De rechten van het kind in de digitale wereld Simone van der Hof Center for Law and Digital Technologies Leiden Law School
•
De rechten van het kind
•
Rol van de overheid
•
Een voorbeelden: digitaal pesten
VN Verdrag voor de rechten van het kind 1989 •
Sinds 25 jaar
•
Integraal verdrag dat…
•
Verschillende perspectieven omvat (sociaal-emotionele ontwikkeling, juridische status en fundamentele vrijheden en rechten)
VN Verdrag voor de rechten van het kind 1989 Belangrijke pijlers van het verdrag: •
Belang van het kind
•
Recht van het kind om te worden gehoord
VN Verdrag voor de rechten van het kind 1989 • Het kind is een mens (in ontwikkeling) • Met speciale behoeften (afhankelijk van leeftijd) • Het kind heeft een bijzondere positie in het recht
Taakopdracht van de overheid • Moreel verwerpelijk gedrag verbieden of moreel wenselijk gedrag afdwingen (minimumbescherming) – normerende werking van het recht • Zeker stellen dat kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen (optimale bescherming of zorg) – faciliterende werking van het recht
Digitaal pesten
digitaal pesten
Definitie •
bewust agressief of anderszins kwetsend gedrag
•
systematisch geweld
•
machtsoverwicht
Maar… op het internet: •
is gedrag niet altijd bewust kwetsend
•
kan één enkele actie een grote impact hebben
Inzichten •
Offline pesten gebeurt vaker dan online pesten
•
Kinderen die online worden gepest, worden ook offline gepest
•
De meeste pesters zijn niet anoniem
Inzichten •
Online: pesters en slachtoffers overlappen
•
Kinderen die online worden gepest, zijn minder tevreden met hun leven
Kinderrechtenperpectief
•
Recht op bescherming tegen fysiek en geestelijk geweld
Kinderrechtenperpectief •
Recht op waardigheid: kind zien als individu met recht i.p.v. vooral als slachtoffer
•
Recht op persoonlijke ontwikkeling
•
Recht op vrijheid van meningsuiting
•
Recht op privacy
Uitdagingen •
Sociaal ingewikkeld
•
Geen eenvoudige (juridische) oplossingen
•
Wetgeving vaak gevoed door (fatale) incidenten en ‘techno fear’
Aanleiding
Wet tegen pesten •
extra verplichting zorgplicht sociale veiligheid (sociaal veiligheidsbeleid, monitoren sociale veiligheid)
•
verplicht antipestprogramma
•
anti-pestcoordinator
•
actief monitoren door de onderwijsinspectie
Bezwaren tegen de wet •
scholen zijn wettelijk al verplicht om zorg te dragen voor een sociaal veilig schoolklimaat
•
aantasting autonomie van scholen
•
bewezen effectieve anti-pest-programma’s bestaan niet
•
vergroting van de administratieve werklast
Bezwaren tegen de wet •
illusie dat pesten kan worden voorkomen
•
pesten is niet altijd slecht
•
het probleem wordt groter gemaakt dan het is
•
het echte probleem wordt niet aangepakt
•
causaal verband tussen pesten en ontbreken pestbeleid?
•
nauwelijks aandacht voor digitaal pesten
Terug naar het kinderrechtenperspectief •
Integrale benadering
•
Betrokkenheid van kinderen
•
Alternatieve strategieën of maatregelen
Belang van het kind “The Committee furthermore underlines the importance of children’s participation in the development of prevention strategies in general and in school, in particular in the elimination and prevention of bullying, and other forms of violence in school. Initiatives and programmes that are aimed at strengthening children’s own capacities to eliminate violence should be supported. As the experience of violence is inherently disempowering, sensitive measures are needed to ensure that child protection interventions do not further disempower children but rather contribute positively to their recovery and reintegration via carefully facilitated participation.”
Taakopdracht van de overheid • Moreel verwerpelijk gedrag verbieden of moreel wenselijk gedrag afdwingen (minimumbescherming) – normerende werking van het recht • Zeker stellen dat kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen (optimale bescherming of zorg) – faciliterende werking van het recht
QA &
