De nieuwe Stratos 3 strooimachines

6 e jaargang | nr. 1 | juni 2014

››

DE INTRODUCTIE VAN HET DECENNIUM:

De nieuwe Stratos 3 strooimachines ASH Services: Hellevoetsluis tekent voor complete ontzorging Training & Support: Aebi Schmidt helpt om verder te komen





Helpt u hen veilig oversteken?

Maak het verschil! Voor kinderen in Bangladesh zijn verkeersongelukken doodsoorzaak nr 1. Stichting Safe Crossings verbetert de verkeersveiligheid op deze levensgevaarlijke wegen.

Kijk op www.safe-crossings.org

››

voorwoord

Beter en leuker Aebi Schmidt Nederland heeft met het uitbrengen van deze editie van ASH Magazine bewust even gewacht tot het voorjaar. In de maand mei vond de “Aebi Schmidt Innovation Experience” plaats en de highlights van dit zeer goed bezochte klant-event willen wij graag met u delen. Onder meer in de vorm van een fotocollage in het hart van dit magazine. Het centrale thema van deze dag was innovatie. De praktische illustratie daarvan was de wereldwijde introductie van de Nido Stratos 3: de nieuwste generatie strooimachines. In het openingsartikel van deze editie kunt u alles lezen over de vele optimalisaties die zijn toegepast. Aebi Schmidt Nederland mocht net als twee jaar geleden een beroep doen op Ruud Koornstra, duurzaam ondernemer. Als dagvoorzitter schetste hij een panorama van de veranderingen die ons allemaal te wachten staan. Een belangrijke tendens, misschien wel dé belangrijkste, is de verschuiving van bezit naar gebruik. Nu al begint die trend overal om ons heen zichtbaar te worden: het gaat bijvoorbeeld niet meer om het bezit van een auto, maar over wat werkelijk van belang is, namelijk het beschikken over mobiliteit. Vertaald naar moderne gladheidbestrijding: is het ultieme doel van een gemeente om een eigen vloot van strooimachines te hebben? Of gaat het om het resultaat: de gladheidbestrijding binnen de gemeentegrenzen op een zo efficiënt en effectief mogelijke manier te organiseren?

Uitbesteden Aebi Schmidt Nederland onderkent het belang van deze ontwikkeling. Sterker nog: wij zijn ervan overtuigd dat gemeenten er in de nabije toekomst in toenemende mate voor zullen kiezen om stapsgewijs gladheidbestrijding geheel of gedeeltelijk uit te besteden. Aebi Schmidt Nederland is daar helemaal klaar voor: met het eind vorig jaar geïntroduceerde ASH Services

De

Aebi

Schmidt

Innovation

bieden wij gemeenten de mogelijkheid tot complete ontzorging op het gebied van gladheidbestrijding. De gemeente Lelystad kwam daarvoor afgelopen winter de primeur toe. Bij gemeente Hellevoetsluis zijn de voorbereidingen in volle gang om vanaf aankomende winter de gladheidbestrijding op deze manier in praktijk te brengen. U leest daar alles over op pagina 14/15 van deze editie.

Prestatie-inkoop Om zo ver te komen heeft Hellevoetsluis een beslissende stap gezet op het gebied van aanbesteden. De opdracht werd niet op traditionele wijze - met een complexe uitvraag, een vuistdik bestek en dito nota van inlichtingen - op de markt gezet, maar via prestatie-inkoop. Pieter Swerus, zelfstandig inkoopprofessional, assisteerde Hellevoetsluis daarbij en op de “Aebi Schmidt Innovation Experience” gaf hij een presentatie over deze casus. Eigenlijk is het eenvoudig: de opdrachtgever geeft aan wat hij nodig heeft (gladheidbestrijding), bepaalt daarvoor een plafondprijs en daagt partijen uit om in een beknopt plan van aanpak met een oplossing te komen. Daarnaast dienen de risico’s en kansen beschreven te worden. De oplossing die de meeste meerwaarde biedt krijgt de opdracht. De praktijk bewijst dat deze vorm van aanbesteden wérkt, beter resultaat oplevert en het maakt ons boeiende vak er alleen nog maar leuker op. We gaan een mooie toekomst tegemoet! Arjan Ester, Commercieel directeur

Experience werd

relaties uit binnen- en buitenland

(zie ook pagina 10-12)

bezocht +++

door

meer

dan

250

Het Aebi Schmidt Trainingcen-

ter heeft in 2013 diverse CCV gecertificeerde trainingen verzorgd, in totaal goed voor

4.277 Finland

››

gevolgde

blijkt

dat

nascholingsuren voor ijs

dat ten

minste

COLOFON ASH Magazine is een uitgave van Aebi Schmidt. Redactie/ vormgeving: TTF Marketing & Communicatie, Amersfoort. De stichting Safe Crossings, gevestigd in Nederland, werkt voortdurend aan veiligere wegen in minder welvarende landen. Safe Crossings investeert in projecten die de hoogste meerwaarde bieden per investering. Het uitgangspunt is dat veilige wegen leiden tot minder verkeersslachtoffers, daardoor bijdragen aan een betere toekomst en de economische groei ondersteunen. Coverfoto: De nieuwe generatie Stratos 3 strooimachines (zie ook pagina 4/5).

4

››

de

Code

procent

95

+++

zout

Uit

bevat

onderzoek stroef

is

in +++

INHOUDSOPGAVE

Introductie van de Stratos 3 strooimachines Afdeling Training & Support: voortaan één loket Efficiënter vegen: het kán! Aebi Schmidt Innovation Experience in foto’s Kort door de bocht Hellevoetsluis compleet ontzorgd met ASH Services De stelling: ‘Verbeteren kan veel beter!’ Kees van Vooren: ‘Vaarwel... en tot morgen’ Tevreden klanten

4 6 8 10 13 14 16 18 20

››

De nieuwe nido Stratos 3 strooimachine

Fotografie: Masterphoto

Klaar voor de toekomst

In de maand mei maakte de wereld kennis met de Nido Stratos 3 strooimachine. De nieuwste generatie strooimachines die het beste van de voorgaande series bundelt en die een voorschot neemt op een toekomst waarin de strooimachine een cruciaal onderdeel is van de informatieketen. De Nido Stratos 3 is klaar voor die toekomst.

Tijdens de Aebi Schmidt Innovation Experience, op 15 mei in Holten, werd de nieuwe Stratos 3 strooimachine op spectaculaire wijze geïntroduceerd. De zaal werd verduisterd, de muziek zwol aan en in een wervelende lichtshow werden de contouren van de Nido Stratos 3 langzaam maar zeker zichtbaar. Niet alleen voor de ruim tweehonderd bezoekers van deze relatiedag van Aebi Schmidt; maar ook via een live YouTube verbinding kon de hele wereld kennismaken met deze gloednieuwe strooimachine.

Voorschot ‘Met de Stratos 3 nemen wij een voorschot op de toekomst’, zegt Arjan Ruiterkamp, Senior Productmanager bij Aebi Schmidt. ‘Deze derde generatie Stratos strooimachine bouwt

4

voort op de successen van de voorgaande twee generaties. De Stratos 3 is dan ook vooral een doorontwikkeling van het beproefde concept.’ De Stratos 3 kenmerkt zich door een groot aantal optimalisaties ten opzichte van de voorgaande generaties. Daarbij gaat het soms om details die alleen voor de geoefende kenner betekenis hebben, maar er zijn ook echt grote, opvallende innovaties doorgevoerd. ‘Dat geldt in het bijzonder voor het nieuwe besturingssysteem’, vertelt Arjan Ruiterkamp. ‘Kort samengevat: Autologic is nu volledig geïntegreerd in het besturingssysteem, de geavanceerde besturing heeft een bedieningskast met touch screen en het displayscherm is in kleur uitgevoerd. Zeg maar de smartphone onder de besturingssystemen. En die vergelijking is volledig op z’n plaats gezien de intuïtieve opbouw van de programmatuur, het bedieningsgemak voor de chauffeur en de geïntegreerde zaken als bluetooth, GPRS en GPS.’ Het genoemde touch screen mag met recht uniek worden genoemd. Het is binnen de wereld van gladheidbestrijding namelijk het enige touch screen met een zogenoemde automotive toelating, vertelt Arjan Ruiterkamp. ‘Via dit scherm bedien je een machine die zich op afstand van de cabine bevindt. Daar worden, vanuit automotive standaarden, zeer hoge veiligheidseisen aan gesteld, en terecht. En aan deze veiligheidseisen voldoet ons nieuwe besturingssysteem volledig. Zelfs met handschoenen aan kun je het touch screen bedienen en ook wanneer het scherm vochtig zou zijn, blijft het ongestoord werken. Kortom, helemaal toegerust op de winterse omstandigheden waarin het moet functioneren.’

Smart Performance Smart Performance: dat is waar de nieuwe Nido Stratos 3 strooimachines voor staan. ‘Uiteraard geldt dat voor het compleet nieuwe besturingssysteem’, legt Arjan Ruiterkamp uit. ‘Maar het gaat ook om een aantal eigenschappen waarmee de Stratos 3 nu al gereed is voor toekomstige ontwikkelingen. Denk bijvoorbeeld aan bi-directionele communicatie. Nu is nog sprake van éénrichtingsverkeer: de strooier communiceert met de server en stuurt de strooigegevens door, andersom is nog niet mogelijk. Binnen afzienbare tijd gaat de communicatie ook de andere kant op. Dat maakt het dan mogelijk dat tijdens een strooiactie bepaalde parameters worden gewijzigd: een last minute aanpassing van een strooiroute, een wijziging in de dosering, enzovoort. Met bi-directionele communicatie wordt ook de beslissende stap gezet naar dynamisch strooien. We zitten als gladheidbestrijdend Nederland nog in de pilotfase, maar de Stratos 3 is er al helemaal klaar voor.’

Stratos 3 strooimachines op de markt. Volgend jaar is het de beurt aan de zeven tot en met negen kuubs range. In 2016 vindt vervolgens de upgrade van Stratos Combistrooiers plaats en in 2017 besluit de gehele operatie met de upgrade van het middensegment. Die gefaseerde aanpak is absoluut noodzakelijk bij een project van deze omvang.’ Gevraagd om een opsomming van alle optimalisaties die voor de nieuwe Stratos 3 zijn uitgevoerd, begint Arjan Ruitekamp te lachen. ´Dat zijn er veel te veel om binnen dit bestek allemaal te noemen´, zegt hij. ´De belangrijkste heb ik al vermeld: het compleet nieuwe, geïntegreerde besturingssysteem, de robuuste constructie en diverse ergonomische verbeteringen. Maar uiteraard staan onze accountmanagers klaar om belangstellenden volledig te informeren.’

Naast vernieuwingen en optimalisaties van het besturingssysteem verschilt de Stratos 3 ook op heel veel andere punten van zijn voorgangers. ‘Een belangrijke aanpassing betreft de constructie van de strooimachine’, legt Arjan Ruiterkamp uit. ‘Als je nu een strooimachine uit de Stratos 2 en Stratos 3 generatie naast elkaar zet en je bekijkt de achterzijden ervan, dan zie je dat de nieuwste generatie breder op zijn poten staat dan zijn voorganger. Dat heeft een aantal voordelen. De Stratos 3 is nog sterker en robuuster geworden. Daarnaast maakt de verbreding een aantal ergonomische verbeteringen mogelijk en bovendien konden de natzouttanks vergroot worden. Een andere vernieuwing is bijvoorbeeld dat het verdeelsysteem uitgerust kan worden met een kick-back systeem. Rijdt de chauffeur achteruit en raakt hij per ongeluk een obstakel, dan heeft het verdeelsysteem ruimte om naar achteren te klappen en later weer terug te veren. Dat gaat een aanzienlijk aantal schadegevallen schelen’, verduidelijkt Arjan Ruiterkamp.

Made in Holten Het besluit om de Stratos 2 te gaan upgraden, dateert alweer van ruim vier jaar geleden. Diverse studies binnen de Aebi Schmidt Groep toonden aan dat er niet alleen volop mogelijkheden en wensen waren om optimalisaties uit te voeren, maar ook dat het nodig was om een voorschot te nemen op toekomstige ontwikkelingen binnen de gladheidbestrijding. Arjan Ruiterkamp: ‘De eerste plannen dateren van 2010. Daarin werd onderkend dat strooimachines in de toekomst deel zullen uitmaken van de informatieketen. Het jaar daarop zijn de ontwerpspecificaties gemaakt op basis waarvan begin 2012 het besluit is genomen om te starten met de Stratos 3. Het ontwerp en de ontwikkeling van de Stratos 3 is vrijwel volledig in Nederland gebeurd, bij Aebi Schmidt in Holten. De nieuwe strooimachines, die voor de gehele wereldmarkt bestemd zijn, zullen ook allemaal in Nederland worden geproduceerd.’

Fotografie: Masterphoto

Robuust

Gefaseerde introductie De upgrade van de gehele Stratos-lijn vindt gefaseerd plaats. Dit jaar brengen wij de vier- tot en met zeskuubs

5

››

De afdeling Training & Support

Nieuwe naam voor vertrouwde dienstverlening Een naamsverandering en krachtenbundeling. Dat is wat er speelt bij de omvorming van de afdeling Logic Support naar Training & Support. Voor klanten maakt de nieuwe naam in één keer duidelijk wat deze afdeling van Aebi Schmidt te bieden heeft. Intern zijn diverse taken meer met elkaar in samenhang gebracht. Afdelingshoofd Peter Rodijk vertelt.

‘De herkomst van de naam Logic Support is duidelijk. Aebi Schmidt heeft daar ooit voor gekozen vanwege de link met Autologic en Winterlogic. Vanuit deze afdeling ondersteunden wij klanten bij het gebruik van die systemen, maar inmiddels zijn onze activiteiten veel breder en diverser geworden. Logic Support sluit bovendien ook niet meer aan bij de perceptie van onze klanten.’ En dus was het: Goodbye Logic Support, Hello Training & Support? Peter Rodijk: ‘Inderdaad, die nieuwe naam geeft veel beter aan welke ondersteuning wij klanten bieden en we merken nu al dat dit ook duidelijker overkomt.’ Training is altijd al een van de pijlers geweest van de klantgerichte benadering van Aebi Schmidt. ‘We hebben een breed pakket aan trainingen, op het gebied van gladheidbestrijding en vegen’, vertelt Peter Rodijk. ‘Een flink deel daarvan is gericht op het gebruik van hard- en software. Daarvoor bieden wij al jarenlang pakketten aan en de laatste tijd doen wij dat steeds meer in abonnementvorm. Een veelgehoorde term in dit verband is SAAS: Software As A Service. Oftewel software via een abonnement. Klanten hoeven hun software niet langer te kopen, te installeren, te updaten, opnieuw te installeren bij de aanschaf van nieuwe hardware, enzovoort. Nee, via een webbased applicatie wordt alles voor hen geregeld. Je logt in en Aebi Schmidt doet de rest. Kortom, maximale ontzorging op dit gebied.’

Instructiedagen Die ontzorging gaat overigens veel verder dan alleen het beheer van software. ‘Afhankelijk van het abonnement waarvoor de klant gekozen heeft, kan men gebruik maken van allerlei aanvullende diensten. De Helpdesk is altijd in het abonnement inbegrepen. Je belt, we bespreken het probleem, kijken eventueel mee met de klant binnen zijn systeem en kunnen zelfs tijdelijk diens computer overnemen om het probleem op afstand op te lossen.’ Gaat het om ingewikkelde problemen, of zijn er aan de kant van de klant meerdere personen bij betrokken, dan wordt er een

6

gebruikerstraining georganiseerd. Een dag in Holten bij Aebi Schmidt in huis of bij de klant op locatie om gezamenlijk de uitdagingen of problemen te tackelen. ‘Ook jaarlijkse gebruikersinstructiedagen horen bij ieder abonnement’, vult Peter Rodijk aan. ‘Bij die bijeenkomsten brengen wij verschillende gebruikers van onze producten bij elkaar om gezamenlijk de finesses van een nieuwe release door te nemen, problemen te bespreken en om te leren van elkaar. Voor onszelf bieden deze dagen uiteraard volop gelegenheid om te ontdekken wat er leeft bij onze klanten. Daar kunnen wij vervolgens weer op acteren.’

Standaard projecten Support is een breed begrip. Binnen de nieuwe afdeling Training & Support worden de consultancy activiteiten van Aebi Schmidt er eveneens toe gerekend. Peter Rodijk: ‘Consultancy is bij ons geboren in de jaren tachtig. De aanleiding was de overstap die veel klanten destijds maakten van droog strooien naar natzout strooien. Daarmee waren natuurlijk aanzienlijke investeringen gemoeid en gemeenten wilden eerst wel eens berekend zien wat de kosten en baten voor hen zouden zijn en welke consequenties er voor hun organisatie zouden zijn. Voor ons waren dit standaard projecten. In die zin dat het traject dat we samen met de klant zouden afleggen altijd identiek en volkomen duidelijk was. De analyse die gemaakt moest worden was bekend en het resultaat eigenlijk ook, want de overgang betekende uiteindelijk een enorme kwaliteitsverbetering voor de gemeente en bracht ook altijd een flinke kostenbesparing met zich mee. Mede daardoor konden wij dit soort trajecten voor een vaste prijs aanbieden.’

Nido Winteranalyse Via dezelfde aanpak bieden onze consultants van Training & Support vandaag de dag voor een vaste prijs de Nido Winteranalyse aan. Peter Rodijk: ‘Daarmee brengen wij voor overheden in beeld wat de resultaten van hun glad-

heidbestrijding in de afgelopen winter zijn geweest. We koppelen de weersinformatie aan uitgevoerde strooiacties. Op basis daarvan maken we een analyse van die strooiacties en vergelijken de uitkomsten met het uitvoeringsplan van de gemeente. De resultaten vatten we samen in een rapport waarin onze bevindingen grafisch zijn weergegeven in tabellen en grafieken. Zo is in één oogopslag duidelijk waar verbetermogelijkheden liggen. Dat laatste vatten wij samen in conclusies en aanbevelingen. Bijvoorbeeld naar aanleiding van verschillen in doseringen, verschillen in gereden routes, afwijkingen van chauffeurs ten opzichte van elkaar op dezelfde route, enzovoort. We houden de klant als het ware een spiegel voor en geven adviezen die direct toepasbaar zijn en die altijd leiden tot efficiencyverbetering en kostenbesparing. Blijkt dat een gemeente aan de slag wil met onze adviezen, maar daarvoor zelf niet de nodige kennis of middelen heeft, dan maken we afspraken voor een vervolgconsult. Op die manier kunnen we vanuit een standaard aanpak - de Nido Winteranalyse - tot maatwerk adviezen en oplossingen komen.’

››

Peter Rodijk.

Maatwerk adviezen Met dit laatste - maatwerk adviezen - zijn we al op het terrein van maatwerk consultancy beland. Training & Support helpt klanten bij het uitwerken van heel specifieke vraagstukken. Peter Rodijk geeft een voorbeeld. ‘Een gemeente is wettelijk verplicht om een beleidsplan voor gladheidbestrijding te hebben en daarover te communiceren met haar inwoners. Wij assisteren momenteel gemeenten om zo’n beleidsplan op te stellen. Zelf heeft men daarvoor niet de benodigde competenties in huis. Voor die gemeenten maken we een zogenoemde quickscan van de huidige situatie rond de gladheidbestrijding, we interviewen beleidsmedewerkers en uitvoerenden en zorgen voor afstemming op wettelijke bepalingen en normen. Het resultaat hiervan is dat de gemeente beschikt over een adequaat en praktische toepasbaar beleidsplan.’ Ander voorbeeld: drie Nederlandse gemeenten gaan binnen afzienbare tijd samen op in één nieuwe gemeente. Twee van de drie hebben de zaken op het gebied van strooimaterieel goed voor elkaar, bij de derde zijn de verouderde strooiers aan vervanging toe. Maar hoe en wat? Peter Rodijk: ‘We gaan met deze drie partijen aan tafel zitten, bespreken wat ze voor ogen hebben op het gebied van gladheidbestrijding, maken een beleidsplan voor hen. En op basis hiervan komt uiteindelijk een onderbouwde keuze voor het nieuwe materieel tevoorschijn. Uiteraard hopen wij dat wij leverancier mogen zijn van dit materieel, maar ons advies laat partijen natuurlijk geheel vrij in hun keuze.’

ASH Services Training & Support vervult ook een spilfunctie bij de implementatie van ASH Services. Met de Operationeel Management module van ASH Services koopt een gemeente complete gladheidbestrijding in. Men hoeft bijna niets meer zelf te doen, alles wórdt gedaan. Het enige dat de gladheidcoördinator nog hoeft te doen, is via zijn computer het startsein voor een strooiactie geven. De rest gaat ‘vanzelf’. Maar aan dat ‘vanzelf’ gaat wel enorm veel voorbereiding vooraf. Peter Rodijk: ‘De kern van ASH Services is dat wij alles in huis

hebben of in huis halen om gladheidbestrijding uit te voeren voor een gemeente. Wij beschikken over alle professionele kennis en ervaring, het beste materieel, de meest geavanceerde strooimanagementsystemen, alle mogelijkheden voor training en opleiding, enzovoort. Wij kopen het zout in, regelen de opslag ervan en maken afspraken met een lokale aannemer die de strooiroutes gaat rijden. Aebi Schmidt kan kortom beschikken over alle componenten voor complete gladheidbestrijding.’ Wanneer een gemeente besluit om zich volledig te laten ontzorgen, doorlopen die gemeente en Aebi Schmidt gezamenlijk een aantal stappen.‘ Op basis van het aanwezige beleidsplan maken we het uitvoeringsplan. Daarin staan strooiscenario’s en strooiroutes beschreven, het in te zetten materieel, de namen en telefoonnummers van de aannemer en diens chauffeurs. Met andere woorden: een volledig uitgewerkt draaiboek. De gladheidscoördinator hoeft op het moment suprême alleen nog maar op de knop te drukken en te kiezen welk scenario hij in werking stelt.’

Telefoon uitzetten Na afloop van een strooiactie worden rapportages gemaakt, waarover de gemeente ook direct kan beschikken. ‘Het mooie is’, zegt Peter Rodijk tot besluit, ‘dat je in zo’n rapportage groene en rode regels hebt. Naar groene regels hoef je niet te kijken, daar is alles 100 procent volgens het boekje gegaan. Bij een rode regel is direct zichtbaar welke afwijking er is ten opzichte van het uitvoeringsplan. Analyse van die afwijkingen zorgt er weer voor dat het volgende keer nóg beter gaat.’ Met de voorbereiding van de planmatige aanpak voor de uitvoering van ASH Services voor een gemeente zit de taak van Training & Support er feitelijk op. ‘In september zijn we helemaal klaar voor het nieuwe seizoen, alles is geregeld en georganiseerd. Eigenlijk kan ik dan wel mijn telefoon uitzetten. In april hoor ik wel hoe het is gegaan’, grapt Peter Rodijk. Uiteraard blijft zijn telefoon aan staan, want Training & Support staat altijd klaar voor de klant. Maar het bewijst wel hoe groot het vertrouwen in de eigen dienstverlening is.

7

››

Tips voor slimmer vegen

Minder rijden scheelt de helft Op het gebied van straatreiniging valt er nog een wereld te winnen. Met een paar simpele maatregelen kan de inzet van veegmachines veel efficiënter worden gemaakt. Sake Barkhuis (Key Accountmanager) geeft een aantal sprekende voorbeelden. En hij steekt de hand ook in eigen boezem. ‘Ik heb zelf een aantal dagen geveegd, mijn respect voor de chauffeurs is enorm gestegen!’

‘Vanuit Aebi Schmidt zijn wij de afgelopen jaren druk bezig om onze klanten te adviseren als het gaat om efficiencyverbetering,’ opent Sake Barkhuis het gesprek. ‘Wij merken dat daar grote behoefte aan is. Gemeenten denken sterk na over de vraag hoe zij hun veegmachines efficiënter kunnen inzetten en bespreken graag met ons welke ideeën wij daar over hebben. En dat is niet alleen begrijpelijk, het is ook hard nodig.’ Om tot die constatering te komen, volstaat een blik op de feiten, legt Sake Barkhuis uit. De gemiddelde vierkuubs veegmachine - het meest voorkomende model in de Nederlandse veegmarkt - is berekend op een levensduur van circa tienduizend motoruren. De praktijk wijst echter uit dat van dit aantal maar ongeveer de helft daadwerkelijk aan het vegen van straten wordt besteed. ‘Dat zijn dus heel dure uren,’ beklemtoont Sake Barkhuis. ‘Als de investering berekend is op tienduizend veeguren, terwijl er maar vijfduizend worden gerealiseerd, wordt ieder veeguur tweemaal zo duur. Je vraagt je dan ook af waarom deze kapitaalsintensieve machines zo inefficiënt worden benut.’

››

8

Schmidt Cleango Euro-6.

Kwestie van nadenken Een deel van het antwoord ligt besloten in de praktijk van het werken met een veegmachine. Een praktijk die noodgedwongen leidt tot veel en overbodig op en neer rijden van de locatie waar wordt geveegd naar de gemeentewerf en vice versa. ‘Voor de koffiepauze en het middageten, voor sanitaire stops van de chauffeur, om een lege watertank weer bij te vullen. Allemaal zaken die met een klein beetje inventiviteit gemakkelijk anders kunnen worden georganiseerd. Regel het zo dat de chauffeur in de buurt van zijn werkplek aan zijn persoonlijk onderhoud toekomt, bedenk een oplossing om onderweg schoon water in te nemen. Dat is met een beetje nadenken en gezamenlijk overleg op te lossen en het scheelt heel veel nodeloos op en neer rijden en dus heel veel tijd waarin chauffeur en machine niet aan vegen toekomen.’ Maar het probleem zit hem zeker niet alleen in deze zaken. ‘Kijk, we zien het ook vaak gebeuren dat wanneer een gemeente gewend is om met een aantal vierkuubs veegmachines te werken er zonder enig nadenken

een nieuwe wordt aangeschaft als het moment voor vervanging daar is. Zo’n gemeente zou zich ook eens achter de oren kunnen krabben en zich afvragen of die grote veegmachines echt wel nodig zijn. Misschien is het voor de gemeente in kwestie helemaal niet zo eenvoudig om de logistiek of de werkgewoonten aan te passen en dan is een aanpassing van het machinepark misschien wel de juiste oplossing.’

Regel het vervoer Zo zijn er nog veel meer aspecten waarop gemeenten kunnen bijsturen, die niet heel erg ingewikkeld zijn om uit te voeren en waarmee een grote efficiencyslag behaald kan worden. Sake Barkhuis geeft een aantal tips. ‘In grotere gemeenten, die uit meerdere woonkernen bestaan, moet een veegmachine vaak relatief grote afstanden afleggen. Denk aan een gemeente die uit meerdere dorpen bestaat op tien, vijftien kilometer van elkaar. ’s Morgens rijdt de chauffeur van de werf naar het dorp waar hij die dag aan het werk moet en ruim voor het einde van zijn werkdag rijdt hij weer terug naar de werf. Met een sukkelgangetje van 20, 25 kilometer per uur. Ons advies zou kunnen zijn: regel voor de chauffeur vervoer naar en van zijn veegmachine en zorg dat hij zijn veegmachine ’s avonds kan laten staan op dié locatie waar hij de volgende ochtend weer verder moet. Dat scheelt uiteindelijk zó ongelooflijk veel werktijd. Ander voorbeeld: als chauffeurs veel tijd verliezen met het op en neer rijden naar de werf om de volle laadbak te legen, regel dan een mobiele afstortmogelijkheid langs de route. Aebi Schmidt heeft daarvoor praktische oplossingen beschikbaar.’

Veel variabelen Hij wil maar zeggen: met een beetje creativiteit zijn voor allerlei praktische problemen slimme oplossingen te bedenken die uiteindelijk de effectiviteit ten goede komen. De parallel met ASH Services ligt voor de hand. Het nieuwe concept op het gebied van gladheidbestrijding waarbij Aebi Schmidt gemeenten complete ontzorging biedt door de gehele winterdienst in opdracht van de gemeente uit voeren. Zo´n gemeente koopt dan geen strooimachines of aanverwante producten en diensten meer in, maar gladheidbestrijding die door Aebi Schmidt volledig wordt ingevuld

››

Sake Barkhuis.

en uitgevoerd. ´Die vergelijking ligt inderdaad voor de hand´, zegt Sake Barkhuis. ´Wij zouden inderdaad graag samen met gemeenten optrekken om een grote slag te maken op het gebied van efficiency met betrekking tot vegen. Maar we moeten daarbij niet vergeten dat het over twee totaal verschillende disciplines gaat. Met alle respect voor de professionals binnen gladheidbestrijding, bij straatreiniging spelen veel méér variabelen een rol. Niet alleen is het vuilaanbod sterk wisselend, maar ook heb je te maken met de samenhang met andere disciplines, zoals onkruidbestrijding, huisvuilinzameling, het legen van papierbakken, enzovoort. Maar wij zijn er als Aebi Schmidt van overtuigd dat door slimme combinaties te maken, routes op elkaar af te stemmen en opnieuw te berekenen en meer van dit soort zaken, er nog een enorme winst te behalen valt. De Roteb (Rotterdam), Rova (Zwolle/Amersfoort) en gemeente Amsterdam zijn daar bijvoorbeeld al druk mee bezig en wij sluiten daar graag bij aan met onze kennis van zaken. Uiteraard gaat het om maatwerk, want de omstandigheden in elke gemeente zijn uniek, en maatwerk is bij uitstek datgene waarin Aebi Schmidt excelleert.’

De beste stuurlui… Begin dit jaar heeft Sake Barkhuis zelf heel wat uren doorgebracht in een Schmidt Swingo veegmachine. Ditmaal niet om de klant een demonstratie te geven van alle mogelijkheden en het technisch vernuft, maar als chauffeur. In het kader van de introductie van de nieuwste generatie Schmidt Swingo veegmachines, uitgerust met euro-6 motor (zie ook pagina 6.) reed Sake Barkhuis een aantal veegroutes in Rotterdam Noord. ‘Dat is een leerzame ervaring geweest’, grijnst hij van oor tot oor. ‘Nu ondervond ik zelf eens een paar dagen waar de chauffeurs van veegmachines elke dag mee te maken hebben. Om te beginnen dat het ontzettend lastig is om een goed gemiddelde te vinden tussen optimaal vegen en kilometers maken. Op één van de dagen dat ik in Rotterdam reed, was ik bezig op een fietspad met veel afslagen en inhammen. Het kost enorm veel tijd om die allemaal echt schoon te krijgen. En tegelijkertijd moet je de kilometers zien te maken die van je worden verwacht. Ander punt: bij die lastige hoekjes moet je geconcentreerd zijn op de bediening van de veegmachine, maar óók moet je al het verkeer om je heen in de gaten blijven houden. Natuurlijk wist ik wel wat er van chauffeurs wordt gevraagd, maar als je het zelf een keer in de praktijk meemaakt, krijg je nog méér respect voor wat deze mensen elke dag presteren. Duidelijk is dat er veel te weinig wordt geprofiteerd van hun vakmanschap. Het wordt hoog tijd dat we een methode vinden om de kennis en kunde van deze professionals in veel breder verband te benutten en te delen. Ook daarmee zouden we als branche een enorme efficiencyslag kunnen maken.’

9

››

oefenen met autologic.

Aebi Schmidt Innovat

›› 10

››

ruim 250 bezoekers zagen de ‘onthulling’ van de stratos 3.

Demonstratie

››

ook buiten was veel te zien.

››

veel belangstelling voor strooimanagementsystemen.

tion Experience 2014

uitstekende lunch.

››

oog voor details.

emonstratie vegen.

››

11 de nido stratos 3 strooimachine komt in beeld.

Fotografie: Masterphoto

››

Aebi Schmidt Innovation Experience 2014

››

pronkstuk van vroeger.

››

›› 12

technisch vernuft nader bekeken.

een leerzame dag in holten.

Fotografie: Masterphoto

››

Jeroen Tijhuis presenteert ... de Velocity!

Primeur voor de Road Repair Patcher In april van dit jaar leverde Aebi Schmidt de eerste Road Repair Patcher in Nederland uit. De firma PaveRent, in Markelo, heeft daarmee de primeur voor slim, snel en zeer efficiënt wegenonderhoud waarbij bovendien maar één machine en één chauffeur nodig is. ‘De Road Repair Patcher is speciaal ontwikkeld om schade aan het wegdek te repareren’, zegt Sake Barkhuis, Key Account-manager bij Aebi Schmidt. ‘Denk aan gaten in de weg, scheuren in het wegdek of vorstschade. De chauffeur is ook degene die de Road Repair Patcher bedient.’ Bertil Wolbers van PaveRent ziet een enorm potentieel voor de Road Repair Patcher. ‘Normaal moet een aannemer met vijf, zes man aan de slag voor wegdekreparaties. Ik doe alles in mijn eentje en ook veel sneller. Dat scheelt mijn opdrachtgevers, voornamelijk gemeenten, veel tijd en geld. De reparatie zelf is 50 à 60

Aebi Schmidt in Andorra Net als de Olympische Winterspelen is er eens in de vier jaar het International Winter Road Congress, georganiseerd door PIARC. De vergelijking komt niet helemaal uit de lucht vallen. Dit congres, waarbij professionals uit de hele wereld bij elkaar komen, mag gerust de Spelen voor gladheidbestrijding worden genoemd.

procent goedkoper. Daarnaast draagt een tijdige inzet van de Road Repair Patcher bovendien bij aan een langere levensduur van het wegdek. Dat levert dubbel voordeel op voor de wegbeheerder!’

op het gebied van stroefheidmeting en gladheidbestrijding. De huidige gladheidmeldsystemen geven aan of de conditie van het wegdek kan leiden tot gladheid. Met de nieuwe systemen meet je real time de stroefheid of gladheid van het wegdek, zodat nog efficiënter kan worden gestrooid.’ De stand van Aebi Schmidt werd goed bezocht. Arjan Ester: ‘Letterlijk de hele gladheidbestrijdende wereld komt hier bij elkaar. We kijken dan ook zeer tevreden terug op een aantal interessante ontmoetingen.

De ‘spelers’ zijn overheidinstellingen zoals Rijkswaterstaat; zij hebben het alleenrecht op het verzorgen van presentaties. De branche kan zich echter presenteren in afzonderlijke stands. Aebi Schmidt was eveneens van de partij in Andorra, waar de veertiende editie van dit wereldcongres plaatsvond. Commercieel directeur Arjan Ester: ‘Een geweldige happening. Hier worden de nieuwste ideeën gepresenteerd. Wat ik persoonlijk heel interessant vond, zijn ontwikkelingen

Superschone veegmachines De Schmidt Cleango en Schmidt Swingo veegmachines van Aebi Schmidt worden in 2014 uitgerust met motoren die voldoen aan de euro-6 norm. Inmiddels zijn al meer dan tien Schmidt euro-6 veegmachines in opdracht en de eersten zijn al uitgeleverd aan diverse klanten van Aebi Schmidt. ‘Met de euro-6 motor is opnieuw een enorme stap gemaakt in het voorkomen van emissies van schadelijke stoffen. Er zijn zelfs mensen die beweren dat de lucht die uit de uitlaat komt schoner is dan de lucht die wordt aangezogen. Gemeenten vinden dit een heel belangrijk punt. Hun veegmachines moeten vaak werken in gebieden waar veel mensen op straat zijn. Hoe schoner de lucht, hoe beter,’ zegt Sake Barkhuis, Key Accountmanager bij Aebi Schmidt. De complexiteit van de euro-6 motor, met name de

combinatie van het roetfilter en de SCR-katalysator (die stikstofverbindingen neutraliseert), was een enorme uitdaging voor de ontwerpers. ‘Aebi Schmidt is er in geslaagd om de euro-6 motor te integreren in de bestaande machine, zonder concessies te doen aan de functionaliteiten, volumes en afmetingen van onze veegmachines. Vuilcontainer, watertank, enzovoort zijn even groot als in voorgaande versies en datzelfde geldt voor de buitenafmetingen. Daarmee zijn onze nieuwste veegmachines echt uniek. Geen enkele andere fabrikant heeft dit voor elkaar gekregen!’ Wilt u meer weten over deze superschone veegmachines, neem dan contact op met afdeling Verkoop via telefoonnummer 0548 370 000.

13

››

Gladheidbestrijding 2.0

Hellevoetsluis laat zich compleet ontzorgen Dit voorjaar tekenden gemeente Hellevoetsluis en Aebi Schmidt Nederland een contract voor zes jaar gladheidbestrijding (met een optie voor tweemaal twee jaar verlengen). Gladheidscoördinatoren Paul Klumpers en Sander Kruithof geven met één druk op de knop het startsein voor een strooiactie. De rest regelt Aebi Schmidt. Een blik op moderne gladheidbestrijding.

De gemeente Hellevoetsluis heeft een reputatie als het gaat om voorop lopen in gladheidbestrijding. Niet in de laatste plaats dankzij de inzet en het enthousiasme van Paul Klumpers, Projectleider, en Sander Kruithof, Wegbeheerder in dienst van de gemeente. Beiden zijn gladheidscoördinator en samen bestieren zij alle activiteiten op het gebied van gladheidbestrijding binnen de gemeente. Paul Klumpers: ‘Wij zijn van de eerste lichting die de opleiding ‘Coördinator Gladheidbestrijding voor Wegbeheerders’ heeft gevolgd.’ Beiden hebben het examen van de behoorlijk pittige CROW-opleiding in één keer gehaald. De heren weten dus waar ze het over hebben.

Nieuwe dingen doen Hellevoetsluis loopt voorop als het gaat om gladheidbestrijding. Paul Klumpers: ‘Tot een jaar of veertien geleden had de gemeente alles in eigen beheer. Het materieel, de mensen in de uitvoering, het strooizout: we deden als gemeente alles zelf. Totdat we in het kader van privatisering de stap maakten om de hele uitvoering van de buitendienst in de handen te leggen van een aannemer. We hebben toen alles opnieuw op de rit gezet. Het verouderde strooimaterieel vernieuwd, de strooiroutes opnieuw bekeken en aangepast. Kortom, alles ondergebracht bij Vibor, een locale aannemer die vanaf dat moment volledig verantwoordelijk werd voor het strooien.’ En met succes, want tot en met afgelopen winter verliep de samenwerking tot volle tevredenheid en werd er afgerekend op basis van inzet. Tegelijk met deze stap schakelde Hellevoetsluis destijds over op natzout strooien. ‘Daarmee waren we een van de eerste gemeenten in Nederland’, vertelt Sander Kruithof. ‘En de laatste jaren hebben we opnieuw

14

veel nieuwe dingen gedaan. We zijn ons bijvoorbeeld meer en meer gaan richten op het strooien van fietspaden. Met al die scholen binnen onze gemeente is dat altijd al een hot item geweest, maar nu we een eigen gladheidmeldsysteem hebben, is het actueler dan ooit. Fietspaden worden in veel gevallen namelijk eerder glad dan de rijbaan. We zijn alleen nog niet zo ver dat we al verschillende routes voor fietspaden en rijbanen hebben gemaakt. Maar daar zijn we wel over aan het nadenken.’ ‘Hellevoetsluis heeft sinds kort een eigen gladheidmeldsysteem, op twee verschillende locaties’, vult Paul Klumpers aan. ‘We hebben die laten plaatsen op basis van infraroodmetingen en daarbij sensoren laten aanbrengen in het wegdek én het fietspad. Ook dat is weer iets waarmee we voorop lopen.’

Aanbesteding nodig Na afgelopen winter kondigde zich alweer een vernieuwing aan. Het contract met aannemer Vibor liep af en er was geen mogelijkheid meer om dit te verlengen. Er moest dus een aanbesteding voor gladheidbestrijding op de markt worden gebracht. De vraag was alleen: hoe moet dat gebeuren? De gemeente, noch beide gladheidcoördinatoren hadden ervaring met dit soort aanbestedingen en een goed voorbeeld was er niet. ‘We waren het er eigenlijk wel over eens dat we het strooieffect wilden gaan uitdrukken in beeldkwaliteit, net zoals dat gebruikelijk is binnen straatreiniging’, vertelt Paul Klumpers. ‘Maar dan loop je tegen beperkingen aan. Hoe definieer je die beeldkwaliteit? Dat het nooit meer glad is? Dat kan geen enkele aannemer je garanderen. We gingen daarom op zoek naar een manier van aanbesteden die Hellevoetsluis zou brengen wat de gemeente wilde bereiken én die voldoende ruimte zou bieden om te kunnen profiteren van alle vernieuwingen binnen het vakgebied. Want de ontwikkelingen gaan immers steeds sneller.’ Het antwoord kwam in de persoon van Pieter Swerus. Deze inkoopprofessional (zie ook pagina 16-17) zette Hellevoetsluis op het spoor van prestatie-inkoop. Sander Kruithof: ‘In gesprekken met hem kwamen we al snel tot de kern: als gemeente gaan we primair voor het resultaat. Wij willen dát er gestrooid wordt áls het nodig is en wáár dat nodig is en vervolgens dat op de beste manier wordt gestrooid, zowel wat betreft kwaliteit als kosten. Maar wie dat voor ons gaat doen en met welk materieel en mensen, dat maakt ons eigenlijk niet uit. Als de veiligheid maar gegarandeerd is en de betrouwbaarheid gewaarborgd.’

Kort en goed Dit uitgangspunt zette de deur open voor een aanbesteding volgens de principes van prestatie-inkoop. Pieter Swerus legt het uit: ‘De essentie van prestatie-inkoop is dat de behoefte van de klant wordt ingevuld door de expertise van de leverancier. Als klant ga je geen super gedetailleerde bestekken schrijven en je laat ook geen vuistdikke plannen van aanpak opstellen. Nee, je beschrijft in algemene termen op welke wijze je ontzorgd wenst te worden en je laat het dan aan martktpartijen over om daar invulling aan te geven. De leverancier of opdrachtnemer is ten slotte de expert. Laat hem zich verdiepen in jouw probleem zodat hij alles uit de kast kan halen om een zo goed mogelijk product of dienst te leveren. Een tweede aspect is dat het plan van aanpak kort moet zijn, bijvoorbeeld vier pagina’s A4, en dat er een beknopte analyse van risico’s en kansen moet worden aangeleverd. Dit bespaart iedereen zeeën van tijd en het lokt leveranciers uit om met gedurfde oplossingen te komen. Het laatste punt: organiseer kort na de beoordeling van de plannen interviews met de personen die de uitvoering gaan doen. Dus wel de projectleider, maar niet de algemeen directeur. Dit is een vrij nieuwe, door gemeenten nog maar zelden toegepaste manier van aanbesteden. Kort en goed, de beste garantie voor value for money én maximale ruimte voor innovatie.’

gemeente in Nederland voor wie Aebi Schmidt de totale gladheidbestrijding is gaan verzorgen is Gemeente Lelystad. Wij zijn de tweede, maar Hellevoetsluis is dan weer de eerste gemeente die op basis van prestatie-inkoop haar gladheidbestrijding laat invullen. ‘Natuurlijk zijn we razend benieuwd hoe het de komende winter gaat uitpakken’, zegt Sander Kruithof. ‘Het is voor alle partijen een nieuwe manier van werken. We starten op basis van vertrouwen. Hellevoetsluis vertrouwt er op dat Aebi Schmidt zijn zaken - of liever gezegd: ónze zaken - goed voor elkaar heeft. En we gaan ervan uit dat wij samen optrekken vanuit een sterk partnerschap. Dat wij leren van elkaar en dat wij als goede partners beide profiteren van wat wij leren. Ook dat is nieuw; dat is echt een andere invulling van de klant/opdrachtnemer-relatie.’

Regie en uitvoering Hellevoetsluis ging dit experiment aan. Sander Kruithof: ‘We hebben de uitvraag zo algemeen mogelijk gehouden. Aangegeven om welk areaal het gaat, dat de aanrijdtijd één uur bedraagt, dat vervolgens binnen twee uur gestrooid moet zijn én dat moet worden gestrooid met het op dat moment best geschikte dooimiddel. Vervolgens was het aan partijen om daar een plan voor te maken. Ze waren volledig vrij in de keuze van materieel, het inrichten van de strooiroutes, enzovoort. Wel waren er financiële beperkingen. We hebben dan ook een prijzenblad bij de stukken gevoegd met onder meer de bedragen voor vaste kosten en consignatiekosten. En op basis van het langjarige gemiddelde hebben we een plafondprijs vastgesteld.’ Paul Klumpers vult aan: ‘Het was een aanbesteding op EMVI (Economisch Meest Voordelige Inschrijving). We hadden dus een aantal criteria benoemd waarop gegadigden fictieve kortingen konden scoren.’ Aebi Schmidt kwam uit deze ronde als beste tevoorschijn en in de interviewronde werd dit oordeel nog eens bevestigd en versterkt. ‘We hebben gesproken met de projectleider van Aebi Schmidt, Peter Rodijk, en de projectleider van Vibor. Dat bedrijf blijft voor ons de strooiroutes rijden, maar nu als onderaannemer van Aebi Schmidt Nederland’, zegt Sander Kruithof. ‘De taakverdeling is duidelijk. Aebi Schmidt voert de regie en stelt daarvoor een uitvoeringsplan op. Daar zijn zij nu volop mee bezig. Vibor rijdt de strooiroutes en Aebi Schmidt verzorgt de rapportages aan Hellevoetsluis. Welke strooimachines ze gaan inzetten, weten we nog niet. Dat is allemaal aan Aebi Schmidt om uit te maken. Wij - Sander Kruithof wijst naar collega Paul Klumpers - zijn echter altijd verantwoordelijk voor de vraag wanneer er, welke strooiactie gestart gaat worden. Die beslissing ligt bij ons en die blijft ook altijd bij ons liggen.’ Een compleet nieuwe aanpak van gladheidbestrijding dus. ‘Niet helemaal’, weet Paul Klumpers te vertellen. De eerste

››

Paul klumpers (links) en sander kruithof.

Moderne aanpak Hellevoetsluis zou wel eens hét schoolvoorbeeld van gladheidbestrijding 2.0 kunnen zijn. Op twee manieren. Als opdrachtnemer levert Aebi Schmidt geen afzonderlijke producten en diensten meer (strooimachines en trainingen bijvoorbeeld), maar een totaalpakket, waarmee de opdrachtgever compleet wordt ontzorgd. Aebi Schmidt maakt een uitvoeringsplan voor gladheidbestrijding op basis waarvan strooiroutes worden ingericht, materieel wordt ingezet, chauffeurs worden gecontracteerd, enzovoort, enzovoort. Veranderen de omstandigheden tijdens de looptijd van het contract, dan wordt de inzet van mensen en middelen aangepast, zonder dat de gemeente ook maar een kik hoeft te geven. Door prestatieinkoop in te zetten, bereikt de gemeente precies wat zij wil: complete ontzorging in gladheidbestrijding, terwijl zij zelf aan de knoppen blijft zitten om strooiacties in te zetten. Kortom: een echte win/win-situatie.

15

››

de stelling

Verbeteren kan veel beter! ‘Leren’ en ‘verbeteren’ om tot steeds betere kwaliteit te komen, is aan de orde van de dag binnen vrijwel elke bedrijfstak. Hoe staat gladheidbestrijding er in dit opzicht voor? Dat kan veel beter, volgens ASH Magazine. Vier professionals aan het woord over verbeteren en gladheidbestrijding.

Leren. Optimaliseren. Continu verbeteren door toepassing van de kwaliteitscirkel van Deming: plan-do-check-act. Prestatiemeetsystemen, Kritische Prestatie Indicatoren. Verificatie & Validatie. Het zijn allemaal termen die in diverse sectoren allang gemeengoed zijn geworden. In de bouw wordt geen aanbesteding meer op de markt gebracht zonder een paragraaf over continue kwaliteitsverbetering. Hoe is het geregeld, hoe is het geborgd? De vraag is hoe het hiermee gesteld is binnen de gladheidbestrijding. Is de branche ook voldoende overtuigd van de noodzaak om steeds beter te presteren, om te leren van de praktijk van vandaag en het daardoor morgen weer beter te doen? In de rubriek De Stelling gaat ASH Magazine op onderzoek uit. De stelling luidt: ‘In de wereld van gladheidbestrijding speelt continue verbetering nauwelijks een rol. Verbeteren kan veel beter.’

‘Te weinig prikkels’ Pieter Swerus is onafhankelijk inkoopprofessional. Enige jaren geleden ‘ontdekte’ hij het uit Amerika overgewaaide Best Value Procurement. In goed Nederlands: prestatie-inkoop. Pieter Swerus heeft inmiddels ruim 25 prestatie-inkoop projecten op zijn naam staan. Dit jaar adviseerde hij de gemeente Hellevoetsluis bij de aanbesteding van gladheidbestrijding, waarbij volop gebruik werd gemaakt van de methodiek van prestatie-inkoop. Wat is zijn opinie? ‘Ik ben het helemaal eens met de stelling. Als je bijvoorbeeld kijkt naar GWW-bedrijven die in een complexe omgeving werken met veel onderaannemers, dan zie je dat daar heel veel energie wordt gestoken in continue verbetering. En logisch, want een paar procenten efficiënter werken kan al gauw het verschil betekenen tussen rode of zwarte cijfers. Bij gladheidbestrijding is die urgentie er niet. Enerzijds omdat het gaat over verkeersveiligheid, zodat de kosten er feitelijk minder toe doen. Anderzijds vanwege de onregelmatigheid ervan: de ene winter gebeurt er niks en de andere is men dag en nacht aan het

16

››

RINI DONKER (links) en NICO VAN MAANEN.

strooien. Daardoor is er ook geen prikkel om de kwaliteit van werken kritisch tegen het licht te houden en te leren van wat je doet. Er is bijvoorbeeld geen enkele noodzaak of aandrang om de effectiviteit van maatregelen te onderzoeken. Het dreigt glad te worden, de strooiwagens rijden hun routes en het is klaar. Werk uitgevoerd volgens het boekje. Waarom zou je gaan nadenken of je die route slimmer of sneller kunt rijden? Bij ons op Schouwen Duiveland worden van april tot in het late najaar elke dag de stranden schoongemaakt. Dat móet, omdat we anders de blauwe vlag - keurmerk voor schone stranden - wel eens zouden kunnen kwijtraken en dan ga je vanzelf wel nadenken over slimmere uitvoeringsmethoden. Wat óók meespeelt bij die lage urgentie om tot verbeteringen te komen, is het feit dat er belangen mee gemoeid zijn en dus geld. Strooiroutes rijden op onregelmatige tijden betekent extra werk en extra inkomsten voor degenen die het doen. Wanneer binnen een gemeente de hele gladheidbestrijding nog door eigen mensen wordt gedaan, maak je je niet geliefd als je efficiëntieslagen wil maken. Wat je moet doen om dit te doorbreken? Ik ben niet optimistisch; overheden veranderen maar moeizaam. Het zal in elk geval nog een hele tijd duren voordat gemeenten écht gaan sturen op continue verbetering.’

‘Schaalgrootte bepaalt mogelijkheden’ Rini Donker, Senior Adviseur Gladheidbestrijding bij de dienst Verkeer- en Watermanagement van Rijkswaterstaat, is landelijk verantwoordelijk voor gladheidbestrijding. Nico van Maanen is Adviseur Inkoop binnen de afdeling Werkwijze Inkoop en Contractmanagement van Rijkswaterstaat. Gladheidbestrijding is een van zijn aandachtsgebieden. Nico van Maanen: ‘Als je vraagt of en hoe wij de plan-do-checkact cyclus toepassen op de inkoop van materieel, zoals strooimachines, dan is het antwoord dat de mogelijkheden daarvoor vrij beperkt zijn. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de lange looptijd van contracten. Verbetermanagement toepassen tijdens

een contract is heel moeilijk en als contracten lang lopen, zoals dertien jaar voor strooiers bijvoorbeeld, dan is er qua tijd gewoon weinig mogelijkheid om structureel aan verbetering te werken. Maar kijk je naar de strooicontracten zelf, de uitvoering dus, dan is het een heel ander verhaal. We staan nu bijvoorbeeld aan de vooravond van een nieuwe ronde aanbestedingen voor strooicontracten. Die komen na volgende winter op de markt. De basis daarvoor zijn de modelcontracten van Rijkswaterstaat en die worden geüpdatet aan de hand van de ervaringen die de adviseurs inkoop en gladheidbestrijding in de uitvoering hebben opgedaan. Daar zie je beslist een vastomlijnd plan om tot verbeteringen te komen en die verbeteringen ook te verwerken in modelcontracten. Ik ben het dus zeker niet volledig eens met de stelling.’ Rini Donker neemt een soortgelijke positie in. ‘De beperkte mogelijkheid om continu te verbeteren had alles te maken met de situatie waarin wij zaten als Rijkswaterstaat en waarbij de contracten op districtsniveau werden aanbesteed. Als district bracht je maar eens in de drie, vier jaar een contract op de markt. Dan heb je te maken met dezelfde problematiek die Nico zojuist schetste. Nu het ‘proces gladheidbestrijding’ centraal bijeen is gebracht bij één dienstonderdeel heb je jaarlijks met drie, vier nieuwe contracten te maken. Dan is het een heel ander verhaal en dan is er wel degelijk de mogelijkheid om geleerde lessen, juist ook die uit andere contracten, in een volgend contract mee te nemen. Dus voor mij geldt dat ik de stelling voor wat Rijkswaterstaat betreft niet onderschrijf. Uiteraard is schaalgrootte ook een aspect dat moet worden meegewogen. Voor gemiddelde of kleine gemeenten is het nauwelijks realistisch om te veronderstellen dat van leercurven gebruik gemaakt kan worden. Bij Rijkswaterstaat ligt dat anders. Rini Donker: ‘We zijn nu bijvoorbeeld bezig om alle strooiroutes van Rijkswaterstaat onder de loep te nemen, en om nieuwe en logischer indelingen te maken. Zo ligt het bijvoorbeeld voor de hand om op basis van klimatologische data de routes te combineren. Zo ga je misschien de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden combineren tot één gladheidsregio. Maar dit soort slagen kun je alleen maken vanuit de helikopterview die je als landelijk team binnen Rijkswaterstaat hebt. De continue verbeteringen beperken zich ook niet tot contracten of strooiroutes maar gaan bijvoorbeeld ook over opleiden, kennisuitwisseling en onderzoek op nationale en internationale schaal. Mooi voorbeeld daarvan is het project Efficiëntere inzet dooimiddelen van het CROW waarin ondermeer Rijkswaterstaat, provincie en marktpartijen zoals Aebi Schmidt samen werken aan nieuwe normen.’ Nico van Maanen: ‘Een ander voorbeeld van het lerend vermogen van Rijkswaterstaat is de inkoop van zout. In de beruchte winters van het begin van dit decennium waren we voor een groot deel afhankelijk van de levermogelijkheden van de zoutleveranciers. Afijn, iedereen weet nog wel tot welke problemen dat leidde. Dat hebben we inmiddels ondervangen door de risicobeheersing van dit deel van het proces bij de markt weg te halen en zelf weer al het zout in te kopen en op te slaan. Vorig jaar zomer heeft Rijkswaterstaat 150.000 ton ingekocht. Een enorme operatie, maar hierdoor weten we wel weer honderd procent zeker dat er voldoende zout op voorraad is voor een strenge winter.’

‘Continue verbetering borgen’ Marc Jansen is Manager Service Nederland en België bij Aebi Schmidt. ‘‘Wij herkennen het beslist dat met name gemeenten moeite hebben om te blijven werken aan continue verbetering. Dat heeft oorzaken als een te krappe bezetting, korte termijn prioritering, kennis die uit de organisatie verdwijnt, enzovoort. Veelal liggen hier bezuinigingen aan ten grondslag, maar die werken op deze manier in de praktijk contraproductief uit. Want door alleen op de oude weg voort te gaan en niet om te kijken wordt door onvoldoende coördinatie en onbekendheid voorbijgegaan aan de verbeteringskansen die iedere organisatie heeft. Zo blijven kansen voor aanzienlijke besparingen op wegenzout, machineen arbeidsuren onbenut. En dat terwijl de mogelijkheden tot continu verbeteren voor het oprapen liggen. Alleen al door de huidige werkwijze goed in beeld te brengen en te analyseren kan eenvoudig het verbeteringspotentieel in kaart gebracht worden. Door hiervan slim gebruik te maken kunnen aanzienlijke besparingen bereikt worden, terwijl zelfs het kwaliteitsniveau in veel gevallen toeneemt!’ ‘Aebi Schmidt speelt daar op in met ASH Services. Wij beschikken binnen onze organisatie over enorm veel kennis van gladheidbestrijding en alles wat daar bij komt kijken. En wij bestrijken het gehele veld: van strooimachines tot en met strooimanagementsystemen, van service en onderhoud tot en met de inkoop van strooizout. Met ASH Services zijn wij in staat om gemeenten compleet te ontzorgen op het gebied van gladheidbestrijding. Dat gaat in een aantal opeenvolgende stappen waarbij het beleidsplan en het uitvoeringsplan het startpunt zijn. Mochten deze niet up to date zijn, dan kan Aebi Schmidt daarbij trouwens ook assisteren. Automatisering speelt daarna een belangrijk rol. Deze slim voor je te laten werken, is ons motto. De monitoring door rapportages uit het strooimanagement zijn daarvan een voorbeeld. In één oogopslag is duidelijk of de strooiactie is geslaagd en vervolgens hoeft er alleen aandacht te worden besteed aan de afwijkingen. Direct herstellen is de eerste stap en ervan leren en het bijstellen van de actie is het vervolg. Met iedere strooiactie doorlopen wij steeds weer de volledige plan-do-check-act cyclus en helpen wij gemeenten op deze manier continue verbetering te borgen in hun organisatie.’

››

MARC JANSEN.

17

››

Het afscheid dat geen afscheid is

Vaarwel en tot morgen

Eind vorig jaar ging Kees van Vooren, medewerker Ontwikkeling bij Aebi Schmidt, met pensioen. Tijdens zijn 32-jarige loop-

beruchte zwarte gat is voor Kees van Vooren dan ook geen sprake. Integendeel, het vergt het nodige gepuzzel om een datum te vinden voor dit interview over een afscheid dat helemaal geen afscheid is.

baan heeft professionele gladheidbestrij-

Bergen zout

ding een enorme evolutie doorgemaakt.

Het is begin jaren tachtig als Kees van Vooren zijn entree maakt bij het Holtense bedrijf. Goeie ouwe tijd: Aebi Schmidt Nederland heette toen nog Nido Universal Machines BV en gladheidbestrijding hield nog niet veel meer in dan enorme hoeveelheden droog zout op glad geworden wegen uitstorten. ‘Met het materieel van toen werd 20 tot 40 gram zout per vierkante meter uitgebracht. Ongelooflijk hoeveel zout daarvoor nodig was. Langs de Rijkswegen had je dan ook elke 25 kilometer een depot, want de actieradius van het materieel was met zulke doseringen natuurlijk heel beperkt. Als je achter zo’n strooier reed, zag je hoe enorme wolken zout wegwaaiden. Zout strooien betekende toen: curatief strooien. De strooiers kwamen pas in actie nadat politie of Wegenwacht hadden gebeld om te melden dat het glad was.’

Kees van Vooren heeft daar een cruciale bijdrage aan geleverd. Een terugblik op een veelzijdige carrière, die nog lang niet ten einde is...

Zoiets overkomt niet veel mensen. De ene dag een gezellig diner met de naaste collega’s om je pensionering te vieren. En de volgende ochtend gewoon weer op tijd op de zaak verschijnen om aan een nieuw project te beginnen. Kees van Vooren is nuchter genoeg om te beseffen dat dit bepaald niet gebruikelijk is. ‘Maar ja, ik heb mijn werk altijd met plezier gedaan en dat is nog steeds zo. Sinds mijn pensionering vorig jaar november heb ik alweer heel wat dagen gewerkt voor Aebi Schmidt. En met plezier. Geen volle weken meer, maar op projectbasis. Ik combineer het nu met mijn vrijwilligerswerk voor de Moestuin van de Voedselbank in mijn woonplaats. En daarnaast doe ik veel aan fotografie en sport ik veel. Ik heb me nog geen moment verveeld. ‘ Van het

18

Revolutie Zoals Kees van Vooren het zelf zegt, viel hij bij zijn komst in 1981 met zijn neus in de boter. ‘Men was toen bezig om de allereerste natzoutstrooiers te ontwikkelen. Er stonden er drie in de steigers. Die werden speciaal ontwikkeld voor Rijkswaterstaat, dienstkring Nijmegen. Ik was net een maand in dienst toen die natzoutstrooiers werden uitgeleverd. Die hele

winter reden we er achteraan om uitgebreide testen te doen en strooipatronen te analyseren. We onderzochten het effect van verschillende strooiplaten, bekeken wat de beste verhouding voor pekel en zout was, enzovoort. Drijvende kracht bij Rijkswaterstaat was Joop Jansen. Aan zijn ambitie en inzet is het te danken geweest dat Rijkswaterstaat besloot om in een periode van vier jaar al haar strooiers om te bouwen tot, of te vervangen door natzoutstrooiers. Dat was ongekend. Bijna nergens ter wereld werden toen al natzoutstrooiers gebruikt, laat staan in zo’n hoeveelheid! Dit was echt een revolutie op het gebied van strooien. Naast curatief strooien kon voortaan ook preventief worden gestrooid. En met de nieuwe norm van 7 gram natzout per vierkante meter werd ook het verbruik gereduceerd. Natuurlijk moest Rijkswaterstaat hiervoor een enorme investering doen. Maar die was snel terugverdiend. Naast verminderd zoutverbruik verdubbelde immers de actieradius van de strooiers. Daardoor kon het aantal steunpunten worden gehalveerd en had Rijkswaterstaat voortaan genoeg aan 500 strooiers, waar er eerst 1.000 nodig waren geweest.’ In dezelfde periode (1982-1986) ontwikkelde de Rijksdienst ook het gladheidmeldsysteem. ‘Dat was opnieuw een grote sprong voorwaarts’, zegt Kees van Vooren. ‘Nu was het opeens mogelijk om te meten hoeveel zout er nog op de weg ligt en wat de condities wat betreft temperatuur en vochtigheid zijn. Dankzij die informatie werd het voorspellen van gladheid mogelijk en daarmee kon gladheid voortaan worden voorkomen in plaats van alleen maar bestreden. Zo werd de basis gelegd voor moderne gladheidbestrijding.’

Microprocessoren Het voormalige hoofd Ontwikkeling maakte méér revoluties mee binnen de organisatie waar hij zich als een vis in het water voelde. ‘Wat betreft het besturingssysteem stonden de strooiers van begin jaren tachtig nog in de kinderschoenen. Er waren alleen nog maar analoge besturingen. De mogelijkheden daarvan waren zeer beperkt en dergelijke systemen waren en zijn heel gevoelig. Zeker in een zoute omgeving waren storingen aan de orde van de dag. In het begin van dat decennium zijn wij gestart met het ontwikkelen van digitale techniek en als allereerste bedrijf ter wereld zijn wij microprocessoren gaan toepassen bij strooimachines. Dat opende letterlijk een wereld aan mogelijkheden. Met een analoog besturingssysteem kon maar met één soort zout worden gewerkt en verschillende strooibreedtes instellen was sowieso onmogelijk. Met microprocessoren was dit opeens een fluitje van een cent! En dat was nog lang niet alles. Dezelfde Joop Jansen van Rijkswaterstaat die een lans brak voor natzoutstrooien wilde op één of andere manier bij elke rit strooidata laten verzamelen. Dan kon aan het eind van een strooiactie een uitdraai worden gemaakt waarop alle ritgegevens waren verzameld. Handig voor het afrekenen met de aannemer en voor de eigen administratie. Dankzij de nieuwe digitale techniek konden we dat allemaal gaan regelen. Start en eind van de route werden vastgelegd, het aantal gereden kilometers, de hoeveelheid zout die was gestrooid, enzovoort. Aan de hand van deze gegevens was het toen al mogelijk om de gereden rit te vergelijken met een van tevoren vastgestelde en in kaart gebrachte rit. Let wel, dat was dus nog vóór de komst van gps-systemen! microprocessoren Cleango Het gebruik van Swingo gaf ons een voorsprong van tien jaar op het gebied van

besturingssystemen en die voorsprong hebben wij nooit meer prijsgegeven.’

Intuïtieve systemen Kenmerkend voor de besturingssystemen die Nido ontwikkelde en waarmee de strooiers en ander materieel werden voorzien was en is het gemak voor de gebruiker: intuïtieve bediening heet dit in vaktaal. ‘Van buiten moet zo’n kastje zo eenvoudig en duidelijk mogelijk zijn,’ benadrukt Kees van Vooren. ‘Hoe complex de achterliggende techniek ook moge zijn, daar moet je een chauffeur niet mee lastigvallen. Zo’n man moet zich volledig kunnen richten op het rijden en niet tegelijk allerlei ingewikkelde dingen hoeven te doen. Er moet een aan/uit-knop op zitten, een doseringsknop en breedteknop en dan heb je het eigenlijk al gehad. Nokia gebruikte die filosofie ook in die jaren en is er toen heel groot mee geworden. Ik vond het zelf altijd een uitdaging om een nieuwe besturing uit te testen. Net zo lang uitproberen tot het ding het opgeeft… of dat je weet dat het voldoende robuust is om er mee te werken. Dat is ten slotte wat onze klanten willen: onze producten moeten wérken, ze moeten altíjd werken en ze moeten símpel werken. Ja, dat zou je inderdaad mijn ontwerpfilosofie kunnen noemen. Maar dit gedachtegoed is kenmerkend voor Aebi Schmidt als geheel: wij nemen altijd de wensen van de klant en van de eindgebruiker als vertrekpunt.’ En zo kon het gebeuren dat nu ruim tien jaar geleden de afdeling Ontwikkeling van Aebi Schmidt opnieuw voor een revolutie binnen gladheidbestrijding zorgde: de ontwikkeling van Autologic (red: automatisch strooien). ‘Dat begon met een vraag vanuit België. De AWV, de Vlaamse Rijkswaterstaat, zocht een systeem om het strooien van de wegen rond Brussel te automatiseren. De situatie daar was zó complex dat het menselijkerwijs onmogelijk was om daar op correcte wijze handmatig te strooien. Het antwoord van Aebi Schmidt was Autologic: het systeem dat vooraf geprogrammeerde strooiroutes combineert met eveneens vooraf ingegeven strooibreedtes en doseringen. Autologic is een enorm succes gebleken. Het systeem maakt het mogelijk om precies daar te strooien waar het moet, in exact de gewenste dosering en volgens een gedefinieerde route, terwijl de chauffeur zich intussen volledig op het rijden kan concentreren.’ The rest is history, luidt het Engelse gezegde. Autologic groeide uit tot hét toonaangevende concept voor automatisch strooien.

Vooruit kijken Het gesprek nadert z’n einde. Terugkijken op wat is geweest, is voor deze gelegenheid prima, maar reflecteren over het verleden behoort niet tot de core business van het voormalige hoofd Ontwikkeling. Vooruitkijken, nieuwe dingen bedenken, dát was en is de passie van Kees van Vooren. ‘Mijn afscheid heb ik gevierd met een etentje met mijn naaste collega’s en onze echtgenoten. Dat was heel genoeglijk. Maar de volgende dag zijn we meteen weer met een team aan de slag gegaan om een calciumverdunningsinstallatie te ontwerpen. Kijken welke techniek en componenten die we al in huis hadden meteen gebruikt konden worden en vaststellen wat nieuw moest worden ontwikkeld. Binnen zes weken hadden we een compleet nieuwe machine klaar. Dat is heel snel, ja, maar zo doen we dat nu eenmaal binnen dit bedrijf!’ Inmiddels werkt Kees al weer aan nieuwe ontwikkelingen…

19

Tevreden Klanttevredenheid staat hoog in het vaandel bij Aebi Schmidt. Uiteraard, want dat is een belangrijke, zo niet de belangrijkste voorwaarde voor de continuïteit van de onderneming. Maar wat is klanttevredenheid nu precies en hoe kan Aebi Schmidt werken aan voortdurende optimalisering van klanttevredenheid? Dit zijn vragen die momenteel worden onderzocht binnen onze organisatie. De antwoorden moeten praktische handvatten bieden om te sturen op continue verbetering en verhoging van de tevredenheid van onze klanten. Voorwaarde voor het creëren van klanttevredenheid is natuurlijk het leveren van producten en diensten die in alle opzichten voldoen aan de wensen en eisen van klanten en deze liefst nog overtreffen. Eén manier om te onderzoeken of dit ook echt het geval is, is het organiseren van klanttevredenheidsonderzoeken. Dat doen wij dan ook jaarlijks, geheel in lijn met de ISO kwaliteitsnormen. Uit de uitkomsten blijkt dat onze klanten in het algemeen heel tevreden zijn over Aebi Schmidt. Hoe prettig dit op zich ook is, daarmee is de kous nog niet af. Integendeel, hier begint het pas.

Steeds bijsturen Want veel belangrijker om te constateren dat wij het blijkbaar goed doen, is vaststellen waar het niet goed gaat, of waar het nog beter kan. U kent ons: iedere medewerker van Aebi Schmidt staat onmiddellijk voor u klaar wanneer er problemen of vragen zijn. Dat zit in ons DNA en daar zijn wij trots op. Maar belangrijker is het om in dit soort gevallen te signaleren of we te maken hebben met een incident of met een onderdeel van onze bedrijfsvoering waar een structurele verbetering mogelijk is. Om dat laatste gaat het bij het interne onderzoek dat momenteel plaatsvindt. Hoe kunnen wij processen voor klantteveredenheid zodanig inrichten (op basis van de bekende kwaliteitscirkel van Deming: plan-do-check-act) dat signalen van klanten op de juiste plek binnen onze organisatie leiden tot de juiste aanpassing van een proces? Met als resultaat: continue verhoging van onze kwaliteit en daarmee van uw tevredenheid.

Vertel het ons Bent u tevreden, vertel het anderen; heeft u klachten, vertel het ons. Dat is een van de oudste reclameslogans. Maar inhoudelijk valt er nog steeds niets op af te dingen. Eén van de aspecten van ‘werken aan klanttevredenheid’ is immers het hanteren van een goede klachtenprocedure. Daarop mag u vertrouwen. Wij grijpen iedere mogelijkheid aan om ervoor te zorgen dat u tevreden bent en blijft over Aebi Schmidt.

Postbus 30, 7450 AA Holten Tel: +31 (0)548 370 000 Fax: +31 (0)548 370 233

Boomsesteenweg 74, B-2630 Aartselaar Tel: +32 (0)3 450 91 40 Fax: +32 (0)3 450 91 49

Internet: www.aebi-schmidt.nl E-mail: [email protected]

Internet: www.aebi-schmidt.be E-mail: [email protected]