Detroit dealers Wunderbaum

8

Detroit dealers — ­ Wunderbaum

EEN HAP UIT ONS GEMEENSCHAPSGEVOEL door Annette Embrechts

De succesvolle theatergroep Wunderbaum legt continu de vinger haarfijn op de verwarring van de mens en zijn grotestadsgevoel. De vijf acteurs - Walter Bart, Wine Dierickx, Matijs Jansen, Maartje Remmers en Marleen Scholten – bekijken met argusogen het verschijnsel van urbanisatie, van netwerken die ons omsluiten, van overdadige informatievoorziening, van tegenstrijdige belangen, van gewone winkelgekte, van overconsumptie, van neiging tot populisme en uniformering. Ze vertalen hun bevindingen samen met vormgevers, dramaturgen, muzikanten, schrijvers, fotografen en filmmakers naar gelaagde (en bijna altijd geslaagde!) voorstellingen die krabben aan ons bewustzijn en bijten naar ons gemeenschapsgevoel. Juist daarom is Wunderbaum perfect op zijn plek als huisgezelschap van de Rotterdamse Schouwburg. Op deze pagina citeren ze uit hun Veranderlijk Statement, een tekst als een pamflet. Omdat ze het niet kunnen laten met inmenging van de toeschouwers en van henzelf de wereld te overdenken. Ook als het om hun eigen kunstwereld gaat.

9 agenda wunderbaum Beste publiek,

22 – 25 sep

1 – 4 nov

5 – 7 okt

cross culture intercourse radio Wunder­ baum en Hebbel am Ufer

21 – 23 nov

‘In onze voorstellingen zitten verwijzingen naar de politieke actualiteit en naar sociale mechanismes die tonen hoe er wordt onder­handeld over verschillende, vaak tegenstrijdige belangen. Hoe komen in een samenleving verschillende belangen tot hun recht? Belangen van groepen en individuen, belangen die algemeen of hoogst persoonlijk kunnen zijn. Belangen die voortdurend worden verdedigd, in vraag gesteld, betwist, onderhandeld.’ Dit staat in ons ‘Veranderlijk statement’ dat we schreven in 2010, toen Wunderbaum een eigen organisatie kreeg en zich aan de Rotterdamse Schouwburg verbond als huisgezelschap. Vandaag schrijven we 2012. Wunderbaum heeft, in coalitie met Ro Theater, Rotterdamse Schouwburg en Productiehuis Rotterdam, een positief advies gekregen van de Gemeente Rotterdam. We zijn, bij het schrijven van deze tekst, in afwachting van de beslissing over subsidietoekenning door het Fonds Podiumkunsten. Het is juli 2012 en we sluiten een erg tumultueus theaterseizoen af: een jaar waarin artistieke, politieke en economische belangen tegenover elkaar in stelling werden gebracht. Er werd heen en weer gescholden tussen politici en cultuur­makers, er werd gevaarlijk getackeld en nagetrapt, er werd beledigd en gespuwd. We gaan ongerust de zomer in. Soms lijkt het alsof er een rookgordijn is opgetrokken. Artistieke, economische en populistische criteria lopen door elkaar. Wie kan er nog helder nadenken over geld, kunst en maatschappij? Moeten de productiehuizen verdwijnen omdat de Nederlandse belastingen moeten dienen om de Grieken en de Span­jaarden te redden? Hoeveel jaar kan je een post­academische internationale kunstopleiding in Amsterdam laten draaien op de winstpremies van Spaanse en Italiaanse voetballers op het Europees Kampioenschap? Is het met de helft korten op ontwikkelingshulp minder erg dan het verdwijnen van een mimegroep? Het zijn rare, oneigenlijke financiële vergelijkingen maar ze doemen soms op in een populistische discussie over de waarde van kunst. ‘Ons werk wordt gedreven door de energie die vrijkomt tussen onze persoonlijk­heden en de buitenwereld. We voelen ons sterk verbonden met de omgeving waarin werken. We zijn gefascineerd door hoe mensen en groepen zich willen redden in het leven’, zo staat het in ons Veranderlijk statement. Dat dit ‘zich redden in het leven’ zich zo letterlijk zou tonen, hadden we bij het schrijven niet verwacht. Het Nederlandse kunstenlandschap is een slagveld, een gewond lichaam. Maar de situatie is zoals ze is en ze geeft ons geen andere mogelijkheid vanuit onze kracht en overtuiging verder te werken en het systeem te veranderen. We zullen het doen door kunst te maken, door te praten met toeschouwers, journalisten, schouwburgdirecteuren, festivalleiders, politici, bedrijfsleiders, collega’s, opiniemakers.

Songs at the end of the World

Het is een verwarrende tijd, we hebben geen flauw idee hoe we eruit zullen komen. Met Wunderbaum willen we niettemin kansen zoeken. Elke voorstelling, elke repetitie is een hoopvolle poging greep te krijgen op onze omgeving en een inspirerende communicatie op gang te brengen met de buitenwereld. Elke brainstorm ontstaat vanuit het geloof een nieuwe creatie op te zetten, een krachtige dynamiek in gang te zetten. Een alternatief te bieden voor de impo­­tentie van de populistische, in slogans denkende politiek. Actie te ondernemen tegen cynisme, tegen een impotent systeem dat niet alleen de kunst, maar ook de multiculturele maatschappij, Europa, de derde wereld, het klimaat, tot verloren gebied verdoemt. Wat een absurde, gek­makende impotentie. We verzetten er ons met alle macht tegen. We werken artistiek en sociaal, creatief en ondernemend, en dat doen we al zo lang we ons kunnen herinneren. Dat de politiek nu tegenover kunstenaars en gezelschappen een dringende eis tot ‘cultureel onder­ nemerschap’ formuleert, dat is mosterd na een hele lange maaltijd. Wunderbaum voelt zich opgejaagd en geinspireerd door de hysterie van het heersende wantrouwen. Uitgedaagd door de kloof tussen burgers en politici, tussen klimatologen en bedrijfsleiders, tussen kunstenaars en wijkbewoners, tussen populisten en journalisten. We durven ons werk te omschrijven als een poging de voorwaarden tot empathie en vertrouwen te herstellen. Wunderbaum hanteert een open, collectieve werkstructuur. Elk van onze voor­stellingen is het resultaat van een nieuwe combinatie van groeps­ leden en extra medewerkers die onafhankelijk, zonder regisseur of leider, tot artistieke beslissingen komen. We werken samen met schrijvers (o.a. Annelies Verbeke, Gerardjan Reijnders, Joachim Robbrecht, Arnon Grunberg), met muzikanten (o.a. Simon Lenski, Bo Wiget, Bo Koek, Jens Bouttery, Rosemary Wilson, Rik Elstgeest, Andrew Claes), met fotografen, filmers en beeldend kunstenaars (o.a. Gerbrand Burger, Tijmen Hauer, Paul McCarthy, John van Oostrum). Onze producties ontstaan in Rotterdam, Detroit, Berlijn, Los Angeles. Wunderbaum werkt vanuit haar basis in Rotterdam en gaat vanaf dit seizoen een verregaande samenwerking aan met de Rotterdamse Schouwburg en met het Ro Theater.

Wunderbaum gelooft in toneelspelen als moderne kunstvorm voor een breed en divers publiek. Wunderbaum gelooft in haar personages, gelooft in haar liefde voor het acteren. Wunderbaum gelooft in theater maken en spelen op locatie, buiten het theater, in de wijken, ongeacht de prijs. Wunderbaum gelooft in constructieve energie, ook al is de situatie dramatisch. Wunderbaum gelooft in de kracht van Wagner op twee cello’s. Wunderbaum gelooft in nieuwe samenlevingsvormen en wil die ook uitproberen. Wunderbaum gelooft in schouwburgen, kunstencentra, festivals, buurthuizen. Wunderbaum gelooft dat de multiculturele samenleving een feit is, of die nu ‘gelukt’ of ‘mislukt’ is. Wunderbaum gelooft in elitaire kunst en in populaire kunst. Wunderbaum gelooft in de kracht van vernieuwing en zelfbevraging. Wunderbaum gelooft in digitale media en in papieren kranten. Wunderbaum gelooft niet in de invoering van de wietpas. Wunderbaum gelooft in risico. WUNDERBAUM GELOOFT in de doorbraak van de elektrische auto.

12 – 15 dec

Detroit Dealers wunder­ baum

Theater

Hebbel am Ufer (HAU), Berlijn

theater – de keuze

Te zien van 22 – 25 sep, tijdens de Keuze van de Rotterdamse Schouwburg, bij Pietersen US Carcenter, Waalhaven Rotterdam. Landelijke tournee: 5 – 7 okt in Stadsshouwburg Utrecht, 21 – 23 nov Monty Antwerpen en 12 – 15 dec NTGent. Tegen de achtergrond van de opkomst en ondergang van de Amerikaanse auto-industrie vertelt Walter Bart het verhaal van zijn opa, een Nederlandse Opel-dealer in de jaren ‘50. Op een zakentrip naar het moederbedrijf General Motors in Detroit ontmoet deze een Amerikaanse soulzangeres met wie hij intiem wordt. In een visuele cross-over van gedramatiseerde documentaire, theater en muziek wordt zijn markante leven verbonden met de romantiek van de Amerikaanse droom. Detroit Dealers wordt een industrieel familiedrama, gevat in filmisch muziektheater. Acteurs, makers Walter Bart, Maartje Remmers Met Rosemarie Wilson Muziek Bo Koek Muzikanten Jens Bouttery, Andrew Claes Film, vormgeving Gerbrand Burger Lichtontwerp Julian Maiwald Kostuumadvies Lotte Goos Coproducenten Holland Festival, Rotterdamse Schouwburg, NTGent, Pittsburgh Cultural Trust (als deel van haar 2012 Distinctively Dutch Festival)

6 en 7 nov

natives II wun­ derbaum theater

KVS, Brussel

9, 10, 20 en 24 nov

looking for paul wunder­ baum theater

KVS, Brussel (9 en 10 nov) Monty, Antwerpen (20 en 24 nov)

15 –18, 29 en 30 nov

het spookhuis der geschiedenis wunder­ baum Muziektheater

Hebbel am Ufer, Berlijn (15 – 18 nov) Stadsschouwburg, Amsterdam (29 en 30 nov)

3 – 8 dec

rail gourmet wunderbaum Theater

Rotterdamse Schouwburg op locatie in Kriterion (Groot Handelsgebouw)

Maartje Remmers in Detroit Dealers

11

12

dans

The lady goes, the Twee portretten van sterke vrouwen uit de danswereld: Ann Van den Broek en Anouk van Dijk. Beiden studeerden aan de Rotterdamse Dansacademie, werden choreograaf en richtten een eigen gezelschap op. De een vertrekt naar Australië, de ander betreedt in Nederland de grote zaal. door Annette Embrechts

ANOUK VAN DIJK (1965, Velp) Ze maakte naam met vallen. Gecontroleerd vallen wel te verstaan. Anouk van Dijk ontwikkelde een dans­ techniek – de zogenaamde counter­ techniek – waarbij het lichaam flink uit het lood kan hangen, tegen het vallen aan. Dansers leren hoe tegengestelde krachten elkaar op­heffen. Inmiddels traint ze docenten in haar techniek en wordt die onder meer gedoceerd aan de Rotterdamse Dansacademie, de school waar haar eigen danscarrière begon. Deze zomer emigreerde Van Dijk met man en dochter naar Australië. Ze wordt artistiek leider van Chunky Move, het stadsgezelschap van Melbourne. Half november komt ze even terug, met Rausch, in de grote zaal. Nederland OF Australië? ‘AUSTRALIË. Ik vind het heerlijk nieuwe dingen te ontdekken: culturen, landen, mensen. Maar in de maanden voor mijn vertrek ben ik Nederland gaan herwaarderen. Het fietsen, de grachten, de theaters, de musea, die internationale atmosfeer. Je wordt je daar meer bewust van op het moment dat je weggaat. De sfeer in Nederland is de laatste 10 jaar wel defensief geworden, helaas, iedereen lijkt vooral bezorgd over z’n eigen belang, er is weinig durf. Misschien worden mensen behoudend om hun rijkdom te beschermen. In Australië valt het me op dat mensen minder negatief, meer zelfvoorzienend en meer ondernemend lijken. Ik kom in een prettig klimaat, waar mensen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen toekomst.’ Dansen OF choreograferen? ‘CHOREOGRAFEREN. Ik vind niets mooier dan dingen maken uit het niets, dat zit in mijn bloed. Ik heb van jongs af aan nieuwe dingen bedacht, ontworpen, gebouwd. Dansen bleek tijdens mijn jeugd dé manier om vorm te geven aan die onbedwingbare behoefte te creëren. Ik heb altijd veel energie gehad, een drive om dingen in beweging te zetten,

ook letterlijk. Ik beleef de dingen op fysieke wijze. De wereld komt vrij rechtstreeks bij mij binnen, ik ervaar dingen eerst en voorzie ze pas daarna van een interpretatie. Mijn ideeën, gedachten, gevoelens uiten zich in beweging, in beelden en sferen. Ook voor mijzelf is het elke keer weer een verrassing welke nieuwe ideeën zich in mijn lichaam hebben verzameld. Die komen tijdens het repetitieproces naar buiten.’ Klassieke muziek OF elektronische muziek? ‘ELEKTRONISCHE MUZIEK. Er zijn veel prachtige klassieke stukken waar ik graag wat mee zou doen, maar mijn werk leent zich er niet erg voor. Klassieke muziek heeft vaak zo’n grote autonome kracht; het vereist een specifieke benadering om je daar zinvol toe te verhouden. De elektronische muziek die ik in mijn werk gebruik, heeft wel een uitgesproken karakter maar biedt tegelijkertijd ruimte om samen met het licht, het decor en de dansers een onlosmakelijk geheel te vormen. Het werk dat de Australische componist Ben Frost maakte voor Rauch is een uitstekend voorbeeld: sferisch, ruimtelijk én karakteristiek. De componisten met wie ik samenwerk zijn bijna altijd mensen met een klassieke opleiding, die het ambacht beheersen maar net als ik een eigen(tijdse) uitingsvorm hebben ontwikkeld.’ Vallen OF opstaan? ‘OPSTAAN. Als geen andere kunstvorm kun je in dans laten zien hoe de mens zich op het snijvlak beweegt van slagen en mislukken. De symboliek van vallen en opstaan past daar mooi bij. Iedereen ervaart hoe goede plannen inspanning vereisen, en een vermogen te kunnen omgaan met tegenslagen. Dat is de energie die je in mijn werk terugvindt: de overtuiging om dingen op een eigen manier te doen, en tegelijkertijd de bereidheid te accepteren dat alles soms anders loopt. Iedereen kent tegenslag, daarin is niemand uniek. Mensen onderscheiden zich door hun vermogen op te staan en door te gaan. Daarin schuilt voor mij echte schoonheid.’ Les OF optreden? ‘OPTREDEN. Ik heb mijn bewegingssysteem de Counter­ techniek ontwikkeld tijdens mijn carrière als danser. Ik was mij er – vaak letterlijk – pijnlijk van bewust dat de bestaande trainingsmethodes mij niet goed voorbereidden op optredens. En dus zocht ik een manier waarop dat wel kon, dat heeft geresulteerd in een trainingsmethode waarin vijftien mensen over de hele wereld doceren. De Countertechniek gaat niet over mijn choreografisch werk, maar over het welzijn van dansers: instrumenten waarmee ze zichzelf verder kunnen ontwikkelen. Ik ben blij dat de Countertechniek door zoveel dansers bijna als een soort openbaring wordt ervaren. Ik weet uit ervaring hoe hard het dansersbestaan kan zijn, het is prettig hen daarbij te helpen. Hoewel ik goed kan lesgeven, ligt mijn interesse vooral in hoe

ik een danser kan helpen grenzen te verleggen op het toneel. In mijn hart blijf ik altijd een danser, meedansend met mijn dansers.’ Countertechniek OF Grahamtechniek? ‘COUNTERTECHNIEK. De Grahamtechniek heeft absoluut zijn merites, maar de toepassingsmogelijkheden ervan zijn anno 2012 zeer beperkt. Net als andere moderne technieken leer je als student de Grahamtechniek, maar die brengt je niets bij over jezelf of over dansen in het algemeen. Countertechniek traint je lichaam, maar brengt je ook een bewustzijn bij over wat je doet en waarom. Maar mind you: het is geen tovertechniek waardoor je je leven als danser helemaal kunt omgooien.’ Hans van Manen OF Jirí Kylián? ‘Twee uitersten. Ik ben een groot bewonderaar van de magi­ strale wijze waarop Kylián groepen dansers choreografeert als vloeibare honing, maar de geniale vanzelfsprekendheid en muzikaliteit waarmee Van Manen twee dansers door een grote ruimte laat bewegen heeft nog meer mijn respect. Ik houd van zijn humor - subtiel maar scherp, Hollands. Hij betekent zo veel voor de Nederlandse dansgeschiedenis, alle eer die hem met elk jubileum ten deel valt is terecht. Als je opgroeit met zulke grootmeesters kun je niet anders dan zelf een andere koers varen. Dat is de grootste inspiratie uit hun werk: eigenheid moet voorop staan.’ Vertrekken OF aankomen? ‘VERTREKKEN, als ik dan toch moet kiezen. Het is niet dat ik de behoefte heb dingen achter me te laten, maar ik kijk graag vol verwachting naar de toekomst. Ik heb geen angst voor het onbekende. Australië is een geweldig avontuur, ik ben benieuwd wat het me brengt. Maar ik heb ook genoeg verbeeldingskracht zodat ik niet altijd zo’n move nodig heb om mijn ‘reizen’ te ondernemen.’

dans

13

e lady comes

Ann van den Broek (1970, Antwerpen) Ze was een nakomertje in een gezin met twee broers. Een bang kind. Totdat Ann Van den Broek het dansen ontdekte, als uitlaatklep voor emoties. Na haar carrière besloot ze te gaan choreograferen. Maar het scheelde niet veel of de Vlaamse gaf na haar eerste solo, twaalf jaar geleden, de pijp aan Maarten. Zo stressvol en zwaar vond ze het ambacht. Terwijl ze als danseres bij Dansgroep Krisztina de Châtel toch aan uitputtingsslagen was gewend. Inmiddels heeft Van den Broek haar eerste decennium als succesvol choreografe achter de rug, runt ze een eigen gezelschap WArd/waRD (NL/BE) en grossiert ze in prijzen en nominaties. Half oktober is in de grote zaal Domestica te zien: een samenwerking tussen Van den Broek en haar leer­ meester De Châtel. Een voorstelling waarin rake klappen worden uitgedeeld. Nederland OF België? ‘Geen OF. Ik ben rasechte Vlaamse met ondertussen ook een lange geschiedenis in Nederland. Er is een cultuurverschil, maar voor mij is de combinatie, met alle verschillen verrijkend en relativerend. Dus beide.’ Dansen OF choreograferen? ‘Inmiddels choreograferen natuurlijk. Maar ik mis het dansen af en toe heel erg: jezelf met je eigen lichaam en wezen uiten op het toneel. Toch is mijn grootste obsessie hoe ik mijn volledige verbeeldingswereld, inclusief kleuren en klanken met meerdere lichamen op het toneel kan zetten. Dat is belangrijker en urgenter dan zelf nog op toneel te staan. Ik zou het woord choreograferen niet als enige tegenstelling noemen, regisseren is daar in mijn geval ook inherent aan. Maar ik heb het in het begin wel moeilijk gehad. Na mijn eerste officiële choreografie

dacht ik dat iedereen achterover zou vallen van mijn talent. Dat gebeurde natuurlijk niet. Ik reageerde heftig, huilend ook. Nam alle kritiek heel letterlijk. Tot ik ontdekte dat ik niet iedereen moet willen plezieren maar mijn eigen weg moet volgen. Dat is tot nu toe gelukt.’ Klassieke muziek OF elektronische muziek? ‘Muziek is sowieso inspirerend, welke stijl het ook is. Ik luister en werk altijd vanuit de sound: van elektronische muziek, new wave, rock, alternatieve stijlen… kan allemaal.’ Bier OF Wijn? ‘Als Vlaamse ben ik met veel lekkere biersoorten opgegroeid … maar ik moet eerlijk bekennen dat ik geen bier lust. Alleen ‘ne Kriek’ heb ik in mijn puberjaren kunnen binnenkrijgen. Dus ik kan met 200 procent WIJN! zeggen. En dan witte wijn. Heerlijk.’ Les geven OF optreden? ‘Optreden is lesgeven (grap!). Ik geef en analyseer graag bij het lesgeven. Ik doe dit ook tijdens het creëren. Er zit dus iets gemeenschappelijks in voor mij. Ik ben een gevoelsmens. Ik vind het belangrijk dat mensen zich uiten. Het toneel is daar een perfecte plek voor. En ik investeer graag in het zelfvertrouwen van dansers en ik wil graag meebouwen aan hun uitstraling. Uiteindelijk vormen zij de climax van mijn fantasiewereld; zij brengen die naar buiten, zij zorgen dat die effect kan hebben op mensen.’ Anne Teresa de Keersmaeker OF Krisztina de Châtel? ‘Euh…Nick Cave and the Bad Seeds…;-)? Anne Teresa’s stuk Elena’s aria was het eerste hedendaagse dansstuk dat ik zag in mijn leven. Het inspireerde mij meteen en gaf mij kracht als opgroeiende vrouw. Later werkte ik als danseres bij Krisztina en werd dit proces verder voltooid onder invloed van haar choreografieën. Allebei dus. Met de ene heb ik gewerkt, met de andere niet, maar beide hebben sterke invloed op mij gehad.’ Grote OF kleine zaal? ‘Afhankelijk van wat bij de aard van een stuk past. Een grote zaal geeft ruimtegevoel en meer afstand tot totaalbeelden, een kleine zaal geeft meer intimiteit en het gevoel dicht op de huid te kunnen zitten…’ Naakt OF gekleed? ‘Beiden, zonder gekleed bestaat er geen naakt en zonder naakt bestaat er geen gekleed. Het esthetische en emotionele spanningsveld tussen deze twee, met hun tegenovergestelde functie vind ik uitdagend en inspirerend.’

do 18 okt

Domestica Dansgroep Amsterdam/ Ann Van den Broek wo 14 nov

RAUSCH anoukvandijk dc meer dans:

Drumming Rosas/ Anne Teresa De Keersemaeker za 15 dec

kijk voor meer informatie in de agenda achterin of op www.rotterdamseschouwburg.nl

THEATER

17

Hij werd geboren in het Brabantse Steenbergen, maar de acteur in hem werd wakker in Rotterdam. Nasrdin Dchar (33) begon als autodidact bij Rotjong en betrad steeds vaker het podium via Het Waterhuis en Rotterdams Lef. Inmiddels is de dertiger een graag geziene acteur op toneel en op het witte doek. Voor dat laatste won hij een Gouden Kalf voor De Beste Acteur, voor zijn rol in de vriendenfilm Rabat. Dchars gepassioneerde dankwoord van precies drie minuten kwam recht uit zijn hart en ging de halve wereld over. Voor deze kwartaalkrant fietst hij langs dierbare plekken in Rotterdam. door Annette Embrechts foto’s Carel van Hees

‘Ze hebben hier de lekkerste broodjes van Rotterdam.’

De Kop van Zuid Het begon allemaal met een flyer. Een gele flyer, dat herinnert Nasrdin Dchar (33) zich nog precies. Die kreeg hij in zijn handen gedrukt tijdens zijn studie bedrijfseconomie aan de HES in Rotterdam (de Hogeschool): ‘Theatergroep Rotjong zoekt jonge amateurspelers.’. De student uit het Brabantse Steenbergen, net op kamers in een klein hok op de Kop van Zuid, auditeerde. Dchar werd aangenomen voor een rol in de voorstelling Rauwrouw, over afscheid nemen, naar een toneeltekst van Oscar van Woensel. ‘Ik speelde een jongen uit een gang, die het leven beschouwde als een

grote grap en het liefst Al Pacino imiteerde, en Robert de Niro. Maar daarachter zat een hoop ellende. Ik kon heerlijk uitpakken door allemaal filmhelden neer te zetten. Dat deed ik als tiener al graag: bad guys naspelen van het witte doek, vooral uit Bolly­ woodfilms. Mijn vader reed speciaal naar Bergen op Zoom om die te huren.’ In een lovende recensie in het Rotterdams Dagblad werd Dchar een uitblinker genoemd. ‘Kun je nagaan: mijn eerste voorstelling en direct een recensie in een krant!’. Het succes bracht hem aan

‘Ik was even een open boek. Iedereen wilde alles van mij weten. Over mijn angsten, mijn Marokkaanse herkomst, mijn protest tegen Wilders en Verhagen. Nu mag dat boek langzaam weer dicht. Ik wil weer wat meer mysterie rond mij heen.’

het twijfelen. Zou hij, autodidact, Brabander van Marokkaanse herkomst en bezig aan een economiestudie, van acteren zijn vak kunnen maken? ‘Regelmatig zat ik daarover na te denken, hier langs het water, onder de Erasmusbrug.’ zegt hij, fietsend over de kade. ‘Natuurlijk heb ik mijn studie afgemaakt. Afhaken is in onze familie geen optie. En op de HAVO hing in het lokaal Engels een poster die ik nooit zal vergeten: ‘A quitter never wins and a winner never quits.’ Maar ik hoopte ondertussen wel dat acteren mijn ding zou worden.’ William Boothlaan en Witte de Withstraat We fietsen door Rotterdam, langs plekken met betekenis voor de theater- en filmcarrière van Nasrdin Dchar. Vorig jaar werd de aimabele acteur nieuws door een emotioneel dankwoord van drie minuten, na het winnen van een Gouden Kalf voor zijn rol in de kameradenfilm Rabat. Zijn woorden over angst, passie, trots, dromen, Marokkaan, Nederlander en moslim, galmden nog lang na. Die heftige tijd ligt achter hem, zegt hij nu. ‘Ik was even een open boek. Iedereen wilde alles van mij weten. Over mijn angsten, mijn Marokkaanse herkomst, mijn protest tegen Wilders en Ver­hagen. Nu mag dat boek langzaam weer dicht. Ik wil weer wat meer mysterie rond mij heen.’

De succesvolle acteur wil graag op de foto met Lien en Selton van Warung Mini, een zaakje even verder op in de Witte de Withstraat, bekend om zijn Javaanse, Indische en Surinaamse gerechten. ‘Als ik bij het Ro Theater repeteer haal ik hier minstens twee keer per week een broodje pom of een saoto soepje. Iedereen moet hier komen eten. Ze hebben de lekkerste broodjes van Rotterdam.’ Ook voor het Ro Theater wil hij graag een lans breken. ‘Te weinig Rotterdammers kennen dit markante gebouw en deze bijzondere theatergroep. Rotterdam is toch een stugge stad. Mensen zijn moeilijk te bereiken. Pas na veel mond-op-mond-­reclame dringt het tot bewoners door dat ze iets moois kunnen gaan zien.’ Dchar speelde bij het Ro in de emotionele, gelauwerde voor­stelling Branden. En hij was afgelopen seizoen te zien in Kust, als verscheurde zoon die zijn Libische vader in diens geboorteland wil begraven. In maart en april staat hij tegenover Jack Wouterse in Oedipus, bewerkt door (toevallig weer) Oscar van Woensel. ‘We moeten nog een eerste tekstlezing hebben. Maar ik vind het een superheftig verhaal. Spannend om daarin een zoon te spelen die zonder het te weten zijn vader vermoordt en zijn moeder huwt.’

Schouwburgplein Als Dchar voor de Rotterdamse Schouwburg staat, knippert hij even met zijn donkerbruine ogen. Hij denkt terug aan vijf jaar geleden, toen hij hier voor het eerst mocht optreden. ‘Dat ik op dat grote podium mocht staan, waar al die grote artiesten hun opwachting maken, ongelooflijk. Toen ik begon met acteren kon ik daarvan alleen maar dromen. Het is elke keer nog steeds een kick hier te staan.’ Eind oktober speelt hij zijn solo Oumi (Marokkaans voor ‘moeder’) in de kleine zaal: een tekst van Maria Goos over de levensstrijd en de levenslust van zijn Marokkaanse moeder in het bijzonder en van deze generatie allochtone moeders in het algemeen. ‘Ze worden soms zo gemakkelijk vergeten. Ze zijn naar Nederland gekomen, hun man achterna, in de hoop weer terug te keren. Dat gebeurde niet. Ze zaten thuis met kinderen en moesten zich zien te redden in een land waar ze niemand en niets kenden. Voordat ik deze voorstelling maakte, wist ik bijna niets van mijn moeders ver­leden. Totdat ik met Maria een week ging logeren bij mijn ouders in Marokko en we veel familie hebben ontmoet. Toen kwamen de verhalen los.’

‘Vrouwen als mijn moeder worden soms zo gemakkelijk vergeten. Ze zijn naar Nederland gekomen, hun man achterna, in de hoop weer terug te keren. Dat gebeurde niet.’

De heer en mevrouw Boskamp zijn bezoekers van het eerste uur en Schouwburgers.

De heer en mevrouw Boskamp schouwburgers

Waarom zijn jullie enthousiast over de Rotterdamse Schouwburg? ‘Vanwege de gastvrijheid, gezelligheid en de repertoire­keuze. Jullie halen de grote klassieke voorstellingen binnen maar ook experimentele dingen zoals De Keuze van de Schouwburg. We komen hier allebei al vanaf ons 16e!’ ‘Waar het om gaat in het theater? Theater is het middel, het doel is de communicatie daarna, je praat over de voorstelling, vond je het leuk, vond je het interessant, je drinkt met elkaar een glas wijn, maar na een kwartier gaat het over: hoe gaat het met je gezin, waarheen ga je op vakantie, de politiek? Dus je krijgt een andere communicatie: en dat is eigenlijk het doel van de schouwburg!’ ‘Wij zijn hier uit en thuis, we zijn hier eigenlijk geboren en ik heb hier natuurlijk gewerkt.’

vr 26 en za 27 okt

Oumi Theater Bellevue / Nasrdin Dchar wo 14 – zo 17 mrt di 2 en wo 3 apr

Oedipus Ro Theater Meer Toneel:

Prinses van Tuig en Richel Theatergroep Siberia

Mogen we jullie bestempelen als Rotterdamse Schouwburg-experts? ‘Nou, we hebben natuurlijk veel gezien maar het blijft voor ons natuurlijk altijd weer een verrassing. En we leren altijd, we zijn bijvoorbeeld al twee keer naar Dood van een Handelsreiziger geweest, en ik ben het met de regie niet zo eens maar zoals die mensen speelden, ze spelen gewoon het decor weg. Het werd zo goed gespeeld, en zo perfect gedaan terwijl je in het decor eigenlijk geen dakloze zou laten slapen.’ Vervolgtips voor heer en mevrouw Boskamp:

Trash Cuisine Belarus Free Theatre zo 7 okt

King Lear Het Toneel Speelt za 3 en zo 4 nov

di 13 – do 15 nov



Cloaca Maria Goos zo 16 dec

kijk voor meer informatie in de agenda achterin of op www.rotterdamseschouwburg.nl

Hans Merts is fervent bezoeker van de Rotterdamse Schouwburg en recensent.

hans merts bezoeker en recensent

Waarom bezoek je de Rotterdamse Schouwburg? Liggen daar, in het verre Marokko, ook de wortels van zijn natuurlijk acteertalent? Dchar gaat het uitzoeken, dit seizoen. Meer wil hij er nog niet over zeggen. ‘Het is nog geheim en heeft iets met televisie te maken.’ In zijn familie – twee zussen, één broer – heeft niemand een artistieke achtergrond. Terwijl de jonge Dchar al niets liever deed dan zich verkleden, als swingende Michael Jackson, strijder Hamza (Abdellah Geith) uit de histo­ rische film Al Risalat en Sonny uit Miami Vice. ‘Zodra ik een film zag, moest ik die nadoen. Met kleren en al.’ Na zijn succes bij Rotjong kreeg Dchar nieuwe kansen bij Het Waterhuis en Rotterdams Lef (gefuseerd tot Theatergroep Siberia). Hij is ze er dankbaar voor. Vooral voor de ervaring in het spelen voor jongeren, op scholen. ‘Dat vind ik nog steeds geweldig om te doen. Je moet hun aandacht afdwingen; die is niet vanzelfsprekend. Met verhalen en humor komt het altijd goed. Wat ook werkt: nadoen hoe jongeren op andere scholen reageren. Dan komen ze los en krijg je soms de mafste reacties. Ik krijg er energie van. Ik word al blij als één van hen naar mij toe komt om te zeggen hoe te gek hij of zij het optreden vond.’

Kralingse Plas Dchar woont nu met zijn vriendin Amy Donk, maatschappelijk werkster, in Rotterdam, op een etage in de buurt van de Kralingse Plas. Hij kent haar uit Steenbergen en hoopt met haar kinderen te krijgen. In het groen van de Kralingse Plas gaat hij vaak met haar chillen. ‘Die horizon is fijn om bij uit te waaien.’ Hij gaat er graag hardlopen om zijn hoofd leeg te maken of om na te denken over kunst en politiek. Hij kan er zijn angsten laten varen, zijn zorgen om de verharding in Nederland. ‘Ik hecht waarde aan een zorgvuldige omgang. No matter what iemand gelooft, je moet respect voor elkaar opbrengen.’ Zou Dchar zich een wereld­ ver­beteraar willen noemen? ‘Nee, nee’, haast hij zich te zeggen. ‘Kon ik dat maar zijn! Had ik die macht maar.’ Voorlopig vecht de acteur zijn eigen vrolijke en particuliere strijd uit op het podium en het filmdoek. Met rollen in voorstellingen als Oedipus en in films als Süskind en De Troon. Gelukkig heeft hij nog opdrachten en ideeën genoeg. En zegt hij, terwijl hij nog één keer tijdens de Tour de Nasr zijn fiets parkeert tegen de muur van de Rotter­damse Schouwburg. ‘In dit vak is er geen tijd om op je luie reet te gaan zitten en te wachten tot iemand je belt. Je moet je kansen zelf pakken.’

‘Omdat je in de Rotterdamse Schouwburg voorstellingen kunt zien die je ‘soulfuel’ zou kunnen noemen; voeding voor de ziel, voor de geest, voor het intellect. Als je voorstellingen ziet waarbij je overweldigd wordt, die ‘breathtaking’ zijn en waarna je stil de schouwburg uitloopt dan heb je geluk. Dat is waar het voor mij over gaat. En natuurlijk is het niet altijd zo, dat is een beetje een risico van het vak, zoals bij voetbal, soms is een wedstrijd geweldig en soms denk je bij jezelf hebben ze vandaag geen zin ofzo. Maar doorgaans grossiert de schouwburg voor mij in voorstellingen waar ik het gevoel heb een cadeautje te krijgen. De schouwburg excelleert al sinds jaar en dag in haar programmering, De Internationale Keuze is samen met het Holland Festival de plek waar het gebeurt.’

Welke voorstelling heeft onlangs indruk op je gemaakt? ‘Pearl van Scapino Ballet Rotterdam. De dans was heel mooi en Ed Wubbe wist heel goed de snaar van de barok te raken in beeld en danstaal. En als bonus een tenor die heel mooi gaat zingen. Ga maar zitten en laat je overweldigen. Dit was wel een voorstelling waar je je vrienden naartoe stuurt.’ vervolgtips voor hans:

Romeo & Julia Scapino Ballet Rotterdam di 9 – za 13 okt

De Keuze

wo 19 – zo 30 sep

20

all the world is a stage

De Rotterdamse Schouwburg is nieuwsgierig naar de wereld en op zoek naar het beste van nu. Met nieuws, theater en festivals uit Rotterdam, Nederland en de wereld. www.rotterdamseschouwburg.nl

John Buijsman speelt SS De Liefde

Nerds on Stage

Stichting FutureBites Een festival voor jongeren en studenten die geïnteresseerd zijn in technologie, innovatie en wetenschap. ‘Certified nerds’ vertellen over het nieuwste van het nieuwste op hun specifieke techno­ logisch vakgebied en wat dat voor de wereld betekent. Daarna zijn er in alle hoeken en gaten van de Rotterdamse Schouwburg tot laat workshops, clinics en experiences.

Virus

een dynamische late-night show Een dynamische late night show op Radio 4 vanuit de hal van de Rotterdamse Schouwburg met wisselende presentatoren, live optredens en muziek. Virus vaagt alle vaagheid, stoffigheid en vooroordelen weg rondom klassieke muziek en alle muziek daarbuiten.

Theatermaker, muzikant en acteur John Buijsman maakte de afgelopen jaren bij Productiehuis Rotterdam diverse muzikale voorstellingen. Vanaf 8 november speelt hij SS De Liefde, een doorleefde solovoorstelling  vol melancholie en zilte zeemansliederen van het gevoelige soort. Buijsman blikt terug op een verdwenen wereld en het zware bestaan van arbeiders en zeelui. Hij groeide zelf op bij de zeemanswijk Katendrecht, de internationale vrijstaat De Kaap op Rotterdam-Zuid. De tekst is van Peer Wittenbols, Rob Ligthert regisseert. Keimpe de Jong, Michel Banabila en Cok van Vuuren verzorgen de muziek.   do 8 nov – zo 9 dec

wekelijks vanaf DO 20 sep

Fenixloods 1 op Katendrecht, 20.30 Kijk op www.theaterwalhalla.nl

Hal, 22:00 gratis toegankelijk

vr 20 okt

hele gebouw, 20:00 – 02:00

Imagine 2020

Kamervragen

‘Inspiratie is Innovatie’ Tijdens De Keuze introduceren we een nieuwe maandelijkse avond genaamd: KamerVragen. Hier zet een jonge ondernemer zijn duurzame businesscase in ter inspiratie voor de avond. Iedere maand komen ongeveer 30-50 young professionals en creatieven in de Rotterdamse Schouwburg bij elkaar om met de gepresenteerde businesscase gezamenlijk tot één heel goed idee te komen. Onderwerpen variëren van bio-industrie tot ecofashion en voedselverspilling. Elke editie nodigen we een jonge kunstenaar uit, die de uitdaging aan wil gaan om (live) de avond vast te leggen in een kunstwerk. De verbinding tussen kunst en wereld, en prikkelen van publiek rondom het thema duurzaamheid past precies bij de Imagine 2020 programmering van de Rotterdamse Schouwburg. KamerVragen wordt ism de Schouwburg georganiseerd door de ‘duurzame Rotterdamse incubators’ Enviu en Dnamo. Deelname is gratis. Inschrijving noodzakelijk via [email protected]

Oefen mogelijke toekomsten met Case for Optimism, denk mee over een duurzame businesscase bij KamerVragen, laat je verrassen door Maartje Remmers die drie ronkende sexy auto’s speelt in Detroit Dealers, luister naar het muzikale veldwerk over het Rotterdam van de toekomst door Susies Haarlok, test een elektrische auto, en zit op het gerecyclede design van de Bende.

maandelijks vanaf wo 26 sep

Hal, 20:30 Daarna maandelijks, kijk op www.rotterdamseschouwburg.nl voor de exacte data.

Deze tijden van financiële crisis, oprakende fossiele brandstoffen en klimaatverandering vragen om actie. Kunst kan daar een cruciale rol in spelen. Door prikkelende vragen op te roepen, mogelijke toekomsten te formuleren en sprankelende voorstellingen te maken. De Rotterdamse Schouwburg programmeert rondom duurzaamheid onder de naam Imagine 2020. Imagine 2020 is een Europees netwerk van festivals en theaters, waaronder de Rotterdamse Schouwburg, die zich gezamenlijk inzetten voor een duur­zamere toekomst dmv artistieke projecten.

Tijdens de Keuze zijn er verschillende Imagine 2020 programma-onderdelen (19 – 30 september): Wunderbaum Detroit Dealers – 22 – 25 sep KamerVragen – 26 sep Virus Imagine editie – 20 en 27 sep Case For Optimism – 28 sep Susies Haarlok Veldwerk Rotterdam – 29 sep De Bende – doorlopende installatie

Dood van een Handels­­reiziger

Ro Theater Een van de must-sees van dit seizoen is de klassieker Dood van een Handels­ reiziger van het Ro Theater. De voor­ stelling ging in oktober 2011 in de Rotterdamse Schouwburg in première en werd geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival en genomineerd voor de Toneel Publieksprijs. Bovendien is Herman Gilis voor zijn rol als handels­ reiziger Willy Lohman genomineerd voor de Louis d’Or, de prijs voor beste mannelijke hoofdrol. Gijs Naber kreeg de nominatie voor beste mannelijke bijrol (de Arlecchino) voor zijn vertolking van Biff Lohman, de zoon van Willy. do 22 en vr 23 nov

Grote Zaal, 20:15

21 Geen Daden Maar Woorden Festival

De nieuwe generatie schrijvers: ontmoet ze als eerste! Wie snel een overzicht wil van schrijvers die staan te trappelen om de Nederlandse letteren binnen te stormen, kan goed terecht bij Geen Daden Maar Woorden Festival. Het festival geeft ook ruimte aan gevestigde artiesten, dans­ performances, theater (animatie)films, concerten en onverwachte gastoptredens. Uniek zijn de eigen producties waarin verschillende disciplines verrassend gecombineerd worden, zo danst Scapino Ballet Rotterdam op het tekstritme van een dichter.

Illegaal theater uit Wit-Rusland Op zondag 7 oktober komt Belarus Free Theatre weer naar Rotterdam. De groep werd opgericht in 2005 door het echtpaar Natalia Kaliada en Nicolai Khalezin, als een artistiek protest tegen de dictatuur van president Loekasjenko. Omdat ze niet tot het officiële Staats­ theater behoren, zijn ze per definitie illegaal en is elke opvoering strafbaar. Meerdere leden van de groep hebben gevangen gezeten. Het Belarus Free Theatre speelt hun voorstellingen in woonkamers en op geheime locaties. Het gezelschap wordt ook regelmatig uitgenodigd door prestigieuze inter­ na­tionale podia en festivals, van de New Yorkse LaMama tot het Festival van Edinburgh. In 2008 speelde het

gezelschap uit Wit-Rusland drie politieke voorstellingen tijdens De Keuze in de Rotterdamse Schouwburg. Dit jaar komen ze terug naar Nederland, in het kader van Imagining Europe van de European Cultural Foundation in De Balie in Amsterdam. Hun nieuwe voorstelling heet Trash Cuisine.

za 6 okt

Hele gebouw, 20:00

Trash Cuisine gaat over geweld; over pogingen van een samenleving, een groep of een individu, het leven van een mens af te nemen. Op basis van teksten van William Shakespeare, voor wie in zijn stukken de doodstraf ook niet vreemd was, ontstaat een emotionele vertelling, begeleid door live muziek. Zo 7 okt

Grote Zaal, 20:15

Noorderzon Hotel Modern

Dagboek van het kamermeisje van Hotel Modern Beste lezers, Ik ben kamermeisje bij theatergroep Hotel Modern. Ik ben ijverig, nieuwsgierig en niet discreet. Hierbij wat fragmenten uit mijn dagboek. 5 mei 2012. Aangekomen in Krakow, waar we Kamp gaan spelen, vlakbij Auschwitz. 1000 jongeren uit heel Europa zijn per trein hier naartoe gekomen. Ze bezoeken het kamp, praten met een overlevende en zien daarna onze voorstelling. 9 mei 2012. Tijdens de voorstellingen was de spanning te snijden. We waren op het Poolse journaal. Een cameraman richtte tijdens een donkere scène een felle lamp op de toeschouwers om ze te filmen. Na de voorstelling hebben we hem de huid volgescholden. Hotel Modern gaat trouwens Kamp ook weer een keer in de schouwburg in Rotterdam spelen, ze weten alleen nog niet wanneer. 27 juni 2012. Ik ben mijn zwabbers kwijt. 28 juni 2012. De zwabbers zijn terecht. Herman heeft ze alle vijf gebruikt om een baard van God te maken voor de nieuwe voorstelling, die in december in première gaat. De titel is geheim. vanaf wo 12 dec

Kleine Zaal, 20:30

24 uur cultuur De opening van het culturele seizoen in Rotterdam is uniek. Vanaf zaterdag 15 september vijf uur tot zondagmiddag 16 september vijf uur staat cultuur 24 uur lang in de spotlights in Rotterdam. Tijdens 24 uur cultuur wordt Rotterdam gedomineerd door theater, dans, beeldende kunst, muziek en film. U krijgt de kans om gedurende een etmaal lang te proeven en te genieten van een aantrekkelijk, afwisselend en verrassend programma. De Rotterdamse Schouwburg, het Ro Theater, Wunderbaum en Productiehuis Rotterdam organiseren op zondagmiddag een culturele talkshow in de Hal, waarin het nieuwe seizoen wordt uitgelicht. Op zondagochtend vanaf 10 uur is de Rotter­damse Schouwburg het centrum van het jeugdtheater; Theatergroep Max., Theatergroep Siberia en MEEKERS tonen hun veelzijdigheid met fragmenten uit Gezocht: konijn, Prinses van tuig en richel en Helaas Pindakaas. Het Ro Theater licht een tipje van de sluier van de nieuwe Kerstvoorstelling Woef Side Story, een hilarische en ontroerende Romeo en Julia voor honden, met een Woef-workshop: Kinderen worden geschminkt als lieve poedel of stoere boxer en samen met de acteurs van Woef Side Story leren ze blaffen als echte honden. Op zaterdagavond en zondagmiddag kunt u ook nog ‘echt’ theater zien: Trommelen in de Nacht van het Ro Theater en Gergiev Festival. za 15 en zo 16 sep

www.24uurcultuur.nl

Het Nederlands Theater Festival

De allerbeste Nederlandse voorstellingen van dit seizoen, die u volgens de jury en publiek niet gemist mag hebben, zijn nog één keer te zien op het Nederlands Theater Festival in Amsterdam. Rode lopers op het Leidseplein onder de sterrenhemel van het Nederlands theater; de uitreiking van de theaterawards; aan tafel met acteurs en actrices; bekende toneelscènes op het Ajax bordes en exclusieve feesten, debatten en spraakmakende toespraken. Van 1 tot en met 11 september 2011 staan de theaters rondom het Leidseplein open om het theater te vieren tijdens het Nederlands Theater Festival. De toneelprijzen van seizoen 2011 2012 worden tijdens het Gala van het Nederlands Theater bekendgemaakt. do 30 aug – zo 9 sep

www.tf.nl

Artistiek directeur van Noorderzon Marc Noorderzon Performing Arts Festival Groningen is een internationaal kunstenfestival op het scherpst van de snede met spannende hedendaagse podiumkunsten uit alle delen van de wereld... én een groots zomerfeest in een vrij toegankelijk plantsoen. Een jaarlijks elfdaags festival voor zo’n 135.000 bezoekers uit Groningen, de rest van het land en de rest van de wereld. Artistiek directeur van Noorderzon Marc Yeoman is sinds juni 2012 ook betrokken bij De Keuze. Samen met Jan Zoet, Maaike van Langen en Judith Blankenberg stelt hij het programma samen. do 16 – zo 26 aug

www.noorderzon.nl

Theaterfestival BIES!

Vier dagen nazomeren met theater, muziek, film, literatuur en eten en drinken in de natuur van de Hollandse Biesbosch in Dordrecht. Theatermaker Ilay den Boer – waarmee de Rotterdamse Schouwburg de komende jaren een aantal copro­ducties zal maken – presenteert hier zijn nieuwste voorstelling Broer. BIES! is een publieksfestival voor theater in de Hollandse Biesbosch, waarbij het unieke landschap een belangrijke rol speelt. BIES! laat bijzondere voorstellingen zien die zichin de buitenlucht afspelen of in een overkapte locatie die vewijst naar het landschap van de Biesbosch (schapenstal, boswachtershuisje, opslagplaats. 6 – 9 sep

www.festivalbies.nl

28

AGENDA aug/sep/okt/nov 2012 aug 2012

do 30 augustus

Richard III Orkater/SSBA Theater Grote Zaal 19:30

Zie 29 augustus

sep 2012

Seizoens­ opening Rotterdamse Schouwburg

Richard III Orkater/SSBA Theater Grote Zaal 19:30

Zie 29 augustus

za 1 september

Richard III Orkater/SSBA THEATER Grote Zaal 19:30

Zie 29 augustus

SPECIAL hal, 18:30 gratis

zo 2 september

Directeur Jan Zoet en hoofd programmering Walther van den Heuvel nemen u van 18:30 tot 19:00 mee door de eerste 3 maanden van het nieuwe seizoen.

Kijk voor het actuele aanbod op www.rotterdamseschouwburg.nl

ma 3 september

Sirene Sale wo 29 augustus

Richard III Orkater/SSBA Theater

Trommelen in de Nacht Ro Theater en Gergiev Festival THEATER – 24 uur cultuur Grote Zaal, 20:15 Inleiding om 19:15 € 16,50 – € 29,50

vr 31 augustus WO 29 AUGUSTUS

za 15 september

Als om 12:00 de sirenes gaan kunt u op www.rotterdamse­ schouwburg.nl voor één voor­ stelling 100 kaarten kopen met 50% korting.

Shakespeare schiep een sprook­jes­wereld in de magi­ sche kortste nacht van het jaar. Midzomernacht­droom is de eerste regie van Theu Boermans bij het Nationale Toneel. Een bittere komedie over de strijd tussen man en vrouw, in tijden waarin zelfs geliefden met minimale inspan­ ningen een maximaal rendement willen behalen. ‘spectaculaire decor­wisseling’ ‘het zinderde in de schouwburg’ (de Volkskrant) Regie Theu Boermans Tekst William Shakespeare Met Stefan de Walle, Anniek Pheifer e.a. meer Pierre Bokma:

De verleiders: de casanova’s van de vastgoedfraude 11 januari

zo 9 september di 4 september Kijk voor meer informatie op www.rotterdamseschouwburg.nl

wo 5 september Kijk voor recensies op www.rotterdamseschouwburg.nl

Midzomer­ nachtdroom Het Nationale Toneel theater Grote Zaal 14:30

Zie 8 september

Kijk voor filmpjes op www.rotterdamseschouwburg.nl

Grote Zaal, 19:30 € 24.50 - € 40

De succesvolle voorstelling Richard III, een coproductie van Orkater en Stadsschouw­ burg Amsterdam, is deze zomer te zien in Rotterdam. Hiermee krijgen de uitverkochte reeksen in 2010 en 2011 in Amsterdam een langverwacht vervolg. Van woensdag 29 augustus tot en met zaterdag 1 september 2012 is deze Shakespeare met muziek van Tom Waits en Kathleen Brennan voor de allerlaatste keer te zien, dit keer exclusief in de Rotterdamse Schouwburg. Gijs Scholten van Aschat zal

opnieuw schitteren in de rol van Richard. Regie Matthijs Rümke Muziek Tom Waits, Kathleen Brennan Met Gijs Scholten van Aschat, Petra Laseur, Trudy de Jong, Mieke de Groote, Nettie Blanken, Kaspar Schellingerhout, Viktor Griffioen, Erik van der Horst e.a. meer Sadists:

Somedaymyprince will.com 8 februari

Kijk voor bezoekersreacties op www.rotterdamseschouwburg.nl

Midzomer­ nachtdroom Het Nationale Toneel theater

Das Leben auf der Praça Roosevelt 7 en 8 november

De Rotterdamse verkiezings­ nacht

Kijk voor scenefoto’s op www.rotterdamseschouwburg.nl

Trommelen in de Nacht Ro Theater en Gergiev Festival THEATER

Grote Zaal, 20:15

Zie 12 september

zo 16 september

Jeugdtheater­ programma Theatergroep Max., MEEKERS, Siberia en Ro Theater jeugd – 24 uur cultuur Hal, Erker en Kleine Zaal, 10:00–14:00 gratis

De Rotterdamse jeugd­ gezelschappen presenteren voorstellingen, previews en workshops voor alle leeftijden.

ACTUEEL Stadhuis, 19:30

Verhitte debatten, spraakmakende talkshows, zinderend theater, interactieve workshops, scherpe columns, politieke cartoons... Rotterdam sluit de dag van de verkiezingen af met een spette­ rend programma in het stadhuis. De Rotterdamse verkiezingsnacht is een initiatief van De Unie in Debat, Arminius, LOKAAL, Studium Generale, Ro Thea­ ter, Productiehuis Rotterdam, Wunderbaum, Goethe-Institut en Rotterdamse Schouwburg. Yes, Prime Minister 29 maart

Trommelen in de Nacht Ro Theater en Gergiev Festival THEATER – 24 uur cultuur Grote Zaal, 14:30

Zie 12 september

Culturele talk­ show Ro Theater, Wunderbaum en Productiehuis Rotterdam actueel – 24 uur cultuur

d0 13 september

wo 12 september za 8 september

meer Alize Zandwijk:

Kijk voor het actuele aanbod op www.rotterdamseschouwburg.nl

di 11 september vr 7 september

Met Trommelen in de nacht, zijn tweede toneelstuk, schreef Bertolt Brecht een poëtisch en anarchistisch portret van mensen die gevangen zitten in de burger­ lijke moraal. Ze zijn doof en blind voor de wereld om hen heen, maar die laat zich uiteindelijk niet buitensluiten.

meer politiek:

ma 10 september do 6 september

Grote Zaal, 20:15 € 12,50 – € 27

Trommelen in de Nacht Ro Theater en Gergiev Festival THEATER Grote Zaal, 20:15

Zie 12 september

Hal, 15:00 gratis

Culturele talkshow over het nieuwe seizoen in de Rotterdamse Schouwburg.

My First Suicide Sarah Moere­ mans, Eefje de Visser, ArTEZ Muziektheater –

vr 14 september

24 uur cultuur

Trommelen in de Nacht Ro Theater en Gergiev Festival

€5

THEATER Grote Zaal, 20:15

Zie 12 september

HAL, 13:00 en 16:00

My first Suicide is plug-and-play muziektheater in de krochten van de Rotterdamse Schouwburg.

29 ma 17 september

meer Nature Theater of

Kijk voor het volledige aanbod op www.rotterdamseschouwburg.nl

Cadavre Exquis

di 18 september

Kapok

Kijk voor het actuele aanbod op www.rotterdamseschouwburg.nl

live muziek

wo 19 – zo 30 sep

De keuze Kunst, muziek, theater, denken, dans. Kijk voor het volledige programma, achtergronden en live muziek in de keuzekrant en op www.deinternationalekeuze.nl.

Oklahoma: 11 oktober

Hal, 21:15 Gratis

Life and Times – Episode 2 Nature Theater of Oklahoma Verenigde Staten Theater – de keuze

Kleine Zaal, 20:00 € 11 – € 17,50

In Episode 3&4 breekt de ado­ lescentie aan: het vurige verlan­ gen naar vrijheid, de schreeuw om onafhankelijkheid, de verleiding van het experiment op alle moge­ lijke vlakken, maar evengoed de belangstelling voor religie en de beleving van de eerste liefde. Hier geen musical, maar een thriller. Gevangen in een bord­ kartonnen decor en deftige kostuums vormen de acteurs een tableau vivant.

Verenigde Staten theater – de keuze

Kleine Zaal, 16:00 – 03.00 € 34 – € 40

Marathon voorstelling van Life and Times episode 1 t/m 4 inclusief barbecue. Concept en regie Pavol Liska en Kelly Copper Gebaseerd op een telefoongesprek met Kristin Worrall Met Ilan Bachrach, Gabel Eiben, Matthew Korahais, Anne Gridley, Julie Lamendola en Alison Weisgall, Elisabeth Conner, Robert M. Johanson

Virus Live Radio

jongeren spelen zichzelf en het verhaal is autobiografisch: Een ex-actrice besluit dramalessen te gaan geven aan Romakinderen. Haar onconventionele aanpak – speels en uitdagend – valt niet in goede aarde bij de conservatieve dorpsbewoners. The priestess com­ bineert theatrale documentaire met het ruwe spelplezier van een groep zestienjarigen.

zo 23 september

The Priestess Arpad Schilling/ Krétakör Hongarije Theater –de keuze Grote Zaal, 14:30

Zie 22 september

Krijn Boon Studio, 20:10 met om 18.00 Diner Pensant. Goed eten, denken en een voorstelling. € 11 – € 17,50

In Come Back komen vijf voormalige balletdansers terug op het podium. De revolutionaire jaren ’60 gingen grotendeels aan hen voorbij, terwijl ze zich in de repetitieruimtes trainden. Nu grijpen ze de kans om zich alsnog te verzetten. Samen met de Oostenrijkse choreografe Doris Uhlich tasten ze de traditionele balletcodes af.

wo 19 september

Life and Times – Episode 1 Nature Theater of Oklahoma Verenigde Staten Theater – de keuze

Kleine Zaal, 18:00 € 11 – € 17,50

Kristin Worrall herinnert zich haar leven tot haar achtste jaar. Verschillende acteurs bezingen de knuffel zonder welke ze niet kon leven, de buren die een beter huis hadden, het vriendje bij wie ze laat naar bed mocht. Het aanste­ kelijke spelplezier en de tegelijk serieuze ondertoon zijn kenmer­ kend voor deze onweerstaanbare musical.

Kleine Zaal, 22:00 € 11 – € 17,50

Na de kinderjaren hoort u nu in Episode 2 alle pittige details uit haar puberteit: de eerste kus, de eerste heimelijke sigaret, een veranderend lichaam... Begeleid met synthesizermuziek en gekleed in felgekleurde Adidastrainings­ pakken worden de meest banale en onbenullige details bezongen.

do 20 september

Life and Times – Episode 3&4 Nature Theater of Oklahoma

Virus is het wervelende muziek­ programma, dat alle vaagheid, stoffigheid en vooroordelen weg­ vaagt, rondom klassieke muziek en alle muziek daarbuiten.

vs/belgië/oostenrijk/ rusland

dans – de keuze

Krijn Boon Studio, 19:00

Zie 21 september

vr 21 september

the fault lines Meg Stuart & Phi­ lipp Gehmacher & Vladimir Miller

Detroit Dealers Wunderbaum nederland/VS

Theater – de keuze

Zie 22 september

nederland/VS

ma 24 september

Theater – de keuze

Deze bevreemdende videoinstallatie is een parel in het werk van Meg Stuart. In the fault lines delen choreografen en dansers Meg Stuart en Philipp Gehmacherde ruimte. Video­ kunstenaar Vladimir Miller tovert de herhaalde omhelzin­ gen en worstelingen om tot een intrigerende video-installatie. Vluchtig, liefdevol en tegelijk veeleisend.

Ghost Road Fabrice Murgia/ LOD belgië

Theater – de keuze

Grote Zaal, 20:15 met om 18.00 Diner Pensant. Goed eten, denken en een voorstelling.

Zie 20 september

Zie 24 september

Akwasi O. Ansah Hal, 23:00

Lick But Don’t Swallow! biriken / Ayça Damgacı Theater – de keuze

Detroit Dealers is een filmische muziektheatervoorstelling over de vergankelijkheid van de auto als sekssymbool. Op een zakentrip naar het moederbedrijf General Motors in Detroit ontmoet Arie Bart, opa van Wunderbaum-acteur Walter Bart, een Amerikaanse soulzangeres. Tegen de achter­ grond van de opkomst, bloei en ondergang van de Amerikaanse auto-industrie vertelt Walter Bart over zijn ontmoeting met de Amerikaanse Rose, kleindochter van zijn opa.

Detroit Dealers Wunderbaum nederland/VS Theater – de keuze Waalhaven, 21:00

Acteurs, makers Walter Bart, Maartje Remmers Met Rosemarie Wilson Muziek Bo Koek Muzikanten Jens Bouttery, Andrew Claes Rail Gourmet 4 – 8 december

wo 26 september

Kleine Zaal, 20:30 € 7,50 – € 13,50

Waar ter wereld kun je het best een mens redden? De engel uit Lick But Don’t Swallow beproeft haar geluk als pornoactrice op een filmset. Tijdens de diverse standjes brengt ze haar tegen­ spelers op de hoogte van de stervende kinderen in Afrika, misbruikte vrouwen en de econo­ mische malaise. Een intelligente en af en toe hilarische voorstel­ ling over de verleiding van het hedonisme.

Detroit Dealers Wunderbaum nederland/VS Theater – de keuze

The Priestess Arpad Schilling/ Krétakör Hongarije Theater – de keuze

Op locatie, 21:00

Zie 22 september

blue flamingo live muziek Hal, 21:45

Tekst en regie Fabrice Murgia Muziek Dominique Pauwels Licht, scenografie Eric Soyer Met Viviane De Muynck

Theater – de keuze

Kleine Zaal, 21:45

live muziek

waalhaven, 21:00 € 11 – € 17,50

meer Wunderbaum:

steden, achtergelaten huizen en verroeste tankstations langs de beroemde, maar nu zelden ge­ bruikte Route 66 tussen Chicago en Los Angeles. Murgia creëert een filmisch en muzikaal portret van de wildernis die achterblijft als de beschaving is verdwenen.

turkije

Zie 22 september

Choreografie en performance Meg Stuart & Philipp Gehmacher Scenografie en video Vladimir Miller

Grote Zaal, 20:15 € 11 – € 17,50 werelpremiere

Lick But Don’t Swallow! biriken / Ayça Damgacı

Theater – de keuze

turkije

Krijn Boon Studio, 19:00 € 7,50 – € 13,50

Ghost Road Fabrice Murgia/LOD

In Ghost Road, laat hij zich inspireren door de ontvolkte

Hal, 16:30

Detroit Dealers Wunderbaum

dans – de keuze

Theater – de keuze

d0 20 september

De jonge Waal Fabrice Murgia (1983) is één van de meest in het oog springende nieuwe re­ gisseurs in Europa. Hij is bezig aan een voorstellingenreekst over plekken op de wereld die verlaten zijn onder druk van de grote rampen van deze tijd: eco­ nomisch verval, politieke chaos of ecologische rampspoed.

live muziek

waalhaven, 17:00

vs/belgië/oostenrijk/ rusland

L’Chaim

Verenigde Staten

Concept en regie Pavol Liska en Kelly Copper Gebaseerd op een telefoongesprek met Kristin Worral Met Anne Gridley, Julie Lamendola en Alison Weisgall

belgië

Hal, 22:00

the fault lines Meg Stuart & Phi­ lipp Gehmacher & Vladimir Miller

Rats on Rafts di 25 september

live muziek Hal, 22:15 met aansluitend LESdj

za 22 september

Life and Times – Episode 1-4 Nature Theater of Oklahoma

Grote Zaal, 20:15 € 11 – € 17,50

Árpád Schilling werkte met jongeren afkomstig uit diverse etnische groeperingen van het Hongaarse platteland. Het resultaat is The priestess. De

Come Back Doris Uhlich

De Nutteloze Theater Maat­ werk Theater

Hal, 17:00 € 11

In De Nutteloze probeert een vader zijn verstandelijk beperkte zoon Manfred uit handen van de Partij te houden. Ze vluchten het bos in. Manfred vindt een oud af­ fiche van een circus. Daar wil hij met zijn vader naartoe, het circus. Hij wil artiest worden. Heinrich leert zo dat zijn eens nutteloze zoon, met zijn maffe fratsen, in staat is met humor het geweten­ loze Partijmonster te verslaan. Regie Aad Wieman Met Jelmer Kempen, Maurice de Jong

Pleinvrees OMSK / Lotte van den Berg nederland Theater – de keuze

oostenrijk dans – de keuze

Binnenwegplein, 17:00 kosten mobiele telefoon