De lichtfabriek. ERCO is specialist in architectuurbelichting

E

De lichtfabriek

E

Art.nr. 1029452000 NL 12/2012

„tune the light“: de mogelijkheden architectuur door licht vorm te geven zijn onbegrensd. ERCO ont­ wikkelt methoden en werktuigen om licht te genereren, te manipu­ leren en te regelen. D ­ aardoor wordt licht de vierde dimensie in de architectuur. Ons product is het licht – daarom noemen we ons­zelf ERCO, de lichtfabriek.

De lichtfabriek

100% LED De doorbraak van de LED-techniek vormt voor de architectuurbelichting wellicht de grootste omwenteling sinds decennia. Bij het vertalen van deze vooruitgang in voor de praktijk geschikte LED-lichtwerktuigen speelt ERCO een leidersrol: het visioen van 100% LED is bij nieuwe producten al geïntegreerd en wordt voor steeds meer projecten van ERCO de realiteit.

ERCO is specialist in architectuurbelichting. Wij verkopen in de eerste plaats licht en geen ­armaturen. Dit principe kenmerkt ons werk al vele jaren. Daarom noemen we onszelf: ERCO, de lichtfabriek. Lichtregelinstallaties, binnen- en buitenruimtearmaturen van ERCO vormen een allesomvattend programma van lichtwerktuigen voor complete lichtoplossingen in de architectuur. Het visioen van 100% LED is voor ons bepalend in ontwikkeling en advies: alle krachten concentreren zich op innovatieve, opto-elektronische LED-systemen – bij het genereren, ­manipuleren en regelen van licht. Innovatie is de sleutel om efficient visual comfort en scenografische vormgevingsdimensies naar een steeds hoger plan te brengen. ERCO lichtwerktuigen transformeren in hun gebruik technologie in cultuur. Deze voldoen aan alle ­technische en energiezuinige vereisten in de praktijk en leggen tegelijkertijd de gehele fascinatie en magie van de „immateriële component“ licht bloot.

80%

Lichtarchitectuur & lichttoepassingen Voor ERCO is licht de vierde dimensie van de architectuur. Licht interpreteert ruimtes, maakt deze waarneembaar en laat deze tot leven komen: dit geldt net zo goed voor ­topprojecten van gerenommeerde architecten wereldwijd, als voor de architectuur van alledag op de meest verschillende terreinen en in de meest uiteenlopende dimensies. Pagina 2–5

Efficient visual comfort Om lichtconcepten samen met ontwerpers en gebruikers naar efficient visual comfort te optima­ liseren heeft ERCO vijf factoren geformuleerd die elkaar onderling versterken en in de praktijk tot grote winsten bij lichtkwaliteit, energiezuinigheid en duurzaamheid ­leiden. Pagina 6–7

Grammatica van het licht Licht om te kunnen zien, licht om naar iets te ­kijken, licht om te bekijken: dat zijn de­principes van de kwalitatieve lichtplanning. De grammatica van het licht is een beproefd concept om lichtsituaties te analyse­ ren, lichtconcepten te structureren en lichtwerktuigen te selecteren. Pagina 8–9

Verticale verlichting De gelijkmatige verlichting van verticale ­vlakken speelt voor de benadering van architectuur, de menselijke waarneming en daardoor voor een gering stroomverbruik een ­grote rol. Wall­ washing kan technisch op ­verschillende manieren worden gerealiseerd. Het ERCO programma biedt een keur aan overeenkomstige lichtwerktuigen. Pagina 10–11

Opto-elektronica In de opto-­elektronica overlappen elementen van de optische systemen de elektronica en informatica; software dus. Net zoals eerder in de lichttechniek herkent ERCO nu op het terrein van de opto-elektronica een kerncompetentie en een zwaartepunt voor ontwikkeling. Pagina 12–15

Lichtwerktuigen Systeemdesign Kenmerkend voor het ERCO programma is een consequent systeem­ design. Het omvat de drie bereiken lichtregel­ installaties, binnenruimtearmaturen en buitenruimtearmaturen. Met behulp daarvan ­kunnen holistische lichtconcepten u­niform worden ­gerealiseerd. Lichtwerktuigen Pagina 16–17

Het hoofdkantoor van ERCO ERCO is gevestigd in Lüdenscheid, een traditierijke industriestad in het hart van Duitsland. Als geheel van bekroonde industriële bouwwerken zijn de fabrieksgebouwen van ERCO een levendige weergave van de ondernemingscultuur die is gevormd door innovatie, communicatie en kwaliteitsbewustzijn.

ERCO Service – wereldwijd Op alle belangrijke markten wereldwijd staan plaatselijk showrooms en kantoren van ERCO met voortreffelijk opgeleide, speciaal getrainde medewerkers. Dit wereldwijde netwerk garandeert een betrouwbare service en competente handelwijzen in alle projectfasen. Pagina 22–25

Pagina 20–21

Systeemdesign Pagina 18–19

ERCO Lichtfabriek  1

Licht – de vierde dimensie van de architectuur

Architectuur in het licht vormt onze zicht­ bare omgeving – van privéwoningen tot aan het beeld van de stad en het landschap. Van­ af het moment dat met kunstmatige verlich­ ting het donker in de bewoonde wereld is geko­ lonialiseerd, worden wij gefascineerd door het nachtelijke beeld van verlichte architectuur. Gerenommeerde architecten b­ epalen in samen­ werking met ­gespecialiseerde licht­planners de kwaliteitsmaatstaven voor het omgaan met licht in gebouwen en in het stadsgebied. Top­ projecten overal ter wereld maken aanspraak op de precisie van de verlichting, op een gering stroomverbruik en op ­visual comfort. Alleen een uiterst gedifferen­tieerd systeem van inno­ vatieve lichtwerktuigen, zoals het ERCO pro­ gramma, kan deze claim waarmaken.

Stuttgart Bibliothek 21, ­openbare stadsbibliotheek aan de Mailänder Platz, Stutt­ gart. Architect: prof. Eun Young Yi, Yi A ­ rchitects, Keulen/Seoul. Licht­ planners: Conplaning, Ulm.

Beijing National Museum, ten­ toonstelling De kunst van de opheldering, Beijing. Architect: Von Gerkan, Marg und Partner (GMP), Hamburg.

Gumiel de Izán Bodegas Portia, Faustino Group, Gumiel de Izán, Ribera del Duero. Archi­ tect: Foster + Partners, Londen. Lichtplanning: Claude R. Engle IV., ­Chevy Chase.

New York Public Library, Stephen A. Schwarzman Building, New York, NY. Architect: Carrère and Hastings (oorspronkelijke gebouw), Wiss Janney Elstner Ass., Inc. (restauratie), Northbrook/New York. Lichtplanning: Claude Engle Lighting Consul­ tants, Chevy Chase.

Os (Bergen) Kunst- en cultuurcentrum Oseana, Os (Bergen). Architect: Grieg A ­ rkitekter AS, Bergen. Lichtplanning: Multiconsult AS.

Londen National Gallery, Londen. Architect: Wilkins ­Building – William ­Wilkins (1778–1839), Sainsbury Wing – Robert ­Venturi & Denise Scott Brown, Philadelphia.

2  ERCO Lichtfabriek

Rome GNAM – Galleria Nazio­ nale di Arte Moderna, Rome. Architectuur en lichtplanning: larderArch studio di Architettura, dott. arch. Federico Lardera, Rome.

Venetië Palazzo Bembo, Venetië. Tentoonstellingsdesign en lichtplanning: Global Art Affairs, Leiden/Venetië.

Hamarøy Knut Hamsun Center, Hamarøy. Architect: Steven Holl, New York. Lichtplanning: L'Obser­ vatoire International, New York; Vesa Honko­ nen Architects, Helsinki/ Stockholm.

Wenen Benetton Megastore Kärntner Straße, Wenen. Architectuur: Marc & Tino Wieser, MTM Textil­ handel GmbH, Wenen; MVD Austria, frank, rieper architekten, Wenen/Graz; Interior & CI ­Designer: Vincenzo De Cotiis, Milaan.

Rome ZARA Palazzo B ­ occoni, Via del Corso, Rome. Architectuur en licht­ planning: Duccio ­Grassi ­Architects, Milaan/ Reggio Emilia.

ERCO Lichtfabriek  3

Lichttoepassingen

ERCO helpt goede architectuur door het met juist licht nog beter te maken. Er zijn geen grenzen aan de soort en de afmetingen van lichtprojecten: ERCO verlicht musea, universiteiten, etalages, kerken, luchthavens, monumenten, hotels, winkelketens, beursstands, kantoorgebouwen, plantsoenen, privéhuizen en nog veel meer. Afgezien van het feit of functionaliteit, beleving of representatie op de voorgrond van het architectonische con­cept staat: telkens is het doel een oplossing te vinden die het specifieke gebruik en de architectonische bijzonderheden van elk indi­ vidueel project tot zijn recht laat komen.

Musea Verlichting in musea biedt de bezoekers optimale ­kijkvoorwaarden, spaart de museum­ stukken en ondersteunt de enscenering. Musea zijn de ­herinnering van een maatschappij – net zo hoog is de kwaliteits­ eis voor licht en architectuur.

Hotels, restaurants, gastronomie Toerisme en gastronomie zijn wereldwijd groeisegmenten. Het medium Licht is ideaal om sferen te ­creëren, thema's te communiceren en de kwaliteit van ruimtes of gerechten te accentueren.

Kantoren, agent­ schappen en praktijken Optimale verlichting van werkplekken, vergaderzalen en ­representatieve ruimtes stimuleert de

4  ERCO Lichtfabriek

productiviteit en de identificatie van de medewerkers met het bedrijf.

Boetieks, speciaalzaken, supermarkten Op elk gebied van de handel vormt licht het toneel van merken en het goederenassortiment. Goede verlichting maakt van winkelen een belevenis en ondersteunt het succes van de handelaar.

Winkelcentra Warenhuizen en winkelcentra hebben tegenwoordig een efficiënte verlichting nodig die een visueel verbindend element vormt in het geheel van verschillende winkels en merken en de klant een aangenaam oponthoud biedt.

Woningen en woon­ gebouwen Op de waarneming toegespitste verlichting met een groot visual comfort schept kwaliteit van leven

in de privéomgeving en is een medium om zich individueel te manifesteren.

Onderwijs, gezondheid en beheer Energiezuinige ­oplossingen met efficient ­visual comfort vergroten de acceptatie van openbare gebou-

wen bij gebruikers en zijn langdurig rendabel voor de exploitant en de verantwoordelijke instantie.

Theater, bioscoop en congresgebouw Hier moet de architectuurverlichting zich direct meten met toneelverlichting. ERCO's oplossingen

Expositieruimtes en galerieën Flexibiliteit is troef bij de verlichting van galerieën en wisseltentoonstellingen. Lichtsystemen van ERCO ­combineren een hoge ­variabiliteit voor ensceneringen met effi­ ciency en visual comfort.

Verkeer, treinstations en luchthavens In de transit- en wachtzones van de hedendaagse gebouwen voor vervoer tellen informatieverstrekking en de kwaliteit van het oponthoud door goede verlichting mee om in gelijke mate te voldoen aan de behoeften van toeristen alsmede aan die van zakelijke reizigers.

Auto's en voertuigen De showrooms van de autofabrikanten en ­-handelaren nemen in de architectuur een bijzondere plaats in: door het formaat, de k­ leuren en de materialen van de voertuigen zijn dit de sectoren met ­veeleisende verlichtingstaken; het medium licht ensceneert het merk.

Gebedshuizen en monumenten De taal van licht is universeel en cultuuroverkoepelend. ERCO lichtwerktuigen stellen zich

ten gunste van hun licht­ effecten bescheiden op en functioneren daarom in gebouwen uit de meest uiteenlopende tijdperken of culturen.

Stadsgebied, landschap en tuin Metropolen wereldwijd wedijveren om een pregnante, nachtelijke verschijning te zijn. ERCO

Industrie Moderne industriële architectuur wordt niet weggestopt, maar communiceert over hun doel en levert een bijdrage aan het imago van de onderneming. Functionele en op de waarneming toegespitste verlichting ondersteunt deze aspecten van de corporate architectuur.

Banken en verzeke­ ringen Moderne verlichting van financiële centra en bankfilialen is energiezuinig en aantrekkelijk – zowel voor de klanten als voor de medewerkers.

maken scenografische effecten mogelijk bij een hoge betrouwbaarheid en energiezuinigheid.

biedt uiterst nauwkeurige vormgevingsinstrumenten voor licht in de buitenruimte.

ERCO Lichtfabriek  5

5 factoren voor een efficient visual comfort

Verlichting heeft energie nodig. Iedereen die zich met verlichting bezighoudt – producent, planner of gebruiker – moet op een verant­ woorde manier met natuurlijke grondstoffen omgaan. Onder druk van de stijgende energie­ prijzen heeft de architectuurverlichting in korte tijd een enorme vooruitgang geboekt en al een hoog niveau aan efficiency behaald. Efficient visual comfort betekent voor ERCO echter dat door middel van een innovatieve technische en planmatige aanpak zowel de energiezuinig­ heid als de lichtkwaliteit steeds verder toene­ men. Om lichtconcepten samen met ontwerpers en gebruikers naar efficient visual comfort te optimaliseren, heeft ERCO vijf factoren gefor­ muleerd die elkaar onderling versterken en in de praktijk tot grote winsten bij lichtkwaliteit, het besparen van grondstoffen en energiezuinig­ heid leiden.

Effectieve lichttechniek Krachtige en nauwkeurige optische systemen verminderen de energie­ behoefte voor de verlichting. Een uitgebreid lichttechnisch assortiment biedt voor elke bepaalde verlichtingstaak de optima­ le en daarmee efficiënte lichtverdeling – van asymmetrische wallwashers, verschillende spot-karakteristieken tot en met een reflectorlenzensysteem voor de verlichting van displays van artikelen in shops. Het geprojecteerde licht van LED's in combinatie met de hoogwaardige Spherolit-lenzensystemen van ERCO biedt feitelijke voordelen in efficiency in vergelijking met de gangbare lichtgeleiding via reflectie. Bij conventionele lampen optimaliseren de ERCO Spherolit-reflectoren het rendement en het visual comfort. Alleen de werktuigen die de gebruiker een volledige controle over het licht verlenen, maken een duurzame planning mogelijk.

Verticale verlichting De verticale verlichting is een karakteristiek kenmerk van goed ontwikkelde en rendabele lichtcon­ cepten. Daarom biedt ERCO een zeer veelzijdig programma aan met bijbehorende lichtwerktui­ gen. Voor een subjectief gevoel van lichtsterkte is verticale verlichting met speciale wallwashers aanzienlijk belangrijker dan licht op horizon­ tale vlakken. Deze waarnemings georiënteerde ­lichtplanning levert daarmee niet alleen een belangrijke bijdrage aan de gebruikersbehoef­ ten, maar kan ook met het overeenkomstige lichtconcept energie besparen.

Intelligente lichtregeling DALI-techniek van ERCO maakt ­scenografische verlichting onge­ compliceerd en betaalbaar. Licht­ scènes die op de betreffende situatie afgestemd zijn en die door de gebruikers geselecteerd en beïnvloed kunnen worden, evenals geautoma­ tiseerd lichtmanagement waarin sensoren en timerprogramma’s zijn opgenomen, bieden enorme energiebesparingmogelijkheden. Typi­ sche scenario’s zijn daarbij het gebruik van aanwezigheidsmelders, schemerschakelaars of analoge daglichtsensoren om afhankelijk van het gebruik van de ruimte of van de daglicht­ omstandigheden lichtscènes op te roepen. ERCO hecht bijzonder veel waarde aan een eenvou­ dige installatie, programmering en bedienings­ gemak van dergelijke systemen wat acceptatie ervan bij de gebruikers vergroot.

Kwalitatieve lichtplanning Zorgvuldige, waarnemingsge­ oriënteerde lichtplanning brengt licht heel gericht daarheen waar het aan de behoeften van de gebruiker voldoet. Deze werkt met gedifferentieerde methoden, zoals verticale verlichting en accentverlichting. Lichtwerktuigen met een hoog visual comfort vermijden verblinding. Het staat de ontwerpers toe om vanaf het begin met lagere verlichtings­ sterktes en subtiele contrasten energiezuinig vorm te geven. Het ERCO productprogramma is in omvang en structuur gericht op de vereisten van de kwalitatieve lichtplanning.

6  ERCO Lichtfabriek

80%

Energie besparen met verticale verlichting Een lichte, ruimtelijke indruk kan efficiënter worden gerealiseerd door middel van een gediffe­ rentieerd lichtconcept met wallwashing dan via een homogeen ver­ lichtingsniveau met een uitsluitend directe alge­

Accentverlichting Kwalitatieve licht­planning verlaagt het energiever­ bruik, omdat deze zich op het wezenlijke in de archi­ tectuur concentreert:

mene verlichting. De gemiddelde verlichtings­ sterkte kan dienover­ eenkomstig verlaagd en het aantal benodigde armaturen gereduceerd worden.

gedoseer­de accentver­ lichting is vaak effectiever dan een ­uniform hoog basisverlichtingsniveau.

Waarneming van verticale vlakken Op grond van de natuurlijke menselijke kijkrichting maken de verticale vlakken van een omgeving ongeveer 80% van de waarneming uit en bepaalt daarmee ook de indruk die men van de lichtintensiteit heeft.

Scenografische ­verlichting Lichtscènes die al naar gelang het gebruik wor­ den opgeroepen, bieden een enorm besparings­

Opto-elektronica LED-lichttechniek is een kerncompetentie van ERCO. De nadruk ligt op lenzensystemen van opti­ sche polymeren. Op maat gemaakte LED-modules bevatten een bij ERCO ontwikkelde en vervaar­ digde collimator-lens als secundaire lens, die het uitgestraalde licht parallel

bundelt. Een Spherolitlens als tertiaire lens bepaalt de lichtverdeling van de armaturen.

Spherolit-reflectoren Deze door ERCO gepa­ tenteerde reflector­ techniek brengt visual comfort en efficiency samen. Door verschillend gevormde, computerbe­ rekende spheroliten op een reflectoroppervlak kunnen lichttechnische eigenschappen exact worden gestuurd.

Bij lichtinstallaties met systemen zoals Light System DALI geeft het aansluitvermogen enkel en alleen het theoreti­ sche maximum weer: Het werkelijke verbruik kan door geprogrammeerd scenisch dimmen aan de omstandigheden worden aangepast.

Efficiënte lampen ERCO is sterk betrokken bij de ont­ wikkeling van LED-lichtwerktuigen en maakt zo de voordelen van LED‘s zoals rendement en levensduur praktisch bruikbaar. Op bijna alle terreinen van het ERCO programma zijn producten met efficiënte LEDtechniek verkrijgbaar. ERCO heeft bovendien een buitengewoon breed samengesteld productpro­ gramma voor het gebruik van beproefde, zuinige en duurzame halogeen-metaaldamplampen en compacte fluorescentielampen. potentieel – deze kunnen manueel, per timer of via sensoren worden geauto­ matiseerd.

LED’s als lichtbron ­hebben nu al een hoog efficiencyniveau bereikt en hebben nog veel meer ontwikke­ lingspotentieel. In com­ binatie met hun extreem

lange levensduur en opti­ male mogelijkheden om te dimmen, kwalificeren ze zich als duurzame lam­ pen van de toekomst.

Halogeen-metaaldamp­ lampen zijn nog steeds in volle ontwikkeling, duur­ zame en uiterst efficiënte lampen die in vele ver­ mogensniveaus voor een

breed toepassingsbereik verkrijgbaar zijn.

ERCO Lichtfabriek  7

Grammatica van het licht

Licht om te kunnen zien, licht om naar iets te kijken, licht om te bekijken: dat zijn de ­principes van de kwalitatieve lichtplanning. Lichtplanner Richard Kelly heeft daarvoor in de jaren 50 van de vorige eeuw elementen uit de waarnemingspsychologie en de toneelverlichting tot een eenduidig concept samengevat en de kwaliteiten van licht in drie basis­ functies onderverdeeld: ambient luminescence (licht om te kunnen zien), focal glow (licht om naar iets te kijken) en play of brilliants (licht om te bekijken). Licht om te kunnen zien beschrijft de algemene verlichting. In de kwalitatieve licht­ planning is licht om te kunnen zien geen doel op zich, maar vormt slechts de basis voor een verdere lichtplanning. Licht om te kunnen zien voldoet aan de basisbehoefte om zich in een ruimte te kunnen oriënteren. Licht om naar iets te kijken gaat verder dan basisverlichting: gericht licht ­accentueert ­aandachtspunten en schept waarnemings­ hiërarchieën. Belangrijke zones worden beklemLicht om te kunnen zien toond, terwijl onbelangrijke zaken tegen de achtergrond verdwijnen. Accentverlichting vormt daardoor een elementaire handelwijze bij het structureren van architectonische ­ruimtes met licht. Licht om te bekijken – in deze ­categorie ­vallen decoratieve lichteffecten met kleuren, patronen en dynamische veranderingen die ­sferen en magie genereren. Hiervoor bieden lichtwerktuigen, zoals varychrome-armaturen, decoratieve armaturen of lichtobjecten, maar ook lichtreclames en verlichte display's, mogelijkheden voor verlichtingseffecten. De ervaring toont aan dat verlichtingsconcepten pas dan als geslaagd, aantrekkelijk en succesvol worden ervaren, wanneer alle drie de componenten – licht om te kunnen zien, licht om naar iets te kijken en licht om te ­bekijken – er in een evenwichtige verhouding in terugkeren. De grammatica van het licht is een beproefd concept om lichtsituaties te analyse­ ren, lichtconcepten te structureren en lichtwerktuigen te selecteren.

8  ERCO Lichtfabriek

Licht om te kunnen zien betekent een gelijkmatige algemene verlichting. Deze wijze van verlichten, bijvoorbeeld door downlights of door een gelijk-

Licht om te kunnen zien + licht om naar iets te kijken

Licht om naar iets te kijken betreft het ­accentlicht dat objecten, vlakken of ­ruimtelijke zones beter doet uitkomen en waarnemingshiërarchieën creëert. Het is bij het ensceneren van architectonische ruimtes binnen en buiten een centraal middel om de aandacht van de waarnemer te trekken.

Licht om te kunnen zien + licht om naar iets te kijken + licht om te bekijken

Licht om te bekijken is het decoratieve licht, het licht om je te verbazen en als esthetisch doel op zichzelf: lichteffecten, zoals dynamisch kleur-

matige, verticale verlichting, geven de gebruiker en de waarnemer een beter oriëntatiegevoel en een gevoel van veiligheid.

Richard Kelly (1910–1977) De Amerikaan Richard Kelly was een pionier in de kwalitatieve lichtplanning. Hij voegde de beschikbare elementen uit de waarnemingspsychologie en toneelverlichting samen tot een eenduidig concept. Kelly bevrijdde zich van de richtlijn een eenduidige verlichtingssterkte als centraal criterium van de lichtplanning te hanteren. Hij verving de vraag naar de lichtkwantiteit door de vraag naar de afzonderlijke kwaliteiten van licht, volgens een reeks functies van licht die op de w ­ aarnemende kijker waren gericht. Als lichtplanner vervulde hij een rol bij belangrijke gebouwen als het Glass House (Philip Johnson, 1948–49), de Seagram ­Building (Mies van der Rohe, 1965) of het Kimbell Art Museum (Louis I. Kahn, 1972).

verloop of lichtmonsters uit Gobo-projecties, maar ook decoratieve armaturen, lichtkunstobjecten of lichtreclame.

ERCO Lichtfabriek  9

Verticale verlichting

80%

Op de waarneming g­ erichte ­planning, gecombineerd met innovatieve technologie leidt tot artistiek hoogwaardige en tege­ lijkertijd economisch gunstige oplossingen in de architectuurbelichting. Visual comfort, dus bescherming tegen verblinding en het ver­ mijden van overmatige contrasten, draagt bij aan energiebesparingdoordat dit het waarne­ mingsvermogen bevordert en lage verlichtings­ niveaus mogelijk maakt. Verticale verlichting genereert in meerdere opzichten een optima­ le visuele omgeving: een homogene verlich­ ting van verticale vlakken maakt de o­ riëntatie gemakkelijker en verhoogt het subjectieve lichtsterkte- en veiligheidsgevoel. Deze ver­ mindert de contrasten door een uitgebalan­ ceerde verdeling van de ­verlichtingssterktes en beschermt op betrouwbare wijze tegen ­verblinding. Verticale architectuurelementen, zoals wanden, gordijnen of façades, maar ook beplanting kunnen daarbij als ruimtedefinië­ rende vlakken worden verlicht.

Wallwashers voor mon­ tage aan spanningsrails

10  ERCO Lichtfabriek

Architectuur Licht is de vierde dimensie van de architec­ tuur. Verlichting kan het effect van zorgvuldig geplande gebouwen verhogen en hun visuele aanwezigheid in de openbare ruimte tot in de nacht vergroten. Vooral de verticale verlichting accentueert de architectuur van het totaal, verhoogt de ruimtelijke werking en laat zo een kwalitatieve omgeving ontstaan.

Waarneming De mens registreert ruimtelijke dimensies en samenhang intuïtief aan de hand van ­verticale vlakken. Deze bestrijken het grootste ­gedeelte van het gezichtsveld en leveren de sleutelinfor­ matie voor onze waarneming. Daarmee is het licht op de ruimtevullende vlakken een ­centraal element van kwalitatieve architectuurverlich­ ting.

Energiebesparing Met op de waarneming gerichte plannings­ principes is energie te sparen in de architec­ tuurbelichting. Het licht met innovatieve tech­ nologie, gericht op de voor de waarneming en het gebruik van relevante vlakken s­ turen is de sleutel voor creatieve, hoogwaardige en eco­ nomisch voordelige verlichtingsoplossingen.

Compacte fluorescentielampen: horizontale, algemene ­verlichting Op het eerste oog verschijnt er een raster van downlights met compacte fluo­ rescentielampen als efficiënt, rationeel, ver­ lichtingsconcept voor een wachtruimte. Hier is het echter ook nog mogelijk een aanzienlijk ­efficiency-potentieel te benutten met behulp van kwalitatieve lichtplanning en gedifferen­ tieerd toegepaste LED-lichtwerktuigen.

Vloer 230lx Wand  90lx Balie 310lx 2704W 7,8W/m2

Vloer 240lx Wand 120lx Balie 330lx 1992W 5,8W/m2

LED: gedifferentieerde lichtplanning met wallwashing LED-armaturen maken bij gediffe­ rentieerde lichtplanning, ook in vergelijking met klassieke lichtoplossingen met compacte fluorescentielampen, een overtui­ gende indruk. De wallwashers versterken de ruimtelijke sfeer en wekken een extra ­ruimtelijk gevoel op. Er wordt bovendien geprofiteerd van de hoge reflectiefactor van de lichte wan­ den in vergelijking met de donkerste delen van de vloer. Een breed raster van downlights zorgt voor voldoende basisverlichting in het zitge­ deelte. Bovendien kan het aantal armaturen worden geminimaliseerd.

Verticale verlichting kan technisch op ver­ schillende manieren worden gerealiseerd. Het ERCO programma biedt voor dergelijke toe­ passingen een ongekend ruime keuze aan spe­ ciale lichtwerktuigen die door overeenkom­ stig asymmetrisch vormgegeven reflectoren of ­lenzensystemen een homogene lichtverdeling op het wandoppervlak genereren, strooilicht vermijden en op die wijze de hoogste mate aan efficiency realiseren.

Wallwashers voor plafondinbouw

-26%

Wallwashers voor vloerinbouw

ERCO Lichtfabriek  11

Kerncompetentie opto-elektronica

De doorbraak van de LED-techniek die de ­architectuurbelichting momenteel doormaakt, vormt wellicht de grootste verandering in de lichttechniek sinds decennia. Deze omwenteling is vergelijkbaar met de overgang van de analoge langspeelplaat naar digitale muziek op cd en geheugenchip; of van analoge naar digitale fotografie. Ontwerpers en gebruikers van lichtinstallaties verwachten nieuwe antwoorden van fabrikanten om het p­ otentieel van de LED-technologie volledig te kunnen benutten. In de opto-elektronica overlappen elementen van de optische systemen de elektronica en informatica; software dus. Net zoals eerder in de lichttechniek herkent ERCO nu op het terrein van de opto-elektronica een kerncompetentie en een zwaartepunt voor ont­ wikkeling. Het begrip „tune the light“ ­bundelt deze competenties bij de lichtproductie, de lichtgeleiding en de lichtregeling.

Lens Het maakt niet uit hoe het licht in een ­armatuur wordt gegenereerd: hun optische elementen beslissen hoe efficiënt, exact en verblindingsvrij deze een gewenste lichtsterkteverdeling in de ruimte genereert en zich daardoor kwalificeert als instrument voor de lichtplanning. Terwijl bij conventionele lampen de reflectortechniek vooraan stond, zijn LED's optimaal geschikt voor lensoptieken. Deze s­ tralen namelijk in principe hun licht al naar voren gericht uit. In de laboratoria van ERCO worden optische LED-systemen geboren die de fundamentele voorsprong in effi­ ciency van geprojecteerd licht ten opzichte van gereflecteerd licht ook voor de praktijk bruikbaar maken. Vooral voor accentlicht en verticale verlichting is de gepatenteerde Spherolitlenstechniek aantoonbaar het ideale systeem om talloze gangbare en nieuwe lichtsterkteverdelingen zeer efficiënt te genereren.

Ontwikkeling Technische innovaties, zoals LED-spots met Spherolit-lenzen, moeten zich niet alleen op meettechnisch vlak staande houden ten opzichte van de gangbare armaturen. Het geoefende oog van de ervaren man van de praktijk is bij de beoordeling van de lichtkwaliteit van doorslaggevende betekenis. Lens Op hun betreffende ­toepassingsgebieden gespecialiseerde lichtwerktuigen zijn de sleutel voor fascinerende lichtconcepten in de architectuur. ERCO ontwikkelt en produceert optische elementen die het licht van LED's, alsmede van andere licht­bronnen efficiënt en precies beïnvloeden en daardoor praktisch inzetbaar maken.

12  ERCO Lichtfabriek

Elektronica LED's, de lichtbronnen van de toekomst, zijn zelf elektronische componen­ ten. Deze hebben dan ook elektronica nodig in de vorm van bedrijfsappa­ ratuur net zoals bij de huidige conventionele lamptypes. De ontwikke­ ling van elektronische modules door ERCO zelf geeft ons de vrije hand bij het ontwerp van vorm en werking van innovatieve lichtwerktuigen.

Informatica De koppeling op software­ vlak creëert van individuele armaturen een intelligent lichtnetwerk. Pas met de hard- en software van een digitale lichtregelinstallatie, zoals Light System DALI, kan het energiebesparingspoten­ tieel van de LED-technologie volledig worden benut. De afbeelding als bedieningselement in

Spuitgietwerk van ­polymeer De aller-modernste spuit­gietwerkapparatuur, gekwalificeerde medewerkers, hoogwaardige grondstoffen, evenals zorgvuldige inspecties leveren een bijdrage aan de perfecte kwaliteit van collimatoren en Spherolit-lenzen.

software Light Studio maakt de ontwikkeling van multifunctionele armaturen echter pas compleet.

Projectie en reflectie Traditionele puntlichtbronnen stralen hun licht rondom in een hoek van bijna 360°; LED’s daarentegen zijn naar één zijde gericht, onder een hoek van < 180°. Daardoor worden verliezen door strooilicht of voor het beheersen van afgestraald licht (op de tekening rood) vermeden. Verder volgt uit de grotere efficiency van de transmissie bij lenzen in vergelijking met de reflectie bij reflectoren een beter rendement dat wordt omgezet in de daaruit voortvloeiende lichtstroom van de armaturen. In de ­praktijk is uiteindelijk van beslissend belang hoeveel licht er op het doeloppervlak terecht komt. Op die manier kan bijvoorbeeld de verlichtingssterkte van spots met dezelfde karakteristiek via een gedefinieerde afstand in lx/W worden vergeleken: ook hier maakt het principe van de projectie met LED's indruk.

120

Lamp (lm/W) Armatuur (lm/W) Verlichtings­ sterkte bij 3m (lx/W)

100 80 60 40 20 0 (lm/W) (lx/W) LED nw, 12W

HIT, 20W

Drie spots met een ver­ gelijkbare ­lichtverdeling en ­verlichtingssterkte worden op het doelopper­ vlak vergeleken: het ­rendement van de lamp toont de efficiency van de lamp aan. De relatieve lichtstroom per watt geeft aan hoeveel licht van de lamp uit de armatuur wordt geëmitteerd. De ­verlichtingssterkte

QT12, 50W

per watt geeft bij spots aan hoe krachtig het resultaat is van de accentverlichting. Ook hier, bij deze ­efficiency-vergelijking komen de voordelen van de LED's duidelijk tevoorschijn.

ERCO Lichtfabriek  13

Kerncompetentie opto-elektronica

Elektronica Met de LED die zelf een component van de halfgeleiderelektronica is, neemt de elektronica in de focus bij de bouw van armaturen uiteindelijk zijn plaats in. Door een combinatie van gangbare standaardcomponenten van bedrijfsapparatuur en LED-modules kunnen ook alleen standaardoplossingen worden gemaakt. Voor uitstekende producten op het vlak van design, werking en lichtkwaliteit is daarentegen het opbouwen van eigen competenties op het terrein van de elektronica onontbeerlijk. ERCO ontwikkelt al gedurende vele jaren elektronische componenten voor de lichtregeling. Op deze ervaring is de ontwikkeling van eigen LEDmodules, alsmede bedrijfsapparatuur gestoeld. Dat waarborgt de optimale afstemming van alle componenten en bovengemiddeld goede producteigenschappen.

Informatica Bij onderzoek en ontwikkeling bij ERCO gaat het niet alleen over lichtwerktuigen als hardware, maar ook over software. Aan de ene kant geeft het immateriële product „Licht“ als het ware de „Software“ van de architectuurbelichting weer; aan de andere kant worden echter ook softwarewerktuigen in het totale productontwikkelings- en lichtplanningsproces steeds belangrijker. Het gebruik van uiterst specialistische CAD-software maakt een groot deel van de innovatieve o­ plossingen bij optische LED-systemen überhaupt pas mogelijk. Pro­grammeurs en softwareontwikke­laars van ERCO schrijven de firmware voor de ­digitale controller in bedrijfsapparaten en lichtregelcomponenten net zo goed als de pc-software Light Studio of de gebruikersinterface van de Light Changer+. Daarnaast maken ze dataplug-ins voor planningssoftware, zoals DIALux, en programmeren webtoepassingen voor de ERCO Light Scout op www.erco.com. www.erco.com Gekoppelde software geeft de wereld van de architectuurbelichting vorm – van product­ ontwikkeling via lichtplanning tot aan communicatie via het internet.

LED-module De LED-halfgeleiderelementen zelf betrekt ERCO bij de meest vooraanstaande aanbieders ter wereld. De vormgeving van de printplaten voor LED-modules beslist echter al over de verdere mogelijkheden bij lichtgeleiding, montage en warmtemanagement. Daarom ontwerpt en ontwikkelt ERCO deze printplaten volgens modulaire principes zelf en laat ze bij ervaren topfabrikanten produceren.

14  ERCO Lichtfabriek

Warmtemanagement Elektronische componenten – ongeacht of dat een LED-module of een bedrijfsapparaat is – hebben omgevingscondities nodig die voor een betrouwbare werking zijn gedefinieerd. Constructieve maatregelen van het warmtemanagement in de behuizingen zorgen ervoor dat de elektronica in ERCO armaturen onder optimale gebruiksvoorwaarden werkt. ERCO maakt daarbij bij voorkeur gebruik van onderhoudsvrije, passieve koeltechniek.

EMC Onderzoeken naar de elektromagnetische com­ patibiliteit (EMC) in het testlaboratorium van ERCO tonen aan dat noch elektronische componenten van armaturen, noch andere componenten, noch apparaten in de omgeving door elektromagnetische straling boven een genormeerde maatstaf beïnvloeden. Bedrijfsapparatuur Bedrijfsapparatuur en regelhardware zelf ontwikkelen betekent voor ERCO meer vrijheid bij het ontwerp van de vorm en werking van innovatieve lichtwerktuigen en minder afhankelijkheid van toeleveranciers.

Light Studio De gebruikersvriendelijke pc-software Light Studio is een integraal onderdeel van de lichtregeling Light System DALI. Deze maakt het mogelijk Light System DALI-installaties op een comfortabele manier te configureren en lichtscènes op interactieve wijze samen te stellen.

CAD-werktuigen In de lichttechnische laboratoria helpen uiterst specialistische softwaretools de lichttechnici van ERCO bij het ontwikkelen van innovatieve oplossingen voor de lichtgeleiding. Met kostbare computersimulaties werd het principe van de Spherolit-lenzen in gereedheid gebracht voor serieproductie.

Firmware Bedrijfsapparaten van armaturen en lichtregelcomponenten bevatten steeds vaker eigen microprocessoren om door betreffende programma's, de zogenaamde Firmware, innovatieve functies te realiseren. Daarom heeft ERCO ook programmeurs in haar ontwikkelingsteams

ERCO Lichtfabriek  15

Lichtwerktuigen

Wij beschouwen armaturen als lichtwerktuigen voor s­ pecifieke toepassingsdoeleinden. Deze instelling van ons wordt gereflec­ teerd in de vormgeving van onze producten. Het ERCO productpro­ gramma voor de architectuurver­ lichting omvat drie sectoren, te weten lichtregelsystemen, binnen­ ruimtearmaturen en buitenruim­ tearmaturen. Daarmee kunnen de allesomvattende ­lichtconcepten algemeen worden gerealiseerd. Het visioen van 100% LED is voor ons bepalend in de productont­ wikkeling: alle inspanningen wor­ den geconcentreerd op innovatieve, opto-elektronische LED-systemen om efficient visual comfort en sce­ nografische vormgevingsdimen­ sies naar een steeds hoger plan te brengen. www.erco.com/products

Lichtregelingen Lichtregelinstallaties combineren armaturen en sensoren tot intelli­ gente lichtnetwerken. Met Light System DALI en de s­ oftware Light ­Studio bereikt de gedach­ te ­achter het systeem van het ERCO programma een extra, virtueel niveau.

Binnenruimtearmaturen Spots/spanningsrailsyste­ men en plafondinbouw­ armaturen zijn de belang­ rijkste groepen in het programma van binnen­ ruimtearmaturen. Daar­ aan worden speciale werktuigen toegevoegd, zoals plafondwashers, vloerwashers of vloer­ inbouwarmaturen.

Buitenruimtearmaturen Van efficiënte spots en breedstralers via bolderar­ maturen en vloerinbouw­ armaturen tot en met ­oriëntatiearmaturen dekt het programma voor bui­ tenruimtearmaturen alle op de architectuur gerich­ te lichttoepassingen bui­ ten af.

16  ERCO Lichtfabriek

ERCO Lichtfabriek  17

Systeemdesign

Lamp Een ander structuurcriterium voor product­ families is de lamp. Veel productfamilies bij ERCO omvatten uitvoeringen met verschillende lampen om de ontwerpers toepassingsgerich­ te alternatieven met overeenkomstige eigen­ schappen te bieden.

Kenmerkend voor het ERCO programma is een consequent systeemdesign. Wij ontwikke­ len nooit solitaire producten, maar altijd gelijk volledige productfamilies die duidelijk in de ­systematiek van het totaalprogramma ­passen. Een uniform systeem voor lichtsterkteverde­ lingen ondersteunt de gebruikers om ­volgens het motto „Licht in plaats van armaturen“ voor iedere taak het optimale lichtwerktuig te ­selecteren. Systeemdesign betekent voor ERCO net zo goed de mogelijkheid om lichtwerktui­ gen door hun talloze systeemaccessoires aan te passen aan speciale eisen, als de ­koppeling van digitaal regelbare Light Clients door het lichtregelsysteem Light System DALI en de daarvoor beschikbare software Light Studio als bedieningsinterface voor complexe armatuur­ functies.

Lichtsterkteverdelingen Technologieën, zoals Spherolit-lenzen en -reflectoren, maken een brede keuze mogelijk uit verschillende lichtsterkteverdelingen binnen een productfamilie. ERCO omschrijft ­begrippen als verschillende straalhoeken en lichtbundel­ vormen onafhankelijk van parameters, zoals lampen of lumenklasse van de lampen. Dit ver­ eenvoudigt het zoeken naar informatie in het ERCO programma en het ondersteunt efficiën­ te planningsprocessen. De lichtsterkteverde­ lingen zijn voor ERCO een centraal criterium om productfamilies te structureren.

LED

Maat Voor specifieke toepassingsgebieden hebben ontwerpers armaturen nodig met verschillen­ de vermogensklassen. Er zijn veel ERCO pro­ ductfamilies die dergelijke vermogensvariaties bieden in een uniform design, maar met aan­ gepaste maten die zonder probleem onderling kunnen worden gecombineerd.

128

HIT

174

Lichttechnische accessoires Voor vele ERCO producten zijn accessoires ver­ krijgbaar waarmee aan speciale eisen voldaan kan worden: antiverblindingsringen bijvoor­ beeld die al af fabriek het hoge visual comfort extra verbeteren.

Narrow spot Voor het accentueren van kleinere objecten met een hoge lichtsterkte of voor het overbruggen van gro­ tere afstanden tussen de armatuur en het object. Stralingshoek < 10°.

Oval flood De Spherolit-lens oval flood beschikt over een breedstralende lichtsterk­ teverdeling. Er ontstaat

18  ERCO Lichtfabriek

105

QT

Spot De ­standaardeigenschap voor ­accentuerende ­verlichting van elk type object, vooral voor de modellering van een driedimensionale vorm. ­Stralingshoek 10°–20°.

een ovale lichtbundel van ca. 20° tot 60°.

Flood Voor de efficiënte accen­ tuering van ­grotere objec­ ten of het benadrukken van vlakken in ruimte­ lijke zones. Stralingshoek 25°–35°.

Wallwash De lichtverdeling van de lens-wallwashers is geop­ timaliseerd tot een zeer goede gelijkmatigheid.

Wide flood Voor een flexibele, breed­ stralende verlichting van vlakken en ruimtelij­ ke zones, vooral voor de ­presentatie van artikelen. Stralingshoek > 45°.

Lichtregelingen Het op het rendement en de waarneming gerichte regelen van licht is een w ­ ezenlijke factor van het efficient visual comfort. Het belangrijkste uitgangspunt is de koppeling van afzonderlijke armaturen tot intelligente licht­ netwerken, bijvoorbeeld door middel van Light System DALI en ERCO Light Clients, dus voor DALI geschikte armaturen. Maar ook de ont­ wikkeling van bedrijfsapparaten die zowel via de potentiometer op de armatuur als via de dimmer in fase-afsnijtechniek in de voeding kunnen worden geregeld, richt zich op het gedifferentieerd omgaan met licht en het effi­ ciëntere gebruik van energie.

Dimbare bedrijfs­ apparatuur Door ERCO o­ ntwikkelde LED-bedrijfsapparatuur met ­potentiometer kan niet alleen op de armatu­ ren zelf worden gedimd, maar ook via de voedings­ spanning: met de uit de laagspannings-halogeen­ techniek wijdverbreide fase-afsnijtechniek. Hier­ door is bijvoorbeeld de efficiënte uitbreiding van

overeenkomstig uitgerus­ te, bestaande installaties met moderne LED-spots mogelijk.

DALI Light Clients Het alternatief voor de opties van het dimmen via de potentiometer of via de voedingsspanning is de DALI (Digital Addres­ sable Lighting Interface) -techniek. In het ERCO programma zijn vele voor DALI geschikte armaturen beschikbaar. Deze Light Clients zijn in de fabriek gecodeerd, zodat deze automatisch worden her­ kend door Light System DALI (Plug and Play).

ERCO Lichtfabriek  19

Het hoofdkantoor van ERCO

Duurzaamheid Al bij de bouw van het Technische Centrum in 1988–89 werd er reke­ ning gehouden met de ecologische aspecten – dit leidde onder meer tot de beslissing voor begroeide, platte daken op de oost- en westvleu­ gel van het gebouw. Op deze manier wordt het bebouwd oppervlak gro­ tendeels gecompenseerd.

ERCO is gevestigd in Lüdenscheid, een traditie­ rijke industriestad in het hart van Duitsland. Het merendeel van de medewerkers werkt hier in de sectoren Ontwikkeling, Productie, Ver­ koop en Administratie. Daarnaast zijn er de medewerkers in de kantoren en showrooms wereldwijd. Als een architectonisch harmo­ nisch geconstrueerd en bekroond industrieel complex zijn de bedrijfsinstallaties van ERCO een levendige uitdrukking van de onderne­ mingscultuur. Dagelijks verlaten enkele duizen­ den armaturen de fabriek. Hun bestemming: gebouwen op elk continent. Ze ­beantwoorden aan de veiligheidsvoorschriften van het land van bestemming. De productie- en controle­ processen zijn onderworpen aan strenge, gecertificeerde standaarden die onze producten geschikt maken voor duurzaam gebruik.

Lichtarchitectuur In het Technisch ­Centrum van ERCO werken ont­ wikkeling, marketing en verkoopafdelingen als goede buren met elkaar samen. De transparante en functionele architec­ tuur volgens ontwerpen van prof. Uwe Kiessler is de uitdrukking van de ondernemingscultuur.

Werktuigbouw LED-optische systemen van polymeer materia­ len vereisen een ­grote ­vakkennis, ervaring en precisie. ERCO beschikt over een eigen werk­ tuigbouwafdeling op de meest recente stand van de techniek die de ideeën van de construc­ teurs naar de productie vertaalt.

Onderzoek en ont­ wikkeling Korte wegen voor opti­ male kwaliteit: lichttech­ nische laboratoria, werk­ tuigbouw en productie van de optische systemen zijn bij ERCO op dezelfde locatie gevestigd, zodat simulaties, prototypen en geproduceerde onder­ delen rechtstreeks met elkaar kunnen worden vergeleken. Mock-up-ruimte De mock-up-ruimte doet dienst als vertrek voor de demonstratie van seriepro­ ducten en het uitprobe­ ren van prototypen onder veranderbare omstandig­ heden, zoals bijv. ver­ schillende plafondhoog­ ten die door een flexibel plafond gesimuleerd wor­ den. Moderne mediatech­ niek vormt de afronding van de mogelijkheden.

Logistiek Het magazijn met hoge schappen ERCO P3, een ontwerp van de ­architecten ­Schneider + ­ Schumacher, is het belangrijkste deel van de in een netwerk geïnte­ greerde goederenlogis­ tiek van ERCO. Vanuit de ­vestiging Lüdenscheid ­voorziet de onderneming alle ­belangrijke markten in de wereld van hoog­ waardige lichtoplossingen.

Training Het bedrijf als ­„lerende organisatie”: bij ERCO en haar dochtermaat­ schappijen wordt het delen en doorgeven van kennis niet aan het toeval overgelaten, maar is dit structureel verankerd en geïnstitutionaliseerd.

Productie en montage Het belangrijkste kenmerk van de productie is flexi­ biliteit: door automati­ sering en intelligente pro­ cessen, maar ook door

20  ERCO Lichtfabriek

Sinds december 2007 levert de zonne-energieinstallatie op het dak van productiegebouw P2 max. 10% van het stroom­ verbruik van de fabriek.

uitstekend opgeleide, op veel terreinen inzetbare medewerkers kan de pro­ ductie snel reageren op de wensen van de klant.

ERCO Lichtfabriek  21

ERCO media

ERCO showrooms Licht ervaren, service gebruiken – wereldwijd

Om planners in elk stadium van hun werk ­optimaal te ondersteunen biedt ERCO een veelzijdig systeem van netwerken en ­digitale media aan. Ons uitgebreide digitale aanbod varieert van informatie over producten, refe­ rentieprojecten en didactische thema's. Alle ERCO documenten zijn zo opgesteld dat ze elkaar voor de planning van logische en algemeen geldende lichtconcepten perfect aanvullen: vormgeving, structuur en termino­ logie van de verschillende programmasegmen­ ten zijn op elkaar afgestemd, zodat de gebrui­ kers zich heel eenvoudig kunnen oriënteren.

Didactiek Interactieve kennismodu­ les zorgen in de G ­ uide van Light Scout voor de over­ dracht van basisprincipes van vormgeving met licht en kennis van gebruikers over lichtwerktuigen. In diverse brochures treft u informatie aan over vak­ onderwerpen, zoals LEDtechniek of licht in de buitenruimte. ERCO Catalogus Het papieren exemplaar van de catalogus biedt alle belangrijke informa­ tie en alle planningsge­ gevens – zwart op wit, compact en altijd binnen handbereik.

Productgegevens­bladen De documenten zijn online beschikbaar in pdf-format en bevatten alle informatie over een bepaald product.

Producten Ons veelomvattende aan­ bod aan ­lichtoplossingen voor de architectuur kan worden verdeeld in de programmasegmenten lichtregelingen, armatu­ ren voor de binnen- en buitenruimte. Deze struc­ tuur treft u in Light Scout net zo aan als in de gedrukte catalogus.

Digitale plannings­ gegevens In Light Scout zijn voor elk ERCO artikel uitgebrei­ de digitale planningsge­ gevens aanwezig voor het gebruik in CAD-, lichtbe­ rekenings- en lichtsimula­ tiesoftware. Deze ­kunnen worden gedownload. Aan de hand daarvan is het bijvoorbeeld ­mogelijk in

22  ERCO Lichtfabriek

Events en seminars Zij maken van de ERCO showrooms ontmoe­ tingsplaatsen voor de lokale licht- en archi­ tectuurscene. Door de infrastructuur wordt de betekenis van „tune the light” duidelijk: vorm­ geving van licht in zijn kwaliteiten van ­ruimte en tijd.

ERCO ziet zichzelf als een internationaal ge­oriënteerde, mondiaal opererende onder­ neming. Op alle belangrijke markten bestaan lokale ERCO showrooms en kantoren. Daar zijn onze eersteklas, speciaal opgeleide mede­ werkers als lichtadviseur werkzaam. Met dit wereldwijde netwerk staan wij garant voor een betrouwbare service en vakbekwame bege­ leiding ter p­ lekke. Dit geldt vooral bij interna­ tionale, grensoverschrijdende projecten: van advisering in de o­ ntwerpfase, aanbesteding, bemonstering, projectuitvoering en leveringslo­ gistiek tot en met klantenservice en scholing. „Consultant to the consultant“, adviseur van de adviseurs – zo omschrijven de lichtadviseurs van ERCO hun rol in het bouwtraject: ze bie­ den professionele ondersteuning aan ­planners bij elke lichttechnische vraagstelling in elke projectfase. Met op het project gerichte vak­ informatie en op maat gesneden product­ documentatie helpen ze de besluitvorming voor de goede lichtwerktuigen optimaal voor te ­bereiden. De showrooms en kantoren bieden optima­ le ruimte voor werkoverleg in de project­fase. Er is een mock-up-ruimte beschikbaar voor het tonen van lichtoplossingen of product­ demonstraties. Bovendien zijn er in de ­meeste showrooms ook voorbeelden van buitenver­ lichtingstoepassingen van de ERCO lichtwerk­ tuigen. De ERCO service eindigt echter niet met de stipt op de dag afgesproken levering van de gewenste artikelen: ook na de oplevering van de installatie staan de lichtadviseurs u met raad en daad terzijde, wanneer bijvoorbeeld bij het onderhoud, een aanpassing of de uit­ breiding van een lichtinstallatie hulp nodig is.

www.erco.com ERCO Light Scout op internet is een toonaan­ gevend medium als het om actuele productin­ formatie gaat. Het pro­ ductassortiment op Light Scout en de productge­ gevensbladen in pdf-for­ maat ­worden periodiek bijgewerkt. Met product­ informatie in 10 talen en ­regionale versies, alsme­ de 5 navigatietalen vol­ doet Light Scout aan de eisen van internationale markten.

DIALux of Autodesk 3ds Max indrukwekkende visualisaties te maken.

Projecten Aan de fascinatie voor licht in een architecto­ nische toepassing wordt een belangrijke plaats toegekend in de commu­ nicatie van ERCO – bij­ voorbeeld op het gebied van de Projects van ERCO Light Scout, maar ook in ons tijdschrift ERCO Lichtbericht.

Lichtkwaliteiten Beleef de talloze produc­ ten van het ERCO pro­ gramma in de praktijk: de ERCO showrooms bieden daarvoor de ideale ruim­ te: van de vormgeving van de buitenruimte tot aan de mock-up binnen. Op de bouwplaats Veel vragen komen pas in de loop van het bouw­ proces aan het licht en dan is advies op locatie nodig. ERCO medewerkers bieden hulp bij het orga­ niseren van bemonste­ ring en het verlenen van ondersteuning bij licht­ technische vakproble­ men en lossen logistieke vraagstukken op. ERCO Lichtfabriek  23

ERCO adressen

Europa België ERCO Lighting Bvba/sprl Leuvensesteenweg 369 bus 7 1932 Zaventem Belgium Tel.: +32 2 340 7220 Fax: +32 2 347 3882 [email protected]

Finland ERCO Lighting AB Asiakkaankatu 3 2krs 00930 Helsinki Finland Mob.: +358 400 718 407 Fax: +46 8 54 50 44 39 [email protected]

Bulgarije Altronics light 13 „6-th September“ Str. Sofia 1000 Bulgaria Tel.: +359 2 980 9061 Fax: +359 2 980 9061 [email protected]

Frankrijk ERCO Lumières Eurl 6ter, rue des Saints-Pères 75007 Paris France

Denemarken ERCO Lighting AB Representative Office Vesterbrogade 136 C, st. 1620 København V Denmark Tel.: +45 33 21 80 60 Fax: +45 33 21 80 64 [email protected] Duitsland ERCO Leuchten GmbH Postfach 2460 58505 Lüdenscheid Brockhauser Weg 80–82 58507 Lüdenscheid Germany Tel.: +49 2351 551 100 Fax: +49 2351 551 555 [email protected] ERCO Leuchten GmbH Showroom Berlin Reichenberger Str. 113A 10999 Berlin Tel.: +49 30 769 967 0 Fax: +49 30 769 967 20 [email protected] ERCO Leuchten GmbH Showroom Hamburg Osterfeldstraße 6 22529 Hamburg Tel.: +49 40 548 037 40 Fax: +49 40 548 037 429 [email protected] ERCO Leuchten GmbH Showroom Frankfurt Zum Gipelhof 1 60594 Frankfurt Germany Tel.: +49 69 959 324 60 Fax: +49 69 959 324 615 [email protected] ERCO Leuchten GmbH Showroom München Nymphenburger Str. 125 80636 München Tel.: +49 89 120 099 40 Fax: +49 89 120 099 499 [email protected] ERCO Leuchten GmbH Showroom Stuttgart Rotebühlstraße 87a 70178 Stuttgart Tel.: +49 711 933 475 90 Fax: +49 711 933 475 99 [email protected]

24  ERCO Lichtfabriek

Groupe Paris – IIe de France Tel.: +33 1 44 77 84 71 Fax: +33 1 47 03 96 68 Groupe Régions Tel.: +33 1 44 77 84 75 Fax: +33 1 47 03 96 68 Groupe Architecture Commerciale Tel.: +33 1 44 77 84 70 Fax: +33 1 44 77 84 84 [email protected] Georgië Smart Way Ltd. 2 Mosashvili Str. 0179 Tbilisi Georgia Tel.: +995 32 30 88 81/82 Fax: +995 32 30 80 08 [email protected] Griekenland Moda Light 17th klm Athens – Lamia 145 64 Kifisia – Athens Greece Tel.: +30 210 6253 802 Fax: +30 210 6253 826 [email protected] Groot-Brittannië ERCO Lighting Ltd. 38 Dover Street London W1S 4NL Great Britain Tel.: +44 20 7344 4900 Fax: +44 20 7409 1530 [email protected] Ierland zie Groot-Brittannië IJsland zie Zweden Italië ERCO Illuminazione S.r.l. c/o Edificio Sedici Viale Sarca 336 F 20126 Milano Italy Tel.: +39 02 365 872 84 Fax: +39 02 643 7831 [email protected] Kroatië Ortoforma d.o.o. Kamenita 2 1000 Zagreb Croatia Tel.: +385 1 485 1489 Fax: +385 1 485 1489 [email protected]

Luxemburg zie Duitsland Marokko ERCO Lumières Maroc Representative Office 174 bd Zerktouni 20100 Casablanca Morocco Mob.: +212 642 04 93 45 [email protected] Nederland ERCO Lighting B.V. Gooimeer 13 1411 DE Naarden Netherlands Tel.: +31 35 699 1710 Fax: +31 35 694 6383 [email protected] Noorwegen ERCO Lighting AS Kirkegata 5 0153 Oslo Postboks 771 Sentrum 0104 Oslo Norway Tel.: +47 2414 8200 Fax: +47 2414 8201 [email protected] Oostenrijk ERCO Lighting GmbH Engerthstrasse 151/Loft e.6 1020 Wien Austria Tel.: +43 1 798 84 94 0 Fax: +43 1 798 84 95 [email protected] Polen ERCO Lighting GmbH Przedstawicielstwo w Polsce ul. Bia∏y Kamieƒ 7 02-593 Warszawa Poland Tel.: +48 22 898 7845 Fax: +48 22 898 2939 [email protected] Portugal Omnicel Técnicas de Iluminação, S.A. Rua Castilho, 57-5. Dto. 1250-068 Lisboa Portugal Tel.: +351 21 381 3080 Fax: +351 21 381 3090 [email protected] Roemenië zie Hongarije Rusland ERCO Lighting GmbH Representative Office Varshavskoe shosse, 1, bld. 1-2 117105 Moskwa Russian Federation Tel.: +7 495 988 86 89 Fax: +7 495 988 86 89 [email protected] Armenië Moldavië Oekraïne Tadzjikistan Wit-Rusland zie Rusland

Zweden ERCO Lighting AB Birger Jarlsgatan 46 11429 Stockholm Sweden Tel.: +46 8 54 50 44 30 Fax: +46 8 54 50 44 39 [email protected] Zwitserland ERCO Lighting AG Trottenstrasse 7 8037 Zürich Switzerland Tel.: +41 44 215 28 10 Fax: +41 44 215 28 19 [email protected] Slowakije zie Tsjechië Slovenië zie Oostenrijk

Europa

Midden-Oosten

Zuidoost-Azië

Oost-Azië

Hongarije ERCO Lighting GmbH Kereskedelmi Képviselet Irányi u. 1. mfsz. 2. 1056 Budapest Hungary Tel.: +36 1 266 0006 Fax: +36 1 266 0006 [email protected]

Dubai ERCO Lighting Pte. Ltd. Representative Office Ground Floor, Showroom 3 Spectrum Building, Al Qatayat Road P.O. Box 62221 Dubai United Arab Emirates Tel.: +971 4 336 9798 Fax: +971 4 337 3746 [email protected]

Singapore ERCO Lighting Pte. Ltd. 93 Havelock Road #03-532 Singapore 160093 Singapore Tel.: +65 6 227 3768 Fax: +65 6 227 8768 [email protected]

China ERCO Lighting Pte. Ltd. Representative Office RM 102, No B9, Building 800 SHOW No. 800 Changde Road Jing'An District Shanghai 200040 P.R. China Tel.: +86 21 5030 5979 Fax: +86 21 5030 5879 [email protected]

Cyprus J. N. Christofides Trading Ltd. Lighting Division P.O. Box 21093 1501 Nicosia 1c Kennedy Avenue 1075 Nicosia Cyprus Tel.: +357 22 813 042/3 Fax: +357 22 813 046 [email protected]

Indië ERCO Lighting Pte. Ltd. Representative Office Mumbai India Tel.: +91 9920 983828 [email protected]

Spanje ERCO Iluminación, S.A. c/ El Plà nº 47 08750 Molins de Rei, Barcelona Spain Tel.: +34 93 680 1110 Fax: +34 93 680 0546 [email protected]

Delegación Levante c/ Profesor Beltrán Báguena nº 4 Oficina 216 46009 Valencia Spain Tel.: +34 963 318 105 Fax: +34 963 918 651 [email protected] Tsjechië ERCO Lighting GmbH Organizaãní sloÏka Praha Jana Masaryka 3/456 120 00 Praha 2 Czech Republic Tel.: +420 2 225 111 16 Fax: +420 2 225 217 12 [email protected] Turkije ERCO Lighting GmbH Istanbul Irtibat Burosu Gumussuyu, Inonu Cad. Saadet apt. No:29 D:4 34437 Beyoglu – Istanbul Turkey Tel.: +90 212 249 06 10 Fax: +90 212 249 06 68 [email protected] Azerbeidzjan Kazachstan Kirgisistan Oezbekistan Turkmenistan zie Turkije

Japan ERCO Lighting Ltd. Shibakoen ND Bldg. 2-5-10 Shiba Minato-ku Tokyo 105-0014 Japan Tel.: +81 3 5418 8230 Fax: +81 3 5418 8238 [email protected]

Noord-Amerika

Zuid-Amerika

Oceanië

USA ERCO Lighting Inc. 160 Raritan Center Parkway Suite 10 Edison, NJ 08837 USA Tel.: +1 732 225 8856 Fax: +1 732 225 8857 [email protected]

Argentinië ERCO Iluminación, S.A. Oficina de Representación Av. Juana Manso 1124 C1107CBX Buenos Aires Argentina Tel.: +54 11 5279 6699 [email protected]

Australië ERCO Lighting Pte. Ltd. Representative Office 349 Pacific Highway North Sydney NSW 2060 Australia Tel.: +61 2 9004 8801 Fax: +61 2 9004 8805 [email protected]

Canada Mexiko Puerto Rico zie USA

Brazilië ERCO Iluminação LTDA Rua General Furtado Nascimento 740 Ed Bachianas 3º Andar SL 35 Barrio: Alto de Pinheiros CEP: 05465-070 São Paulo Brazil Tel.: +55 11 3892 7741 Fax: +55 11 3892 7740 [email protected] Bolivia Chili Colombia Equador Paraguay Peru Uruguay Venezuela zie Argentinië

ERCO Lighting Pte. Ltd. Representative Office Rm1605, Bldg 11, West Zone Jianwai SOHO, No. 39 East 3rd Ring Middle Road Chaoyang District Beijing 100022 P.R. China Tel.: +86 10 5869 3125 Fax: +86 10 5869 3127 [email protected] ERCO Lighting Pte. Ltd. Representative Office 21/F, C Wisdom Centre 35 - 37 Hollywood Road, Central Hong Kong P.R. China Tel.: +852 3165 8780 Fax: +852 3165 8790 [email protected]

Katar ERCO Lighting Pte. Ltd. Representative Office P.O. Box 22059 Doha Qatar Tel.: +974 4 441 4290 Fax: +974 4 441 1240 [email protected]

Delegación Cataluña c/ El Plà nº 47 08750 Molins de Rei, Barcelona Spain Tel.: +34 93 680 1244 Fax: +34 93 680 2624 [email protected] Delegación Centro c/ Buen Suceso nº 13 28008 Madrid Spain Tel.: +34 91 542 6954 Fax: +34 91 559 0965 [email protected]

Abu Dhabi Bahrein Egypte Jordanië Koeweit Libanon Oman Saoedi-Arabië Verenigde Arabische Emiraten zie Dubai

Bangladesh Brunei Cambodja Filippijnen Indonesië Laos Maleisië Myanmar Thailand Vietnam zie Singapore

ERCO Lighting Pte. Ltd. Representative Office Suite 1, 114 Hardware Street Melbourne VIC 3000 Australia Tel.: +61 3 9914 2235 Fax: +61 3 9914 2238 [email protected] Nieuw-Zeeland zie Australië

Korea ERCO Lighting Pte. Ltd Representative Office 5th fl, Woorim Bldg. 797-24 Bangbae-dong, Seocho-gu Seoul 137-830 Korea Tel.: +82 2 596 3366 Fax: +82 2 596 3354 [email protected]

ERCO hoofdkantoor ERCO GmbH Postfach 2460 58505 Lüdenscheid Brockhauser Weg 80–82 58507 Lüdenscheid Germany Tel.: +49 2351 551 0 Fax: +49 2351 551 300 [email protected] www.erco.com De actuele adressen vindt u onder www.erco.com

ERCO Lichtfabriek  25

E

De lichtfabriek

E

Art.nr. 1029452000 NL 12/2012

„tune the light“: de mogelijkheden architectuur door licht vorm te geven zijn onbegrensd. ERCO ont­ wikkelt methoden en werktuigen om licht te genereren, te manipu­ leren en te regelen. D ­ aardoor wordt licht de vierde dimensie in de architectuur. Ons product is het licht – daarom noemen we ons­zelf ERCO, de lichtfabriek.