De Riethoorn Oktober 2014
Informatieblad voor leden van Tuinvereniging ‘Spoorzicht’
Spuisluis 29, 2408 PP, Alphen aan den Rijn
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014
Harsweg 13b - 2461 EZ - Ter Aar - Tel. 0172-609298 - www.tuinhoutdiscount.nl ALLES VOOR GROOTHANDELS PRIJZEN DIRECT UIT VOORRAAD LEVERBAAR - LUXE SCHERMEN - PLANKEN - BALKEN
- PERGOLA’S - PALEN - VLONDERS
Openingstijden ma t/m vrij 7.30 - 18.00 zaterdag 7.30 - 17.00 - KINDERSPEELHUISJES - BLOKHUTTEN
IN HARDHOUT EN GEIMPREGNEERD HOUT
Kwekerij E. Duivenvoorden aardbeienplanten en pioenrozen Ook voor particuliere verkoop
Turfspoor 57 2165 AW Lisserbroek Tel. : Fax: Mob.: Email:
0252-410701 0252-421304 06-51318630
[email protected]
www.kweduivenvoorden.nl Pagina |2
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 Inhoudsopgave Het Bestuur en Commissies 4 1. Van de Voorzitter 6 2. Van de Redactie 7 3. Even voorstellen… 8 4. Fietsen met barbecue 9 5. Phi 10 6. De “Dag van de tuin” 12 7. Fotopagina “Dag van de Tuin” 13 8. Congres “Europese dag van de tuin 14 9. Mededeling over andere zaadleverancier 15 10. Wist u… 16 11. Uw oogst bewaren 17
Najaar 2014: Schouw in de periode 13 oktober t/m 19 oktober. Herschouw in de periode 24 november t/m 29 november. Pagina |3
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014
Bestuur Voorzitter
Rob Brederode (E14)
[email protected]
Secretaris
Auke Laarmans
[email protected]
Penningmeester Han Keyzer (Co2
[email protected] Ledenadministratie Kees de Rijk
[email protected] Beheer, onderhoud en bouwzaken KZ Beheer, onderhoud Sectie A
Peter van Rijnwoude (Co7
[email protected] Menno v. Heijningen
[email protected]
Algemene zaken Bart Plooij (A18)
[email protected] Inname-/uitgifte tuinen Inname- en uitgifte Kees de Rijk Contributie en gebruiksvergoeding tuin in bruikleen. Giro 3163510 Bank 391634380
06-41310335
Han Keyzer
424999 na 19.00 uur
Terreinbeheerder
Peter van Rijnwoude (Co7)
06-49831648
Terreinbeheer
Ruud Jansen (Co14) Marcel Pels (A10) Kees de Rijk (LZT) Paul Bröking (Cl14)
06-83044291 744438 06-41310335
Terreinbeheer sectie A
Menno van Heijningen (Sectie A)
479931
Commissies
Pagina |4
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 Bouwcommissie: tekeningen & vergunningen
Peter van Rijnwoude (Co7)
Taxatiecommissie
G. de Jong (Di 14/16) S. Garthoff (Di 24) A. Martens (Di15) Arie Boxmeer (Cl19) Jan Hanselaar (Co11) Bert Drolenga (Co6) Fabian de Rijk (LZT) (webmaster) Remon Theuns (LZT) Theo Vergeer (Br11) Nico Verkade (Br8) Erica Keyzer (Co2) Esther v. Heyningen Sjaak van der Salm (Br14)
Redactiecommissie
Websitecommissie LedenwervingsCommissie en Evenementencommissie
Schouwcommissie
06-49831648
Marcel Pels (A10) Bertus Mensing (Er10) Jo van den Hoven (Bi9) Joop Dol (Br5) Albert Martens (Di15)
Correspondentieadres: Tuinvereniging Spoorzicht, Auke Laarmans, Spuisluis 29 2408 PP Alphen aan den Rijn
Vergaderschema 2014 8 januari Algemeen Bestuur
Juli-Augustus Facultatief
15 Januari met Commissieleden
10 September Algemeen Bestuur
12 Februari Algemeen Bestuur
1 Oktober met Commissieleden
12 Maart Algemeen Bestuur
8 Oktober Algemeen Bestuur
9 April Algemeen Bestuur
12 November Algemeen Bestuur
15 April Ledenvergadering
10 December Algemeen Bestuur
14 Mei Algemeen Bestuur 11 Juni Algemeen Bestuur
Pagina |5
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 1. Van de Voorzitter Wat was het weer een goed seizoen… Nadat het voorjaar geweldig was en het tot eind juli goed weer is geweest, hopen we dat het najaar het ook goed gaat doen, zodat we de oogsten kunnen binnenhalen. Ook de fruitbomen hebben het dit jaar geweldig gedaan dus is de opbrengst groot. De jaarlijkse fietstocht was dit jaar helaas met wat minder deelnemers, maar het was weer als vanouds. De tocht was uitgezet door Sjaak van der Salm en we werden weer voorzien van een grandioze barbecue bij Piet de Kwaasteniet op het Rietveldse pad. Mijn complimenten voor al diegene die hier aan hebben mee gewerkt. Ook kwam het bericht binnen dat we de Riethoorn niet meer kunnen laten drukken bij het vertrouwde adres. Dit in verband met de veroudering van de drukpers. Wij als bestuur en Arie Boxmeer zijn erg druk bezig geweest om een andere drukkerij hier voor te kunnen vinden, maar dit gaat niet zo gemakkelijk, de kosten zijn te hoog. Het bestuur is tot de conclusie gekomen om dit digitaal te gaan doen. Dit betekent dat alle leden die nog geen email-adres hebben opgegeven, dit alsnog kunnen doen en dit te sturen naar de ledenadministratie. Voor degene die geen computer hebben wordt nog naar een oplossing gezocht. Wat ook al eerder was medegedeeld zijn we op zoek gegaan naar een andere zaadleverancier die ons de zaden zou kunnen leveren. Dit is de firma Royal Sluis uit Enkhuizen, de prijzen komen bijna op hetzelfde neer. Deze firma heeft ook biologische zaden en knolvoetvrije zaden. Over de pootaardappels wordt nog nagedacht hoe en wat we gaan doen en welke rassen hier geschikt voor zijn, dit omdat we de laatste jaren last hebben van de aardappelziekte “phytophthora”. De uitkomst wordt later bekend gemaakt. Met vriendelijke groet, Rob Brederode
Pagina |6
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 2. Van de Redactie Als dit nummer van De Riethoorn uitkomt, is de zomer alweer voorbij. Het was wel een bijzondere zomer: met veel mooi weer maar ook met veel buien en wat voor buien… echte plensbuien waren het, die menige tuin onder water zette. De verwachting is dat deze trend de komende jaren doorzet. Misschien iets om rekening mee te houden, bijvoorbeeld door drainage aan te leggen, de slootkanten te verstevigen, wateropvang goed te regelen, enzovoorts. Op 30 Augustus j.l. vierde de onze vereniging “De dag van de tuin”. Jammer dat het weer niet helemaal meehielp, maar het werd zeker geen fiasco, mede dankzij onze collega-tuinders die zich ingezet hadden om er toch een succes van te maken! Ook een bedankje naar de mensen van de Gemeente die met hun gratis tas met inhoud gretig aftrek vonden.
De vereniging Spoorzicht mag jammer genoeg geen gebruik meer maken van de drukpers van de Maranathakerk om ons tuinboekje te drukken. De reden is dat de apparatuur aan vervanging toe is en dat is een dure grap. Voorlopig doet deze pers het nog wel, maar dan alleen voor drukwerk van genoemde kerk. Dus naarstig op zoek naar een andere mogelijkheid om ons tuinboekje te drukken, diverse offertes aangevraagd en gekregen, maar het bestuur vindt de offertes te hoog van prijs. Dan maar digitaal en met een andere opmaak, zie hier het eerste resultaat! Gebleken is dat niet iedereen gelukkig is met deze verandering. Een enquête onder onze leden zal moeten uitwijzen hoe het definitief verder moet gaan. Na 15 jaar Redactionele werkzaamheden aan ons Tuinblad “De Riethoorn” gaan Arie Boxmeer en Jan Hanselaar stoppen met het verzorgen ervan. Wij zijn van mening dat wij dit werk al te lang doen en het beter is om jongere mensen dit te laten overnemen. Wij wensen de nieuwe verzorgers veel succes toe! Pagina |7
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 3. Even voorstellen Graag wil ik mij voorstellen aan de lezers van De Riethoorn. Ik ben namelijk sinds kort lid van de redactiecommissie van De Riethoorn. Ik heb al wat ervaring met dit werk. Tot eind vorig jaar was ik lid van de redactie-commissie van het tuinblad van de tuinvereniging Alphen aan de Ridderbuurt. Ik hielp met de lay-out van het blad en interviewde leden. Na mijn functioneel leeftijdsontslag heb ik eerst een aantal jaren een paar dagen in de week bij een hovenier gewerkt. Ik vond dat zo leuk dat ik daarna voor mezelf ben begonnen met een volkstuin aan de Ridderbuurt, dicht bij huis. Met veel plezier ben ik daar een aantal jaren lid geweest. Toen kwamen er verhuisplannen. En ja mijn vrouw en ik zijn onlangs naar Kerk en Zanen verhuisd. Wat doen we met de tuin? Een tuin dicht bij huis is toch wel erg gemakkelijk! Contact gezocht met Peter van Rijnwoude en gelukkig was er een mooie tuin beschikbaar, die ik toegewezen kreeg. Het leuke van een volkstuinvereniging vind ik het onderlinge contact van de leden. Weet je iets niet dan is er altijd een buurman of een buurvrouw die het wel weet. Mooi vind ik ook dat je elkaar gewoon helpt als dat nodig is. Goed te zien hoeveel mensen zich belangeloos inzetten voor de vereniging. Niet alleen tijdens het corvee maar ook daarbuiten. Ik vind het leuk om weetjes over tuinieren op te sporen. Zo las is laatst iets leuks over een vals zaaibed: "Een leuk trucje om ongewenst onkruid in het begin van het seizoen weg te werken is het valse zaaibed. Dit wordt al heel lang gebruikt door boeren. Wie de volkstuin klaar maakt voor het zaaien, zorgt er ook voor dat er een hele goede basis wordt gelegd voor het ontkiemen van onkruidzaad. Om dat te voorkomen wordt de natuur op de volgende wijze om de tuin geleid: Vroeg in het voorjaar de grond zo prepareren alsof het lijkt dat er gezaaid gaat worden. Dit echter niet doen. Na 10 tot 15 dagen wachten, komen de jonge onkruidplanten al tevoorschijn. Door de grond los te maken worden de jonge plantjes onkruid gedood en vermengen zij zich met de grond. Nu is de bodem een tijdje onkruidvrij en kan het echte zaaiwerk beginnen". Weet je ook iets over tuinieren wat nuttig is voor de andere leden? laat het de redactie weten, kopij voor De Riethoorn is altijd welkom! Bert Drolenga
Pagina |8
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 4. Fietsen met barbecue Op zaterdagmiddag 5 juli om drie uur was het weer zover. 46 Personen hadden zich aangemeld voor dit jaarlijkse festijn, waarvan er ruim 30 op de fiets stapten. Jammer genoeg kregen we tussen half 3 en 3 uur nog een fikse regenbui waardoor het aantal fietsers flink terugliep. Via een mooie route, iets ingekort vanwege die bui, togen we naar Tuincentrum "Esveld" aan Rijneveld 72 in Boskoop. Hier konden we koffie drinken etc. en de prachtige tuinen en kwekerij bezichtigen en ook planten kopen. Na een uurtje kregen we allen een gratis plant (Acer) mee, als aandenken en hoopte Mirte en Tim dat we nog eens aankwamen om te winkelen! We zetten onze fietsreis voort, langs prachtige tuinen met vooral veelkleurige hortensia's, dwars door Boskoop en een stuk Hazerswoude om via het Rietveldsepad om ca. half 6 te arriveren bij de zaal van fam. Kwaasteniet. Slager Eric van Schaijk en zijn vrouw Gerda waren ook al aanwezig om voor ons een heerlijke barbecue met veel lekkere salades voor te schotelen. Met een leuk muziekje en allerlei drankjes was het "bere" gezellig! Sjaak vermaakte ons met zijn karakteristieke praatjes, zorgde voor het geld en verlootte inmiddels ook nog vijf leuke prijsjes.
Tussen 8 en 9 vertrokken we, zeer voldaan, huiswaarts. We misten hierdoor wel op de TV de W.K.-voetbalwedstrijd Argentinië-België (1-0), maar waren wel op tijd thuis voor de kraker: Nederland tegen Costa Rica die Nederland won na strafschoppen! Op naar de halve finale Holland! Al met al een fijne middag en avond gehad, waar de thuisgebleven 160 leden eeuwig spijt van krijgen! Namens de Evenementen-commissie: Theo Vergeer
Pagina |9
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 5. Phi Wat heeft Phi met uw tuin te maken? Wat is phi eigenlijk? Phi kan twee dingen betekenen: De 21e letter uit het Griekse alfabet. Φ De gulden snede of wel het getal 1,61803…. Het getal phi speelt in de natuur een belangrijke rol. Planten, dieren en mensen hebben in hun afmetingen bepaalde verhoudingen, die precies gelijk zijn aan phi staat tot 1. De vroegste geleerden noemden het getal phi de sectio divina of goddelijke verhouding. Het komt zo vaak in de natuur voor dat het wel het toeval te boven moet gaan. Deze geleerden dachten dan ook dat het getal phi door de Schepper van het heelal was voorbeschikt. Het getal phi maakt deel uit van de orde die ten grondslag ligt aan schoonheid. In de schilderkunst wordt de gulden snede vaak toegepast. De schilder krijgt dan het mooiste resultaat. Maar ook bijvoorbeeld in de architectuur, beeldhouwkunst en fotografie wordt de gulden snede toegepast. Nu phi en de tuin. De bloemen van uw bomen of planten worden bevrucht door bijen. In een bijenvolk zijn altijd meer vrouwtjesbijen dan mannetjes. Wist u dat voor elke bijenkorf, geen één uitgezonderd, het aantal vrouwtjesbijen gedeeld door het aantal mannetjes dezelfde uitkomst geeft? En wel: phi! Heeft u wel eens goed gekeken naar de zaden in een zonnebloem? Je kunt linksdraaiende en rechtdraaiende spiralen zien. De verhouding tussen elke omwenteling en de volgende is het getal phi.
Spiralen in de zonnebloem P a g i n a | 10
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 De gulden snede of wel het getal phi kom je ook tegen in spiraalvormige dennenappels en in de rangschikking van bladeren aan planten. De bladeren van een plant zijn zo geplaatst aan de stengel zodat ze allemaal optimaal licht kunnen opvangen. Het licht is noodzakelijk voor de verschillende chemische processen in de plant. Phi of niet, ik raad u aan te genieten van al het mooie in uw tuin.
P a g i n a | 11
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 6. De “dag van de tuin”, gehouden op 30 augustus j.l. Ondanks een regenachtig begin van de “Dag van de Tuin” is het toch een geslaagde dag geworden. Tijdens het opbouwen van de kramen werkte het weer niet helemaal mee, maar alle vrijwilligers zijn gewoon doorgegaan met hun werk. Rond 8.30 u. kwam wethouder Hoekstra met zijn familie, met paraplu, een kijkje nemen, ook zij lieten zich niet door de regen weerhouden. Zij kregen een rondleiding van een aantal bestuursleden over ons complex, zodat ze een goed beeld hebben gekregen van Spoorzicht. Om 10.00 uur kwamen de eerste bezoekers met kinderen ons complex bezichtigen, en daar was gelijk van alles te doen. Voor de kinderen was er een speurtocht georganiseerd en zij konden een prijs winnen. Ook konden bezoekers proeven van eigen gemaakte soep. Belangstellenden ontvingen namens de gemeente Alphen aan den Rijn een groene tas met inhoud, zoals een kiwi-boompje, een snoeischaar en diverse (groene) folders. Ook het IVN en fruitbomen.net waren met een stand aanwezig. Er is nu ook een vlindertuin op ons complex in gebruik genomen, deze ligt naast het opslagterrein bij de parkeerplaats. De eerste beplanting is gedaan en er zal volgend jaar nog het een en ander gerealiseerd worden. Wij zijn erg blij dat we tijdens het evenement een groot aantal belangstellenden hebben leren kennen, en dat er enkelen zich hebben aangemeld om lid te worden van Spoorzicht. Bij deze bedank ik namens het gehele bestuur iedereen voor de inzet waardoor het een geslaagde open dag is geworden! Met vriendelijke groet, Rob Brederode Voorzitter
P a g i n a | 12
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014
7. Foto’s
van 30 augustus j.l.
Foto’s van Wil Veltman
P a g i n a | 13
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 8. Congres “Europese dag van de tuin” Op 28, 29 en 30 augustus 2014 vond er in de jaarbeurshal in Utrecht een Internationaal congres plaats georganiseerd door de AVVN. Tijdens deze dagen stond het maatschappelijk en sociaal belang van de volkstuin centraal. Voor dit congres hadden zich 25 vrijwilligers als gastheer/dame opgegeven. Hiervan waren drie fotografen waarvan ik er een was. Ruim 200 verwoede tuinders en bestuursleden uit 11 landen, waaronder Japan, waren aanwezig. Chris Zijdeveld, voorzitter tijdens deze drie dagen, opende het congres op donderdag om 14 uur. Diverse sprekers waaronder Paulus Jansen, wethouder van de gemeente Utrecht en Kees Kodde van Greenpeace kwamen aan het woord. Laatstgenoemde vertelde uitgebreid over bijen en bijensterfte. Na een middag vol interessante lezingen en een diner gingen groepen congresgangers onder leiding van een gids van het gilde bij het invallen van de avond een stadswandeling maken. De vrijdagochtend was gereserveerd voor de deelnemende landen om een filmpresentatie te geven over de maatschappelijke en sociale functie van de volkstuin in hun land. Kosten nog moeite waren door de deelnemers gespaard om in hun presentatie het belang van de volkstuincomplexen in hun land onder onze aandacht te brengen. Hierdoor kreeg je een idee van de diversiteit van de tuinen in de verschillende landen. In de middag werd een werkexcursie naar twee prachtige en goed onderhouden tuinencomplexen in Utrecht georganiseerd en werden wij enthousiast onthaald. Na de koffie met een oerhollandse stroopwafel lieten de gasten zich de zelfgemaakte wijn en de muntthee goed smaken. Ook de zelf gemaakte perensap en het ijs met honing en kruiden werden goed ontvangen. Terwijl aan aantal volkstuinders trots toekeek werd de tafel met hedendaagse en vergeten groenten door ons bewonderd. Als afscheid kregen wij een zakje met zaden van de vergeten groenten mee. Na twee volle en vermoeiende dagen was het op de laatste congresochtend tijd om te evalueren en conclusies te trekken. Echter niet eerder nadat een aantal groepen in het zonnetje waren gezet vanwege hun inzet. Op de laatste middag van het congres stond een bezoek aan tuinencomplex Lage Weide gepland. Het complex ligt ingeklemd tussen hoge kantoor-panden. Na het bezichtigen van een voedselbanktuin, een boomgaard en een druivenkas eindigde de middag in een grote partytent. De buitenlandse bezoekers krijgen hier zoute haring en andere typische Hollandse hapjes aangeboden. Niet iedereen kan de hapjes waarderen of aarzelen voordat ze hun tanden er in zetten. Inmiddels is de burgemeester gearriveerd om het natuurbeeld van de al aanwezige kunstenaar te gaan onthullen als aftrap voor de Europese Dag van het jaar, een evenement dat jaarlijks zal terugkeren. De dag loopt ten einde. Na een door Shanti muziek omlijst diner gaan de gasten, moe maar voldaan van alle indrukken, naar bed om zich op de terugreis voor te bereiden. Over twee jaar zal het congres in Zwitserland plaatsvinden.
Gerk Kooy, Clematispad 6
P a g i n a | 14
[email protected] Gerk Kooy, Clematispad 6 www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014
9. Mededeling over andere zaadleverancier Zoals al eerder bekend was gemaakt is de vereniging op zoek gegaan naar een andere zaadleverancier, omdat wij afgelopen jaar weer diverse klachten van Garant Zaden hebben gehad. Wij hebben een nieuwe leverancier, dat is Royal Sluis Zaden in Enkhuizen. Deze heeft naast de gewone zaden, ook biologische zaden en knolvoetvrije zaden. De prijzen verschillen weinig, ook ontvangt de vereniging een korting die ook naar de leden gaat. Zodra de nieuwe catalogus binnen is zult u deze ontvangen en kunt u de lijsten invullen. Dit gaat op dezelfde manier als bij onze vorige leverancier. Wij hopen dat alle leden hiervan gebruik zullen maken, zodat wij het volgende seizoen kunnen zaaien op onze tuinen. Rob Brederode, vz.
BELANGRIJK: Herhaaldelijk wordt er geconstateerd dat het hek open blijft, ondanks de regelgeving die bij het hek geplaatst is. Geef ongewenste gasten toch geen kans om op uw tuin te komen!!
P a g i n a | 15
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 10. Wist u… Dat de fietstocht met barbecue op 5 juli j.l. weer bijzonder goed is geslaagd… Dat de bijna 50 inschrijvingen dit jaar, volgend jaar hopelijk verdubbelen… Dat ook de “Open Dag” op 30 augustus, ondanks het regenachtige weer, zeer geslaagd mag heten… Dat er veel kramen overal stonden opgesteld met interessante dingen voor tuiniers… Dat ook onze kraam met parkieten van de parkietenplant heel veel bekijks had… Dat we in Nederland jaarlijks zo’n 6,5 kg tomaten per huishouden consumeren… Dat je nooit verse tomaten in de koelkast mag bewaren, dat is n.l. dodelijk voor de smaak… Dat je de meeste struiken vanaf oktober al kan snoeien en bessenstruiken kan uitdunnen… Dat de takken van bramen en frambozen die dit jaar gedragen hebben eruit geknipt kunnen worden… Dat je bramen kan vermeerderen door ze af te leggen, nieuwe tak naar de grond en steen er op… Dat herfstframbozen geen last hebben van diverse aantastingen omdat die veroorzakers al dood zijn… Dat bloemkool mooi blijft bij het koken met een beetje suiker, schijfje citroen of scheutje melk… Dat een walnotenboom bij het slaapkamerraam de muggen weg houdt… Dat je wortelen direct na het oogsten moet wassen, aangedroogde aarde verwijdert moeilijk… Dat je venkel goed kan invriezen mits eerst 3 minuten te blancheren… Dat vroegbloeiende planten, vroeg afgeknipt, nu vaak nog een tweede bloei geven… Dat je veel slakken kan vangen ‘s morgens als je de natgemaakte krant van ‘s avonds oprolt… Dat groente en fruit niet bij elkaar mag liggen en was het niet eerder dan vlak voor gebruik… Dat er 14 tuin-fans hebben meegefietst met de Rabo-sponsorfietstocht van 21 september… Dat we daarmee de eerste €81,- hebben verzameld voor de nieuw te bouwen kantine… Dat we blij zijn dat u voor nr. 122 hebt gekozen en wij danken u daarvoor… Dat door het vroege voorjaar nu ook het najaar vroeger invalt… Dat dit o.a. opvalt door dat er al heel veel bomen hun blad hebben verloren… Dat we ook dit tuinseizoen weer dik tevreden zijn met alles wat groeit en bloeit… Dat we maar weer af moeten wachten wat het volgende seizoen ons biedt… Dat een spreuk zegt; “Oktober met groene blaân, geeft vaak een strenge winter aan”! Theo Vergeer
P a g i n a | 16
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 11. Uw oogst bewaren Inkuilen Inkuilen is een eenvoudige methode voor het buiten bewaren van grote hoeveelheden wortelgewassen. Het is een handige methode als de opslagruimte binnen beperkt is, maar niet zo goed als het in uw tuin vaak hard vriest. Simpel gezegd is het een hoop wortelgewassen met stro en aarde erbovenop. De volgende instructies kunnen u helpen om uw ingekuilde wortelgewassen langer te bewaren: 1. Kies een stukje grond in uw tuin dan niet snel onder water zal komen te staan. 2. Oogst uw wortelgewassen en laat ze een paar uur drogen op de grond. 3. Om een mooie hoop te maken begint u met een flinke laag stro of varens en boven op deze laag stapelt uw aardappelen of andere wortelgewassen in een piramidevorm op. 4. Bedek de stapel met een laag stro of varens en laat dit een dag of twee zweten (om overtollig vocht te laten verdampen). 5. Bedek dan het stro met een laag van ongeveer 15 cm redelijk droge aarde. Zorg er wel voor dat er onderaan een paar tunnels stro door de aarde steken en bovenop schoorstenen van stro voor de luchtcirculatie. Klop de aarde mooi aan met een schop om een gladde pyramide met steile zijkanten te maken, zodat de regen er gemakkelijk vanaf loopt. Maak liever een paar kleinere hopen dan één enorme grote, want als u slechts een paar aardappelen nodig hebt is het niet gemakkelijk om in een hoop te graven en deze dan opnieuw goed dicht te krijgen. Het is beter om een kleine hoop leeg te halen en een grote zak aardappelen in uw schuurtje of garage te leggen. Daar kunt u dan gemakkelijk bij totdat de volgende hoop aan de beurt is. Vacuüm verpakken Groente en fruit bewaren in een vacuümverpakking waaruit de meeste lucht is verwijderd, kan de bewaarperiode aanzienlijk verlengen. Er zijn twee belangrijke redenen hiervoor: ten eerste, de meeste vervuilende stoffen in de lucht, zoals schimmelsporen of bacteriën, worden samen met de lucht verwijderd. En ten tweede, het onttrekken van lucht stopt voedselbederf door oxidatie. Oxidatie is een reactie op de aanwezigheid van zuurstof en vermindert de versheid, smaak en textuur van voedsel. Vacuüm verpakken wordt al jarenlang gebruikt door de voedselverwerkende industrie, maar begint nu ook thuis populair te worden. Volgens sommige bronnen zou dezelfde groente die normaal in de koelkast een week vers zou blijven, in een vacuümverpakking wel vijfentwintig dagen vers blijven. U kunt het eenvoudig houden en een goedkope handbediende vacuümpomp gebruiken om lucht uit plastic zakjes met groente en fruit te verwijderen en dit is ideaal voor voedsel in de vriezer, in de koelkast en op kamertemperatuur. Maar u kunt tegenwoordig ook een speciaal vacuümapparaat voor thuis kopen met speciale zakken. Dit toestel haalt alle lucht uit de zak en brandt deze vervolgens dicht. U kunt ook verpakkingen met speciale ventielen bovenop kopen om vacuüm te trekken. Ze zijn vaak gemaakt van polucarbonaat in de vorm van glazen en potten en zijn zeer praktisch voor
P a g i n a | 17
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 het bewaren van bijvoorbeeld noten en gedroogd fruit. U kunt de lucht gemakkelijk uit deze verpakkingen verwijderen met een handbediende of elektrische pomp.
Invriezen Invriezen is een methode die ook nog maar relatief kortgeleden een enorme verandering betekende in het bewaren van groente en fruit voor veel huishoudens. Daarbij is het nog eens vlug, gemakkelijk en zeer doeltreffend. Invriezen stopt, of ten minste vertraagd enorm, de werking van enzymen (die bijvoorbeeld vitaminen afbreken) die al begint bij het oogsten. Dus voedsel direct na het plukken invriezen, is vrijwel de gezondste bewaarmethode. De koude stopt ook de groei en verspreiding van microorganismen. Veel groente en fruit kunt u tot wel twaalf maanden in een diepvriezer bewaren. Zo kunt u het hele jaar door genieten van uw zelfgekweekte groente en fruit. Een paar algemene regels: 1. Vries voedsel zo snel mogelijk in na het oogsten. Sommige soorten, zoals erwten en mais, beginnen hun zoete smaak al na enkele minuten te verliezen. Timing is alles. 2. Vries alleen het beste in. Als u taaie, draderige boontjes niet lekker vindt, dan vindt u deze ook niet lekker na het invriezen. Vries alleen jonge, zachte en perfecte gewassen in. En vergeet eerst en vooral niet zoveel mogelijk vers te eten natuurlijk. 3. Verpak voedsel in geschikte diepvrieszakjes of -bakjes en laat zo veel mogelijk lucht eruit ontsnappen, want lucht droogt voedsel uit en vertraagt het invriezen. Bewaar oude ijsdozen, margarinekuipjes en yoghurtpotjes speciaal voor de vriezer. 4. Plak etiketten op uw verpakkingen. Wat is die zak groene moes die al meer dan een jaar in de vriezer ligt? Het beste is op een zak of verpakking met watervaste pen te schrijven wat erin zit en nog belangrijker de datum van het invriezen. 5. Als u voedsel invriest na het blancheren (of koken), zorg er dan voor dat het volledig afgekoeld is voordat u het in de vriezer stopt.
P a g i n a | 18
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 6. Zet geen onbevroren voedsel naast ingevroren verpakkingen, want deze laatste ontdooien dan en het ingevroren voedsel zal bederven. Sommige vriezers hebben een rek bovenaan voor nieuw in te vriezen voedsel. 7. Als u vloeistoffen zoals vruchtensap gaat invriezen, denk er dan aan dat deze uitzetten als ze bevriezen. Vries deze daarom in, in diepvrieszakjes in kartonnen doosjes en als ze eenmaal ingevroren zijn, kunt u de blokken opstapelen zonder ruimte te verliezen. Of vries ze in, in lege plastic flessen en laat wat ruimte bovenaan over voor het uitzetten. 8. Sommige vriezers hebben een knop ‘versneld invriezen’ die geen rekening houdt met de thermostaat en de temperatuur laag houdt als nieuw voedsel aan het invriezen is. Vergeet niet deze toets uit te zetten na een paar uur. Dan keert de vriezer weer naar de normale temperatuur van zo’n -18oC. 9. Deel uw vriezer in. U zult merken dat gekleurde zakken of dozen helpen met het snel vinden van datgene wat u zoekt. Wissel voorraden om. Een drie jaar oude zak spruitjes die u nooit meer zal eten, neemt teveel ruimte in. Het is ook erg handig een lijst met data bij te houden van wat er in de vriezer zit en dan aan te kruisen wat u eruit haalt. 10. Kook (of eet) voedsel zo snel mogelijk als het uit de vriezer komt, omdat de rottingsenzymen meteen weer gaan werken (net zoals bacteriën en schimmels die het voedsel eventueel besmet hebben). Groente kan het beste nog bevroren worden gekookt, terwijl u fruit beter langzaam in de koelkast laat ontdooien. Blancheren Een aanrader voor bijna elke groentesoort! Bij blancheren dompelt u verse groente één tot twee minuten onder in kokend water net voor het invriezen. De reden hiervoor is het vertragen van de enzymen die het voedsel bederven, zelfs als ze ingevroren zijn. Dit verbetert de kleur, de smaak en de voedingswaarde van het voedsel. Normaal gesproken moet u kleine groentesoorten (bv. erwten en bonen) één minuut blancheren en grotere stukken (bv. bloemkool, pastinaken) twee minuten. Inleggen in zout Vele eeuwen lang werd inleggen in zout gebruikt als een belangrijke methode om voedsel te bewaren. In het verleden was zout bijzonder waardevol en het ligt aan de bron van het woord ‘salaris’, omdat Romeinse soldaten hun loon in zout uitbetaald kregen. Deze methode is het meest bekend voor het bewaren van vlees en vis, maar kan ook worden gebruikt voor sommige groentesoorten zoals pronkbonen en komkommers. Zuurkool, van oorsprong uit Oost-Europa, is eigenlijk gezouten kool die is gaan gisten. Tafelzout is niet geschikt doordat het extra chemicaliën bevat. Gebruik liever zuiver zeezout of bergzout. U hebt ongeveer 1 kg zout per 3 kg groente nodig. Normaal moet u groente afgewisseld met zout in laagjes in een glazen of aardewerken pot doen, waarbij u begint en eindigt met een laag zout. Een gewicht, bijvoorbeeld een bord, wordt op de bovenste laag gelegd om de groente ondergedompeld te houden in de zoutoplossing die langzaamaan ontstaat. Als de pot vol is, kunt u deze afsluiten met een goed sluitende deksel en wel een jaar lang bewaren. Voordat u de groente gebruikt - ofwel kookt of in een salade - laat u die minimaal één uur weken in koud water dat u regelmatig ververst om zo veel mogelijk zout te verwijderen.
P a g i n a | 19
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014 Inmaken Wat is er mooier dan een rij glazen potten in de keuen met fruit in felle kleuren dat er overheerlijk uitziet? In sommige landen zoals Amerika wordt er verwezen naar inmaken als conserveren, ook al worden er nog altijd glazen potten gebruikt. U moet dit niet verwarren het commercieel conserveren (tegenwoordig in potten van dun blik) van voedsel, zoals met witte bonen in tomatensaus. Inmaken in blik ziet u niet vaak bij mensen thuis omdat hiervoor de benodigde uitrusting ontbreekt, maar inmaken in glas kan ook op kleine schaal. Het idee erachter is dat voedsel in flessen of potten wordt verwarmd tot een voldoende hoge temperatuur voor een bepaalde tijd om bacteriën, gisten en schimmels te doden en de werking van enzymen te stoppen. Wanneer de potten worden afgesloten op deze hoge temperatuur, zouden er geen rottende micro-organismen meer kunnen ontstaan. De zuurgraad van de ingemaakte groente en fruit speelt dus ook een belangrijke rol in het voorkomen van besmetting door de bolulinum-bacterie. U hebt speciale, sterke weckpotten nodig: potten met een schroefdeksel of met een klem. Beide moeten weckringen hebben om ze goed af te kunnen sluiten. Onthoud dat goed afsluiten absoluut noodzakelijk is en dat u de weckringen slechts eenmaal mag gebruiken. Fruit kan in water of vruchtensap ingemaakt worden, maar suikersiroop geeft een mooiere kleur en smaak. De flessen kunnen zowel verwarmd worden in een grote pan als in de oven. Welke methode u ook gebruikt, het is belangrijk dat u de juiste temperatuur hanteert voor de juiste hoeveelheid tijd.
Kelly Markerink
P a g i n a | 20
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014
HOBBYKASSEN Dave Storm Hobbykassen biedt u hobbykassen, muurkassen, broeibakken, serres, kassen op maat, enz. tegen een betaalbare prijs. Wij kunnen aan elke vraag voldoen, want maatwerk is onze specialiteit. Wij leveren en plaatsen de kassen door geheel Nederland. Tevens demonteren wij eventueel ook uw oude kas en voeren wij de materialen af. Bezoek ook eens onze website www.broeikassen.com. Hier kunt u terecht voor al uw vragen en een geheel vrijblijvende offerte. U kunt ons ook telefonisch bereiken via telefoonnummer 071-4084166 of 06-53935039.
P a g i n a | 21
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl
De Riethoorn Oktober 2014
P a g i n a | 22
[email protected] www.tuinverenigingspoorzicht.nl