Inhoudsopgave Voorwoord .................................................................................... 7 Nieuwsbrief .................................................................................. 8 Introductie Visual Steps™....................................................... 8 Wat heeft u nodig? ..................................................................... 9 Systeemeisen ArcSoft PhotoStudio Darkroom 2 ............ 9 Hoe werkt u met dit boek? .................................................... 10 Uw voorkennis........................................................................... 11 De website bij het boek .......................................................... 11 Toets uw kennis ........................................................................ 11 Voor docenten ........................................................................... 12 De schermafbeeldingen ......................................................... 12 Deel 1 Uw camera en de techniek van het fotograferen 1. De digitale camera
15
1.1 De werking van een digitale camera ....................................16 1.2 Onderdelen van een digitale camera ...................................19 1.3 Soorten digitale camera’s.....................................................30 1.4 De functies van een digitale camera ....................................33 1.5 Controlelijst voor het kopen van een digitale camera ...........67 1.6 Extra benodigdheden ...........................................................70 1.7 Achtergrondinformatie ................................................................75
2. Digitaal fotograferen
79
2.1 Scherpstellen .......................................................................80 2.2 Compositie ...........................................................................83 2.3 Belichting .............................................................................93 2.4 Portret- en groepsfoto’s........................................................97 2.5 Landschapsfoto’s ...............................................................107 2.6 Architectuurfotografie .........................................................113 2.7 Achtergrondinformatie ..............................................................120
Deel 2 Uw digitale foto’s verbeteren 3. Starten met ArcSoft PhotoStudio Darkroom 2
123
3.1 ArcSoft PhotoStudio Darkroom 2 installeren ......................124 3.2 Oefenfoto’s kopiëren naar de vaste schijf van uw computer ............................................................................129 3.3 Darkroom starten ...............................................................130 3.4 Een foto openen .................................................................132 3.5 Een foto draaien .................................................................134 3.6 Ware grootte ......................................................................135 3.7 Inzoomen en uitzoomen .....................................................136 3.8 Een foto rechttrekken .........................................................138 3.9 Een foto bijsnijden ..............................................................139 3.10 Bewerkingen opslaan .......................................................141 3.11 Originele foto herstellen ...................................................144 3.12 Foto exporteren ................................................................144 3.13 Achtergrondinformatie ............................................................147 3.14 Tips ........................................................................................148
4. Foto’s verbeteren
153
4.1 Belichting aanpassen bij een overbelichte foto ..................154 4.2 Belichting aanpassen bij een onderbelichte foto ................157 4.3 Recepten gebruiken ...........................................................159 4.4 Grote verschillen in belichting ............................................161 4.5 De werkset Toon gebruiken ...............................................164 4.6 De witbalans van een foto aanpassen ...............................166 4.7 Een kleurzweem verwijderen .............................................170 4.8 Handelingen ongedaan maken en opnieuw doen ..............173 4.9 Bogen & Niveaus ...............................................................175 4.10 Een foto verscherpen .......................................................179 4.11 Handmatig ruis verwijderen ..............................................182 4.12 Achtergrondinformatie ............................................................184 4.13 Tips ........................................................................................185
5. Foto’s retoucheren
187
5.1 Rode ogen verwijderen ......................................................188 5.2 Vlekjes verwijderen ............................................................191 5.3 Gezichtsverfraaiing ............................................................193 5.4 Achtergrondinformatie ..............................................................199 5.5 Tips ..........................................................................................200
6. Bijzondere effecten en functies
201
6.1 Perspectief aanpassen.......................................................202 6.2 Het gereedschap Vignetteren gebruiken ............................205 6.3 Paarse randen verwijderen ................................................207 6.4 De Dode pixelrecorder gebruiken ......................................209 6.5 Een foto oud maken ...........................................................214 6.6 Achtergrondinformatie ..............................................................218
7. Foto’s afdrukken
219
7.1 De printerinstelling controleren ..........................................220 7.2 Foto afdrukken op paginagrootte .......................................222 7.3 Een rand aan de afdruk toevoegen ....................................224 7.4 Tekst aan de afdruk toevoegen ..........................................227 7.5 Afdrukken ...........................................................................230 7.6 Meerdere foto’s tegelijk afdrukken .....................................231 7.7 Sjabloon wisselen ..............................................................233 7.8 Sjabloon aanpassen...........................................................234 7.9 Aan de slag met uw eigen foto’s ........................................235 7.10 Visual Steps website en Nieuwsbrief ...............................236 7.11 Achtergrondinformatie ............................................................237 7.12 Tips ........................................................................................244
Bijlagen A. Hoe doe ik dat ook alweer? ...........................................247 B. ArcSoft PhotoStudio Darkroom 2 verwijderen ...... 248 C. Index .......................................................................... 250
10
Hoe werkt u met dit boek? Dit boek is geschreven volgens de Visual Steps-methode. U legt het boek naast uw computer of bij uw camera en voert alle opdrachten direct uit. Door de duidelijke instructies en de vele schermafbeeldingen en illustraties weet u precies wat u moet doen. Zo leert u vlot en zonder problemen werken met het programma en uw camera. In deel 2 van dit Visual Steps-boek ziet u verschillende tekens. Die betekenen het volgende:
Handelingen Dit zijn de tekens die een handeling aangeven: De muis geeft aan dat u iets met de muis moet doen. Het toetsenbord betekent dat u iets moet typen op het toetsenbord. De hand geeft aan dat u hier iets anders moet doen, bijvoorbeeld de computer aanzetten of een reeds bekende handeling uitvoeren. Naast deze handelingen wordt op sommige momenten extra hulp gegeven om met succes dit boek door te werken.
Hulp Extra hulp vindt u bij deze tekens: De pijl waarschuwt u voor iets. Bij de pleister vindt u hulp bij veelgemaakte fouten. 1
Weet u niet meer hoe u een handeling uitvoert? Dan kunt u dit met behulp van het cijfer achter deze voetstapjes opzoeken achter in het boek in de bijlage Hoe doe ik dat ook alweer?
U vindt in dit boek ook veel algemene informatie en tips over het programma. Deze informatie staat in aparte kaders.
Extra informatie De kaders zijn aangeduid met de volgende tekentjes: Bij het boekje krijgt u extra achtergrondinformatie die u op uw gemak kunt doorlezen. Deze extra informatie is echter niet noodzakelijk om het boek door te kunnen werken. Bij een lamp vindt u een extra tip voor het gebruik van het programma. In deel 1 van dit boek vindt u opdrachten die worden weergegeven met de hand . Deze opdrachten kunt u uitvoeren met uw camera.
15
1. De digitale camera Traditionele fotocamera’s worden tegenwoordig nog zelden gebruikt. Veel mensen zijn inmiddels in het bezit van een digitale camera. Een begrijpelijke ontwikkeling, want de voordelen van digitale fotografie zijn groot. Op een digitale camera met LCD-scherm kunt u direct het resultaat bekijken. Als u niet tevreden bent, maakt u een nieuwe foto. U bepaalt zelf welke foto’s u afdrukt of laat afdrukken en welke foto’s u digitaal bewaart. Bovendien kunt u uw foto’s bewerken op de computer en uw fotoverzameling via internet heel gemakkelijk delen met anderen. Dit hoofdstuk is interessant voor iedereen die al in het bezit is van een digitale camera. Waarschijnlijk kent u niet alle mogelijkheden van uw camera of weet u niet precies hoe u deze kunt gebruiken. In dit hoofdstuk worden de belangrijkste functies van een digitale camera toegelicht. Als u nog geen digitale camera bezit, maar wel een nieuwe digitale camera wilt aanschaffen, lees dan ook dit hoofdstuk door. In paragraaf 1.5 Controlelijst voor het kopen van een digitale camera vindt u een controlelijst voor het kopen van een digitale camera. In dit hoofdstuk leert u: • • • • • • •
over de werking van een digitale camera; de belangrijkste onderdelen van een digitale camera kennen; welke soorten digitale camera’s er zijn; de belangrijkste functies van een digitale camera kennen; waar u op kunt letten bij het kopen van een digitale camera; welke extra benodigdheden u kunt aanschaffen; begrippen kennen die te maken hebben met een digitale camera.
Let op! In dit hoofdstuk staan opdrachten die u kunt uitvoeren als u in het bezit bent van een digitale camera en de daarbij meegeleverde handleiding. Als u nog geen digitale camera heeft, kunt u deze opdrachten overslaan.
Tip Een overzicht van alle opdrachten vindt u op de website bij dit boek in het PDF-bestand Opdrachten. Druk het overzicht af en neem het mee als u de opdrachten gaat uitvoeren.
16
Handboek Digitale fotografie en fotobewerking
1.1 De werking van een digitale camera In een traditionele fotocamera zit een filmrolletje. Het licht valt door de lens op de film en vormt een beeld. Het beeld wordt tevens bewaard op de film. De film is dus zowel de ontvanger als het opslagmedium van het beeld. Bij een digitale camera ligt dit anders. Het licht wordt via de lens opgevangen door de beeldsensor. De beeldsensor zet het licht om in een elektrisch signaal. Met behulp van software wordt dit signaal in de vorm van afzonderlijke pixels vastgelegd op een geheugenkaart in de camera.
Eenvoudige weergave van de werking van een digitale camera.
Een pixel is een beeldpunt met een bepaalde kleur en helderheid. Deze eigenschappen van een pixel worden als getal opgeslagen op een geheugenkaart. Deze getallen worden vervolgens weer omgezet naar een beeld, zodat u de foto op het LCD-scherm van de camera kunt bekijken. Op de computer kunt u goed zien dat een foto is opgebouwd uit pixels: Open een foto in het programma Paint Paint vindt u in de map Bureau-accessoires in de programmalijst van Windows. Zoom een aantal keren in met het gereedschap
17
Hoofdstuk 1 De digitale camera
Op een sterk ingezoomde foto kunt u de afzonderlijke pixels goed zien.
Het aantal pixels waaruit een opname bestaat, is medebepalend voor de kwaliteit van de foto. Bij digitale camera’s geeft de resolutie het aantal pixels van de lichtgevoelige beeldsensor aan. Een foto met een groot aantal pixels, oftewel een hoge resolutie, is gedetailleerder dan een foto met een lage resolutie. De resolutie bepaalt dan ook hoe groot de foto kan worden afgedrukt. Foto’s met een hoge resolutie kunnen groter worden afgedrukt dan foto’s met een lage resolutie. Bij camera’s wordt de resolutie gemeten in megapixels (Mpixel). De meeste camera’s hebben tegenwoordig minimaal 5 megapixels. Zolang u foto’s niet op een heel groot formaat wilt laten afdrukken of een heel klein deel van een foto wilt uitvergroten, is dit ruim voldoende. Het gebruik van een groot aantal megapixels levert niet alleen maar voordelen op. De fotobestanden worden bijvoorbeeld erg groot wat betreft opslag. Bovendien zorgt het grote aantal megapixels soms voor ruis op een foto. Een foto met ruis ziet er spikkelig of korrelig uit. Onderstaande tabel geeft een indruk van de relatie tussen het afdrukformaat en het aantal megapixels. Hierbij moet rekening worden gehouden met de DPI, oftewel de Dots Per Inch. Voor de hoogste afdrukkwaliteit wordt meestal uitgegaan van 300 DPI. In het algemeen geldt: hoe groter het afdrukformaat en hoe groter de kijkafstand, hoe minder pixels er nodig zijn per inch. Voor de wat grotere afdrukformaten mag de afdrukkwaliteit dan ook gerust tussen de 50 en 100 DPI liggen. Meer achtergrondinformatie over resolutie, pixels en afdrukformaten vindt u in Hoofdstuk 7 Foto’s afdrukken. Afdrukformaat vergrotingen 20 x 30 cm 30 x 45 cm 40 x 60 cm 60 x 90 cm 80 x 120 cm
Aantal megapixels per DPI 50 DPI 0,3 0,5 1,0 2,1 3,8
100 DPI 1,0 2,1 3,8 8,3 14,9
150 DPI 2,1 4,8 8,4 18,9 33,5
200 DPI 3,8 8,4 14,9 33,5 -
Aanbevolen camera 300 DPI 8,4 18,9 33,5 -
5 Mpixel 5 Mpixel 5 Mpixel 6 Mpixel 8 Mpixel
153
4. Foto’s verbeteren In het eerste deel van dit boek heeft u veel geleerd over het instellen van uw digitale camera en het maken van goede foto’s. U zult zien dat de foto’s die u maakt steeds beter worden. Toch blijft het altijd mogelijk dat een foto niet helemaal wordt zoals u van te voren had gedacht. Sommige foto’s kunt u dan gewoon nog een keer nemen. Andere foto’s zijn onvervangbaar, omdat het moment waarop ze genomen zijn nooit meer terugkomt. Die speciale foto’s kunt u met behulp van de geavanceerde gereedschappen in Darkroom vaak nog sterk verbeteren. Zo kunt u bij foto’s die te licht of te donker zijn de belichting aanpassen. Vooral door gebruik van flitslicht ontstaan er soms verkeerd belichte foto’s. Het kan ook voorkomen dat door fel zonlicht het contrast tussen zonnige en schaduwrijke plekken te groot is. Zoals u in dit hoofdstuk kunt lezen, kunt u aan foto’s met deze problemen nog veel verbeteren. Een ander veelvoorkomend probleem is dat foto’s niet altijd even mooi van kleur zijn. Deze foto’s kunt u aanpassen door de witbalans te veranderen, of door een kleurzweem te verwijderen. Digitale foto’s van landschappen en objecten die ver weg zijn, zijn vaak niet helemaal scherp. Dat komt door de omzetting van het beeld in pixels en doordat het onderwerp te ver weg is. Met Darkroom laat u zelfs die foto’s er snel beter uitzien. Met Darkroom beschikt u over krachtige gereedschappen waarmee u uw foto’s kunt verbeteren en in dit hoofdstuk leert u hoe u dat kunt doen. In dit hoofdstuk leert u: • • • • • • • • • • •
de belichting kunt aanpassen bij een overbelichte foto; de belichting kunt aanpassen bij een onderbelichte foto; recepten gebruikt; grote verschillen in belichting aanpast; werkt met de werkset Toon; de witbalans van een foto aanpast; een kleurzweem verwijdert; handelingen ongedaan maakt en opnieuw uitvoert; werkt met de werkset Bogen & Niveaus; een foto verscherpt; ruis verwijdert.
Let op! De oefenfoto’s die bij dit boek worden meegeleverd, mogen in verband met het copyright dat bij de fotograaf ligt, uitsluitend worden gebruikt voor de oefeningen in dit boek. Het is dus niet toegestaan om de afbeeldingen voor andere doeleinden te gebruiken, in gedrukte vorm te publiceren of via internet te verspreiden.
154
Handboek Digitale fotografie en fotobewerking
Let op! Op de oefenfoto’s die bij dit boek worden meegeleverd, is onderaan een copyrightregel aanwezig. Daarin wordt de naam van de fotograaf vermeld. Op de schermafbeeldingen in dit boek is deze copyrightregel niet zichtbaar in de foto’s. De aanwezigheid van de copyrightregel heeft geen invloed op de oefeningen die u met deze foto’s gaat uitvoeren.
4.1 Belichting aanpassen bij een overbelichte foto Met de werkset Belichting kunt u zowel overbelichte als onderbelichte foto’s aanpassen. Start Darkroom
4
Open de Browser
1
Voeg de foto’s Overbelicht, Onderbelicht 1 en Onderbelicht 2 toe aan de 5 fotomand De drie foto’s staan nu in de fotomand onder in het venster: Linksboven in het venster: Klik op
Het Verwerkingscherm wordt geopend.
Klik op U ziet de overbelichte foto in het voorbeeldgebied:
