DELTA levert niet alleen energie maar bouwt ook een nieuw hoogspanningsverdeelstation

Resultaten 2012

Jaarbericht 1. Profiel en kerncijfers 5 2. Zelfstandig en gezond 7 3. Financiële gang van zaken 11 4. Netwerken15 5. Energie en Multimedia 19 6. Afvalverwerking25 7. Bericht van de Raad van Commissarissen 28 8. Corporate governance 30 9. Risico’s en risicobeheersing 32 10. Personalia36 11. Jaarrekening 2012 41

“DELTA levert niet alleen energie maar bouwt ook een nieuw hoogspanningsverdeelstation voor ons. Zij kennen het net, bieden goede dienstverlening en weten scherpe prijzen neer te zetten.” Lloyd Filemon is manager Egineering Department bij Zeeland Refinery in Vlissingen. Zeeland Refinery maakt van ruwe aardolie brandstoffen, zoals benzine, kerosine en diesel. Bij Zeeland Refinery werken ongeveer 400 mensen. 4

DELTA Jaarbericht 2012

Profiel en kerncijfers

1

DELTA is een zelfstandige multi-utility onderneming op het gebied van energie, netwerken en afvalverwerking. De aandelen zijn in het bezit van Zeeuwse, Brabantse en Zuid-Hollandse gemeenten en de provincie Zeeland. Het hoofdkantoor van DELTA is gevestigd in Middelburg. Bij het bedrijf werken ongeveer 3.000 mensen. Energie Naast de opwekking van elektriciteit en de handel in energie levert DELTA gas en elektriciteit aan particuliere en zakelijke klanten. In Zeeland biedt DELTA behalve energie ook digitale diensten (internet, telefonie, tv- en radiosignalen) en water via de deelneming in Evides. Met deze multi-utility benadering bedient de onderneming een groot deel van de huishoudens en de zakelijke markt in Zeeland en in toenemende mate ook daarbuiten.

Netwerken DELTA Netwerkbedrijf B.V. (DNWB) en DELTA Infra B.V. maken deel uit van het segment Netwerken. DNWB is de regionale netbeheerder in de zin van de elektriciteits- en gaswet. Het bedrijf is verantwoordelijk voor het beheer van de distributienetwerken voor gas en elektriciteit. DELTA Infra zorgt voor de aanleg van en het onderhoud aan deze netten. Daarnaast verzorgt deze divisie de aanleg van en het onderhoud aan de waterleidingnetten van Evides waterbedrijf en het kabelnetwerk van DELTA. Verder voert DELTA Infra activiteiten uit op het gebied van onder andere hoogspanning en meettechniek, zowel in Zeeland als in de rest van Nederland.

Kerncijfers Levering van en handel in elektriciteit

2012

2011

1.084

1.002

Levering van en handel in gas

337

424

Transport elektriciteit & gas

112

105

75

72

505

499

59

83

2.172

2.185

81

83

Kabel, internet, telecommunicatie Afvallogistiek en milieudiensten Overige omzet Totaal Netto omzet Netto resultaat toekomend aan aandeelhouders in miljoenen €

Apart MVO-verslag Medio 2013 publiceert DELTA een apart MVO-verslag. Daarin worden de belangrijkste prestaties vermeld op het gebied van ‘mens, milieu en resultaat’.

Afvalverwerking Alle bedrijfsactiviteiten op het gebied van afvalverwerking zijn samengebracht in dochteronderneming Indaver N.V., 75% eigendom van DELTA. Indaver richt zich op overheden (vooral in Nederland, België en Ierland), medische instellingen en industriële bedrijven (Noordwest-Europa). Indaver verwerkt het afval voor het grootste deel in eigen installaties, maar ook in installaties van andere partijen. De onderneming beschikt over meerdere afvalverwerkingstechnieken waaronder recycling, verwerking tot biomassa en Waste-to-Energy: afvalverbranding gecombineerd met energieproductie.

5

“We zijn al jaren bij DELTA. Alles doet het gewoon en als dat even niet zo is, worden we snel geholpen. Daar gaat het toch om?” Emke de Heus woont in Westkapelle en neemt gas en elektriciteit af bij DELTA. Ook voor tv, internet en telefonie rekent ze op DELTA en ZeelandNet. 6


Zelfstandig en gezond Het uitblijven van economisch herstel en overcapaciteit op de elektriciteitsmarkt hadden een negatief effect op de elektriciteitsproducenten. DELTA deed het dankzij de multiutility strategie relatief goed. Binnen het segment netwerken werd goed gepresteerd, DNWB en DELTA Infra realiseerden in 2012 een uitstekend financieel resultaat. Bij DNWB is dat ten dele het gevolg van de door de Energiekamer gereguleerde tariefontwikkeling voor het transport van elektriciteit en gas. DELTA Infra wist enkele belangrijke nieuwe opdrachten te verwerven. Ondanks de gelijk gebleven leveringsprijzen behaalde ook 50%-dochteronderneming Evides een goed resultaat. Afvalverwerkingsbedrijf Indaver, waarin DELTA een belang heeft van 75%, sloot 2012 eveneens af met positieve cijfers. Vooral buiten België steeg de omzet op het gebied van afvalverwerking. De bezettingsgraad van bestaande afvalverwerkingsinstallaties nam verder toe en ook de nieuwe installatie in Ierland droeg bij aan de goede resultaten. Binnen het business-segment multimedia vond een verdere verschuiving plaats van analoge naar digitale dienstverlening waardoor ook daar het jaar met goede cijfers kon worden afgesloten. Dankzij de goede resultaten van de niet-energie gerelateerde bedrijfsonderdelen is het groepsresultaat vrijwel gelijk aan dat van 2011. De voortdurende ongunstige energiemarkt en de gewijzigde opvatting over de kernenergieplannen vormden voor de directie aanleiding om de bedrijfsstrategie van DELTA in 2012 te herzien. Met als thema: ‘Zelfstandig en gezond’ is ervoor gekozen om een aantal aanpassingen door te voeren. Een zelfstandige toekomst met een multi-utility-servicepakket heeft de meeste kans van slagen als daarbij de aandacht wordt gericht op de kernactiviteiten en de organisatie wordt gewijzigd. Structurele kostenverlaging, een kleinere holdingorganisatie en meer beslissingsbevoegdheid bij de bedrijfssegmenten (netwerken, energie & multimedia en afvalverwerking) moeten ervoor zorgen dat DELTA de komende moeilijke periode kan doorstaan zonder onze duurzaamheidsdoelstellingen op te geven. Onze voornaamste doelstelling op dit gebied is het reduceren van de

2 CO2-uitstoot (in 2050 CO2 –neutraal) die gepaard gaat met de opwekking van elektriciteit. Als onderdeel van de gewijzigde strategie werden in het verslagjaar voorbereidingen getroffen om een kleinere holdingorganisatie mogelijk te maken en werd een vacaturestop afgekondigd. Verder werden dochterondernemingen Triqua/ DELTA MBR (afvalwaterzuivering) en DELTA Industriële Reiniging verkocht en is gestopt met activiteiten op het gebied van lichttechniek. Het verscherpte financiële beleid leverde het afgelopen jaar een aanmerkelijke verbetering op van de schuldpositie. De netto schuld nam met EUR 84 miljoen af tot EUR 538 miljoen per ultimo 2012.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Veiligheid staat bij DELTA voorop. Daarbij gaat het niet alleen om persoonlijke veiligheid, maar ook om het veiliger maken van werken productieprocessen. Door trainingen en andere acties neemt het veiligheidsbewustzijn verder toe. Dat blijkt onder andere uit het toenemend aantal leermomenten, een ruime verdubbeling, dat wordt gemeld via de HSE-portal. In 2013 wordt de variabele beloningscomponent van leidinggevenden afhankelijk gemaakt van een actieve bijdrage aan een veiliger organisatie. Dankzij de herinrichting van het windpark Kreekraksluis neemt het aandeel windenergie in Zeeland toe met 25%. In maart begon de herinrichting met de demontage van de oude turbines. DELTA realiseert het windpark samen met andere partners, zelf exploiteren we 16 turbines. Vanaf augustus 2013 is het nieuwe windpark operationeel. Met de bestaande duurzame elektriciteitsproductie van DELTA ging het goed in 2012. Voor de Biomassacentrale in Moerdijk was 2012 het beste jaar sinds de start in 2008, zowel qua beschikbaarheid als productievolume.

7

2. Zelfstandig en gezond

Door de kolencentrale in Borssele volledig geschikt te maken voor biomassa wordt getracht het aandeel duurzame energie verder te vergroten. In het verslagjaar werd gewerkt aan de voorbereidingen en het verkrijgen van draagvlak om dit project van de grond te krijgen. Als de kolencentrale volledig zou omschakelen op biomassa, betekent dat dat de duurzame elektriciteitsproductie in Nederland met 20% wordt vergroot. Ook op het vlak van kleinschalige opwekking werd gewerkt aan vergroting van het aandeel duurzame energie, want in het najaar van 2012 introduceerde DELTA ‘Zon Garant’, een aanbod waarmee consumenten zelf elektriciteit kunnen opwekken. In 2012 werd voor de tweede maal verslag uitgebracht over ons beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. In de transparantie-benchmark van het Ministerie van EZ werd DELTA met name genoemd als ‘grootste stijger’. Een mooie erkenning voor de kwaliteitswinst van onze verslaglegging over de gevolgen van onze bedrijfsactiviteiten voor mens, milieu en resultaat.

Service en vernieuwing De klantenservice van DELTA en ZeelandNet boekte in april een glansrijk succes. Uit onderzoek van Intomart GfK onder 15.000 huishoudens bleek dat onze dienstverlening bovengemiddeld wordt gewaardeerd. DELTA weet het hoge serviceniveau - ook vorig jaar konden we rekenen op hoge posities in de ranglijsten van Consumentenbond en andere onderzoekspanels - te handhaven. Het bleek een van de redenen waarom onze klanten ons trouw blijven, want opnieuw was het overstappercentage uitzonderlijk laag. Om onze klanten nog beter te bedienen werd in 2012 hard gewerkt aan een omvangrijk IT-project. Door een nieuw geautomatiseerd systeem worden alle klantgegevens, die nu nog in verschillende systemen staan, samengevoegd. Met het systeem kan DELTA ook voldoen aan nieuwe werkwijzen vanuit de sector, hebben we beter zicht op de behoeften van onze klanten en kunnen we overzichtelijker factureren. Het project wordt in 2013 afgerond. In april werd bekendgemaakt dat DELTA een open Wifi-netwerk gaat aanleggen. Op 80 locaties in Zeeland komt daardoor gratis internet beschikbaar voor toeristen en bewoners. Een belangrijk project voor recreatieprovincie Zeeland, die daarmee landelijk voorop loopt. Door de introductie van mobiele telefonie in mei laat DELTA zien dat het bedrijf oog

8

heeft voor de belangen van de Zeeuwse consument, want met het vernieuwende mobiele abonnement bellen abonnees onderling gratis en kan voordelig van België naar Nederland worden gebeld. Ook op de zakelijke markt wordt gewerkt aan eigentijdse dienstverlening. Zo gaat in februari DELTA Management Informatie van start. Daarmee krijgen klanten heel eenvoudig online inzicht in hun energieverbruik, een eerste stap op weg naar besparing. Voor veel bedrijven wordt dat steeds belangrijker in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Vooruitzichten Een zelfstandige positie, gebaseerd op de businesssegmenten energie, afvalverwerking en gereguleerde bedrijfsactiviteiten, biedt DELTA de beste basis voor een gezonde toekomst. De komende periode hanteren we een terughoudend investeringsbeleid en blijven we nauwlettend onze kasstroom in de gaten houden. Wel is er ruimte voor initiatieven die samenhangen met de energietransitie naar duurzame opwekking van elektriciteit. Zo worden de netwerken beter geschikt gemaakt voor het faciliteren van decentrale opwekking en zal de verdere toepassing van slimme meters bijdragen aan bewuster verbruik van energie. DELTA heeft als multi-utility bedrijf daarvoor de kennis en kunde in huis. In 2013 zal het vernieuwde windpark Kreekraksluis duurzame energie gaan leveren en wordt verder gewerkt aan de plannen om de kolencentrale in Borssele volledig geschikt te maken voor biomassa. De komende periode staat ook in het teken van het project rond de bedrijfsduurverlenging van de kerncentrale in Borssele. Met gericht onderhoud, inspecties en vervangingen zal de kerncentrale tot 2034 bij de 25 procent veiligste kerncentrales in de westerse wereld blijven behoren, want dat is een van de belangrijkste voorwaarden die is gesteld aan de langere bedrijfsduur. Op organisatorisch vlak wordt verdere verbetering gerealiseerd door de bedrijfsonderdelen DNWB en Infra dichter bij elkaar te brengen. Op het hoofdkantoor in Middelburg zal een kleinere staf overblijven en de bedrijfsonderdelen die zich bezighouden met energie en multimedia zullen efficiënter worden ingericht. Dankzij de aangepaste bedrijfsstrategie ‘Zelfstandig en gezond’ zijn de voorwaarden aanwezig om onze aandeelhouders een marktconform dividend te kunnen bieden en blijft de


werkgelegenheid in de regio grotendeels in stand. Ook de komende periode kunnen we onze zakelijke en particuliere klanten een betrouwbaar en vernieuwend multi-utility aanbod bieden. Dat is mogelijk dankzij de inzet en toewijding van onze medewerkers, waarvoor wij onze dank uitspreken. De ingezette koers, gericht op kostenbesparing en verdere stroomlijning van de organisatie, wordt in 2013 verder voortgezet. Maar door de ongunstige omstandigheden binnen de energiemarkt zal het operationeel resultaat uit normale bedrijfsvoering naar verwachting lager uitvallen dan dat in 2012. Rob Frohn Frank Verhagen CEO CFO

9

“Wij kunnen het stroomverbruik van alle afzonderlijke winkels en zendmasten in de gaten houden en vergelijken. De facturering is daarop aangepast. Dat stimuleert zuiniger gebruik. Zo helpt DELTA ons duurzaamheidsbeleid concreet te maken.” Hennie de Koning is Corporate Energy Manager bij T-Mobile. Met bijna 5 miljoen klanten is T-Mobile Netherlands, onderdeel van Deutsche Telekom, één van de grootste mobiele telecommunicatiebedrijven voor consumenten en het midden- en kleinbedrijf. 10


Financiële gang van zaken

3

DELTA heeft 2012 met een mooi resultaat afgesloten. De business-segmenten Netwerken en Afvalverwerking presteerden boven verwachting en ook de dienstverlening op het gebied van multimedia droeg bij aan de gunstige cijfers. Daarnaast was sprake van goede resultaten bij de deelnemingen Evides en EPZ en kon een aantal eenmalige baten worden bijgeschreven. De situatie op de elektriciteitsmarkt is onverminderd zorgelijk door de bestaande overcapaciteit en de neerwaartse druk op de marges door de haperende economie. De resultaten in dit segment werden echter positief beïnvloed door de gedeeltelijke vrijval van de vorig jaar gevormde voorzieningen. Omzet en resultaat DELTA wist de omzet in het verslagjaar te handhaven op het niveau van 2011. Het netwerksegment profiteerde van gunstige tarifering van het gereguleerde transport van elektriciteit en gas. Hierdoor nam de omzet met 8% toe. Het infrabedrijf verwierf een aantal grote contracten, de omzet en brutomarge bleven op het niveau van 2011. Binnen het energiesegment nam het salesvolume toe, ondanks het verlies van een aantal grote klanten door faillissementen. Strikter debiteurenbeheer zorgde voor een aanzienlijke vermindering van het werkkapitaalbeslag. Door de introductie van nieuwe diensten en de toename van het aandeel digitale tv-kijkers steeg de omzet in het kabelsegment met 4%. Afvalverwerkingsbedrijf Indaver behaalde voor het eerst in zijn bestaan een omzet van meer dan EUR 500 mln. De hoge bezettingsgraad van de installaties en de ingebruikname van de nieuwe verbrandingsinstallatie voor medisch afval in Antwerpen droegen bij aan het gunstige resultaat. De nieuwe afvalverbrandingsinstallatie in Meath (Ierland) heeft een eerste volledige kalenderjaar naar verwachting gedraaid. De brutomarge bij Indaver steeg met 6%. De daling van de resultaten bij de productie van elektriciteit is tekenend voor de situatie waarin de Noordwest-Europese energiemarkt zich bevindt. In dit bedrijfssegment daalde de brutomarge met meer dan 30% (inclusief een gedeeltelijke vrijval van de in 2011 gevormde voorziening voor verlieslatende contracten). De waardemutatie van de handelsportefeuille bedroeg EUR 5 mln. negatief, in 2011 was dat EUR 13 mln. negatief. Ten opzichte van het vorig boekjaar is de totale brutomarge afgenomen met EUR 6 mln. (- 1%).

De bedrijfslasten bleven onder controle door het kostenbesparingsprogramma en de efficiencyverbeteringen. In het verslagjaar zijn een aantal buitengewone waardeverminderingen doorgevoerd op productiemiddelen, mede door het faillissement van een belangrijke multi-utility klant in het zakelijke segment en de noodzakelijke verhoging van de voorziening voor dubieuze debiteuren als gevolg van de economische crisis. Het aantal medewerkers is gedurende het verslagjaar licht gedaald. Utimo 2012 was sprake van 2.954 FTE bij de verschillende groepsmaatschappijen, ten opzichte van 2.977 eind 2011. De afname is het gevolg van strikt aannamebeleid, ingevoerde efficiencyprogramma’s en het vertrek van medewerkers bij verkoop van bedrijfsactiviteiten. Het resultaat uit deelnemingen steeg naar EUR 77,7 mln; in 2011 bedroeg dit EUR 71,8 mln. Waterbedrijf Evides boekte een even goed resultaat als vorig jaar, onder andere door een eenmalige boekhoudkundige winst bij de verwerking van een acquisitie. Ook de verkoop van de deelneming in N.V. KEMA droeg bij aan het resultaat. EPZ werd dit jaar voor 70% meegenomen in de resultaten, nadat in 2011 een extra 20%-belang werd verworven. Omdat het extra 20%-belang onder ‘resultaat deelnemingen’ is verwerkt, zijn de fair value afschrijvingen eveneens hieronder verantwoord. Dit verlaagt het resultaat uit deelnemingen met EUR 20 mln. EPZ profiteerde van de terugontvangen ’Landsbanki-gelden’ en de verwachte verdere uitkeringen op deze claim. De produktie-eenheden Sloe en Elsta draaiden conform verwachting, maar zijn beperkt ingezet als gevolg van de situatie op de elektriciteitsmarkt. De vrijval van de in 2011 gevormde voorzieningen voor verlieslatende contracten in het energiesegment die een

11

3. Financiële gang van zaken

causaal verband hebben met enkele deelnemingen hebben een drukkend effect op de resultaten uit deelnemingen. De biomassacentrale in Moerdijk boekte de hoogste energetische output tot nu toe, bij gelijkblijvende kosten nam het resultaat toe. De afvalverbrandingsoven Sleco blijft goede resultaten opleveren, het resultaat van AZN (20% deelneming) bleef achter bij de verwachtingen omdat de afvalverwerker kampte met operationele problemen. Ten opzichte van 2011 is de financieringsbehoefte in het verslagjaar gereduceerd. Extra aandacht voor de beheersing van werkkapitaal, minder investeringen en eenmalige baten, zoals de verkoop van het minderheidsbelang in KEMA, droegen daaraan bij. De rentedragende schulden onder aftrek van de beschikbare liquiditeiten daalden in het verslagjaar met EUR 84 mln. naar EUR 538 mln. ultimo 2012. Hierdoor daalden de intrestlasten met EUR 1,8 mln. naar EUR 21,9 mln. in 2012. De rentedotatie aan de voorzieningen steeg met EUR 6,3 mln. De financieringslasten in het verslagjaar namen hierdoor toe. De hoogte van de vennootschapsbelastinglast werd sterk beïnvloed door de vrijval van de gevormde latentie voor verliescompensatie en verlieslatende energiecontracten. Dochteronderneming Triqua/DELTA MBR is in 2012 verkocht. De verkoop van DELTA Industriële Reiniging zal begin 2013 worden afgewikkeld. De operationele resultaten en de verwachte verkoopopbrengst van beide bedrijven zijn verantwoord onder ‘resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten’. Per saldo wordt 2012 afgesloten met een winst na belastingen van EUR 81,1 mln. (2011: EUR 82,7 mln), toekomende aan de aandeelhouders van DELTA N.V.

12

Kasstroom en investeringen Met uitzondering van het energiesegment zijn de kasstromen uit de bedrijfsactiviteiten positief. De operationele kasstroom werd sterk positief beïnvloed door de beheersing van het werkkapitaal. Vooral in het zakelijke energiesegment heeft dit tot goede resultaten heeft geleid. In totaal was sprake van een operationele kasstroom van EUR 222 mln. De investeringskasstroom bedroeg EUR 98 mln. Hiervan heeft EUR 38 mln. betrekking op het segment Netwerken (uitbreiding en vervanging netwerken en equipment) en EUR 52 mln. op afvalverwerkingsactiviteiten (naast reguliere vervangingsinvesteringen werd een nieuwe roosteroven in bedrijf genomen). De uitgaven voor ICT bedroegen EUR 13 mln. In het verslagjaar waren de uitgaven voor investeringen in evenwicht met de afschrijvingen. De verkoopopbrengst van het minderheidsaandeel KEMA is onder de investeringskasstroom opgenomen. De financiering van DELTA zag er per eind 2012 solide uit en weerspiegelt de goede bedrijfsresultaten van de verschillende bedrijfsonderdelen, de eenmalige baten, de beperking van de investeringen en de verbetering van het werkkapitaal. Door opname van lange leningen is de verhouding tussen langlopende schuld en kortlopende schuld verbeterd. Na uitkering van het dividend aan onze aandeelhouders van EUR 40 mln over het boekjaar 2011 is de netto schuldpositie met EUR 84 mln. verbeterd ten opzichte van eind 2011.


Vermogenspositie en solvabiliteit Het saldo van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten in 2012 bedraagt EUR 48 mln. Door de toevoeging van dit resultaat aan de reserves, de waardetoename van de putoptie Indaver van EUR 6 mln. en de uitkering van dividend aan onze aandeelhouders van EUR 40 mln. is het eigen vermogen toegenomen tot EUR 1.188 mln. De solvabiliteit is verbeterd en komt uit op 38,8%, naast de versterking van het eigen vermogen vooral door balansverkorting door de verbetering van het ingezette werkkapitaal en de ontwikkelingen in de derivatenpositie. De solvabiliteit bedroeg eind 2011 36,7%. Het behaalde resultaat in 2012 stelt ons in staat om EUR 40 mln. dividend uit te keren, in lijn met het dividend over 2011. Dit voorstel zal in de aandeelhoudersvergadering worden gebracht.

Vooruitzichten De marktsituatie voor productie en handel van energie zal in 2013 naar verwachting niet verbeteren. Voor de overige bedrijfsonderdelen gelden gunstiger vooruitzichten. Het gediversifieerde bedrijfsportfolio en de multi-utility-aanpak bieden ons vertrouwen in gunstige totaalresultaten de komende jaren. Om de slechte resultaten in het energiesegment op te kunnen vangen gaat DELTA door met de invoering van een nieuwe organisatiestructuur, waarbij de bedrijfsactiviteiten in vier segmenten worden georganiseerd en vanuit een kleine holding worden aangestuurd. Ondersteunende diensten, staven en shared service centra worden dicht bij de business geplaatst. In combinatie met heroverweging van activiteiten en processen en optimalisatie binnen de segmenten moet hiermee een aanzienlijke kostenreductie worden gerealiseerd. Beperking van investeringen en beheersing van kredietrisico’s, kosten en werkkapitaal blijven belangrijk om DELTA ‘recessieproof’ te houden.

13

“We nemen communicatiediensten en energie af bij DELTA. En omdat we samen met andere Zeeuwse zorginstellingen inkopen, kunnen we scherpe tarieven afspreken.” Gabrielle Davits is directievoorzitter bij SVRZ. Vanuit acht zorgcentra biedt SVRZ verpleeghuiszorg en revalidatie en vanuit vele kleinschalige groepswoningen zorg aan mensen met dementie of lichamelijke beperkingen. Bij SVRZ werken ongeveer 2700 mensen. 14


Netwerken4 De afgelopen jaren konden huishoudens, industrie en bedrijfsleven in Zeeland rekenen op betrouwbare dienstverlening: het aantal storingsminuten ligt in Zeeland, vergeleken met het landelijk gemiddelde, laag. Dit is vooral het gevolg van consistent investeringsbeleid in de afgelopen jaren waardoor de huidige infrastructuur op orde is. Ook de efficiënte samenwerking tussen netwerkbedrijf en service provider en een adequaat opererende storingsorganisatie dragen bij aan het goede resultaat. Ook in financieel opzicht presteerden DNWB en DELTA Infra goed in 2012. De omzetstijging bij DNWB is vooral het gevolg van de door de Energiekamer gereguleerde tariefontwikkeling voor het transport van elektriciteit en gas. DELTA Infra wist het afgelopen jaar de relatie met bestaande opdrachtgevers verder te optimaliseren en belangrijke nieuwe opdrachten te verwerven. DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) heeft binnen DELTA een eigen status die wettelijk is vastgelegd. DNWB zorgt voor veilig, betrouwbaar en efficiënt beheer van de gas- en elektriciteitsnetten. De Raad van Commissarissen van DNWB houdt toezicht. DELTA Infra zorgt voor de uitvoering van het onderhoud aan deze netten en legt nieuwe voorzieningen aan. Daarnaast verzorgt DELTA Infra het onderhoud van het waterleiding- en het kabelnetwerk in Zuidwest-Nederland. DELTA Infra levert ook diensten aan onder andere industriële opdrachtgevers.

Soepeler energiemarkt In de loop van 2013 treedt naar verwachting het nieuwe marktmodel voor de energiesector in werking. Dit nieuwe model is wettelijk verankerd en heeft als doel om de geliberaliseerde elektriciteitsmarkt soepeler te laten functioneren. Daarvoor moeten administratieve processen worden vereenvoudigd en verschuiven de verantwoordelijkheden van marktpartijen zoals netbeheerders en leveranciers. Het resultaat is dat alle kleinverbruikers in Nederland nog maar één rekening ontvangen voor alle kosten die samenhangen met de levering van elektriciteit. De meeste leveranciers, waaronder DELTA, hanteerden dit model overigens al. Onder andere voor de netbeheerders is dit een ingrijpende verandering omdat nieuwe informatiesystemen en -processen werden ingevoerd, waaronder het Centraal Aansluitingen register (C-AR). Dit register vervangt het huidige decentrale systeem waarbij alle netbeheerders een eigen register hebben. De Zeeuwse netbeheerder heeft in 2012 hard gewerkt om deze

omschakeling mogelijk te maken. Eind juni was het zover: als een van de eerste Nederlandse Netbeheerders lukte het DNWB om het C-AR in gebruik te nemen. EDSN, de beheerder van het register, meldde daar toen over: “Sinds het afgelopen weekend heeft het centraal aansluitingenregister (C-AR) een tweede gebruiker. DELTA Netwerkbedrijf heeft de ruim 400.000 aansluitingen vlot weten te migreren en sinds maandagochtend werken medewerkers en achterliggende systemen succesvol samen met het C-AR.”

Veiligheid Ook op een heel ander vlak realiseerde DNWB in 2012 goede resultaten. In december behaalde het bedrijf als eerste het ISO 27001-certificaat. ISO 27001 bevat specificaties voor een gedocumenteerd ‘Information Security Management System’ (ISMS). DNWB laat daarmee zien dat het bedrijf grip heeft op de informatiebeveiliging van de databestanden en informatieprocessen. Het belang van veilige informatiestromen zal de komende jaren alleen maar toenemen, bijvoorbeeld door de verdere invoering van de slimme meter. De ISO 27001certificering biedt klanten van DNWB vertrouwen in solide dienstverlening.

DNWB: netbeheerder DNWB beheert in Zeeland de 10 kV-, 20 kV- en 50 kV-netten voor het transport en de aansluiting van grootverbruikers. Ook beheert DNWB de laagspanningsnetten voor huishoudens, kleinzakelijke gebruikers en openbare verlichting. DNWB is daarnaast verantwoordelijk voor de regionale gasnetten met een druk van 4 en 8 bar (ten behoeve van transport en grootverbruikers) en 30-100 mbar voor de huishoudens. Verder is een een extra hogedruknet in beheer waarmee gas wordt getransporteerd naar industriële afnemers en tuinders. Deze Midden Zeeland leiding is gekoppeld aan het gasnetwerk van ZEBRA Gasnetwerk B.V. dat van Zelzate (B) naar Moerdijk loopt. DNWB is gevestigd in Goes, bij het bedrijf werken 146 mensen. 15

4. Netwerken

Naast de beveiliging van informatiestromen wordt ook gewerkt aan voortdurende verbetering van de fysieke veiligheid. Zo behaalde DNWB in december het VCO certificaat. VCO (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Opdrachtgevers) is bedoeld om opdrachtgevers zodanig met aannemers te laten samenwerken, dat een optimale situatie wordt bereikt op de aspecten veiligheid, gezondheid en milieu. Vertegenwoordigers van DELTA Infra en van DNWB vormen samen een permanente veiligheidscommissie die werkt op basis van de zogenaamde ‘Hudson-ladder’. Deze methode helpt organisaties om de veiligheidscultuur verder te verbeteren. Juist de gezamenlijke aanpak zorgt daarbij voor efficiency en een optimaal resultaat. Sinds april 2012 is een deeltijdmedewerker in dienst die zich volledig toelegt op het verder versterken van een aantal strategische trajecten op het gebied van veiligheid.

Vernieuwingen en duurzaamheid Op het gebied van netwerkinnovatie werden in 2012 nieuwe stappen gezet. Zo werd aan het eind van het jaar op Tholen voor het eerst een kleinschalig ‘slim netwerk’ in gebruik genomen. Door deze pilot wordt ervaring opgedaan met het op afstand schakelen, waardoor storingen in de toekomst sneller verholpen kunnen worden. De vernieuwingen rond de slimme meter lopen op schema. In het verslagjaar werden 13.556 nieuwe meters geplaatst, ruim boven de planning van 9.700. Vanaf 2014 zal dit nieuwe type meter, dat moet bijdragen aan bewuster energieverbruik, grootschalig worden ingevoerd. Op het gebied van duurzaamheid werkt DNWB mee aan een onderzoek van de Hogeschool Zeeland naar het verduurzamen van de energiehuishouding op Schouwen-Duiveland met behulp van slimme netwerken. DNWB verzamelt op deze manier kennis over de rol van slimme netwerken bij het veranderende energie-aanbod door de energietransitie, zoals het gebruik van zonnepanelen en windenergie.

16

Netwerk van de toekomst in Goes Samen met de divisie Consument en Zakelijk van DELTA werkt DELTA Netwerkbedrijf ook aan een proeftuin in Goes waarin wordt geëxperimenteerd met de energievoorziening van de toekomst. De verwachting is dat de vraag naar elektriciteit zal toenemen, bijvoorbeeld door gebruik van elektrische auto’s en warmtepompen. Tegelijkertijd neemt ook de decentrale opwekking van elektriciteit een vlucht door toenemend gebruik van onder andere zonnepanelen en windturbines. Deze veranderingen stellen hoge eisen aan de infrastructuur: het net wordt intensiever belast en er is meer sprake van tweerichtingsverkeer. Daardoor wordt het steeds complexer om vraag en aanbod van elektriciteit in balans te houden. Om deze vernieuwingen mogelijk te maken zonder al te grote investeringen wordt de infrastructuur ‘slimmer’ gemaakt. Zo gaat bijvoorbeeld de wasmachine aan als de zon schijnt en worden de elektrische auto’s in de straat niet allemaal tegelijkertijd opgeladen. Het uitgangspunt is wel dat het woonen leefcomfort van de consument op het vertrouwde niveau wordt gehandhaafd. Deze proeftuin maakt deel uit van het Smart Energy Collective (www.smartenergycollective.nl). In dit collectief werken 25 toonaangevende bedrijven samen om oplossingen te realiseren om het energielandschap slimmer te maken. DELTA maakt deel uit van dit collectief. In de proeftuin in Goes wordt samengewerkt met woningcorporatie RWS Wonen, projectontwikkelaar Marsaki en Heijmans.


Organisatie-ontwikkeling Onder de noemer ‘Plug & Perform’ is DNWB in 2012 gestart met een nieuwe manier van werken. Een deel van het personeel kreeg hierdoor meer ruimte om zelf te bepalen op welke manier het werk wordt uitgevoerd (‘flexwerken’). Aanpassingen aan het kantoorgebouw werden gecombineerd met een programma dat is gericht op samenwerking, feedback geven en persoonlijk leiderschap. Op uiteenlopende terreinen, zoals veiligheid, netwerkinnovaties en sectorbrede vernieuwingen, werkten de professionals van DNWB in 2012 aan betere dienstverlening. Ondertussen ging de reguliere dienstverlening gewoon door en werd een gunstig financieel resultaat geboekt: ‘business as usual’, maar wel met oog voor verbetering en vernieuwing. Ook DELTA Infra boekte in 2012 een gunstig financieel resultaat en combineerde dat met goede cijfers op het gebied van veiligheid. Daarnaast wist de service provider omvangrijke nieuwe opdrachten te verwerven.

DELTA Infra: full service dienstverlener DELTA Infra biedt zakelijke opdrachtgevers full service dienstverlening. De klantengroep is divers en bestaat uit beheerders van (distributie)netten, overheden, industriële klanten en andere ondernemingen, bijvoorbeeld in de toeristenindustrie. DELTA Infra is gevestigd in Goes, bij het bedrijf werken 487 mensen.

Veiligheid: training en opleiding

In januari maakte de directie van DELTA Infra bekend dat 2012 een ‘top veiligheidsjaar’ moest worden. De leden van het management team bekrachtigden de ‘Top 10 Veiligheidsregels’ door hun handtekening te zetten onder deze prioriteitenlijst. Hoewel er nog steeds sprake is van veiligheidsissues, concludeerde DELTA-CFO Frank Verhagen tijdens de nieuwjaarsreceptie begin 2013 dat “Infra een jaar achter de rug heeft zonder ernstige veiligheidsincidenten”. Daaraan heeft ook het hercertificeringsprogramma bijgedragen. Twee jaar geleden werden alle personeelsleden getraind om het

veiligheidsbewustzijn verder te vergroten. In het verslagjaar vond opnieuw een omvangrijk trainingsprogramma plaats vanuit Stipel (Stichting Persoonscertificatie Energietechniek). Een medewerker met een persoonscertificaat van Stipel op zak is vakbekwaam en heeft alles in huis om zijn werk goed en zonder risico’s uit te voeren. Begin december hadden 160 medewerkers de benodigde certificaten behaald, een groep van ongeveer 90 collega’s zal nog volgen. Naast de uitvoerige trainingsprogramma’s werd in 2012 ook de opzet van de zogenaamde toolboxmeetings (personeelsbijeenkomsten rond het thema veiligheid) gewijzigd: een interactieve opzet zorgt voor meer betrokkenheid bij de deelnemers.

Nieuwe aanwas In samenwerking met opleidingsbedrijf InstallatieWerk Brabant-Zeeland en het Markiezaat College in Bergen op Zoom startte DELTA Infra in 2012 een eigen tweejarige vakopleiding: de DELTA Infra vakopleiding (DIVO). Van de 100 aanmeldingen werden 17 studenten geselecteerd: zij zijn intussen op weg en kunnen zich straks Monteur data/elektra of Monteur gas/ water noemen. Als het opleidingprogramma succesvol wordt doorlopen, kunnen de deelnemers rekenen op een baan bij DELTA Infra. Op deze manier wordt niet alleen de verwachte uitstroom van personeel de komende jaren gecompenseerd, door deze ‘on-the-job-training’ wordt ook de vakkennis van de oude garde overgedragen op de jonge monteurs in spé.

Organisatieveranderingen In het verslagjaar werd gewerkt aan de voorbereidingen voor een nieuw organisatiemodel. De bestaande indeling in marktsegmenten (Technische Infrastructuur, Hoogspanningstechniek, Meettechniek en Utility Services) wordt losgelaten en maakt plaats voor drie bedrijfsonderdelen: Projects, Operations en Total Utility & Metering Services (TUMS). Deze indeling sluit logischer aan op de bedrijfsprocessen. Daarmee wordt beoogd de klanttevredenheid verder te vergroten. In 2012 werd besloten te stoppen met de activiteiten rond Lichttechniek omdat deze onvoldoende aansloten bij de kernactiviteiten van het bedrijf. De 20 medewerkers van deze afdeling werden ondergebracht bij andere afdelingen van DELTA Infra.

17

“Wij werken aan verduurzaming van ons woningbestand. Dat is goed voor het milieu natuurlijk, maar het verlaagt ook de woonlasten van onze huurders. DELTA blijkt een prima partner op dat gebied.” Richard de Jager is manager financieel-administratieve en ondersteunende dienstverlening bij l’escaut woonservice. Bij l’escaut werken 115 mensen. Het bedrijf beheert een woningbestand van ongeveer 6.500 huizen en appartementen in Vlissingen en Oost-Souburg. 18


Energie en multimedia5 DELTA produceert energie met eigen installaties en door centrales in gezamenlijk bezit met partners. DELTA handelt daarnaast op verschillende markten in brandstoffen (gas, kolen, olie), elektriciteit en emissierechten en levert aan zakelijke klanten en consumenten. Ongeveer driekwart van de omzet van DELTA hangt samen met de energie-activiteiten van het bedrijf. Naast energie levert DELTA multimediadiensten, zoals interneten telefoniediensten via dochteronderneming ZeelandNet. DELTA biedt via het kabelnet ook doorgifte van televisie- en radiozenders. De multimediadienstverlening van DELTA en ZeelandNet richt zich op consumenten en de zakelijke markt in Zeeland. In 2012 boekte DELTA minder goede resultaten binnen het energiesegment. Jarenlang nam de vraag naar elektriciteit toe met 2 à 3% per jaar, maar door de ongunstige economische situatie stagneert deze groei. Daarnaast zijn de elektriciteitsprijzen op de groothandelsmarkt laag door overcapaciteit en de prijzen van sommige brandstoffen zijn juist hoog waardoor de marges teruglopen.

5.1 Energie op de zakelijke markt Vooral op de zakelijke energiemarkt zijn de matige economische omstandigheden voelbaar. Desondanks wist DELTA Zakelijk in 2012 een stevige positie te handhaven en nieuwe klanten te werven. Door strikt contracten debiteurenbeheer werden de resultaten binnen het huidige klantenbestand verbeterd. Voor zakelijke afnemers weet DELTA een goed serviceniveau te combineren met vernieuwende dienstverlening. Op de zakelijke energiemarkt introduceerde DELTA in 2012 DELTA Management Informatie. Via een webbased applicatie krijgen klanten gespecificeerd inzicht in hun energieverbruik. Inzicht in verbruik is een eerste stap op weg naar bewuster en zuiniger verbruik, vooral voor de energie-intensieve bedrijven en industrie is dat van groot belang.

Om klanten te adviseren op het gebied van duurzamer energieverbruik werd in de zomer van 2012 de samenwerking beklonken met BAM Techniek, Tebodin en SunSolutions. Vanuit een onafhankelijke positie kunnen deze bedrijven industrie en overheden adviseren over technische aanpassingen waardoor energie-efficiency fors kan worden verhoogd. De klanttevredenheid is de afgelopen jaren gestaag gestegen en kwam in 2012 uit op 7,6. Vergeleken met andere leveranciers blijft de switchrate - net als op de consumentenmarkt - laag. Nieuwe service-initiatieven dragen bij aan de hogere klanttevredenheid. De maandelijkse market reports en de publicatie van white papers bieden klanten achtergrondinformatie en inzicht in actuele prijsontwikkelingen op de energiemarkten.

5.2 Energie voor huishoudens Net als in voorgaande jaren is de ‘switchrate’ laag: DELTA weet zijn klanten vast te houden, minder dan 2% koos een andere aanbieder in 2012. Bij andere aanbieders ligt het aantal overstappers bijna 10% hoger. Aan het einde van het verslagjaar heeft DELTA meer huishoudens als klant dan aan het begin van het jaar, de gunstige tariefstelling en goede service dragen daaraan bij. Dat hoge serviceniveau werd ook in 2012 vastgesteld door bureau Intomart Gfk in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Uit het onderzoek bleek dat DELTA-klanten de dienstverlening beoordeelden met een rapportcijfer 8,2.

19

5. Energie en Multimedia

In het najaar introduceerde DELTA Zon Garant, de eerste zonne-installatie voor particulieren met gegarandeerde elektriciteitsopbrengst gedurende 10 jaar. Alle zorg wordt uit handen genomen: van installatie tot garantie kunnen Zeeuwse huishoudens rekenen op service van DELTA.

5.3 Multimedia In 2012 konden consumenten rekenen op vernieuwde dienstverlening en nieuwe producten binnen het businesssegment multimedia. Zo werd in oktober kwaliteitszender HBO aan het tv-aanbod toegevoegd en internetters konden vanaf dat moment rekenen op de snelste verbindingen van Nederland: 160 Mb/seconde voor downloaden en 10 Mb/seconde voor uploaden. Met een iets minder uitgebreid abonnement kan nog altijd een downloadsnelheid van 50 Mb/seconde en een uploadsnelheid van 5 Mb/seconde worden behaald. De hoge snelheden zijn mogelijk doordat DELTA/ZeelandNet gebruikmaakt van de nieuwste techniek op het gebied van data over kabel. In Zeeland zijn de concurrenten aangewezen op dataverkeer via DSL-verbindingen. Het ‘oude’ ADSL maakt weliswaar - ook in Zeeland - steeds meer plaats voor het nieuwere VDSL, maar de snelheid blijft substantieel achter bij die van de kabel, zeker voor klanten die wat verder van de telefooncentrale wonen. In het voorjaar leverde ZeelandNet Zakelijk, in opdracht van de stichting ZIEN (Zeeuws Initiatief Educatief Netwerk) de tweede fase op van het glasvezelnetwerk voor het Zeeuwse onderwijs. In deze tweede fase werden 76 basisschoollocaties voorzien van een snelle glasvezelverbinding. In de eerste fase werden al 27 basisscholen op het netwerk aangesloten: alle locaties in het voortgezet onderwijs, MBO, HBO en alle Zeeuwse bibliotheken. Door het nieuwe netwerk kunnen de Zeeuwse basisscholen moderne leer- en werkomgevingen inrichten en beter samenwerken.

20

Service op niveau In oktober riep de Consumentenbond DELTA en ZeelandNet voor de 11e keer uit tot beste provider voor internet, bellen en digitale televisie. Sinds februari 2011 is DELTA/ZeelandNet in de zogenaamde Providermonitor van de Consumentenbond de beste aanbieder op het gebied van internet en telefonie, sinds mei 2012 wordt ook digitale televisie in de uitslag meegenomen. Ook uit het eerder genoemde onderzoek van Intomart Gfk bleek service een van onze pluspunten. In dat onderzoek werd onder meer gekeken naar de vriendelijkheid van de medewerker, de wachttijd, de kosten en de manier waarop de klacht werd afgehandeld. Van de 12 aanbieders behaalde ZeelandNet op alle negen gemeten onderdelen de beste score. ZeelandNet kreeg van zijn klanten het rapportcijfer 7,8. Dat de goede service z’n vruchten afwerpt bleek onder andere uit de toename van het aantal bellers: in mei verwelkomde ZeelandNet de 50.000e klant voor digitale telefonie, een mijlpaal voor de Zeeuwse provider.

5.4 Opwekking van elektriciteit Naast fossiele brandstoffen en hernieuwbare energie gebruikt DELTA kernenergie om elektriciteit te produceren. Ruwweg een derde van de stroom wordt - via joint ventures in exploitatiemaatschappijen - CO2-neutraal opgewekt. DELTA streeft ernaar om In 2050 CO2-neutraal elektriciteit te produceren. Een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen op het gebied van elektriciteitsproductie in 2012.


Biomassacentrale presteert goed De biomassacentrale in Moerdijk (BMC) draait steeds beter. Het afgelopen jaar liep de beschikbaarheid op tot 95%. De centrale startte in september 2008. In het daaropvolgende jaar werd 182.998 MWh geproduceerd, in 2012 was dat ca. 296.000 MWh. Dat komt neer op stroom voor 70.000 huishoudens. Vooral door de meer homogene samenstelling van de brandstof, pluimveemest, is het rendement van de biomassacentrale ook het afgelopen jaar verder verbeterd.

Tweede leven voor de kolencentrale? In 2012 werd gewerkt aan de plannen om de kolencentrale in Borssele volledig geschikt te maken voor biomassa. Als deze centrale volledig zou draaien op biomassa komt dat neer op een toename van de Nederlandse duurzame elektriciteitsproductie met 20%. Daarmee zou de centrale een belangrijke bijdrage leveren aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de regering, want in 2020 moet het aandeel duurzame energie 16% bedragen, nu is dat ongeveer 4%. Ook zou de centrale daarmee een tweede leven zijn gegund, want stoken op kolen wordt te duur onder de huidige marktomstandigheden. In het verslagjaar draaide de kolencentrale met verlies, door overcapaciteit op de elektriciteitsmarkt zijn de prijzen ongunstig. In 2013 wordt bekend in welke mate er politiek draagvlak is om de kolencentrale volledig te laten omschakelen op biomassa.

Kerncentrale: levensduurverlenging In september werd de aanvraag voor vergunningwijziging ingediend bij het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, waardoor de kerncentrale in Borssele langer open kan blijven. De beoogde bedrijfsduur was in 1973 veertig jaar. Deze periode zou in 2013 aflopen. Omdat de technische conditie van de centrale en de economische omstandigheden

Oproep: meer biomassa… In september deed CEO Rob Frohn een oproep aan de Haagse politiek, hij pleitte voor efficiënte inzet van duurzaamheidssubsidies. “DELTA pleit voor meer inzet van biomassa. De huidige marktcondities zorgen ervoor dat investeringen in CO2-arme stroomopwekking zonder ondersteuning niet rendabel en verantwoord zijn. Dat geldt voor windenergie, voor zonne-energie en ook voor biomassa. Maar het kan anders. Door een stabiel langetermijnbeleid komt de haalbaarheid van de doelstellingen alsnog binnen handbereik. Daarbij moeten we alle schone energie-opties voor ogen houden.” “Een megawatt uit biomassa is op dit moment 30% goedkoper dan een megawatt uit wind op zee. Omdat de prijs van ‘biomassastroom’ relatief gunstig is, houden we de betaalbaarheid van onze energievoorziening op peil. De toepassing van biomassa moet daarom prioriteit krijgen. Deze opwekmethode is op korte termijn te realiseren, is stabiel en draagt fors bij aan de reductiedoelstelling. Grootschalige, 100%-biomassa gestookte energieproductie wordt al wel in België en het Verenigd Koninkrijk met steun van de overheid toegepast, maar nog niet in Nederland.”

een langere bedrijfsduur toestaan, sloten de Nederlandse regering en de aandeelhouders van EPZ in 2006 een convenant. Hierin werd afgesproken dat de centrale onder voorwaarden in bedrijf mag blijven tot 2034. Eén van die voorwaarden is dat de kerncentrale tot 2034 bij de 25 procent veiligste kerncentrales in de westerse wereld moet blijven behoren.

21

5. Energie en Multimedia

Gasgestookte centrales: Elsta en Sloecentrale In het voorjaar van 2012 nam de import van stroom in Nederland enorm toe. Niet eerder werd er zoveel elektriciteit geïmporteerd, onder andere in Duitsland werd veel stroom gekocht voor Nederlands gebruik. De afgelopen jaren hebben onze oosterburen fors geïnvesteerd in zonne- en windenergie. Vooral overdag is er daardoor sprake van een elektriciteitsoverschot in Duitsland. Dat overschot komt in Nederland terecht, waardoor de elektriciteitsprijs daalt. Nederland produceert veel elektriciteit met behulp van aardgascentrales, zo’n 60% van onze stroomvoorziening is daarop gebaseerd. De aardgasprijs, gekoppeld aan de prijs van olie, steeg in 2011 en 2012. De prijs van olie stijgt door de wereldwijd toenemende vraag naar deze brandstof. Hoge brandstofprijzen en lagere verkoopprijzen van elektriciteit zorgen voor een mager resultaat van Nederlandse aardgascentrales. DELTA heeft belangen in twee gasgestookte centrales: de Sloecentrale in Vlissingen en de ELSTA centrale in Hoek (Zeeuws-Vlaanderen).

Windenergie: herinrichting Kreekrak In maart begon de uitvoering van de herinrichting van het windpark Kreekraksluis in de gemeente Reimerswaal. De oude turbines werden gedemonteerd en afgevoerd. Er is gekozen voor herinrichting van het huidige park omdat met een beperkt aantal extra turbines een hoger rendement behaald kan worden. De 31 nieuwe windturbines leveren een totale energieopbrengst die zeven tot tien keer hoger is dan de elektriciteitsopbrengst van de huidige windturbines. De nieuwe exemplaren zorgen voor een beter rendement, terwijl er gebruik wordt gemaakt van een bestaande locatie. In het oude park stonden alle turbines langs de Kreekraksluis aan de noordzijde van de A58. Bij de herinrichting komen 13 van de 31 windturbines aan de zuidzijde van de A58 te staan. Dat is nodig omdat de nieuwe exemplaren hoger zijn

en daardoor meer ruimte nodig hebben. Alle windturbines op het park zullen 80 meter hoog worden. Samen heeft het park een vermogen van 77,5 MW, dat komt neer op stroom voor ongeveer 55.000 huishoudens. De realisatie van dit park zorgt voor forse uitbreiding van het aandeel windenergie in Zeeland, een toename van 25% ten opzichte van de bestaande windenergieproductie. Windpark Kreekraksluis wordt gerealiseerd door DELTA, Eneco, Scheldewind en Winvast. DELTA exploiteert 16 windturbines, Eneco 7, Scheldewind 6 en Winvast 2. Het park zal vanaf medio 2013 energie gaan leveren.

Opwekcapaciteit DELTA Energy B.V. EPZ (70% eigendom) Brandstof kerncentrale: uranium Vermogen: 512 MW (DELTA: 70%) Brandstof kolencentrale: kolen en biomassa Vermogen: 426 MW (DELTA: 70%) ELSTA (25% eigendom) Brandstof: gas Vermogen: 405 MW (DELTA: 50% van de reststroom) Sloecentrale (50% eigendom) Brandstof: gas Vermogen: 870 MW (DELTA: 50%) Biomassacentrale (50% eigendom) Brandstof: pluimveemest Vermogen: 36,5 MW (Delta 100%) Windparken (eigendom, deelnemingen en contracten) DELTA eigendom: 30 MW Deelnemingen: 42 MW Contracten: 27 MW Totaalvermogen: 99 MW Warmtekrachtkoppeling Totaalvermogen: 60 MW (DELTA: 100%) Zonne-energie Zonnepark Willebroek (B) (49% eigendom) Totaalvermogen: 2,6 MWp (DELTA: 100%)

22


Beschikbaarheid van centrales De beschikbaarheid van de Sloecentrale in Vlissingen en Elstacentrale in Hoek was goed in 2012. Toch lag de productie van beide centrales beduidend lager dan gepland door de ongunstige marge-ontwikkeling voor gascentrales. De biomassacentrale Moerdijk voldeed ruimschoots aan de verwachtingen met een goede beschikbaarheid en een hoge energieproductie. De beschikbaarheid van de kolencentrale in Borssele was minder dan gepland. Dit had te maken met een aantal ketellekkages en trillingen in de lagedrukgenerator. Desondanks kwam de stroomproductie uit op een heel behoorlijke opbrengst van 2640 GWh. De splijtstofwisselstop van de kerncentrale duurde langer dan gepland, hierdoor was ook de beschikbaarheid van deze centrale minder dan verwacht, de productie kwam uit op ruim 3700 GWh. Ook in 2012 is een aantal WKK-installaties verkocht of verwijderd vanwege de afloop van de economische levensduur. De windturbines produceerden een normale hoeveelheid elektriciteit bij een vrij constant windniveau, met een uitschieter naar beneden in maart en naar boven in december. Het zonnepark in Willebroek (België) produceerde volgens verwachting.

5.5 Trading Elektriciteit, brandstoffen (gas, olie en kolen) en emissierechten verwisselen via verschillende markten dagelijks van eigenaar. Bij DELTA verzorgt de afdeling Trading onder meer de verkoop van elektriciteit en de aankoop van brandstoffen voor de centrales. Er wordt gehandeld op markten in Nederland, België en Frankrijk. Door deze handel worden de risico’s die samenhangen met fluctuerende energieprijzen beperkt en de levering van energie veiliggesteld. In 2012 vertoonden de elektriciteitsprijzen een dalende trend door de stagnerende economische groei en de verplaatsing van energie-intensieve industrieën van Europa naar Azië en Amerika. Aan de aanbodzijde speelde, vooral in Duitsland, de explosieve groei van hernieuwbare energie (wind- en zonneenergie), als gevolg van het omvangrijke subsidiebeleid van de Duitse overheid. Dit heeft een sterk prijsdrukkend effect op de Duitse stroomprijs gehad. Door import van Duitse stroom leidde dat ook tot een lagere stroomprijs in Nederland. Ook de dalende prijzen van kolen en CO2-emissierechten hebben aan een lagere stroomprijs bijgedragen. De lagere kolenprijzen zijn onder meer het gevolg van teruglopende vraag vanuit China en een groter aanbod van de Verenigde Staten. Door de toegenomen schaliegasproductie kunnen de VS hun kolenoverschot exporteren. Mede als gevolg van de toegenomen vraag naar gas vanuit Azië stegen de gasprijzen in 2012 licht, in lijn met de eveneens licht gestegen olieprijzen. De prijs van CO2-emissierechten is in 2012 gedaald onder invloed van de economische crisis en de toegenomen duurzame elektriciteitsproductie. Vanwege de gestegen gasprijzen en gedaalde elektriciteit- en CO2-prijzen zijn met name de marges voor gasgestookte centrales sterk onder druk komen te staan, zodanig dat deze centrales steeds minder produceren, ten gunste van productie op basis van hernieuwbare energiebronnen en kolenverbranding.

23

“Lekker overzichtelijk, één Zeeuwse leverancier voor alles wat ik nodig heb.” Dennis de Paauw woont in Vlissingen. Hij neemt naast energie ook internetdiensten af bij DELTA en ZeelandNet. 24


Afvalverwerking6 Indaver heeft in 2012 z’n internationale ambities verder kunnen waarmaken. Werd voorheen het merendeel van de omzet in België gerealiseerd, intussen leveren alle businessregio’s (België, Nederland, Ierland & UK en Duitsland) een substantiële bijdrage aan het resultaat van de onderneming. Indaver is voor 75% eigendom van DELTA. Het hoofdkantoor is gevestigd in het Belgische Mechelen en richt zich op overheden (vooral in België, Nederland en Ierland) en industrie (Noordwest Europa) met een volledig aanbod afvalverwerkingsmethoden. Indaver is vooral in de volgende sectoren actief: chemie, farmacie, automotive en elektronica. Door overnames en de ontwikkeling van nieuwe activiteiten is het werkterrein van Indaver in Noordwest Europa de afgelopen jaren flink uitgebreid. In 2012 stond consolidatie centraal: het creëren van één merk en één bedrijf dat met een tweetal eenduidige marktconcepten (zie inzet) groei wil realiseren. De nadruk lag sterk op internationale samenwerking op alle niveaus: management, binnen de business-segmenten en ook bij de ondersteunende diensten vond kennisuitwisseling plaats. Indaver is in Europa intussen de nummer twee op het gebied van de verwerking van gevaarlijk afval. In 2012 is de dispatching van afvalverwerking naar een hoger niveau getild: het aanbod van afval wordt centraal geregistreerd en uitgezet, zodat de beschikbare verwerkingscapaciteit optimaal wordt benut. Het afgelopen jaar resulteerde dat al in betere bezetting van de verwerkingsinstallaties. Voorheen gebeurde deze planning decentraal, binnen de vier afzonderlijke businessregio’s. Ondanks de matige economische omstandigheden boekte Indaver in 2012 zeer goede resultaten. De bezettingsgraad van de bestaande installaties nam verder toe en ook de nieuwe verwerkingsinstallatie in Ierland droeg bij.

Ierland In september 2011 ging de nieuwe verwerkingsinstallatie in het Ierse Meath, niet ver van Dublin, van start. In 2012 heeft de Waste-to-Energy-plant zijn eerste volledige operationele jaar achter de rug. De installatie verwerkte in 2012 207.000 ton afval. De aanvoer van materiaal naar de installatie verliep boven verwachting, de contractportefeuille was zelfs zo groot dat een deel (40.000 ton) in Nederland werd verwerkt.

Twee dienstverleningsconcepten Indaver onderscheidt twee dienstverleningsconcepten voor twee aparte markten. In het businesssegment Industrieel & Gevaarlijk afval neemt het bedrijf een leidende positie in op de Noordwest Europese markt met het Total Waste Management-concept en de thermische verwerking van gevaarlijk afval. Dat concept houdt in dat een totaalpakket wordt geboden dat begint bij advies en preventie van afval en eindigt bij verwerking en, desgewenst, volledige exploitatie van installaties. In verschillende typen installaties wordt zoveel als mogelijk materiaal teruggewonnen. Het overige materiaal wordt verbrand en tegelijkertijd wordt energie opgewekt. Public waste PartnershipS is het dienstverleningsconcept waarmee de markt voor huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval wordt benaderd. In België, Nederland en Ierland is Indaver op dit terrein een belangrijke partner voor overheden. De belangrijkste verwerkingsmethoden binnen dit segment zijn recycling en verbranding in combinatie met energieproductie.

Ook de aansluiting op het elektriciteitsnet in Ierland is nu volledig operationeel, zodat ook deze productie maximaal rendement oplevert. De turbine levert 20 MW, voldoende om 20.000 huishoudens van stroom te voorzien. De behoefte aan verwerkingscapaciteit in Ierland is gegroeid doordat de Europese Unie de lidstaten verplicht het storten van afval terug te brengen. Tegelijkertijd dringt bij bedrijven het

25

6. Afvalverwerking

besef door dat duurzamer afvalbeheer bijdraagt aan gezondere bedrijfsvoering. Daarnaast biedt de verwerkingsinstallatie in Meath de Ierse ‘toeleveranciers’ gemak: het te verwerken materiaal kan snel en gemakkelijk worden aangeleverd, terwijl het storten van materiaal omslachtiger is en - vanwege het Europese beleid - boetes met zich meebrengt. Tenslotte: de Ierse industriële sector draait goed en Indaver profiteert daarvan mee.

Duitsland Ook in Duitsland is in 2012 sprake van relatief gunstige economische ontwikkeling, met ook in die businessregio een gezond financieel resultaat als gevolg. Het afgelopen jaar stond in het teken van de verdere integratie van de twee bedrijven die onderdeel uitmaken van de groep die Indaver in 2008 heeft overgenomen: HIM, met zijn hoofdzetel in Biebesheim, en AVG, gevestigd in Hamburg. De twee bedrijven exploiteren vier afvalverbrandingsinstallaties en beschikken daarnaast over andere afvalverwerkingsinstallaties, op verschillende locaties in het noorden en zuidwesten van Duitsland. Deze zijn nu onder één naam in de Duitse markt actief: Indaver Deutschland en dat is positief in de markt ontvangen.

Door de overname van HIM en AVG in 2008 kan Indaver efficiënter inspelen op de behoeften van klanten in de Europese markt. De belangrijkste klanten zijn multinationals in de chemie, de petrochemie, farma en de automobielindustrie. Bedrijven in deze sectoren vragen een integrale aanpak voor hun gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval op al hun vestingen in Europa. Het aanbieden van deze aanpak vereist voldoende eigen verwerkingscapaciteit en een voldoende geografische spreiding. Door de overname in Duitsland werd aan die strategie verder vormgegeven.

26

Het bedrijf kan zich nu profileren als een nationale dienstverlener, terwijl voorheen sprake was van een meer regionale positionering. Vooral bij de grote chemiebedrijven pakt dit goed uit; het bedrijf wordt meer en meer gezien als een partner op het gebied van duurzaam afvalbeheer in plaats van een technisch georiënteerde leverancier van verwerkingscapaciteit. Het dienstverleningsconcept Total Waste Management dat in de Benelux en Ierland intussen wordt toegepast, zal ook worden vermarkt in Duitsland. De deelname van Indaver aan de IFAT beurs in München in mei markeert deze overgang: voor het eerst werd Indaver’s aanpak breed in de markt gezet. De beurs is een van de belangrijkste platforms binnen de sector en trekt meer dan 100.000 bezoekers.

Nederland In Nederland groeide de markt voor gevaarlijk afval in 2012, Indaver Nederland weet zijn positie binnen dit marktsegment verder te versterken. De markt voor huishoudelijk afval is, ondanks de turbulente economische omstandigheden, relatief stabiel. Indaver Nederland is op dat gebied vooral in de provincie Zeeland actief. De bedrijfsstructuur van Indaver Nederland werd in 2012 vereenvoudigd, het aantal BV’s werd teruggebracht. De portfolio-organisatie, waarbij iedere business op zichzelf stond, is aan het verdwijnen en een nieuwe, integrale dienstverlener ontstaat. Op die manier kunnen de afzonderlijke activiteiten zichzelf én elkaar versterken: iedere klant wordt een compleet verwerkingsportfolio (waste-to-energy, compostering, stort) voorgehouden. Dat levert de organisatie als geheel het meeste rendement op.


Indaver Nederland is in 2010 ontstaan door de samenvoeging van drie bedrijven: DELTA Milieu B.V, AROC B.V. (zoutzuurregeneratie) en Indaver Gevaarlijk Afval B.V.. Het Nederlandse hoofdkantoor staat in Nieuwdorp (Zeeland). Indaver Nederland heeft ruim 300 medewerkers, verspreid over meer dan 30 locaties in Nederland, voornamelijk in Zeeland en Zuid-Holland. In 2012 werden ook de voorbereidingen getroffen om de naamsverandering, per 1 januari 2013, mogelijk te maken. Sinds 2010 voerde het bedrijf twee merken naast elkaar, namelijk Indaver en DELTA Milieu. Belangrijkste reden voor de wijziging is dat Indaver het volledige dienstenaanbod sterker wil positioneren in de Nederlandse markt: Indaver kan de volledige afvalketen voor industrie en overheid verzorgen. Per 1 januari gaat de onderneming in Nederland verder onder de naam Indaver. Sinds 28 december 2012 wordt er geen afval meer gestort op de Derde Merwedehaven in Dordrecht, een van de stortplaatsen van Indaver Nederland. Oorspronkelijk zou de exploitatie van de afvalberging op 1 januari 2017 gestaakt worden. Na overleg met verschillende stakeholders kwamen de provincie ZuidHolland, de gemeente Dordrecht, exploitant DELTA Milieu en het provinciaal afvalbedrijf Proav N.V. eind 2010 overeen om dat te vervroegen, mede als gevolg van geluiden uit de samenleving. Met de gemeente en provincie is afgesproken de voormalige afvalberging om te vormen tot een parkachtig recreatiegebied van ongeveer 55 hectare groot. In de buurt van de voormalige stortplaats blijft aan de kade een kleinschalig bedrijventerrein van ongeveer vier hectare bestaan. Het nieuwe recreatiegebied is naar verwachting in 2022 klaar. Deze lange duur heeft te maken met de vereiste rusttijd die nodig is om het gestorte materiaal te laten inklinken. In de periode 2020-2021 kan dan de bovenlaag worden gerealiseerd. Er ontstaat een parkachtig natuurgebied dat geschikt is voor recreatie.

België Op 9 oktober werd de hypermoderne MediPower-installatie in Antwerpen officieel geopend, in aanwezigheid van de heer Kris Peeters, minister-president van de Vlaamse regering. Dankzij MediPower kan Indaver een duurzame en veilige oplossing bieden voor de verwerking van risicohoudend medisch afval (RMA). In Vlaanderen alleen produceert de zorgsector 7.000 ton RMA per jaar, 20.000 kg per dag. MediPower zal jaarlijks zo’n 30 000 ton afval verwerken door gecontroleerde verbranding te combineren met de opwekking van elektriciteit. De warmte die tijdens de verbranding vrijkomt, wordt omgezet in stoom en stroom voor de eigen gebouwen en productieprocessen. Daarnaast wordt elektriciteit geleverd aan het publieke net: de installatie biedt genoeg stroom voor ongeveer 14.000 gezinnen. De installatie is uniek omdat dit energierendement zeer hoog ligt en omdat de manier waarop het afval in de installatie wordt gebracht vrijwel volledig is geautomatiseerd. Dat bevordert niet alleen de snelheid waarmee het materiaal kan worden verwerkt, het is ook veel veiliger voor het personeel. Indaver heeft op dezelfde locatie in Antwerpen al twee draaitrommelovens. De drie installaties vormen elkaars back-up, waardoor klanten kunnen rekenen op continuiteit van dienstverlening. Het najaar van 2012 was voor MediPower een opstartfase waarbij de installatie nauwkeurig kon worden afgesteld en kinderziektes werden aangepakt. In 2013 zal de installatie volledig operationeel zijn. Op dezelfde locatie in Beveren werd in 2012 voor het eerst meer dan een miljoen ton afval verwerkt. Dat werd mogelijk doordat een nieuwe, derde turbine werd geïnstalleerd. Er is nu voldoende capaciteit beschikbaar om op ieder gewenst moment afval te verwerken en om te zetten in elektriciteit of stoom.

27

De Raad van Commissarissen brengt hiermee verslag uit over de activiteiten die in 2012 zijn ondernomen. Ook over de manier waarop wij onze toezichthoudende en adviserende taak hebben ingevuld wordt gerapporteerd.

Samenstelling De Raad van Commissarissen van DELTA bestond in 2012 uit de volgende leden: • de heer ir. D. van Doorn (president-commissaris); • de heer drs. ing. J. Bout; • de heer drs. R.J. Frohn (tot en met 31 mei 2012); • de heer J. G. van der Werf; • de heer B.P.T. de Wit, MA.

Vergaderingen en overige activiteiten Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen is in 2012 vijf maal bij elkaar geweest in aanwezigheid van de statutaire directie. Tijdens deze vergaderingen zijn onder meer de volgende onderwerpen behandeld. • Vaststelling van functies binnen de Raad en de commissies. In 2010 is besloten de RvC in aantal terug te brengen tot vijf leden. Daaraan gekoppeld is de filosofie dat vrijwel alle onderwerpen besproken zullen worden in de voltallige RvC. Vanuit een collectieve verantwoordelijkheid is in de visie van de RvC dan ook geen plaats voor tal van commissies samengesteld uit haar leden die primaire verantwoordelijkheid zouden dragen op deelterreinen. Een uitzondering heeft de RvC gemaakt voor de audit commissie in lijn met de Nederlandse Corporate Governance Code. • Nadat eind 2011 in overleg met de voormalig algemeen directeur was besloten om zijn dienstverband te beëindigen, is in 2012 besloten het RvC-lid de heer Frohn te benoemen tot directeur van DELTA. De daarmee ontstane vacature in de RvC is ingevuld met een vrouwelijke kandidate. • Financiële onderwerpen, zoals kwartaalrapportages, de jaarrekening en het ondernemingsplan met de operationele en financiële doelstellingen van de vennootschap. • Strategische kwesties, waaronder acquisities en (des) investeringen. Belangrijk onderwerp in dit kader was het directiebesluit tot het vaststellen van de DELTA strategie 2013 e.v. Deze strategie is in nauw en goed overleg met de 28

RvC opgesteld. Naast zaken van strategische aard kwamen ook de belangrijkste risico’s van het gevoerde beleid ter sprake. • Dividendbeleid, investerings- en financieringsbeleid, risicomanagement en corporate governance. • Er werd aandacht besteed aan hoe de onderneming de aandeelhouders kan assisteren bij de formulering van de aandeelhoudersstrategie, binnen de governance. • Ontwikkelingen in verband met de Wet Onafhankelijk Netbeheer en gesprekken met aandeelhouders over ontwikkelingen in verband met het aandeelhouderschap in waterbedrijf Evides N.V. • Ontwikkelingen terzake de inpassing van N.V. EPZ in de DELTA organisatie waarbij vooral aspecten rondom veiligheid en governance de aandacht kregen. In dat kader heeft een delegatie uit de RvC op 30 oktober 2012 een werkbezoek gebracht aan EPZ om zich te laten informeren over aspecten die de nucleaire veiligheid betreffen. Buiten aanwezigheid van de statutaire directie heeft de Raad van Commissarissen het eigen functioneren geëvalueerd. Daarbij werd stilgestaan bij de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van de Raad (toezicht, advies) en komen ook cultuur- en gedragsaspecten aan de orde.

Audit Committee Sinds 1 januari 2011 is het aantal comités van de RvC beperkt tot de Audit Committee. Overige onderwerpen worden plenair in de RvC besproken. De Audit Committee is teruggebracht naar twee personen en is in het verslagjaar viermaal bijeengekomen. De volgende onderwerpen zijn besproken: management letter, groepsplan, kwartaalrapportages, halfjaarbericht, jaarrekening, financiële uitkomsten van projecten en investeringen, risicomanagement, IFRS en enkele andere (des)investeringsvoorstellen.


Bericht van de Raad van Commissarissen 7 De Audit Committee bestond uit drs. R. Frohn (voorzitter) en drs. ing. J. Bout. De vacature van de heer Frohn is ingevuld met de benoeming in de AC van RvC lid P. de Wit, MA. Tevens woonden de directie en de adjunct directeur F&C alsmede de externe accountant de bijeenkomsten bij.

Samenstelling Statutair Bestuur Tot 1 juni 2012 bestond de statutaire directie als gevolg van het vertrek van de heer Boerma uit de heer drs. F. Verhagen RA. Daarna werd de statutaire directie aangevuld met de heer drs. R. Frohn als algemeen directeur. De heer Verhagen hernam zijn positie als CFO binnen de statutaire directie.

Bezoldiging Statutair Bestuur Het beloningsbeleid voor de statutaire bestuurders is op voorstel van de Raad van Commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het uitgangspunt voor het beloningsbeleid is dat DELTA een zodanige beloning toekent dat de juiste mensen aangetrokken kunnen worden en voor het bedrijf kunnen worden behouden. De Raad van Commissarissen stelt jaarlijks, binnen de kaders van het beleid, de bezoldiging van de statutaire bestuurders vast.

Jaarrekening De Raad van Commissarissen heeft met instemming kennisgenomen van het door de statutaire directie voorgelegde jaarverslag over het boekjaar 2012, de jaarrekening en de toelichting daarop. Op grond daarvan is door de directie de jaarrekening 2012 opgemaakt en is door de RvC aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgesteld deze zonder voorbehoud vast te stellen. Het dividendvoorstel, dat ter goedkeuring aan de aandeelhouders wordt voorgelegd in de AvA, is om EUR 40 mln. uit te keren en het overige deel van de netto winst aan de reserves toe te voegen. Namens de Raad van Commissarissen van DELTA N.V. Ir. D. van Doorn, Voorzitter

De Raad van Commissarissen stelde binnen de kaders van het beloningsbeleid de bezoldiging vast voor de beide statutaire directieleden. De beloning van de nieuwe CEO werd met de aandeelhouderscommissie afgestemd.

29

Goed ondernemerschap, integer handelen, respect, toezicht, transparante verslaglegging en het anderszins afleggen van verantwoording vormen de belangrijkste leidraad voor het corporate governancebeleid van DELTA. Het bedrijf gaat zorgvuldig om met maatschappelijke belangen. DELTA volgt de Nederlandse Corporate Governance Code, die is opgesteld voor in Nederland aan de beurs genoteerde vennootschappen, ook al is een aantal bepalingen niet direct van toepassing op de onderneming. De best practice-bepalingen worden gevolgd voor zover van toepassing op DELTA, een naamloze vennootschap waarvan de aandelen op naam zijn uitgegeven. Dit betekent dat de bepalingen ten aanzien van onder andere beschermingsconstructies niet van toepassing zijn.

Structuur, beleid en naleving

Raad van Commissarissen

DELTA N.V. is een structuurvennootschap in de zin van artikel 2:154 van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek. De consequenties die het Burgerlijk Wetboek hieraan verbindt zijn in de governance van DELTA als niet geheel passend ervaren. De betrokkenheid van de (Algemene vergadering van) Aandeelhouders (AvA) en Raad van Commissarissen (RvC) bij de gang van zaken van de onderneming heeft haar weerslag gevonden in statuten en diverse reglementen. Daarin is ook vastgelegd waar (aanvullende) goedkeuring nodig is van hetzij de RvC dan wel de AvA op voorgenomen directiebesluiten met betrekking tot investeringen en/of overnames of bij het afstoten van (delen) van de onderneming. Als het hiermee gemoeide bedrag de som van vijf miljoen euro te boven gaat, is voor voorgenomen besluiten de instemming vereist van de RvC. Gaat het om investeringen met een waarde van meer dan 55 miljoen euro, dan is de voorafgaande instemming van de aandeelhouders van DELTA vereist.

De RvC van DELTA houdt toezicht op het totale functioneren van de onderneming inclusief de nagestreefde beleidsregels en de behaalde resultaten door de directie, de financiële positie en het risicoprofiel van de vennootschap en de financiële verslaglegging. Daarnaast vervult de RvC de rol van sparring partner van de directie. Om die rol goed in te vullen, heeft de RvC een profiel dat aansluit bij dat van de onderneming. De profielschets zoals die in de loop van 2010 door de RvC is opgesteld, geeft inzicht in de kwaliteiten die (kandidaat-)leden dienen te bezitten, een en ander met inachtneming van het versterkte voordrachtrecht van de Centrale Ondernemingsraad (COR). Tegen de achtergrond van het gestelde in de profielschets is door de in juni 2010 nieuw aangetreden voorzitter van de RvC het proces ingezet en gerealiseerd om te komen tot de samenstelling van een vrijwel geheel vernieuwde RvC. Deze is per 1 januari 2011 aangetreden.

Directie De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de DELTAdirectie zijn vastgelegd in het directiereglement. Hierin zijn onder de leden van de directie de diverse bestuurstaken verdeeld, zijn de interne procuraties geformuleerd, is de besluitvorming binnen de directie vormgegeven en zijn de uit de Nederlandse Corporate Governance Code voortvloeiende regels neergelegd, zoals regels betreffende tegenstrijdige belangen van directieleden. DELTA onderschrijft de nieuwe regelgeving terzake van de evenwichtige verdeling in de directie conform art. 391.7 titel 9 Boek 2 BW zoals deze per 1 januari 2013 van kracht geworden is. In voorkomende gevallen zal rekening worden gehouden met de nieuwe richtlijnen.

30

Ook op het punt van de samenstelling (onafhankelijkheid, diversiteit naar leeftijd, achtergrond en expertise) voldoet deze RvC aan de Code. De diversiteit naar geslacht blijft nog een aandachtspunt zeker in verband met de Wet Bestuur & Toezicht die per 1 januari 2013 in werking is getreden en die een inspanning op DELTA legt om te komen tot een hoger aandeel van vrouwen in de directie en RvC. De RvC heeft dan ook zijn voorkeur uitgesproken voor een vrouw in de huidige vacature binnen de Raad. Taken en bevoegdheden, evenals interne besluitvormingsprocessen en de rol van de voorzitter van de RvC zijn neergelegd in een RvC-reglement. Daarin zijn ook zaken neergelegd zoals de periodieke evaluatie van het eigen functioneren, conform het gestelde in de Code. Naast dit reglement bestaan ook reglementen voor de Audit Committee. De Audit Committee rekent naast onderwerpen van financiële en fiscale aard ook het toezicht op de risico’s die de vennootschap wenst te lopen tot zijn taak. Risicomanagement en rapportage over het gevoerde beleid staan dan ook regelmatig op de agenda van de Audit Committee maar ook op die van de voltallige RvC.


Corporate governance8 Aandeelhouders

De rol van de aandeelhouders van DELTA en de bevoegdheden van de algemene vergadering zijn vastgelegd in de statuten. Aandeelhouders van DELTA zijn betrokken en gedreven, mede ingegeven door hun publieke karakter (allen zijnde gemeenten of provincies). Zoals de Code aangeeft, geldt ook voor DELTA-aandeelhouders dat zij bij hun handelen in beginsel hun eigenbelang mogen nastreven, binnen het kader van de wettelijke maatstaven van redelijkheid en billijkheid. Maar zeker door de ruime bevoegdheden die de AvA van DELTA krachtens de statuten heeft, is de wijze waarop aandeelhouders hun stemrecht uitoefenen van grote invloed op de gang van zaken binnen de onderneming. De commissie-Frijns constateerde dit in bredere zin in tal van andere vennootschappen in Nederland en beveelt ook aan een beleid te voeren ter zake bilaterale contacten tussen de vennootschap en haar aandeelhouders. Bij DELTA heeft een dergelijk beleid vorm gekregen in gemaakte afspraken over periodiek, informeel overleg tussen de directie en de aandeelhouders hetgeen ook met grote regelmaat in het verslagjaar heeft plaatsgevonden.

Ondernemingsraad In het geheel van statuten, reglementen en andersoortige overeenkomsten mag tenslotte de relatie met de (C)OR van de DELTA Groep niet onvermeld blijven. Een relatie die ingegeven is door wederzijds respect heeft vorm gekregen in een gestructureerd overleg tussen bestuurder/ondernemer en de (C)OR op basis van overeenstemming ter zake van te raadplegen onderwerpen en faciliteiten van de leden van de C(OR) alsmede in 2009 ingestelde E-OR. In de COR heeft sedert de verwerving door DELTA van de meerderheid van de aandelen in NV EPZ, nu ook een vertegenwoordiger vanuit EPZ plaats. Op divisieniveau vindt een gestructureerd overleg plaats met de op dat niveau ingestelde ondernemingsraden.

Compliance DELTA heeft een door de RvC vastgesteld ‘Klokkenluidersreglement’ dat medewerkers, in aanvulling op de activiteiten van de compliance officer, de gelegenheid geeft om vermoedens van een misstand bij de directie en/ of vertrouwenspersoon te melden zonder het risico te lopen van enige benadeling in zijn positie als werknemer. Een extern functionaris is beschikbaar voor het doen van meldingen.

Betrekkingen met externe belanghebbenden Gezien het belang en de positie van de onderneming publiceert DELTA regelmatig zijn resultaten en belangrijke gebeurtenissen door middel van persberichten en publicaties via zijn website.

Reglementen DELTA kent verschillende reglementen die de kaders aangeven voor het functioneren van de verschillende organen, dan wel inhoud geven aan binnen DELTA geldende regels. De regelingen worden van tijd tot tijd getoetst en zo nodig aangepast. Het betreft: • Statuten • Directiereglement • Gedragscode, die in 2012 is vernieuwd en via de interne website Insite nog beter bereikbaar is. • procedure voor het omgaan met een vermoeden van ongewenst gedrag (‘Klokkenluidersregeling’). Voorts zijn geplaatst op de website: • reglement voor de Raad van Commissarissen • rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen.

31

DELTA is actief op verschillende markten en wordt daarbij geconfronteerd met een groot aantal risico’s. Het gaat om risico’s die voortkomen uit de samenstelling van de handelsportefeuille en risico’s die voortkomen uit economische, financiële en juridische ontwikkelingen. Deze risico’s zijn inherent aan de strategische keuzes en de activiteiten van DELTA en behoren daarom tot het risicoprofiel van de onderneming.

DELTA tracht deze risico’s al in een vroegtijdig stadium te onderkennen. Het COSO Enterprise Risk Management framework (COSO-ERM) wordt als referentiekader gebruikt. Risico’s worden systematisch geïdentificeerd en gewogen en beheersmaatregelen worden gedefinieerd. Hierbij maakt DELTA een bewuste afweging: welke risico’s draagt het bedrijf zelf en welke risico’s kunnen beter door anderen worden gedragen? De directie van DELTA is verantwoordelijk voor de inrichting en effectieve werking van het systeem van interne risicobeheersing. In het verslagjaar is de risicomanagementstructuur verder uitgebouwd door de implementatie van een organisatiebreed Internal Control Framework. Het risicomanagementbeleid is volledig geactualiseerd en de organisatiebreed uit te voeren werkzaamheden op het gebied van risicomanagement zijn beschreven in een handleiding. De risicobeheersing zoals die door de divisies wordt uitgevoerd, wordt periodiek besproken met de DELTA-directie en is onderwerp van periodieke audits die door de onafhankelijke afdeling Internal Audit worden uitgevoerd. Hierbij worden onder andere het kwaliteitsmanagementsysteem en de procedures rondom risicomanagement, control en compliance beoordeeld. De compliance officer ziet erop toe dat DELTA voldoet aan weten regelgeving en dat juridische risico’s worden geïdentificeerd en zoveel mogelijk worden beheerst. De bedrijfsactiviteiten van DELTA hebben een sterke relatie met overheidsregulering, subsidies en weten regelgeving. DELTA onderkent de risico’s die samenhangen met deze activiteiten op het scheidsvlak van publiek en privaat, en beheerst deze mede door een actieve participatie in het publieke debat en door de intensieve band die DELTA heeft met zijn publieke aandeelhouders. DELTA handelt op internationale gas- en elektriciteitsmarkten. De prijzen op deze markten bewegen voortdurend. 32

Elektriciteitsproducenten opereren momenteel op een markt met overcapaciteit waardoor de verkoopprijs onder druk staat. Door de aanhoudende moeizame economische situatie vormt ook het afzetvolume een onzekere factor en is er een verhoogd risico dat handelspartijen en producenten hun verplichtingen tegenover DELTA niet kunnen nakomen. De Risk Management Committee, onder voorzitterschap van de CFO, ziet er op toe dat de energiehandelsactiviteiten van DELTA binnen de gestelde risicomarges blijven. Gezien het grote maatschappelijk belang van een belangrijk deel van de activiteiten van DELTA, worden hoge wettelijke eisen gesteld aan de kwaliteit en de veiligheid van de geleverde diensten. Teneinde hieraan te voldoen, investeert DELTA veel in adequate processen en systemen. Op de retailmarkt voor energie- en multimediadiensten heeft DELTA in het afgelopen jaar een stabiele positie kunnen behouden. Door succesvolle investeringen in Ierland en België is de positie in het segment Afval verder versterkt. DELTA-breed is voortdurend aandacht voor kostenbeheersing en het verlagen van risico’s. De laatste risicovolle activiteiten die niet behoren tot de core-business van DELTA zijn in het verslagjaar afgestoten. Met name in het zakelijke segment is de werkkapitaalbehoefte fors verlaagd. Dankzij de voortdurende aandacht voor schuldbeheersing en risicoreductie, is het financiële en operationele risicoprofiel - ondanks de moeilijke economische omstandigheden - niet verslechterd. Hierdoor blijft DELTA voldoen aan de eisen van kredietwaardigheid die door de financiële markten en energiemarkten aan DELTA worden gesteld. De goede prestaties op dit terrein zijn bevestigd door rating agency S&P dat de rating van DELTA in 2012 heeft gehandhaafd op BBB+ met een ‘stable outlook’.


Risico’s en risicobeheersing 9 In control-verklaring De directie van DELTA is verantwoordelijk voor de inrichting en effectieve werking van het systeem van interne risicobeheersing. Dit systeem is erop gericht om: • steeds tijdig op de hoogte te zijn van de mate waarin DELTA zijn strategische, operationele en financiële doelstellingen bereikt; • een betrouwbare financiële verslaglegging te waarborgen; • te handelen in overeenstemming met de weten regelgeving. DELTA draagt zorg voor duurzaam inzetbare medewerkers. Het mitigeren van veiligheidsrisico’s staat daarom hoog op de agenda van het management. DELTA werkt samen met gelijkgestemde leveranciers en externe dienstverleners om haar doelstellingen te realiseren en de bedrijfsvoering continu te verbeteren. Binnen DELTA geldt: “Ik werk veilig of ik werk niet”. Iedere medewerker van DELTA N.V. moet kunnen rekenen op een veilige sociale omgeving waarin hij/zij zich beschermd voelt. Dit uit zich in respectvol en integer gedrag van en tegenover de leidinggevenden en overige collega’s, alsmede in het zich vrij kunnen uiten en bewegen zonder angst te hoeven hebben voor maatregelen. Risico’s nemen is onlosmakelijk verbonden met ondernemen en met het uitvoeren van de strategie. Het risicobeheersingsysteem stelt DELTA in staat ondernemingsrisico’s te onderkennen, beheerst te nemen, actief te volgen en daar waar nodig passende actie te nemen.

Er wordt naar gestreefd de kans op en de impact van fouten, verkeerde beslissingen en onvoorziene omstandigheden zo veel mogelijk te reduceren. Geen enkel systeem van interne risicobeheersing kan een absolute zekerheid bieden voor het realiseren van ondernemingsdoelstellingen; noch kan het alle onjuistheden, verlies, fraude en overtredingen van wetten en regels geheel voorkomen. In het kader van de jaarrekeningcontrole beoordeelt de externe accountant de opzet, het bestaan en de werking van maatregelen van interne beheersing gericht op financiële verslaglegging. De externe accountant rapporteert zijn bevindingen aan de directie, Audit Committee en de Raad van Commissarissen. De controleverklaring is opgenomen in de jaarrekening. De directie van DELTA rapporteert en legt verantwoording af over de opzet en de effectieve werking van het systeem van interne risicobeheersing aan de Audit Committee en de Raad van Commissarissen. Op basis van de door haar uitgevoerde evaluatie met behulp van de Nederlandse Corporate Governance Code, is de directie van oordeel dat het systeem van interne beheersing ten aanzien van de financiële verslagleggingrisico’s gedurende het verslagjaar naar behoren heeft gefunctioneerd en een redelijke mate van zekerheid verschaft dat de jaarrekening over het verslagjaar geen materiële onjuistheden bevat. De directie blijft zich ook in 2013 inzetten voor een verdere versterking en professionalisering van het systeem van interne risicobeheersing, onder andere door uitbreiding en versterking van het Internal Control Framework.

33

Risicobeheer DELTA onderkent verschillende risico’s: risico’s verbonden aan financiële instrumenten, marktrisico’s, liquiditeitsrisico’s en kredietrisico’s. DELTA handelt op de internationale gas- en elektriciteitsmarkten. De prijzen op deze markten bewegen sterk. Door gebruik te maken van financiële instrumenten mitigeert DELTA commodity marktrisico’s, valutarisico’s, renterisico’s, liquiditeitsrisico en kredietrisico’s. Hiervoor zijn de randvoorwaarden vastgelegd in het Risk Policy Document en in het Treasury Statuut. De Risk Management Committee heeft – onder verantwoordelijkheid van het statutair bestuur – algemene procedures en limieten vastgesteld en ziet er op toe dat de energiehandel- en verkoopactiviteiten van DELTA binnen de gestelde risicomarges blijven. Hierna worden de verschillende soorten risico’s en de wijze waarop DELTA daarmee omgaat toegelicht.

Marktrisico’s Commodity prijsrisico’s Marktrisico’s vloeien voort uit prijsbewegingen in de inkoop- en verkoopmarkten waarin DELTA actief is (gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2, valuta, transportcapaciteit, import/exportcapaciteit, etc). Het beleid van DELTA is erop gericht om op korte termijn de gevolgen van prijsbewegingen te beperken en op lange termijn de vigerende marktprijzen te volgen. Voor deze systematische beheersing bepaalt DELTA, afhankelijk van de verwachte prijsontwikkelingen, de inzet van haar activa en welke posities worden ingenomen. Deze posities worden op dagelijkse basis gevolgd. Handelsrisico’s worden beperkt door strikte toepassing van een stelsel van limieten.

34

Value-at-Risk DELTA hanteert in de commoditymarkten waarin het opereert de Value-at-Risk-methodiek (VaR) om de marktrisico’s te berekenen en te beoordelen. Hierbij wordt een aantal aannames voor diverse veranderingen in marktomstandigheden gehanteerd. Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor de toetsing van het marktrisico. De VaR geeft, met een betrouwbaarheid van 95%, de maximale daling van de waarde van de portefeuille aan als gevolg van prijsveranderingen over een periode van drie dagen (derhalve kan in 5% van de gevallen de waardedaling van de portefeuille de VaR overstijgen). De VaR wordt bepaald via Monte Carlo simulatie op basis van historische volatiliteit en correlaties. Doordat portfolio’s tegengestelde posities bevatten en er een onderlinge correlatie is, is de VaR op de totale portfolio kleiner dan de som van de individuele portfolio’s. Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor het beheer van de portfolio’s en deze wordt daarom dagelijks berekend en gerapporteerd. Cashflow hedges DELTA gebruikt financiële instrumenten om fluctuaties in verwachte cashflows zoveel mogelijk te beperken. Om de gevolgen van toekomstige veranderingen in marktprijzen te beheersen maakt DELTA gebruik van derivaten zoals termijncontracten, opties en swaps. De hedging instrumenten zijn derivaten in de door DELTA verhandelde commodities welke afgesloten worden om het cashflow-, prijs- en valutarisico te beperken. Hedge-accounting wordt toegepast om de totale waardemutatie van deze derivaten te dempen. Waar toegestaan neemt DELTA deze financiële instrumenten en fysieke aankoop- en verkoopcontracten boekhoudkundig op in een cashflow hedge-relatie onder IAS 39. Hierbij is het hedged item de toekomstige aankooptransactie (centrales, lange termijn sourcing) of verkooptransactie (sales) van gas.


Valutarisico’s Valutarisico’s hebben betrekking op het prijsrisico dat samenhangt met de wijziging van wisselkoersen. Het risicobeleid van DELTA is er op gericht om valutarisico’s op ingenomen posities in vreemde valuta af te dekken. Voor het afdekken van de risico’s gebruikt DELTA financiële instrumenten (forward-transacties) om fluctuaties in verwachte kasstromen zoveel mogelijk te voorkomen. Ingenomen valutaposities, welke voortvloeien uit afgesloten (commodity)contracten, worden dagelijks gerapporteerd aan de afdeling Treasury en op groepsniveau aldaar afgedekt. Valutarisico limieten worden periodiek in overleg met de Risk Management Comittee vastgesteld en vervolgens bewaakt door de afdeling Treasury. Renterisico’s Het risicobeleid van DELTA met betrekking tot renterisico’s is er op gericht om de invloed van renteschommelingen te beperken. Voor het afdekken van de risico’s maakt DELTA gebruik van derivaten zoals interest rate swaps. Met behulp van deze swaps wordt bewerkstelligd dat de variabele rente wordt omgezet in een vaste rente. DELTA heeft een aantal renteswaps. Deze swaps zijn alle effectief per balansdatum. Over de rente derivaten wordt geen Value-at-Risk (VaR) berekend.

Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat DELTA onvoldoende financiële middelen ter beschikking heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen. Het beleid van DELTA op het gebied van kapitaalbeheer is er op gericht om het aantrekken en aflossen van financiële middelen en het beheer van de liquide middelen zo veel mogelijk te centraliseren in de holdingmaatschappij DELTA N.V. Op basis van het ondernemingsplan wordt jaarlijks het financieringsplan opgesteld dat richting geeft aan de activiteiten van de afdeling Treasury van DELTA N.V. Een onderdeel hiervan is de jaarlijkse vaststelling van de verhouding tussen kort en lang vreemd vermogen. Daarnaast stuurt DELTA gericht op het in ruime mate voldoen aan bancaire ratio’s en ratio’s die gerelateerd zijn aan het behoud van de corporate credit rating en het optimaliseren van werkkapitaalbeheer. Daarnaast geldt een zeer restrictief beleid ten aanzien van het afgeven van garanties en het storten van cash collateral. DELTA beschikt om te kunnen voorzien in zijn werkkapitaalbehoefte, de noodzakelijke flexibiliteit in verband met seizoensmatige kasfluctuaties en de voorfinanciering van projecten en acquisities over een standby kredietfaciliteit. Voor zelfstandige projecten, onderdelen waar DELTA geen 100% aandelenbezit heeft en onderdelen waarvoor op basis van vigerende wetgeving vereist is zijn zelfstandige kredietlijnen ingeregeld, zonder regres op DELTA NV. De creditrating van DELTA afgegeven door Standard & Poor’s is in 2012 ongewijzigd gebleven: BBB+ met een stable outlook.

35

RAAD VAN COMMISSARISSEN Dhr. ir. D. (Daan) van Doorn (1948), president-commissaris Nationaliteit: Nederlandse In functie: per 21 juni 2010 Lopende termijn: 20 juni 2014 Beroep/hoofdfunctie: voormalig voorzitter directie VION Food Group Nevenfuncties: lid RvC Brunel International, voorzitter Fundraising Committee Universiteit Wageningen, voorzitter Raad van Advies Science Groep Universiteit Wageningen, voorzitter Producentenorganisatie Nederlandse Mosselcultuur, voorzitter Commissie van Doorn, voorzitter Strategic Board Zuid-West Nederland, voorzitter RvC Rabobank Oosterschelde, lid RvC A-ware Food Group

36

Dhr. drs. ing. J.(Jan) Bout (1946) Nationaliteit: Nederlandse In functie: per 1 januari 2011 Lopende termijn: tot eind 2014 Beroep/hoofdfunctie: voormalig bestuursvoorzitter Royal Haskoning Nevenfuncties: lid van de RvC van Ballast - Nedam N.V., lid van de RvC van Brunel International NV, tevens voorzitter van de Audit Committee, lid van de RvC van de Koninklijke Haskoning DHV Groep B.V., tevens lid van de Audit Committee, lid van de RvT van Deltares, tevens lid van de Audit Committee, vice voorzitter van de Commissie Mer, Mede oprichter van Bout & Co Advies Bureau voor samenwerking, voorzitter van de Adviesraad voor duurzame zorg van het UMCN St Radboud, voorzitter van de High Level Groep Exportfinanciering, lid van het Algemeen Bestuur van het Ubbo Emmius Fonds.

Dhr. J.G. (Johan) van der Werf (1952), vicevoorzitter Nationaliteit: Nederlandse In functie: sinds 2001 Lopende (en laatste) termijn: 3 juni 2014 Beroep/hoofdfunctie: voormalig lid RvB AEGON N.V. Nevenfuncties: voorzitter RvC Ordina, voorzitter RvT NOS, voorzitter RvC Blauwtrust Groep, vice voorzitter RvT UMC Utrecht, lid RvC De Lotto, lid RvC ONVZ, voorzitter Pensioenfonds Cultuur, lid RvA SVB, vice voorzitter RvT Nederlands DansTheater


Personalia10 DIRECTIE Dhr. B.P.T. (Peter) de Wit, MA (1949) Nationaliteit: Nederlandse In functie: per 1 januari 2011 Lopende termijn: tot eind 2014 Beroep/hoofdfunctie: voormalig President Directeur Shell Nederland B.V. Nevenfunctie: non executive board director Caithness Petroleum, London, lid Raad van Advies van Energy Delta Gas Research (EDGaR)

Dhr. drs. R.J.(Rob) Frohn (1960), algemeen directeur (CEO) Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: 1 juni 2012, benoemd voor vier jaar Nevenfuncties: lid van de RvC Nutreco N.V., lid van de RvT van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, lid RvC Havenbedrijf Rotterdam N.V. Tevens voorzitter van de Audit Committee van genoemde organisaties.

Dhr. drs. F. (Frank) Verhagen RA (1961), financieel directeur (CFO) Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: 1 februari 2009, herbenoemd voor vier jaar tot 1 februari 2017 Nevenfunctie: lid RvT Admiraal de Ruiter Ziekenhuizen, bestuurslid Werkgeversvereniging WENb

Rob Frohn was tot 1 juni lid van de Raad van Commissarissen bij DELTA. Met ingang van die datum is de heer Frohn benoemd tot CEO.

37

10. Personalia

CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD Dagelijks Bestuur

Overige leden

Dhr. A. (Bram) Nonnekes, voorzitter, GOR OTS-AD&O

Dhr. S. (Stephan) de Beer, GOR OTS-AD&O

Dhr. H.A.M. (Harrie) Martens, secretaris, OR Infra

Dhr. L. (Leen) Boer, OR Infra

Dhr. B. (Bart) van Houte, vicesecretaris, OR C&Z

Mevr. A.P. (Tonny) Jobse-Griep, OR EPZ

Dhr. H.E.A. (Huub) Knoors, vice voorzitter, OR EPZ

Dhr. C. (Kees) Joosse, OR Concern Staf Dhr. B. (Bojan) Loncaric, OR C&Z (tot maart 2012) Dhr. L. (Leon) Fondse , OR C&Z (vanaf mei 2012) Dhr. P. (Peter) Maljers, OR EPZ Dhr. J.G.T. (Theo) Nieuwburg, OR Infra Dhr. E.Y.M. (Etienne) Poppe, OR IR Dhr. J. (Joop) Janse, ambtelijk secretaris Werkgeversdelegatie Dhr. R. (Rob) Frohn, CEO DELTA N.V. Dhr. M. (Michel) van Neutigem, directeur HRM DELTA N.V.

38


EUROPESE ONDERNEMINGSRAAD Werknemersdelegatie

Werkgeversdelegatie

Dhr. S. (Stephan) de Beer, COR DELTA N.V. Nederland

Dhr. R. (Rob) Frohn, CEO DELTA N.V.

Dhr. L. (Leen) Boer, COR DELTA N.V. Nederland

Dhr. P. (Paul) de Bruycker, CEO Indaver N.V.

Dhr. A. (Bram) Nonnekes, COR DELTA N.V. Nederland, voorzitter

Dhr. M. (Michel) van Neutigem, directeur HRM DELTA N.V.

Dhr. H. (Huub) Knoors, COR DELTA N.V. Nederland

Dhr. A.J. (André) van Os, Ambtelijk secretaris DELTA N.V.

Mw. K. (Karin) Aspeslagh, OR Indaver Nederland B.V. Dhr. E. (Eric) De Maertelaere, OR Indaver N.V. Dhr. G. (Guy) Smits, OR Indaver N.V., secretaris Dhr. R. (Rainer) Martens, OR Indaver Deutschland GmbH Dhr. R. (Rudi) Wachtel, OR Indaver Deutschland GmbH

39

“Op bijna alle vakantieparken van Roompot in Nederland levert DELTA elektriciteit, gas, warmte én multimediadiensten. We werken nu aan de verdere invoering van internet voor onze gasten in al onze gebouwen.” David Hannewijk is operationeel directeur bij Roompot Vakanties. Deze onderneming is de afgelopen 45 jaar uitgegroeid van een eenvoudige camping tot marktleider met een internationaal aanbod van 200 vakantieparken in voornamelijk Nederland, België Duitsland en Frankrijk.

Jaarrekening 201211 Geconsolideerde jaarrekening 42 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (voor resultaatverdeling)42 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 43 Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten 44 Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen 45 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 46 Grondslagen voor de financiële verslaglegging 47 Toelichting op de geconsolideerde balans 60 Toelichting op de geconsolideerde winst‑en-verliesrekening 98 Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht 108 Gebeurtenissen na balansdatum 109 Geconsolideerde deelnemingen 110 Niet-geconsolideerde deelnemingen 112 Vennootschappelijke jaarrekening 114 Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 (voor resultaatverdeling)114 Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 115 Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening 116 Toelichting op de vennootschappelijke balans 117 Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 125 Overige gegevens 128 Winstbestemming128 Controleverklaring130 DELTA in cijfers, geconsolideerd 132 DELTA kengetallen 133

41

Geconsolideerde jaarrekening

Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (voor resultaatverdeling) (x EUR 1.000)

Ref. no.

31-12-2012

31-12-2011

Vaste Activa Immateriële vaste activa

1

390.232

394.801

Materiële vaste activa

2

1.010.059

1.035.754

Joint ventures, deelnemingen en financiële instrumenten

3

826.459

867.809

Leningen u/g deelnemingen

4

14.352

14.370

Uitgestelde belastingvorderingen

4

63.122

75.851

Overige financiële vaste activa

4

9.337

9.305

Derivaten

5

101.232

68.007

Financiële vaste activa

1.014.502

1.035.342

Totaal vaste activa

2.414.793

2.465.897

Vlottende activa Voorraden

6

16.916

17.303

Handelsvorderingen

7

370.792

390.303

Actuele belastingvorderingen

7

2.949

7.324

Overige vorderingen

7

71.212

46.629

Derivaten

5

136.557

230.250

581.510

674.506

1.743

2.647

600.169

694.456

Totaal vorderingen Activa aangehouden voor verkoop

24

Totaal vlottende activa Liquide middelen

8

48.931

52.390

Totaal activa

3.063.893

3.212.743

Eigen vermogen

1.052.889

1.043.039

Netto resultaat lopend jaar Vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders DELTA N.V. Minderheidsbelang derden Groepsvermogen Voorzieningen Pensioenverplichting

9

82.690 1.125.729

53.892

54.091

1.187.865

1.179.820

230.088

236.824

9

22.158

21.869

Langlopende financiële verplichtingen

10

429.087

588.606

Uitgestelde belastingverplichtingen

11

51.939

57.470

Vooruitontvangen omzet

11

77.286

70.999

Overige langlopende verplichtingen

11

177.691

25.472

Derivaten

5

Langlopende verplichtingen

101.283

77.149

1.089.532

1.078.389 324.381

Handelscrediteuren

12

311.725

Actuele belastingverplichtingen

12

73.414

59.191


12

13.172

13.401

Onderhanden projecten voor derden

12

3.603

-

Kortlopend deel van voorzieningen

12

12.254

15.876

Overige kortlopende verplichtingen

12

133.020

247.082

Bankkrediet

12

98.303

66.429

5

139.344

223.724

784.835

950.084

Derivaten Subtotaal Vlottende passiva Passiva aangehouden voor verkoop Vlottende passiva Totaal passiva

42

81.084 1.133.973

24

1.661

4.450

786.496

954.534

3.063.893

3.212.743

DELTA jaarrekening 2012

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening (x EUR 1.000)

Ref. no.

2012

2011

Netto omzet

13

2.171.793

2.185.099

Inkoopwaarde van de omzet

14

(1.551.017)

(1.549.359)

620.776

635.740

Operationele bruto marge Overige bedrijfsopbrengsten (derden)

15

33.431

32.408

Reële waardemutatie handelsportefeuille

16

(5.002)

(12.955)

649.205

655.193

Diensten van derden

17

240.862

242.771

Personeelskosten

18

204.054

211.606

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

19

131.835

114.002

Overige bedrijfskosten

20

17.113

9.801

593.864

578.180

Bruto marge

Totaal netto bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Resultaat uit verkrijging 20% belang N.V. EPZ Dotatie voorziening tollingcontracten Resultaat deelnemingen

21

Operationeel resultaat Financiële baten en lasten

22

Resultaat voor belastingen Vennootschapsbelasting

23

Resultaat na belastingen uit voortgezette bedrijfsactiviteiten Resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten Resultaat in het jaar

24

55.341

77.013

-

153.979

-

(140.544)

77.674

71.778

133.015

162.226

(29.783)

(24.315)

103.232

137.911

(13.901)

(35.541)

89.331

102.370

(1.385)

(11.665)

87.946

90.705

Resultaat toe te rekenen aan: Minderheidsbelangen Aandeelhouders van DELTA N.V.

6.862

8.015

81.084

82.690

43


Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten (x EUR 1.000)

Ref. no.

2012

2011

Gerealiseerd resultaat in het jaar na vennootschapsbelasting

87.946

90.705

Niet-gerealiseerde resultaten: Effectieve deel van winsten en verliezen op afdekkingsinstrumenten in een kasstroomafdekking Energiederivaten Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat

5

3.407

(21.340)

177

(45.976) 3.584

(67.316)

Rentederivaten

(1.130)

(970)

Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat

2.980

5.168 1.850

(Latente) winstbelastingen

4.198

(1.408)

15.701 4.026

(47.417)

Aandeel in niet-gerealiseerde resultaten van joint ventures en geassocieerde deelnemingen Aandeel in niet-gerealiseerde resultaten van joint ventures en geassocieerde deelnemingen

(14.025)

(10.736)

-

(591)

Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat

(14.025)

(11.327)

Translatiereserve verschillen Translatiereserve verschillen Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat

4

139 (506)

4

(367)

Overige mutaties Overige mutaties Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat

-

23.115

(22.890)

(372) (22.890)

Totaal van niet-gerealiseerde resultaten Totaal van gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten

22.743 (32.885)

(36.368)

55.061

54.337

Totaal van gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten toe te rekenen aan: Minderheidsbelangen Aandeelhouders van DELTA N.V.

6.817

8.422

48.244

45.915

Voor toelichting van de mutaties in energie- en rentederivaten wordt verwezen naar hoofdstuk 5. Het aandeel in niet-gerealiseerde resultaten van joint ventures betreft een stelselwijziging in de verantwoording van een voorziening bij de joint venture EPZ. De herclassificatie van niet-gerealiseerde naar gerealiseerde resultaten komt voornamelijk voort uit de verkoop van het aandelenbelang van 7,6% in N.V. KEMA in 2012. 44


Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen (x EUR 1.000)

Boekwaarde per 31 december 2010 Resultaatverdeling 2010 Dividendbetaling

Totaal

Gestort aandelenkapitaal

Wettelijke reserve

Hedgereserve

Herwaarderingsreserve deelneming

Overige Onverdeeld reserves resultaat

Aandeel derden

1.183.084

6.937

87.812

41.837

-

1.167.395

(174.167)

53.270

-

-

-

-

-

(174.167)

174.167

-

(50.000)

-

-

-

-

(50.000)

-

-

Overboeking naar verplichtingen agv putopties

(7.601)

-

-

-

-

-

-

(7.601)

Totaal van gerealiseerde en nietgerealiseerde resultaten

54.337

-

(11.327)

(47.881)

23.115

(682)

82.690

8.422

Resultaatverdeling 2011 Boekwaarde per 31 december 2011 Resultaatverdeling 2011

-

-

125.522

-

-

-

(125.522)

-

1.179.820

6.937

202.007

(6.044)

23.115

942.546

(42.832)

54.091

-

-

-

-

-

(42.832)

42.832

-

Dividendbetaling

(40.000)

-

-

-

-

(40.000)

-

-

Overige mutaties

-

-

(1.849)

-

-

1.849

-

-

Overboeking naar verplichtingen agv putopties

(7.016)

-

-

-

-

-

-

(7.016)

Totaal van gerealiseerde en nietgerealiseerde resultaten

55.061

-

(13.851)

4.122

(23.115)

4

81.084

6.817

Resultaatverdeling 2012 Boekwaarde per 31 december 2012

-

-

7.126

-

-

-

(7.126)

-

1.187.865

6.937

193.433

(1.922)

-

861.567

73.958

53.892

De wettelijke reserve betreft de niet-uitgekeerde winsten van deelnemingen; dientengevolge is de wettelijke reserve niet vrij uitkeerbaar. Dit geldt evenzeer voor de hedge-reserve welke in relatie moet worden gezien met de niet-gerealiseerde resultaten uit de reële waardemutatie van de derivaten, gebruikt voor hedge-doeleinden. De veranderingen in de reële waarde na belastingen van de derivaten vormen onderdeel van de hedge-reserve; dit is een niet vrij uitkeerbare reserve. Voor nadere toelichting zie 5. Grondslagen voor de waardering van financiële instrumenten 5, en 5.1.3. van de Toelichting op de geconsolideerde balans. Ook de herwaarderingsreserve deelneming, voortvloeiend uit activa bestemd voor verkoop, is een reserve die niet voor uitkering in aanmerking komt. De overige reserves omvatten met name de winstreserves. De overboeking naar verplichtingen als gevolg van putopties heeft betrekking op het minderheidsbelang van derden in Indaver N.V. Aan deze aandeelhouders, die 25% van de aandelen Indaver N.V. bezitten, is een putoptie verstrekt. Deze is opgenomen onder langlopende verplichtingen. Het aandeel derden in het geconsolideerde eigen vermogen van DELTA heeft met name betrekking op het minderheidsbelang van NEIF (NIBC European Infrastructure Fund) in het Duitse afvalverwerkingsbedrijf Indaver Deutschland GmbH.

45


Geconsolideerd kasstroomoverzicht (x EUR 1.000)

2012

2011

Uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Reële waardemutaties handelsportefeuille Correctie vooruitontvangen omzet Afschrijvingen en waardeverminderingen Voorzieningen

55.341

77.013

5.002

12.955

6.058

3.289

131.835

114.002

(34.301)

(19.089)

Voorraden

3.990

(3.292)

Handelsvorderingen

19.511

(80.124)

Handelsschulden Overige vorderingen/schulden Overige mutaties Uit bedrijfsactiviteiten

3.014

81.408

(15.595)

(31.122)

2.497

(8.263)

177.352

146.777

Kasstromen voortvloeiend uit ontvangen dividenden uit deelnemingen

69.873

59.311

Kasstromen voortvloeiend uit financiële baten en lasten

(18.136)

(17.264)

Kasstromen voortvloeiend uit winstbelastingen Kasstroom uit operationele activiteiten

(7.041)

6.845

222.048

195.669

Uit investeringsactiviteiten Investeringen en desinvesteringen in (im)materiële vaste activa

(122.995)

(149.055)

Investeringen in groepsmaatschappijen en deelnemingen (na aftrek van verworven liquide middelen)

(2.739)

(137.226)

Vervreemding van groepsmaatschappijen en deelnemingen (na aftrek van afgestane liquide middelen)

28.235

1.358

Overige financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

(218)

12.881

(97.717)

(272.042)

Uit financieringsactiviteiten Bankkrediet Opgenomen leningen

1.100 174.532

Aflossingen op leningen

(358.995)

(46.279)

Uitgekeerde dividenden

(40.000)

(50.000)

(127.790)

79.353

Ontwikkeling kaspositie in het jaar

(3.459)

2.980

Saldo liquide middelen begin boekjaar

52.390

49.410

Ontwikkeling kaspositie in het jaar

(3.459)

2.980

Eindsaldo liquide middelen volgens balans

48.931

52.390

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

46

31.874 239.331


Grondslagen voor de financiële verslaglegging

DELTA N.V. is een naar Nederlands recht opgerichte naamloze vennootschap en is de moedermaatschappij van een aantal groepsmaatschappijen die zich bezig houden met: • opwekken, transporteren, handelen in en leveren van energie, • verrichten van milieudiensten m.b.t. afvalverwerking en industriële reiniging, • leveren van kabeldiensten, zowel met betrekking tot analoge en digitale televisie alsook internet, mobiele en digitale telefonie, • ontwikkelen en produceren van duurzame energie, onder andere op het gebied van windenergie, • wateractiviteiten. Mede in dit kader heeft de groep belangen in een aantal joint ventures en geassocieerde deelnemingen. De aandeelhouders van DELTA N.V. zijn de provincie Zeeland, de Zeeuwse gemeentes, enige Zuid-Hollandse en Noord-Brabantse gemeentes en de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant. DELTA N.V. is statutair gevestigd in Middelburg aan de Poelendaelesingel 10.

In 2012 hebben de volgende wijzigingen zich voorgedaan in de groep: 1. Frassur GmbH Umweltschutz-Dienstleistungen is per 21 februari 2012 verkocht; 2. AVA Abwasser- und Verwertungsanlagen GmbH is eveneens per 21 februari 2012 verkocht; 3. Aandelen N.V. KEMA (7,6%) zijn per 28 februari 2012 verkocht; 4. v.o.f. Diepp is per 3 mei 2012 opgeheven; 5. WT I BV is op 24 mei 2012 opgericht; 6. Internetservices Zeeland B.V. en Internetplatform Zeeland B.V. zijn gefuseerd met Zeelandnet B.V. per 31 augustus 2012; 7. DELTA/Essent Lighting v.o.f. is per 1 oktober 2012 opgeheven; 8. Alle aandelen in Fesil Sunergy AS (NOR) zijn per 8 oktober 2012 verkocht; 9. Sloe Centrale 3 B.V. is per 10 oktober 2012 opgericht; 10. Spanin N.V. is per 23 oktober 2012 verkocht; 11. Solsilc Development Company AS is in november 2012 geliquideerd; 12. Alle aandelen in DECU Beheer B.V. en DECU C.V. zijn per 7 november 2012 verkocht; 13. Alle aandelen in DELTA MBR B.V. zijn per 14 december 2012 verkocht; 14. DELTA Energy B.V. verkrijgt op 19 december 2012 50% van Windpark Kloosterboer B.V.; 15. Indaver verkrijgt per 21 december 2012 de resterende 50% aandelen van Depmer B.V. De functionele valuta is de Euro. Alle bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in duizenden Euro’s. DELTA N.V. heeft gebruik gemaakt van de optie in Titel 9 Boek 2 BW om de vennootschappelijke jaarrekening op te stellen volgens de IFRS grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening, met uitzondering van de groepsmaatschappijen en deelnemingen welke worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is op basis van artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven. Deze jaarrekening 2012 is op 29 maart 2013 ondertekend en vrijgegeven voor publicatie door de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen zal de jaarrekening ter vaststelling voorleggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 17 mei 2013.

47


1. Overeenstemmingsverklaring IFRS en samenvatting van wijzigingen in de waarderingsregels IFRS De geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap is opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), uitgegeven door de International Accounting Standards Board (IASB), en de interpretaties uitgegeven door de IFRS Interpretations Committee (IFRS IC) van de IASB die door de Europese Commissie (EC) zijn goedgekeurd tot en met 31 december 2012. Ten opzichte van het voorgaande boekjaar zijn de volgende nieuwe richtlijnen of aanvullingen / verbeteringen door de IASB uitgegeven en door de EC goedgekeurd voor gebruik binnen de Europese Unie. De nog niet door de EC goedgekeurde wijzigingen zijn niet in onderstaand overzicht meegenomen.

1.1 Richtlijnen en verbeteringen door DELTA toegepast in de jaarrekening 2012 IFRS 7 Wijzigingen in IFRS 7 Financiële instrumenten: informatieverschaffing – Overdrachten van financiële activa. Deze wijzigingen moeten gebruikers van jaarrekeningen in staat stellen een betere inschatting te maken van de risico’s die zijn verbonden aan overdrachten van financiële activa en de gevolgen van die risico’s voor de financiële positie van een entiteit.

48

1.2 Richtlijnen en verbeteringen door DELTA nog niet toegepast in de jaarrekening 2012 (officieel van toepassing vanaf 1 januari 2013 of later): IAS 1 Presentatie van de jaarrekening – Presentatie van posten van niet–gerealiseerde resultaten (eerste boekjaar dat op of na 1 juli 2012 van start gaat). De wijzigingen moeten de presentatie van het toenemende aantal posten van niet–gerealiseerde resultaten verduidelijken en gebruikers van jaarrekeningen helpen bij het maken van een onderscheid tussen de posten van niet-gerealiseerde resultaten die daarna naar winst of verlies kunnen worden overgeboekt en die nooit naar winst of verlies zullen worden overgeboekt. IAS 19 Personeelsbeloningen (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2013 van start gaat). Herziening van IAS 19 moet gebruikers van jaarrekeningen een beter inzicht helpen verwerven in de wijze waarop toegezegdepensioenregelingen de financiële positie, financiële prestatie en kasstromen van een entiteit beïnvloeden. De belangrijkste wijzigingen zijn: a) Het uitstellen van de verwerking van actuariële winsten en/ of verliezen middels de corridor methodiek is niet langer toegestaan, deze dienen nu direct te worden verwerkt in het eigen vermogen (niet-gerealiseerde resultaten); b) “Interest cost” en “Expected return on assets” verdwijnen uit de pensioenlast en worden vervangen door één post: “Net interest”. Deze post is gebaseerd op de IAS 19 discount rate en de (un)funded status; c) In het algemeen is het gemakkelijker geworden om onder IAS 19 herzien een pensioenregeling te kunnen classificeren als toegezegde-bijdrageregeling; d) In de bepaling van de pensioenverplichting mogen ook componenten meegenomen worden die zien op risicodeling en gedeelde financiering.


IFRS 13 Waardering tegen reële waarde (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2013 van start gaat, in dit geval per 1 januari 2013). IFRS 13 bevat één enkel IFRS-kader voor het bepalen van de reële waarde en een uitvoerige leidraad voor de waardering tegen reële waarde van zowel financiële en niet-financiële activa en verplichtingen. IFRS 13 is van toepassing wanneer een andere IFRS waarderingen tegen reële waarde of informatieverschaffingen over waarderingen tegen reële waarde voorschrijft of toestaat. IFRS 7 Wijzigingen in IFRS 7 Financiële instrumenten: informatieverschaffing - Saldering van financiële vaste activa en financiële verplichtingen (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2013 van start gaat). Met de wijziging van IFRS 7 wordt beoogd de verstrekking van aanvullende kwantitatieve informatie verplicht te stellen, zodat gebruikers de uit hoofde van de IFRS verstrekte gegevens en de uit hoofde van de Generally Accepted Accounting Principles van de Verenigde Staten verstrekte gegevens beter met elkaar kunnen vergelijken en op elkaar kunnen doen aansluiten. IAS 32 Wijzigingen in IAS 32 Financiële instrumenten: presentatie - Saldering van financiële vaste activa en financiële verplichtingen (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van start gaat). IAS 32 is gewijzigd om aanvullende leidraden te verschaffen, zodat de standaard meer consequent wordt toegepast in de praktijk. IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van start gaat). Doel van IFRS 10 is in één enkel consolidatiemodel te voorzien waarbij zeggenschap als grondslag voor de consolidatie van alle soorten entiteiten wordt vastgesteld. IFRS 10 vervangt IAS 27 Geconsolideerde jaarrekening en enkelvoudige jaarrekening en interpretatie SIC 12 Consolidatie – Voor een bijzonder doel opgerichte entiteiten.

IFRS 11 Gezamenlijke overeenkomsten (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van start gaat). IFRS 11 stelt grondslagen vast voor de financiële verslaggeving door partijen bij een gezamenlijke overeenkomst en vervangt IAS 31 Belangen in joint ventures en interpretatie SIC 13 Entiteiten waarover gezamenlijke zeggenschap wordt uitgeoefend - Niet-monetaire bijdragen door deelnemers in een joint venture. IFRS 12 Informatieverschaffing over belangen in andere entiteiten (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van start gaat). IFRS 12 combineert, versterkt en vervangt de voor dochterondernemingen, gezamenlijke overeenkomsten, geassocieerde deelnemingen en niet-geconsolideerde gestructureerde entiteiten geldende eisen inzake informatieverschaffing. IAS 27 Enkelvoudige jaarrekening (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van start gaat). Als gevolg van de nieuwe IFRS 10, IFRS 11 en IFRS 12 is IAS 27 herzien. IAS 28 Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van start gaat). Als gevolg van de nieuwe IFRS 10, IFRS 11 en IFRS 12 is IAS 28 herzien. IFRS 10, 11 en 12 zijn van toepassing met ingang van het verslagjaar 2014. DELTA beraadt zich op vervroegde toepassing van deze aangepaste IFRS’s met ingang van het verslagjaar 2013.

49


2. Algemene grondslagen 2.1 Schattingen en veronderstellingen

2.2 Bijzondere waardevermindering van activa

Het opstellen van een jaarrekening brengt met zich mee dat gebruik wordt gemaakt van schattingen en veronderstellingen die zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en op factoren die naar het oordeel van het management aanvaardbaar zijn. Deze schattingen hebben voornamelijk betrekking op de opbrengsten uit levering en transport van elektriciteit en gas aan kleinverbruikers in verband met gespreide meteropname, op uitgestelde belastingvorderingen en op de hoogte van voorzieningen. Deze schattingen en veronderstellingen hebben invloed op de jaarrekeninggegevens, waarbij de werkelijke gegevens kunnen afwijken. De effecten van schattingswijzigingen worden prospectief verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Schattingswijzigingen kunnen eveneens leiden tot wijzigingen in activa en verplichtingen of in componenten van het eigen vermogen. Dergelijke schattingswijzigingen worden verwerkt in de periode waarin een schattingswijziging heeft plaatsgevonden. Bij de toelichtingen van de balans en winst-en-verliesrekening zijn eventuele bijzonderheden met betrekking tot schattingen en veronderstellingen separaat vermeld.

Gedurende het verslagjaar wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn voor een bijzondere waardevermindering van activa. Indien dit het geval is, wordt een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde van het actief; deze is gelijk aan de hoogste van de reële waarde minus verkoopkosten (fair value less costs to sell) en de bedrijfswaarde (value in use). Als de reële waarde minus verkoopkosten leidt tot niet vermijdbare uitgaven, zal hiervoor een verplichting worden opgenomen. De bedrijfswaarde wordt bepaald door de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen, gebaseerd op de intern opgestelde en door de statutaire directie goedgekeurde ondernemingsplannen, gebruik makend van een disconteringsvoet vóór belastingen die zowel de actuele marktrente als de specifieke risico’s met betrekking tot het actief weergeeft. Ten aanzien van verantwoorde goodwill wordt jaarlijks een impairmentberekening opgemaakt.

50

Een bijzondere waardevermindering wordt verwerkt indien de boekwaarde van een actief of de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort, hoger is dan de realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingen van aan kasstroomgenererende eenheden toegewezen activa worden eerst in mindering gebracht op de boekwaarde van aan kasstroomgenererende eenheden (of groepen van eenheden) toegerekende goodwill en vervolgens naar rato in mindering gebracht op de boekwaarde van de overige activa van de eenheid (groep van eenheden). De betreffende activa worden niet lager gewaardeerd dan de eigen (individuele) realiseerbare waarde.


3. Grondslagen voor de consolidatie Een bijzondere waardevermindering wordt teruggenomen indien vastgesteld wordt dat de uitgangspunten zijn veranderd op basis waarvan in het verleden de realiseerbare waarde is bepaald. Een bijzondere waardevermindering wordt alleen teruggenomen voor zover de resterende boekwaarde van het actief niet hoger is dan de boekwaarde die, na aftrek van afschrijvingen, zou zijn bepaald in de veronderstelling dat geen bijzondere waardevermindering had plaatsgevonden. Een bijzondere waardevermindering of terugname hiervan wordt ten laste of ten gunste van het resultaat gebracht. Bijzondere waardeverminderingen van goodwill worden niet teruggenomen.

2.3 Overheidssubsidies Overheidssubsidies worden opgenomen zodra het redelijkerwijs zeker is dat aan de voorwaarden voor verkrijging is of wordt voldaan en dat de subsidies zijn of zullen worden ontvangen. Bij activering van investeringsprojecten worden ontvangen subsidies, evenals ontvangen bijdragen in de aanlegkosten, in mindering gebracht op de aanschafwaarde van de activa. Exploitatiesubsidies worden veelal in mindering gebracht op de inkoopkosten. Fiscale subsidieregelingen worden opgenomen bij de berekening van de belastingplicht.

2.4 Vreemde valuta De activa en passiva welke in vreemde valuta worden gehouden, worden omgerekend tegen de valutakoersen welke gelden aan het einde van de verslagperiode. De verschillen die verband houden met de wijziging van valutakoersen worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover deze geen betrekking hebben op de netto investering in buitenlandse deelnemingen; deze laatste leiden als onderdeel van de nietgerealiseerde resultaten tot een mutatie in het eigen vermogen. In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten en opbrengsten luidend in vreemde valuta, omgerekend naar Euro’s tegen de koers op het moment van de transactie.

De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van DELTA N.V. en zijn groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin beslissende zeggenschap ter zake van het bestuur en het operationele en financiële beleid wordt uitgeoefend. Bij de bepaling of er sprake is van beslissende zeggenschap worden de bestaande en potentiële stemrechten, die op balansdatum uitoefenbaar of converteerbaar zijn, meegewogen. Daarnaast wordt hierbij beoordeeld in hoeverre andere overeenkomsten aanwezig zijn die DELTA N.V. de mogelijkheid bieden het operationele en financiële beleid te bepalen. Groepsmaatschappijen worden in de consolidatie betrokken vanaf het moment waarop van beslissende zeggenschap sprake is. Anderzijds wordt vanaf de datum waarop van beslissende zeggenschap geen sprake meer is, de consolidatie beëindigd. De groepsmaatschappijen zijn geconsolideerd volgens de integrale methode, waarbij vermogen en resultaat voor 100% in de consolidatie worden opgenomen. In het geval dat het belang in een groepsmaatschappij minder bedraagt dan 100% wordt het aandeel van derden afzonderlijk in de balans en de winsten-verliesrekening tot uiting gebracht. Purchase accounting wordt toegepast bij de verwerking van verwerving van groepsmaatschappijen. De waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen worden, indien nodig, aangepast teneinde een uniforme toepassing binnen DELTA te realiseren. In het geval van putopties wordt het hiermee samenhangende minderheidsbelang geclassificeerd onder langlopende dan wel kortlopende verplichtingen. De uitoefening van de putoptie (verworven in 2007) wordt gezien als onderdeel van de acquisitieprijs, waardoor uiteindelijk de goodwill zal muteren.

51


4. Grondslagen voor de balanswaardering De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met uitzondering van de waardering op reële waarde van derivaten (financiële instrumenten) en hieronder aangegeven verschillen. Alle transacties in financiële instrumenten worden verantwoord op transactiedatum.

4.1 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben betrekking op betaalde goodwill, ontwikkelingskosten, software, klantenbestanden alsmede gekochte transportrechten. Goodwill De goodwill vertegenwoordigt het positieve verschil tussen de verwervingsprijs van groepsmaatschappijen en de reële waarde van de verwerving. Goodwill betaald bij de overname van groepsmaatschappijen wordt verantwoord onder immateriële vaste activa. Goodwill betaald bij de overname van een joint venture of geassocieerde deelneming wordt inbegrepen in de verkrijgingprijs van de betreffende deelnemingen. Indien de overnameprijs lager is dan de reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen (negatieve goodwill), dan wordt dit verschil direct in het resultaat verwerkt. De boekwaarde van goodwill omvat de historische kostprijs verminderd met de cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. Op goodwill wordt niet afgeschreven. Jaarlijks wordt door middel van impairmenttests vastgesteld of sprake is van noodzaak tot een bijzondere waardevermindering van goodwill. Bij het uitvoeren van de impairmenttests wordt goodwill toegewezen aan kasstroomgenererende eenheden. Indien een transactie kan worden aangemerkt als een transactie tussen aandeelhouders, zal het verschil tussen de aankoopprijs en de reële waarde worden verwerkt in het eigen vermogen. Ontwikkelingskosten Ontwikkelingskosten worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden afgeschreven over een periode van 10 jaar volgens het patroon van de extra kasstromen die gegenereerd worden door de verworven proceskennis.

52

Software De geactiveerde software is gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van afschrijvingen. Zij wordt in beginsel over een periode van 5 jaar lineair afgeschreven. De gebruiksduur wordt jaarlijks beoordeeld. Eventuele aanpassingen worden prospectief verwerkt. Klantencontracten Klantencontracten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden afgeschreven volgens het patroon van de extra kasstromen, die gegenereerd worden door de overgenomen klantencontracten. Transportrechten Transportrechten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden lineair afgeschreven over een periode van 20 jaar. De gebruiksduur wordt jaarlijks beoordeeld. Eventuele aanpassingen worden prospectief verwerkt.

4.2 Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs, onder aftrek van gecumuleerde lineaire afschrijvingen op basis van een geschatte levensduur, welke op technischeconomische maatstaven wordt bepaald, rekening houdend met een geschatte restwaarde en onder aftrek van (eventuele) gecumuleerde bijzondere waardeverminderingen. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Ontvangen bijdragen van derden in aanlegkosten van vaste bedrijfsmiddelen zijn, in navolging van IFRIC 18, met terugwerking naar 1 januari 2009 niet meer in mindering gebracht op de waarde van de activa maar gepassiveerd als vooruitontvangen omzet. Onder de materiële vaste activa is ook opgenomen het gedisconteerde bedrag dat naar verwachting benodigd is voor eindafdichting van de stortplaatsen aan het einde van de stortperiode. De afschrijving is gebaseerd op de werkelijk in de periode verbruikte stortcapaciteit. Wijzigingen in de eindwaarde als gevolg van technische of economische ontwikkelingen en gevolgen van hantering van een gewijzigde disconteringsvoet worden gemuteerd onder de vaste activa en worden via de afschrijvingen in de toekomstige jaren ten gunste/laste van het resultaat gebracht. Indien het activum is afgeschreven, wordt het verschil direct in het resultaat verantwoord.


Kosten van externe financiering van activa (bouwrente) worden in de kostprijs opgenomen indien deze rechtstreeks aan het activum kunnen worden toegerekend. Als een actief uit meerdere componenten met verschillende afschrijvingstermijnen en restwaarden bestaat, worden deze componenten afzonderlijk verantwoord. Investeringen t.b.v. vervanging van componenten worden geactiveerd onder gelijktijdige afwaardering van de te vervangen componenten. De geschatte levensduur en de geschatte restwaarde worden jaarlijks ten tijde van het opstellen van het ondernemingsplan beoordeeld. Indien op basis van impairment berekeningen sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt de waardering aangepast. De materiële vaste activa in aanbouw zijn in de balans opgenomen tegen de per balansdatum bestede kosten van materiaal en diensten, kosten van directe manuren, een passend gedeelte van de direct toerekenbare overheadkosten en de rechtstreeks aan het activum toe te kennen financieringskosten. Indaver heeft in 1999 een cross border lease overeenkomst afgesloten met een Amerikaanse investeerder met betrekking tot het gebruik van lijn 1 en 2 van de verbrandingsoven in Doel. In deze transacties is het juridische en economisch eigendom bij de vennootschap behouden gebleven. Derhalve zijn deze activa in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen overeenkomstig de waarderingsgrondslagen die worden toegepast voor de materiële vaste activa.

4.3 Financiële vaste activa Algemeen Een bedrijfscombinatie is het samenbrengen van afzonderlijke entiteiten of bedrijfsactiviteiten in één verslaggevende entiteit. Een bedrijfscombinatie die in het toepassingsgebied valt wordt verwerkt volgens de overnamemethode, waarbij de volgende stappen genomen worden: 1. Identificatie van de overnemende partij; 2. Bepalen van de kostprijs van de bedrijfscombinatie; 3. Toerekenen van de kostprijs van de bedrijfscombinatie op de overnamedatum.

De kostprijs van een bedrijfscombinatie is het totaal van de reële waarde, op de datum van de ruil, van afgestane activa, aangegane of overgenomen verplichtingen en door de overnemende partij uitgegeven eigen vermogen instrumenten. Hieraan werden onder IFRS 3 (goedgekeurd in 2004 door de EU) de rechtstreeks aan de bedrijfscombinatie toe te schrijven kosten toegevoegd. Sinds de herziening van IFRS 3 (vanaf 2009 toegepast) worden de rechtstreeks aan de verwerving toe te rekenen kosten niet langer verwerkt als onderdeel van de kostprijs van de bedrijfscombinatie, maar direct ten laste van het resultaat gebracht. Goodwill wordt gewaardeerd als de waarde waarmee de kostprijs van de bedrijfscombinatie het belang van de overnemende partij in de netto reële waarde van de identificeerbare activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen overschrijdt. Negatieve goodwill wordt direct in de winst-en-verliesrekening opgenomen en minderheidsbelangen in het eigen vermogen. Joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen Joint ventures zijn contractuele overeenkomsten waarbij DELTA N.V. tezamen met één of meerdere partijen activiteiten uitvoert waarbij alle partijen gezamenlijk de zeggenschap uitoefenen. Geassocieerde deelnemingen zijn die entiteiten waarin DELTA N.V. direct of indirect invloed van betekenis heeft, maar geen beslissende zeggenschap. In het algemeen is hiervan sprake indien DELTA N.V. tussen 20% en 50% van de stemrechten kan uitoefenen. Investeringen in joint ventures en geassocieerde deelnemingen worden in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt volgens de “equity methode”. Volgens deze methode vindt de initiële waardering plaats tegen kostprijs, i.e. de reële waarde van de onderliggende activa en passiva, waarbij derhalve ook de betaalde goodwill in dit bedrag is opgenomen. Indien de reële waarde hoger is dan de kostprijs, wordt het positieve resultaat bij de deelneming verantwoord. Jaarlijks wordt het aandeel in het resultaat bij- of afgeboekt en worden dividenduitkeringen op de waardering in mindering gebracht. Indien de (gecumuleerde) verliezen van de joint venture of geassocieerde deelneming zouden leiden tot een negatieve boekwaarde, dan worden deze verliezen niet meer verwerkt, tenzij DELTA N.V. de verplichting heeft, of betalingen heeft gedaan, om deze verliezen aan te zuiveren.

53


Overige deelnemingen zijn niet-geassocieerde deelnemingen waarin DELTA N.V. een belang heeft dat kleiner is dan 20%. In de geconsolideerde jaarrekening worden deze gewaardeerd tegen reële waarde. Mutaties worden geboekt in de nietgerealiseerde resultaten tenzij sprake is van een duurzame waardevermindering; deze wordt direct ten laste van het resultaat geboekt. Indien onvoldoende informatie beschikbaar is, dan vindt waardering plaats tegen kostprijs. Niet-uitgekeerde resultaten van joint ventures en geassocieerde deelnemingen alsmede rechtstreekse vermogensvermeerderingen betreffende deelnemingen waarvan uitkering niet zonder beperking kan worden bewerkstelligd, worden toegevoegd aan de wettelijke reserve. Leningen u/g overige deelnemingen Verstrekte leningen aan deelnemingen of aan externe partijen worden bij eerste waardering gewaardeerd tegen de reële waarde en vervolgens tegen de geamortiseerde kostprijs. Door de korte looptijd is de geamortiseerde kostprijs in de regel gelijk aan de nominale waarde van de lening. Waar nodig wordt een voorziening getroffen in verband met mogelijke oninbaarheid, die in mindering wordt gebracht op deze waarde. Uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen Onder financiële vaste activa zijn ook uitgestelde belastingvorderingen opgenomen. Deze zijn een gevolg van het verschil in commerciële en fiscale waardering, alsmede verrekenbare verliezen. Uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd op basis van vennootschapsbelastingtarieven waarvan het wetgevingsproces materieel is afgesloten per balansdatum. Uitgestelde belastingvorderingen worden opgenomen als redelijkerwijs kan worden aangenomen dat verrekening kan plaatsvinden met toekomstige fiscale resultaten. Jaarlijks wordt een herbeoordeling gedaan voor de opname van de uitgestelde belastingvordering.

4.4 Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen een gewogen gemiddelde kostprijs, gebaseerd op basis van de FIFO-methode (first in first out) of tegen de netto opbrengstwaarde als deze lager is, onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. De waardeverminderingen op voorraden worden ten laste van het resultaat geboekt en afzonderlijk vermeld. 54

4.5 Vorderingen De handelsvorderingen worden bij eerste opname verwerkt tegen reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. Door de korte looptijd is de geamortiseerde kostprijs in de regel gelijk aan de nominale waarde van de vorderingen.

4.6 Onderhanden projecten in opdracht van derden DELTA hanteert de methode ‘percentage of completion’ voor de onderhanden projecten in opdracht van derden om de kosten en opbrengsten te bepalen die in het resultaat van de verslagperiode worden verwerkt. Voor het bepalen van het stadium van voltooiing worden de productiemetingen gebruikt. Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek van een voorziening voor waarschijnlijke verliezen en reeds gefactureerde termijnen. Indien de gerealiseerde winst naar rato van de voortgang van het project betrouwbaar kan worden vastgesteld, wordt deze opgenomen in de waardering.

4.7 Vaste activa aangehouden voor verkoop en bedrijfsbeëindiging DELTA classificeert een activum (of een groep van activa) als aangehouden voor verkoop indien de boekwaarde hoofdzakelijk door een verkooptransactie zal worden gerealiseerd en niet door het voortgezette verbruik ervan. Hiervoor dient het actief in de huidige staat onmiddellijk beschikbaar te zijn voor verkoop en de verkoop dient ook zeer waarschijnlijk te zijn en naar verwachting binnen één jaar plaats te vinden. Bij de (voorgenomen) afstotingen van een groep van activa zullen ook de rechtstreeks daaraan verbonden verplichtingen worden opgenomen in de waardering. Direct na de classificatie als aangehouden voor verkoop wordt de waardering van de activa gesteld op de laagste waarde van de boekwaarde en de reële waarde minus verkoopkosten en wordt de afschrijving stopgezet. Bijzondere waardeverminderingen worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening.


4.8 Liquide middelen Onder de liquide middelen worden niet alleen de geldmiddelen opgenomen maar ook kasequivalenten, die zonder materieel risico van waardeverandering in liquide middelen kunnen worden omgezet. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen reële waarde.

4.9 Eigen vermogen In het mutatieoverzicht eigen vermogen wordt het verloop van het eigen vermogen toegelicht.Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt EUR 9.080.000,- en is verdeeld in 20.000 aandelen met een nominale waarde van elk EUR 454,-. Per 31 december 2012 is EUR 6.937.120,- geplaatst en volgestort. Dividenden worden opgenomen als een verplichting in de periode waarover ze worden toegekend. Gedurende het verslagjaar is hierin geen wijziging opgetreden. Alle aandelen kennen geen voorkeursrechten of beperkingen.

4.10 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare feitelijke verplichtingen welke samenhangen met de bedrijfsactiviteiten. De voorzieningen worden opgenomen tegen de contante waarde van de te verwachten uitgaven. De contante waarde wordt berekend met behulp van een disconteringsvoet vóór belasting waarin de actuele marktbeoordeling van de tijdswaarde van geld tot uitdrukking komt. De verwachte uitgaven binnen één jaar na balansdatum worden opgenomen onder de kortlopende verplichtingen.

4.11 Personeelsverplichtingen Daar waar deze voorzieningen betrekking hebben op pensioenverplichtingen en ziektekosten, zijn deze berekend op basis van actuariële grondslag. Deze verplichtingen worden apart zichtbaar gemaakt op de balans. Dit is alleen het geval bij de groepsmaatschappij Indaver. Indaver voorziet in vergoedingen na uitdiensttreding voor de meeste van haar medewerkers. Deze vergoedingen worden verstrekt onder toegezegde-bijdrageregelingen en toegezegd-pensioenregelingen via een verzekeringsplan of via een ongefinancierde regeling. De betaalde bijdrage op basis van de toegezegde bijdrageregeling wordt onmiddellijk in de winst-enverliesrekening opgenomen.

De voorziening uit hoofde van de toegezegde pensioenregeling wordt afzonderlijk bepaald, waarbij gebruik gemaakt wordt van de actuariële “Projected Unit Credit” waarderingmethode. De onderneming neemt een gedeelte van de actuariële winsten/ verliezen op als opbrengsten/kosten indien de gecumuleerde, niet opgenomen winsten/verliezen op het einde van het voorgaande boekjaar de 10% overschrijden met betrekking tot: • De contante waarde van de in rechte afdwingbare en feitelijke verplichtingen uit hoofde van toegezegde pensioenrechten op die datum; • De reële waarde van de fondsbeleggingen op die datum. Het overschot danwel tekort wordt opgenomen in de winsten-verliesrekening over de verwachte gemiddelde resterende dienstperiode van de werknemers die deelnemen aan de regeling.

4.12 Langlopende verplichtingen De langlopende verplichtingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve rentemethode. De binnen één jaar vervallende aflossingsverplichtingen op langlopende verplichtingen worden opgenomen onder de kortlopende verplichtingen. Bij financiële leases (alle aan het eigendom verbonden voordelen en risico’s zijn voor rekening van de lessee) wordt bij aanvang van een leaseperiode de financiële lease als activum en de verplichtingen onder de passiva opgenomen tegen de reële waarde. De afschrijving van het actief wordt bepaald conform de geldende regels voor materiële vaste activa. Bij operationele lease (alle aan het eigendom verbonden voordelen en risico’s zijn voor rekening van de lessor) worden de leasebetalingen op tijdsevenredige basis in de winst-enverliesrekening opgenomen. Het langlopende deel van de vooruit ontvangen omzet wordt onder langlopende verplichtingen geclassificeerd. Het gedeelte dat het eerstvolgende jaar vrijvalt wordt onder de kortlopende verplichtingen opgenomen. Het gedeelte dat betrekking heeft op het huidige verslagjaar is verwerkt in de omzet.

4.13 Putopties Putopties worden tegen reële waarde opgenomen, toekomend aan de desbetreffende putoptiehouder, minus eventueel uitgekeerd dividend. Deze waarde wordt gebaseerd op de indirecte opbrengstwaarde van het desbetreffende minderheidsbelang. 55


5. Grondslagen voor de waardering van financiële instrumenten 5.1 Financiële instrumenten DELTA maakt gebruik van financiële instrumenten om de normale marktrisico’s die samenhangen met zijn energie-, valuta- en renteposities te beheersen en te optimaliseren. DELTA past de richtlijnen IAS 32 ‘Financial Instruments: Presentation’, en IAS 39 ‘Financial Instruments: Recognition and Measurement’ toe. Op grond van deze richtlijnen worden derivaten (afgeleide financiële instrumenten) gewaardeerd tegen reële waarde (fair value) en worden handelscontracten in de winst-en-verliesrekening verwerkt op basis van “fair value through P&L”. Definiëring Een derivaat is een financieel instrument of ander contract dat binnen het toepassingsgebied van IAS 39 valt en dat de drie volgende kenmerken bezit: • de waarde verandert als gevolg van veranderingen in een bepaalde rentevoet, prijs van een financieel instrument, commodityprijs, valutakoers, index van prijzen of rentevoeten of andere variabele, mits, in geval van een niet financiële variabele, de variabele niet specifiek voor een contractpartij geldt (soms ‘de onderliggende waarde’ genoemd); • er is geen of slechts een geringe netto aanvangsinvestering benodigd in verhouding tot andere soorten contracten die op vergelijkbare wijze reageren op veranderingen in marktfactoren; • de afwikkeling vindt in de toekomst plaats.

5.2 Derivaten DELTA handelt in contracten voor elektriciteit, gas, kolen, olie, CO2-certificaten en valuta met betrekking tot het lopende kalenderjaar en de drie opvolgende jaren. DELTA beschouwt de markten voor deze producten als liquide voor deze periode; hiervoor zijn betrouwbare prijzen beschikbaar via brokers, beurzen en dataleveranciers. De reële waarde van commodity-contracten wordt berekend op basis van deze gepubliceerde prijzen; er wordt geen gebruik gemaakt van eigen waarderingsmodellen. De gepubliceerde maand-, kwartaal- en jaarprijzen worden slechts bewerkt om aan te sluiten op de relatieve perioden in de handelssystemen. Ook heeft DELTA derivaten als interest rate swaps. De reële waarde van interest rate swaps wordt berekend op basis van yield curves beschikbaar via o.a. brokers en De Nederlandsche Bank N.V. 56

Rubricering en saldering Derivaten worden onder de kortlopende, respectievelijk langlopende activa geclassificeerd indien de reële waarde positief is en onder de kort-, respectievelijk langlopende verplichtingen indien de reële waarde negatief is. Vorderingen en verplichtingen uit hoofde van derivaten voor verschillende transacties met dezelfde tegenpartij worden gesaldeerd indien er een contractueel of juridisch recht tot saldering bestaat en DELTA de desbetreffende kasstromen eveneens op gesaldeerde basis verrekent. Verwerking reële waarde mutaties Onder IAS 39 worden energie commodity-contracten (elektriciteit, gas, kolen, olie en CO2-certificaten alsmede de daaraan gerelateerde posities in vreemde valuta) en renteswap contracten als derivaat aangemerkt. Onder IAS 32 en 39 en onder IFRS 7 worden alle derivaten vanaf eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde. Als algemeen uitgangspunt geldt dat aanpassingen in de reële waarde van derivaten in het resultaat dienen te worden verwerkt. Ten aanzien van dit algemene uitgangspunt bestaan twee uitzonderingen: 1. Own use behandeling: voor commodity-contracten voor eigen gebruik, productie en in- en verkoopcontracten die bestemd zijn voor fysieke levering aan eindgebruikers past DELTA accrual accounting toe, hetgeen impliceert dat tussentijdse waardestijgingen niet in het resultaat worden verwerkt. Dergelijke transacties worden op het moment van effectuering tegen de dan geldende prijzen verwerkt als aan- of verkoop; 2. Hedge-accounting: dit biedt de mogelijkheid om het effect van fair value mutaties op het resultaat te beperken, doordat bij hedge-accounting rekening wordt gehouden met tegengestelde effecten op het resultaat van fair value mutaties van de hedge-transacties en van de afgedekte positie; de fair value mutaties van derivaten worden in dit geval (via het overzicht van de niet–gerealiseerde resultaten) in het eigen vermogen verwerkt tot het moment dat de afgedekte positie/transactie wordt afgewikkeld.


Hedge-accounting DELTA maakt gebruik van derivaten om prijs- en valutarisico’s die voortvloeien uit energie commodity-contracten (elektriciteit, gas, kolen en olie) af te dekken. Door afgesloten renteswaps wordt het risico van fluctuaties in de kasstroom als gevolg van rentemutaties afgedekt. DELTA past hiervoor cashflow hedging (kasstroomafdekking) toe, waarbij door middel van hedge-transacties het risico van schommelingen in (toekomstige) kasstromen die het resultaat kunnen beïnvloeden, worden afgedekt. De hedges zijn toewijsbaar aan een specifiek risico dat is gerelateerd aan een balanspost of een toekomstige transactie die hoogst waarschijnlijk is. Het effectieve deel van de wijzigingen in de reële waarde wordt (via het overzicht van de niet-gerealiseerde resultaten) in het eigen vermogen onder de hedge-reserves verwerkt. Het niet-effectieve deel wordt verwerkt in het resultaat. De cumulatieve bedragen die in het eigen vermogen zijn verwerkt, worden overgeheveld naar het resultaat in dezelfde periode waarin de afgedekte transactie in het resultaat wordt verwerkt. Criteria voor toepassing van hedge-accounting Voor het toepassen van hedge-accounting gelden strikte regels ten aanzien van noodzakelijke documentatie en effectiviteitmeting. Een derivaat kan onder hedge-accounting worden gebracht indien het voldoet aan de volgende criteria: 1. bij het aangaan van de transactie dient het derivaat formeel als hedge te worden aangemerkt en moeten de hedge-relatie, de doelstellingen van de hedge en de risicomanagement strategie worden gedocumenteerd; 2. voor cash flow hedges geldt dat ingedekte verwachte toekomstige transacties hoogst waarschijnlijk dienen te zijn en dat voornoemde verwachte toekomstige transacties de onderneming blootstellen aan schommelingen in (toekomstige) kasstromen die invloed op het resultaat kunnen hebben; 3. de effectiviteit van de hedge-transactie kan betrouwbaar worden vastgesteld; 4. de hedge-transactie is naar verwachting in hoge mate effectief; 5. de hedge-transactie wordt periodiek beoordeeld op effectiviteit.

Effectiviteitmeting van hedges DELTA beoordeelt formeel, zowel bij het aangaan van de hedge-relatie als gedurende de looptijd daarvan, of de derivaten waarvan gebruik is gemaakt ten behoeve van hedgetransacties, effectief zijn voor het opvangen van veranderingen in de reële waarde of kasstromen van de afgedekte positie. Hiertoe beoordeelt en bepaalt DELTA of veranderingen in de reële waarde of kasstromen van de afgedekte positie worden gecompenseerd door veranderingen in de reële waarde of kasstromen van het hedge-instrument. Hierbij wordt een bandbreedte van 80% tot 125% gehanteerd. Het ineffectieve deel van een hedge-relatie wordt bepaald door de mate waarin de veranderingen in de reële waarde van het derivaat verschillen van de veranderingen in de reële waarde van de afgedekte positie in een reële waarde hedge of de mate waarin veranderingen in de reële waarde van het derivaat afwijken van de reële waardeverandering van de verwachte kasstroom in een kasstroom hedge. Ineffectieve hedges en winsten en verliezen op componenten van een derivaat die bij de beoordeling van de effectiviteit van de hedge-transactie buiten beschouwing worden gelaten, worden direct in het resultaat verwerkt. DELTA beëindigt de hedge-accounting indien de hedge-relatie niet langer effectief is of indien niet langer verwacht wordt dat deze effectief zal blijven.

57


6. Grondslagen voor de resultaatbepaling 6.1 Netto omzet

6.2 Netto bedrijfslasten

Onder de netto omzet worden de direct toerekenbare opbrengsten verantwoord van aan derden geleverde goederen en diensten, onder aftrek van kortingen en over de omzet geheven en af te dragen belastingen zoals de omzetbelasting en regulerende energiebelasting. Opbrengsten worden opgenomen als de wezenlijke risico’s en voordelen van eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de verrichte prestaties aan het einde van de verslagperiode.

De netto bedrijfslasten worden bepaald op basis van verkregen prestaties en op basis van de hiervoor reeds gememoreerde grondslagen met betrekking tot waardering en afschrijving. De kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin zij daadwerkelijk worden geëffectueerd; verliezen worden genomen in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn.

De verantwoording van de opbrengsten uit hoofde van transportdiensten en levering van elektriciteit en gas is gebaseerd op de verrichte leveringen in het kalenderjaar. De opbrengst van leveringen aan kleinverbruikers is voor een deel geraamd in verband met de over het jaar gespreide meteropnames. Voor de verantwoording van de omzet van elektriciteit wordt er van de promesse uitgegaan dat de geproduceerde elektriciteit uit de eigen productiemiddelen (incl. joint ventures) aan derden wordt verkocht, terwijl de aan eindverbruikers geleverde elektriciteit volledig bij derden wordt ingekocht. Inkoop- en verkoopwaarden van handelscontracten met betrekking tot gas en elektriciteit die geen fysieke levering betreffen zijn gesaldeerd, mits dit contractueel overeengekomen is. De omzet die wordt verantwoord onder telecommunicatie betreft naast de abonnementsgelden voor signaallevering ook de opbrengsten uit internetdiensten en overige datatransmissieactiviteiten. De baten binnen het afval segment worden toegerekend aan de periode waarin de activiteiten plaatsvinden. Opbrengsten uit projecten in opdracht van derden worden in het resultaat verwerkt volgens de methode van winstneming naar rato van de verrichte prestaties.

58

6.3 Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben volgens de effectieve rente methode. Kosten van externe financiering, gerelateerd aan de vervaardiging of verwerving van vaste activa (bouwrente) worden door DELTA in voorkomende gevallen geactiveerd.

6.4 Vennootschapsbelasting Vennootschapsbelasting over het resultaat wordt berekend door toepassing van het nominaal geldende tarief op het in de jaarrekening getoonde resultaat voor belasting, rekening houdend met permanente verschillen tussen dit resultaat en het resultaat op basis van fiscale grondslagen. Binnen de fiscale eenheid van DELTA N.V. hanteert DELTA de no-settlement methode; dit met uitzondering voor de verrekening van voorvoegingsverliezen. Voor het netwerkbedrijf wordt vanwege het speciaal toezichtregiem de separate return approach gevolgd.

6.5 Beëindigde bedrijfsactiviteiten In de winst-en-verliesrekening zijn alle financiële consequenties die voortvloeien uit de besluitvorming met betrekking tot de verkoop en beëindiging van activiteiten, alsmede het reguliere resultaat over 2012, verantwoord onder “resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten”.


7. Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode en op basis van de werkelijke balansmutaties. Onderscheid is aangebracht tussen de operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. Het kortlopend deel van de langlopende verplichtingen is in de balans weliswaar opgenomen als onderdeel van de overige (kortlopende) verplichtingen, echter de mutatie op het kortlopende deel van de langlopende verplichtingen is in het kasstroomoverzicht verantwoord onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Kasstromen, gerelateerd aan minderheidsdeelnemingen (uitkering van dividenden), financiële baten en lasten en winstbelastingen (belastingaanslagen) zijn gebaseerd op de werkelijke ontvangsten en betalingen.

59


Toelichting op de geconsolideerde balans

1. Immateriële vaste activa (x EUR 1.000)

Totaal

Goodwill

Ontwikkeling

Software

Klant contracten

Transport rechten

Overig

419.949

340.147

125

49.710

4.477

8.820

16.671

Investeringen

16.507

-

-

14.188

-

-

2.319

Afschrijvingen

(25.894)

-

-

(24.138)

(745)

(1.011)

-

Bijzondere waardeverminderingen

(125)

-

(125)

-

-

-

-

Desinvesteringen

(251)

-

-

-

-

-

(251)

Earn Out

(149)

(149)

-

-

-

-

-

2011 Boekwaarde per 1 januari 2011

Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2011 Cumulatieve afschrijvingen en impairments Aanschafwaarde per 31 december 2011

(15.236)

-

-

(939)

-

-

(14.297)

394.801

339.998

-

38.821

3.732

7.809

4.442

303.946

99.458

15.530

151.963

21.760

11.499

3.736

698.747

439.456

15.530

190.784

25.492

19.308

8.178

2012 Boekwaarde per 1 januari 2012

394.801

339.998

-

38.821

3.732

7.809

4.442

Investeringen

13.208

-

-

13.208

-

-

-

Afschrijvingen

(17.111)

-

-

(15.622)

(478)

(1.011)

-


(298)

(298)

-

-

-

-

-

Desinvesteringen

(402)

-

-

-

-

-

(402)

Earn Out

620

620

-

-

-

-

-

Wijziging consolidatiekring

298

298

-

-

-

-

-

(884)

-

-

(884)

-

-

-

Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2012 Cumulatieve afschrijvingen en impairments Aanschafwaarde per 31 december 2012 Afschrijvingstermijnen in jaren

390.232

340.618

-

35.523

3.254

6.798

4.040

304.244

99.756

15.530

151.963

21.760

11.499

3.736

694.476

440.374

15.530

187.486

25.014

18.297

7.776

n.v.t.

divers

5

divers

20

divers

(x EUR 1.000)

Goodwill per kasstroom genererende eenheid Indaver Kreekraksluis Zeelandnet Totaal Goodwill

60

31-12-2012

31-12-2011

329.385

328.765

1.390

1.390

9.843

9.843

340.618

339.998


Algemeen

Software

In 2012 hebben, net als in 2011, geen noemenswaardige afwaarderingen plaatsgevonden.

In het kader van uitbreiding en vervanging van enkele belangrijke software applicaties, met name met betrekking tot de commerciële activiteiten, heeft in 2011 versnelde afschrijving van ICT plaatsgevonden. Hierdoor is het niveau van de afschrijvingen op ICT in 2012 lager dan in voorgaand jaar.

Goodwill IFRS schrijft voor dat voor die groepsmaatschappijen waarvoor in het verleden goodwill is betaald, jaarlijks een berekening van de bedrijfswaarde dient te worden gemaakt om vast te stellen of een impairment op de geactiveerde goodwill dient plaats te vinden. Indaver Met betrekking tot de activiteiten van Indaver zijn impairment-berekeningen gemaakt op het niveau van haar kasstroom genererende eenheden. Het management heeft de kasstroomvoorspellingen daarbij gebaseerd op de ondernemingsplannen voor de jaren 2013-2015 en in enkele gevallen voor een langere zichtperiode. Na de zichtperiode is een eeuwigdurende reeks gehanteerd. Hierbij is rekening gehouden met de beschikbare informatie met betrekking tot marktontwikkelingen. Er is geen gebruik gemaakt van extrapolaties met groeipercentages welke uitgaan boven inflatie. De impairmentberekeningen zijn uitgevoerd op basis van een disconteringsvoet per entiteit. Rekening houdend met de verhoudingen eigen vermogen / vreemd vermogen welke gebruikelijk zijn in de markt en de risicopercepties per land en per branche, is met betrekking tot de disconteringvoet een aantal scenario’s uitgewerkt; hierbij is uitgegaan van een disconteringsvoet per entiteit in een range van 7,6% tot 9,1% vóór belastingen. Vanuit deze berekeningen is er geen aanleiding tot een impairment.

61


2. Materiële vaste activa (x EUR 1.000)

Totaal

Gebouwen en terreinen

Machines en installaties

Andere vaste bedrijfsmid.

Activa in aanbouw

Bijdrage van derden

977.407

178.566

791.637

14.081

153.983

(160.860)

151.329

4.236

20.723

160

127.122

(912)

249

-

-

-

249

-

(83.567)

(10.931)

(76.451)

(2.850)

-

6.665


(6.245)

(1.218)

(2.054)

1.104

(4.077)

-

Desinvesteringen

2011 Boekwaarde per 1 januari 2011 Investeringen Geactiveerde financieringskosten Afschrijvingen

(3.243)

(372)

(221)

(60)

(3.054)

464

Overige mutaties / Activeringen

(176)

21.294

166.292

1.862

(190.104)

480

Boekwaarde per 31 december 2011

1.035.754

191.575

899.926

14.297

84.119

(154.163)

Boekwaarde voor aftrek bijdragen

1.189.917

191.575

899.926

14.297

84.119

Cumulatieve afschrijvingen en impairments

1.300.413

163.079

1.076.528

56.328

4.478

2.490.330

354.654

1.976.454

70.625

88.597

1.035.754

191.575

899.926

14.297

84.119

(154.163)

95.955

1.073

30.002

22

67.287

(2.429)

513

-

-

-

513

-

Afschrijvingen

(92.186)

(10.706)

(85.133)

(2.612)

-

6.265


(23.932)

(655)

(24.507)

(789)

-

2.019

(1.974)

(339)

(1.116)

(519)

-

-

(846)

7

(853)

-

-

-

(1.600)

-

-

(1.600)

-

-

Aanschafwaarde per 31 december 2011 2012 Boekwaarde per 1 januari 2012 Investeringen Geactiveerde financieringskosten

Desinvesteringen Wijziging consolidatiekring Naar activa aangehouden voor verkoop Overige mutaties / Activeringen

(1.625)

855

81.187

1.529

(87.618)

2.422


1.010.059

181.810

899.506

10.328

64.301

(145.886)

Boekwaarde voor aftrek bijdragen Cumulatieve afschrijvingen en impairments Aanschafwaarde per 31 december 2012 Afschrijvingstermijnen in jaren

1.155.945

181.810

899.506

10.328

64.301

1.424.815

174.440

1.186.168

59.729

4.478

2.580.760

356.250

2.085.674

70.057

68.779

0 - 40

7 - 40

5 - 15

n.v.t.

Het investeringsniveau is ten opzichte van 2011 lager. De investeringen in machines en installaties (inclusief de mutaties in activa in aanbouw) hebben met name betrekking op de uitbreiding en vervanging in elektriciteit- en gasnetwerken (netwerkbedrijf) en de uitbreiding en renovatie van afvalverwerkinginstallaties (Indaver). Daarnaast is gestart met de bouw van een nieuw windpark bij de Kreekraksluis (Zeeland). De bijzondere waardevermindering betreft voornamelijk een afwaardering van warmtekracht koppelingen (WKK) en de afwaardering van een transportaansluiting van een industrieel bedrijventerrein. Op basis van de portfolio van de WKK’s, met bijbehorende contractuele looptijden en de verwachte ontwikkeling van de energieprijzen is een impairmentbeoordeling opgesteld. De reden voor de impairmentbeoordeling van de transportaansluiting is een sterk verminderde afname door de bedrijven op het betreffende industrieel bedrijventerrein. Voor beide beoordelingen is een disconteringsvoet van 7,9% vóór belastingen gehanteerd. Uit deze beoordelingen bleek een lagere bedrijfswaarde in vergelijking met de boekwaarde. In verband met de geplande verkoop van DELTA Industriële Reiniging B.V. in 2013, zijn alle activa vanuit dit bedrijfsonderdeel overgebracht naar activa bestemd voor verkoop. Conform IFRIC 18 worden met ingang van 1 januari 2009 de in het kader van aanleg van vaste bedrijfsmiddelen ontvangen bijdragen van derden niet meer in mindering gebracht op de activa (waarvoor de bijdrage is ontvangen), maar verantwoord als vooruit ontvangen omzet. 62


3. Joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen (x EUR 1.000)

Boekwaarde per 1 januari 2011 Fair Value aanpassingen

Totaal

Joint Ventures

Geassocieerde Deelnemingen

Overige Deelnemingen

521.563

466.090

47.294

8.179

23.115

-

-

23.115

Acquisities

137.226

137.000

226

-

Negatieve goodwill

153.979

153.979

-

-

Investeringen/Verkopen

(1.300)

-

-

(1.300)

Ontvangen dividenden

(59.311)

(48.505)

(5.217)

(5.589)

Resultaat

71.778

60.901

10.602

275

Overige mutaties

20.759

7.046

(78)

13.791


867.809

776.511

52.827

38.471

Boekwaarde per 1 januari 2012

867.809

776.511

52.827

38.471

Acquisities

16

9

7

-

Investeringen/Verkopen

(22.663)

-

-

(22.663)

Ontvangen dividenden

(69.873)

(58.129)

(6.726)

(5.018)

77.674

49.815

6.618

21.241

(23.115)

-

-

(23.115)

Resultaat IAS39 mutatie Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2012

(3.389)

(5.440)

(92)

2.143

826.459

762.766

52.634

11.059

De aandelen van KEMA zijn in 2011 tegen reële waarde opgenomen; de afronding van de verkoop in 2012 heeft geleid tot afboeking van het belang en boeking van de gerealiseerde verkoopwaarde. Deze posten zijn verwerkt onder “Overige Deelnemingen”. Daarnaast heeft verkoop plaatsgevonden van de deelneming DECU. De hogere ontvangsten uit hoofde van dividenduitkeringen zijn met name toe te rekenen aan het waterbedrijf Evides, aan energieproductie eenheden die werken op basis van een tollingovereenkomst met onder andere DELTA en een slotdividend bij verkoop van een van de overige deelnemingen. In het verslagjaar heeft een schattingswijziging plaatsgevonden aangaande de levensduur van een joint venture die activiteiten uitvoert op het gebied van afvalverbranding. De hiermee verband houdende afschrijvingen zijn verantwoord onder resultaat deelnemingen. Daarnaast heeft beoordeling plaatsgevonden van de fair value, ontstaan bij de aankoop van de joint venture. Dit heeft geleid tot een geringe impairment. De fair value verbonden aan de tollingrechten verkregen bij acquisities wordt afgeschreven over de resterende levensduur van de betreffende activiteiten. Dit heeft in het verslagjaar geleid tot een afschrijvingslast van EUR 20 mln. opgenomen in het resultaat deelnemingen. Bovendien wordt de post resultaat deelnemingen voor EUR 14 mln. beïnvloed door mutaties in het jaar en actualisatie van de voorziening verlieslatende contracten. De overige mutaties hebben met name betrekking op een terugbetaling van agio van EUR 5,5 mln. van een joint venture.

63


3.1 Joint ventures Samenvattende balans- en resultaatinformatie met betrekking tot de belangrijkste joint ventures (op basis van 100%): (x EUR 1.000)

Balans

31-12-2012

31-12-2011


1.863.016

1.836.685


284.624

196.999

Vlottende activa

226.495

210.212

Liquide middelen Totaal activa

262.648

330.891

2.636.783

2.574.787

Eigen vermogen

560.971

531.242

Voorzieningen

701.975

620.961

Langlopende schulden

815.595

923.570

Kortlopende schulden

558.242

499.014

2.636.783

2.574.787

Totaal passiva

Resultaat Totaal baten

2012

2011

837.351

875.504

Totaal lasten

678.523

738.541

Saldo

158.828

136.963

Bovenstaande informatie heeft betrekking op de belangrijkste joint ventures waarin DELTA participeert: de elektriciteitsproductiebedrijven N.V. EPZ, Elsta B.V. en Sloe Centrale Holding B.V., het waterbedrijf Evides N.V. en afvalverbrandingbedrijf Sleco-Centrale N.V.

64


3.2 Geassocieerde deelnemingen Samenvattende balans- en resultaatinformatie met betrekking tot de belangrijkste geassocieerde deelnemingen (op basis van 100%): (x EUR 1.000)

Balans

31-12-2012

31-12-2011


303.426

302.605


635

635

16.765

17.570

Vlottende activa Liquide middelen

20.362

19.631

Totaal activa

341.188

340.441

Eigen vermogen

176.304

154.644

6.789

6.034

Langlopende schulden

84.367

106.421

Kortlopende schulden

73.728

73.342

341.188

340.441

Voorzieningen

Totaal passiva

Resultaat

2012

2011

Totaal baten

151.915

150.647

Totaal lasten

131.079

126.687

Saldo

20.836

23.960

Deze informatie heeft betrekking op de belangrijkste geassocieerde deelnemingen waarin DELTA participeert: afvalbergingsbedrijf Intercommunale Hooge Maey cvba en afvalverbrandingsbedrijf AZN Holding B.V. De cijfers van het jaar 2011 zijn gebaseerd op vastgestelde jaarrekeningcijfers van de betreffende bedrijven, terwijl de cijfers van 2012 zijn gebaseerd op de bij DELTA laatst bekende informatie.

65


3.3 Overige deelnemingen Alle participaties die gerapporteerd worden onder de overige deelnemingen zijn opgenomen in het overzicht van nietgeconsolideerde deelnemingen. Het belang in Decu Beheer B.V. (60%) en Decu C.V. (60%) zoals in 2011 geclassificeerd als “financieel instrument” is verkocht. In het licht van het Borssele convenant is in 2007 het Sustainable Energy Technology Fund opgericht (SET-Fund I C.V.), waarin de toenmalige energiebedrijven DELTA (via DELTA Investeringsmaatschappij B.V. als stille vennoot) en Essent beide voor 50% participeren. Gelet op de statuten van dit fonds en de gewijzigde aandelenverhouding in N.V. EPZ is per 23 december 2011 een nieuw SET-Fund II C.V. opgericht, waarin DELTA voor 69,65 % en Essent (RWE) voor 29,85% participeerde in een initieel kapitaal van EUR 10 mln. Gezien de beperkte zeggenschap worden beide ondernemingen gekwalificeerd als “financiële instrumenten” en gewaardeerd tegen reële waarde.

66


3.4 Transacties met verbonden partijen (x EUR 1.000)

Verkochte goederen % Deelneming

}

Ingekochte goederen

2012

2011

2012

103

3.524

25.065

Debiteuren

2011 31-12-2012

18.421 224.850 184.775

2.433

Betaalde rente

31-12-2011 31-12-2012 31-12-2011 31-12-2012 31-12-2011

132

-

70,00% 20.049 50,00%

19

524

132

BMC Moerdijk B.V.

50,00%

1.732

2.473

Zebra Gasnetwerk B.V.

33,33%

786

830

IC Hooge Maey cvba

30,00%

856

825

166

771

178

115

61

299

-

Sleco Centrale N.V.

50,00%

22.037

18.730

59.032 55.986

6.165

3.153

6.790

4.948

5.000

Evides N.V.

50,00%

27.148 33.786

-

1.536

2.750

-

-

-

-

-

-

79.113 356.710 310.077

11.205

7.530

42.811 22.818

19.452

18.955

1.664

1.657

3.084

-

-

-

-

47

12.098

10.021

-

-

-

-

484

441

1.137

1.334

14.320

14.823

1.552

1.087

397

403

-

375

-

-

-

570

-

-

-

4.000

112

-

32.616

-

5.819

5.014

3.360

3.808

262 20.244

2.757

2011

Sloe Centrale Holding B.V.

-

2.481

-

N.V. EPZ

38.419

359

2012

24,75% 25,00%

72.730

12

Verstrekte leningen

Elsta B.V en Co C.V. Elsta B.V.

Totaal

27.107

Crediteuren

Transacties met verbonden partijen, N.V. EPZ, Elsta B.V. en Sloe Centrale Holding B.V. zijn gebaseerd op tolling-overeenkomsten (cost-plus methodiek). Sleco Centrale N.V. hanteert intern afgesproken tarieven die niet altijd in relatie zijn tot vigerende marktprijzen. De overige transacties zijn marktconform. Ten behoeve van de vorderingen op verbonden partijen zijn geen voorzieningen voor oninbaarheid opgenomen in verband met het ontbreken van de noodzaak daartoe. De aandeelhouders van DELTA (provincies en gemeentes) zijn weliswaar verbonden partijen maar er vinden geen significante transacties plaats tussen DELTA en zijn aandeelhouders.

67


4. Overige financiële vaste activa (x EUR 1.000)

Boekwaarde per 1 januari 2011 Terugboeking kortlopend gedeelte

Totaal

Leningen u/g deelnemingen

Uitgestelde Belasting vordering

Overige financiële vaste activa

127.126

13.775

91.056

22.295

4.029

1.150

-

2.879 589

5.407

4.818

-

Resultaat

Nieuwe vorderingen

(30.761)

-

(30.761)

-

Ontvangen aflossingen

(14.555)

(23)

-

(14.532)

Ten laste van eigen vermogen ivm hedge-reserve

16.098

-

16.098

-

Bijzondere afwaardering

(2.300)

-

-

(2.300)

Overige mutaties

(128)

-

(542)

414

104.916

19.720

75.851

9.345

Kortlopend gedeelte

(5.390)

(5.350)

-

(40)

Boekwaarde per 1 januari 2012 (langlopend)

99.526

14.370

75.851

9.305

5.390

5.350

-

40 195


Terugboeking kortlopend gedeelte Nieuwe vorderingen

2.380

2.185

-

(11.320)

-

(11.320)

-

Ontvangen aflossingen

(1.229)

(618)

-

(611)

Ten gunste van eigen vermogen ivm hedge-reserve

(1.408)

-

(1.408)

-

(3)

(450)

(1)

488 9.377

Resultaat

Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2012

93.336

20.837

63.122

Kortlopend gedeelte

(6.525)

(6.485)

-

(40)

Boekwaarde per 31 december 2012 (langlopend)

86.811

14.352

63.122

9.337

4.1 Leningen u/g deelnemingen De vorderingen op deelnemingen betreffen leningen u/g aan joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen. De leningen zijn gewaardeerd op nominale waarde. Voor een bedrag van EUR 13,8 mln. is sprake van achtergestelde leningen. De gewogen gemiddelde rentevoet bedraagt per ultimo 2012: 7,2% (2011: 7,3%).

68


4.2 Uitgestelde belastingvordering (x EUR 1.000)

31-12-2012 (Im)materiële vaste activa

31-12-2011

(9.683)

50.090

6.437

(55.718)

Voorzieningen

44.618

53.882

Verrekenbare verliezen

20.307

24.567

1.414

2.674


Hedge-reserve ingevolge IAS39 / derivaten Overig Totaal uitgestelde belastingvordering

29

356

63.122

75.851

De latente belastingvorderingen staan in relatie tot de waardering van (im)materiële vaste activa en gevormde voorzieningen. De vordering inzake (im)materiële vaste activa is voor een belangrijk deel het gevolg van de tijdelijke verschillen die zijn ontstaan door: • de verschillen tussen de fiscale waardering en de bedrijfseconomische boekwaarde in de jaarrekening per 1 januari 1998 (fiscale openingsbalans voor DELTA); • de verwerving van het additioneel 20% belang in N.V. EPZ; en • de commercieel in aanmerking genomen voorziening voor onrendabele contracten welke fiscaal niet is gevormd. Voorts is voor verrekenbare verliezen, die naar verwachting in de komende jaren kunnen worden gecompenseerd, een uitgestelde belastingvordering opgenomen. Per balansdatum is nog overleg met de Belastingdienst gaande over het vaststellen van de omvang van deze verrekenbare verliezen. Afhankelijk van de uitkomst van deze gesprekken kan de latente belastingvordering wijzigen. De uitgestelde belastingvorderingen inzake verliescompensatie worden jaarlijks beoordeeld en worden opgenomen voor zover, naar verwachting, verrekening kan plaatsvinden met toekomstige fiscale resultaten.

Sinds 2006 wordt een hedge-reserve gevormd voor niet gerealiseerde waardemutaties op derivaten en handelscontracten ingevolge IAS 39/32. In relatie tot deze ongerealiseerde resultaten wordt eveneens een belastinglatentie gevormd. Ultimo 2012 is de betreffende hedge-reserve negatief (debet), hetgeen resulteert in een toename van de (uitgestelde) belastingvordering. Ultimo 2012 is een latente belastingvordering ten bedrage van EUR 26,7 mln. niet in de balans opgenomen vanwege het feit dat het onzeker is of en op welke termijn de (in binnen- en buitenland) compensabele verliezen c.q. de belastingvoordelen gerealiseerd kunnen worden. Van de compensabele verliezen vervalt EUR 5,1 mln. binnen 5 jaar; het restant heeft een compensatieperiode van langer dan 5 jaar.

4.3 Overige financiële vaste activa De overige financiële activa bestaan ultimo 2012 voornamelijk uit vooruitbetalingen. In 2011 zijn sale/leaseback overeenkomsten beëindigd. De in 2011 ontvangen aflossingen hebben betrekking op de terugontvangen gelden uit deposito’s; in het kader van de sale/leaseback overeenkomsten waren de koopsommen als zekerheid in deposito verstrekt aan de lessor.

69


5. Derivaten en risicomanagement DELTA handelt in contracten voor gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2-certificaten en valuta voor het lopende kalenderjaar plus de drie eerstvolgende jaren. DELTA beschouwt de markten voor deze producten als liquide voor deze periode: hiervoor zijn betrouwbare prijzen beschikbaar via brokers, beurzen en dataleveranciers. De reële waarde van commodity-contracten worden bepaald op basis van deze gepubliceerde prijzen; er wordt geen gebruik gemaakt van eigen waarderingsmodellen. De gepubliceerde maand-, kwartaal- en jaarprijzen worden slechts bewerkt om aan te sluiten op de relatieve perioden in de trade-systemen. Voor het afdekken van de renterisico’s maakt DELTA gebruik van derivaten zoals interest rate swaps. Met behulp van deze swaps wordt bewerkstelligd dat de variabele rente wordt omgezet in een vaste rente.

70

In dit hoofdstuk worden de volgende onderdelen behandeld: 5.1. Derivaten 5.1.1 Samenhang derivaten in de jaarrekening 5.1.2 Derivatenpositie 5.1.3 Verloop van de hedge-reserve 5.1.4 Hiërarchie van financiële instrumenten 5.2. Risicomanagement 5.2.1 Risicobeheer 5.2.2 Marktrisico’s 5.2.3 Liquiditeitsrisico 5.2.4 Kredietrisico’s


5.1 Derivaten 5.1.1 Samenhang derivaten in de jaarrekening (x EUR 1.000)

Stand derivaten Activa 2012

Activa 2011

Mutatie derivaten

Passiva 2012

Passiva 2011

Mutatie 2012 activa

Mutatie 2012 passiva

Derivaten op de balans (zie 5.1.2) Vaste Activa

101.232

68.007

33.225

Vlottende Activa

136.557

230.250

(93.693)

237.789

298.257

(60.468)

Langlopende Verplichting

101.283

77.149

24.134

Kortlopende Verplichting

139.344

223.724

(84.380)

240.627

300.873

(60.246)

Hedge-reserve (zie 5.1.3)

(1.922)

(6.044)

4.122

Belastinglatentie (zie 5.1.3)

(1.266)

(2.674)

1.408

Overige balansposities gerelateerd aan derivaten

Minderheidsbelang ivm swaps (zie 5.1.3) Subtotaal

-

-

Rentederivaten netwerkbedrijf Gecumuleerde ineffectiviteit Gecumuleerde ineffectiviteit (MtM) Totaal

(1.000)

(904)

(4.188)

(9.622)

(96) -

5.434

2.250

2.250

-

(2.106)

(1.453)

(653)

1.206

6.209

(5.003)

-

-

(2.838)

(2.616)

-

(222)

237.789

298.257

237.789

298.257

(60.468)

(60.468)

71


5.1.2 Derivatenpositie (x EUR 1.000)

Activa Vaste activa 2012

Verplichtingen Vlottende activa

2011

2012

Langlopend

2011

2012

Per saldo

Kortlopend

2011

2012

2011

2012

2011 (3.794)

Commodity contracten Gas

24.774

23.194

52.123

152.004

(37.335)

(33.408)

(56.284)

(145.584)

(16.722)

Elektriciteit

57.358

27.101

57.229

27.446

(39.918)

(19.508)

(47.781)

(28.277)

26.888

6.762

1.805

428

1.596

5.523

(3.168)

(1.733)

(8.228)

(11.219)

(7.995)

( 7.001)

Kolen Olie

1.243

2.013

4.037

5.368

-

(623)

(709)

(2.498)

4.571

4.260

Overige

2.847

1.306

5.205

10.592

(10.440)

(13.722)

(14.193)

(16.218)

(16.581)

(18.042)

13.061

13.167

16.367

29.176

(8.262)

(5.667)

(10.694)

(16.807)

10.472

19.869

144

798

-

141

(2.163)

(2.488)

(1.455)

(3.121)

(3.474)

(4.670)

101.232

68.007

136.557

230.250

(101.283)

(77.149)

(139.344)

(223.724)

(2.841)

(2.616)

Overige derivaten Valuta contracten Renteswaps Totaal

Van de waardemutaties is een bedrag van EUR 5,4 mln. positief (2011: EUR 63,1 mln. negatief) verwerkt via de hedge-reserve.

72


5.1.3 Verloop van de hedge-reserve De veranderingen in de reële waarde na belastingen van de derivaten vormen onderdeel van de hedge-reserve; dit is een niet vrij uitkeerbare reserve. De hedge-reserve vertoonde het volgende verloop over de afgelopen twee jaar. (x EUR 1.000)

Commodity contracten

Swaps

Gas

Elektriciteit

Kolen

Olie

CO2

Valuta

Totaal

Rente swaps

Totaal

61.042

(8.772)

10.037

(125)

(4.023)

5.003

63.162

(9.666)

53.496

(22.373)

9.530

(8.196)

1.645

(14.482)

12.536

(21.340)

(970)

(22.310)

2011 Hedge-reserve 1-1-2011 bruto Mutaties 2011 Opgenomen in Eigen Vermogen Vrijval naar resultaat

(37.560)

1.517

(5.649)

1.386

(3.007)

(2.663)

(45.976)

5.168

(40.808)

Totaal mutaties 2011

(59.933)

11.047

(13.845)

3.031

(17.489)

9.873

(67.316)

4.198

(63.118)

Hedge-reserve 31-12-2011 bruto

1.109

2.275

(3.808)

2.906

(21.512)

14.876

(4.154)

(5.468)

(9.622)

Uitgestelde belasting

(277)

(569)

952

(726)

5.378

(3.719)

1.039

1.636

2.674

904

904

832

1.706

(2.856)

2.180

(16.134)

11.157

(3.115)

(2.928)

(6.044)

1.109

2.275

(3.808)

2.906

(21.512)

14.876

(4.154)

(5.468)

(9.622)

2.277

Minderheid Hedge-reserve 31-12-2011 2012 Hedge-reserve 1-1-2012 bruto Mutaties 2012 Opgenomen in Eigen Vermogen

(4.875)

11.178

(5.755)

3.213

(4.552)

4.197

3.407

(1.130)

Vrijval naar resultaat

(7.367)

5.245

2.723

(107)

7.532

(7.848)

177

2.980

3.157

Totaal mutaties 2012

(12.242)

16.423

(3.032)

3.106

2.980

(3.651)

3.584

1.850

5.434

(11.133)

18.698

(6.840)

6.012

(18.532)

11.225

(570)

(3.618)

(4.188)

2.783

(4.714)

1.710

(1.503)

4.633

(2.806)

103

1.163

1.266

(72)

1.072

1.000

(539)

(1.383)

(1.922)

Hedge-reserve 31-12-2012 bruto Uitgestelde belasting Minderheid Hedge-reserve 31-12-2012

(72) (8.350)

13.912

(5.130)

4.509

(13.899)

8.419

73


De opbouw van de bruto hedge-reserve ultimo 2012 met betrekking tot de commodities kan als volgt worden toegewezen aan de komende jaren:

Stand Hedge-reserve commodities bruto (x EUR 1.000)

COMMODITIES Gas

Elektriciteit

Kolen

Olie

CO2

Valuta

Totaal

2013

(1.872)

4.989

(6.753)

4.488

(10.811)

6.628

(3.331)

2014

(8.730)

12.125

(87)

1.524

(6.186)

3.892

2.538

2015

(531)

1.584

-

-

(1.535)

705

223

2016

-

-

-

-

-

-

-

(11.133)

18.698

(6.840)

6.012

(18.532)

11.225

(570)

Totaal

De vrijval uit de hedge-reserve naar het resultaat komt ten gunste van de operationele bruto marge. De verwachte kasstromen vallen niet altijd samen met het moment van opname in het resultaat. De reden hiervoor is dat in sommige hedges een zogenaamd tijdsverschuivend effect zit. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de meeste gashedges waarbij de gasprijs voor het eerste kwartaal van een jaar bepaald kan worden door de gemiddelde olie prijs over het halve jaar voorafgaand aan dat kwartaal. De waarde van de swaps die gebruikt worden in zo’n hedge-relatie en die settelen in het halve jaar voorafgaande aan het kwartaal van levering, wordt

74

tot het kwartaal van levering meegenomen in de hedge-reserve en wordt ten gunste of ten laste van het resultaat gebracht ten tijde van het eerste kwartaal van levering. De maximale tijdsverschuiving bij contracten die in een hedge-relatie worden gebracht bedraagt 9 maanden. Er is in het afgelopen jaar geen sprake geweest van hedgerelaties die gediscontinueerd zijn in verband met het niet doorgaan van een verwachte transactie.


5.1.4 Hiërarchie van financiële instrumenten De financiële instrumenten, gewaardeerd tegen reële waarde, zijn geclassificeerd volgens onderstaande hiërarchie zoals vereist door IFRS 7 “Toelichting Financiële Instrumenten”: Niveau 1: Genoteerde prijzen (niet-aangepast) op actieve markten voor identieke activa of verplichtingen; Niveau 2: Andere inputs dan de in niveau 1 ondergebrachte genoteerde prijzen die voor het actief of de verplichting waarneembaar zijn, hetzij direct (bijvoorbeeld als prijzen) hetzij indirect (bijvoorbeeld afgeleid van prijzen); Niveau 3: Inputs voor het actief of de verplichting die niet zijn gebaseerd op waarneembare marktgegevens (niet-waarneembare inputs). Activa en Passiva gewaardeerd tegen reële waarde (x EUR 1.000)

Reële waarde hiërarchie Totaal 31 december

Niveau 1

Niveau 2

Niveau 3

2012

2011

2012

2011

2012

2011

2012

2011

237.789

298.257

-

-

237.789

298.257

-

-

11.795

38.471

-

-

-

-

11.795

38.471

249.584

336.728

-

-

237.789

298.257

11.795

38.471

Derivaten

240.627

300.873

-

-

240.627

300.873

-

-

Putoptie

152.277

146.511

-

-

-

-

152.277

146.511

392.904

447.384

-

-

240.627

300.873

152.277

146.511

Activa Derivaten Deelnemingen < 20% Totaal activa Passiva

Totaal passiva

De reële waarde van de overige deelnemingen (< 20%) is t.o.v. ultimo 2011 met name afgenomen door de verkoop van de participaties in N.V. KEMA en Decu C.V./Decu Beheer B.V. De putopties zijn verstrekt aan de minderheidsaandeelhouder in het kader van de overname van Indaver in 2007 en kunnen worden uitgeoefend gedurende het kalenderjaar 2015. Het aan de minderheidsaandeelhouders in Indaver toe te rekenen aandeel in het resultaat van de vennootschap wordt toegerekend aan de verplichtingen met betrekking tot de putopties.

De uitoefenprijs van de opties is te bepalen op basis van een discounted cashflow methodiek, waarbij diverse schattingen aan de orde zijn. Om deze reden hanteert DELTA een bandbreedte ten aanzien van de bepaling van de fair value van de putopties. De waardering van de putopties per balansdatum past binnen deze bandbreedte. Er hebben gedurende 2012 geen herclassificaties plaatsgevonden tussen de drie niveaus van de reële waardehiërarchie.

75


5.2 Risicomanagement

5.2.2 Marktrisico’s

5.2.1 Risicobeheer

5.2.2.1 Commodity prijsrisico’s Marktrisico’s vloeien voort uit prijsbewegingen in de inkoop- en verkoopmarkten waarin DELTA actief is (gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2, valuta, transportcapaciteit, import/exportcapaciteit, etc). Het beleid van DELTA is erop gericht om op korte termijn de gevolgen van prijsbewegingen te beperken en op lange termijn de vigerende marktprijzen te volgen. Voor deze systematische beheersing bepaalt DELTA, afhankelijk van de verwachte prijsontwikkelingen, de inzet van haar activa en welke posities worden ingenomen. Deze posities worden op dagelijkse basis gevolgd. Handelsrisico’s worden beperkt door strikte toepassing van een stelsel van limieten.

DELTA handelt op de internationale gas- en elektriciteitsmarkten. De prijzen op deze markten bewegen sterk. Door gebruik te maken van financiële instrumenten mitigeert DELTA commodity marktrisico’s, valutarisico’s, renterisico’s, liquiditeitsrisico en kredietrisico’s. Hiervoor zijn de randvoorwaarden vastgelegd in het Risk Policy Document en in het Treasury Statuut. De Risk Management Committee heeft – onder verantwoordelijkheid van het statutair bestuur – algemene procedures en limieten vastgesteld en ziet er op toe dat de energiehandel- en verkoopactiviteiten van DELTA binnen de gestelde risicomarges blijven. Hierna worden de verschillende soorten risico’s en de wijze waarop DELTA daarmee omgaat toegelicht.

76


5.2.2.2 Value-at-Risk DELTA hanteert in de commoditymarkten waarin het opereert de Value-at-Risk-methodiek (VaR) om de marktrisico’s te berekenen en te beoordelen. Hierbij wordt een aantal aannames voor diverse veranderingen in marktomstandigheden gehanteerd. Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor de toetsing van het marktrisico. De VaR geeft, met een betrouwbaarheid van 95%, de maximale daling van de waarde van de portefeuille aan als gevolg van prijsveranderingen over een periode van drie dagen (derhalve kan in 5% van de gevallen de waardedaling van de portefeuille de VaR overstijgen). De VaR wordt bepaald via Monte Carlo simulatie op basis van historische volatiliteit en correlaties. Doordat portfolio’s tegengestelde posities bevatten en er een onderlinge correlatie is, is de VaR op de totale portfolio kleiner dan de som van de individuele portfolio’s.

Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor het beheer van de portfolio’s en deze wordt daarom dagelijks berekend en gerapporteerd. Op basis van deze dagelijkse rapportage is bovenstaande specificatie opgesteld. De VaR voor de Asset Book en voor de totale portfolio wordt wel dagelijks gerapporteerd maar is geen sturingsparameter. De Asset Book wordt gehedged via een vooraf vastgesteld afbouwschema om de gemiddelde marktwaarde te incasseren. Afwijkingen van dit afbouwschema vallen binnen de Trade Books, waarvoor VaR wel de leidende risicomaatstaf is. Deze bevond zich gedurende het jaar binnen de daaraan gestelde limiet.

Value at Risk (x EUR 1.000)

Value at Risk 31-12-2012

31-12-2011

Asset Book

12.977

11.436

Trade Books

2.546

2.097

Diversificatie over Books

(2.665)

(2.105)

Totaal

12.858

11.428

77


Waar toegestaan neemt DELTA deze financiële instrumenten en fysieke aankoop- en verkoopcontracten boekhoudkundig op in een cashflow hedge-relatie onder IAS 39. Hierbij is het hedged item de toekomstige aankooptransactie (centrales, lange termijn sourcing) of verkooptransactie (sales) van gas of elektriciteit.

5.2.2.3 Cashflow hedges DELTA gebruikt financiële instrumenten om fluctuaties in verwachte cashflows zoveel mogelijk te beperken. Om de gevolgen van toekomstige veranderingen in marktprijzen te beheersen maakt DELTA gebruik van derivaten zoals termijncontracten, opties en swaps. De hedging instrumenten zijn derivaten in de door DELTA verhandelde commodities welke afgesloten worden om het cashflow-, prijs- en valutarisico te beperken. Hedge-accounting wordt toegepast om de totale waardemutatie van deze derivaten te dempen.

(x EUR 1.000)

Cashflow hedges 2012 Gas forwards Forwards elektriciteit Kolen swaps Olie swaps

2014

2015

2016 en later

Totaal

Gemiddelde prijs

Contract waarde

(1.484)

(11.075)

(1.023)

-

3.168

9.742

1.612

-

(13.582)

0,266

(268.713)

14.522

53,461

98.521

(3.216)

(758)

-

-

(3.974)

82,993

(29.304) (106.573)

2.860

1.243

-

-

4.103

660,307

CO2 forwards

(10.294)

(4.458)

(815)

-

(15.567)

11,015

(40.975)

Valutaswaps

3.993

7.471

740

-

12.204

0,921

(291.213)

(4.973)

2.165

514

-

(2.294)

Totaal 2011

2012

2013

2014

2015 en later

Totaal

Gemiddelde prijs

Contract waarde

(3.805)

752

(10.561)

-

(13.614)

0,249

(379.492)

(505)

1.549

9.811

-

10.855

56,043

194.225

(1.622)

(687)

-

-

(2.309)

89,742

(67.092)

1.781

658

368

-

2.807

664,125

(151.765)

CO2 forwards

(5.903)

(8.189)

(4.747)

-

(18.839)

14,476

(42.423)

Valutaswaps

9.070

3.694

3.070

-

15.834

0,865

(357.443)

Totaal

(984)

(2.223)

(2.059)

-

(5.266)

Gas forwards Forwards elektriciteit Kolen swaps Olie swaps

78

2013


In de hedge-reserve is de waardeontwikkeling van onderliggende derivaten opgenomen in de periode dat deze opgenomen zijn in een effectieve hedge-relatie. De in het overzicht ‘cashflow hedges’ weergegeven derivaten betreffen de derivaten die per balansdatum opgenomen zijn in een hedge-relatie.

Een mismatch ontstaat doordat: • in het overzicht ‘cashflow hedges’ ook het ineffectieve deel van de hedge-instrumenten is opgenomen; • de waardeontwikkeling in de hedge-instrumenten tot het aangaan van een hedge relatie ook is opgenomen in het overzicht ‘cashflow hedges’; • in de hedge-reserve de waardeontwikkeling ook is opgenomen van de hedge-instrumenten welke in het verleden waren opgenomen in een hedge relatie, doch per einde boekjaar niet daarin zijn opgenomen. De in de hedge-reserve gerapporteerde waarden houden rekening met de toewijzingsdatum van een instrument in een hedge-relatie; deze kan afwijken van de handelsdatum. Daarnaast wordt in de hedge-reserve alleen het effectieve gedeelte van de totale in de hedge toegewezen reële waarde van de hedge-instrumenten meegenomen.

5.2.2.4 Valutarisico’s Valutarisico’s hebben betrekking op het prijsrisico dat samenhangt met de wijziging van wisselkoersen. Het risicobeleid van DELTA is er op gericht om valutarisico’s op ingenomen posities in vreemde valuta af te dekken. Voor het afdekken van de risico’s gebruikt DELTA financiële instrumenten (forward-transacties) om fluctuaties in verwachte kasstromen zoveel mogelijk te voorkomen. Ingenomen valutaposities, welke voortvloeien uit afgesloten (commodity)contracten, worden dagelijks gerapporteerd aan de afdeling Treasury en op groepsniveau aldaar afgedekt. Valutarisico limieten worden periodiek in overleg met de Risk Management Comittee vastgesteld en vervolgens bewaakt door de afdeling Treasury. Ten behoeve van de omrekening van in de balans begrepen valutaposities zijn de volgende koersen gebruikt:

31-12-2012

30-12-2011

Middenkoersen Amerikaanse dollar

1,3175

1,2933

Britse pond

0,8150

0,8353

79


5.2.2.5 Renterisico’s Het risicobeleid van DELTA met betrekking tot renterisico’s is er op gericht om de invloed van renteschommelingen te beperken. Voor het afdekken van de risico’s maakt DELTA gebruik van derivaten zoals interest rate swaps. Afgedekte leningen DELTA heeft een aantal renteswaps. Deze swaps zijn alle effectief per balansdatum. De gevoeligheid is berekend door de floating spot met 10% te verhogen respectievelijk te verlagen.

Enkele van deze rentederivaten zijn te classificeren als optiecontracten waarvoor de uitzondering genoemd in IAS 39, alinea 74, geldt. De verandering in de intrinsieke waarde wordt verwerkt in de hedge-reserve, de verandering in de tijdswaarde wordt verwerkt in de winst-en-verliesrekening. In onderstaande tabel is het verschil van de 10% stijging, dan wel 10% daling weergegeven ten opzichte van de boekwaarde per 31 december 2012. Over de rente derivaten wordt geen Value-at-Risk (VaR) berekend.

Gevoeligheidsanalyse renterisico’s (x EUR 1.000)

Stijging 10% Positie 31 december

Waarde t.o.v. yieldcurve

Daling 10%

Waardestijging t.o.v. actuele balans

2012

2011

2012

2011

(3.474)

(4.670)

(3.338)

1.163

1.636

1.135

(2.311)

(3.034)

Waarde t.o.v. yieldcurve

Waardedaling t.o.v. actuele balans

2012

2011

2012

2011

2012

2011

(4.103)

136

568

(3.601)

(5.196)

(127)

(526)

1.545

(28)

(91)

1.191

1.728

28

92

(2.203)

(2.558)

108

477

(2.410)

(3.468)

(99)

(434)

172

Derivaat Derivaat Uitgestelde belasting Totaal Renteswaps Hedge-reserve

1.383

2.928

1.355

2.757

(29)

(171)

1.412

3.100

28

Minderheid

1.072

904

1.037

854

(34)

(50)

1.105

955

34

50

Totaal

2.455

3.832

2.392

3.611

(63)

(221)

2.517

4.055

62

222

2.106

1.453

2.061

1.198

(45)

(255)

2.144

1.665

37

212

Resultaat swaps Totaal

80


De rentederivaten laten per 31 december 2012 een schuldpositie zien. Bij een hogere yieldcurve neemt deze schuldpositie af. De hedge-reserve in verband met renteswaps heeft per 31 december 2012 een debetstand binnen het eigen vermogen. Bij een hogere yieldcurve ontstaat een lagere debetstand binnen het eigen vermogen. Niet-afgedekte leningen Als de interestpercentages op niet-afgedekte rentedragende leningen met een variabele rente 10% hoger dan wel lager zouden zijn dan de stand op 31 december 2012 en alle andere variabelen constant worden gehouden, zou het resultaat (voor minderheidsbelangen) dalen respectievelijk stijgen met EUR 0,4 mln. per jaar. 5.2.3

Liquiditeitsrisico

Liquiditeitsrisico is het risico dat DELTA onvoldoende financiële middelen ter beschikking heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen. Het beleid van DELTA op het gebied van kapitaalbeheer is er op gericht om het aantrekken en aflossen van financiële middelen en het beheer van de liquide middelen zo veel mogelijk te centraliseren in de holdingmaatschappij DELTA N.V. Op basis van het ondernemingsplan wordt jaarlijks het financieringsplan opgesteld dat richting geeft aan de activiteiten van de afdeling Treasury van DELTA N.V. Een onderdeel hiervan is de jaarlijkse vaststelling van de verhouding tussen kort en lang vreemd vermogen. Daarnaast stuurt DELTA gericht op het in ruime mate voldoen aan bancaire ratio’s en ratio’s die gerelateerd zijn aan het behoud van de corporate credit rating en het optimaliseren van werkkapitaalbeheer. Daarnaast geldt een zeer restrictief beleid ten aanzien van het afgeven van garanties en het storten van cash collateral.

DELTA beschikt om te kunnen voorzien in zijn werkkapitaalbehoefte, de noodzakelijke flexibiliteit in verband met seizoensmatige kasfluctuaties en de voorfinanciering van projecten en acquisities over een standby kredietfaciliteit van EUR 500 mln. Eind 2012 is deze faciliteit benut voor een bedrag van EUR 34 mln. In 2012 heeft DELTA de trekkingen onder de kredietfaciliteit voor EUR 180 mln. geherfinancierd middels langlopende onderhandse plaatsingen. In 2013 zal de standby kredietfaciliteit worden verlengd. Twee onderdelen van de DELTA Groep hebben een eigen financieringslijn, te weten: 1. De Indaver groep beheert het eigen liquiditeitsrisico en financieringsrisico binnen de kaders van het DELTA beleid middels het aanhouden van adequate reserves en voldoende gecommitteerde kredietlijnen. De Indaver groep heeft ultimo 2012 EUR 291 mln. aan (krediet)faciliteiten, waarvan EUR 97 mln. onbenut. 2. DELTA Netwerkbedrijf B.V. heeft, in overeenstemming met de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON), eigen faciliteiten ter grootte van EUR 190 mln. per balansdatum. Deze faciliteiten zijn volledig benut. De creditrating van DELTA afgegeven door Standard & Poor’s is in 2012 ongewijzigd gebleven: BBB+ met een stable outlook.

81


Om inzicht te verschaffen in het liquiditeitsrisico zijn in de volgende tabel de contractuele looptijden weergegeven van de financiële verplichtingen: (x EUR 1.000)

Contractuele looptijd van financiële verplichtingen ultimo 2012 < 1 jaar

1-5 jaar

> 5 jaar

Totaal

Crediteuren

311.725

-

-

311.725

Rentedragende leningen

184.542

312.400

89.915

586.857

Derivaten

139.344

101.283

-

240.627

Overige

174.895

255.766

1.973

432.634

Totaal

810.506

669.449

91.888

1.571.843

6.394

16.343

3.506

26.243

Te betalen rente

Contractuele looptijd van financiële verplichtingen ultimo 2011 Crediteuren Rentedragende leningen

< 1 jaar

1-5 jaar

> 5 jaar

Totaal

324.381

-

-

324.381

97.801

468.649

116.857

683.307

Derivaten

223.724

77.149

-

300.873

Overige

308.628

97.298

2.273

408.199

Totaal

954.534

643.096

119.130

1.716.760

13.100

39.222

9.393

61.716

Te betalen rente

De contractuele looptijd van de financiële verplichtingen geeft de te verwachten uitgaande kasstromen weer met betrekking tot de op de balansdatum uitstaande schulden. Onder de post “overige” zijn met name de vooruit ontvangen omzet, de actuele belastingen en de putoptie Indaver verwerkt.

82


5.2.4

Naast de hierop gebaseerde kredietlimieten hanteert DELTA verschillende instrumenten om kredietrisico’s te beheersen, waaronder het handelen onder standaardcontracten en voorwaarden, het handelen via beurzen, het diversifiëren naar eindgebruikers en het vragen van aanvullende zekerheden.

Kredietrisico’s

Kredietrisico betreft het verlies dat zou kunnen ontstaan indien een tegenpartij in gebreke blijft bij het voldoen aan de contractuele verplichting. DELTA heeft kredietlimieten opgesteld met betrekking tot haar externe tegenpartijen teneinde het kredietrisico te beperken. Een intern kredietbeoordelingssysteem stelt voor elke externe tegenpartij een kredietlimiet vast. Dit interne beoordelingssysteem is gebaseerd op beschikbare, gepubliceerde informatie over de betreffende onderneming of de garantsteller daarvan (jaarverslagen, creditratings, etc.). Indien de creditrating van een externe tegenpartij, of de garantsteller daarvoor, niet (langer) Investment grade is, wordt geen (additioneel) kredietrisico geaccepteerd.

Voor eindgebruikers waaraan door DELTA energie wordt geleverd, wordt de kredietwaardigheid bepaald op basis van gegevens van externe informatieleveranciers. Bij bestaande klanten is ook het historische betaalgedrag een afweging voor het al dan niet aangaan van een leveringscontract. Zo nodig worden aanvullende zekerheden in de vorm van bankgarantie, waarborgsom of vooruitbetaling gevraagd.

Ultimo 2012 ziet de procentuele verdeling van de creditrating van de externe tegenpartijen van DELTA over de verschillende ratingklassen er als volgt uit:

Kredietbeoordeling tegenpartijen 2012 2011 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% AA+

AA

AA-

A+

A

A-

BBB+

BBB

BBB-

BB+

83


6. Voorraden (x EUR 1.000)

31-12-2012 9.346

9.979

Hulpmateriaal

4.442

4.429

390

654

Eindprodukt Handelsgoederen Totaal af: Voorziening incourante voorraden Totaal Voorraden

84

31-12-2011

Grondstoffen

3.390

4.440

17.568

19.502

(652)

(2.199)

16.916

17.303


7. Vorderingen (x EUR 1.000)

31-12-2012

31-12-2011

370.792

390.303

Handelsdebiteuren Actuele belastingsvorderingen Liquide middelen niet direct opeisbaar Kortlopend deel langlopende uitgegeven gelden Overige en overlopende activa Totaal overige vorderingen Totaal Vorderingen (exclusief derivaten)

2.949

7.324

49.300

19.075

6.525

5.390

15.387

22.164

71.212

46.629

444.953

444.256

De liquide middelen die niet direct opeisbaar zijn, betreffen aangehouden geldmiddelen in het kader van de handelsactiviteiten op beurzen. Op de vorderingen op handelsdebiteuren is een voorziening in verband met mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht van EUR 20,2 mln. (2011: EUR 13,8 mln.).

85


Ouderdomsanalyse Handelsdebiteuren per 31-12

Ouderdom (dagen)

< 30

2012

2011

(x EUR 1.000)

341.574

365.520

31-60

16.647

18.050

61-90

6.791

2.827

91-120 > 120

5.601

2.038

20.427

15.663 404.098

Operationele debiteuren (bruto)

391.040

Voorziening voor dubieus

(20.248)

(13.795)

Operationele debiteuren (netto)

370.792

390.303

In de categorie “< 30 dagen” is voor een bedrag van EUR 145,9 mln. (in 2011: EUR 154,7 mln.) vorderingen voortvloeiend uit handelsactiviteiten op beurzen opgenomen. Deze debiteurenposities worden altijd binnen een maand tussen de partijen vereffend. Mutaties in voorziening voor dubieuze debiteuren (x EUR 1.000)

2012

2011

Voorziening per 1 januari

13.794

15.216

Onttrekking wegens oninbare vorderingen

(1.711)

(3.787)

Dotaties/vrijval Voorziening per 31 december

8.165

2.365

20.248

13.794

In 2012 zijn meerdere bedragen gedoteerd aan de voorziening als gevolg van het faillissement van een belangrijke multiutility klant.

86


8. Liquide middelen Onder de liquide middelen zijn niet alleen de geldmiddelen opgenomen, maar ook kasequivalenten die zonder materieel risico van waardeverandering in liquide middelen kunnen worden omgezet. 31-12-2012

31-12-2011

Deposito’s

24.288

29.308

Kas/Bank

24.643

23.082

Totaal Liquide Middelen

48.931

52.390

(x EUR 1.000)

De bedragen welke op deposito zijn geplaatst vallen vrij binnen een termijn van 3 maanden.

87


9. Voorzieningen (x EUR 1.000)

Boekwaarde per 1 januari 2011 Terugboeking kortlopend gedeelte van voorzieningen Dotaties Rentedotaties Vrijval Onttrekkingen Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2011 Kortlopend gedeelte van voorzieningen

Totaal

Milieu gerelateerd

Verlieslatende contracten

Personeels kosten

Overige voorzieningen

95.504

59.742

24.611

4.780

-

6.371

17.331

10.157

-

886

4.000

2.288

159.265

-

158.954

311

-

-

3.717

3.262

-

114

-

341

(19.938)

-

(18.006)

(390)

(526)

(1.016)

(3.039)

(440)

-

(816)

-

(1.783)

(140)

(166)

1

201

-

(176)

252.700

72.555

165.560

5.086

3.474

6.025 (1.862)

(15.876)

(9.710)

-

(830)

(3.474)

236.824

62.845

165.560

4.256

-

4.163

Terugboeking kortlopend gedeelte van voorzieningen

15.876

9.710

-

830

3.474

1.862

Dotaties

11.188

4.256

4.339

939

-

1.654

Rentedotaties

9.976

2.846

6.758

92

-

280

(25.769)

-

(24.106)

(19)

(2.104)

460

(4.611)

(484)

-

(844)

-

(3.283)


Vrijval Onttrekkingen Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2012 Kortlopend gedeelte van voorzieningen Boekwaarde per 31 december 2012

(1.143)

(885)

-

57

-

(315)

242.341

78.288

152.551

5.311

1.370

4.821

(12.253)

(9.299)

-

(461)

(1.370)

(1.123)

230.088

68.989

152.551

4.850

-

3.698

De vrijval van de voorzieningen die binnen een jaar is gepland ad EUR 12,3 mln. (2011: EUR 15,9 mln.) is opgenomen onder de kortlopende verplichtingen.

88

Amovering voorziening


Milieu gerelateerde kosten Binnen Indaver zijn voorzieningen gevormd voor de eindafdichting en nazorg van de afvalbergingen welke thans in gebruik zijn. Er wordt verwacht dat gedurende de eerstvolgende 5 jaar een bedrag van ca. EUR 24,8 mln. aan de voorziening onttrokken zal worden. De kosten worden door het management geraamd volgens de ‘best estimate’ methode op basis van de huidige technologie en de kennis aangaande technologische ontwikkelingen. Discontering heeft plaatsgevonden op basis van 4,67% (2011: 4,67%) voor de Belgische afvalbergingen en op basis van 5,0% voor de Duitse en Nederlandse afvalbergingen (2011: 5,0%). Voor de pré-nazorg, eindafdekking en recreatieve inrichting van de afvalberging Derde Merwedehaven is tot 2020 circa EUR 35,8 mln. benodigd (prijspeil 2012). De onttrekkingen zullen plaatsvinden vanaf 2013. Voor de pré-nazorg en eindafdekking van de afvalberging Noord- en Midden Zeeland is tot 2025 circa EUR 22,4 mln. (prijspeil 2012) benodigd. De onttrekkingen zullen plaatsvinden vanaf 2017. Het kortlopend gedeelte van de voorziening heeft met name betrekking op de in 2005 gesloten afvalberging Koegorspolder. Binnen Indaver zijn voor EUR 4 mln. voorzieningen opgenomen voor verwachte kosten als gevolg van vastgestelde verontreinigingen op bepaalde locaties. Verlieslatende contracten In het licht van de huidige marktprijzen voor elektriciteit die onder druk staan als gevolg van de economische ontwikkeling in relatie tot de beschikbare productiecapaciteit en anderzijds de stijging van de brandstofprijzen als gevolg van de wereldwijd toenemende vraag, zijn enkele in het verleden afgesloten energie inkoop/verkoopcontracten niet meer renderend. Daarnaast heeft ook de in het Regeerakkoord afgesproken Kolentax en de lopende emissiewetgeving een negatieve invloed op de kosten van enkele productiecentrales, hetgeen leidt tot een verdere negatieve impact op de bruto marge van leveringscontracten.

Daarom is ter afdekking van het onrendabele deel van enkele contracten een voorziening voor verlieslatende contracten getroffen. Jaarlijks worden onttrekkingen gedaan ten gunste van de opgelopen negatieve bruto marge. Het eventuele resultaat van een betrokken productie-eenheid wordt jaarlijks toegevoegd aan deze voorziening, vanwege het causaal verband tussen het resultaat van de deelneming en de vorming van de voorziening. De voorzieningen worden ieder jaar opnieuw beoordeeld in het licht van de ontwikkelingen op de elektriciteits- en brandstofmarkten, de relevante wetgeving en de contractuele afspraken. In 2012 is als gevolg van marktontwikkelingen en de korte looptijd van de verplichtingen de disconteringsvoet voor berekening van deze voorziening gewijzigd naar 4,25% (2011: 4,5%). De ultimo 2012 resterende voorziening heeft voornamelijk betrekking op contracten met joint ventures. Personeelskosten Deze voorzieningen zijn gevormd om aan bestaande toekomstige financiële verplichtingen te kunnen voldoen. DELTA kent op basis van CAO-afspraken een diensttijdgebonden uitkering toe aan personeelsleden. Vanaf het moment van indiensttreding wordt voor deze uitkeringen een voorziening gevormd op basis van verstreken dienstjaren, verwachte prijs- en salarisstijgingen en kansen op ontslag, invaliditeit en sterfte. De disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2011: 4,5%). Vanwege het langlopende karakter van deze verplichtingen is de disconteringsvoet niet gewijzigd. Daarnaast is in het kader van de overgangsmaatregel m.b.t. de ziektekostenverzekering van IZA/IZR voor ex-medewerkers een voorziening gevormd. Deze maatregel is in 2006 met de sociale partners overeengekomen voor een periode van 10 jaar.

89


Pensioenverplichtingen DELTA heeft de pensioenverplichtingen ondergebracht bij pensioenfondsen in Nederland, met name bij het ABP. De pensioenpremies die DELTA afdraagt aan de pensioenfondsen zijn gebaseerd op verwachtingen aangaande de ontwikkeling van inflatie, de stijging van salarissen, de vergrijzing van het personeelsbestand, de sterftekansen en de rendementen van de beleggingsportefeuille van het betreffende pensioenfonds. Door het ABP branchepensioenfonds is aangegeven dat er geen consistente en betrouwbare basis is om de pensioenverplichting, fondsbeleggingen en kosten toe te rekenen aan de separate deelnemende partijen. Dientengevolge maakt DELTA gebruik van de vrijstelling onder IAS 19 om de toegezegde pensioenregeling te behandelen als een toegezegde bijdrageregeling.

Pensioenverplichtingen inzake Indaver Indaver voert een “defined benefit plan” voor medewerkers van Indaver Holding en sommige deelnemingen die voor 31 december 2007 onderdeel uitmaakten van de Indaver groep. Het betreft twee polissen afgesloten bij verschillende verzekeringsmaatschappijen. Daarnaast kent Indaver “unfunded defined benefit plans” voor de medewerkers van Indaver Deutschland GmbH in Duitsland. Voor nieuwe medewerkers die na 1 januari 2008 in dienst zijn getreden bij de holding en bij sommige deelnemingen in België als ook voor de medewerkers van Indaver Ierland voert Indaver “defined contribution plans”. Op basis van deze uitgangspunten resulteren voor Indaver onderstaande lange termijn verplichtingen: (x EUR 1.000)

31-12-2012

31-12-2011

Pensioenverplichtingen

22.158

21.869

Totaal Pensioenverplichtingen

22.158

21.869

Daarnaast zijn onder kortlopende schulden pensioenverplichtingen opgenomen voor een bedrag van EUR 1,0 mln. (2011: EUR 1,0 mln.).

90


Pensioenvoorzieningen inzake Indaver (x EUR 1.000)

31-12-2012

31-12-2011

België

Duitsland

België

Duitsland 12.877

1. Netto verplichting Contante waarde van de bruto verplichting Reële waarde van de fondsbeleggingen Contante waarde van de netto verplichtingen

31.460

15.594

24.189

(20.779)

-

(19.922)

-

10.681

15.594

4.267

12.877

Nog niet opgenomen pensioenkosten van verstreken jaren Actuariële winsten of verliezen Toegezegde bijdrage regeling met eenvoudige actuariële berekening Netto verplichting opgenomen in de balans

-

-

-

-

111

(4.018)

6.313

(1.526)

268

483

175

759

11.060

12.059

10.755

12.110

2. Wijzigingen in de contante waarde Verplichting per 1 januari

24.189

12.877

21.908

13.543

Betaalde bijdragen

1.714

254

1.579

329

Interestkosten

1.258

688

1.031

651

Actuariële winsten

5.836

2.520

1.007

(765)

260

-

263

-

Bijdragen door deelnemers Betaalde kosten Betaalde premies Betaalde vergoedingen

(55)

-

(55)

(284)

-

(272)

-

(1.433)

(663)

(1.267)

(881)

-

(82)

-

-

(25)

-

(5)

-

-

-

-

-

31.460

15.594

24.189

12.877

Netto transfer in/uit Inperkingen en afwikkelingen Overig Verplichting per 31 december 3. Wijzigingen in de reële waarde

19.922

-

19.136

-

Verwacht rendement

Reële waarde per 1 januari

1.106

-

967

-

Actuariële winsten of verliezen

(174)

-

(224)

-

Bijdragen door werkgever

1.415

-

1.379

-

Bijdragen door deelnemers

261

-

263

-

Betaalde kosten

(55)

-

(55)

-

(284)

-

(272)

-

(1.433)

-

(1.267)

-

(13)

-

(4)

-

Betaalde premies Betaalde vergoedingen Afwikkelingen Overige Reële waarde per 31 december

34

-

(1)

-

20.779

-

19.922

-

4. Pensioenkosten Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten

1.714

270

1.579

329

Rentekosten

1.258

688

1.031

651

(1.106)

-

(967)

-

(193)

-

(269)

-

-

12

-

57

1.673

970

1.374

1.037

Disconteringsvoet

4,3%

4,3%

5,5%

5,5%

Verwacht rendement

4,3%

-

5,5%

-

Toekomstige loonsverhogingen

3,5%

2,0%

3,5%

1,8%

Ontwikkeling medische kosten (inflatiepercentage)

2,0%

2,0%

2,0%

2,0%

Verwacht rendement op fondsbeleggingen Actuariële winsten en verliezen Overig Opgenomen in personeelskosten 5. Actuariële veronderstellingen Verplichtingen voor personeelsbeloningen:

6. Effectief rendement op fondsbeleggingen Het effectief rendement van de fondsbeleggingen in 2012 was EUR 0,9 mln. (2011: EUR 0,7 mln.)

91


10. Mutatieoverzicht van langlopende financiële verplichtingen (x EUR 1.000)

2012

2011

Waarde per 1 januari

610.907

482.474

Opgenomen leningen

239.331

171.612

Mutaties CBL Aflossingen

(338)

3.100

(358.995)

(46.279)

490.905

610.907

Aflossingen in het volgend boekjaar

(61.818)

(22.301)

Totaal langlopende financiële verplichtingen

429.087

588.606

De schulden betreffen verplichtingen aan kredietinstellingen. De gemiddelde rentevoet van de schuld per 31 december 2012 was 1,9% (2011: 2,3%). Van dit saldo heeft EUR 90,0 mln. een looptijd van meer dan vijf jaar. DELTA heeft met een vijftal banken een corporate stand-by kredietfaciliteit ter grootte van EUR 500 mln. Voor deze faciliteit zijn geen zekerheden verstrekt. In 2012 heeft herfinanciering van trekkingen onder deze kredietfaciliteit plaatsgevonden middels onderhandse plaatsingen met een (middel)lange looptijd voor een bedrag van EUR 180 mln.

Als waarborg voor de negatieve fair value van de intrest rate swaps die in voorgaande jaren zijn aangegaan door Indaver Duitsland zijn zekerheden ter hoogte van EUR 1,8 mln. verstrekt.

11. Overige langlopende verplichtingen (x EUR 1.000)

Uitgestelde belastingverplichting Vooruitontvangen omzet Putoptie Indaver Overige langlopende verplichtingen Totaal overige langlopende verplichtingen

92

31-12-2012

31-12-2011

51.939

57.470

77.286

70.999

152.277

-

25.414

25.472

306.916

153.941


De uitgestelde belastingverplichting vloeit voort uit acquisities. Bij de verwerving van een aandelenbelang worden de materiële en immateriële activa gewaardeerd tegen reële waarde. Aanpassingen naar reële waarde worden fiscaal niet erkend. Vandaar dat in relatie tot deze aanpassingen naar reële waarde van (im)materiële vaste activa een uitgestelde belastingverplichting wordt gevormd. Deze belastingverplichting neemt af naar rato van de afschrijvingen op de reële waardeaanpassingen dit met uitzondering van de reële waardeaanpassingen op grond. Evenzo wordt bij de vorming van een voorziening een uitgestelde belastingvordering opgenomen; deze muteert naar rato van de onttrekkingen aan de voorzieningen. De uitgestelde belastingverplichting vloeit voort uit: (x EUR 1.000)

31-12-2012

Immaterieel vast actief Materieel vast actief Overige activa Totaal

31-12-2011

2.943

4.014

47.975

51.399

1.021

2.057

51.939

57.470

De vooruit ontvangen omzet heeft deels betrekking op ontvangen vergoedingen voor nog te verwerken afval bij Indaver. Het oplopen van de vooruit ontvangen omzet wordt zowel in 2012 als in 2011 veroorzaakt door de ontvangen bijdragen van derden voor nieuwe investeringen van het netwerkbedrijf (conform IFRIC 18).

DELTA heeft in 2007 zijn belang in Indaver uitgebreid naar 75%. Aan de minderheidsaandeelhouder zijn in het kader van de overname van Indaver in 2007 putopties verstrekt; deze kunnen worden uitgeoefend gedurende het jaar 2015. Per balansdatum 31 december 2011 was de periode van uitoefening nog vastgesteld tussen maart 2012-2014. Om deze reden is de putoptie ultimo 2012 opgenomen onder langlopende verplichtingen en is gewaardeerd tegen de reële waarde per 31 december van dit jaar. Het aan de minderheidsaandeelhouders in Indaver toe te rekenen aandeel in het resultaat van de vennootschap en overige mutaties in de equity value worden toegerekend aan de verplichtingen met betrekking tot de putopties. De uitoefenprijs van de opties is te bepalen op basis van een discounted cashflow methodiek, waarbij diverse schattingen aan de orde zijn. Het management heeft de kasstroomvoorspellingen gebaseerd op de ondernemingsplannen voor de jaren 2013–2015 en in enkele gevallen voor een langere zichtperiode. Na de zichtperiode is een eeuwigdurende reeks gehanteerd. Hierbij is rekening gehouden met de beschikbare informatie met betrekking tot marktontwikkelingen. Er is geen gebruik gemaakt van extrapolaties met groeipercentages welke uitgaan boven inflatie. Vanwege diverse schattingen die hierbij aan de orde zijn hanteert DELTA een bandbreedte ten aanzien van de bepaling van de fair value van de putopties. De waardering van de putopties per balansdatum past binnen deze bandbreedte.

Mutatieoverzicht overige langlopende verplichtingen (x EUR 1.000)

Waarde per 1 januari Vrijval uitgestelde belastingverplichting (via resultaat) Overige mutaties in uitgestelde belastingverplichting

2012

2011

153.941

292.991

(5.530)

(3.793)

-

(1.425)

Mutatie uitgestelde belastingverplichting

(5.530)

(5.218)

Vrijval vooruitontvangen omzet (via resultaat)

(8.143)

(8.666)


14.430

10.822

Mutatie putoptie Indaver

152.277

(138.913)

Overige mutaties Totaal overige langlopende verplichtingen

(59)

2.925

306.916

153.941

93


12. Kortlopende verplichtingen (x EUR 1.000)

31-12-2012

31-12-2011

311.725

324.381

Actuele vennootschapsbelasting

10.218

9.148

Overige actuele belastingverplichtingen

63.196

50.043


13.172

13.401

Onderhanden projecten voor derden

3.603

-

Kortlopend deel van voorzieningen

12.254

15.876

Handelscrediteuren

Kortlopend deel van de langlopende verplichtingen Putoptie Indaver Overlopende passiva Overige kortlopende verplichtingen Bankkrediet Totaal kortlopende verplichtingen (exclusief derivaten)

De overige actuele belastingverplichtingen bestaan voor het grootste deel uit nog af te dragen omzetbelasting. Verder bestaan de actuele belastingverplichtingen uit te betalen loonbelasting en sociale lasten, vennootschapsbelasting en af te dragen energiebelasting. Onder kortlopende verplichtingen zijn naast de overige kortlopende schulden en transitorische posten, ook de voor 2013 geplande aflossingen op langlopende leningen en onttrekkingen aan voorzieningen opgenomen. Zoals bij de langlopende verplichtingen toegelicht, is de putoptie die de minderheidsaandeelhouders van Indaver houden als gevolg van de wijziging in termijn van eventuele uitoefening, verplaatst van kortlopende naar langlopende verplichtingen.

94

61.818

22.301

-

146.511

71.202

78.270 133.020

247.082

98.303

66.429

645.491

726.360


Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Hieronder is een overzicht opgenomen van de niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen, voor zover deze een belang van EUR 5 mln. overschrijden.

A. Operationeel Portfolio handelscontracten DELTA Energy B.V. Het risicobeleid van DELTA is erop gericht om de uit de productieactiva en lange termijn inkoopcontracten resulterende risicoposities actief te beheersen. Uit handelstransacties voortvloeiende posities worden door middel van een strikt toegepast systeem van limieten in omvang beperkt. Daarbij wordt gebruik gemaakt van zowel financiële als energiederivaten, waaronder swaps, opties en forwards. De in de portfolio opgenomen verkoopcontracten hangen samen met de energieleveringen aan eindverbruikers en handelspartijen en de daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Op balansdatum bedraagt de waarde van de verkoopcontracten EUR 1.040 mln. (2011: EUR 1.068 mln.). De in de portfolio opgenomen inkoopcontracten hebben betrekking op de productie- en inkoopovereenkomsten met handelspartijen en daaraan gerelateerde contracten aangaande financiële instrumenten. Op balansdatum bedraagt de waarde van de inkoopcontracten ultimo 2012 EUR 3.238 mln. (2011: EUR 3.751 mln.). De waardering van de financiële instrumenten wordt in samenhang met transacties die zijn afgesloten in het kader van de fysieke goederenhandel op basis van marktwaarden vastgesteld. Voorraad CO2-rechten DELTA heeft een aantal in 2012 verkregen CO2-emissie rechten niet aangewend voor productie van energie noch verkocht gedurende 2012.

Investeringsverplichtingen Ultimo 2012 is de vennootschap financiële verplichtingen aangegaan voor een bedrag van ca. EUR 90,0 mln. (2011: EUR 59,9 mln.) met betrekking tot nog uit te voeren investeringswerken. Borssele convenant In 2006 is met de landelijke overheid een convenant gesloten met betrekking tot de openstelling van de kerncentrale tot ultimo 2033. In dit kader zijn ook afspraken gemaakt ten aanzien van de inspanningen welke DELTA (en Essent) zich zal getroosten om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie technisch en financieel ter hand te nemen en te ondersteunen. Naast participatie in Sustainable Energy Technology (SET) Fund C.V. betreft dit verplichtingen aangaande investeringen in Additionele Innovatieve Projecten. In 2012 is ook een participatie genomen in Sustainable Energy Technology (SET) Fund II C.V. Cross border lease verbrandingsoven Op 17 augustus 1999 heeft Indaver een cross border lease overeenkomst afgesloten met een Amerikaanse investeerder met betrekking tot het gebruik van lijn 1 en 2 van de verbrandingsoven in Doel. De initiële leasetermijn heeft een looptijd van 25,4 jaar met de optie voor een onderhoudscontract voor een extra termijn van 13 jaar. Onder de afspraken van deze lease heeft Indaver op de ingangsdatum van de lease een bedrag ad USD 135 mln. ontvangen en hiervan USD 129,4 mln. op deposito geplaatst. Met het geplaatste deposito is bij banken met een hoge credit rating een vrijwel volledig gedekte betalingsovereenkomst afgesloten. In 2011 is een additionele bankgarantie gesteld ten behoeve van de Amerikaanse tegenpartij.

Lange termijn contracten voor de verwerking van afval Indaver heeft diverse lange termijn contracten afgesloten voor de verwerking van afval. Deze worden gedekt door up-front betalingen. Deze betalingen zijn opgenomen op de balans (2012: EUR 44,8 mln; 2011: EUR 48,9 mln). In enkele gevallen is aan klanten een putoptie toegekend die het recht verleent om een gedeelte van deze rechten terug te verkopen aan Indaver. Hiervoor wordt geen verplichting opgenomen, aangezien het niet aannemelijk wordt geacht dat deze putopties worden uitgeoefend. 95


B. Zekerheden en garanties DELTA heeft een aantal financiële zekerheden verstrekt en ontvangen als waarborg voor aangegane transacties:

(x EUR 1.000)

Verstrekte zekerheden

< 1 jaar

1 – 5 jaren

> 5 jaar

Totaal

26.824,4

20.797,6

7.506,0

55.128,0

91.841,7

10.731,0

48.213,7

150.786,4

118.666,1

31.528,6

55.719,7

205.914,4

< 1 jaar

1 – 5 jaren

> 5 jaar

Totaal

-

-

-

-

Overige ontvangen zekerheden

52.760,6

9.134,7

121.167,4

183.062,7

Totaal ontvangen zekerheden

52.760,6

9.134,7

121.167,4

183.062,7

Zekerheden verstrekt voor geassocieerde deelnemingen en joint ventures Overige verstrekte zekerheden Totaal verstrekte zekerheden Ontvangen zekerheden Ontvangen zekerheden voor geassocieerde deelnemingen en joint ventures

Belangrijkste verstrekte zekerheden DELTA heeft zich borg gesteld ten behoeve van de provincie Zeeland voor de financiële verplichtingen die samenhangen met de eindafdichting van de afvalbergingen Koegorspolder en Noord en Midden Zeeland; deze borgtocht bedraagt in totaliteit EUR 22,3 mln. Evenzo heeft DELTA zich ten behoeve van de provincie Zuid-Holland borg gesteld tot financiële zekerheid voor de eindafdichting van de Afvalberging Derde Merwedehaven te Dordrecht; deze borgtocht bedraagt EUR 24,6 mln. Daarnaast heeft DELTA een garantie afgegeven met betrekking tot de bouw van windpark Kreekraksluis voor een bedrag van EUR 31,9 mln. Indaver heeft voor een bedrag van EUR 88,8 mln. bankgaranties uitgegeven, waarvan EUR 51,9 mln. samenhangt met transport en behandeling van afvalstromen en EUR 36,9 mln. met een cross border lease die in het verleden is aangegaan.

96

Termijn in jaren

Termijn in jaren

Ook heeft Indaver zich garant gesteld voor bankleningen aangegaan door de joint venture Sleco Centrale. Per 31 december 2012 bedraagt deze garantie EUR 25 mln. Belangrijkste ontvangen zekerheden De ontvangen zekerheden hebben voor een bedrag van EUR 141,6 mln. betrekking op ontvangen garanties voor handelsactiviteiten van DELTA. Indaver heeft bankgaranties ontvangen van klanten en leveranciers voor een bedrag van EUR 18,8 mln.


C. Juridische procedures en claims Splitsingsplan – Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON) De Minister heeft op 2 december 2009 het splitsingsplan goedgekeurd. Het Gerechtshof in ’s-Gravenhage heeft op 22 juni 2010 de Splitsingswet op onderdelen onverbindend verklaard. In het licht van dit vonnis is de splitsing niet geëffectueerd; wel is zoveel mogelijk en zover als noodzakelijk voldaan aan de voorwaarden gesteld door de Minister. Tegen de uitspraak is cassatie ingesteld door de Staat. Op 24 februari 2012 heeft de Hoge Raad de zaak doorverwezen naar het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. Op 14 januari 2013 vond mondelinge behandeling bij het Hof plaats. Naar verwachting volgt de uitspraak van het Europese Hof niet voor eind 2013. Na de uitspraak van het Europese Hof wordt de zaak terugverwezen naar de Hoge Raad. Gerechtelijke procedures Tegen DELTA is een procedure aangespannen door een voormalige minderheidsaandeelhouder in een groepsmaatschappij, waarbij deze claimt dat schade is toegebracht welke de betreffende partij vergoed wenst te zien door DELTA. Er is uitspraak gedaan waarbij DELTA volledig in het gelijk is gesteld. Inmiddels is hoger beroep ingesteld door de wederpartij.

97


Toelichting op de geconsolideerde winst‑en-verliesrekening

13. Netto omzet (x EUR 1.000)

2012

2011

1.083.693

1.001.782

Levering van en handel in gas

337.217

423.692


112.417

105.188

Levering van en handel in elektriciteit

Kabel, internet en telecommunicatie Afvallogistiek en milieudiensten Overige omzet Totaal

75.076

72.216

504.633

498.882

58.757

83.339

2.171.793

2.185.099

Van de totale omzet elektriciteit en gas is een deel geraamd in relatie tot de over het kalenderjaar gespreide meteropneming bij de kleinverbruikers. Binnen het energiesegment nam het handelsvolume toe, ondanks het verlies van een aantal grote klanten door faillissementen. Afvalverwerker Indaver behaalde voor het eerst een omzet van meer dan EUR 500 mln. Bestendige klantrelaties, de hoge bezettingsgraad van de installaties en de ingebruikname van de nieuwe verbrandingsinstallatie voor medisch afval in Antwerpen droegen bij aan de gunstige ontwikkeling. Door de introductie van nieuwe diensten en de toename van het aandeel digitale tv-kijkers steeg de omzet in het kabelsegment met 4%. De omzet kan als volgt worden gespecificeerd naar geografie: (x EUR 1.000)

Nederland

Omzet naar land 2012

2011

1.412.659

1.285.637

België

204.651

220.375

Groot-Brittannië & Ierland

354.836

265.257

Duitsland

168.109

271.762

Overige EU

28.708

142.068

Buiten EU Totaal netto omzet

2.830

-

2.171.793

2.185.099

De omzet per land bestaat uitsluitend uit externe opbrengsten. De omzet buiten Nederland wordt vrijwel geheel gerealiseerd binnen de segmenten Energie en Afval.

98


14. Inkoopwaarde van de omzet Een deel van de benodigde elektriciteit wordt ingekocht bij verbonden partijen EPZ, Sloe Centrale, Elsta en BMC Moerdijk, waarin DELTA een kapitaalbelang heeft. Deze inkoop vindt grotendeels plaats op cost-plus basis.

17. Diensten van derden, materiaalkosten en andere externe kosten (x EUR 1.000)

2012

2011

165.428

167.045

Materiaalverbruik

55.648

56.562

Andere externe kosten

19.786

19.164

240.862

242.771

Werkzaamheden en diensten van derden

Totaal diensten van derden etc.

15. Overige bedrijfsopbrengsten De overige opbrengsten bestaan voornamelijk uit vergoeding door derde partijen voor verleende diensten.

16. Waardering reële waardemutatie handelsportefeuille

Een groot deel van de externe kosten is gerelateerd aan de operationele activiteiten van Indaver. De kosten voor materiaalverbruik door Indaver bedragen EUR 52,9 mln. in 2012, de kosten voor werkzaamheden en diensten van derden EUR 97,0 mln. en overige externe kosten EUR 6,2 mln. De overige werkzaamheden door derden betreffen voornamelijk kosten in verband met elektriciteits-, gas- en digitale infrastructuur. Ook zijn de ICT-kosten onder werkzaamheden en diensten van derden opgenomen.

DELTA maakt gebruik van derivaten om prijs- en valutarisico’s die voortvloeien uit energie commodity-contracten (elektriciteit, gas, kolen en olie) af te dekken. DELTA past hiervoor cashflowhedging (kasstroom afdekking) toe, waarbij door middel van hedge-transacties het risico van schommelingen in (toekomstige) kasstromen die het resultaat kunnen beïnvloeden, wordt afgedekt. De hedges zijn toewijsbaar aan een specifiek risico dat is gerelateerd aan een balanspost dan wel een toekomstige transactie die hoogst waarschijnlijk is. Het effectieve deel van de wijzigingen in de reële waarde van de hedge-reserve wordt in het eigen vermogen onder de hedge-reserve verwerkt. De cumulatieve bedragen die in het eigen vermogen zijn verwerkt, worden overgeheveld naar het resultaat in dezelfde periode als waarin de afgedekte transactie in het resultaat wordt verwerkt. Het gedeelte van de waardemutatie van de contractenportfolio dat niet is afgedekt door hedge-contracten (de niet-effectieve hedges) wordt als reële waardemutatie in de resultatenrekening opgenomen. De prijsontwikkelingen op de energiemarkten hebben in 2012 geleid tot een negatieve ontwikkeling van de reële waarde van de contractenportfolio van EUR 1,4 mln., waarvan EUR 5,0 mln. ten laste van het resultaat is gekomen en EUR 3,6 mln. ten gunste van het eigen vermogen.

99


18. Personeelskosten (x EUR 1.000)

Salarissen

2011

155.869

156.184

Sociale lasten

25.643

24.631

Pensioenlasten

17.095

16.420

Overige personeelskosten Personeelskosten Geactiveerde personeelskosten Totaal personeelskosten Aantal medewerkers (FTE) per 31 december 2012 resp. 2011 FTE m.b.t. beëindigde bedrijfsactiviteiten/aangehouden voor verkoop

11.851

16.516

210.458

213.751

(6.404)

(2.145)

204.054

211.606

2.954

2.977

128

17

Aantal FTE gerelateerd aan bovenstaande personeelskosten

2.826

2.960

Gemiddeld aantal FTE (gerelateerd aan bovenstaande personeelskosten)

2.824

2.993

De FTE’s gerelateerd aan beëindigde bedrijfsactiviteiten hebben betrekking op DELTA Industriële Reiniging B.V.

FTE gemiddeld per segment Energie + Corporate Afval Netwerken Totaal

100

2012

2012 720 1.478 626 2.824

FTE gemiddeld geografisch

2012

Nederland

1.618

Buiten Nederland

1.206

Totaal

2.824


Bezoldiging statutaire bestuurders DELTA N.V. conform inschrijving Kamer van Koophandel Het beloningsbeleid voor de statutaire bestuurders is op voorstel van de Raad van Commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het uitgangspunt voor het beloningsbeleid is dat DELTA N.V. een zodanige beloning toekent dat de mensen die beschikken over de juiste kennis en ervaring, uit de markt aangetrokken kunnen worden en voor DELTA N.V. kunnen worden behouden. De statutaire bestuurders hebben een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd en worden statutair voor een periode van vier jaar benoemd. Het arbeidscontract is daarop afgestemd en bevat naast een opzegtermijn een geclausuleerde beëindigingvergoeding van maximaal één jaar conform de Governance Code.

De Raad van Commissarissen stelt jaarlijks de bezoldiging van de statutaire bestuurders vast. Vanaf 2010 geldt hiervoor het M-niveau van de bestuurdersmarkt in Nederland als het ijkpunt voor het vaststellen van het bruto vast salaris; dit betekent dat de helft van de vergelijkbare functies (middels een Hay waardering) in de markt hoger wordt beloond en de helft lager. De jaarlijkse beloning kent ook een variabel deel; dit wordt gerelateerd aan de realisatie van een aantal overeengekomen doelstellingen binnen het lopende jaar. Het maximum van deze variabele beloning bedraagt 30% van het bruto vast jaarsalaris. Jaarlijks worden de in dit kader te behalen doelstellingen door de Raad van Commissarissen en de CEO geformuleerd en vastgesteld; deels zijn deze doelstellingen van financiële van aard (netto resultaat en kasstromen) en deels gerelateerd aan persoonlijke doelstellingen, het persoonlijk functioneren en het leveren aan een bijdrage aan bedrijfsbrede HR doelstellingen. De statutaire bestuurders nemen ook deel aan de voor alle werknemers van de onderneming geldende pensioenregeling (Stichting Pensioenfonds ABP).

Specificatie bezoldiging bestuurders (bedragen in euro’s)

2012

R.J. Frohn (CEO)

F. Verhagen (CFO)

218.750

280.000

60.853

64.821

Bruto vast jaarsalaris Pensioenlasten werkgever Variabele beloning Totaal

-

79.125

279.603

423.946

Per 1 juni 2012 is de heer Frohn benoemd als CEO van DELTA N.V. De eenmalige crisisheffing die verschuldigd is ten behoeve van bestuurders als gevolg van de in 2012 in werking getreden ‘Wet uitwerking fiscale maatregelen Begrotingsakkoord 2013’ bedraagt EUR 32.672,- . Gezien de aard van deze heffing is dit bedrag niet opgenomen in de post ‘bezoldiging bestuurders’. De bezoldiging bestuurders bedroeg in 2011 in totaal EUR 1,9 mln. In deze bezoldiging is de ontslagvergoeding opgenomen voor de voormalige CEO. Daarnaast hadden gedurende een gedeelte van 2011 vier leden zitting in de Raad van Bestuur, voordat deze werd teruggebracht naar twee leden. 101


19. Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen (x EUR 1.000)

2012

2011

17.111

25.894

298

125

Afschrijvingen op materiële vaste activa

98.451

90.232


23.932

7.349

-

(1.104)

Vrijval bijdragen van derden (ontvangen voor 2009)

(6.265)

(6.665)

Naar resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten

(1.692)

(1.829)

131.835

114.002

Immateriële vaste activa Afschrijvingen op immateriële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen Materiële vaste activa

Terugname impairments

Totaal

De bijzondere waardevermindering op materiële vaste activa heeft met name betrekking op een afwaardering van warmtekracht koppeling (WKK) installaties en de afwaardering van een transportaansluiting van een industrieel bedrijventerrein.

102


20. Overige bedrijfskosten (x EUR 1.000)

Beloning Raad van Commissarissen 2012 2012

2011

Dotatie voorziening debiteuren

8.165

2.365

Overige bedrijfskosten

3.003

7.125

Dotaties overige voorzieningen

5.945

311

Totaal overige bedrijfskosten

17.113

9.801

De belangrijkste reden voor dotatie aan de voorziening debiteuren is het faillissement van een belangrijke multi-utility klant. Onder de overige bedrijfskosten worden ook de honoraria welke zijn uitgekeerd aan de leden van de Raad van Commissarissen van de vennootschap verantwoord. De dotaties aan de overige voorzieningen betreffen met name dotaties aan voorzieningen voor verlieslatende contracten.

Vanaf 1 januari 2011 bestaat de Raad van Commissarissen (RvC) uit de voorzitter en vier commissarissen. De bezoldiging bedraagt op jaarbasis: Voorzitter RvC Lid RvC Lid Audit Committee

EUR 41.000,EUR 25.600,EUR 5.200,-

Per 1 juni 2012 is de heer Frohn benoemd als CEO van DELTA N.V. en is dientengevolge uit de Raad van Commissarissen getreden. De hiermee ontstane vacature is per ultimo jaar nog niet ingevuld. De totale vergoeding aan de leden van de RvC bedroeg in 2012 EUR 169.000,-, waarvan EUR 27.500,- betrekking had op een adviesvergoeding voor een voormalig commissaris. Over 2011 bedroeg de totale bezoldiging EUR 153.000,-.

103


21. Resultaat uit deelnemingen Het resultaat uit deelnemingen betreft het resultaat dat toekomt aan DELTA vanuit de participatie in joint ventures en geassocieerde deelnemingen. In 2012 ligt het resultaat uit deelnemingen met EUR 78 mln. boven het niveau van 2011. Het resultaat van deelneming Evides kent ook in 2012 een incidentele bate, waardoor de winst op hetzelfde peil als in 2011 blijft. In 2012 is een boekwinst gerealiseerd op de verkoop van de participatie in N.V. KEMA. Daar staat tegenover dat in 2012 het eerste volledige jaar is, dat de afschrijving van de reële waarde van de vorig jaar verworven additionele 20% participatie in EPZ deels wordt afgeschreven. Het resultaat van Sloe Centrale is in 2012 beter dan in 2011, onder andere door ontvangen uitkering van in het verleden ingediende schadeclaims bij een verzekeringsmaatschappij.

104


22. Financiële baten en lasten (x EUR 1.000)

2012

2011

Financieringsbaten

3.562

5.669

Financieringslasten

(22.408)

(23.727)

Rente dotatie aan voorzieningen

(9.977)

(3.716)

Overige financiële baten en lasten

(1.473)

(2.790)

(30.296)

(24.564)

513

249

(29.783)

(24.315)

Geactiveerde rente Totaal van financiële baten en lasten

De rentelasten zijn met EUR 22,4 mln. ongeveer EUR 1,3 mln. lager dan in 2011. Dit wordt met name veroorzaakt door de lagere schuldpositie in 2012. De hogere rentedotatie aan voorzieningen is het gevolg van de in 2011 gevormde voorzieningen voor verlieslatende contracten. Dit zorgt de komende jaren voor een hoger niveau van rentedotaties. Het gehanteerde rentepercentage voor activering van de bouwrente bedroeg in 2012 1,9% (2011: 2,3%).

105


23. Vennootschapsbelasting (x EUR 1.000)

2012

2011

(5.995)

(10.944)

(7.204)

(24.772)

(13.199)

(35.716)

Vennootschapsbelasting: Vennootschapsbelasting over boekjaar Mutaties uitgestelde belastingvorderingen/-verplichtingen Totaal belastingen Waarvan gerapporteerd onder beëindigde bedrijfsactiviteiten Belastingen gerapporteerd in de winst-en-verliesrekening Effectieve belastingdruk (inclusief beëindigde bedrijfsact.)

702

(175)

(13.901)

(35.541)

12,8%

28,3%

103.395

126.421

(133.545)

(237.255)

-

(1.857)

3.695

60.515

Vennootschapsbelasting over boekjaar: De aansluiting tussen het resultaat voor belastingen en het feitelijk belastbaar bedrag met de hieruit voortvloeiende belastinglast is als volgt: Resultaat voor belastingen (incl. beëindigde bedrijfsactiviteiten) Deelnemingsvrijstelling EIA/MIA regeling Tijdelijke verschillen in verband met waardering van activa en voorzieningen (incl. VAMIL) Overige verschillen Belastbaar bedrag binnenland Vigerende belastingtarief Nederland vanaf 2011 Belasting in het boekjaar Correctie voorgaande jaren Belasting buitenlandse meerderheidsdeelnemingen Vennootschapsbelasting over boekjaar

646

458

(25.809)

(51.718)

25,00%

25,00%

-

-

1.890

(728)

(7.885)

(10.216)

(5.995)

(10.944)

2012

2011

Mutaties uitgestelde belastingvorderingen/-verplichtingen De bate vloeit voort uit verschillen tussen de commerciële en fiscale winstberekening alsmede uit toekomstige verliescompensatie. Toepasbare verliescompensatie Tijdelijke verschillen Mutaties in de latentie voor verrekenbare verliezen Correctie voorgaande jaren Mutaties belastingvoorzieningen bij buitenlandse meerderheidsdeelnemingen Mutaties in de belastingvoorzieningen

6.452

12.186

(4.493)

(20.480)

(10.757)

(19.041)

1.594

440

-

2.123

(7.204)

(24.772)

Geconsolideerd overzicht eigen vermogen Latente belastingen gerelateerd aan posten direct verwerkt in het eigen vermogen: Netto-waardering hedge-relaties

106

(1.408)

(16.098)

(1.408)

(16.098)


24. Activiteiten aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten Op 6 maart 2012 heeft de directie van DELTA N.V. besloten om de activiteiten van DELTA Industriële Reiniging B.V. niet langer te continueren binnen de DELTA groep. Op 1 februari 2013 heeft de closing van de verkoop van de activiteiten plaatsgevonden. In november 2011 heeft de directie van DELTA besloten tot verkoop van de groepsmaatschappijen Triqua B.V. en DELTA MBR B.V. Per 14 december 2012 heeft overdracht van activa/ passiva van Triqua B.V. plaatsgevonden. Van DELTA MBR B.V. zijn de aandelen overgedragen. Daarnaast zijn onder de beëindigde bedrijfsactiviteiten nog enkele kosten en opbrengsten opgenomen met betrekking tot DELTA Biovalue B.V. (in faillissement per 14 december 2010), Solland Solar (verkocht in juli 2011), activiteiten van Sunergy Investco B.V. en de in 2012 verkochte deelnemingen Fesil Sunergy AS en Solsilc Development Company AS. Op basis van bovenstaande ontwikkelingen zijn alle hieruit voortvloeiende financiële gevolgen in kaart gebracht; deze zijn in de winst-en-verliesrekening verantwoord onder “resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten” en op de balans onder “activa/passiva aangehouden voor verkoop”.

24.1 Winst-en-verliesrekening

24.2 Balans De waarde van de “activa, aangehouden voor verkoop” is conform IFRS 5 per saldo vastgesteld op ongeveer EUR 2 mln. Dit bedrag is een inschatting van de directe opbrengstwaarde, rekening houdend met verkoopkosten. Zowel de activa als passiva aangehouden voor verkoop hebben met name betrekking op de afwikkeling van DELTA Industriële Reiniging B.V. per 1 februari 2013.

24.3 Kasstroomoverzicht In het geconsolideerde kasstroomoverzicht van DELTA N.V. zijn de volgende bedragen opgenomen voor bovengenoemde activiteiten: In totaal is de operationele kasstroom van de beëindigde bedrijfsactiviteiten ongeveer EUR 1 mln. negatief. Deze uitgaven zijn verwerkt op de lijn “overige mutaties”. Onder de kasstroom uit “overige vorderingen en schulden” zijn de uitgaven ten laste van het ultimo 2011 voorziene bedrag verwerkt. Het totaalbedrag is ongeveer EUR 2 mln. negatief.

Het gecombineerde resultaat van bovengenoemde activiteiten op de winst-en-verliesrekening van DELTA kan als volgt worden weergegeven: (x EUR 1.000)

Resultaat voor belastingen Vennootschapsbelasting Netto Resultaat

2012

2011

(2.087)

(11.490)

702

(175)

(1.385)

(11.665)

Het grootste aandeel in het negatieve resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten in 2012 is toe te rekenen aan DELTA Industriële Reiniging B.V. Triqua/DELTA MBR B.V. en ook Sunergy leverden een positieve bijdrage in 2012.

107


Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Gezien het feit dat enkele posten in de winst-en-verliesrekening en de balans geen directe kasstroom effecten genereren, is voor deze bestanddelen de kasstroom geneutraliseerd. Dit betreft met name een drietal onderdelen: Behandeling derivaten De reële waardemutatie van handelscontracten leidt enerzijds tot (langlopende en kortlopende) mutaties op zowel de activa als op de passivazijde van de balans. Anderzijds worden deze mutaties deels verwerkt in het bedrijfsresultaat en deels in de hedgereserve, als onderdeel van het Groepsvermogen. Geen van deze wijzigingen heeft echter een directe kasstroom tot gevolg. Daarom zijn alle mutaties binnen de operationele kasstroom verwerkt, waardoor de positieve en negatieve mutaties elkaar neutraliseren. Resultaat uit deelnemingen Het resultaat uit deelnemingen wordt slechts gedeeltelijk uitgekeerd in de vorm van dividenden; het gedeelte dat niet wordt uitgekeerd leidt tot een toename van het eigen vermogen van de betreffende onderneming en daarmee tot een balansmutatie van de financiële vaste activa bij DELTA. Dientengevolge is er voor gekozen om in de kasstroom alleen de werkelijke dividendontvangsten te verwerken. Vennootschapsbelasting In het resultaat is niet alleen rekening gehouden met de te betalen vennootschapsbelasting, gerelateerd aan het belastbaar resultaat, maar ook met de latente belastingvorderingen en -verplichtingen welke voortvloeien uit compensabele verliezen en de overeenkomst met de Belastingdienst ten aanzien van de fiscale waardering van de openingsbalans 1998. Daar de mutaties in de latenties niet leiden tot een daadwerkelijke kasstroom zijn de mutaties in de latente belastingvorderingen en schulden uit de kasstroom geëlimineerd. De kasstroom uit bedrijfsactiviteiten is hoger dan in 2011. In 2012 is de werkkapitaalpositie verbeterd door gerichte sturing. In de operationele kasstroom zijn onder de “overige mutaties” de uitgaven verwerkt voor zover die ultimo 2011 niet waren voorzien voor de beëindigde bedrijfsactiviteiten, met name voor DELTA Industriële Reiniging B.V., Triqua B.V./DELTA MBR B.V. en Sunergy. Onder de mutaties in “overige vorderingen/schulden” zijn de uitgaven verwerkt die ultimo 2011 waren voorzien. De bedragen zijn EUR 1 mln. negatief respectievelijk EUR 2 mln. negatief. In 2011 was de kasstroom uit beëindigde bedrijfsactiviteiten EUR 35 mln. negatief. De investeringsuitgaven voor materieel en immaterieel vast actief zijn in 2012 lager dan in 2011. Er is een restrictief beleid gevoerd ten aanzien van investeringen. Daarnaast zorgen de verkoop van de aandelen N.V. KEMA en diverse activa voor een kasinstroom. Door het positieve saldo van operationele en investeringskasstroom heeft in 2012 aflossing van externe leningen plaatsgevonden. Bovendien heeft uitbetaling van het dividend van EUR 40 mln. aan de aandeelhouders plaatsgevonden.

108


Gebeurtenissen na balansdatum

Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum te vermelden.

109


Geconsolideerde deelnemingen

31-12-2011

Stem rechten

Middelburg

100%

100%

100%

Zeeuwse Netwerkholding N.V.

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Netwerkbedrijf B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

Middelburg

100%

100%

100%

Middelburg

100%

100%

100%

Middelburg

100%

100%

100%

Deltius B.V.

Ritthem

100%

100%

100%

Windpark Kreekraksluis B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Tolling Sloe B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Saefthinge N.V.

Doel, België

99,9%

99,9%

99,9%

Limo Energie Nederland B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

Litro Energie Nederland B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Comfort B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Kabelcomfort Netten B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

ZeelandNet B.V.

Kamperland

100%

100%

100%

Internetservices Zeeland B.V.

Kamperland

n.v.t.

100%

n.v.t.

Internetplatform Zeeland B.V.

Kamperland

n.v.t.

100%

n.v.t.

Doel, België

99,9%

99,9%

99,9%

Vestigingsplaats

DELTA Infra B.V.

DELTA Energy B.V. DELTA Ficus Holding B.V. DELTA Pipe B.V.

DELTA Energy Belgium N.V. DELTA Industriële Reiniging B.V.

Bergen op Zoom

100%

100%

100%

DELTA Investerings Maatschappij B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Onroerend Goed Ontwikkelingsmaatschappij B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

Stichting DELTA Zeeland Fonds

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Development & Water B.V.

100%

Middelburg

100%

100%

DELTA MBR B.V.

Middelburg

n.v.t.

100%

n.v.t.

Triqua B.V.

Wageningen

100%

100%

100%

DELTA Biovalue B.V. (in staat van faillissement)

Eemshaven

100%

100%

100%

DELTA Biovalue Nederland B.V. (in staat van faillissement)

Eemshaven

100%

100%

100%

DELTA Biopat B.V. (in staat van faillissement)

Eemshaven

100%

100%

100%

DELTA Solar B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

Sunergy Investco B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

Noorwegen

n.v.t.

60%

n.v.t.

Solsilc Development Company AS

1) Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld.

110

Aandeel in de deelneming 1) 31-12-2012

Deelneming


Deelneming

Vestigingsplaats

Indaver N.V.

Aandeel in de deelneming 1) 31-12-2012

31-12-2011

Stem rechten

België

75%

75%

75%

Indaver Participaties N.V.

België

99,9%

99,9%

99,9%

Indaver Logistics N.V.

België

99,9%

99,9%

99,9%

Indaver Medical Services N.V.

België

99,9%

99,9%

99,9%

Indaver Italia S.R.L.

Italië

100%

100%

100%

Indaver Ireland Ltd

Ierland

100%

100%

100%

Ierland

100%

100%

100%

Nederland

100%

100%

100%

Indaver Gevaarlijk Afval B.V.

Nederland

100%

100%

100%

Indaver Personeel B.V.

Nederland

100%

100%

100%

AROC B.V.

Nederland

100%

100%

100%

DELTA Milieu B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

Indaver Energy Ltd Indaver Nederland B.V.

DELTA Milieu Compost en Biomassa B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

DELTA Milieu Biofuels B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

DELTA Milieu Groencompost B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

DELTA Milieu Composteren B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

DELTA Impex B.V.

‘s-Gravenpolder

100%

100%

100%

Zeeuwse Reinigingsdienst B.V.

Terneuzen

99%

99%

99%

DELTA Milieu Verwerking B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

DELTA Milieu Recycling B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

Perex B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

DELTA Milieu Afvalbergingen B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

Derde Merwedehaven B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

Stortplaats Koegorspolder B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

Stortplaats Noord en Midden Zeeland B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

Terneuzen

100%

100%

100%

Terneuzen

100%

n.v.t.

100%

DELTA Milieu Verbranding & Handel B.V. Depmer B.V.

Terneuzen

100%

100%

100%

Indaver Portugal SA

DELTA Milieu Personeel B.V.

Portugal

100%

100%

100%

Indaver Schweiz AG

Zwitserland

100%

100%

100%

Indaver UK Ltd

Groot-Brittannië

100%

100%

100%

Indaver Deutschland GmbH

Duitsland

51%

51%

51%

SAV Zweite Beteiligungs GmbH & Co. KGHIM GmbH

Duitsland

94,90%

94,90%

94,90%

AVG Abfall-Verwertungs-Gesellschaft GmbH

Duitsland

99,74%

99,74%

99,74%

Duitsland

100%

100%

100%

Duitsland

93,83%

93,83%

93,83%

Gareg Umwelt-Logistik GmbH HIM GmbH Frassur GmbH Umweltschutz-Dienstleistungen

Duitsland

n.v.t.

100%

n.v.t.

Panse Wetzlar Entsorgung GmbH

Duitsland

100%

100%

100%

Duitsland

n.v.t.

100%

n.v.t.

AVA Abwasser- und Verwertungsanlagen GmbH


111


Niet-geconsolideerde deelnemingen Deelneming

Vestigingsplaats

Aandeel in de deelneming

1)

31-12-2012

31-12-2011

Stem rechten

n.v.t.

50,00%

n.v.t.

Joint Ventures DELTA Infra B.V. vof Diepp

Etten-Leur

DELTA Energy B.V. N.V. EPZ

Borssele

70,00%

70,00%

70,00%

Sloewind B.V.

Middelburg

50,00%

50,00%

50,00%

Windpark Distridam vof

Terneuzen

50,00%

50,00%

50,00%

PVNed Holding B.V.

Middelburg

50,00%

50,00%

50,00%

Middelburg

100,00%

100,00%

100,00%

PVNed B.V.

Mechelen, België

99,90%

99,90%

99,90%

BMC Moerdijk B.V.

Arbel N.V. (België)

Moerdijk

50,00%

50,00%

50,00%

Sloe Centrale Holding B.V.

Vlissingen

50,00%

50,00%

50,00%

Vlissingen

100,00%

100,00%

100,00%

Sloe Centrale 3 B.V.

Middelburg

50,00%

n.v.t.

50,00%

Windpark Kloosterboer B.V.

Middelburg

50,00%

n.v.t.

50,00%

Vedis Reiniging B.V.

Terneuzen

50,00%

50,00%

50,00%

DELTA Mourik Industrial Services (DEMIS) vof

Terneuzen

50,00%

50,00%

50,00%

Sleco-Centrale N.V.

België

50,00%

50,00%

50,00%

Svex N.V.

België

50,00%

50,00%

50,00%

Wips N.V.

België

50,00%

50,00%

50,00%

Duitsland

50,00%

50,00%

50,00%

Dordrecht

n.v.t.

50,00%

n.v.t.

50,00%

50,00%

50,00%

Sloe Centrale B.V.

DELTA Industriële Reiniging B.V.

Indaver N.V.

HIM GmbH Gesellschaft fur die Verwertung von Sonderabfallen mbH& Co. KG DELTA Milieu Verbranding & Handel B.V. Depmer B.V. DELTA Milieu Afvalbergingen B.V. Zeeuwgrond B.V.

Nieuwdorp

DELTA Milieu Biofuels B.V. Ecofuels B.V. Laarakker Landbouw B.V.

Well, Limburg

50,00%

50,00%

50,00%

Well, Limburg

100,00%

100,00%

100,00%

DELTA N.V. Evides N.V.

Rotterdam

50,00%

50,00%

50,00%

Elsta B.V.

Middelburg

25,00%

25,00%

25,00%

Elsta B.V. & Co C.V.

Middelburg

24,75%

24,75%

24,75%

DELTA/Essent Lighting vof

Goes

n.v.t.

50,00%

n.v.t.

Geassocieerde deelnemingen DELTA Netwerkbedrijf B.V. Zebra GasNetwerk B.V.

Middelburg

33,33%

33,33%

33,33%

Zebra Activa B.V.

Middelburg

100,00%

100,00%

100,00%

Middelburg

33,33%

33,33%

33,33%

100,00%

100,00%

100,00%

66,67%

66,67%

66,67%

Zebra Pijpleiding vof Entrade Pipe B.V. Zebra Pijpleiding vof

112

Vught Middelburg



Deelneming

Vestigingsplaats

Aandeel in de deelneming

1)

31-12-2012

31-12-2011

Stem rechten

DELTA Energy B.V. Windpark Neeltje-Jans B.V.

Veere

40,00%

40,00%

40,00%

Windpark Zeeland 1 B.V.

Vlissingen/Kapelle-Schore

40,00%

40,00%

40,00%

NPG Willebroek N.V.

Antwerpen, België

49,00%

49,00%

49,00%

WT I B.V.

Amersfoort

40,00%

n.v.t.

40,00%

DELTA N.V. Sunergy Investco B.V. Fesil Sunergy AS

Noorwegen

n.v.t.

49,00%

n.v.t.

Middelburg

40,91%

40,91%

40,91%

Middelburg

46,00%

46,00%

46,00%

IHM cvba

België

30,00%

30,00%

30,00%

Ibogem cvba

België

35,12%

35,12%

35,12%

Intercommunale vereniging Verko N.V.

België

39,90%

39,90%

39,90%

Ecowest N.V.

België

42,61%

42,61%

42,61%

Sita Decontamination Services N.V.

België

26,00%

26,00%

26,00%

Ecov N.V.

50,00%

Partners Vliegveld Zeeland B.V. Zeeland Airport B.V. Indaver N.V.

Indaver Participaties N.V. België

50,00%

50,00%

Ivago cvba

België

50,00%

50,00%

50,00%

N.V. Brussel Compost

België

40,00%

40,00%

40,00%

DELTA Milieu B.V. AZN Holding B.V.

20,00%

20,00%

20,00%

B.V. Grondbezit AVI Moerdijk

Wijster Moerdijk

100,00%

100,00%

100,00%

B.V. Grondbezit AVI Moerdijk II

Moerdijk

100,00%

100,00%

100,00%

N.V. AZN

Den Bosch

100,00%

100,00%

100,00%

1,65%

1,65%

1,65%

Decu Beheer B.V.

n.v.t.

60,00%

n.v.t.

Decu C.V.

n.v.t.

59,76%

n.v.t.

n.v.t.

7,60%

n.v.t.

5,00%

5,00%

5,00%

Sustainable Energy Technology Fund C.V.

49,93%

49,93%

49,93%

Sustainable Energy Technology Fund II C.V.

60,28%

69,65%

60,28%

15,00%

15,00%

15,00%

34,96%

34,96%

34,96%

n.v.t.

50,00%

n.v.t.

Overige deelnemingen DELTA Netwerkbedrijf B.V. Energie Data Services Nederland B.V. DELTA Energy B.V.

DELTA N.V. N.V. KEMA Synergia Capital Partners B.V. DELTA Investerings Maatschappij B.V.

Business Park Terneuzen B.V. Indaver N.V. Vlar Papier N.V. Spanin N.V. Ecowest N.V. IVIO cvba Ivvo cvba 1) Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld.

1,50%

1,50%

1,50%

3,46%

3,46%

3,46%

113

Vennootschappelijke jaarrekening

Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 (voor resultaatverdeling) (x EUR 1.000)

Ref. no.

31-12-2012

31-12-2011

ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa

1

2.397

3.470


2

24.584

26.681

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen

3

1.030.124

996.809

Andere deelnemingen

3

318.001

327.997

Vorderingen op groepsmaatschappijen

3

-

59.567

Leningen u/g overige deelnemingen

3

600

418

Overige leningen

3

288

360

Uitgestelde belastingvorderingen

4

51.174

60.638 1.400.187

1.445.789

1.427.168

1.475.940

Vlottende activa Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen

127.415 5

115.458

2.742

10.364 130.157

Liquide middelen Totaal activa

Ref. no.

125.822

5.407

10.157

1.562.732

1.611.919

31-12-2012

31-12-2011

PASSIVA Eigen vermogen Eigen vermogen

6

1.052.889

Netto Resultaat

6

81.084

Voorzieningen

7

1.043.039 82.690 1.133.973

1.125.729

2.920

2.822

Langlopende verplichtingen Schulden aan groepsmaatschappijen Overige langlopende verplichtingen

8

7.080

-

209.805

306.533 216.885

306.533

Kortlopende verplichtingen Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden Totaal passiva

114

168.701 9

130.462

40.253

46.373 208.954

176.835

1.562.732

1.611.919


Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening (x EUR 1.000)

2012

2011

(36.405)

(75.500)

Resultaat deelnemingen

117.489

158.190

Resultaat

81.084

82.690

Resultaat uit eigen bedrijfsvoering

115


Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

DELTA N.V. is de naar Nederlands recht opgerichte houdstermaatschappij van een aantal groepsmaatschappijen die zich bezig houden met het opwekken, transporteren en leveren van energie alsmede het verrichten van milieu en kabeldiensten. De functionele valuta is de Euro. Alle bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in duizenden Euro’s. DELTA heeft gebruik gemaakt van de optie in Titel 9 Boek 2 BW om de vennootschappelijke jaarrekening op te stellen volgens de IFRS grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening met uitzondering van de groepsmaatschappijen en deelnemingen welke worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is op basis van artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven.

116

Waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling De deelnemingen worden gewaardeerd volgens de equity methode; deze is bepaald op basis van de netto vermogenswaarde (op basis van de IFRS-grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening) gecorrigeerd voor de waarde van de betaalde goodwill bij overname, verminderd met eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen op goodwill. Tevens wordt geen rekening gehouden met een minderheidsbelang derden en de putoptie Indaver, die in de geconsolideerde jaarrekening is opgenomen onder de overige langlopende verplichtingen. Dit wordt gecorrigeerd op de waarde van de desbetreffende groepsmaatschappij. Voor de overige grondslagen wordt verwezen naar de toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening.


Toelichting op de vennootschappelijke balans

1. Immateriële vaste activa (x EUR 1.000)

Totaal

Software

28.415

28.415

2011 Boekwaarde per 1 januari Investeringen

688

688

Afschrijvingen

(14.145)

(14.145)

Herrubricering/overige mutaties

(11.488)

(11.488)

3.470

3.470

Totaal

Software

3.470

3.470

Boekwaarde per 31 december

2012 Boekwaarde per 1 januari Investeringen

427

427

Afschrijvingen

(1.500)

(1.500)

2.397

2.397

Boekwaarde per 31 december Afschrijvingstermijnen in jaren

5

In 2011 zijn enkele IT-applicaties, die uitsluitend ten behoeve van één van de groepsmaatschappijen van DELTA zijn aangeschaft overgedragen aan die betreffende groepsmaatschappij. Hierdoor is de waarde van de activa op de balans van DELTA N.V. afgenomen en zijn de afschrijvingskosten in 2012 aanzienlijk lager dan in 2011.

117


2. Materiële vaste activa (x EUR 1.000)

Totaal




Activa in aanbouw

Bijdrage van derden

2011 Boekwaarde per 1 januari

27.510

18.256

6.923

1.562

1.736

(967)

Investeringen

-

-

-

-

-

-

Afschrijvingen

(914)

(733)

-

(181)

-

-

Desinvesteringen

-

-

-

-

-

-

Overige mutaties

85

1.585

(678)

(91)

(980)

249 (718)


26.681

19.108

6.245

1.290

756


27.399

19.108

6.245

1.290

756

Cumulatieve afschrijvingen en impairment

97.020

25.468

51.815

19.737

124.419

44.576

58.060

21.027

756

Totaal




Activa in aanbouw

Bijdrage van derden

Aanschafwaarde per 31 december

2012 Boekwaarde per 1 januari

26.681

19.108

6.245

1.290

756

(718)

Investeringen

28

6

-

22

-

-

Afschrijvingen

(789)

(658)

-

(131)

-

-

Desinvesteringen

(12)

-

-

(12)

-

-

Overige mutaties

(1.324)

(455)

(661)

(99)

(159)

50 (668)


24.584

18.001

5.584

1.070

597


25.252

18.001

5.584

1.070

597

Cumulatieve afschrijvingen en impairment

97.809

26.126

51.815

19.868

Aanschafwaarde per 31 december

123.061

44.127

57.399

20.938

597

0-40

7-40

5-15

n.v.t.

Afschrijvingstermijnen in jaren

Onder materiële vaste activa worden met name investeringen in huisvesting verantwoord. In 2012 hebben geen noemenswaardige investeringen of desinvesteringen plaatsgevonden.

118


3. Financiële vaste activa (excl. belastingvorderingen) (x EUR 1.000)

Boekwaarde per 31 december 2010 Terugboeking/opboeking kortlopend gedeelte

Deelnemingen in groepsmaatTotaal schappijen

Andere deelnemingen

Vorderingen op groepsmaatschappijen

Vorderingen op andere deelnemingen

Overige vorderingen

29.550

-

13.342

1.333.285

1.001.826

288.567

2.839

-

-

-

-

2.839

(2.271)

-

-

(3.000)

418

311

Resultaat

158.190

114.720

43.470

-

-

-

Verkoop / aflossing / dividend

(57.307)

(49.695)

(26.098)

33.017

-

(14.532)

Mutaties hedge-reserve

(77.314)

(77.314)

-

-

-

-

Aankoop / uitgegeven leningen

Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2011 Terugboeking/opboeking kortlopend gedeelte Aankoop / uitgegeven leningen Resultaat Verkoop / aflossing / dividend Mutaties hedge-reserve Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2012

27.729

7.272

22.058

(1)

-

(1.600)

1.385.151

996.809

327.997

59.567

418

360

165

-

-

-

165

-

2.280

-

-

1.670

610

-

117.489

52.416

65.073

-

-

-

(119.214)

(5.000)

(52.223)

(61.237)

(143)

(611)

(8.545)

(8.545)

-

-

-

-

(28.313)

(5.556)

(22.846)

-

(450)

539

1.349.013

1.030.124

318.001

-

600

288

De hedge-reserve laat een negatieve ontwikkeling zien in het jaar 2012. De mutatie is exclusief de bijbehorende belastinglatentie. De herwaardering naar reële waarde van deelneming N.V. KEMA is in 2011 opgenomen onder de overige mutaties. Door de verkoop in 2012 is de reële waarde gerealiseerd en is een tegengesteld effect zichtbaar op overige mutaties.

119


4. Uitgestelde belastingvorderingen

5. Overige vorderingen

De uitgestelde belastingvorderingen zijn ontstaan als gevolg van verschillen tussen de boekwaarde in de jaarrekening enerzijds en de fiscale boekwaarde anderzijds. Tevens zijn bedragen opgenomen in verband met compensabele verliezen. DELTA vormt daarnaast een hedge-reserve voor niet gerealiseerde waardemutaties op derivaten/handelscontracten ingevolge IAS 39/32.

(x EUR 1.000)

31-12-2012

31-12-2011

717

1.835

1.109

2.972

-

141

Overige en overlopende activa

591

4.926

Kortlopend deel langlopende uitgegeven gelden

325

490

Handelsdebiteuren Actuele overige belastingen Derivaten

Overige vorderingen Totaal

120

916

5.416

2.742

10.364


6. Mutatieoverzicht van het eigen vermogen (x EUR 1.000)

Totaal

Gestort aandelenkapitaal

Wettelijke reserve

1.129.814

6.937

87.812

41.837

-

1.167.395

(174.167)

-

-

-

-

-

(174.167)

174.167

Dividendbetaling

(50.000)

-

-

-

-

(50.000)

-

Overige mutaties

11.106

-

(11.327)

-

23.115

(682)

-

(66.950)

-

-

(66.950)

-

-

-

2.971

-

-

2.971

-

-

-

Bij: vpb-effect

16.098

-

-

16.098

-

-

-

Resultaatverdeling 2011

82.690

-

125.522

-

-

-

(42.832)

1.125.729

6.937

202.007

(6.044)

23.115

942.546

(42.832)

-

-

-

-

-

(42.832)

42.832

Dividendbetaling

(40.000)

-

-

-

-

(40.000)

-

Overige mutaties

Boekwaarde per 31 december 2010 Resultaatverdeling 2010

Mutaties in hedge-reserve energiederivaten Mutaties in hedge-reserve rentederivaten

Boekwaarde per 31 december 2011 Resultaatverdeling 2011

HerwaardeHedge- ringsreserve reserve deelneming

Overige Onverdeelde reserves winst

(36.961)

-

(15.700)

1

(23.115)

1.853

-

Mutaties in hedge-reserve energiederivaten

3.435

-

-

3.435

-

-

-

Mutaties in hedge-reserve rentederivaten

1.965

-

-

1.965

-

-

-

Bij: vpb-effect

(1.279)

-

-

(1.279)

-

-

-

Netto Resultaat 2012

81.084

-

7.126

-

-

-

73.958

1.133.973

6.937

193.433

(1.922)

-

861.567

73.958


De wettelijke reserve betreft de niet uitgekeerde winsten van deelnemingen; dientengevolge is de wettelijke reserve niet vrij uitkeerbaar. Dit geldt evenzeer voor de hedge-reserve welke in relatie moet worden gezien met de niet gerealiseerde resultaten uit de reële waardemutatie van de derivaten, gebruikt voor hedge-doeleinden. Ook de reserve, voortvloeiend uit activa bestemd voor verkoop, is een reserve die niet voor uitkering in aanmerking komt. Voor een verklaring van de mutaties in het eigen vermogen wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening.

In tegenstelling tot de geconsolideerde jaarrekening is het minderheidsbelang per groepsmaatschappij rechtstreeks in mindering gebracht op de betreffende groepsmaatschappijen conform de equity value methode.

121


7. Voorzieningen (x EUR 1.000)

Totaal

BMAP

Personeels voorzieningen

Boekwaarde per 1 januari 2011

3.372

408

2.964

-


5.534

650

884

4.000

Dotaties

260

-

260

-

Rentedotaties

122

8

114

(526)

Vrijval

(913)

-

(387)

Onttrekkingen

(848)

(70)

(778)

-

(1)

(1)

-

-

7.526

995

3.057

3.474

(4.704)

(400)

(830)

(3.474)

Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2011 Kortlopend gedeelte van voorzieningen Boekwaarde per 31 december 2011

2.822

595

2.227

-


4.704

400

830

3.474

883

-

883

-

97

5

92

-

Vrijval

(2.167)

-

(63)

(2.104)

Onttrekkingen

(1.657)

(1.000)

(657)

-

57

-

57

-

Dotaties Rentedotaties

Overige mutaties Boekwaarde per 31 december 2012

4.739

-

3.370

1.370

Kortlopend gedeelte van voorzieningen

(1.819)

-

(449)

(1.370)


2.920

-

2.920

-

De langlopende voorzieningen bestaan ultimo 2012 alleen nog uit personeelsvoorzieningen. De BMAP-voorziening betreft een voorziening in het kader van het Bedrijfsmilieuactieplan (BMAP); in de jaren 1991 t/m 1999 werd aan bepaalde categorieën verbruikers over de elektriciteit en gasleveringen een milieutoeslag in rekening gebracht welke de grondslag vormt voor deze voorziening. Resterende verplichtingen, voortvloeiend uit activiteiten welke in het verleden ten laste van de BMAP zijn uitgevoerd, worden op deze voorziening in mindering gebracht. Ultimo 2012 zijn er geen verplichtingen meer uit hoofde van BMAP.

122

Overige voorzieningen

Als gevolg van de invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel per 1-1-2006 zijn de verplichtingen die ten grondslag liggen aan de voorziening ziektekosten substantieel gewijzigd. Van de voorziening die in het verleden is gevormd resteert nog een bedrag van EUR 0,5 mln. Daarnaast kent DELTA als gevolg van CAO-bepalingen diensttijdgebonden uitkeringen toe aan personeelsleden. Vanaf het moment van indiensttreding wordt voor deze uitkeringen een voorziening gevormd op basis van verstreken dienstjaren, verwachte prijs- en salarisstijgingen (gemiddeld 2%), kansen op ontslag, invaliditeit en sterfte. De desbetreffende disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2011: 4,5%).


9. Overige schulden

8. Langlopende verplichtingen

(x EUR 1.000)

(x EUR 1.000)

Waarde per 1 januari Terugboeking kortlopend gedeelte Opgenomen leningen Aflossingen Mutaties Renteswap Overige mutaties

Aflossingen in het volgend boekjaar Totaal

2012

2011

306.533

146.383

2.301

2.157

180.000

165.000

(277.301)

(2.157)

-

(2.050)

7.170

(499)

218.703

308.834

(1.818)

(2.301)

216.885

306.533

31-12-2012

31-12-2011

Handelscrediteuren

3.448

12.692

Actuele belastingverplichtingen

6.731

5.571

-

2.107

1.818

2.301

Derivaten Kortlopend deel van de langlopende schulden Kortlopend deel van de voorzieningen

1.819

4.704

Overlopende passiva

13.346

14.998

Totaal overige schulden

16.983

22.003

Bankkrediet

13.091

4.000

Stand per 31 december

40.253

46.373

Onder overige schulden zijn onder andere het kortlopende gedeelte van de voorzieningen, het kortlopende gedeelte van de opgenomen gelden en de uitstaande crediteurenpositie verantwoord. Onder de actuele belastingverplichtingen zijn de te betalen omzetbelasting en energiebelasting opgenomen.

123


Niet uit de balans blijkende verplichtingen 403-Verklaringen DELTA N.V. heeft per balansdatum een verklaring zoals bedoeld in artikel 2:403 BW bij de Kamer van Koophandel gedeponeerd waarbij DELTA N.V. zich hoofdelijk aansprakelijk stelt voor de uit de rechtshandelingen van onderstaande dochterbedrijven voortvloeiende schulden. • DELTA Comfort B.V. • DELTA Energy B.V. • DELTA Ficus Holding B.V. • DELTA Infra B.V. • DELTA Kabelcomfort Netten B.V. • DELTA Onroerend Goed Ontwikkelingsmaatschappij B.V. • DELTA Pipe B.V. • DELTA Tolling Sloe B.V. • DELTIUS B.V. • LIMO Energie Nederland B.V. • LITRO Energie Nederland B.V. • ZeelandNet B.V.

124

Op grond hiervan en van jaarlijks bij de Kamer van Koophandel te deponeren instemmingverklaringen van de aandeelhouders zijn deze vennootschappen vrijgesteld van de voorgeschreven inrichtingsvoorschriften voor de jaarrekening. DELTA N.V. vormt met een aantal dochterbedrijven een fiscale eenheid en is als zodanig hoofdelijk aansprakelijk voor de diverse belastingverplichtingen van deze bedrijven.

Putopties DELTA N.V. heeft putopties verstrekt aan minderheidsaandeelhouders van Indaver.

Splitsingsplan – Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON) De Minister heeft op 2 december 2009 het splitsingsplan goedgekeurd. Het Gerechtshof in ’s-Gravenhage heeft op 22 juni 2010 de Splitsingswet op onderdelen onverbindend verklaard. In het licht van dit vonnis is de splitsing niet geëffectueerd; wel is zoveel mogelijk en zover als noodzakelijk voldaan aan de voorwaarden gesteld door de Minister. Tegen de uitspraak is cassatie ingesteld door de Staat. Op 24 februari 2012 heeft de Hoge Raad de zaak doorverwezen naar het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. Op 14 januari 2013 vond mondelinge toelichting van de causus door partijen plaats bij het Hof. Naar verwachting volgt de uitspraak van het Europese Hof niet voor eind 2013. Na de uitspraak van het Europese Hof wordt de zaak terugverwezen naar de Hoge Raad.


Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening

Het gemiddelde aantal medewerkers (FTE) in dienst van DELTA N.V. bedraagt 1.203 FTE in 2012 (2011: 1.171 FTE). Voor een toelichting op de bezoldiging van de statutaire bestuurders van DELTA N.V. wordt verwezen naar toelichting 18. (Personeelskosten) van de geconsolideerde jaarrekening. Voor een toelichting op de beloning van de Raad van Commissarissen van DELTA N.V. wordt verwezen naar toelichting 20. (Overige bedrijfskosten) van de geconsolideerde jaarrekening.

125


Honoraria accountant In 2012 heeft DELTA N.V. de volgende honoraria uitgegeven: (x EUR 1.000)

DELOITTE ACCOUNTANTS B.V. Onderzoek van de jaarrekeningen DELTA Groep

2011

2012

2011

2012

2011

428

615

-

-

428

615

89

67

-

-

89

67

-

19

7

-

7

19

48

93

92

135

140

228

565

794

99

135

664

929

Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten

Er is geen sprake van resultaatafhankelijke honoraria.

126

TOTAAL

2012 Andere controle-opdrachten

Totaal

OVERIGE ONDERDELEN DELOITTE NETWERK NLD

Ondertekening


Was getekend: Statutair bestuur

Raad van Commissarissen

Drs. R.J. Frohn, CEO

Ir. D. van Doorn, Voorzitter

Drs. F. Verhagen RA, CFO

Drs. Ing. J. Bout

J.G. van der Werf

B.P.T. de Wit, MA

127

Overige gegevens

Winstbestemming

Statutaire bepalingen inzake de winstbestemming

Voorstel resultaatverdeling

In artikel 39 van de statuten zijn de volgende bepalingen opgenomen inzake de winstbestemming.

(x EUR 1.000)

1. Indien de winst-en-verliesrekening, welke van de vastgestelde jaarrekening deel uitmaakt, een bedrag aanwijst als verlies, zal dit verlies ten laste worden gebracht van de algemene reserve. Indien deze reserve daartoe niet toereikend is, zal het resterende verlies ten laste komen van de winsten van volgende jaren. 2. Indien de winst-en-verliesrekening, welke van de vastgestelde jaarrekening deel uitmaakt, een bedrag aanwijst als winst, kan de Raad van Commissarissen ten laste van die winst bedragen toevoegen aan de algemene reserves. De resterende winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. 3. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders is bevoegd tot uitkering van één of meer interimdividenden en/ of andere interim uitkeringen te besluiten, mits aan het vereiste van artikel 2:105 lid 2 Burgerlijk Wetboek is voldaan blijkens een tussentijdse vermogensopstelling als bedoeld in artikel 2:105 lid 4 Burgerlijk Wetboek.

128

2012

2011

Resultaat

81.084

82.690

toevoeging aan de wettelijke reserve

(7.126)

(125.522)

Voor winstverdeling beschikbaar resultaat

73.958

(42.832)

Toevoeging/onttrekking aan de algemene reserve

33.958

(82.832)

Voorgesteld dividend

40.000

40.000


129

Overige gegevens

Deloitte Accountants B.V. Park Veldzigt 25 4336 DR Middelburg Postbus 7056 4330 GB Middelburg Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9895 www.deloitte.nl

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de aandeelhouders van DELTA N.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van DELTA N.V. te Middelburg gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2012, het geconsolideerde overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, het geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen en het geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2012 en de toelichting waarin opgenomen een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de vennootschappelijke balans per 31 december 2012 en de vennootschappelijke winsten-verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.

130

Member of

Deloitte Touche Tohmatsu Limited


waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van DELTA N.V. per 31 december 2012 en van het resultaat en de kasstromen over 2012 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.

Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van DELTA N.V. per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Middelburg, 29 maart 2013 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: W.A. de Leeuw RA

131

Overige gegevens

DELTA in cijfers, geconsolideerd (x EUR mln.)

2012

2011

Activa Immateriële vaste activa

390

395


1.010

1.036


1.015

1.035

600

695

Vlottende activa Liquide middelen

49

52

3.064

3.213

1.188

1.180

Passiva Groepsvermogen Voorzieningen

230

237

Schulden op lange termijn

859

842

Schulden op korte termijn

787

954

3.064

3.213

Opbrengsten Elektriciteit

1.084

1.002

Gas

337

424

Transport E&G

112

105

75

72

505

499

Telecommunicatie Afvallogistiek en milieudiensten Diversen Totaal opbrengsten

59

83

2.172

2.185

1.551

1.549

Kosten Inkoopwaarde netto omzet Reële waardemutatie handelsportefeuille

5

13

Overige opbrengsten

(33)

(32)

Netto bedrijfslasten

593

578

2.116

2.108

Totaal operationele kosten

132

Bedrijfsresultaat

55

77

Resultaat deelnemingen

78

85

Operationeel resultaat

133

162

Saldo van financiële baten en lasten

(30)

(24)

Resultaat voor belastingen

103

138

Vennootschapsbelasting

(14)

(35)

Resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten

(1)

(12)

Aandeel derden

(7)

(8)

Netto resultaat toekomend aan de aandeelhouders van DELTA N.V.

81

83

Voorgesteld dividend

40

40


DELTA kengetallen (x EUR mln.)

2012

2011

2.171,8

2.185,1

Elektriciteit

1.083,7

1.001,8

Gas

337,2

423,7


112,4

105,2

Telecommunicatie

75,1

72,2

Afvallogistiek en milieudiensten

504,6

498,9

Diversen

58,8

83,3

Netto-omzet waarvan:

Financieel Brutomarge

649,2

655,2

Operationeel resultaat

133,0

162,2

Resultaat voor vennootschapsbelasting

103,2

137,9

Nettoresultaat

81,1

82,7

EBITDA

293,0

281,9

Groepsvermogen (ex. dividend)

1.187,9

1.179,8

Balanstotaal

3.063,9

3.212,7

Ratio’s Rentabiliteit geïnvesteerd vermogen

6,1%

7,0%

Rentabiliteit vermogen toekomend aan aandeelhouders

7,2%

7,3%

Solvabiliteit

38,8%

36,7%

Interest Coverage Ratio

15,5

15,6

133

Overige gegevens

Berekeningswijze financiële ratio’s Rentabiliteit van het geïnvesteerd vermogen (ROIC) Bedrijfsresultaat + rentebaten uit financiële vaste activa + resultaat uit deelnemingen gedeeld door het geïnvesteerd vermogen x 100%.

Geïnvesteerd vermogen Som van vaste activa en netto werkkapitaal op balansdatum.

Rentabiliteit van het eigen vermogen (REV) Netto resultaat toe te rekenen aan de aandeelhouders van DELTA N.V., gedeeld door het eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van DELTA N.V.

Solvabiliteit Groepsvermogen gedeeld door het balanstotaal x 100%.

Interest Coverage Ratio Operationeel resultaat + afschrijvingskosten + rentebaten gedeeld door het saldo van externe rentelasten en rentebaten.

134


Voor vragen, opmerkingen of suggesties kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie en Public Affairs via telefoonnummer 0118 – 882000 of via [email protected]. Jaarbericht 2012 DELTA N.V. | Afdeling Communicatie en Public Affairs | Poelendaelesingel 10 | 4335 JA Middelburg T +31 (0)118 88 20 00 | F + 31 (0)118 88 21 00 | E [email protected] | W www.DELTA.nl Ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Middelburg onder nummer 22031457.

DELTA levert niet alleen energie maar bouwt ook een nieuw hoogspanningsverdeelstation

Recommend Documents