lejaargang I nr.2 | september2008
;= ÊïÈ
deting s*'
''-"
= 'F"; $"
*":.-"
Rouvoet over aanpak kindermishandeting De kracht van lotgenotencontact
0mstreden Engels experiment zedenwet Veitigheid van kind als teidraad voor hulpverlening
lindermishandeling.net
ra
-*
t**, ',
dc S**cÉresrug
ffimÉeesnffi ffima*esfd
wat ze vaak missen in de Tijdens lotgenotencontact ervaren stachtoffers van kindermishandeting lotgenotendag van de stichting hutpverlening, intevingsvermogen en warmte. Tijdens de recente 'Hutpverteners zouden meer moeten luisteren naar erGeheim Gewetd nteet< uat eens te meer. va ringsdeskundigen.' 'Dan ging
il<
naar de huisarts, vertelde hem wat er
thuis gebeurde, en dan belde hii mijn ouders op'' De toehoorders zuchten, kijken ontzet' Ze weten precies wat er nu gaat komen. 'En vervolgens werd il< voor de zoveelste keer aan
mijn haren door de huisl
lotgenotendag en voorzitter van de stichting, die sinds zoo5 bestaat. Het voornaamste doel is het doorbreken van het taboe door het geven van lezingen, workshops en het opzetten van projecten
die bijvoorbeeld specifiek op allochtone jongeren en hun omgeving zijn gericht.
'Je ziet aan iemands ogen dat hij of zii ook een stachtoffer is'
voor.
Aan het woord is Victor van Dalen, die in een workshop ziin ervaringen met lotgenoten deelt' Als l
ishandeld door ziin alcoholverslaaíde z'n veertigste ginghii in therapie' Hij Op vader. schreeíer het boek De Rui'ne over dat nog moet verschijnen, pas nu was hij daartoe in staat'
tioneel
m
'll< ben veranderd van een stille' teruggetrokken
man in een extravert iemand die weer van het leven geniet', zegïhii. Hii kilkt de kring rond, er komen vragen, meesral in de categorie 'Had jii dat ool
liteitsgevoel.
'Ool< al heb il< geen contact meer met miin ou-
Daarnaast is het lotgenotencontact eén van de pijlers van de stichting' Nu nog landeliik, maar in de toekomst wellicht ook regionaal' Nadat Lakho het succesvolle boek Verborgen tralies schreeí over haar eigen ervaringen met kindermishandeling, besefte ze door de vele reacties die ze l
iemand die hun gevoel verwoordde' Ze beseften dat wat hun aangedaan was, écht was' Erl<enning' Vaak waren het mensen op leeftild, die altiid maar doorgeleefd hadden, en altiid miskend werden' Zelíhad il< niet het idee dat míjn verhaal, uit míjn huiskamer, interessant zou ziin voor anderen'
'Valse hoop', zegt een ander. De rest knikt'
Maar blijkbaar heb il< iets opengebroken'' Met de lotgenotendag wil Lakho al die mensen bij elkaar brengen, iuist omdat ze dat zelf gemist
Doorbreken van de cirkel 7dn zevenïig mensen ziin deze zaterdag bij
heeft. Hoewel missen niet het goede woord is, benadrul
ders,
il<
blilídromen van erkennin
g' ,
zegÏ iemand'
el-
kaar gekomen tiidens de derde lotgenotendag van Stichting Ceheim Ceweld' Veel vrouwen, een Paar
mannen, meestal in de leeftiid van veertig plus' Het thema gaat over het doorbrel<en van de cirl<el' de cirkel die van generatie op generatie overgaat' 'l(indermishandeling is een groot taboe, waardoor slachtoffers l
Tij
hier vooral oudere lotgenoten l
gang brengen.'
dschrift Kindermishandeting
zl
I lejaargang I nr.2 | september2008
Als een ctowntje gedragen
's Middags zijn er workshops, over verwerking,
Marjan Duys (56) zou tien jaar geleden het idee
transactionele analyse oí íam ilieopstel
om naar een lotgenotendag te gaan nog hard
weg-
gelachen hebben. De schaamte overheerste nog.
Nu is ze er voor de tweede keer. 'lk twijfelde vorig jaar of ik wel durfde te gaan, maar ik heb die stap
li
ngen.
Ervaringen staan centraal, de jeugd wordt weer opgerakeld. En tussendoor de contacten met lotgenoten. Dan geeft de een de ander een complimentje, die daar vervolgens van schrikt. Herken-
gezet en het voelde meteen super.'
baar. 'lk ging gebroken naar huis', vertelt Duys.
Duys groeide op met ouders die haar nooit een
'Maar wel voldaan. Het voelt liefdevol, dat ziln we niet gewend.'
blik waardig gunden, altijd negativiteit uitstraalden en hun dochter uitmaakten voor 'een nul',
'niets'en'dom'. Nooit kreegze lieíde of aan-
Hulpverteners en lotgenotencontact
dacht, wel de opmerking dat de bevalling van haar zo pijnlijk was geweest.
sentie van zo'n dag, vindt Duys. Precies wat ze
Praten deed ze niet, ondertussen gedroeg zezich
Het inlevingsvermogen van lotgenoten is de es-
op school als een clowntje. Dan hoorde ze er ten-
mist bij hulpverleners. 'Ook al doen zij nogzo hun best, ze weten simpelweg niet wat je voelt.'
minste bij. Toen de moeder van een vriendinnetje
Hameeda Lakho herkent dat en vindt het daarom
tegen haar zei dat er iets niet klopte, zei ze niets.
belangrijk dat er ook hulpverleners naar zo'n dag komen. 'Slachtoffers moeten met respect
Maar van binnen deed die opmerking haar goed. Pas op haar 45e kon ze niet meer verder en kwam
benaderd worden, dat gebeurt lang niet altijd in
ze bij een psychologe terecht.
de hulpverlening. Mensen worden te snel gela-
Al die jaren had ze zichzelíwijsgemaakt dat ze gelukkig was met haar man en kinderen, dat het
beld, als borderliner, als manisch depressief. Het
wel over zou gaan.'lk moest nu gaan praten, kon
ontbreekt aan erkenning. Op zo'n dag als deze zien mensen hoe belangrijk dat is. Je kunt wel
er niet meer omheen. Wat een opluchting toen
zeggen, ga door met je leven, maar dat l
ik het eenmaal hardop gezegd had. Het was het
als de vroegkinderlijke, chronische traumatisering
begin van de genezing.'
onderkend wordt.'
lnmiddels is haar vader overleden, heeft Duys het contact met haar moeder verbroken, maar
echt bevrijd voelt Duys zich nog steeds niet. Haar eigenwaarde is nihil, een complimentje ontvangen zonder argwaan is ook uit den boze. 'Maar ik leer
'Hulpverteners zouden meer moeten tuisteren naar erva ri n gsdesku n di gen'
steeds meer dat mensen het ook soed kunnen menen.'
22
De lotgenotendag doet haar goed, hier zijn men-
Lakho is dan ook van plan om een bijeenkomst te
sen die hetzelfde hebben meegemaakt. 'Het gaat
organiseren speciaal voor hulpverleners. Tijdens
niet om de verhalen, maar de blik van herkenning
de lotgenotendag waren er enkelen, meestal zelí
is voldoende. Je ziet aan iemands ogen dat hij oí zij ook een slachtoffer is van kindermishandeling.
ervaringsdeskundige. Zoals Jesse Budding, werkzaam bij het Platform Haagse cliëntenorganisa-
lk dacht altijd dat ik de enige was, heb me altild
ties ggz: 'Een hulpverlener kan zelf geen lotgeno-
zo ontzettend alleen gevoeld, ondanks man en
tencontact bieden, hier kunnen zezien dat het wél
kinderen. Op zo'n dag is dat gevoel er niet.'
belangrijk is. Dat mensen nog steeds kwetsbaar
Hoewel ze tegelijkertijd vindt dat twee dagen per jaar meer dan genoeg is. 'Doe je dit te vaak,
zijn, hun littekens met zich meedragen.'
dan l
samen te werl<en met lotgenotencontacten. 'Wij
Zelf streeft hij er met het Platform naar om meer
ochtend naar mensen te luisteren die de meest
behartigen de belangen door vooral te praten met
vreselijke dingen hebben meegemaakt.' Ze doelt
overheden, maar deze persoonlijke manier van
op de lezingen in het ochtendprogramma, stuk
belangenbeh arLiging spreekt me erg aan. Beide
voor stuk ervaringsverhalen, meestal opgetekend
vormen zouden meer verweven moeten worden
in een boek. Of de gedichten tussendoor, die haar
met elkaar.' Lal
aan het huilen maal
krachten kunnen mensen eerder toekomen aan
Tijdschrift Kindermishandeting
I
le jaargang I nr.2 | september2008
hu
n verwerki n gsproces.'
Angel iq ue .f ones, pedagogi sch hu I pverlener bij
Pameijer, heeít er een gemengd gevoel bij. 'De
verhalen waren zo extreem, zoheftig ook, dat had ook minder gekund. Juist omdat er ook veel minder zware vormen van geweld zijn. Ook een tik eens per twee dagen is mishandeling. Daar was geen aandacht voor.'
Zelf komt ze vooral in gezinnen in achterstandssituaties, waar armoede en geweld bijna hand in hand gaan. Het doorbreken van een cirkel is lastig, beseít ze tijdens haar werk. 'Dus toen ik las dat dit het thema zou zijn, wilde ik ernaartoe. lk wilde leren hoe die cirkel te doorbreken.'Of ze de oplossi n g heeft gevonden I' N ee', zegï ze.'Voor mij biedt zo'n dag weinig nieuws.' Maar: 'lk heb hier zo vaak gehoord dat mensen zeiden "Was er maar iemand geweest die iets gedaan had...". Die
Hameeda Lakho, foto I Patricia Steur
zin achtervolgt me nog steeds, als burger zal ik eerder aan de bel trekken, als ik iets vreemds zie
naar buiten kon brengen, dat dat bevrijdend
wat kan duiden op mishandeling.'Waarom niet
werkte.'
als hulpverlenerl Ze zucht.
'ln mijn funciie moet
Ook zij had al jaren van hulpverlening achter de
voordat ik echt kan melden, dan kan ik het beter
rug, maa( het empathische miste ze altijd. 'Met een lotgenoot praat je op een gelijkwaardige ma-
als burger doen.'
nier, dat is met een hulpverlener vaak niet het ge-
ik nog zoveel bureaucratische stappen zetten
val. Ze bewaren afstand, terwijl je juist medeleven
0p zoek naar saamhorigheid De dag werd afgetrapt met een gedicht van
ervaringsdeskundige Paula van der Velden (47)
.
nodig hebt. Het voelde koud, terwijl een lotgenoot juist warmte kan bieden. Zoveel mensen in de psychiatrie zitten vol medicijnen, terwijl een goed
Voor het eerst vertelde ze in de openbaarheid over haar jeugd, een overwinning op zichzelf. Haar
gesprek veel beter op z'n plaats is.' De lotgenotendag bracht Van der Velden voora
moeder was psychiatrisch patiënt, haar vader kon
gesprel
daar niet mee omgaan , maar probeerde het gezin draaiende te houden. Er was spanning, ruzie,
zijn, die zoals zijzelf inmiddels ook hulpverlener zijn.'Een paar jaar geleden praatte ik vooral met
negativiteit.
mensen die nog diep in de ellende zaten. Daar
Terwijl haar broers in elkaar werden geslagen,
haalde ik steun uit omdat ik het zelf ook nog erg
probeerde Van der Velden het lieve meisje uit te
moeilijk had.
hangen. Om de klappen te vermijden. Dat leverde
righeidsgevoel.'
scheve gezichten op in het gezin, ondertussen l
zelf ook te horen dat ze te veel was. Ze
ll<
was en ben op zoel< naar saamho-
Nu ze zelf als muziektherapeute werkt, weet ze dat het opbouwen van een band, het wlnnen van
heeft zich nooit kind gevoeld, later mondde dat uit in depressiviteit en psychoses. Haar eerste man sloeg haar ook, pas toen ze bij hem weg was kon ze aan zichzelf gaan werken.
ten luisteren naar ervaringsdeskundigen, alleen
Het lezen van de boeken van Hameeda Lakho
aan boeken heb je weinig.'
vertrouwen erg belangrijk is. 'Je moet geduld hebben, zodat een ander de ruimte voelt om zich ooen te stellen. Huloverleners zouden meer moe-
bracht haar in contact met de Stichting Ceheim Ceweld. Pas toen troí ze mensen met wie ze haar
Mariette van Bussel
ervaringen kon delen. 'lk merkte dat ik eigenlijk
Freetance journatist
helemaal niet zo raar was, terwijl ik dat altiid gedacht had. lk besefte toen pas dat ik het verhaal
Voor meer i nfo' www.stichti
Tijdschrift Kindermishandeting
|
1e
ng
gehei m gewetd. nl
jaargang I nr.2 | september2008
23
