 23:55 00:20
Tagesschau Straße der Lieder Tagesthemen Das Wetter im Ersten Das Wort zum Sonntag Sportschau live: WK Boksen Tagesschau Ein Köder für die Bestie Tagesschau Nur die Sonne war Zeuge
17:00 17:00 18:15 18:30 19:00 19:20 19:25
20:00 20:15
22:00 22:30 22:43 22:45 00:00 02:00 02:05 03:45 03:50
17:00 17:18 17:45 18:45 19:00
20:00 20:40 21:10 21:45
22:00 22:25 00:35
Z@ppSport compilatie De BZT show NOS Jeugdjournaal In Oranje Nieuwslicht LLinke Soep Aanpakken & wegwezen Quiz show NOS Hoogtepunten Studio Sport
De Tuinruimers Bouw je droom Lachen om home video’s De nieuwe Uri Geller Dancing queen: De uitslag Hart van Nederland - Late editie Shownieuws - Late editie SBS 6 Sport: K-1 Sterren: Beast of the East The Rookie
The emperor’s new school in het Disney festival Op schok De week van Karrewiet Spring 6tien KetnetPOP: de making-of De week van Karrewiet Lizzie McGuire Disney classic cartoons CANVAS: Het journaal Vranckx Dalziel & Pascoe
RTL 4
17:00 17:00 17:30 18:00 18:05 18:55 19:30 19:55
20:00 20:00 21:30
22:00 22:30 23:00 00:20 00:30
RTL 5
RTL Autowereld Yacht vision RTL Nieuws Eigen huis & tuin Campinglife RTL Nieuws RTL Weer Idols Lotto Weekend Miljonairs Idols, de uitslag RTL Voetbal: Eredivisie RTL Nieuws RTL Weer
17:00 17:50 19:35
20:00 20:30 21:25
22:00 22:20 23:15 00:20
Once upon a mattress Law & Order Law & Order: Special Victims Unit Cold case
17:40 18:25 18:50 19:10
20:00 20:00 20:25 21:20 21:30
22:00 22:25 23:00 23:50 01:40
17:05 17:35 18:00 19:00 19:30
20:00 20:00
Law & Order: Criminal intent Law & Order: Trial by jury Stigmata
Comedy Central
17:00
17:00
El Tigre Viva Pinata Grossology Drake & Josh South Park The Fresh Prince of Bel Air The world stands up Best of Saturday night live Da Ali G show Teachers That 70’s Show Da Ali G show
22:00 22:00 00:05 00:25 02:05
Totally spies Horseland Wegmisbruikers! The Fresh Prince of Bel Air Freddie
heute-journal Weerbericht das aktuelle sportstudio aspekte-extra: Die lange Nacht der Berlinale heute In der Schußlinie heute Faustrecht in Kenia
20:00 20:00 20:30 21:30
22:00 22:30 00:10
17:00 17:05 18:00 19:00
20:00 20:00 21:00 21:30
22:00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55
RTL Musicworld: Best of RTL Travel: Adrenaline America’s next top model De Gouden Kooi Hilton & Richie’s simple life Joling & Gordon over de vloer Idols backstage Resident evil: Apocalypse De Gouden Kooi
Rambo: First blood part 2 The making of John Rambo Addams family values Poker after dark
BBC1
17:00 17:15 17:30 18:05
20:00 20:30 21:40 21:50
22:00 22:40 23:10 23:25 23:30 00:40 03:05 04:05 04:10
RTL 8
17:00 17:00 17:30 18:00
20:00 20:05
Rambo: First blood
22:00 22:00 00:05
RTL Voetbal: Eredivisie vrouwen House vision Troop Beverly Hills Moonstruck In the cut Charlie’s Angels
BBC2
Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Final score Match of the day: FA Cup The one and only The National Lottery draws Casualty The one and only Nieuws en weerbericht National Lottery update Match of the day A time to kill Friday night with Jonathan Ross Weerbericht BBC News 24
Discovery Channel
Willkommen bei Carmen Nebel
17:00 17:30 18:30 19:30
RTL5, 20:00 uur Hilton & Ritchie’s simple life
Veronica
Van Veeteren: De zaak van Münster Sporza: Tennis: Proximus La niña de tus ojos
Schansspringen Langlaufen Leute heute heute Weerbericht Unser Charly
17:00
Nederland 3, 18:45 uur NOS Jeugdjournaal
Net 5
ZDF
Tagesschau ARD-Ratgeber: Auto + Verkehr Brisant Das Wetter im Ersten Tagesschau Sportschau Ziehung der Lottozahlen
Nederland 3
NOS Journaal Nova KRO Detectives: Wallander NPS Wereldcinema: Le tango des Rashevski Nova
Canvas
ARD
17:00
17:00 17:25 17:45 17:53 18:00 18:30 19:05 19:35
SBS 6
Eén
17:00
17:00
02:05
RTL7
17:00
Nederland 2
Dirty jobs: Poo pot maker Deadliest catch: A frozen finish Mythbusters: Superhero hour World’s toughest jobs: Ultimate fighter 5th Gear 5th Gear Chop shop: London Garage Die Ludolfs Brainiac Future weapons: Immediate action Dr G: Medical Examiner
BBC2, 22:30 uur Three burials of Melquiades Estrada
17:00 17:15 18:30 18:40 19:30 19:40
20:00 20:10 21:00
22:00 22:00 22:30 00:25 02:05 02:55
Atletiek What the papers say The natural world Wild World on the move Culture show Coast Have I got old news for you Three burials of Melquiades Estrada Junebug Culture show The inheritance
Op tv 35
Jerry Huinder en Judith Zilversmit The Bucket List Eén voordeel van de filmwereld is dat je niet met pensioen hoeft. Je kan doorwerken tot je er bij neervalt, ook al betekent dat wel dat je leeftijd de hoofdrol in je karakter krijgt. Maar ach, dood gaan we allemaal en dat moeten we leren accepteren. Dus wat doe je als je gevierd acteur bent en in de zeventig? Dan speel je in The Bucket List. Filmfossielen Jack Nicholson en Morgan Freeman zijn in deze film beiden gediagnosticeerd met terminale kanker. En niet de trage vorm, ze hebben ieder hooguit nog een jaar te leven. Door dit lot gebonden, besluiten de twee hun bucketlist in uitvoering te brengen. Voor wie net als Nicholson niet weet wat een buc-
VOORVERTONING Freeman beseft dat het belangrijkste niet op zijn lijstje staat: the happy family. Onze mening: Bang voor de dood? Dan is The Bucket List je redding. In de bioscoop: 27 maart 2008
Crime Scene Investigation
ketlist is: ‘things you want to do before you kick the bucket’, oftewel: het loodje legt. De heren reizen de hele wereld rond, springen uit een vliegtuig en rijden een dodenrit in de door hun felbegeerde racewagens. Totdat
In Nederland is Crime Scene Investigation (CSI) het best bekeken Amerikaanse televisieprogramma. En dan hebben we het niet over de avonturen van Horatio ‘H’ Caine uit Miami of de iet wat saaie detective Mac Taylor uit New York. We kijken het liefst naar de supervisor der supervisors: Gil Grissom en zijn forensisch
team uit Las Vegas. De enige echte. Hoewel RTL er altijd een zooitje van maakt door nieuwe en oude afleveringen door elkaar heen te gooien, lopen we niet veel achter op het grote Amerika. Ook wij zitten/zaten in seizoen 8. Wel moeten ze het in de VS al doen zonder bewijs-analist Sara Sidle (Jorja Fox). Sidle houdt er na 7 jaar mee op. Maar niet voordat Grissom haar ten huwelijk heeft gevraagd en ze elkaar voor het eerst op tv kussen. Wat er verder gebeurt? Er komt een oude zaak boven water, waar Sara het zo moeilijk mee heeft, dat ze haar csi-vest uittrekt, demonstratief haar naamplaatje weggooit en een brief voor Grissom achterlaat: ‘Know that you are my one and only... Goodbye.’ Of ze nog terugkomt? De kenners zeggen van niet: haar contractbespre-
kingen met tv-zender CBS zijn stukgelopen. Ons mening: blijven kijken. Als is het alleen maar om de oneliners van Grissom: ‘Concentrate on what doesn’t lie: the evidence.’ Op tv: maandag, 20.30 uur, RTL 4
Zondag Nederland 1
17:00 17:30 17:52 18:00 19:05
20:00 20:00 20:20 21:20 21:50
22:00 22:45 23:45 23:55 00:50
Op de bon D66 NOS Studio Sport Spoed NOS Journaal Boer zoekt vrouw We gaan nog niet naar huis Mooi! Weer De Leeuw: The day after NOS Studio Voetbal NOS Journaal Deadline NOS Journaal
RTL7
17:00 17:00 17:30 18:00 18:30 19:00 19:30
20:00 20:00 20:30 21:30
22:00 22:45 23:10 00:00
17:15 18:00 18:10 18:29 19:00 19:50 19:55
20:00 20:50
22:00 22:00 22:55 23:15 00:00 00:25
PRAutotype RTL Autowereld Gek op wielen RTL Transportwereld Stom, stommer, stomst! RTL Nieuws en Weer Mr. Bean Mijn tent is top RTL Voetbal Insite RTL Voetbal: Buitenlands voetbal Levensgevaarlijk! Business class
17:00 17:03 17:30 18:00 18:30 18:49 18:50 19:20
20:00 20:00 20:15 21:45
22:00 22:45 23:00 23:30 00:00 01:35 01:45
17:01 17:06 17:07 17:45 18:15 19:10
20:00 20:10 21:05 21:45
22:00 22:30 22:40 23:15 23:50 00:40
Socutera: Vastenaktie Cordaid NPS Arena De kunst Art in the family AVRO Close Up: Kimono - De schoonheid van eenvoud Memories Van Dis in Afrika In Europa Zembla NOS Journaal Kruispunt De leescoupé HelpDesk-live Buitenhof/Kruispunt/Zembla/De Kunst
17:00 17:00 18:00 19:00
20:00 20:30 21:30 22:30
22:00 22:45 22:50 23:55
Vlaanderen vakantieland Het journaal De rode loper Gentse waterzooi Het journaal - Sportweekend Het weer De pappenheimers Eurosong 2008 Katarakt Eurosong 2008 Studio 1 Het journaal laat De zevende dag
17:00 18:00 18:00 18:10 18:40 19:00 19:30 19:40
20:00 20:00 20:10 20:55 21:25
22:00 23:10 23:40
Droomhuis in de zon De grote verhuizing De 25 leukste tv families aller tijden Wegmisbruikers Da’s je goed recht Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Reportage: Japanse kannibaal wordt superster Fear Factor
De week van Karrewiet KETNET Mega Mindy Aladdin in het Disney Festival Kulderzipken Griezelverhalen voor ettertjes Alexander CANVAS: Het journaal Panorama Mijn moeder Uzak Cultuurprijzen Vlaanderen 2007 Braambos
ZDF
Tagesschau W wie Wissen Gott und die Welt Sportschau Bericht aus Berlin Ein Platz an der Sonne Lindenstraße Weltspiegel Tagesschau Tatort: Borowski und das Mädchen im Moor Anne Will Tagesthemen ttt - titel thesen temperamente Brain An einem klaren Tag Tagesschau Liebesflüstern
17:00 18:20 19:00 19:10 19:30
20:00 20:15 21:45
22:00 22:00 23:45 00:45 00:50 02:05
Nederland 3
17:00 17:20 18:15 18:45 19:00 19:01 19:55
20:00 20:45 21:25
22:00 22:20 22:55 23:45 00:25 01:10
Weekoverzicht SpangaS AVRO KunstQuest NOS Jeugdjournaal Socutera: Vastenaktie Cordaid De wereld draait door 3 op reis De Lama’s Baby te huur
RTL 4
17:00 18:00 18:10 18:50 19:00
20:00 20:30 21:30
22:00 22:35
Over mijn lijk Groot dictee der Nederlandse straattaal URBNN Hotdog NOS Hoogtepunten Studio Sport
23:35 23:50 23:55
RTL 5
RTL Nieuws Life & cooking Sponsor Bingo Loterij: De winnaars RTL Voetbal: Eredivisie Van Speijk Postcode Loterij: Eén tegen 100 Dossier: Geboren met twee hoofden RTL Nieuws RTL Weer Airline
17:00 17:00 18:00 19:00
20:00 20:30 21:30
22:00 22:30 22:45 22:50 23:55
Veronica
Droomhuis in de zon De grote verhuizing De 25 leukste tv families aller tijden Wegmisbruikers Da’s je goed recht
17:40 18:25 18:50 19:15
20:00 20:00 20:30 21:05
22:00 22:00 22:25 22:50 23:20 23:45
17:05 17:35 18:00 18:05 18:45
20:00 20:30
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Reportage: Japanse kannibaal wordt superster Fear Factor
Comedy Central
17:00
17:00
El Tigre Viva Pinata Grossology Drake & Josh Two pints of lager & a packet of crisps Gavin & Stacey The Fresh Prince of Bel Air South Park Cavemen The knights of prosperity Family guy Da Ali G show
22:00 22:35 00:35 01:05 04:10
Totally spies Horseland Politieachtervolgingen The Fresh Prince of Bel-Air For love or money The last boy scout Rambo weekend: Rambo 3 Punk’d Nachtprogrammering: Late night Hart van Nederland (laat)
BBC1
Im Tal der wilden Rosen - Fluss der Liebe heute-journal Waking the dead - Im Auftrag der Toten: Unter falscher Flagge Das Philosophische Quartett heute Verleihung Deutscher Kleinkunstpreis 2008 Mit dem Essen kam der Tod
17:00 18:00 19:00 19:30
20:00 20:00 20:30
22:00 23:05 00:05
RTL Tuin magazine RTL Woon & klusmagazine House vision Huisdokter Vrienden houden huis Man on fire RTL Travel: Adrenaline De Gouden Kooi deze week
17:00 17:00 17:45 17:55 18:35 19:00
20:00 20:00 21:00
22:00 22:00 23:25 23:45 01:50 02:50 03:50
17:00 17:05 18:00 18:30 19:00
20:00 20:00 21:00
22:00 22:00 23:00 00:00 01:30 01:55
RTL 8
17:00 17:00 17:30 18:00 19:00
20:00 20:00 20:30
22:00 22:30 00:10
DVD today Films & sterren Typisch zestig! De familie Stokstaart Kinderziekenhuis Idols Birthday girl RTL Voetbal: Eredivisie vrouwen
BBC2
Diagnosis murder Lifeline Songs of praise Nieuws en regionaal nieuws Life in cold blood Antiques roadshow Lark Rise to Candleford The last enemy Nieuws en weerbericht Runaway jury Sign zone Holby City Watchdog
Discovery Channel
Schaatsen heute Berlin direkt ZDF Expedition: Schliemanns Erben
17:00
RTL5, 20:30 uur Man on fire
Net 5
Canvas
ARD
17:00
17:00
SBS 6
Eén
17:00
Nederland 2
Die Ludolfs How it’s made How it’s made American chopper: Iowa bureau farm bike Mythbusters: Red rag to a bull The world’s richest people Ultimate survival: Moab desert Future weapons: Future combat Crash of the century True heroes Ray Mear’s bushcraft: Jungle camp
Discovery Channel, 20:00 uur Mythbusters: Red rag to a bull
17:00 18:05
20:00 20:00 21:00
22:00 22:00 23:00 00:00 01:25 02:10 04:10
Zulu dawn Ski Sunday Tropic of capricorn Around the world in 80 gardens George Melly’s last stand Storyville Super League show Limbo BBC News 24
powered by
&