deel 1: de kolibrie, is dat een school voor ons?
DEEL 1: De Kolibrie, is dat een school voor Freinetonderwijs voor kleuters en lagere schoolkinderen
ons?
Deze onderwijsbenadering wordt in onze school aangeboden door het Gemeenschapsonderwijs en ondersteund door de vzw De Kolibrie. • “Ze komt een beetje aangeslagen de klas binnen. In haar hand wap pert een haastig uitgeknipt krantenartikel. In de dagelijkse praatronde mag ze meteen aan het woord. “Weten jullie dat er elke dag 8 miljoen stuks plastiek in de oceaan gegooid worden?” Iedereen kijkt haar met grote ogen aan. De verslagschrijver van dienst probeert het getal 8 miljoen in het verslag te zetten. Na de zesde nul kijkt hij verbaasd op. “Wauw, dat lijkt veel.” “Neen dat is niet veel”: Klinkt zelfzeker aan de overkant. “Want de oceaan is keigroot.” Hoe groot is de oceaan? Hoe groot is een kubieke meter? Kan de oceaan vol met plastiek geraken? Wat is plastiek? …” • Ssst wees stil, kijk en luister mee naar dit prachtig moment, … ze zijn vertrokken. Eén krantenartikel leidt naar een onderzoek, het maakt de les rekenen tastbaar, geeft aardrijkskunde een doel en zet ieder kind aan tot denken, doen en onderzoeken. Wat ze nu leren, zullen ze nooit meer vergeten. • Op de speelplaats proberen drie kinderen hun evenwicht te houden op een badkamerweegschaal. Eén leest giechelend het resultaat: “ja, we zijn er, 83 kilogram. Wauw! Kai Mook weegt als baby zoveel als wij drie samen.” Geen kind zal nu nog vergeten hoe zwaar een olifantje is. Het gras groeit niet door er aan te trekken maar door de wortels te voeden C. Freinet Deze folder is gericht aan ouders die de Kolibrie als school overwegen voor hun kind. De bedoeling is om een beeld te schetsen van onze schoolcultuur. Wat kunt u verwachten van de school en wat wordt er van u gewenst. Zo kunt u beter inschatten of de Kolibrie en het Freinet onderwijs wel iets is voor uw kind en voor u.
deINFOBROCHURE Kolibrie
1
deel 1: de kolibrie, is dat een school voor ons?
De folder bestaat uit drie delen. Dit eerste deel gaat over de Freinet pedagogie in het algemeen. Het tweede deel gaat meer in detail en vertelt u hoe het er concreet op school en in de klas aan toe gaat. Het derde deel gaat over de vzw de kolibrie en hier richten we ons specifiek tot de ouders. Want in het Freinetonderwijs spelen die een cruciale rol. Wat een ervaring! Echt leren begint vanuit de eigen interesse van het kind. Kinderen zijn geen lege computerschijven die door een leerkracht vol data geschreven kunnen worden. Kinderen zijn actieve ontdekkers die gedreven worden door hun nieuwsgierigheid. Daarom streeft het Freinetonderwijs ernaar om leerlingen actief en zelfstandig te “leren leren”. Ze leren niet “over” iets maar gaan zelf op zoek, duiken in het onderwerp, experimenteren en ontdekken, … Kortom, ze ervaren en vanuit die ervaring gaan ze leren abstraheren, in plaats van eerst abstracte kennis te krijgen die ze heel misschien ook eens een keertje mogen ervaren in de dagelijkse realiteit. Uw kind staat hierbij nooit alleen, maar altijd in relatie tot de groep. De groepswerking is essentieel. Kinderen leren uit ervaring en leren van elkaar door ervaringen uit te wisselen. Iedereen wordt betrokken op een gelijkwaardige wijze, zonder enige vorm van uitsluiting. Kinderen ontdek ken ook dat fouten maken mag. Uit fouten valt iets te leren.
• De groten helpen de kleintjes, de kleintjes leren van de groten. De groten leren geduld te hebben en verdraagzaam te zijn. De school lijkt veel meer op een gezin. Mieke, ouder
2
FREINET
deel 1: de kolibrie, is dat een school voor ons?
Doe mee De schoolactiviteiten van uw kind worden stevig doorspekt met actieve schoolateliers, onderzoeksopdrachten, leer- en beleefuitstappen en on vergetelijke inleefsessies. Stuk voor stuk activiteiten waarvoor de leer krachten en de leerlingen graag op uw hulp en inbreng rekenen. Dit wil zeggen dat u heel regelmatig gevraagd zult worden om mee te werken, te komen meepraten en meevoelen, ieder volgens zijn eigen talent, capaciteiten en mogelijkheden natuurlijk. Mama’s en papa’s, grote broers en zussen, zelfs grootouders die nooit tijd hebben en niets kun nen, die bestaan niet. De kinderen rekenen op u.
• Met een grote groep kinderen en veel ouders bezochten we het Fort Van Breendonk, het Joods museum in Mechelen en de kunstzinnige Verbeke-stichting in Stekene. De contacten met de kinderen waren intens. Ervaringen werden uitgewisseld, er werd gediscussieerd, kinderen werden aangemoedigd zelf te ontdekken, kritische vragen te stellen en er werd gezellig samen gegeten, ik heb veel geleerd! José, ouder Luisteren en spreken Het is logisch dat bij de Freinet-aanpak leren communiceren ontzettend belangrijk is. Uw kind leert uit te leggen wat hij/zij voelt, denkt, wilt en vooral zou willen weten. Er wordt heel veel tijd en energie besteed aan praatrondes, vrije teksten, creatieve expressie, taalvaardigheid en taalontwikkeling, het leren om gaan met technische hulpmiddelen zoals computers en internet, scanners, camera’s en microfoons om de eigen ervaringen op een hedendaagse wijze over te brengen.
deINFOBROCHURE Kolibrie
3
deel 1: de kolibrie, is dat een school voor ons?
Freinet is up to date! Kinderen leren dat zij (nog) niet alles weten. Misschien weet iemand anders het en ze zullen dan ook niet aarzelen het te vragen. Heel dikwijls zijn de vragen moeilijk of zo boeiend dat de onderwerpen worden omge vormd tot een onderzoek, project of klasoverschrijdend schoolatelier.
• Toen mijn dochter in de klas een project had rond roofvogels, hebben we thuis een levensgroot nest getekend van de steenarend. Daarna hebben we ook een zak met steentje gevuld tot deze evenveel woog als het gewicht van de steenarend. Dit nam ze de dag erna dan mee naar school om trots te tonen in de praatronde Lieselotte, ouder
Evaluatie? Evaluatie binnen freinet gebeurt altijd in relatie tot de planning. Wat was het plan? Wat zou je moeten kunnen en wat heb je bereikt? Een kind moet ervaren dat leren aangenaam is. Freinetleerkrachten ver trekken van de aanwezige kwaliteiten van elk kind en wijzen niet voort durend op de tekorten. Als ouder moet u dus geen klassiek schoolrapport met punten verwachten. Geen 10 op 10, maar ook geen buizen. Neen, u krijgt veel meer. De leerkracht observeert uw kind zeer intens en maakt daar een uitgebreid verslag van. Op regelmatige tijdstippen wordt dat met de ouders besproken. Uw kind wordt als individu met zijn eigen capaciteiten en talenten onder de loep genomen. Als ouder kunt u zich hierdoor beter inleven in het leerproces van je kind. 4
FREINET
deel 1: de kolibrie, is dat een school voor ons?
Onze school hoort bij het gemeenschapsonderwijs en behaalt de eind termen, net zoals elke andere school. Om een objectief beeld te krij gen over de evolutie van het leerproces worden de leerlingen door de zorgleerkracht regelmatig getoetst. Voor de kleuters is er de toetertest, kinderen van het lager krijgen AVI, reken- en spellingstesten. De resulta ten hiervan vormen het vertrekpunt voor een kritische zelfinschatting door het kind, de ouders, de leerkrachten en de directie t.o.v. de te behalen eindtermen. Op die manier wordt duidelijk hoever de kinderen staan en waar er nog aan gewerkt moet worden. Het verwerken van het lessenpakket gebeurt in het Freinetonderwijs niet volgens een vooropgestelde agenda. Het volgt veel meer de behoefte en rijpheid van de kinderen. Maar op het einde van de rit staan ze even ver als in het traditioneel onderwijs. Het verschil is dat kinderen in het Freinetonderwijs zich beter voelen op school en socialer zijn. Kijk mee door het sleutelgat En wat zie je? Geen rijen, geen absolute stilte, geen mijnheer en geen mevrouw. Maar wat dan wel? U ziet groepjes enthousiaste kinderen heel intens bezig met de meest uiteenlopende zaken. U ziet ze overleggen met elkaar, hun weg zoeken, hun eigen en gemeenschappelijke ruimte creëren, zich actief en gedisciplineerd ontwikkelen op hun manier, op basis van vertrouwen. Kijk daar, een papa helpt bij het lezen, een mama legt uit hoe je e-mails moet versturen, een oma helpt een boom planten terwijl opa en de buurman mee zijn op uitstap naar de brandweer. Chaos!? De nadruk op zelfstandig werken betekent niet dat de school een plaats is waar kinderen zomaar alles kunnen doen en laten wat ze willen. De individuele vrijheid verhoudt zich tot de vrijheid van anderen. Waar nodig,
deINFOBROCHURE Kolibrie
5
deel 1: de kolibrie, is dat een school voor ons?
stellen leerkrachten grenzen. Heel belangrijk hierbij is dat deze afspraken telkens duidelijk worden verantwoord. Al te dikwijls gelooft men dat de Freinettechnieken geen orde of leiding veronderstellen, dat vrije expres sie staat voor willekeur en dat de kinderen hun gangetje maar gaan. Eigenlijk is het net andersom; in een klas waar op hetzelfde moment kinde ren met verschillend werk bezig zijn is er net veel behoefte aan structuur en orde. Een natuurlijke orde, die deel uitmaakt van het natuurlijk gedrag en het werk van de kinderen, door de leerlingen zelf gekozen. En ook al lijkt het soms een beetje chaotisch aan de buitenkant, de bin nenkant loopt perfect gesmeerd. En daar zorgen ze zelf voor! De schoolpoort Uw taak als ouder is meedraaien in dit orga nische molentje. De overgang van thuis naar school gaat zacht maar consequent, neem er telkens wat tijd voor. Maak kennis met de vriendjes van uw kinderen, zodat u er thuis mee over kunt praten. Weet wat er op school gebeurt, zodat u de gang van zaken kunt vol gen. Want op een natuurlijke manier ontstaan er afspraken en gedragsregels waar kinderen en leerkrachten zich graag aan houden. Van ons als ouders wordt verwacht dat ook wij deze regels volgen. Uw kind streeft ernaar de afspraken te volgen. Het zou jammer zijn als uw kind door uw toedoen zijn of haar afspraak niet kan nakomen. Het is niet hun school waar ze naar toe gaan, het is onze school. C. Freinet Leren is leuk, tenminste als men uitgaat van de interesses en ervaringen van leerlingen. Dit is het belangrijkste principe van het door de Franse pedagoog Célestin Freinet (1896-1966) ontwikkelde onderwijs. 6
FREINET
deel 1: de kolibrie, is dat een school voor ons?
Leg het mij uit en ik vergeet het. Laat het me zien en ik onthoud het misschien. Maar, betrek me erbij en ik begrijp het. C. Freinet C. Freinet begon zijn loopbaan als onderwijzer op een schooltje in Bar sur Loupe (Frankrijk). Hij ontdekte vrij snel dat kinderen niet geïnteresseerd waren in de door hem klassikaal aangeboden leerstof maar dat hij zich moest richten op hetgeen de kinderen boeide. Hij verliet met de kinderen de schoolse omgeving en legde zich toe op actief bezig zijn met de op gedane ervaringen in de realiteit. Hiervan maakten zij verslagen om die ervaringen niet te laten verdwijnen. Deze verslagen vormden de basis van zijn taalonderwijs. Daarnaast stelde hij het kind in zijn eigen milieu centraal. Het betrekken van de ouders hierbij was onontbeerlijk. Freinet was van mening dat de school niet losstaat van de maatschappij maar er middenin staat en er deel van uit maakt. (Bron: Wikipedia) De voornaamste uitgangspunten van freinetonderwijs zijn nog steeds dezelfde: 1. De ervaringen en de belevingen van de kleuters en leerlingen vormen het vertrekpunt van het onderwijs, waarna de leerkracht en de groep ervoor zorgen dat er zinvol wordt gewerkt. 2. Leren is: het al handelend experimenteel zoeken en ontdekken waarbij zelfgevonden mogelijkheden in een nieuw verband worden gezet. 3. Het werk van de leerlingen moet plaatsvinden in een voor hen zinvolle context. 4. De opvoeding op school staat niet los van de maatschappij. Er zijn geen eenzijdige gezagsverhoudingen, maar opvoeding vindt plaats door democratisch en coöperatief overleg. Ondertussen zijn er onder de koepel van het GO!-onderwijs een dertigtal freinetscholen die nog steeds verder bouwen op de principes en inzichten van Celestin Freinet.
deINFOBROCHURE Kolibrie
7
deel 1: de kolibrie, is dat een school voor ons?
Uit een onderzoek van de Universiteit Gent en de KUL blijkt dat de vrees dat kinderen in het freinetonderwijs op cognitief vlak minder zouden scoren, onterecht is. Het leerproces verloopt anders maar de eindtermen van het zesde jaar worden gehaald. Op intellectueel vlak is er geen verschil maar op sociaal vlak steken freinetscholen er bovenuit. (De Morgen, donderdag 29/03/2012)
De invarianten Om de pedagogie concreet te maken werden in 1964 de “Invarianten” gepubliceerd. Het is een soort “pedagogisch testament”. Aan de hand van 30 invarianten slaagt Freinet erin om met vrij eenvoudige termen een onderwijsvisie neer te zetten die de totale pedagogie typeert en koppelt aan een sterke mens- en maatschappijvisie. Die visie is geba seerd op de natuur van het kind, de reacties van het kind en de onder wijstechnieken. Een paar voorbeelden: Invariant 1: “Het kind heeft dezelfde natuur als wij volwassenen”. Invariant 10: “Ieder mens wil slagen. Mislukking remt en breekt het en thousiasme”. Invariant 16: “Een kind luistert niet graag naar ‘ex-cathedra’-lessen” De basisprincipes van deze Invarianten beginnen stilaan algemene erkenning te krijgen in de onderwijswereld: ze zijn ondermeer terug te vinden in een aantal uitgangspunten voor de eindtermen van de Vlaamse Gemeenschap. (Bron: Patrick Stubbe)
In bijlage de volledige lijst van de invarianten.
8
FREINET
deel 2: een freinetklas in onze school
DEEL 2: Een
freinetklas in onze school
De kleuterklassen zijn sinds 2011 anders georganiseerd en we kozen voor de werkvorm “classe unique”. We werden geïnspireerd door 2 Frei netscholen in Gent, ‘De Harp’ en ‘De Sterrespits’. In de lagere school werken we met graadsklassen. Een graadsklas is een klas waarin leerlingen van twee verschillende leeftijden samen zitten. Dit systeem biedt meer kansen naar sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind en er kan soepel worden omgegaan met de leerstofdoelen. Voor de leerkracht is het van groot belang dat hij/zij het kind gedurende twee jaar kan begeleiden en opvolgen. Een dag in een Freinetkleuterklas Een kind komt de klas binnen en ziet dadelijk dat er grote en kleine kin deren zijn, er zijn 3-jarigen, 4-jarigen, 5-jarigen en zelfs ook 6-jarigen. Dit heet het “classe-unique” systeem dat we ook zien in andere freinetscholen. Een kind voelt zich geborgen want komt in een heuse familiesfeer terecht. Ze kunnen hun sociale vaardigheden ontwikkelen doordat ze afwisselend jong ste, oudste, middel ste zijn. Ze leren van elkaar, leren omgaan met elkaar, leren opkomen voor elkaar, leren zorg dragen voor elkaar. Ze kun nen op eigen tempo en niveau aansluiting vinden en ontwikke len. Allemaal gege vens die belangrijk zijn binnen onze klas.
deINFOBROCHURE Kolibrie
1
deel 2: een freinetklas in onze school
Elke dag begint met een praatronde. Het is een moment waarop kinde ren kunnen vertellen over gebeurtenissen, ervaringen, dromen,… De kinderen kunnen voorwerpen tonen, vragen en interesses in de klas binnenbrengen. Onderwerpen die veel vragen opwekken kunnen door enkele kinderen onderzocht worden. Ze zoeken naar een antwoord op een bepaalde vraag door zelf te handelen, door opzoekingswerk in boeken of via internet, door het te gaan vragen in een andere klas, door hun vragen te versturen, enz. Onderwerpen die meer onderzoek nodig hebben worden uitgediept binnen een project. Over het gekozen project vertellen de kleuters wat ze willen weten en doen. De keuze voor een project of onderzoek wordt gekozen en gedragen door de klasgroep. Een kind komt de klas binnen en ziet dat ze zelf een keuze kunnen en mogen maken. Ze zien dat ze daarnaast ook een zekere zelfstandigheid mogen hebben. Tijdens de vrije werktijd hebben de kleuters de kans hun creativiteit te uiten, om iets af te werken, om een spel te kiezen dat hen cognitief uitdaagt. De vrije werktijd is een Freinettechniek die het mogelijk maakt dat elk kind op zijn eigen niveau tot activitei ten kan komen die hem aanspreken. Ieder werkt op eigen ritme, alleen of in een klein groepje en moet een gekozen activiteit een tijdje volhouden. Voor de leerkracht een unieke kans om de kinderen te stimuleren en te observeren in hun werk en spel. 2
FREINET
deel 2: een freinetklas in onze school
Elke kind heeft de kans om zich te uiten op allerlei mogelijke manieren, via woorden, zingen, tekenen, schilderen, toneel,…komen de kinderen tot communicatie met elkaar en ze leren elkaar waarderen. Een belangrijke manier in een Freinetklas is de vrije tekst. De leerkracht schrijft neer wat een kleuter vertelt en op deze manier ontstaat er op een natuurlijke manier interesse voor het geschreven woord. De kleu ters krijgen spontaan belangstelling voor hun eigen geschreven tekst en het is tegelijk een aanknopingspunt op het voorbereidend lezen en schrijven. Een dag in een Freinet – lagereschool - klas Elke morgen is er een startmoment in kring. De kring is de spil van onze organisatie. Wat kinderen vertellen kan je terugvinden in de dagelijkse werking. Dit is het groepsmo ment waarin kinderen leren communiceren, afspraken maken, werk plannen, organiseren en verantwoordelijk heid nemen. Kinderen brengen verschillende zaken aan in de kring: vrije tekst, actualiteit, boeken, eigen belevingen, meegebrachte spullen,… . Met de groep kijken we waar de meeste interesse ligt en daar gaan we verder mee aan de slag. We gaan verder met een onderzoek, zelfstan dig werk of een instructie. Kinderen bepalen na de kring waar ze aan het werk gaan. Doen ze mee met een onderzoek, maken ze een vrije tekst of een wiskundig onder zoek, volgen ze een instructie of werken ze aan hun rekenwerk? De keuze laten we over aan de kinderen. Zij bepalen wanneer ze hun werk maken.
deINFOBROCHURE Kolibrie
3
deel 2: een freinetklas in onze school
Natuurlijk is er is wel een basispakket wat van kinderen verwacht wordt zodat we de garantie bieden dat alle leerstof conform de leerplandoel stellingen en eindtermen werd aangebracht. Maar dit gebeurt op het tempo van de kinderen zelf. Op het einde van de dag komen we terug samen in de kring. Kinderen tonen elkaar hun werk en gaan hierover met elkaar in overleg. De kinde ren presenteren en worden gewaardeerd door de groep. We reflecteren op het leerproces, de leerstrategieën, de gebruikte werkvormen, gebruik te bronnen,… om op een later moment van elkaars expertise gebruik te kunnen maken.
4
FREINET
deel 3: vzw de kolibrie
DEEL 3: vzw
De Kolibrie
Om het toepassen van de Freinetpedagogie te laten slagen is er een zeer goede samenwerking nodig tussen alle mensen die met onze school te maken hebben. De kinderen, de leerkrachten, de directie, de logistieke medewerkers en … wij als ouders vormen samen één grote groep. U zult merken dat de Kolibrie geen eilandje is, afgesneden van de buitenwereld, waar u ’s morgens uw kinderen afzet en ze ’s avonds terug oppikt. De Kolibrie is zoveel meer. De grens tussen gezin en school is er vaag. De freinetwerking op de Kolibrie valt of staat met het engagement en de participatie van de ouders. Is de betrokkenheid te laag, dan komen heel wat van onze sterktes op de helling te staan en dat willen we niet. Er wordt daarom van elke ouder verwacht dat hij/ zij kiest voor een ver antwoordelijkheid en op die manier actief meedraait. U leest het goed, ze hebben ons hier nodig!
• “Sinds jaren schraag ik mijn schouders onder de freinetwerking op de Kolibrie. Het is voor mij een vorm van mede-verantwoor delijkheid. Door mijn betrokkenheid leer ik de freinetwerking zelf kennen en kan ik me inleven in de leeromgeving van mijn kinderen. Dit maakt het praten over wat op school is gebeurd de dag erna zoveel rijker. Ik voel me hierbij ook een medeverantwoordelijke met de leerkracht in de opvoeding van mijn kinderen. Daarom help ik de leerkrachten met kleine dingen; eens komen toezicht hou den, eens meehelpen aan een project of onderzoek, suggesties geven voor achtergrondinformatie, eens meefietsen naar de bib, het zwembad… Daardoor ontstaat er een respectvolle houding ten aanzien van de leerkracht en als er zich dan al eens een probleem voordoet met mijn kind, kan er veel spontaner over gepraat wor den. Maar ook het blijvend contact houden met andere ouders heb ik steeds als een meerwaarde ondervonden.
deINFOBROCHURE Kolibrie
1
deel 3: vzw de kolibrie
Het houdt de Freinet-principes levendig en dynamisch en doet je er telkens weer over nadenken, doordat een andere ouder er een andere betekenis aan geeft. Tot slot, waarom niet eens een babbeltje doen met de kinderen zelf of met de directie?” José, ouder Om de grote groep van ouders doeltreffend mee bij de schoolwerking te betrekken hebben we een vzw opgericht: “vzw de Kolibrie”. Wie zijn kind op onze school inschrijft wordt automatisch lid van de VZW. Tenzij u dat natuurlijk niet wil. Dat kan, maar dat zou heel erg jammer zijn. Waarom? De VZW heeft tot doel om de Freinetpedagogie te bewaren, te onder bouwen en te actualiseren. Als u kiest voor onze Freinetschool dan rekenen wij erop, als collega-ouders, dat u meewerkt om deze dynami sche onderwijsvorm in topconditie te houden. Iedere ouder kan iets en kan dus een bijdrage leveren aan de school en voor de kinderen. Omdat alle ouders lid zijn van de vzw is het een zeer krachtig en nood zakelijk instrument. Eén van de bijkomende troeven van onze vzw is dat ook alle leerkrachten en de directie die in het lopende jaar les geven lid zijn. We zijn dus echt wel meer dan een traditioneel oudercomité.
2
FREINET
deel 3: vzw de kolibrie
Freinetpedagogie bewaren De Kolibrie is een Freinetschool en dat willen we zo houden. Maar dat vraagt constant een alerte houding. Kiezen voor deze pedagogie is niet de gemakkelijkste weg. Gemakzucht, vervlakking, onlogische regel geving, politieke belangen enz. liggen op de loer om deze prachtige onderwijsvorm in te dammen. Wij als ouders moeten de veranderingen op school in de gaten houden en toetsen aan de waarden en krachten van de Freinetpedagogie en -werking. Wat moeten we bijsturen? Wat moeten we behouden? Freinetpedagogie onderbouwen: Een Freinetschool staat midden in de maatschappij. De inhoud van de lessen wordt gevoed door de omgeving. Wij zijn een deel van die om geving. We kunnen onze kinderen inhoudelijk en organisatorisch helpen in hun ervaringsgericht onderwijs. Freinetpedagogie actualiseren Stilstaan is achteruitgaan. De Freinetpedagogie staat niet stil. U en ik, wij zorgen dat Freinet up to date is. Onze kinderen zijn de vol wassenen van morgen. Onze taak als ouder en school is om ze klaar te maken voor die wereld (en hopen dat ze het beter doen dan wij). Hoe gaan we te werk binnen de vzw? U zult het merken: er wordt op de kolibrie héél wat afgepraat. Het be gint al aan de schoolpoort ’s morgens vroeg en het eindigt, tja, eindigt het ooit? Maar naast deze zeer functionele en gezellige babbels tussen de ouders zijn er een aantal officiële overlegmomenten. Een klare kop, open geest en kritische blik zijn hier een must. • PRATEN EN LUISTEREN Op de eerste plaats zijn er de vergaderingen die op afgesproken tijd stippen plaatsvinden.
deINFOBROCHURE Kolibrie
3
deel 3: vzw de kolibrie
De Algemene Vergadering - AV De AV bespreekt en beslist over alle punten die de vzw aanbelangen ingevolge de doelstellingen van de vereniging en deze die wettelijk zijn vastgelegd. Zoals het benoemen en afzetten van bestuurders, wijzigen en herzien van statuten, onderzoek en goedkeuring van de rekeningen en begroting, enz. Alle leden van de vzw worden verwacht op deze drie officiële vergade ringen. Ze zijn zeer belangrijk en hebben vooral een wettelijk en orga nisatorisch karakter. De Raad van Bestuur - RVB De raad van bestuur bestaat uit een groep van ouders en leerkrachten die instaan voor het dagelijks bestuur van de vzw. De raad van bestuur komt maandelijks samen en gaat heel concreet met actuele problemen aan de slag. Maar er is meer! De ouderraad zit vervat in deze vergaderingen, wat be tekent dat u en ik samen de agenda van deze vergadering bepalen. Het is het ideale moment om diverse problemen te bespreken, nieuwe ideeën te lanceren, gevoelige thema’s ter sprake te brengen, vragen te stellen enz. Alles wat nuttig en noodzakelijk is om de werking van de school en haar Freinetpedagogie te optimaliseren komt hier aan bod. Hier wordt er naar u geluisterd, hier kunt u overleggen met andere ouders. De vergaderingen van de RVB zijn open vergaderingen; m.a.w. ieder een is er welkom om bij te dragen aan de kwaliteit van de keuzes die gemaakt en beslissingen die genomen moeten worden. En ten slotte, tijdens de Raad van Bestuur brengen de afgevaardigden van de werkgroepen verslag uit van hun activiteiten. • DINGEN DOEN: De werkgroepen Op de Kolibrie valt altijd wel “iets” te doen. Voorlezen, toezicht hou den, meewerken aan onderzoeken, taart bakken, fruit persen, tuin 4
FREINET
deel 3: vzw de kolibrie
onderhouden, folders drukken, uitstappen begeleiden, verkleedkleding naaien, klimrekken bouwen enz. Het is dus volstrekt normaal dat u op onze school regelmatig uiterst actieve ouders in de weer ziet. Elke inbreng, welke ook, is welkom! Naast deze losse activiteiten zijn er de werkgroepen waarbij telkens meerdere ouders op langere termijn samen werken om een paar concrete doelen te realiseren. Het doel is om de schoolwerking zowel structureel als inhoudelijk te ondersteunen.
Werkgroep animatie Ons ‘feestcomité’ is cruciaal voor wat de werking van de vzw en dus bij uitbreiding van de hele school betreft. De opbrengsten van de georga niseerde activiteiten komen allemaal ten goede aan onze kinderen. Onze leerlingen trekken zeer regelmatig op stap, hebben veel onder zoekmateriaal nodig, moeten alles kunnen zien, voelen en doen, en dat kost helaas iets. Deze groep ouders is echter zo creatief dat het een plezier is om deel te nemen aan de activiteiten. De inhoud is mooi in balans tussen educatief verantwoorde initiatieven en gewoon super gezellige activiteiten. Wie een beetje organisatorisch aangelegd is en niet bang is om te werken moet hier zeker bij aansluiten. Waar is dat feestje?
deINFOBROCHURE Kolibrie
5
deel 3: vzw de kolibrie
Pedagogische werkgroep Deze ouders komen samen om over de algemene pedagogie Freinet onderwijs te praten en projecten op te starten. In deze groep zit naast de geïnteresseerde en geëngageerde ouders ook minstens 1 leerkracht. Thema’s als: onderwijswetgeving, straffen en belonen, godsdienst, pesten, toekomst van de school, ouderparticipatie, projecten, de freinet-invarianten, de werking van “classe unique”, … worden hier grondig besproken en de resultaten worden in de praktijk omgezet. Iedereen die de vinger aan de Freinet-pols wil houden moet hier bij zijn.
Werkgroep infrastructuur Dit is de Freinet klusjesdienst van de school. Via georganiseerde werk dagen en het opvolgen van losse projecten proberen we de infrastruc tuur op onze school elk jaar te verbeteren. Zaken die door de overheid niet ondersteund worden, maar waaraan duidelijk een behoefte is bij de leerlingen en leerkrachten worden hier gerealiseerd. Samen maken we een ecologische moestuin, mini-kinderboerderij, ver kleedkeding, theaterpodium, klim en klauterrekken en tal van heel spe cifieke zaken die voortvloeien uit projecten en onderzoeken in de klas. Bent u handig en/of creatief, dan hebben we u hier nodig. Aan de slag!
6
FREINET
deel 3: vzw de kolibrie
• U en ik Wij als ouders kunnen er mee voor zorgen dat de schoolwerking opti maal blijft functioneren. Een ketting is zo sterk als zijn zwakste schakel. Het is zalig en leerzaam om samen met een groep ouders en bij voor keur ook met de kinderen een “werkje” op te knappen. De Griekse salade smaakt veel beter als die door een enthousiaste groep gemaakt wordt. Het klimrek is veel avontuurlijker als dit door gedreven bouwers gemaakt wordt. De kleedjes passen veel beter als iedereen op dezelfde golflengte zit. De Communicatie van de VZW Behalve de school is ieder van ons bezig met duizend en drie dingen. Maar we willen wel op de hoogte blijven van wat er met de school en onze kinderen aan de gang is. Daarom en ook omdat het een peiler is van de Freinetpedagogie wordt er veel energie gestoken in efficiënte communicatie. Het financieel beleid Zolang de vzw bestaat wordt er aan ouders ook een bijdrage gevraagd: bekijk het als een soort lidgeld. De maandelijkse Freinetbijdrage moet er voor zorgen dat de vzw voldoende middelen heeft om de pedagogische benadering van de school volledig tot zijn recht te laten komen.
• Geen cola-automaten, geen verplichte bbq, geen nutteloze tombola’s … om de schoolkas te spekken, maar maandelijks een afgesproken bijdrage die echt volledig ten voordele van het kind gebruikt wordt. Matthias, ouder Alle scholen zijn gebonden aan een maximumfactuur per leerling, een begrijpelijke wet, maar één die serieuze beperkingen legt op activitei ten eigen aan de Freinetwerking.
deINFOBROCHURE Kolibrie 7
deel 3: vzw de kolibrie
In de Kolibrie springt de vzw regelmatig bij en zorgt ze er bijvoorbeeld voor dat al onze kinderen ieder jaar op openluchtklassen kunnen gaan, dat iedere klas een budget heeft om extra didactisch materiaal aan te kopen en dat er toezicht kan gehouden worden zowel in de tuin als op de speelplaats. Ook wanneer de school geen geld meer heeft voor uitstappen steekt de vzw financieel een handje toe. Iedere ouder beslist zelf hoeveel hij of zij wil geven aan de vzw om de school financieel bij te staan. Als richtlijn geven we mee dat de onder steunende werking van de vzw gegarandeerd kan worden als er voor ieder kind een bijdrage van 100 euro voor het hele schooljaar gestort wordt. De rest van het budget wordt aangevuld door de opbrengst van activiteiten georganiseerd door het animatieteam. We begrijpen dat deze bijdrage niet altijd evident is en daarom gaan we uit van het solidariteitsprincipe. Het komt erop neer dat wie meer verdient ook meer kan geven. Verder betalen ouders die meerdere kinderen op school hebben niet evenveel voor ieder kind. Misschien klinkt het bovenstaande vandaag de dag wat wrang, maar we benadrukken dat iedere cent rechtstreeks het onderwijs van onze kinderen ten goede komt. Zij gaan het “morgen” moeten doen, dus laten we ze allemaal een faire en gelijke kans geven. Iedereen wordt er beter van. De financiële ruggesteun van de vzw is in het verleden telkens cruciaal geweest voor het garanderen van de Freinetwerking van de Kolibrie. Levensbeschouwing in het Freinetonderwijs In dit deel van de brochure – dat door de ouders geschreven is- willen we even stilstaan bij het onderwerp levensbeschouwing.
8
FREINET
deel 3: vzw de kolibrie
Net als in alle andere scholen van het gemeenschapsonderwijs kunt u ook in de Kolibrie kiezen tussen de traditionele godsdiensten, zeden leer en vrijstelling. De klas wordt tijdens deze specifieke lessen gesplitst en de leerlingen krijgen les in hun levensbeschouwing door externe specialisten ter zake. Veel Kolibrie-ouders zijn ervan overtuigd dat die splitsing indruist tegen de Freinetpedagogie. Ze vinden dat het streefdoel moet zijn om de groep samen te houden en de levensbeschouwelijke aspecten voor iedereen aan te bieden. Daarom wordt ook de mogelijkheid tot ‘vrijstel ling’ aangeboden. De vzw informeert alle geïnteresseerden hierover en verduidelijkt de meerwaarde van het aanbrengen van levensbeschouwelijke vraagstuk ken in de dagelijkse klaswerking op basis van de nieuwsgierigheid van de kinderen. Meer uitleg leest u hierover in een persoonlijke tekst van Gert Morreel, één van de ouders op onze school: “Godsdienst/zedenleer of vrijstelling: over levensbeschouwing en Freinet”
deINFOBROCHURE Kolibrie
9
deel 3: vzw de kolibrie
Tot slot; waarom niet eens een vrije tekst van een ouder, om de dynamiek van de verschillende pedagogisch-didactische principes te verhalen.
“Ik ben kind op de Freinetschool, praat tijdens de praatronde over het werk van mijn mama, vertel aan de andere kinderen hoe ik in de knoei zat met mijn onderzoek over de vervuiling van de oceanen, en probeer iedereen te overtuigen eens een project te doen over de waarde van geld- want ik wil later bankdirecteur worden. Later op de dag komt een rare meneer, de papa van een klasgenootje uit een andere klas iets vertellen over het milieu. Dit is interessant want mijn onderzoek gaat daarover. Maar een kind van de hoogste graadsklas heeft daar een totaal ander visie over en ik begin haar meteen uit te schelden. Een ouder die is komen meeluisteren pikt in en stelt voor om dit met de ganse groep uit te praten. Niet alleen ons verschil in mening over het oplossen van de vervuiling van ocea nen, maar ook de reden dat ik ben beginnen schelden. In de namiddag gingen we naar een museum waar kunstenaars iets positiefs doen met milieu, wegwerpartikelen en vervuiling. Best interessant, ik leerde veel over kunst en over wat kan en niet kan. Ik had meteen al een heel pak ideeën om zelf een kunstwerk te maken. Misschien moest ik maar eens een oceaan bouwen met pompen en machines die het water doen bewegen om te zien water er gebeurt als ik er van alles ingooi. Oei, gaat de school dit kunnen betalen? Of zal het wel mogen van de directeur om in de tuin een grote oceaan te bouwen… we zullen dat toch nog eens moeten bekijken, maar ik ben er gerust in dat we tot een oplossing komen. De dag later kwam ik via de ‘kaboem’ te weten dat de tweede graadsklas net iets deed rond oceanen. Eén van de leerlingen had daarover iets verteld tijdens de nieuwsronde naar aanleiding van een tsunami. Leuk, ik wil meteen iets gaan vertellen over mijn onderzoek over de vervuiling ervan. De leerkracht vond dit 10 FREINET
deel 3: vzw de kolibrie
een prachtig idee en zo gezegd, zo gedaan. Achteraf was ik een beetje teleurgesteld. Oceanen zijn zoveel méér dan alleen maar vervuiling. Het zijn prachtige biotopen met enorm veel soorten vissen. Ze verbinden de verschillende werelddelen en landen met elkaar en in het verleden was dit de enige mogelijkheid om elkaar te leren ken nen… Bwah, mijn onderzoek is niet het centrum van de wereld, maar een puzzelstukje in iets waardoor ik gefascineerd ben ge raakt. Misschien word ik toch maar beter geen bankdirecteur, maar oceanoloog.” José, ouder (weliswaar een fictief verhaal- maar misschien toch niet zo fictief).
deINFOBROCHURE Kolibrie 11