dec. 2014

REPORTAGE Reisverhaal

De natuur is er prachtig. Pedreira do Campo, Figueiral e Praínha.

Een rotseiland in de branding…Santa Maria!

26

Foto's (2): Ivo Madder.

Op 'Pedrinha' zijn er veel kloven en holten.

Hippocampus nov./dec. 2014

Spoelen van het duikmateriaal.

O

Het duikcenter is zogenaamd 'rebrea t h e r v r i e n d e l i j k ', maar communiseer wel goed op voorhand welke koppelingen je nodig hebt.

Frank De Boosere in actie: "Een kern van hoge luchtdruk vormt zich boven de Azoren en drijft richting Europa. De komende da-


Paulo Oliveira en natuurlijk ook de andere duikgidsen, wisselen voor jou het duikmateriaal voor de tweede duik.

nze groep bestond uit acht ervaren duikers die dankzij duikreisspecialist 'Wild Water' en sponsoring door de 'Toeristische Dienst van de Azoren' de kans kregen aan promotieprijs een 'Try out' (een korte versie van een normale duikreis) te maken op het kleinste en zuidelijkste eiland van de Azorenarchipel: Santa Maria, ont dekt in 1427 door de Portugese kapitein Diogo de Silves en waar het gelijknamig schip van Chris toffel Columbus op zijn terugreis van de nieuwe wereld een ganse tijd verbleef. Omdat het een 'Try out' betrof, konden we niet rechtstreeks naar Santa Maria vliegen. Met Jetair vlogen we in 4 uur naar Sào Miguel, waar we na een overnachting, gevolgd door een walvisboot tocht in de voormiddag, overstapten in een tur bopropeller voor een vlucht van 20 minuten om de 90 km oceaan te overbruggen naar ons eiland en er neer te strijken op de kleine luchthaven van de hoofdstad 'Vila do Porto'. Vanuit de lucht biedt Santa Maria een fantastische aanblik, een vul kanisch rotseiland dat opduikt vanuit de blauw groen getinte Atlantische oceaan omzoomd door het witte schuim van de branding. Het eiland is slechts 6,5 km breed en 16,7 km lang. Er leven 5.700 bewoners, vooral landbouwers, vissers en plaatselijke kleinhandelaars. Santa Maria is doorspekt met askleurige kloven, smalle valleien en vruchtbare hoogplateaus waarop honderden koeien en schapen grazen. De dicht begroeide bossen op de heuveltoppen worden overscha duwd door de 537 meter centraal gelegen hoge berg: Pico Alto. Vila do Porto werd in 1430 ge sticht door uitgeweken Portugezen afkomstig van het vasteland uit de Algarve. Aan een van de zee beschermde inham bouwden ze een aanlegha ven en op de hellingen van de aanpalende hoge

heuvel kwamen hun woningen. Op de afgeplatte top zien we de wit gekalkte muren van het fort 'Sào Bras'. Ze werpen een schaduw op op de jachthaven.

verblijf Het '4* Hotel Colombo', waar we logeerden, is centraal op het ei land gelegen (de sterren zijn met een korrel zout te nemen!) en het duikcentrum 'Haliotis' is er in on dergebracht. Het wat verouderde hotel steekt af tegen de helder blauwe hemel en de mozaïek van groene weilanden en de vele klei ne huizen met hun typische rode dakpannen, omringd door kleuri ge bloemperken. Het langwerpige gebouw met zijn talrijke identieke vensters telt maar drie verdiepin gen. De kamers zijn proper, com fortabel en ruim, de belangrijkste aspecten die noodzakelijk zijn voor een geslaagd duikverblijf. De bre de inkomhal, het restaurant en het zwembad missen een beetje gezelligheid, maar dat is absoluut niet storend tijdens onze reis. De nadruk ligt in de Azoren immers op de prachtige duiken, de charme van de omgeving en de mensen!

Haliotis Diving Center Eén groot voordeel aan dit hotel is trouwens dat het duikcentrum zich ter plaatse bevindt. Het is onder

gen betekent dit droog en zonnig weer!". Dat horen we steeds graag verkondigen op radio en tv. Als we echter met ons groepje duikers eind september 2014 om 19.30 u

Bruno Vanherck was de onderwatervideograaf van ons team.

De vuurworm (Hermodice carunculata) is alom vertegenwoordigd.

landden op het vliegveld van Ponta Delgada, de hoofdstad van Sào Miguel, het grootste eiland van de Azoren, kregen we eerder te maken met een laag drukgebied want het vliegtuig dook door een dik wolkendek en werden wij bij het uitstappen op de tarmac verwelkomd door klammige motregen. De temperatuur verraste echter gelukkig met een vochtige 22°C. Hippocampus nov./dec. 2014

27


gebracht in de uiterste zijvleugel van het hotel op het gelijkvloers aan de ingangs poort. Het is genoemd naar een schelp die veelvuldig voorkomt in deze wateren en is onderverdeeld in een verkoops- en administratief lokaal, afzonderlijke kleed kamers voor mannen en vrouwen met aan palende wc en stortbad. De 54-jarige Paulo Oliveira, een stevige gebronsde bonk met eeuwige stoppelbaard (een Jerommekes uitgave) en zijn sympathieke medewerkers Philippe en Macedonia (wat een voornaam voor een jonge vrouw!) runnen de zaak op treffelijke wijze zonder teveel 'blablabla'. Haliotis beschikt over een dertigtal outfits voor duikers, twee comfortabele 'RIB's' (rubberboten met vaste bodem) van 8 me ter lang (goed voor 12 duikers en de nodige duikflessen voor 2 duiken), ingericht met inox bergplaatsen voor de geëquipeerde flessen achter de zitbank van de duikers. Beide rubberboten zijn voorzien van een

Een wijnboer.

koppel 300 pk benzinemotoren. Er is een busje en pick-up voor het vervoer van klanten en materiaal. Achteraan het hotel staat een ruime stofvrije hangar waar het 200/300 bar vulpaneel met compressor (in geluidloze kast) en 60 flessen (waaronder een tiental met dubbele kraan) zijn onder gebracht. Een buffer van 5 x 50 liter/200 bar flessen zuurstof staan er opgesteld ten dienste van de nitrox- en technische duiker. Alles is goed onderhouden en zeer netjes.

bezienswaardigheden Zoals reeds vermeld is het voor de bezoe kers een 'must' om een dag uit te trekken voor een 'sightseeing' rondrit met huurau to (voordelig) door en rond het eiland. Over Santa Maria verspreid staan tientallen oude windmolens en kerken, gebouwd in de alom tegenwoordige lavarots. Zij zijn ver sierd, zoals zovele huizen, met de gekende kleurrijke Portugese 'azulejos' (gebakken

tegels) . De mooiste te bezoeken kerken zijn de 'Nossa Senhora da Assunçao' in de stad Vila do Porto, vooral gekend om zijn authentiek Vlaams houtsnijwerk uit de 16e eeuw, alsook de 'Nossa Senhora da Puri ficaçao' in het gehucht Santo Espirito. De meerderheid van de huizen pronken met gelijksoortige witgekalkte ronde schou wen, typerend voor privé bakovens. Wat mij echter zal bijblijven is het bezoek aan het bedevaartsoord 'Nossa Senhora de Fatima'. De kapel is gebouwd op een hoge heuvel met prachtig uitzicht over zee. Van af de weg leiden 150 trappen naar het ge bedsoord. Toen wij er toevallig stopten was een vrouw van middelbare leeftijd de ste nen treden op haar knieën stuk voor stuk aan het beklimmen waarbij ze telkens een gebed prevelde… je moet het maar doen en dan nog in volle zon! De baaien 'Sào Lourenzo' en 'Praia For mosa' zijn de enige badplaatsen met een

Berenkreeft.


Op 'Banco Joào Lopes' zien we veel scholen trekkersvissen.

Murene.

28


fijn korrelig zandstrand. Ze worden dan ook het hele jaar door druk bezocht door de plaatselijke bevolking om te zonnen, te zwemmen en te snorkelen. Ondanks dat rond het eiland het speervissen zon der duikfles is toegestaan, zwemmen er heel veel grote tamme tandbaarzen rond. De baaien liggen als een hoefijzervorm in de diepte, kennen slechts een smalle toe gangsweg met langs de ene kant een snoer van huisjes en aan de andere kant de open zee. Ze worden ingesloten door, enerzijds het er achterliggende gebergte en ander zijds de steil oplopende klippenkust. Op een honderdtal meter hoogte is er langs de geasfalteerde weg een parking aangelegd die de toeristen een schitterend uitzicht biedt. Met zijn 537 m hoge berg kijkt de 'Pico Alto' centraal uit over het eiland. Zijn flanken zijn omringd door dichte bossen. Een smal le goed onderhouden baan kronkelt er naartoe langs vruchtbare valleien, kleine

dorpjes, grillige kloven en bermen met een ongelooflijke variëteit aan wilde bloemen. Het landschap laat een blijvende indruk na. Op onze tocht naar de meest zuid oostelijk gelegen 'Baia da Maia' stopten we even om eilands unieke attractie te bewonderen, de wa terval 'Cascada do Aveiro'. Spijtig genoeg viel er slechts een straal tje zoet water vanuit de 110 meter loodrechte en zwartgeblakerde lavawand in de ondiepe poel aan haar voet, waarop een familie een den drijvend van de zon genoot. De toegang tot het Maia reservaat wordt bewaakt door de nog steeds werkende vuurtoren 'Gonçalo Vel ho'. Het witkleurige gebouw met zijn rode lichttoren werd neergezet op de steile noordoostelijke kaap. Aan de voet ervan liggen de, door de

Ambrosia (duikplaats nabij Santa Maria - Azoren).

golven aangevreten ruïnes van de laatste walvis fabriek van het eiland. De Maia-baai is gekenmerkt door zijn talrijke eenvormi ge lage vissershuisjes waar de vroegere walvisjagers met hun familie woonden. De regering verplicht de huidige bewoners ze in hun originele staat te bewaren. Ze wor den nu vooral opgekocht door Amerikanen, Canadezen en begoede Portugezen van het vasteland en dienen als vakantieverblijf. Maia bezit geen zandstrand maar wel een open zeezwembad beschermd door een aangelegd betonnen muurtje waartegen de deining van de oceaan zich schuimend te pletter stort. Een verkoelende ervaring die we ons niet wilden ontzeggen door met de hoog opspattende golven in het zwem bad te duiken. Paulo introduceerde ons in het restaurantje 'O Grota' (één van de twee eethuisjes in het kustplaatsje) van de door de bewoners alom gekende eigenares Aida. De vijftigjarige gastvrouw ontving ons op joviale en uitbundige wijze. Zij werd ge

De tandbaarzen bij Formigas komen als het ware vragen om gestreeld te worden.


De onderwaterfauna en -flora is vergelijkbaar met de Middellandse Zee.

Een schorpioenvis.


29


de duikplaatsen boren in Maia, maar haar ouders weken in haar prille jeugd uit naar Boston /USA, waar ze 30 jaar verbleef, vandaar dat ze het Amerikaans vloeiend spreekt met een pit tig accent. De forse vrouw met een stem als een operadiva liet ons niet alleen genieten van haar enthousiaste levenswijze maar verraste ons tevens op een schotel vers ge vangen kabeljauw en overvloedig plaatse lijk geteelde wijn, geperst uit een lichtelijk zoete druif met een nasmaak van de grond waarop de rank groeit. De wijngaarden bestaan uit kleine percelen aangelegd op boven elkaar uitgegraven terrassen van de steile hellingen die de badplaats bescher men. Het product wordt niet uitgevoerd en is enkel geschikt voor eigen consumptie en voor de eventuele bezoekers. Oh ja, voor ik het vergeet! De meeste traditionele ge rechten op de Azoren worden bereid met een overvloed aan look.

Er zijn officieel 10 duiksites (in werkelijk heid zijn het er meer) rond Santa Maria. Gedurende ons kort verblijf hebben wij er acht van bedoken, waaronder de 36 km uit de kust gelegen 'Ilhéus das Formigas' en 'Banco Dollobàrat', waarover men meestal in superlatieven spreekt, want tijdens de zomer is het er de ontmoetingsplaats van makreel- en hamerhaaien, pijlstaartrog gen, tandbaarzen en voorbij trekkende pot vissen. We deden deze duikplaatsen aan tij dens onze laatste duikdag. Het vergde meer dan anderhalf uur varen met de 'RIB' om eindelijk aan te komen aan de paar puntig uit zee opstekende rotspartijen van de For migas, gekenmerkt door een kleine vuurto ren. Tijdens de trip er naar toe kruisten er een groep van tientallen spitsneusdolfijnen onze boot. Nieuwsgierig en speels als ze zijn, zwommen, doken en buitelden de die ren een ganse tijd rond en voor de boeg van

Een tandbaars op 'João Lopes reef'.

de varende RIB. Dit maakte veel goed tijdens de lastige overtocht. Spijtig genoeg waren we op het einde van het seizoen op bezoek en konden er, buiten één duivelsrog, enkel de aldaar steeds huizende 10-tallen tand baarzen bewonderden die ons nieuwsgierig tegemoet zwommen en zich vragend lieten strelen. De onderzeese 'sec' Dollobàrat ligt ten oosten van de Formigas op 10 minuten varen. Een prachtige vulkanische onder watertopografie met mooie basaltzuilen en 'drop offs'. Maar ook hier was het spectacu lair groot wild afwezig, omdat we op het ein de van het seizoen ter plaatse waren. Zonde want doorgaans treft men hier gemiddeld 10 à 15 mobula’s, en een zeldzame keer zelfs scholen tot 35 exemplaren. Gelukkig zijn er rond Santa Maria zelf een paar unieke duikplaatsen, die wel onze ver wachtingen inwilligden. De eerste duik tijdens deze 'Try out', een checkduik, deden we op 'João Lopes reef'.

Een comfortabele RIB, goed voor 12 duikers en de nodige duikflessen voor 2 duiken.

30



Het open zeezwembad van het dorpje Maia is een verkoelende ervaring.

het einde van de duik zien we nog een zee schildpad en een school barracuda's. Onze tweede duikdag begint met een duik op 'Banco Joào Lopes'. Deze duikplaats ligt voor de uiterst noordwestelijke kaap van het eiland en vraagt een halfuur varen. Daar het onderwaterrif uit de kust ligt kan er regelmatig tamelijk veel stroming voor komen. Tevens is het een diepe duikplaats want de drie onderzeese 'secs', die evenwij dig naast elkaar liggen, rijzen vanop 50 m tot 20 m onder de oppervlakte. Je ziet hier dan ook veel soorten vissen, onder andere de geelvin barracuda en scholen jagen de horsmakrelen. De duiksite 'Ilhéu das Lagoinhas' heeft als bijnaam 'Tartaruga'. Het ligt ten noorden van Santa Maria, rond een steil uit zee oprijzende basalt monoliet, het is 200 m verwijderd van een in zee uit stekende kaap met aanpalende baai, waar mede het in het ondiepe is verbonden. De indrukwekkende rots, gekenmerkt op zijn

top door een uitsteeksel dat er uitziet als een tepel, meet ongeveer 100 m diameter op 50 m hoog. Ze is hier en daar lichtelijk begroeid met mos en biedt toevlucht aan verscheidene zeevogels. De ondiepe na tuurlijke dam (6 m tot 12 m diep) tussen de baai en de monoliet is chaotisch bezaaid met grote rotsblokken. Bij het dalen werd ik plots attent gemaakt op een lange dik ke paling die van onder zulk blok uitstak. Daar ik dacht met een 'conger' te maken te hebben streek ik nieuwsgierig op de korrelige zandbodem neer en keek onder de rots. Wat een verrassing, het bleek een staart die toebehoorde aan een slapende stekelrog met een spanwijde van minstens 2 meter. En dit was maar het aperitief want de hoofdschotel diende zich aan achter de hoek van de rots waar een lage grot onder dak bood aan zes van haar familieleden. Schitterend! Onze onderwaterfotografen en -videografen konden hun hart ophalen.

Voor het spotten van walvissen en dolfijnen moet je in de Azoren zijn.


Het oppervlakte water was 22°C en op 40 meter diepte was het nog 20°C. Voor som migen was het een niet spectaculaire testen introductieduik. Anderen genoten dan weer van de grote tandbaars in het begin van de duik en de grote solo barracuda. Een paar hadden zelfs het geluk tijdens de decostop twee duivelsroggen te zien. 'Pedrinha' deden we in de namiddag na een middagpauze in de haven. Het ligt op slechts 10 minuten varen van de jachtha ven en deze onderwaterrotspartij is een uit loper van de steile kust. Helder water met veel kloven en holten waar tussen de ge bruikelijke vissen van de Middellandse Zee zwemmen, maar dan iets groter en kleur rijker. Op 40 m diepte komt een plaatselijke bewoner ons 'goede dag' zeggen, een dikke bruinrood gevlekte tandbaars die met zijn snuit tot voor de cameralens komt parade ren en ons vervolgens een tijdje vergezel de op de verdere verkenningstocht. Tegen

Klaar voor een walvisspotbootocht. Fo

to

:M

ich

el

Bo

el

s


bleven vleugelklappend cirkels rond ons zwemmen op dezelfde diepte. Na 40 minu ten waren de meesten echter genoodzaakt, door luchtbeperking, wederom de opper vlakte te vervoegen. Enkel Michel Boels, de enige duiker met een 'rebreather', zijn buddy en onderwaterfotograaf Ivo Madder en de cameraman Bruno Vanherck, konden de mobula's nog een tiental minuten lan ger bewonderen.

Dusky Grouper of Merou (Epinephelus marginatus).


besluit over deze 'Try out'

'Baixa do Ambrosio' is zonder twijfel één van de beste en meest bedoken plaatsen van het eiland. Ten noordwesten ligt het 5 km uit de kust en kan enkel bezocht wor den bij kalme zee en door ervaren duikers. Een oppervlakte boei is met een kabel, als

Rode zw ijnslipvis (Bodianu of de 'Re s scrofa) d hogfish ).

32


markering, vast geankerd aan een langwerpig onderzees rif op 50 m, maar de bedoeling al daar is niet tot op de bodem te dalen. We lieten ons vallen langs de daallijn tot ongeveer 25 m en daar uit het 'wazige blauw' verschenen plots als 'prima ballerina's' een dozijn 'mobulas', meer bepaald de Mobula tarapacana (sikkelv induivelsrog of Azoren mobula). Paulo had ons verplicht vlak rond de daallijn te blijven zwe ven, en gelijk kreeg hij, want de groep manta's

Hotel Colombo is gelegen buiten het cen trum van het stadje, waar er meer uit gangsmogelijkheden zijn zoals gezellige bars met terras en plaatselijke restaurant jes. Die verscheidenheid aan restaurants en bars zorgt ook voor een gastronomische meerwaarde aan de reis, en zet de ‘couleur locale’ van de bestemming extra in de verf. Daarom raden we iedereen aan om een huurwagen te reserveren. Als bezoeker is het trouwens aangeraden ten minste één dag uit te trekken om het eiland te ver kennen, want zijn prachtige natuur en ver scheidenheid aan landschappen en baaien zijn fenomenaal. Santa Maria is volgens ons niet geschikt voor groepen waaraan niet-duikers deelnemen. Deze laatste kun nen met een huurwagen het eiland ont dekken, maar de mogelijkheden zijn niet

9 dagen/ 7 nachten € 1219,00 p.p.

Ontdek de schitterende onderwaterwereld van Curaçao, vanuit Kura Hulanda Lodge & Beach Club! Alleen het huisrif is al meer dan de moeite waard, maar ga ook eens met een huurauto op pad en ontdek de vele kantduikmogelijkheden in de omgeving. Bij Go West Diving is het uiteraard mogelijk om bootduiken te reserveren, zodat ook bijvoorbeeld een duik bij 'Mushroom Forest' in jullie logboek kan komen te staan. Ook voor de niet-duikers is er voldoende te beleven in dit mooie resort met diverse faciliteiten! Voor een uitgebreide beschrijving van het resort verwijzen we naar onze website.

www.abctravel.nl

Speciale aanbieding voor 16 dagen/14 nachten: van € 1719,00 voor € 1599,00 Dit is inclusief: Retourvlucht per KLM Economy Class, luchthavenbelasting/brandstoftoeslag, 23 kilo ruimbagage, aankomst- en vertrektransfer, 7 of 14 overnachtingen in een Hotelkamer Gardenview op basis van logies, 6 of 12 dagen ongelimiteerd gebruik fles, lucht en lood bij Go West Diving, diensten van de lokale vertegenwoordiging. Niet inbegrepen: administratiekosten € 20,00 per boeking en calamiteitenfonds € 2,50 per boeking. Optioneel: huurauto vanaf de luchthaven: vanaf € 150,00 voor 7 dagen (in deze prijs is de korting reeds verwerkt, die geldt voor het vervallen van de transfers). De prijs is gebaseerd op vertrek vanaf 1 april, maar uiteraard is het ook mogelijk om deze mooie reis eerder te plannen. Informeer naar de mogelijkheden.

ABC Travel | De Klomp 120 | 7511DJ Enschede NL | tel: +31 (0)53 3030012 | [email protected]


Het 'Try out team' bezoek bij Aida (dame in bikini) van het restaurant 'O Grota'.

Foto: Michel Boels.

eindeloos, waardoor een week verblijf te lang wordt (tenzij een boek aan het zwem bad oplossing brengt). Om comfortabel te zitten kunnen de RIB's maximum 10 dui kers met uitrusting aan. De duikers dienen tevens een zekere ervaring te hebben, ten minste een 2*Duiker met bootduikervaring, want duiken vanop een 'RIB' is niet evi dent voor iedereen, vooral als de zee iets woeliger is en gepaard met korte golfslag. Verplaatsingen met een RIB naar en van de duikplaats kennen een niet te onderschat ten vermoeiende impact. Daarbij gebeuren de meeste duiken tussen de 20 en 40 m diepte. Het beste duikseizoen voor de Azo ren archipel is vanaf juni t.e.m. september. Het water heeft dan een temperatuur die schommelt tussen de 23°C en 25°C en zijn er tevens de 'grote beesten' te zien (mobu la's, scholen barracuda's, blauwe haaien en potvissen).  Rudi Schollaert

ADVERTENTIE

34


dec. 2014

Recommend Documents