Douche
DE ZILVEREN SLEUTEL
Voor de grote wasbeurt gaat de voorkeur uit naar het gebruik van een douche, eerder dan naar een zitbad of ligbad. In en uit bad stappen is voor velen namelijk een onveilige activiteit met een groot valrisico. Niet elke douche is weliswaar een goede douche. Vaak is er een hoge instap en een kleine cabine. Hoe lager de instaphoogte, des te kleiner het struikelgevaar. Bij verbouwing of nieuwbouw wordt een douche op afschot of inloopdouche aangeraden. Dit type douche is vlot toegankelijk en eveneens gemakkelijk in onderhoud.
De douchevloer is bij voorkeur drempelloos. Voor de uitvoering kunnen tegels (foto 1) of een drempelloze douchebak (foto 2) gebruikt worden. Een vlakke douchevloer, bestaande uit tegels, wordt licht hellend geplaatst (2%) en voorzien van een voldoende grote sifon. Indien een drempelloze uitvoering technisch niet uitvoerbaar is, kan er voor een douchebak met een lage instaphoogte gekozen worden. De minimale grootte is 100 cm x 100 cm om voldoende bewegingsruimte te hebben en eventueel hulp van derden te ontvangen.
foto 1
De vloer is antislip. Indien dit niet het geval is, kan gebruik gemaakt worden van een antislipmatje. Gebruik liefst geen gemetselde wand als afsluiting. Deze zou hinderlijk kunnen worden indien meer ruimte nodig is om bv. hulp te ontvangen. Glazen douchedeuren zijn een mogelijkheid indien ze ver genoeg opengezet kunnen worden. Kiezen voor een douchegordijn biedt de meeste mogelijkheden op vlak van toegankelijkheid van de douche en het ontvangen van hulp.
foto 2
Kies voor een thermostatische mengkraan waardoor de gewenste temperatuur ingesteld kan worden, dit om verbrandingsgevaar te voorkomen. Bij voorkeur heeft de kraan een geïsoleerde behuizing, waardoor de kraan zelf niet heet wordt. Het midden van de kraan wordt best 50 cm uit de hoek geplaatst, de bovenzijde op 90 cm. Hierdoor is zittend gebruik ook mogelijk. Een glijstang met afneembare douchekop staat op dezelfde wand als de kraan, ongeveer 50 cm verwijderd uit de hoek. Zorg voor een stevige bevestiging waardoor de glijstang houvast kan bieden bij het staan. Een douchezitje is handig en veilig. Het is bij voorkeur opklapbaar of afneembaar en voorzien van een rugleuning en opklapbare armsteunen. Het zitje nooit bevestigen onder de kraan, maar tegen de aangrenzende muur. Indien de muur onvoldoende stevig is, kan voor een zitje met een extra steunpoot gekozen worden (foto 3).
foto 3
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 2
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 14:41:57
DE ZILVEREN SLEUTEL
Tegen de muur kan een vaste handgreep geplaatst worden. Zorg voor een stevige bevestiging. Indien een bevestiging in de muur niet wenselijk is, bestaan ‘beugels zonder boren’ die bevestigd worden door middel van zuignappen. De voordelen hiervan zijn dat ze flexibel in gebruik zijn, de muren niet beschadigen en eenvoudig te installeren zijn. Deze beugels vereisen wel een glad oppervlak zoals tegels.
figuur 1
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 3
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 14:41:58
DE ZILVEREN SLEUTEL
Handgrepen en beugels
Handgrepen en beugels bestaan in verschillende modellen en maten. Allemaal hebben ze tot doel steun te bieden. De bruikbaarheid van een handgreep of beugel hangt nauw samen met de plaatsing ervan. Het is ook van belang na te gaan op welke manier de gebruiker het liefst steun neemt. Overleg is dus van groot belang. In deze fiche worden enkele types van handgrepen en beugels beschreven en er wordt aangegeven hoe ze best geplaatst worden. Het gaat hier om gemiddelde maatvoering; wijzigingen zijn steeds mogelijk.
Algemeen De bevestiging van handgrepen en beugels vereist een stevige muur (met een minimale dikte van 14 cm). Het is zeer belangrijk dat gebruik gemaakt wordt van goed bevestigingsmateriaal. Gebruik schroeven en pluggen die specifiek bestemd zijn voor het materiaal waarvan de muur is gemaakt.
foto 1 Controleer vooraf altijd of er geen leidingen lopen op de plaats waar geboord moet worden. Handgrepen en beugels zijn verkrijgbaar in allerlei kleuren. Een felgekleurd model is beter zichtbaar, maar zal ook duurder zijn. Een handgreep of beugel moet met de volledige hand vastgenomen kunnen worden en is bij voorkeur antislip. Vaste handgreep 45° Te plaatsen naast het toilet, in de douche of op de lange zijde naast het bad.
figuur 1
De handgreep heeft een horizontaal en een schuin oplopend deel, waardoor men zich zowel kan opduwen als rechttrekken. Ook steun nemen tijdens het zitten is mogelijk. Op foto 1 is een diagonaal geplaatste beugel zichtbaar. Vaste handgreep 90° (figuur 1) Te plaatsen in de douche. De handgreep heeft een horizontaal en een verticaal deel, waardoor men zich kan rechttrekken en steun kan nemen tijdens het rechtstaan. Ook steun nemen tijdens het zitten is mogelijk.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 4
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 14:45:00
DE ZILVEREN SLEUTEL
Doucheglijstang (figuur 1) Een glijstang is nodig om zowel zittend als staand te kunnen douchen. Plaatsing tussen 110 cm en 210 cm is hiervoor aangewezen. Een extra stevige bevestiging zorgt dat de glijstang ook als steun kan dienen.
foto 2
Opklapbare beugel (foto 2) Indien er geen wand is naast het toilet of naast de douchezit om een handgreep te plaatsen, kan een opklapbare beugel een oplossing bieden. Deze wordt in de achterwand bevestigd. Indien de achterwand onvoldoende stevig is, kan de beugel uitgerust worden met een bijkomende steunpoot of kan hij gemonteerd worden op een los vloerstatief. Na gebruik kan de beugel eenvoudig worden opgeklapt, zodat deze geen ruimte inneemt wanneer hij niet gebruikt wordt. De mogelijkheid bestaat om op de beugel een toiletrolhouder te monteren, waardoor toiletpapier binnen handbereik is.
foto 3
Badgreep (foto 3) Een badgreep biedt steun bij het in en uit bad stappen en bij het gaan zitten en rechtkomen in bad. De greep wordt met klemmen op de badrand vastgezet. Indien een bevestiging in de muur niet wenselijk is, bestaan ‘beugels zonder boren’ (foto 4) die bevestigd worden door middel van zuignappen. De voordelen hiervan zijn dat ze flexibel zijn in gebruik, de muren niet beschadigen en eenvoudig te installeren zijn. Deze beugels vereisen wel een glad oppervlak zoals wandtegels.
foto 4
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 5
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 14:45:02
Leefkeuken
DE ZILVEREN SLEUTEL
Een keuken is en blijft een ruimte waarin veel tijd wordt doorgebracht: een ruimte die een centrale plaats inneemt in de woning. Een doordacht keukenontwerp is noodzakelijk om op een goede en ergonomische manier te kunnen werken: de apparaten die dagelijks worden gebruikt, zijn goed bereikbaar, het bukken en reiken wordt zoveel mogelijk vermeden. In deze infofiche worden algemene aandachtspunten toegelicht, waarbij de opstelling en maatvoering moeten worden afgesteld op de individuele behoefte van de gebruikers.
Algemeen Keuken en leef- of eetruimte lopen best over in elkaar of liggen naast elkaar, voorzien van een open verbinding. Om eventuele geurhinder te voorkomen, is het wel belangrijk om een goed afzuigsysteem te voorzien.
foto 1
U- en L- vormige keukens zijn het meest praktisch omwille van de korte loopafstand tussen de verschillende werkstations. Bijkomend voordeel is dat voorwerpen eventueel over het aanrecht kunnen worden geschoven in plaats van opgetild te worden (foto 1). Naast basisverlichting wordt best ook accentverlichting voorzien zoals bv. boven het werkvlak. Zorg voor antislipvloer. Verwijder matten of lopers of voorzie ze van antislip.
Bergruimte Voorzie voldoende bergruimte. Zet overbodige spullen of weinig gebruikte toestellen in de kast.
foto 2
Vermijd onnodig bukken en reiken. Zet veel gebruikte spullen binnen handbereik, zware spullen onderaan. Goed bereikbare bedieningshoogte van de kasten ligt tussen de 40 en 140 cm. Kasten met draaideuren worden best voorzien van stevige scharnieren, omdat deuren nogal vaak als steun worden gebruikt. De voorkeur gaat uit naar schuiven en uittrekbare kasten aangezien de inhoud uit de kast komt en dit een goed overzicht geeft van de inhoud (foto 2). Handgrepen moeten goed bereikbaar zijn en voldoende groot om vast te nemen met de volledige hand. Onderkasten geplaatst op een sokkel zorgen voor ruimte voor het plaatsen van de voeten.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 6
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 14:50:25
DE ZILVEREN SLEUTEL
Het werkvlak De gebruikshoogte in stand is gemiddeld 90 cm, in zit tussen de 70 à 75 cm. Als compromis kan een verstevigd, uittrekbaar werkblad voorzien worden waar zittend aan gewerkt kan worden (foto 3). Afzetvlakken: • 60 cm aan beide zijden van de spoelbakken • 30 cm aan beide zijden van het fornuis • 30 cm naast oven, frigo en diepvries. Het afzetvlak kan ook een uitschuifbaar element zijn.
foto 3 Het spoelgedeelte Kies voor een éénhendelmengkraan met een lange hendel en zwenkbare uitloop. Tussen uitloop en werkblad wordt best 15 cm vrije ruimte voorzien om bv. een kookpot te vullen. Een uitrekbare kraan met een handdouche (foto 4) kan het vullen van een kookpot vergemakkelijken.
foto 4
foto 5
Het fornuis De voorkeur gaat naar een keramisch kookvuur (foto 5) omwille van de vlakke plaat; gemakkelijk om schoon te maken en potten kunnen worden verschoven. De warmtezones zijn onmiddellijk visueel herkenbaar, waardoor er minder verbrandingsgevaar is.
De oven of microgolfoven De oven of microgolfoven worden best geplaatst op een hoogte tussen 80cm en 100cm. Opendraaiende deuren worden aangeraden aangezien een openklappende deur verbrandingsgevaar inhoudt. Een afzetvlak van minimaal 30 cm in de onmiddellijke nabijheid van de oven is nodig om hete gerechten te kunnen neerzetten. Dit kan eventueel door middel van van een uitschuifbare hittebestendige plaat (foto 3).
Wie een nieuwe keukeninrichting overweegt, denkt best goed na over het ontwerp. Overleg met de keukenfabrikant of schrijnwerker is aangewezen om op de hoogte te zijn van de verschillende mogelijkheden.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 7
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 14:50:27
DE ZILVEREN SLEUTEL
Liften en hefplateaus
Een comfortabele en veilige trap is noodzakelijk voor iedereen. Als je wat moeilijker te been bent, is dit zeer essentieel. In een bestaande woning kan er meestal niets aan de constructie van de trap veranderd worden, maar eventueel wel aan de uitrusting ervan. Relatief kleine aanpassingen aan de afwerking kunnen een groot verschil maken naar veiligheid en comfort. Wanneer traplopen echter te moeilijk wordt of niet meer mogelijk is, en de verdieping bereikbaar moet blijven, is een meer ingrijpende aanpassing noodzakelijk. In deze fiche worden een aantal toestellen beschreven die voor een oplossing kunnen zorgen.
Stoellift Een stoellift (foto 1) is een lift in de vorm van een stoel, die op de trap gemonteerd wordt. De meeste trappen kunnen eenvoudig en snel uitgerust worden met een stoellift. Uiteraard dient de situatie ter plaatse onderzocht te worden om hierover uitsluitsel te geven. De gebruiker neemt plaats op de stoel, drukt op de knop of de hendel die gemonteerd staat op de armleuning en wordt op een comfortabele manier naar boven gebracht. Meestal kan de stoel op de bovenverdieping 90° draaien, waardoor veilig uitstappen mogelijk is. De stoel en de armleuningen zijn opklapbaar waardoor er voldoende vrije doorgangsbreedte overblijft voor de andere gebruikers van de trap.
foto 1
De plaatsing van een stoellift vereist: • een voldoende stevige trap. • de hellingsgraad van de trap mag niet té steil zijn; maximale stijgingspercentages zijn verschillend per merk. • voldoende ruimte onder- en bovenaan de trap om comfortabel te gaan zitten en recht te komen. • een minimale breedte van 80 cm over de volledige lengte van de trap, ook ter hoogte van bochten. • voldoende hoogte tussen elke trede en het plafond. Hefplateaus Diagonale plateaulift
foto 2
Een diagonale plateaulift (foto 2) volgt de helling van de trap. Deze lift dient om rolstoelgebruikers de mogelijkheid te bieden zich in hun rolstoel naar een andere verdieping te verplaatsen. De plateaulift beschikt over afklapbare oprijflappen aan de korte zijden. De bediening gebeurt door middel van een knop of een joystick. Gezien dit type lift redelijk veel eisen stelt qua plaatsing, is dit een weinig voorkomende oplossing in een particuliere woning.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 12
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 11:00:08
DE ZILVEREN SLEUTEL
De plaatsing van een diagonale plateaulift vereist: • een voldoende stevige muur voor de bevestiging (plaatsing op kolommen is ook mogelijk). • voldoende ruimte onderaan de trap voor de plaatsing van het plateau en het op- en afrijden ervan. • een minimale trapbreedte van 115 cm voor een rechte trap. • een maximale hellingsgraad van 45°. • minimaal 180 cm tussen elke trede en het plafond. Verticaal hefplateau
foto 3
Een verticaal hefplateau biedt rolstoelgebruikers de mogelijkheid zich al zittend in hun rolstoel naar een andere verdieping te verplaatsen. Er zijn meerdere types verkrijgbaar waarbij er grote verschillen zijn in afmetingen en kostprijzen. Hieronder worden twee types besproken waarbij het verschil zit in de maximale hefhoogte.
Hefhoogte < of = 180 cm (foto 3) • een open toestel is toegelaten; er is dus geen gesloten schacht noodzakelijk. • dit type lift moet in een open ruimte geplaatst worden; er mag geen draagvloer gepasseerd worden. • meerdere plateau-afmetingen en bevestigingssystemen zijn mogelijk.
foto 4
Hefhoogte > of = 180 cm / Huisliften (foto 4) Kokerlift met machinerichtlijn • een gesloten constructie is aangewezen, vanaf een hefhoogte van 3m is dit verplicht. • meerdere plateau-afmetingen en bevestigingssystemen zijn mogelijk. • de schacht kan een zelfdragende metaalconstructie zijn of gemetseld worden. • er is geen liftput noodzakelijk, eventueel kan de kleine drempel van ongeveer 5 cm weggewerkt worden door middel van een hellend vlak. • de uitloophoogte op de bovenverdieping is gering en vereist geen extra aanpassing. • er is geen aparte machinekamer noodzakelijk. Personenlift Kokerlift met liftenrichtlijn Als er een liftsysteem gebruikt wordt, moeten zeker de mogelijkheden binnen de wooneenheid, de technieken en de structurele draagkracht onderzocht worden. Bovendien is het aangeraden om professioneel advies over woningaanpassing aan te vragen.
Voor bijkomende informatie en kostenramingen is het aangewezen om gespecialiseerde firma’s te raadplegen.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 13
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 11:00:10
Ligbad
DE ZILVEREN SLEUTEL
In en uit bad stappen, gaan zitten en terug rechtkomen zijn activiteiten die bij het ouder worden vaak moeilijker worden en een hoog valrisico inhouden. In sommige gevallen kan het voorzien van kleine hulpmiddelen een verbetering van het comfort en van de veiligheid betekenen.
Indien het bad over een afzetvlak (foto 1) beschikt, kan dit gebruikt worden om het in en uit bad stappen te vergemakkelijken. Je kan erop gaan zitten en de benen over de badrand zwaaien. Om uitglijden te vermijden, voorzie je best een antislipmatje in bad. Belangrijk is dat de mat geplaatst wordt als het bad droog en schoon is en goed aangedrukt wordt. Tevens moet de mat goed onderhouden worden door zeepresten e.d. te verwijderen. Ook het matje dat voor het bad ligt, voorzie je best van een antisliplaag.
foto 1
Een badgreep (foto 2) biedt steun bij het in en uit bad stappen en bij het gaan zitten en rechtkomen in bad. De greep wordt met klemmen op de badrand vastgezet. Een vaste handgreep tegen de muur biedt steun bij het staan en vergemakkelijkt het zitten en rechtstaan in bad. De plaatsing van handgrepen of beugels vereisen een voldoende stevige muur. Indien bevestiging in de muur niet wenselijk is, bestaan ‘beugels zonder boren’ (foto 3) die bevestigd worden door middel van zuignappen. De voordelen hiervan zijn dat ze flexibel in gebruik zijn, de muren niet beschadigen en eenvoudig te installeren zijn. Deze beugels vereisen wel een glad oppervlak zoals tegels.
foto 2
Een badopstap is een stabiel opstapje met antislip dat voor het bad geplaatst wordt om gemakkelijker in en uit bad te stappen. Het is verkrijgbaar in verschillende hoogtes.
foto 3
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 10
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 11:03:03
DE ZILVEREN SLEUTEL
foto 4
Een badplank (foto 4) wordt dwars over het bad op de twee badranden geplaatst en is voorzien van zijklemmen, die het verschuiven van de plank uitsluiten. De plank wordt gebruikt om gemakkelijker in en uit het bad te stappen of om zittend te douchen. Het gebruik van een handgreep op de muur is hierbij nodig. Er bestaan verschillende modellen waaronder exemplaren met beugel. Vooraleer je overgaat tot de aankoop, is het van belang om de juiste maten van je bad te nemen. Een badzit is handig indien je moeilijk kan gaan zitten op de badbodem en terug kan rechtkomen. Er zijn badzitjes met of zonder rugleuning te verkrijgen. Vooraleer je overgaat tot de aankoop, is het van belang om de juiste maten van je bad op te nemen.
foto 5
Een badlift (foto 5) ondersteunt het zelfstandig gaan zitten en het rechtkomen. De bediening gebeurt elektrisch of via waterdruk. Er zijn verschillende modellen. De kostprijs ligt eerder hoog. Een instapbad zorgt dat je langer zelfstandig gebruik kan maken van het bad. Het bad beschikt over een deur (binnen- of buitendraaiend), een lage instap en biedt de mogelijkheid om te zitten. Instapbaden zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen. Minder aangenaam is het feit dat je na het baden in het bad moet blijven zitten tot al het water weggelopen is.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 11
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 11:03:05
DE ZILVEREN SLEUTEL
Niveauverschillen
Veel woningen beschikken over niveauverschillen, zowel buiten- als binnenshuis. Het gaat hier om kleine drempels, een aantal treden als ook de trappen naar de verdiepingen. Op oudere leeftijd kan traplopen moeilijk worden. De toegankelijkheid van de woning en de bereikbaarheid van de verdiepingen kan hierdoor in het gedrang komen. In vele gevallen kunnen kleine aanpassingen reeds meer comfort en veiligheid bieden. In andere gevallen dringt een meer ingrijpende aanpassing zich op. Enkele hulpmiddelen en eenvoudige aanpassingen De trap is geen bergruimte. Laat er geen spullen rondslingeren, aangezien dit zorgt voor gevaarlijke situaties. Voorzie een goede trapverlichting, zowel onder- als bovenaan de trappen en eventueel op het tussenbordes. Indien de trap over een traploper (foto 1) beschikt, moet deze stevig bevestigd zijn. De traploper mag bovendien geen omgekrulde randen hebben.
foto 1
foto 2
Trapneuzen kunnen over de volledige breedte voorzien worden van antislipstrips om uitglijden te voorkomen. Zorg dat de leuning (foto 1) goed vast zit. Om meer steun te bieden of steun te bieden aan de juiste zijde, kan een tweede leuning geplaatst worden op dezelfde hoogte. Zorg dat de leuning met de volledige hand vastgenomen kan worden. Hiervoor is een diameter van 4 à 5 cm aangewezen, waarbij de ruimte tussen de wand en de leuning minimaal 4 cm bedraagt.
Enkele grotere hulpmiddelen en meer ingrijpende aanpassingen Een drempelbrug (foto 2) kan kleine drempels overbruggen, zoals bv. de onderzijde van een schuifraam. Belangrijk is dat de uitvoering in antislipmateriaal gebeurt en dat er een beperkt hellingspercentage is.
foto 3
Oprijgoten (foto 3) zijn licht, compact en gemakkelijk hanteerbaar waardoor ze ook vlot meegenomen kunnen worden.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 14
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 09:40:24
DE ZILVEREN SLEUTEL
Een hellend vlak (foto 4) wordt gebruikt om drempels van meer dan 2 cm te overbruggen. Het mag niet te steil zijn en bestaat uit stevig materiaal dat antislip en weersbestendig is.
foto 4
Grotere niveauverschillen kunnen weggewerkt worden met een hellingsbaan (foto 5) die kan bestaan uit één of meerdere hellende vlakken en tussenbordessen. Onder- en bovenaan de hellingsbaan dient een vlak bordes voorzien te worden, waarvan het stijgingspercentage bij voorkeur maximaal 7 % is. Kies steeds voor stevig materiaal dat antislip en weersbestendig is. Aan de open zijden van de hellingsbaan dient een afrijbeveiliging met een minimale hoogte van 5 cm aangebracht te worden. Eventueel kan aan één of beide zijden een leuning aangebracht worden op een hoogte van 100 cm. Indien traplopen te moeilijk of onmogelijk geworden is, en de verdieping bereikbaar moet blijven, kan er in de meeste gevallen een stoellift (foto 6) geplaatst worden.
foto 5
De plaatsing van een stoellift vereist: • een voldoende stevige trap. • de hellingsgraad van de trap mag niet té steil zijn; maximale stijgingspercentages zijn verschillend per merk. • voldoende ruimte onder- en bovenaan de trap om comfortabel te gaan zitten en recht te komen. • een minimale breedte van 80 cm over de volledige lengte van de trap, ook ter hoogte van bochten. • voldoende hoogte tussen elke trede en het plafond. Contacteer gespecialiseerde firma’s voor bijkomende info.
foto 6
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 15
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 09:40:26
Toilet
DE ZILVEREN SLEUTEL
Zeker bij het toilet is het belangrijk dat iedereen er zelfstandig gebruik van kan maken. Dit kan in veel gevallen door het plaatsen van kleine hulpmiddelen of het uitvoeren van eenvoudige aanpassingen.
Een verhoogd toilet, met zithoogte tussen 46 en 50 cm, vergemakkelijkt het zitten en rechtstaan. In de handel zijn verhoogde sokkeltoiletten (foto 1) en hangtoiletten (foto 2) verkrijgbaar. Een sokkeltoilet is stevig door zijn groot steunvlak. Een hangtoilet is praktisch voor het schoonhouden van de vloer, maar vereist een extra stevige bevestiging. Eventueel kan voor een toiletverhoger (foto 3) gekozen worden. Deze bestaan in verschillende uitvoeringen en hoogtes; ze zijn monteerbaar op toilet of losstaand, met of zonder armsteun, … Belangrijk is dat de toiletverhoger stevig bevestigd wordt.
foto 1
Een verhoogde zithoogte kan ook bekomen worden door het aanwezige toilet op een gemetselde sokkel te plaatsen. Dit is voornamelijk een kostenbesparende oplossing waarbij het belangrijk is dat de sokkel niet te hoog is om met de voeten aan de grond te kunnen. Comfortabel zitten heeft eveneens te maken met de toiletbril. Er zijn ergonomisch gevormde brillen verkrijgbaar of brillen die bekleed zijn met een zacht materiaal. Steun nemen bij het rechtkomen van het toilet gebeurt vaak aan de nabije wastafel of het verwarmingselement. Dit is echter af te raden vermits deze toestellen hiervoor niet geschikt zijn en omwille van verbrandingsgevaar. Best kunnen handgrepen of beugels geplaatst worden. Het type handgreep of beugel en de juiste plaatsing ervan is afhankelijk van allerlei factoren: kan iemand zich beter opduwen of optrekken, is de muur voldoende stevig, e.d.
foto 2
Indien de achterliggende muur onvoldoende stevig is, kan er voor steunbeugels met een bijkomende steunpoot (foto 1 en 2) gekozen worden.
foto 3
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 8
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 10:30:03
DE ZILVEREN SLEUTEL
Indien bevestiging in de muur niet wenselijk is, bestaan ‘beugels zonder boren’ die bevestigd worden door middel van zuignappen. De voordelen hiervan zijn dat ze flexibel zijn in gebruik, de muren niet beschadigen en eenvoudig te installeren zijn. Deze beugels vereisen wel een glad oppervlak zoals tegels.
foto 4
Een toiletrolhouder moet binnen handbereik geplaatst worden en niet tegen de achterwand. Een opklapbare beugel kan uitgerust worden met een toiletrolhouder. Matjes zijn gevaarlijk omdat ze kunnen wegglijden en voor struikelgevaar zorgen. Breng antislip aan onder de matjes of verwijder ze. Zet losse spullen zoals een vuilbakje, een toiletrolhouder, e.d. niet op de grond, maar bevestig ze bij voorkeur tegen de muur. Diep bukken wordt hierdoor vermeden en het schoonmaken van de vloer is gemakkelijker.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 9
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 10:30:05
Wastafel
DE ZILVEREN SLEUTEL
Indien rechtstaan aan de wastafel moeilijk verloopt, kunnen er beugels (foto 1) naast of rond de wastafel geplaatst worden. Deze bieden steun tijdens het rechtstaan en kunnen ook als handdoekhouder gebruikt worden.
foto 1
Een stevige stoel of tabouret in de badkamer kan gebruikt worden om activiteiten zittend uit te voeren. Hiervoor moet de wastafel onderzitbaar zijn (foto 2) of met andere woorden niet over een onderkast of sokkel beschikken. De sifon moet geïsoleerd worden om verbrandingsgevaar te voorkomen. Door de wastafel in te bouwen in een werkblad ontstaat er meer ruimte om kleine spullen binnen handbereik te plaatsen (foto 2). In een nieuwe situatie voldoet de wastafel best aan volgende richtlijnen: • diepte wastafel: 60 cm • hoogte bovenzijde wastafel: 80 à 85 cm • afstand tussen de as van de wastafel en een aangrenzende muur: 55 cm • sifon zo ver mogelijk naar achter plaatsen en isoleren.
foto 2
Best wordt een verlengde spiegel (foto 2) van ongeveer 100 cm lengte, vanaf ongeveer 10 cm boven de wastafel geplaatst. Hierdoor is zittend en staand gebruik mogelijk. Als alternatief kan voor een kantelspiegel gekozen worden. Een spiegelkastje heeft als bijkomend voordeel dat kleine spullen binnen handbereik opgeborgen kunnen worden. Kies voor een éénhendelmengkraan (foto 3) of een sensorkraan. Deze kraantypes zijn voor iedereen gemakkelijk te bedienen.
foto 3
Indien voldoende ruimte voorhanden is, kan er best aan minstens één zijde een kolomkastje voorzien worden. Hierdoor kunnen benodigdheden binnen handbereik geplaatst worden.
Een initiatief van vzw & 011 26 50 30
Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid
Fiche wastafel-6.indd 1
www.dezilverensleutel.be
26-11-2008 09:54:44