Jaarverslag over het jaar 2009
deEinder
steun bij een zelf te kiezen levenseinde
JAARVERSLAG 2009
Stichting De Einder op humanistische grondslag Kamer van Koophandel Alkmaar nr. 41241519 Postbus 32 5690 AA Son informatietelefoon 0900 2211122
[email protected] www.deeinder.nl © Stichting De Einder
1
Jaarverslag over het jaar 2009
Inhoudsopgave Het bestuur leidt het jaarverslag in Jaarverslag over het jaar 2009 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Samenstelling bestuur Bestuursvergaderingen Vertegenwoordiger van de counselors in het bestuur Counselors Financiën Juridische zaken Lidmaatschappen Publiciteit Publicaties 10. Bereikbaarheid van de counselors 11. Statistische gegevens
pagina 2
4 4 4 4 5 5 6 6 6 7 8
2
Jaarverslag over het jaar 2009
HET BESTUUR LEIDT HET JAARVERSLAG IN Voor u ligt het jaarverslag 2009. Het eerste volle jaar voor een nagenoeg geheel vernieuwd bestuur. Een jaar ook waarin bestuur en counselors aan elkaar hebben kunnen wennen. Consolidatie van wat goed is en ontwikkelen wat ontbreekt, dat was het motto van 2009. Dat klinkt mooi maar is minder eenvoudig uitgevoerd of geïmplementeerd. Draagvlak, samenhang en planning zijn de sleutelwoorden. Daar is dan ook nadrukkelijk in geïnvesteerd, ook al is dit niet terug te vinden in een jaarverslag. De weerslag daarvan zult u pas in het volgende jaarverslag terug vinden. Om toch reeds nu een tipje van de sluier op te lichten: inhoudelijke verdieping, professionalisering van De Einder en de met haar samenwerkende counselors en de geloofsbrieven van het nieuwe bestuur. Dat alles staat u in 2010 te wachten en daar zijn we in dit verslagjaar 2009 reeds mee begonnen. Plannen maken dus, in nauw overleg met counselors en onze politieke en maatschappelijke omgeving. Reageren op incidenten ook en ons voordeel doen met media aandacht voor het gedachtegoed van onder meer De Einder: het zelfbeschikkingsrecht van het autonome individu.
Enno Nuy Voorzitter van het bestuur
3
Jaarverslag over het jaar 2009 Samenstelling Bestuur Voorzitter: Enno Nuy. Vicevoorzitter: Ronald Visser. Secretaris: Dick van Brink Contactpersoon counselors: Margo Klijn-Pot, tevens webmaster. Penningmeester: Tom Thalhammer. Wim Kousemaker: bestuurslid ( juridische zaken). Aycke Smook: bestuurslid
In april 2009 zijn twee nieuwe bestuursleden middels een advertentiecampagne geworven. Dick van Brink is in de functie van secretaris aan het bestuur toegevoegd. Het bestuurslid dat was aangezocht voor de portefeuille PR en communicatie heeft helaas na een hele korte periode zijn functie weer neergelegd. Die vacature in het bestuur is geheel 2009 niet opgevuld. Het bestuur heeft ook in april afscheid genomen van Ruut Nieuwenhuis, voorzitter en Adri Brolsma-Polling, vicevoorzitter en medeoprichtster van de stichting. Ruut Nieuwenhuis is nog als counselor betrokken bij De Einder, Adri Brolsma als adviseur. Eind 2009 is het bestuur versterkt met de oncoloog Aycke Smook die tevens voorzitter is van de European Federation of Right to Die Societies.
1. Bestuursvergaderingen Het bestuur vergaderde tien keer. De voorzitter heeft in 2009 regelmatig contact gehad met de voorzitter van de NVVE en de Stichting Vrijwillig Leven (SVL). Bestuursleden en counselors waren regelmatig aanwezig op themabijeenkomsten en discussieavonden waar zij het gedachtegoed van De Einder voor het voetlicht hebben gebracht.
2. Vertegenwoordiger van de Counselors in het bestuur Bert van Hulzen vertegenwoordigde de counselors in het bestuur in nauw overleg met de counselors.
3. Counselors Eind 2009 bestond de groep samenwerkende counselors uit twaalf personen. Dit is een vrij stabiele groep van ervaren counselors. Regelmatig worden geïnteresseerde kandidaat counselors geïntroduceerd. Het aantal counselors is in balans met het aantal hulpvragen dat jaarlijks
4
Jaarverslag over het jaar 2009 door hen wordt beantwoord. In 2009 was er geen aanleiding om de werving van counselors te intensiveren. In 2009 zijn de trainingen en de themabijeenkomsten gecombineerd Er zijn vier zaterdagen georganiseerd waarop de counselors hun vaardigheden hebben vergroot en waarop zij tot onderlinge uitwisseling zijn gekomen. Het systeem van mentoring, waarbij een nieuwe counselor als mentee gekoppeld wordt aan een ervaren counselor/mentor, is in 2009 voortgezet. Het bestuur heeft de wens om te komen tot een professionele structuur waarbinnen de counselors optimaal worden opgeleid en ondersteund, concrete invulling gegeven met een opleidingsplan dat in nauwe samenwerking met de counselors tot stand is gekomen. De belangrijkste kenmerken van dit opleidingsplan zijn: - Er wordt in de deskundigheidsbevordering onderscheid gemaakt tussen aspirant counselor, counselor en senior counselor. Het scholingsaanbod dat nog verder wordt ontwikkeld, is afgestemd op de specifieke behoefte van deze drie groepen counselors; - Er is sprake van ( deels) verplichte trainingen voor met name aspirant counselors. Eind 2009 is door het bestuur, ook in het kader van de verdere professionalisering, een klachtenprocedure ontworpen. In 2010 wordt een klachtencommissie ingesteld met een externe voorzitter en dan beschikt De Einder over een transparante procedure om met klachten om te gaan. Het bestuur vindt de professionalisering een belangrijk thema dat in 2010 verder wordt uitgewerkt. Te denken valt nog aan een vorm van registratie/accreditatie voor de counselors. Vanwege de wisselingen in het bestuur en de plannen om tot een professionele structuur voor de counseling te komen, heeft het bestuur plannen ontwikkeld om begin 2010 samen met de counselors een dag te organiseren waarop verschillende inhoudelijk thema`s met elkaar verkend en besproken worden. Het bestuur hecht veel waarde aan de relatie met de counselors en wil hen optimaal kunnen ondersteunen in hun werk.
4. Financiën Ook in 2009 is het zo dat de structurele kosten en uitgaven de structurele inkomsten ruim overstijgen. De financiële armslag die er wel is, komt voort uit de nalatenschap uit 2008. Het bestuur heeft besloten een deel van dit vermogen aan te spreken om een communicatieplan uit te voeren. Het vorige bestuur had een aanzet gemaakt en het huidige bestuur heeft dat aangepast. Het communicatieplan moet onder meer leiden tot het
5
Jaarverslag over het jaar 2009 aanzienlijk vergroten van het aantal donateurs waardoor ook de structurele inkomsten worden vergroot. Eind 2009 zijn stappen gezet om met behulp van een externe partij het communicatieplan om te zetten in concrete acties.
5. Juridische zaken In 2009 is door een van de counselors een beroep gedaan op het juridisch steunfonds. Het fonds is bedoeld als steun voor counselors en bestuursleden voor het geval zij onverhoopt in conflict komen met het openbaar ministerie in verband met de uitoefening van hun werkzaamheden voor de stichting of hun counseling. Ook bestuursleden en personen die op verzoek van het bestuur werkzaamheden voor De Einder uitvoeren, kunnen een beroep doen op het steunfonds.
6. Lidmaatschappen en relaties De Einder is lid van de Humanistische alliantie en van de World Federation of Right to Die Societies. Het bestuur overweegt om zich aan te sluiten bij de CG-Raad of bij de APCP. Onderzocht wordt of een lidmaatschap bij een van deze verenigingen een positieve bijdrage kan leveren bij het bereiken van een of meerdere doelstellingen van De Einder. Pas in 2010 wordt daarin de finale afweging verwacht.
7. Publiciteit De Einder heeft een financiele bijdrage geleverd aan Margot Donkervoort voor het maken van haar film “Ongeneeslijk Oud”. Deze film zal op televisie worden vertoond en zal zo een bijdrage leveren aan de discussie over het zelfgekozen levenseinde. Boudewijn Chabot heeft aangekondigd dat zijn boek: “Uitweg, een waardig levenseinde in eigen hand”, begin 2010 uitkomt en hij is graag bereid de inhoud van dit nieuwe boek met de counselors te bespreken tijdens een themadag. De Einder is, zoals eerder opgemerkt, regelmatig te gast tijdens themabijeenkomsten in het land, en zowel de bestuursleden als de counselors sturen met enige regelmaat ingezonden stukken naar tijdschriften en kranten. Een enkele keer wordt een bijdrage, bijvoorbeeld als ingezonden brief, geplaatst. In het communicatieplan dat het bestuur heeft opgesteld speelt vindbaarheid van De Einder een grote rol. Mensen die ons willen bereiken, moeten De Einder goed kunnen vinden. In 2010 zal in dat kader een campagne starten en wordt de website aangepast aan de behoefte van deze tijd. 6
Jaarverslag over het jaar 2009 Het bestuur heeft een enkele advertentie geplaatst in haar streven de vacatures in het bestuur te vullen. Het blijkt moeilijk te zijn geschikte kandidaten te vinden.
8. Publicaties Ook in het afgelopen jaar is het kwartaalbulletin verschenen. Het werd toegezonden aan donateurs die jaarlijks minstens 10 euro op de bankrekening van de stichting storten en aan een aantal vakmatig geïnteresseerden, maar ook aan instanties die geïnteresseerd zouden moeten zijn in de problemen rond een zelfgekozen dood. De redactie werd gevormd door Frank Vandendries en Ton Vink, beide werken ook als counselors. Begin 2010 heeft het bulletin een „facelift‟ gekregen. De brochure is een door Stichting De Einder uitgegeven document met als titel „Begeleiding van mensen met een doodswens‟. De brochure geeft lezers (vaak mensen die de regie over het eigen levenseinde willen behouden) enig inzicht in de materie, in de mogelijkheden en de onmogelijkheden. Ook het uiterlijk en de inhoud van de brochure wordt in 2010 aangepakt. Nu is er een brochure die aan de verschillende doelgroepen die De Einder probeert te bedienen, wordt verstrekt. Het bestuur wil daarin meer differentiatie aanbrengen en wil komen tot verschillende versies van de brochure waardoor de doelgroepen veel meer op maat kan worden voorzien van voor hen relevante informatie.
9. Bereikbaarheid van de counselors De counselors zijn bereikbaar via het landelijk telefoonnummer 09002211122, genaamd INFOTEL. Bellers krijgen daar informatie over eventueel te raadplegen counselors. Vanuit de groep counselors werden suggesties gedaan om dit nummer gebruiksvriendelijker te maken. De informatie op INFOTEL wordt up-to-date gehouden. Inmiddels is besloten de telefoongegevens van de counselors die daar prijs op stellen, ook op de website van de stichting te plaatsen.
10.
Statistische gegevens
In dit hoofdstuk vindt u de verwerking van de gegevens uit de registratie die door de counselors wordt bijgehouden. Reeds vanaf het moment van oprichting beoogt Stichting De Einder openheid te geven over de gang van zaken. Enerzijds om het thema zelfdoding maatschappelijk bespreekbaar te maken, anderzijds om kenbaar te maken dat het bestaan van de stichting van blijvende betekenis is. Het jaarverslag is daar onder meer een uiting van. 7
Jaarverslag over het jaar 2009 1. Aantal cliënten naar geslacht
350 300 250 200
Man Vrouw
150 100 50 0 2006
2007
2008
2009
2. Aantal clienten naar woongebieden
8
Jaarverslag over het jaar 2009 3. Leeftijdsopbouw van clienten
4. Aantal clientcontacten en aantal clientcontacten per counselor
9
Jaarverslag over het jaar 2009 5. Wijze van in contact treden met counselor 2009 via een andere counselor
2
2008
2007
2006
3
1
2
via bestuursleden St. De Einder via internet (divers)
1 113
113
92
37
via de media (incl. geschreven pers)
33
73
84
53
via familie, vrienden of kennissen
51
27
48
11
via een hospice
1
1
via de huisarts
5
5
1
1
via GGZ/psycholoog/psychiater/spv-er
8
5
4
3
via een uitvaartverzekering via de NVVE
1 22
via de SVL via SWOZZ
1
26
10
9
1
1
1
1
via Humanistisch Verbond
1
via Kubler Ross Stichting
1
via SOS THD (Sensoor)/Correlatie
2
2
2
3
6. Aantal contacten per cliënt
In dit overzicht zijn alle vormen van contacten samengenomen: face-to-face, per telefoon, per e-mail, per post. Er is een stijgende behoefte van cliënten om na een eerste kennismaking vervolggesprekken te hebben. 10
Jaarverslag over het jaar 2009 7. Totaal aantal zelfdodingen
De cijfers over zelfdoding over het jaar 2009 worden door het CBS pas laat in 2010, dus na het verschijnen van dit jaarverslag, bekend gemaakt. Na een daling in 2007 valt de stijging in 2008 op. 8. Overleden cliënten bekend bij counselors
Nadrukkelijk moet worden vermeld dat het mogelijk is dat er meer cliënten overleden zijn (door zelfdoding of anderszins), maar dan is dat bij de counselors niet bekend gemaakt.
11
Jaarverslag over het jaar 2009 Redenen daarvoor kunnen zijn: Het wordt eenvoudigweg niet gemeld. De counselor vraagt het niet en de cliënt en mogelijke naasten denken er niet uit zichzelf aan om het melden; Gezien het huidige politiek-juridische klimaat wordt er weinig gemeld. Er blijft dus nog steeds meer in het verborgene; Een overlijden wordt niet gemeld omdat men de counselor niet wil belasten; Het contact met de counselor spitste zich hoofdzakelijke toe op Informatieoverdracht; Er is geen meldingsplicht. 9. Aantal overledenen ingedeeld naar leeftijd en geslacht
12
