Afzender
ON4RL
Bestemmeling
Langestraat 115 1730 Asse
PRAC
België P.B. 1840 Londerzeel 1 BC 4470
De Micropajot Driemaandelijks tijdschrift
Pajottenlandse Radio Amateurs
VRA
Verantwoordelijke uitgever : C. De Ganck Langestraat 115 1730 Asse
Winter 2002
vierde kwartaal
Jaargang 20
Aflevering nr. 78
Postkantoor :
1840 Londerzeel 1 P2A8527
HET BESTUUR VAN DE PRAC Voorzitter Ondervoorzitter Secretaris Penningmeester QSL Manager Technical manager Shack manager Micropajot Kursus radio Bib. Manager Repeater manager Raadslid
ON7YQ ON1AOX ON4RL ON4CCK ON1DVJ ON1DFF ON1DDZ ON4RL ON7CI ON6ZJ ON6FP ON1DMU
Yvo Meert Stefaan De Coninck Chris De Ganck Eddy Van Campenhout Jean - Pierre De Vos Walter Croes Greta Moens Chris De Ganck Guido Clinckemaillie Leon Claeys Ronny Michiels Geert Van Nieuwenhuyse
0495 / 57 91 38 02 / 452 65 52 02 / 452 68 15 052 / 55 00 56 052 / 35 12 05 016 / 65 66 68 052 / 55 04 10 02 / 452 68 15 02 / 466 51 40 02 / 649 74 36 02 / 466 29 96 053 / 77 32 33
Frequenties 145.375 Mhz 433.375 Mhz ON0VBT ( 430.375 Mhz )
Lidmaatschap 10 € op rekening 734 - 1761488 - 74 Afrit Londerzeel Industrie Antwerpen
PRAC shack Holle Eikstraat 1
A12
Brussel
Steenhuffel
Londerzeel Lichten
Imde
Editoriaal Wij zijn al reeds aan de donkerste dagen van het jaar beland als je dit tijdschrift in jouw handen krijgt. Het lijkt nog niet zolang geleden te zijn dat ik nog eens een editoriaal heb geschreven. Toch was het al enkele maanden geleden. Ik zou het dus moeten geloven, hoe ouder je wordt, hoe sneller de tijd gaat! Chris, ON4RL, maakte me duidelijk dat het hoog tijd werd om aan een artikel te beginnen. Met dit editoriaal wil ik eens terug kijken naar het voorbije jaar. Dit jaar is de PRA er weer in geslaagd om tenminste elke maand één activiteit te houden, hetzij een voordracht of een PRRC en ook een velddag. Ook dit jaar is het ons gelukt om een bezoek te organiseren aan een bedrijf, vereniging of andere bezienswaardigheid. Deze keer was het een bezoek aan de volkssterrenwacht te Grimbergen. Ook de statuten werden aangepast aan de nieuwe tijd. Er werden maar enkele kleine artikels eruit gewijzigd. Enkele daarvan sprongen echter wel in het oog. Een voorbeeldje is nl. ‘een uitnodiging naar de algemene vergadering hoeft voortaan niet meer te gebeuren door middel van een brief maar kan ook via een e-mail bericht’. Dit geeft ons de mogelijkheid om de kosten te drukken op postzegels, wat wil zeggen dat we de middelen beter kunnen gebruiken aan andere activiteiten. Na de algemene vergadering is er ook een nieuw bestuurslid bijgekomen het is ON1DVJ, Jean-Pierre De Vos. Kelly, ON1DLP, verlaat na enkele jaren van inzet het bestuur. Hierdoor is dan ook ons jongste lid uit het bestuur verdwenen wat uiteraard jammer is. Wie de voorstelling van het bestuur al heeft bekeken, heeft waarschijnlijk opgemerkt dat binnen het bestuur de functies lichtjes zijn gewijzigd. Het meest opvallende is de nieuwe voorzitter. Het is geen onbekende voor de PRA,, namelijk ON7YQ, Yvo. Na enkele jaren treed hij terug naar de voorgrond. We zullen hem dan ook steunen in de toekomst. Zo blijft de continuïteit bestaan binnen de groep. Maar ook aan al de leden heb ik een boodschap mee te geven. Om de continuïteit te garanderen doe ik een oproep naar iedereen om dit te bevestigen door tijdig het lidgeld te betalen en zeker en vast zoveel mogelijk aanwezig te zijn op de georganiseerde activiteiten. Dit geeft een soort vertrouwen aan het bestuur dat het werk dat ze doen ook gewaardeerd wordt. Ik dank hiervoor alvast iedereen van harte! Dit artikel wil ik afsluiten met jou en jouw familie een voorspoedig en vreugdevol 2003 toe te wensen. Stefaan ON1AOX De Micropajot
Winter 2002
Pag : 3
Inhoudstabel. Editoriaal
**
**
**
**
Pag :3
Inhoudstabel
**
**
**
**
Pag :4
Polariteit altijd juist **
**
Pag : 5
Wat is een virus
**
**
**
Pag : 8
ON7CI zoekt
**
**
**
Pag :13
**
**
Pag :13
**
**
Pag :14
**
Driekoningen feest Voordracht SSTV
**
Experimenten met de microgolf
Pag :16
Hernieuwing lidmaatschap
**
Pag :18
Wetenschapsweek te Meise
**
Pag :19
Vossenjacht van 6 oktober laatstleden
Pag :21
Bezoek volkssterrenwacht Mira
Pag :23
Voordracht Ionogrammen Wist U Dat Agenda
De Micropajot
**
**
Pag :24
**
**
**
Pag :26
**
**
**
Pag :27
Winter 2002
Pag : 4
Polariteit altijd juist door ON7CI Hoe vaak gebeurt het niet dat men een toestel verkeerd aansluit. Ik heb het alleszins al meegemaakt met een zelfgebouwde simpele ontvanger. Gevolg: een gesneuvelde transistor. Bij het laden van een NiCd batterij gebeurt het ook al eens dat ik de plus van de lader aan de min van de batterij leg (via de vroeger in de Micropajot besproken regelbare stroombeperker). In CQ van mei 2002 stond de inspiratie voor dit artikel over schakelingen die aan dit euvel verhelpen. Blokkeer verkeerd De allereenvoudigste manier om te vermijden dat er stroom in de verkeerde richting vloeit, is een diode te plaatsen aan de ingang van de verbruiker. Zie figuur 1 hieronder voor het schema van de schakeling.
+ + Verbruiker
Figuur 1. De beveiligde verbruiker Als men dan al eens verkeerd aansluit, dan kan alleen stroom vloeien als plus aan plus ligt. De diode spert als de plus van het toestel of batterij aan de min van de voeding ligt. De verbruiker krijgt geen stroom. De diode moet natuurlijk in het toestel ingebouwd worden, tussen het positieve aansluitpunt en de aansluitdraad. De diode direct aan de plus van de voeding leggen lost natuurlijk niets op. Gelijk welke diode is bruikbaar, bijvoorbeeld de populaire 1N4002. Er wel op letten dat de diode de stroom aankan. Zie hieronder.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 5
Natuurlijk kan de diode aan het negatieve aansluitpunt gelegd worden, maar dan moet men ze omdraaien. Feilloos en automatisch Er is ook een iets meer complexe maar toch eenvoudige schakeling waardoor het toegelaten is de verbruiker op gelijk welke manier aan te sluiten op de voeding. Met deze schakeling is het onmogelijk om de plus van het toestel aan de min van de voeding te leggen. De aansluiting is altijd juist. D1
D3 Verbruiker +
+
A
D2
-
D4
B
Figuur 2. Altijd de juiste polariteit Aansluitpunt A mag dus zowel aan de plus kant van de voeding gelegd worden als aan de min kant. De verbruiker krijgt altijd de correcte polariteit te zien. Als punt A aan de plus van de voeding ligt, geleidt D1 en D2 spert. Ook D4 geleidt maar D3 spert. Als punt A aan min ligt, geleidt D1 niet en D2 wel; D3 wel en D4 niet. Opnieuw krijgt de verbruiker dus de correcte polariteit te zien. Een nadeel van deze schakeling is dat men altijd 2 maal 0.7 volt, dus 1.4 V spanning verliest door de spanningsval over de telkens twee dioden die geleiden. Ook hier moet men de stroom in het oog houden. I x 0.7 is het aantal watt dat de diode moet kunnen dissiperen want P=IxU
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 6
De zeer attente lezer heeft natuurlijk direct gemerkt dat deze schakeling gewoon een bruggelijkrichterschakeling is. U kunt dus de vier dioden vervangen door een bruggelijkrichter en u bereikt hetzelfde resultaat. ON7CI
DEGCON Your link to automation 1730 Asse
Langestraat 115 Tel: 02/452.99.60
Automatisering : Uw probleem, onze oplossing Gebaseerd op industriële PLC's die volgende taken aankunnen : Digitale ingangen en uitgangen Analoge ingangen en uitgangen Timers van 1 mSec tot ...en Tellers Alle wiskundige berekeningen met inbegrip van logarithmen en goniometrische functies Seriële communicatie met andere PLC's of randapparatuur Klok functie : vooraf ingestelde processen starten automatisch Standaard apparatuur, met een hoge, industriële betrouwbaarheid Automatiserigsproblemen : contacteer ons vrijblijvend via telefoon of e- post Referenties : users.skynet.be/degcon Contact :
[email protected]
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 7
1.Wat is een virus eigenlijk? -----------------------------------Net zoals je zelf goed ziek kan worden van bijvoorbeeld het griepvirus, raakt je computer ook van slag van een digitaal virus.In het ergste geval komt je computer er net als bij de mens niet meer bovenop. Een virus is een zichzelf vermenigvuldigend stukje computercode dat zich gedeeltelijk of helemaal vastklampt aan bestaande bestanden of toepassingen. Het zorgt er voor dat de computer iets doet wat je hem niet hebt opgedragen. Computervirussen verspreiden zich vandaag de dag snel via netwerken en internet en kunnen in een zeer kort tijdsbestek soms voor miljoenen gulden schade aanrichten. Zo'n vijf jaar geleden was de kans dat een computer geïnfecteerd raakte met een virus nog 1 op de 1000. Vandaag de dag is die kans inmiddels opgelopen tot 1 op de 10. Enkele feiten op een rijtje: ----------------------------------Virussen dringen binnen via e-mail, gedownloade programma's en besmette diskettes. Heel soms wil het wel eens gebeuren dat een computer besmet raakt omdat de machine gehackt is. In 99,9 procent van de gevallen is een virus op de een of andere manier in staat om zichzelf automatisch te verspreiden, op welke manier dan ook. Er bestaan tienduizenden verschillende soorten virussen, waarvan er overigens maar een paar honderd 'in het wild' voorkomen. De rest is ontwikkeld in laboratoria en nooit naar buiten gebracht of is een 'eenzame' dood gestorven. Virussen komen in verschillende gedaanten voor: de een is destructief en maakt een computer onklaar, de ander is gewoon irritant en laat bijvoorbeeld elke minuut een piepsignaal klinken maar richt verder geen schade aan het systeem aan. Antivirus software is in staat om bijna alle virussen onklaar te maken, maar is nooit in staat 100 procent veiligheid te garanderen. Op het moment dat je een besmet bestand of programma opent, kopieert het virus zich automatisch naar een ander bestand op het systeem waar het wacht op verdere instructies die de virusschrijver bedacht heeft. Simpelweg het e-mailtje met het besmette bestand verwijderen nadat je het geopend hebt, heeft geen zin. Het virus is dan al de computer binnengedrongen.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 8
De virusschrijver kan overigens zelf bepalen wanneer het virus actief moet worden. Meteen na het openen van het besmette bestand of op een later tijdstip. Zo werd het Michelangelo - virus pas actief op 6 maart, de geboortedag van de Italiaanse kunstenaar. 2. Geschiedenis van het virus -------------------------------------De eerste virussen doken al in de jaren zestig op. Het ging hierbij om 'gecontroleerde virussen', virussen die ontwikkeld waren in laboratoria om te testen wat de mogelijkheden waren. Ze vonden hun weg meestal niet naar buiten. In de jaren tachtig werd een handvol virussen verspreid door computergebruikers. Ze infecteerden voornamelijk universiteiten en onderzoekscentra. In het begin van de jaren negentig zorgden twee ontwikkelingen voor de snelle verspreiding van virussen. Allereerst was daar de opkomst van internet. Net zoals vliegtuigen en Intercontinentale vluchten verantwoordelijk zijn voor de snelle verspreiding van biologische virussen, droegen internet en e-mail hun steentje bij aan de snelle verspreiding van computervirussen. In 81 procent van de gevallen wordt nu een virus via e-mail verspreid. Daarnaast heeft Microsoft een stevige vinger in de pap. In 1995 introduceerde het softwarebedrijf WordBasic, een programmeertaal waarmee macro's geschreven kunnen worden. Eenvoudige programmaatjes die het mogelijk maken bepaalde commando's automatisch uit te laten voeren. 3. Verschillende soorten virussen ----------------------------------------Virussen zijn grofweg in zes verschillende groepen in te delen. Alle met hun specifieke eigenschappen. Boot sector virus ----------------------Vervangt of nestelt zich in de boot sector (het deel van de harde schijf dat als eerste geraadpleegd wordt bij het opstarten van de computer). Dit soort virussen kan er voor zorgen dat het niet meer mogelijk is de computer op te starten. Bestandsvirus ------------------Een virus dat een applicatie infecteert. Het virus wordt weer verder verspreid wanneer een geïnfecteerd bestand geopend of uitgevoerd wordt.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 9
Macrovirus ---------------Geschreven als een eenvoudig programmaatje, maar vaak met grote gevolgen. eze virussen infecteren programma's binnen Microsoft Office, als Word en Excel. Meerdelig virus --------------------Een virus dat in staat is zowel gewone bestanden als ook de boot sector te besmetten. Een dubbele aanval dus. Veelvormig virus ---------------------Bij dit virus wordt de code elke keer veranderd wanneer het virus naar een andere computer 'overspringt'. In theorie zouden virusscanners grote moeite moeten hebben met dit type, maar in de praktijk blijkt het tegendeel omdat de code niet altijd even secuur geschreven is. Onzichtbare virus -----------------------Probeert zich verborgen te houden door te doen alsof het geïnfecteerde bestand niet besmet is. Wordt in de meeste gevallen gewoon herkend door antivirus software. 4. Virussen van de laatste jaren ----------------------------------------Hoe gaan virussen zich ontwikkelen en welke schade kunnen ze in de toekomst aanbrengen? Het Melissa-virus lichtte al voorzichtig een tipje van de sluier op. Dit virus verspreidde zich via Outlook. Eenmaal geactiveerd, stuurde Melissa zich automatisch door naar de eerste 50 adressen in het adresboek. Deze truc stond garant voor een snelle verspreiding. Bovendien werd Word op de computer besmet. Elke keer dat na de infectie een nieuw Wordbestand opgeslagen werd, stuurde Melissa dit besmette bestand opnieuw naar de eerste 50 adressen in het adresboek. Melissa begon haar tocht over de wereld op vrijdag. De maandag daarop waren al meer dan 250.000 computers over de hele wereld besmet. Een jaar later deed LoveLetter in mei 2000 er een schepje bovenop. In plaats van de eerste vijftig adressen te nemen, stuurde LoveLetter zich door naar alle e-mailadressen in Outlook. Melissa en LoveLetter verspreidden zich snel, maar maakten de besmette computer niet onbruikbaar. Onderzoekers menen dat een 'supervirus' twee zaken combineert: een snelle verspreiding en het onklaar maken van de computersystemen. Het NewLoveVirus, dat LoveLetter op de hielen zat in juni 2000, deed een poging de titel 'supervirus' te bemachtigen. Waar
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 10
LoveLetter de computer niet uitschakelde, deed NewLoveLetter dat wel én grondig. Het virus was tevens zo geprogrammeerd dat het net als LoveLetter doorgestuurd werd naar alle adressen in Outlook. Echter, de schrijver van het virus dacht niet na en schreef het virus zo dat het eerst de computer onklaar maakte voordat het zich doorstuurde... 5. Hoe je te wapenen tegen virussen? ----------------------------------------------Een antivirus-programma is het meest essentiële product om een systeem te beschermen tegen virussen. Maar zelf kun je ook het een en ander doen om het risico te beperken. Mate van beveiliging --------------------------Als je antivirus software installeert, sta dan stil bij de mate van beveiliging. Welke schijven moeten wel gecontroleerd worden en welke niet en hoe vaak moet het systeem gescand worden? Macro's -----------Wees op je hoede met macro's. Zet de beveiligingsopties voor macro's in de software die gebruikt wordt opzijn minst op medium. Deze optie kan in Word onder Extra, Macro's, beveiliging gevonden worden. Update -----------Update internet-software regelmatig. Het overgrote deel van de virussen komt tegenwoordig binnen via e-mail. Met name Microsoft Outlook is berucht om het virusgevaar. Microsoft brengt regelmatig patches uit die eventuele gaten in de beveiliging dichten. Ook is het zaak de browser regelmatig door te laten lichten. Problemen met ActiveX en Java zijn met enkele updates verholpen. Denk na ------------Gebruik je hersens. Open geen attachments waarvan je de inhoud niet vertrouwt, ook al komt het bericht van een bekende. Wees uitermate bedacht op bijvoegsels met de extensie vbs. Een optie is om het attachment naar de harde schijf te downloaden en de inhoud te laten controleren door een virusscanner voordat je het bestand opent. Backup ------------Voer regelmatig computer staat.
De Micropajot
een
backup
uit
van
Winter 2002
de
informatie
die
op
Pag : 11
de
6. Hoe werkt antivirus-software? -----------------------------------------Virusscanners zoals die nu volop beschikbaar zijn, zoeken naar virussen op twee manieren. Als het al een bestaand virus is (eentje waarvan bekend is dat het in het wild voorkomt en waarvoor al een 'tegengif' geschreven is) dan zoekt de virusscanner naar dit virus op de computer. Eenmaal gevonden dan wordt het tegengif op de boosdoener losgelaten en wordt indien mogelijk eventuele schade op het systeem hersteld. Wanneer het om een nieuw, nog niet bekend virus gaat, doet de virusscanner iets anders. Aangezien het programma niet op zoek kan gaan naar bestaande virussen, gaat het daarentegen op zoek naar 'ongewone activiteiten' op het systeem die kunnen duiden op de aanwezigheid van een virus. Het dubieuze programma of bestand wordt afgeschermd van de rest. De antivirus software laat een waarschuwing zien en vraagt de gebruiker of er actie ondernomen moet worden.
Uitleg van het begrip Hoax ofwel een e-mail grap. -------------------------------------------------------------------Een hoax is een waarschuwing voor een nep-virus. Het vraagt om bijgevoegd bericht naar iedereen door te sturen waardoor het gewenste effect wordt bereikt, namelijk het overbelasten en platleggen van (mail)servers. Een variant op de hoax is de zogenaamde kettingbrief. Deze is minder verwarrend, maar geeft hetzelfde effect als een hoax. Een kettingbrief-mail vraagt om een bepaald mailtje door te sturen om dat dit bijvoorbeeld een goed doel dient,of om op te komen tegen een bepaald besluit etc. Hoe herken je een hoax? Een hoax is over het algemeen namelijk voorzien van de tekst "stuur dit bericht naar zoveel mogelijk mensen door. Een hoax kan soms jarenlang over het internet zwerven. Het bericht wordt van de ene afzender naar de andere gestuurd. Jaar in jaar uit !!! Oplossing tegen de verspreiding is simpel. Stuur nooit een dergelijk bericht door! Ook als jij een waarschuwing ontvangt die echt is kun je beter je kennissen informeren door ze bijvoorbeeld te wijzen op nieuwsbrieven van virusalert.nl, symantec.nl e.a. Abonnees ontvangen dan rechtstreeks de waarschuwingen en mail servers worden niet platgelegd en toch is iedereen goed geïnformeerd. ON4CGV
De Micropajot
bron:internet
Winter 2002
Pag : 12
Gezocht ON7CI zoekt een Raytheon CK722 transistor. Het is een germanium transistor die zou worden gebruikt in een schakeling van een kristal ontvanger. De detectie van AM signalen gebeurt in de basis-emitter germanium overgang. Germanium wordt gebruikt omdat de spanning slechts 0.2 volt is tussen basis en emitter. De transistor zorgt tegelijk voor een volume versterking van 5 tot 10. Een 3 volt voeding wordt gebruikt. Weet u soms waar deze transistor te vinden is, dan kan u dit steeds kwijt bij ON7CI of bij de redactie. De adressen, telefoonnummer en e-post adressen vindt u in dit tijdschrift. Dank bij voorbaat.
Driekoningen Beste leden, Voor u gaan we op vrijdag 10 januari weer een leuke avond organiseren in de vorm van het driekoningenfeest. En hierbij wil ik u, uw partner en kinderen dan ook uitnodigen om ook deze maal massaal aanwezig te zijn en er een gezellige winteravond van te maken. Het driekoningenfeest is de eerste activiteit van het nieuwe jaar. Deze geeft het startschot van het nieuwe werkjaar en dit volgens een beproefd recept. Ook deze maal starten we met een aperitief en versnapering om na het uitwisselen van de traditionele wensen en een korte speech van de voorzitter (max. 10 min) de taart aan te snijden. Na het degusteren van de lekkere leiding van ON1DDZ (Greta) gaan pakjes die onder de kerstboom gezellige shack te Londerzeel en voor U.
taartjes onder de deskundige we over tot uitdelen van de liggen. Dit allemaal in de bovendien volledig kosteloos
Dus zeker niet vergeten, vrijdag 10 januari om 20u in de shack te Londerzeel, Holle Eikstraat 1, en een pakje van +/- € 5 meebrengen. Tot dan, Yvo Meert Voorzitter
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 13
SSTV in de shack op 7 maart 2003 Door ON7CI Ik had nog maar een paar jaar mijn amateur licentie behaald, toen ik al actief was in Slow Scan Televisie (SSTV). In die jaren 80 in de vorige eeuw, kon SSTV reeds gedecodeerd worden met de Apple II (voorloper van de Macintosh) die toen 48 kb RAM had! Toen was er alleen mogelijkheid om zwart-wit beelden te sturen. Elk beeld nam 8 seconden om te voltooien. Vandaag worden alleen nog kleurbeelden uitgezonden. En in de zeer perfecte P7 mode duurt het iets meer dan 7 (zeven) minuten per beeld. De vader van SSTV is de Canadees VE1BFL. Hij zette het 8 seconden zwart-wit systeem op punt om plaats te winnen in het amateur spectrum. SSTV neemt inderdaad slechts een 5 kHz plaats in op de decameter (SSB) banden. Vergelijk dit met de 7000 kHz ruimte die er nodig is tussen twee "bewegende beelden" televisiestations. SSTV is duidelijk alleen bestemd voor stilstaande beelden. Want men heeft ten minste 18 beelden per seconde nodig opdat we "beweging" zouden zien. In klassieke TV gebruikt men 25 beelden per seconde (in cinema 24 beelden). Samengevat: SSTV kan geen bewegende beelden uitzenden (200 maal tragere beeldvorming), maar de bandbreedte is meer dan duizendmaal kleiner dan klassieke TV, waardoor SSTV beelden kunnen uitgezonden worden op decametrische banden. De beelden in SSTV (zwart-wit zowel als kleurenbeeld) worden gevormd door het omzetten van geluidsgolven met variabele frequentie tussen 1500 Hz (zwart) en 2300 Hz (wit). De synchronisatie puls ligt op 1200 Hz. In ontvangst worden de pixels aangesproken door digitale codes (bytes) met variabel aantal bits (afhankelijk van het SSTV systeem - er zijn er een 50-tal: de meest gebruikte mode in Europa is de Martin M1, in de US gebruikt men meestal Scottie S1, in Japan is het dan weer de AVT mode). De geluidsgolven worden omgezet in punten op het scherm van een computer die via de geluidskaart verbonden is met de luidspreker van de zender-ontvanger. Om u al een beetje te gewennen aan de SSTV klanken die uit de luidspreker komen, geef ik hier alvast de frequenties waarop ze te horen zijn.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 14
In de 80 meter band: 3.730 - 3.740 MHz In de 40 meter band: 7.035 - 7.045 MHz In de 20 meter band: 14.225 - 14.235 MHz In de 15 meter band: 21.335 - 21.345 MHz In de 10 meter band: 28.675 - 28.685 MHz In de 2 meter band: 144.500 MHz (FM) In de 70 cm band: 432.500 MHz (SSB) en 433.400 MHz (FM) In de 23 cm band: 1216.5 MHz Noteer dat het weer een radioamateur is die aanleiding was tot het gebruik van beelden per telefoon, ook zeer recentelijk toegepast op het scherm van de mobiele telefoon. Tijdens de voordracht op 7 maart 2003, zal ik het MMSSTV programma demonstreren. Het is momenteel het beste SSTV zend en ontvangstprogramma dat beschikbaar is voor PC's. Voor de Macintosh is het beste programma momenteel Multimode van Black Cat Systems. Tot de eerste vrijdag van maart in de shack om 20 uur in Londerzeel. ON7CI
• Elektriciteit • Metaalconstructies • Centrale verwarming
Croes Haachtsesteenweg 17 steenokkerzeel Tel : 016656668
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 15
Microgolfovenexperimenten Wil je weten hoe een CD - Rom, een defecte gloeilamp of een beetje aluminium papier zich gedraagt in een Microgolfoven ? Wel, met deze voordracht gaan we de praktische toer op met veel experimenten en proeven om de gevaren en ook een beetje de werking van magnetrons toe te lichten. Misschien heeft u zich ook wel al eens afgevraagd of bepaalde voorwerpen opwarmen onder invloed van magnetrons of wat het effect is als je die dingen in de oven plaatst, wel dit is de kans om hierop een antwoord te krijgen. We gaan ook proberen om tijdens een korte tijd een plasma bol op te wekken. Een leerzame avond met experimenten die je beter niet thuis in je nieuwe toestel uitvoert! U weze hierbij alvast gewaarschuwd. groeten, Yvo
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 16
Voor al wat van belang is, doet u 'n beroep op specialisten. Dat doet u dan toch ook voor uw leningen? persoonlijke leningen autofinancieringen hypothecaire leningen
Voor elk krediet een sprankelende oplossing.
Mechelsesteenweg 150 - 2018 Antwerpen - 03/247.84.11 www.krefima.com
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 17
Hernieuwing lidmaatschap 2003 Een nieuw jaar staat voor de deur en de penningmeester komt aankloppen om het lidgeld voor 2003 te ontvangen. De Algemene Vergadering van 4 oktober 2002 heeft beslist om het lidgeld niet te wijzigen en dus op € 10 te behouden. Maar toch is er dit jaar een wijziging. Als je er ons ledenbestand op naslaat, zal je merken dat er verscheidene leden zijn die op het zelfde adres wonen (OM – XYL – QRP). In het verleden kreeg elk lid een Micropajot. 0p sommige adressen kwamen er dus twee of drie exemplaren toe. De leden in kwestie meldden ons reeds vaak dat dit niet nodig was en dat ze dus met één exemplaar voldoende hadden. De kostprijs van de Micropajot in het achterhoofd, heeft het bestuur dan ook beslist slechts één tijdschrift per adres op te sturen. Hierdoor wordt het lidgeld voor het tweede, derde, … lid dat op het zelfde adres woont, verlaagd tot € 5. Betalen kan u met bijgevoegd stortingsformulier. Gelieve uw call in de mededeling te vermelden. Mag ik uw aandacht vragen voor het volgende: reeds gedurende 2 jaar gebruiken we e-mail en SMS om onze leden de geplande activiteiten te herinneren. Om nog meer te kunnen besparen op verzendingskosten gaan we van deze nieuwe communicatiewegen meer en meer gebruik maken. Op de recentste AV hebben we de statuten van onze vereniging in deze zin aangepast. Het is dus noodzakelijk dat we van ieder lid het e-mailadres en/of GSMnummer in ons bezit hebben. Daarom herhaal ik nogmaals de vraag mij, in voorkomend geval, uw e-mailadres en GSM-nummer mee te delen. Dank bij voorbaat. Indien u er op staat, worden deze gegevens niet in de ledenlijst in de Micropajot opgenomen. Een oproep die ik ook elk jaar herhaal, is de deze: gelieve bij uw betaling van het VRA-lidgeld eveneens de naam van onze club, PRAC, te noteren. Hierdoor krijgt onze clubkas 2,50 euro doorbetaald; centjes die we goed kunnen gebruiken. ON4CCK Penningmeester PRAC Eddy Van Campenhout Oudenhove 17 1840 Londerzeel 052/55.00.56 0495/45.54.93
[email protected]
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 18
Wetenschapsweekend Dit jaar organiseerde de Vlaamse overheid opnieuw een week van de wetenschap. De bedoeling is om de wetenschap in de ruimste zin van het woord beter bekend te maken bij het grote publiek. Infoster, een vereniging die zich met sterrenkunde bezig houdt, nam ook aan dit initiatief deel. De vereniging die in Meise actief is, had een heel programma uitgewerkt. Zo was er een wetenschapsnamiddag in de bibliotheek. Er was een voordracht voorzien door Dirk Frimout op zondag. Zaterdag 26 oktober was een dag waarop verschillende verenigingen rond Meise een demonstratie konden geven. Ook de PRA was gevraagd. Op deze uitnodiging heeft de PRA dan ook toegezegd. Er was de geologische kring van Grimbergen, natuurpunt Meise, de technische school van Merchtem, een fototentoonstelling over het heelal en dus ook de PRA. Wij wilden dan ook zoveel mogelijke verschillende modes van de hobby tentoonstellen. We brachten daarvoor enkele auto’s vol materiaal mee. We stelden het volgende op: VHF-UHF fonie, repeater functie, SSTV, APRS, HF, sateliettracking. We konden alles mooi tentoonstellen in een grote ruimte. Er moesten ook antennes voorzien worden. Dit hebben we opgelost door het balkon op de eerste verdieping in beslag te nemen. Hierop werden twee uitschuifbare mastjes gemonteerd. Daarop stond een twee band antenne gemonteerd. Dan moest nog een dipool gespannen worden voor HF. Dit deden we door het middelpunt aan één van de mastjes te bevestigen. De ene zijde van de dipool werd aan de kerk recht tegenover de straat en het andere been aan een verlichtingspaal bevestigd. De ploeg van medewerkers was groot te noemen. Zo konden we ons opsplitsen in 2 groepen. De eerste stelde de stand op en de andere de antennes. Alles liep dus heel vlot. Eens de antennes er waren, kon het spektakel beginnen. De dag was goed uitgekozen, het was namelijk markt in Meise. Iedereen hoopte dat er wat volk de beurs kwam bezoeken. Bij onze stand hebben we in ieder geval enkele mensen op bezoek gekregen die de microbe ook te pakken hadden. Er was zelfs een gepensioneerde marconist. Het was niet Leon, ON6ZJ, maar een bewoner uit de buurt. Die herkende direct de morsebiepjes op de HF banden. Op het einde van de dag kwamen er nog enkel verrassingen. De pastoor van Meise kwam ook eens kijken. Toen hij ons daar zag staan met de hele show, stond hij versteld dat dit nog bestond. Toen hij in de Congo was, deed hij dat daar ook, vertelde hij. Hij werkte daar op de HF banden. Om dit te bevestigen ging hij enkele QSL-kaarten halen. Het verbaasde ons wel enigszins.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 19
Rond 17.00uur zijn we begonnen met het afbreken van de stand. Dit gebeurde dan ook in omgekeerde volgorde dan ’s morgens. Toen dit allemaal gedaan was waren de auto’s terug goed gevuld. Iedereen ging terug naar huis met het gevoel toch een nuttige dag doorgebracht te hebben. Ik dank dan ook iedereen voor de vele inspanningen die die dag geleverd zijn geweest. Aan de verschillende medewerkers (Eddy, Walter, Yvo, Geert, Louis, Bart, Erik). Ook in het bijzonder de club uit Grimbergen met Frans ON6QB en Igor ON4BCI. Over 2 jaar is er terug een wetenschapsweek. Stefaan ON1AOX De Micropajot
Winter 2002
Pag : 20
Verslag vossenjacht 6 oktober 2002 Omstreeks 14.00 uur verzamelde een bende enthousiaste jagers zich in de shack te Londerzeel. De één al beter gewapend met geperfectioneerd materiaal dan de ander. Na een korte briefing, heb ik mij zo snel mogelijk naar mijn schuilplaats begeven, aangezien ik dus voor vos 1 ging spelen. Twee zondagnamiddagen had ik de streek rond Willebroek, KleinWillebroek, Heindonk, Boom en Wintam doorkruist op zoek naar HET ideale plaatsje. Met de schrik in het achterhoofd om te snel gevonden te worden, had ik uiteindelijk toch een plekje gevonden. Net als enkele jaren geleden, was het dus opnieuw in de buurt van water; wat sommige deelnemers reeds veronderstelden. Ik had me verscholen op de landengte tussen het Zeekanaal Schelde-Brussel en de Rupel en wel helemaal op het uiteinde, nog voorbij de oude sluis te Wintam. Vanuit Londerzeel gezien is dit pal Noord. Er naar toe rijden kan alleen via een weg die begint bij de Boulevardbrug over het kanaal te Boom. Zelfs indien je peiling 100% correct was, diende je hiermee toch rekening te houden. Bovendien stond ik opgesteld « uit het zicht » net achter een container die tot voor kort dienst deed als kantoortje aan het veerpont Wintam-Niel over de Rupel. Uit de ontvangstrapporten van verschillende misleidde jagers, bleek dat deze stalen bak de signalen mooi vertrooide. Zodra ik de biepjes de lucht instuurde, konden de voertuigen zich in beweging zetten. Zoals ik hierboven reeds aanhaalde, gingen alle teams eerst de verkeerde richting uit. De strafste stoot, vind ik, komt toch van ON7YQ, Yvo, en ON1DKT, Patrick, die zelf het HF-velddag QTH te Brussegem bezochten ; een kwestie van inderdaad « hoog » te staan. Deze heren beschikten trouwens over de beste peilantenne, maar het verschil tussen de voor- en achterzijde is blijkbaar toch minimaal. Blijven oefenen, zou ik zeggen. Eens ze in de goede richting gegaan waren, zijn ze echter veel te ver gereden ; dit jaar stond ik dus niet over de Schelde waar Yvo en Patrick gaan zoeken waren. Terug aan de goeie kant van de Schelde, stonden ze echter op de verkeerde oever van het Zeekanaal en aan de nieuwe sluis. Om een lang verhaal kort te maken, ik heb ze in Wintam niet gezien. Na een uurtje of twee peilen, waren ON1DDZ, Greta, en ON4RL, Chris, heel dicht in de buurt, maar dus ook aan de verkeerde kant van het kanaal. Op de vraag van Greta aan een toevallige passant, kreeg ze het antwoord dat ze een badpak diende te kopen en over te zwemmen om bij mij te geraken. Na enkele tips, hadden Greta en Chris als eerste mij gevonden ; na een tijdje gevolgd door ON1AOX, Stefaan, en zijn XYL Cindy. Deze laatsten hadden geruime tijd de Bornemse kermis onveilig gemaakt en waren tot de vaststelling gekomen dat ik niet op het domein Breeven (Fietsdodentocht) stond.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 21
ON1DKT, Patrick, poseert met de peilantenne op een strategische plaats. Inmiddels was het al bijna 17.00 uur en de hoogste tijd dat de tweede vos in de lucht kwam. Deze werd bemand door ON4CGV, Etienne, en stond opgesteld op het einde van een kronkelende, doodlopende straat, niet ver uit het centrum van Londerzeel. Gezien het gevorderde tijdstip heb ik ze maar onmiddellijk in de juiste richting gestuurd. Toch bleek het niet echt makkellijk te zijn een vosje op extra-laag vermogen exact uit te peilen en te lokaliseren zonder enige aanwijzingen. Ik moet het waarschijnlijk niet vertellen : weten dat je vlak bij de vos bent, maar hem toch niet vinden, werkt al vlug op de zenuwen. Eind goed, al goed. Uiteindelijk zijn alle deelnemers toch bij Etienne geraakt en en konden we ons eindelijk opnieuw naar de shack begeven. Zoals aangekondigd, had Greta gezorgd voor lekkere soep. Op deze winderige, met momenten frisse, zondagnamiddag was dit de ideale afsluiter van een geslaagde vossenjacht (al zeg ik het zelf). De belangrijkste conclusie die ik moet maken , is dat ik het te moeilijk heb gemaakt. Je mag het inderdaad niet te ver gaan zoeken. Deze goede raad geef ik dan ook door aan de winnaars met slechts 65 afgelegde kilometers : Greta en Chris. De volgende maal is het jullie beurt. De kilometertellers van de andere jagers bleven niet onder de 100 km… Tot slot hou ik eraan Greta, voor de overheerlijke soep, en Etienne, voor het vosje spelen, en de opgedaagde PRA-ers van harte te bedanken. ON4CCK
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 22
Bezoek volkssterrenwacht MIRA Met onze jaarlijkse uitstap hebben we deze keer op vrijdagavond 6 december de sterrenwacht MIRA te Grimbergen bezocht. We werden er opgewacht door Philippe Mollet; de gastspreker tijdens de VRT journalen bij het vertrek van Frank De Winne. Philippe nam ook het eerste gedeelte van ons bezoek voor zijn rekening. De aankondigingen waren prachtig; Saturnus en Jupiter zouden kunnen waargenomen worden tijdens ons bezoek. Maar de weergoden waren ons niet goed gezind; de hemel zat potdicht. Wegens de bewolking begon het programma met een film bestaande uit, door een telescoop, zelfgemaakt opnames van de planeten. Hierbij gaf Philippe de nodige toelichtingen en tips om de planeten zelf waar te nemen; dit alles gekruid met de juiste dosis humor. Hij had zijn voorbereiding blijkbaar goed gedaan, want hij vervolgde met een special over de zon en de voor de radioamateurs belangrijke zonneactiviteit. Om het eerste gedeelte af te sluiten, toonde hij ons de belangrijkste sterren en sterrenbeelden op de gigantische interactieve sterrenkaart. Daarna zijn we onder begeleiding van gids Wim aan een rondleiding door de sterrenwacht begonnen. Eerst bezochten we in de barre kou één van de telescoopkoepels en kregen we uitleg over de Kutter-telescoop (genoemd naar de ontwerper) en de automatische besturing ervan. Ook kleinere, draagbare telescopen werden ons getoond. De interesse tot aankoop van een dergelijk toestel nam bij Guido nog toe wanneer Wim vertelde dat je zelfs ISS gedetailleerd kan zien. Dan zijn we maar de koude ontvlucht en zijn we langs gegaan in de planetariumzaal met sterrenhemel. Dit was het eerste planetarium in België. Deze ruimte doet eveneens dienst als projectiezaal voor de zonnetelescoop. Om het bezoek af te ronden hebben we tot slot de tentoonstellingszaal bezocht. Een groot gedeelte was gewijd aan ISS en de vlucht van Frank De Winne; er is onder andere een maquette van het ruimtestation te bezichtigen. In deze permanente tentoonstelling is er ondermeer nog aandacht voor een voorstelling van het heelal, een demonstratie van het meten van de kosmische straling, meteorieten en foto’s van inslagen, de planeten en nog zoveel meer. Zoals we verwacht hadden, is ons bezoek aan de sterrenwacht flink uitgelopen; maar het was dan ook uiterst boeiend. Eén ding staat vast; dit is voor herhaling vatbaar. We dienen alleen maar te duimen dat er dan geen bewolking is. ON4CCK
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 23
Voordracht ionogrammen 8 november 2002 Op vrijdag 8 november 2002 was ON4APN, Maurits De Paepe, te gast in onze clubshack. Maurits wijdt heel veel van zijn vrije tijd aan ionogrammen. Net zoals de meeste andere aanwezigen had ik hier voordien nog nooit van gehoord. In de vorige Micropajot konden we lezen dat het inderdaad iets te maken had met propagatie; de nieuwsgierigheid was alleszins gewekt. “lonogrammen” is een inleidende studie met betrekking tot het gedrag van elektromagnetische golven waarbij de relatie wordt aangetoond tussen de dichtheid van de geïoniseerde lagen en de invallende verticaIe peilfrequentie van HF-radiopulsen. Het resultaat van deze metingen geeft ons de mogelijkheid de variaties van ionosferische structuren te kennen die leiden tot het bepalen en voorspellen van propagatiemogelijkheden. Als inleiding werd er aandacht besteed aan de introductie en definitie van ionosferische gebieden (structuren) en het begrip ionisatie. De ionosfeer is dat deel van de bovenste atmosfeer waar vrije elektronen voorkomen met een voldoende dichtheid om een merkbare invloed te hebben op de propagatie van elektromagnetische golven. We onthouden eveneens dat de ionosfeer bestaat uit vier lagen: D-laag, E-laag, F-laag en de Toplaag. Maar wat is nu ionisatie? lonisatie is een toestandsverandering binnen het atoomverband waarbij een elektron definitief het atoom verlaat. Er moet hiertoe aan het atoom een zekere minimale energie worden toegevoerd. Dit kan op verschillende manieren gebeuren. Zo kan een atoom getroffen worden door een elektron of een ander geladen deeltje dat voldoende grote snelheid bezit, bijvoorbeeld een foton. Een atoom of molecule is als geheel elektrisch neutraal wanneer het aantal protonen en elektronen gelijk zijn. Als echter het aantal elektronen niet meer gelijk is aan het aantal protonen zal er of positieve- of negatieve lading overheersen. Een dergelijk atoom heet ion. Dit fenomeen kan zich voordoen door energische straling van UV- en X-stralen, waardoor positieve ionen en vrije elektronen geproduceerd worden. Het aantal vrije elektronen is afhankelijk van de invallende straling, hoe hoger de intensiteit hoe meer vrije elektronen. Door de aanwezigheid van al die geladen deeltjes in bovengenoemde lagen worden deze geleidend en kunnen daardoor radiogolven reflecteren. Dit noemt men ionisatie. Daarna vervolgde Maurits met een korte historiek van het meettoestel (ionosonde) en het bekomen ionogram. Een ionogram is een grafiek van een tijdsverloop in functie van de uitgezonden frequentie waarbij de gereflecteerde HF-pulsen opgetekend worden.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 24
Wanneer de uitgezonden frequentie snel varieert van een lage naar een hoge frequentie (van 0,5 MHz tot 20 MHz voor verticale metingen waarbij het signaal gereflecteerd wordt, en tot 45 MHz voor schuine opstraling waarbij het signaal gerefracteerd wordt) zal het signaal uitstijgen boven de ruis van commerciële - en andere radiosignalen. Door het scannen van de uitgezonden frequentie en het meten van de tijdsvertraging van eender welke echo, kan een verticaal uitgezonden signaal een beeld geven van de elektronendichtheid ten opzichte van de hoogte. Dit is mogelijk omdat de relatieve refractieve (breking) index (N) van het ionosferische plasma afhankelijk is van de dichtheid van de vrije elektronen. Een ionosonde-station geeft elke 5 minuten een ionogram. Computergestuurde moderne ionosondes voeren dit alles automatisch uit. Het voornaamste deel van het ionogram wordt ingenomen door het tracé zelf van het ionogram en het elektronendichtheidsprofiel. Om één pixel van een ionogrambeeld zichtbaar te maken, maakt men gebruik van een optische druk voor zijn amplitude en één van de 16 kleuren voor zijn status (polarisatie, invalshoek en Doppler shift). Om zijn status te herleiden in 16 kleuren wordt gebruik gemaakt van een omzettingstabel. De waarden aangeduid op het ionogram worden weergegeven in de kleurlegende rechts van het ionogram. Het programma scant doorheen elk spectrum en selecteert de grootste amplitude per hoogte. De grootte is omgevormd tot een logaritmische grootte ( dB units ) en geplaatst in een nieuw één-dimensionele schikking die een hoog profiel voorstelt met alleen de echo’s met een maximale amplitude. Deze techniek die de Doppleramplitude selecteert bij elke hoogte wordt de gemodifieerde maximum methode genoemd of MMM. lonosferische parameters zijn weergegeven in een tabel links van het ionogram. Het bovenste deel van het blad bevat de naam van het station, de tijdgegevens en de inleidingsinformatie. Onderaan vindt men de lijnschikking, ionogramafmeting en resolutie, optische selectie en stationsconstanten (geografische ligging). Verder volgden er argumentaties en anomalieën die ons aan de hand van ionogrammen een bewijs (of niet) konden geven, steunend op resultaten van een, eerder bescheiden, aantal metingen maar die toch een idee gaven over de mogelijke variaties in functie van dag-nacht, seizoenen en geografisch breedteligging. Elke aanwezige kreeg een bundel met de teksten van de voordracht, die ook een aantal ionogrammen bevat. Geïnteresseerde afwezigen kunnen deze bundel raadplegen in de PRA-bibliotheek. Na deze voordracht zijn we weeral veel wijzer geworden en kunnen we nu meepraten over ionogrammen. Bedankt Maurits.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 25
Wist U Dat… De teksten die Ivo, ON7YQ, voor de micropajot doorstuurt steeds drie keer op spellingsfouten moeten worden gecontroleerd. De oorzaak van deze fouten is vooralsnog onduidelijk. De meest waarschijnlijke piste is dat de hoge tiksnelheid onmogelijk te combineren is met foutloos tikken. De fantasie van sommige OM’s werkelijk geen grenzen kent. Voor de komende Ladies night werd voorgesteld een Tiroler avond te organiseren in traditionele Tiroler kledij voor de dames. Toen een andere OM opperde dat de heren dan eigelijk in lederhosen zouden moeten verschijnen was het enthousiasme al heel wat minder. Er dit jaar geen budget meer is voor de VHF PA. Misschien dat deze er nu eindelijk zal komen. Dit zou wel betekenen dat de penningmeester in moeilijke papieren zou komen. Of dit ook betekend dat er binnen het bestuur een stoelendans op gang komt valt nog af te wachten. Er vermoedens zijn dat er een mol onder ons is die tracht het afwerken van de fameuze VHF-PA tracht in de war te sturen. Wie is de mol? Er soms in de shack lessen in levenswijsheid en hedendaagse geschiedenis worden gegeven door ON5CE. Deze lessen zijn meestal niet op voorhand gepland, duren vrij lang en zijn meestal in beperkte kring… Sommige OM’s tijdens de bestuursvergaderingen met vliegertjes spelen, de reden is voor discussie vatbaar.
papieren
Een dringende oproep wordt gericht naar vossenjagers die beschikken over 70cm apparatuur, iemand is namelijk op zoek naar z'n draadloze thermometer die ergens in zijn (groot ) huis moet liggen. De tijd dringt want de accu is bijna leeg. contact op nemen met Mark, ON5CE. Gefeliciteerd aan Bart, ON1DBI en Laurein, ON1DBV die zich verloofd hebben. Komen er straks misschien kleine om’s bij. Hoe meer zielen hoe meer vreugd. Geert, ON1DMU wat problemen heeft om van start te gaan om de spreekwoordelijk baksteen in de maag eruit te krijgen en op de juiste plaats te laten groeien.
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 26
Agenda.
10 Januari 2003
:
Driekoningen feest met taart
7 Februari 2003
:
Microgolf oven experimenten
7 Maart 2003
:
Alles over SSTV
4 April 2003
:
Ladies Night
2 Mei 2003
:
PRRC
De Micropajot
Winter 2002
Pag : 27
