DE TYPOLOGIEËN VAN HET WITWASSEN VAN GELD EN VAN DE FINANCIERING VAN TERRORISME
Nathalie Laukens Criminologe CFI-CTIF IBR - 17 oktober 2008
CFI ?
• eenheid van financiële informatieverwerking; • opgericht bij wet van 11 januari 1993; • samengesteld uit financiële deskundigen en uit een gedetacheerde hoofdofficier van de federale politie; • staat onder het toezicht van de Ministers van Justitie en van Financiën en onder leiding van een magistraat; • rol van filter tussen de melders en de gerechtelijke overheden;
Opdrachten?
• wet van 11 januari 1993; • link en filter tussen de financiële en de gerechtelijke wereld. • Opdrachten: – ontvangst van de meldingen van verdachte verrichtingen; – identificatie van ernstige aanwijzingen van witwassen van geld of financiering van terrorisme; – doormelding van de dossiers aan de gerechtelijke overheden.
Onderzoek: De CFI onderzoekt de meldingen door de inlichtingen te groeperen die zij kan verkrijgen van: • • • • • •
de in de wet bedoelde ondernemingen en personen; de gerechtelijke overheden; de politiediensten; de administratieve diensten van de Staat; het Europees Bureau voor Fraudebestrijding (OLAF); de buitenlandse eenheden die inlichtingen verstrekken op basis van samenwerkingsakkoorden.
Doormelding van de dossiers :
De CFI moet het dossier doormelden aan de gerechtelijke overheden van zodra zij ernstige aanwijzingen van witwassen van geld of financiering van terrorisme vaststelt.
Resultaten Meldingen Aantal nieuwe dossiers Aantal dossiers doorgemeld aan de parketten Bedragen m.b.t. de aan de parketten doorgemelde dossiers (in miljoen EUR)
2007 12.830 4.927 1.166
Résultats
623,7
Dossiers die betrekking hebben op VZW’s:
1.dossiers inzake witwassen van geld; 2.dossiers inzake financiering van terrorisme.
Geval 1 van witwassen: gebruik van een vereniging als dekmantel voor witwasverrichtingen die verband houden met handel in clandestiene arbeidskrachten Melding van bank A: - aanzienlijke overdrachten afkomstig van verschillende vennootschappen in Azië; - ten gunste van meerdere rekeningen op naam van de vereniging STICHTING; - het geld werd contact afgehaald of overgedragen ten gunste van de persoonlijke rekening van de heer SMO, werknemer van de vereniging. Melding van bank B: - meerdere contante stortingen op de rekening van de heer SMO; - het geld werd contant afgehaald of uitgegeven in luxeboetieken.
Onderzoek van de CFI: • totaalbedrag: 1.000.000 EUR; • de aard en het volume van de verrichtingen leken geen verband te houden met de normale werkzaamheden van een vereniging; • het niveau van de privé-uitgaven van de heer SMO kwam niet overeen met zijn socio-economisch profiel; • politie-informatie gaf aan dat de vereniging STICHTING werd gebruikt door de heer RICH om Chinese onderdanen op het Belgische grondgebied toe te laten en hen vervolgens in de EU aan het werk te zetten; • de heer RICH stond aan het hoofd van de handel; • de heer SMO gaf advies aan de heer RICH; • de humanitaire activiteiten van de vereniging leken dienst te doen als dekmantel voor financiële verrichtingen die in verband kunnen worden gebracht met witwassen van geld verbonden aan de handel in clandestiene werkkrachten.
Geval 2 van witwassen: gebruik van een vereniging voor het verrichten van een investering in onroerende goederen Melding van de bank: -de rekening van de vereniging SAINT werd in vijf dagen tijd gecrediteerd door contante stortingen voor een aanzienlijk bedrag; - het geld werd gebruikt voor de aankoop van een onroerend goed.
Onderzoek van de CFI: • de heer BONI, volmachthebber van de rekening, was gekend voor oplichting en misbruik van vertrouwen; • politie-informatie gaf aan dat hij religieuse praktijken beoefende en op zijn aanhangers een kracht uitoefende die met deze van goeroes van sektebewegingen kan worden vergeleken; • zijn activiteiten leverden een aanzienlijke geldstroom op; •het contante geld gestort op de rekening van SAINT zou afkomstig kunnen zijn van misbruik van vertrouwen en oplichting van zijn volgelingen; • het geld werd witgewassen dank zij de investering in onroerende goederen.
Geval 1 van terrorisme: gebruik van een vereniging voor de financiering van terrorisme Melding van de bank: - er werden verdachte verrichtingen uitgevoerd door de heer LOOK, een Belgische onderdaan die volmachthebber is van de rekening van de in België gevestigde vereniging BLUE; - de heer LOOK wou een aanzienlijk contant bedrag storten op de rekening van BLUE; - het geld was bestemd om te worden overgedragen op de rekening van een notaris bij wijze van voorschot voor de aankoop van een onroerend goed; - de heer LOOK had de oorsprong van het geld onvoldoende verantwoord door te verwijzen naar giften; - de heer LOOK had zich niet gericht tot het agentschap waar de rekening van BLUE was gedomicilieerd; - het bankagentschap had de storting geweigerd en de heer LOOK aangeraden om zich wenden tot het agentschap BLUE.
Onderzoek van de CFI: •het onderzoek van de historiek van de rekening van BLUE gaf op de creditzijde talrijke contante stortingen aan die waarschijnlijk overeenkwamen met giften; •onder de debetverrichtingen viel de uitgifte van een cheque een aantal maanden voordien op naam van een notaris voor de aankoop van een onroerend goed; •de dekking van deze cheque bestond enerzijds uit giften en anderzijds uit een overschrijving in opdracht van de heer LOOK; •het onderzoek van de persoonlijke rekening van de heer LOOK gaf de uitvoering aan van meerdere contante stortingen die overeenkwamen met giften van particulieren; •de debetverrichtingen bestonden enerzijds uit overschrijvingen ten gunste van BLUE en anderzijds uit internationale overschrijvingen ten gunste van de heer NAM.
•de heer LOOK had connecties met personen gekend voor hun terroristische activiteiten , waaronder de heer NAM; •na de weigering van het bankagentschap om de verrichting uit te voeren heeft de heer LOOK zich nooit begeven naar het agentschap waarbij de rekening van BLUE was gedomicilieerd; •de heer LOOK leek gebruik te maken van BLUE om onder deze dekmandel geld in te zamelen op zijn persoonlijke rekening, waarvan een deel niet voor liefdadigheidsdoeleinden werd gebruikt maar naar het buitenland werd overgedragen ten gunste van de heer NAM waarschijnlijk voor het financieren van terrorisme.
Geval 2 van terrorisme: gebruik van de rekeningen van verschillende verenigingen als transitrekeningen Melding van de bank: -de rekeningen van verschillende verenigingen werden gecrediteerd door talrijke overschrijvingen en stortingen; -de bedragen waren betrekkelijk klein en kwamen overeen met giften van particulieren; -het geld werd overgedragen ten gunste van de persoonlijke rekening van een manager van één van de verenigingen.
Onderzoek van de CFI: • uit politiebronnen was één van de verenigingen gekend om zijn banden met een terroristenorganisatie; •de rekening van deze vereniging, evenals deze van twee andere verenigingen, waren gecrediteerd met kleine bedragen die overeenkwamen met giften van particulieren; •de mededelingen verwezen naar humanitaire hulp ten gunste van het Midden-Oosten.
•het merendeel van de ontvangen gelden was overgedragen naar de persoonlijke rekening van een manager van één van de verenigingen; •deze manager had uiteindelijk het totale bedrag contant afgehaald; •een financiële structuur leek te zijn opgezet om de verzamelde giften in omloop te brengen: deze giften werden na doorvoering via diverse rekeningen geopend op naam van de verenigingen, contant afgehaald; •de humanitaire acties van de verenigingen leken dienst te doen als dekmandel voor financiële verrichtingen die met terroristenactiviteiten in verband dienen te worden gebracht.
Besluit • • • • • +
Verschuiving van verschijnselen Gebruik van VZW’s Belang van de waakzaamheid van de melders Kennis van de huidige tendenzen Rol van de typologieën www.ctif-cfi.be
