03// 2012
MoNitOr is het personeelsblad van MNO Vervat
De integratie Rijbaanverdubbeling N207, kort en hevig Drachtsterplein in exact 500 dagen Asfaltonderzoek FEC 2.0 voor CROW MNO en Boskalis samen op InfraTech Tussenstand aquaduct A4 Steenbergen RWZI Den Helder In opdracht van: Jansen Recycling Groep
De integratie De integratie met Boskalis vordert gestaag, achter de schermen zijn grote stappen gemaakt. De vorige Monitor zou de laatste uitgave zijn in de vorm zoals we gewend waren. Er zijn echter teveel interessante en nieuwswaardige ontwikkelingen op onze projecten om te wachten op het nieuwe gezamenlijke nieuwsblad. Daarom hierbij op de valreep van 2012 toch nog een EXTRA Monitor! Het afgelopen jaar is er volop gewerkt aan de inventarisering van de bedrijfsvoering van MNO en Boskalis. Daarnaast zijn we gekomen tot een gezamenlijke missie en visie, tot kernwaarden en tot een strategie. Missie Een missie is datgene dat de organisatie naar buiten wil uitdragen. Het geeft aan waarvoor de mensen binnen de organisatie staan, wat hun identiteit en waarden zijn. Onze missie is concreet gemaakt en kan als volgt worden samengevat: ‘Wij bouwen infrastructuur met passie en trots’ Visie Een visie is een algemene voorstelling van de toekomst van een organisatie. Het geeft aan waar de mensen uit de organisatie voor gaan, wat hun toekomstdroom is. De visie is zorgvuldig geformuleerd in de volgende zin: ‘Wij streven er naar een bijzonder bedrijf te zijn met grote verdiencapa-
citeit, grote aantrekkingskracht op de arbeidsmarkt, met een goed en herkenbaar imago, dat handelt als een eenheid, volgens een herkenbare aanpak, dat niet noodzakelijk de grootste is - maar wel de beste, met de meest gemotiveerde medewerkers op elk sleutelgebied in ons werk.’ Kernwaarden Onze kernwaarden daarbij zijn: ondernemend, samenwerken, vernieuwend & creatief, succesvol en professioneel. Strategie Vanuit de visie zijn de volgende strategische doelstellingen bepaald: • Het aannemen van complexe projecten waar ons onderscheidend vermogen naar voren komt; • Het optimaliseren van inzet van materieel en personeel door het handhaven van kleine droge projecten; • Het versterken van de positie in de natte markt; • En het uitbreiden van civiele waterbouwkundige kennis.
MNO Vervat en Boskalis werken samen aan de verbreding van de N207
02
Het nieuwe jaar: een fris begin Met de uitkomsten van het afgelopen inventarisatiejaar en de gemeenschappelijke missie, visie, kernwaarden en strategie bepalen we straks de uiteindelijke aanpak van de integratie. Het beeld hierover vormt zich snel en in 2013 wordt die uiteindelijke aanpak dan ook bedrijfsbreed bekend
gemaakt. Samen met Boskalis staan we dan aan de start van een mooie, nieuwe en efficiënte organisatie met een gezamenlijk personeelsfeest en een nieuw nieuwsblad. Uiteraard houden we je daarvan op de hoogte via intranet en via de nieuwsbrief.
Graafwerkzaamheden langs de N207
In dit nummer 02 De integratie De integratie vordert gestaag, achter de schermen zijn grote stappen gemaakt.
04 KVM, een nieuwe uitdaging Bas Klein is aangesteld als KVM-Manager bij MNO Vervat.
05 Rijbaanverdubbeling N207, kort en hevig N207, een vrij jonge weg, wordt intensief gebruikt en daarom verbreed.
09 De afbouw van herinrichting De Ruijterkade Na een lange pauze gaan we nu bijna van start met de complete afbouw van De Ruijterkade.
10 Asfaltonderzoek FEC 2.0 voor CROW Onderzoek met betrekking tot de ontwikkeling van de productkwaliteit en regelgeving van asfalt.
14 Tussenstand aquaduct A4 Steenbergen De eerste droge bouwkuip een feit.
06 Drachtsterplein in exact 500 dagen 16 RWZI Den Helder Medio 2011 verkregen we de opdracht voor de Onlangs hebben we een interessant project reconstructie van het Drachtsterplein.
aangenomen.
08 Duurzaam ondernemen 17 InJansen opdracht van: Duurzaam ondernemen vergt tijd en inspanning Recycling Groep maar kan ook veel voordelen opleveren. 03
MNO Vervat verzorgt de rioleringen en verhardingen op het terrein.
KVM, een nieuwe uitdaging Bas Klein is sinds kort aangesteld als KVM-Manager bij MNO Vervat. Bas gaat, na afronding van zijn taken als projectleider Beton op het project N201 aansluitingen A4, zijn nieuwe functie vervullen. Een passende, en verrassende, frisse wending in zijn loopbaan. Een goed moment om hem een aantal vragen te stellen over zijn nieuwe uitdaging. Hoe ben je bij MNO Vervat terecht gekomen? In 2003 heb ik een sollicitatiebrief gestuurd. MNO had toen net het project ‘Herinrichting De Ruijterkade’ aan het IJ in Amsterdam aangenomen en dat leek me een erg interessant project. Uiteindelijk ben ik niet direct terecht gekomen op het project aan De Ruijterkade, maar op het project N446. Dat project bestond uit de aansluiting en omlegging van de N446 inclusief kunstwerken over de rijksweg A4 ter hoogte van de boortunnel Groene Hart in de HSL. Overigens ook een interessant project. Na afronding van mijn werkzaamheden voor de N446 heb ik alsnog meegewerkt aan de herinrichting van De Ruijterkade. Welke functies heb je bekleed voordat je hoofd KVM werd? Ik begon als werkvoorbereider, toen werd ik projectcoördinator, vervolgens assistent projectleider en daarna projectleider. Ik heb een compleet traject aan functies doorlopen als je het zo op een rijtje zet. Hoe ben je op de nieuwe functie terecht gekomen? Ik werd voor de functie KVM-manager gevraagd door de directie. Tijdens een functioneringsgesprek had ik al aangegeven dat ik geïnteresseerd ben in beleidsmatige zaken. Dat heeft denk ik meegeholpen. Ik heb natuurlijk wel de tijd genomen om er eens goed over na te denken voordat ik ‘ja’ zei. Het is een compleet andere functie en ik had het verder prima naar mijn zin als projectleider. Nadat ik het hele plaatje had bekeken en alle voors en tegens tegen elkaar had afgewogen, kwam ik tot de conclusie dat de overstap naar deze functie me een enorme uitdaging lijkt. Ik heb ervoor gekozen de uitdaging aan te gaan!
Hoe helpt deze stap naar je nieuwe functie jou in jouw persoonlijke ontwikkeling? Met deze stap kan ik mijn basis(kennis) uitbreiden door me meer te verdiepen in de KVM-kennisgebieden. En bovendien zal leiding geven aan een afdeling met specialisten op bepaalde aspecten anders zijn dan leidinggeven aan een projectteam. Welke mogelijkheden zie je voor MNO als het gaat om KVM? De afdeling KVM kan zich meer profileren als dienstverlener naar projecten. Op dit moment worden er vaak externe KVM-functionarissen ingezet of aangesteld op grote projecten die verder geen link hebben met de afdeling KVM in Nieuw-Vennep. Daar wil ik graag verandering in brengen. Om een eenduidig beleid uit te kunnen zetten en de projecten te kunnen ondersteunen, moet de link naar de afdeling KVM verbeteren. Wat ben je van plan met de afdeling KVM qua ontwikkeling? Ik neem nu de tijd om de afdeling te inventariseren en te bekijken waar behoefte is aan ontwikkeling. Vervolgens wil ik tot een breed gedragen plan komen. Dit geldt ook voor eventuele innovatieve ontwikkelingen. Ook op
Kun je een omschrijving geven van je nieuwe functie? Kort samengevat komt het erop neer dat ik leiding ga geven aan de afdeling Kwaliteit, Veiligheid en Milieu. Ik ga ervoor zorgen dat de afdeling optimaal draait. Daarnaast vorm ik de schakel naar de directie als het gaat om KVM-zaken binnen ons bedrijf. Je draait mee in het opleidingstraject van de TSM. Kun je daar iets over vertellen? TSM betekent Twente School of Management. Dit is een opleidingstraject dat wordt aangeboden door MNO, Boskalis en TSM Business School. De opleiding is erop gericht sleutelfunctionarissen handvaten te geven als het gaat om leiding geven. Eerder had ik al aangegeven dat ik interesse had in deze opleiding en toen ik aangenomen was als KVM-Manager werd mijn deelname definitief. Het is vooral een interactieve opleiding. Het leerprogramma biedt ondersteuning bij de ontwikkeling van competenties op het gebied van leiderschap en ondernemerschap. Tot op heden ervaar ik de opleiding als positief en van toegevoegde waarde. Ik denk dat onze organisatie wel toe was aan een dergelijke ontwikkeling. Bas Klein
04
dat gebied is het voor mij vooral belangrijk eerst te inventariseren waar de behoefte ligt binnen het bedrijf. Hoe zie jij de integratie met Boskalis met betrekking tot KVM? Voor het bedrijf is het naar mijn mening van belang dat we een eenduidige lijn trekken. Daarvoor moeten we de beste ingrediënten verzamelen van beide bedrijven en die samensmelten tot een gezamenlijk beleid. Hier is inmiddels al de eerste aanzet toe gegeven door een werkgroep bestaande uit mensen van zowel MNO als Boskalis. Ook gaat de afdeling KVM van MNO in 2013 verder onder dezelfde naam als bij Boskalis; afdeling SHE-Q (Safety, Health, Environment & Quality). Kun je jouw visie geven op hoe KVM past binnen de organisatie? KVM is in eerste instantie een dienstverlenende afdeling, dus onder andere ondersteunend en adviserend richting het bedrijf en richting onze projecten. Daarnaast heeft de afdeling ook een toezichthoudende taak die voor-
Werkzaamheden N207
namelijk tot uiting komt door middel van het houden van interne audits. Dit houdt in dat er gekeken wordt of de processen zoals we die binnen het bedrijf hebben afgesproken, ook op de juiste wijze worden doorlopen. Hierbij zijn we als bedrijf continu op zoek naar mogelijke verbeteringen in onze aanpak. Welke ervaring en leerpunten die je hebt opgedaan kun je meegeven aan je collega’s van MNO? Je kunt veel verantwoordelijkheid krijgen bij MNO. Inzet en beleving zijn hierbij wel bepalende randvoorwaarden. Je moet echter niet verwachten dat MNO een carrière voor je uitstippelt. Je hebt hierin een eigen verantwoordelijkheid. Maar juist dat gegeven maakt het spannend en leuk om bij MNO te werken, je kunt daardoor heel ver komen. Ik ervaar MNO als een dynamisch bedrijf dat niet vastgeroest zit in vaste structuren. De flexibiliteit die hieruit volgt is één van de krachten waarmee MNO zich kan onderscheiden in de markt. Dit biedt ons een hoop kansen!
Markus aan het werk op de N207
Rijbaanverdubbeling N207, kort en hevig De omgeving van de N207 stond het afgelopen najaar boordevol omleidingroutes en verkeersregelaars. Dat was niet voor niets. De N207, een vrij jonge weg, wordt intensief gebruikt en daarom verbreed. Voor MNO een koud kunstje! In november 2012 was de N207 twee periodes van negen dagen gesloten voor verkeer. Onder het motto ‘kort en hevig’ was ervoor gekozen de aansluiting van de N207 met de A4/A44 in zijn geheel uit te voeren. Binnen die negen dagen werd er 24 uur per dag aan de weg getimmerd. En met resultaat. Er ligt nu een prachtig stuk vers asfalt. Hubert Otten, projectleider MNO, vertelt: “Een verbreding kort en hevig uitvoeren, vergt een behoorlijke inspanning in de voorbereidingsfase. Die voorbereiding is dan ook grondig aangepakt, vanaf juni zijn we bezig geweest met de voorbereidingen. Uiteindelijk hebben we in één maand het werk verzet waar we normaal gesproken drie maanden de tijd voor hebben. Voor de medewerkers op het project was het dan ook zeker kort en hevig werken.”
05
Het project werd vorig jaar, in combinatie met Boskalis, aangenomen vlak voordat de overname rond was. Een prachtig proefproject als het gaat om samenwerking tussen de bedrijven. Hubert: “De werkzaamheden van de bedrijven zijn niet specifiek opgedeeld in verschillende onderdelen. We voeren alle werkzaamheden samen uit. Ieder bedrijf (MNO, Boskalis en Markus) levert een aantal mensen. De samenwerking bevalt goed. Ook het weer zat mee. In de eerste periode hadden we weliswaar regen, maar in de tweede periode was het beter weer. Alle werkzaamheden die in de eerste periode waren blijven liggen, hebben we in de tweede periode afgemaakt. En daarmee hadden we geluk. Met slechte weersomstandigheden is het niet altijd mogelijk om de vereiste kwaliteit te halen”, aldus Hubert. Het stukje weg A4 – Valutaweg is eind 2012 gereed. Het hele project wordt, als alles volgens planning verloopt, eind 2014 opgeleverd.
Drachtsterplein
Drachtsterplein in exact 500 dagen uitgevoerd Medio 2011 verkreeg MNO Vervat de opdracht voor de reconstructie van het Drachtsterplein in Leeuwarden. Vooraf werd het alternatief ontwerp van de sterrotonde geaccepteerd en als zeer succesvol beschouwd. Marcel Zuidema, projectleider bij MNO op het Drachtsterplein, vertelt; “Het is een ontzettend interessant werk om te maken, veel disciplines komen hier samen. Dat begon al bij de aanbesteding waar wij met een alternatieve fasering kwamen (in de vorm van een sterrotonde). Na aanbesteding was er de mogelijkheid om de tunnels in situ te bouwen, in plaats van met damwanden en dekplaten, die zowel kosten als milieubelasting bespaarde. Duurzaam bouwen vinden wij erg belangrijk en op dit werk kunnen we dat heel goed tot uiting brengen.”
kwam dat het toepassen van de alternatieve constructie en alle andere duurzame oplossingen zal gaan leiden tot een milieubesparing (CO2) van 8.4kg/ton”, aldus Marcel. “We zijn in de bouwvak van 2011 gestart met het aanleggen van de sterrotonde. Na het realiseren van de zettingen op het plein kon op 22 februari 2012 van dit jaar de eerste paal officieel de grond in en kon het uitvoerende deel van het werk starten. Zo’n 120 palen van circa vijftien meter vormen nu het stevige fundament voor de vijf fietstunnels.”
De fietstunnels en de sloepenonderdoorgang worden uitgevoerd in insitu beton met vibro-palen in plaats van stalen damwanden en dekplaten. De productie, het vervoer en de eindelevensduur van staal zijn behoorlijk milieubelastend (CO2). Ook het toepassen van beton dat door een betoncentrale in de buurt van het project geleverd is, heeft hier invloed op. En zo is er nog een aantal andere duurzame oplossingen gevonden binnen het project.
“Passerende automobilisten zagen alleen maar die vijf meter hoge bult zand”
“De verduurzamingen hebben we van te voren inzichtelijk gemaakt met behulp van het rekenprogramma DuboCalc. Hiermee berekenen we de milieueffecten van materiaal- en energiegebruik op onze infrastructurele projecten volgens de normen van Rijkswaterstaat. Uit de berekening
Tegelijkertijd zijn voorbereidende graafwerkzaamheden uitgevoerd. Tijdens de graafwerkzaamheden op het Drachtsterplein zijn archeologen aanwezig geweest om de locatie te inventariseren, te fotograferen en te
06
Asfaltmaterieel
documenteren. Dat is een standaard procedure als in de planfase van een project blijkt dat de bouwplaats een ‘archeologische vindplaats met vastgestelde waarde’ is. Op het Drachtsterplein stond de Abbingha-state, een landhuis dat is afgebroken in 1859. Voor de archeologen was het dan ook een mooie kans om verder onderzoek te doen. Ze hebben zowel de oude slotgracht om de state, als brokken muur met overblijfselen van houten palen gedocumenteerd. Volgens de archeologen lag de state waarschijnlijk midden op het plein. De gracht die nu aan de zuidoostkant gevonden is, zou ongeveer tien meter breed geweest zijn. In de gracht werd ook metselwerk van bijna een meter dik gevonden en grote bakstenen die zouden kunnen wijzen op een gebouw dat in de slotgracht stond. Abbingha-state lag oorspronkelijk op de rand van de terp Mellens. Van deze terp zijn geen resten gevonden. De state is waarschijnlijk ontstaan als herenboerderij met een stins (verdedigingstoren). In de loop van de eeuwen is deze gegroeid tot een state met een slotgracht eromheen.
Asfalteerwerkzaamheden
zaterdag, volop gewerkt aan de fietspaden, de bruggen, het voetpad, de verlichting en het aanbrengen van de keramiek op de wanden. Daarnaast wordt het plein in november voorzien van bomen die langs en rondom de route worden geplant”, aldus Marcel. Eind 2012 wordt het Drachtsterplein opgeleverd waarna in januari een feestelijke opening zal plaatsvinden.
In het voorjaar lag er op het Drachtsterplein een enorme bult zand. “Passerende automobilisten zagen alleen maar die vijf meter hoge bult zand”, vertelt Marcel. “Dat er aan vier tunnels voor voetgangers en fietsers en de onderdoorgang voor de sloepenroute werd gewerkt, was totaal onzichtbaar voor de omgeving. Tijdens de Dag van de Bouw (in juni) hebben we het project opengesteld voor omwonenden en andere geïnteresseerden. Dat was een enorm succes. Ruim 900 mensen kwamen een kijkje nemen op het werk. Voor onze opdrachtgever en voor ons was dat een geweldige ervaring.” Stukje bij beetje opengesteld Marcel; “In juli werd het eerste asfalt op het plein aangebracht. In augustus, na tien dagen continu doorwerken in de bouwvak, is het plein in gebruik genomen voor autoverkeer.” Tijdens het aansluiten van de zuidelijke en oostelijke fietstunnel op de bestaande fietspaden, wat in oktober plaatsvond, zagen de archeologen weer kans om verder de Abbingha-state te documenteren. Naast deze bijzondere werkzaamheden is er, tijdens een tweeweekse operatie, ook gewerkt aan een aantal reguliere werkzaamheden zoals grondsanering, het asfalteren van de aansluitingen en het bouwen van twee fietsbruggen. “In oktober is als eerste de westelijke fietstunnel opengesteld. Maar de tunnels zijn zeker nog niet af: er wordt tot het einde van het jaar, ook op
07
Asfaltharken
Duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen vergt tijd en inspanning maar kan ook bijzonder veel voordelen opleveren, daar zijn we ons steeds beter van bewust. Eigenlijk is MNO Vervat op bepaalde vlakken al lange tijd goed bezig als het gaat om duurzaamheid. Zo houden we ons sinds jaar en dag bezig met hergebruik van materialen en afvalscheiding. Toch is er de afgelopen jaren iets veranderd. Zo beseffen we beter dat duurzaamheid alle aspecten van de onderneming raakt. En dat we met elkaar moeten zorgen dat de duurzamere bedrijfsvoering van MNO Vervat daadwerkelijk impact heeft. Door die inzichten hebben we de afgelopen jaren grote stappen gemaakt in de goede richting. CO2-reductie Een voorbeeld hiervan is CO2-reductie. En dan hebben we meteen één van onze speerpunten te pakken. Door middel van samenwerking met bedrijven in de keten, zorgt MNO ervoor dat optimalisatie niet alleen beperkt blijft tot het eigen bedrijf. Door middel van onderzoeken en initiatieven stelt MNO kennis ter beschikking aan de sector. MNO is koploper en wil dat blijven. Doelstelling is om in 2012 7% reductie te hebben gerealiseerd in de totale CO2-emissie ten opzichte van het referentiejaar (2009). In het voorjaar van 2013 weten we of we de doelstelling hebben behaald. Op alle projecten wordt er volop gereduceerd, we maken bijvoorbeeld gebruik van groene stroom en energiezuinige verlichting. Ook bundelen we logistieke bouwplaatsen. Er zijn daarnaast een flink aantal projecten waar duurzaam ondernemen plaatsvindt door het nemen van bijzondere maatregelen en innovaties. Voorbeelden daarvan zijn het Drachtsterplein in Leeuwarden, Landschaps zone Nijmegen, onze bewuste bouwers van A20 Moordrecht, Viaduct Knooppunt E in Rotterdam, Langzaamverkeerspassage in Amsterdam, de VOC-projecten, ZuidWillemsvaart in Den Bosch en Spoorzone Helmond. In Harderwijk hebben we onlangs een keet uitgerust met 102 zonnepanelen. Werkgroepen Binnen onze organisatie zijn diverse werkgroepen die zich bezig houden met duurzaamheid. Zo is er de overkoepelende Taskforce Energy van Boskalis Westminster. En de Taskforce Duurzaamheid van Boskalis Nederland en MNO Vervat die zich bezig houdt met duurzaamheid van Boskalis Nederland, MNO Vervat en duurzaamheid op alle lopende projecten.
Op Knooppunt E gaan we duurzaam te werk
Lange termijn MNO maakt deel uit van de Permanente Commissie Duurzaamheid van Bouwend Nederland. Dit houdt in dat onze asfaltcentrales werken volgens een zogenaamde “Meer Jaren Afspraak” om de CO2-uitstoot verder te reduceren. De projecten waar het asfalt wordt gebruikt, worden doorberekend via LCA/LCC (Life Cycle Analyses en Life Cycle Costing). Deze methodes worden gebruikt om uit te rekenen wat de totale milieubelasting van een product is. Vanaf de winning van de benodigde grondstoffen, tot aan de productie, het transport, het gebruik en uiteindelijk de afvalverwerking van het product. Gas to Liquid Een andere stap in de goede richting is het programma-initiatief Gas to Liquid (afgekort GTL). MNO werkt op dit moment samen met Boskalis en Shell aan dit programma-initiatief waarbij gas wordt omgezet naar diesel, met als doel een schonere brandstof te creëren. Het initiatief kan voornamelijk gebruikt worden op projecten die een zware dieseluitstoot kennen. In het kader van dit initiatief heeft Shell een fabriek opgezet die deze schone dieselolie op dit moment produceert. De schonere brandstof is het afgelopen jaar getest op twee proefprojecten van Van Gansewinkel. Het plan is om de brandstof verder te testen in Nederland en daaraan willen wij ons steentje bijdragen.
08
Duurzaamheidskompas Een ander initiatief is het Duurzaamheidskompas dat MNO in samenwerking met Tauw en negen andere marktpartijen heeft ontwikkeld. Er zijn drie MNO-projecten aangewezen om het betreffende kompas te testen. Eén van deze projecten is Reconstructie knooppunt N242/N241 bij Verlaat. Vooral het minimaliseren van verkeershinder en milieueffecten zijn kernpunten binnen dit project. Het Duurzaamheidskompas fungeert als hulpmiddel bij het meten van deze kernpunten. Als het gaat om het oplossen van verkeershinder is er bij de openstelling van de turborotonde binnen het project in ieder geval een grote slag geslagen. Direct na de openstelling raasde het verkeer er lekker vlot overheen en in eerste instantie ging het zelfs zo snel dat het volgende kruispunt de verkeersstroom even niet aan kon.
Daar is direct op ingesprongen door de verkeerslichten bij het volgende kruispunt aan te passen, waarna het verkeer nu nog beter doorstroomt. Een vooruitblik We realiseren ons dat er nog veel ingrijpende innovaties nodig zijn voordat we een ideale situatie bereiken op het gebied van duurzaamheid. Maar een goed begin is het halve werk. We zijn al een heel eind op weg. Het komende jaar hebben we nog een aantal initiatieven in petto die bij zullen dragen aan de verduurzaming van ons bedrijf. Zo gaat er in 2013 een Social Return Ladder komen en willen we deelnemen aan het Keteninitiatief Bouw Logistiek. Over deze nieuwe ontwikkelingen houden we je uiteraard op de hoogte via intranet, de nieuwsbrief en de website.
De afbouw van Herinrichting De Ruijterkade Het project “Herinrichting De Ruijterkade” is al voor een heel groot deel klaar. En na een lange, vooraf ingeplande, pauze gaan we nu bijna van start met de complete afbouw van dit bijzondere project. Het project Herinrichting De Ruijterkade behelst de bouw van een busplatform aan de IJ-zijde van het centraal station. Dit busplatform is onderdeel van het overkoepelende project IJSEI. Dat project bestaat uit de realisatie van een autotunnel, busstation, overkapping en kadeconstructie. De ruwbouwwerkzaamheden van het busplatform zijn gestart in 2003 en geëindigd in 2009. Het was nog even wachten op de bouw van de kapconstructie en het aansluitende deel van de Noord/Zuidlijn door andere partijen, voordat wij weer verder konden met onze werkzaamheden. De overdracht van het terrein staat gepland in januari 2013. Dat betekent dat we in januari beginnen met het afbouwen van het busplatform en het inrichten van het busstation. De oranje keet van MNO Vervat staat er nog.
De Ruijterkade Amsterdam
09
De keet wordt binnenkort opnieuw behuisd door het projectteam van de Herinrichting De Ruijterkade. De afbouw gaat van start met de voltooiing van de ruwbouw van het busplatform. Vervolgens richten we ons op de bouwkundige afbouw van het busplatform. In dezelfde periode wordt de autotunnel, genaamd Michiel de Ruijtertunnel, ingericht met technische installaties. Deze installaties zorgen er straks voor dat de tunnel veilig en bereidbaar is. De naam van de autotunnel ligt in lijn met de Piet Heintunnel en de Coentunnel, die ook genoemd zijn naar Nederlandse zeehelden. Michiel Adriaenszoon de Ruyter leefde van 1607 tot 1676. Als de werkzaamheden weer van start gaan, houden we je via intranet op de hoogte van het project.
Busplatform met overkapping
Asfaltonderzoek FEC2.0 voor CROW De combinatie MNO/Ooms neemt met het project A4 Steenbergen deel aan een belangrijk onderzoek met betrekking tot de ontwikkeling van de productkwaliteit en regelgeving van asfalt. Bij het onderzoek wordt bekeken of de eigenschappen van de asfaltonderlagen, die oorspronkelijk ontwikkeld zijn in een laboratorium, wel voldoende overeenkomen met de eigenschappen van het asfalt dat in de praktijk in werken wordt geleverd. Tevens worden de mogelijkheden verkend om de verschillen tussen laboratorium en praktijk tot een minimum terug te brengen.
specificeren moest de regelgeving voor asfalt veranderen. Bij functioneel specificeren is het noodzakelijk dat er op basis van onderzoek wordt vastgesteld dat de gewenste kwaliteit ook echt geleverd is. Nederland heeft, als een van de weinige EU-lidstaten, met de invoering van CE-markering voor asfalt in 2008 besloten om van het empirisch kader over te stappen naar het toepassen van een functioneel kader voor asfalt. Hiermee wordt
Achtergrond Tot 2008 werd in Nederland een empirisch kader gehanteerd voor het specificeren en beoordelen van de kwaliteit van het product asfalt. Empirisch betekent dat op basis van ervaring in de praktijk wordt vastgesteld wat ‘goede kwaliteit’ is. Op basis daarvan wordt er een referentie (meetlat) vastgesteld. Vervolgens wordt voor een specifiek product nagestreefd om in de praktijk altijd de kwaliteit volgens de referentie te realiseren. De empirische eigenschappen van asfalt zeggen helaas niets over de werkelijke functionele of constructieve kwaliteit van het product.
‘In oktober zijn de p roefplaten aangemaakt’
Met de opkomst van de geïntegreerde contracten en het functioneel
asfalt niet meer op basis van (langdurige) praktijkervaring beschreven en beoordeeld, maar op basis van de werkelijke mechanische en constructieve eigenschappen. Voorbeelden van deze eigenschappen zijn: stijfheidmodulus, weerstand tegen vermoeiing, weerstand tegen vervorming en weerstand tegen breuk.
Het testasfalt
10
Met de invoering van het functioneel kader voor asfalt is pas echt de deur opengezet voor de wegenbouw om zich te onderscheiden op productkwaliteit. Ontwikkelingen en innovatie in asfalt hebben sinds 2008 dan ook een grote vlucht genomen. Maar in de regelgeving voor asfalt is het kader ingevuld op basis van destijds beperkte ervaringen met de functionele eigenschappen van het product. Veel van de nieuwe eisen aan asfalt zijn toen vastgesteld op basis van verwachtingen en inschattingen. Na vier jaar werken en ervaring opdoen met het functionele kader voor asfalt is de WerkGroep Asfalt (WGA) van CROW, verantwoordelijk voor de regelgeving voor asfalt in Nederland, gestart met een grondige evaluatie van de in 2008 ingevoerde regelgeving. Het onderzoek MNO participeert in de WGA en neemt deel aan het onderzoek vanuit de CROW. Dit onderzoek is opgesplitst in twee onderdelen. Ten eerste onderzoeken we dus of de eigenschappen van het asfalt in de asfaltcentrale overeenkomen met de eigenschappen van asfalt dat is samengesteld in het laboratorium. En ten tweede onderzoeken we of de eigenschappen van het asfalt dat in de weg is aangebracht overeenkomen met de eigenschappen van asfalt dat samengesteld is in het laboratorium. In oktober zijn de proefplaten aangemaakt, in november zijn we gestart met de onderzoeken en in januari 2013 leveren we de uitkomsten van ons onderzoek in bij CROW. Wat gebeurt er met de resultaten? De resultaten uit het onderzoek worden gebruikt om de huidige specificaties in de Standaard RAW-bepalingen eventueel aan te scherpen. De resultaten worden ook gebruikt op Europees niveau in het kader van de continue ontwikkeling van CE-markering voor asfalt. Daarnaast wordt er bekeken of er knelpunten uit het onderzoek naar voren komen die aanleiding zijn voor nader onderzoek. MNO blijft betrokken bij het onderzoek door participatie in een klankbordgroep van de WGA, totdat dit meerjarige evaluatie en verificatie FEC (Functionele Eisen in het Contract) onderzoek is afgerond.
Meten is weten
Eigenschappen van het asfalt onderzoeken
MNO en Boskalis samen op InfraTech Van 15 t/m 18 januari 2013 is het weer tijd voor InfraTech, het belangrijkste platform in de infra-branche dat plaatsvindt in Ahoy Rotterdam waar opdrachtgevers, aannemers, ingenieursbureaus, kennisinstituten en leveranciers elkaar ontmoeten. En dit jaar is anders dan vorige jaren. In 2013 staat MNO niet alleen in de stand. Tijdens deze editie van de InfraTech bemannen we een gezamenlijke beursstand met onze collega’s van Boskalis en SMIT. De stand is dit jaar dan ook extra groot en spectaculair. Voor wie van plan is een bezoekje te brengen aan InfraTech: de Boskalis/SMIT/MNO stand heeft standnummer 1308 en bevindt zich in hal 1 met het thema Infrastructuur. In 2013 ligt de focus van InfraTech op de opbrengsten van de GWW-sector: innovatieve en baanbrekende projecten, nieuwe vormen van samenwerking, gerealiseerde werken en het menselijk kapitaal.
11
Waterkering Waterkant Paramaribo De Waterkant, waar vroeger de zeilschepen uit Nederland aanmeerden, is een van de gezelligste plekken van Paramaribo. Het is er meestal een drukte van belang en er zijn veel restaurants te vinden waar je lekker een hapje kunt eten. Aan de Waterkant staan veel oude, houten gebouwen. Vanaf de Waterkant heb je een mooi uitzicht op de Surinamerivier met haar imposante brug. Ook biedt de Waterkant een goed uitzicht op een beroemd scheepswrak in de Surinamerivier. Door de jaren heen is de oude waterkering aan de Waterkant in verval geraakt en nog nauwelijks zichtbaar. Hoog tijd voor een opknapbeurt! In april 2012 is MNO Vervat gestart met heiwerkzaamheden. Vanaf een heiponton zijn de damwandplanken met heistelling één voor één de rivierbodem in getrild. In totaal hebben onze collega’s in Suriname 500 meter damwand de grond in gewerkt. Een steenbestorting zal ervoor zorgen dat de 900 ton stalen damwand niet kan afschuiven. Ook brengen we stalen buispalen aan voor de uitbreiding van de pier van de Scheepvaart Maatschappij Suriname en voor de bouw van de “balkonconstructie”, dat is een zittrap met een steiger. Daarnaast zorgen we ervoor dat de bestaande betonnen trap, de Marinetrap, wordt opgeknapt. Met de verrijking van de Waterkant krijgt de oude binnenstad van Paramaribo een modern karakter. De Waterkant wordt een prachtige, moderne plek die past binnen het huidige stadsbeeld.
Damwanden Waterkant
Werkzaamheden Waterkant
Maatwerktraject Suriname In Suriname hebben negen MNO-ers de cursus ‘Maatwerktraject MNO Suriname 2012’ gevolgd. Volgens Rachel Kasketi, werkvoorbereider van het Oost-Westverbinding project, was het een intensieve cursus, waarbij aandacht besteed werd aan netwerkplanningen, werkregelingen, kostenvergelijkingen, voortgangscontroles en begrotingen. De cursus bestond uit theorie en het uitvoeren van oefeningen, gebaseerd op de praktijk. Rachel: “In de cursus leerden we hoe belangrijk het is om je werk bij te houden. Zoals het continu bijhouden van duidelijke rekenstaten en het creëren van een overzicht in je werk.” De cursus werd afgesloten met een eindopdracht. Twee calculatieteams moesten elk een inschrijvingsbegroting maken, waarbij hoeveelheden werden uitgerekend,
offertes werden vergeleken en een uitvoeringsschema werd uitgewerkt. Een belangrijke les die Rachel tijdens de cursus leerde: “Binnen mijn team werd ik aangewezen als teamleider. Ik besloot dat bij het uitrekenen van de hoeveelheden elk onderdeel van het werk door twee mensen zou worden berekend. Mijn idee hierachter was de kans op rekenfouten te minimaliseren. Ik werd er door de docent gelijk op gewezen dat dit niet praktisch is en voor tijdverlies zorgt. Ik heb geleerd dat het belangrijk is om vertrouwen te hebben in de capaciteiten van mijn collega’s. Ze kunnen zelfstandig hun taken uitvoeren en hier verantwoordelijk voor gesteld worden.” Alle MNO’ers hebben de cursus met succes doorlopen en ontvingen op de laatste dag een certificaat.
12 012
Asfalteren in de nacht
Eerste asfalt aangebracht door VOC-team Het Variabel Onderhoudscontract (VOC) van opdrachtgever Rijkswaterstaat is een innovatieve contract- ofwel samenwerkingsvorm. Wie goed presteert, krijgt als beloning nog twee keer een jaar verlenging van het contract. Dat is kort gezegd het belangrijkste speerpunt binnen het contract. Rijkswaterstaat heeft vóór de bouwvak twee percelen gegund aan MNO Vervat met toepassing van deze nieuwe contractvorm: asfaltonderhoud Noord-Holland Zuid perceel 3 en Noord-Brabant Oost perceel 5. MNO Vervat heeft een onderhoudsorganisatie opgezet waarbij het “wat”, “waar” en “waarom” is uitgezocht en waarbij verificatie en validatie centraal staan. Na een intensieve voorbereidingsperiode zijn in het najaar de asfaltwerkzaamheden ‘buiten’ gestart. De trajecten zijn onderverdeeld in werkpakketten. Elke nacht wordt een deelwerkpakket aangepakt. Inmiddels zijn er op delen van de A1, A2, A4, A5, A9 en de A10 rond Amsterdam onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd aan het asfalt. Ook de uitvoeringswerkzaamheden aan het perceel Noord-Brabant Oost zijn gestart. Naast de asfaltwerkzaamheden houden we ons ook bezig met het opknappen van kunstwerken. Speerpunten binnen de projecten zijn het gebruik maken van moderne technieken en het reduceren van CO2-uitstoot. De projecten lopen nog tot 2015.
De asfaltploeg aan het werk
13
1 Baggeren van de rivierbodem
2 Dempen van het werkplateau nadat een omleiding voor de scheepvaart gemaakt is
Tussenstand aquaduct A4 Steenbergen In september 2011 zijn de werkzaamheden voor het aquaduct gestart, dat onderdeel is van het project A4 Steenbergen. Na een jaar van gefaseerd heiwerk en grondwerk is sinds begin oktober de eerste droge bouwkuip een feit. In deze kuip komen de daadwerkelijke aquaductbak en de kelder van waaruit het regenwater weggepompt kan worden. Terwijl men in deze eerste bouwkuip inmiddels druk bezig is met het vlechten en bekisten van de betonnen vloeren en wanden, zijn ook de werkzaamheden aan de beide toeritten van start gegaan. Op dit moment wordt in vijf van de zes bouwkuipen, die de toeritten vormen, gewerkt aan het aanbrengen van de damwanden, palen en stempelramen. Ook het ontgraven is hier weer van start gegaan en zal naar verwachting doorlopen tot augustus 2013. Op foto 1 t/m 10 zie je een impressie van het verloop van de werkzaamheden waarbij Krul (onderdeel van MNO) het grondwerk heeft uitgevoerd.
3 Heien van de fundering (vibrocompalen) van het aquaduct
4 Trillen en naheien van de damwanden van de bouwkuip
14
5 Eerste laag droog ontgraven om ruimte te maken voor het stempelraam
6 Aanbrengen van het stempelraam van gordingen en buizen
8 Tot 10 meter diep onder water ontgraven en knijpen met behulp van GPS op de graafmachines
9 Schoonzuigen van de bodem, aanbrengen van een laag grind en 7 Nog een paar meter droog ontgraven en dan de bouwkuip vol zetten met water
10 Bouwkuip leeggepompt en gestart met het betonwerk van het aquaduct
15
onderwaterbeton storten
RWZI Den Helder Onlangs hebben we, in combinatie met Aan de Stegge, een interessant project aangenomen: de bouw van een rioolwaterzuiveringsinstallatie in Den Helder in opdracht van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. De scope van het project bestaat grofweg uit de nieuwbouw van een viertal tanks ter uitbreiding van de bestaande installatie. Het betreft een anaërobetank, een actief-slibreactor en twee nabezinktanks. Sommige MNO’ers hebben waarschijnlijk nog nooit van deze namen gehoord, maar in de rioolwaterzuiveringbranche spreken deze termen voor zich. We hebben even voor jullie op Wikipedia gekeken: • Een anaërobetank is een ruimte waarin een bacteriemassa onder zuurstofloze omstandigheden biochemische omzettingen in afvalwater laat plaatsvinden; • De werking van een actief-slibsysteem steunt op intensief beluchten van een reactortank waarin zich een mengsel van biomassa en afvalwater bevindt. De biomassa komt voor onder de vorm van slibvlokken. De slibvlokken zijn groepjes micro-organismen die zich in het afvalwater ontwikkelen; • In de nabezinktank wordt het water en slib gescheiden door middel van zwaartekracht. Het slib bezinkt naar de bodem van de tank en het schone water gaat vanuit de bovenkant van de tank naar het oppervlaktewater.
RWZI Den Helder
We bouwen niet alleen tanks, maar ook putten en een aantal gemaaltjes. Ook leggen we leidingen, waarvan een aantal gefundeerd. Daarnaast houdt de combinatie zich bezig met werktuigbouw en technische installaties. Op het project creëren we tijdens de uitvoering van de werkzaamheden een gronddepot, waarvan een deel van de grond weer teruggebracht wordt in het werk. Naast de nieuwbouw werken we ook aan de aanpassing van de bestaande installatie. In het tijdsschema staat dat als volgt ingepland: tot en met april 2013 houden we ons bezig met engineering, vervolgens zijn we tot aan de bouwvak van 2014 bezig met de nieuwbouwwerkzaamheden en daarna werken we tot begin 2015 door op het project aan de aanpassing van de bestaande bouw en aan de afwerking van de nieuwbouw. Er zijn binnen het project nog een aantal omgevingsfactoren waar we rekening mee moeten houden. Omdat de rioolwaterzuivering naast een vliegveld ligt, hebben we bijvoorbeeld te maken met hoogtebeperkingen. Ook hebben we te maken met speciale veiligheidsmaatregelen op dit terrein. Voor aanvang van de werkzaamheden worden alle medewerkers op het project voorgelicht door middel van een veiligheidsfilm die speciaal betrekking heeft op rioolwaterzuiveringsinstallaties. Kortom, een bijzonder project waar je nog veel over zult lezen.
Bouwtekening werkgebied
16
In opdracht van: Jansen Recycling Groep Zethameta BV, onderdeel van Jansen Recycling Groep, opent op 1 februari 2013 haar nieuwe werf in Vlaardingen. Ter vervanging van de huidige werf (12.000 m²) is een nieuwe werf ontwikkeld van ruim 35.000 m² groot met een eigen insteekhaven. MNO Vervat verzorgt de rioleringen en verhardingen op het terrein. De Monitor sprak met Peter Roest, projectleider nieuwbouw van Jansen Recycling Groep. Jansen Recycling Groep is voor veel metaalhandelaren, slopers en metaalverwerkende industrie een bekende naam. Met locaties in Dordrecht, Rotterdam, Europoort, Vlaardingen en Zierikzee is zij sterk vertegenwoordigd in (zuid)west Nederland. “Wij kopen schroot in, bewerken en sorteren het, en verkopen het vervolgens weer door in de markt”, aldus Peter. “We zien schroot als secundaire grondstof. Het wordt niet weggegooid maar hergebruikt, een duurzaam product dus.” Het schroot is afkomstig uit heel Nederland én daarbuiten. In de metaalhandel wordt onderscheid gemaakt tussen de ferrometalen en non-ferrometalen. IJzer en alle legeringen op basis van ijzer worden ferrometalen genoemd, en de overige metalen, zoals aluminium, lood, zink, nikkel, en koper en edelmetalen worden nonferrometalen genoemd. Jansen Recycling Groep verwerkt zowel ferro als non-ferro schroot. Oude werf te klein Door de jaren heen is Jansen Recycling Groep een speler van formaat geworden. De huidige werf in Vlaardingen is al jaren te klein. In samenwerking met de gemeente Vlaardingen is inmiddels de haven in Vlaardingen al aangepast. Peter vertelt: “We hadden er natuurlijk ook voor kunnen kiezen om te verhuizen naar Maasvlakte 2. Maar vanuit Vlaardingen hebben we veel betere mogelijkheden als het gaat om het transport van onze gerecyclede producten. Onze producten gaan in Nederland naar bedrijven als Tata Steel (voormalige Hoogovens) en andere smelterijen. Maar er wordt ook veel getransporteerd naar Turkije. De duurdere metalen gaan vaak richting Azië.” Met de aanleg van de nieuwe werf kan het bedrijf grote constructies (bijvoorbeeld delen van boorplatformen en brugdekken) gemakkelijker ontmantelen en verwerken en wordt het beladen van schepen een stuk eenvoudiger. Werkzaamheden MNO MNO is voortvarend van start gegaan. Een week na gunning zijn we
Werf Vlaardingen
17
egonnen met de eerste werkzaamheden. En dat moest ook wel want er b was enige haast geboden; in februari wordt de nieuwe werf al in gebruik genomen. Toen we begonnen lag er een enorme berg zand op het terrein. Een deel van het zand konden we gebruiken voor de voorbelasting, maar circa 25.000 kuub moest worden verwijderd. Het project A4 Steenbergen kon het zand goed gebruiken. Daar is het dan ook, in samenwerking met Boskalis, binnen twee weken naartoe getransporteerd. Met het overgebleven zand hebben we het terrein opgehoogd. Vervolgens hebben we puingranulaat gelegd en is er een speciale vloeistofdichte asfaltverharding aangebracht. Ook hebben we rioleringswerkzaamheden uitgevoerd. Radioactiviteit Voor, tijdens en na uitvoering van het werk is een radioactiviteitmeting gedaan. Peter: “Als we het over radioactiviteit hebben, dan worden mensen vaak nerveus. Maar radioactiviteit is van nature in meer of mindere mate overal om ons heen. Om een voorbeeld te geven: op kantoor werk je vaak achter je bureau onder een rookmelder. Diezelfde rookmelder wordt bij ons uit de bak schroot gevist omdat sommige melders in lichte mate radioactief zijn.” Op het terrein gelden strikte regels als het gaat om radioactieve straling. Dat moet ook wel, want schroot bestaat uit allerlei materie en uiteindelijk wil Jansen Recycling natuurlijk een schoon product verkopen. “Materiaal dat binnenkomt wordt getest en goed doorgemeten. De ‘achtergrondwaarden’ op het terrein moeten laag blijven. In bepaalde steensoorten zit van nature ook radioactiviteit die voor onze toepassing te hoog zou zijn om nauwkeurig onze metingen te kunnen doen. Simpelweg: hoe lager de achtergrondwaarde, hoe nauwkeuriger we kunnen detecteren.” “De samenwerking met MNO bevalt goed”, aldus Peter. “We hebben er vertrouwen in dat we 1 februari 2013 de eerste materialen zullen ontvangen op de nieuwe werf.” Voor meer informatie over Jansen Recycling Groep kun je terecht op www.jansengroep.nl.
Hanzelijn geopend door Koningin Beatrix De Hanzelijn is een nieuwe spoorverbinding tussen de Randstad en Noord- en Noordoost-Nederland en voert langs Lelystad, Dronten, Kampen en Zwolle. Het onderdeel Ombouw Flevolijn Integraal (OFLI), uitgevoerd door MNO/ TBI, omvatte onder andere het ontwerp en de realisatie van 25 kunstwerken, de verdubbeling van het bestaande stationsgebouw in Lelystad-centrum van 2-sporig naar 4-sporig en de ombouw van 4 kilometer spoor, inclusief aardebaan. De gloednieuwe Hanzelijn, inclusief het onderdeel OFLI, is binnen de gestelde tijd en binnen budget opgeleverd. Daarbij is gebleken dat er veel lessen zijn geleerd van de Betuweroute. Spoorbeheerder ProRail houdt zelfs een bescheiden bedrag van 90 miljoen euro over, blijkt uit de eerste eindafrekeningen. Om het aantal tegenvallers te reduceren koos ProRail bewust voor D&C contracten waarbij de verantwoordelijkheid voor het ontwerp en de uitvoering bij de bouwers ligt.
Hoog tijd dus voor een feestelijke opening. Op 6 december is de Hanzelijn feestelijk geopend door H.M. Koningin Beatrix. Zij opende de route door per Koninklijke trein van Lelystad naar Zwolle af te reizen. ProRail heeft kinderen uit groep 8 van de basisscholen rond het Hanzelijn-traject erbij betrokken door hen een gedicht te laten schrijven. De vier leerlingen met het beste gedicht, mochten meereizen in de Koninklijke trein. Op 9 december is de treindienst van start gegaan. De reis van Amsterdam naar Zwolle verloopt nu een kwartier sneller.
Station Lelystad, onderdeel van Hanzelijn OFLI
In memoriam Op 6 november bereikte ons het droevige bericht van het overlijden van Tjitte Bootsma. Na een ziekbed van een jaar is hij op 56-jarige leeftijd overleden.
ook voor zijn hobby; ijsspeedway. Binnen deze sport heeft hij het tot grote hoogte gebracht, zowel op competitieniveau als in de bouw van frames. Inmiddels rijdt bijna de gehele wereldtop op TIBO frames.
Tjitte was in dienst sinds 26 maart 1986. Een collega van het eerste uur die het bedrijf heeft helpen opbouwen. Zijn kennis en kunde werden op talrijke gebieden (asfalt, riool, grond, metsel- en betonwerk) ingezet. En wanneer het materieel niet helemaal geschikt was, maakte hij aanpassingen in zijn eigen werkplaats. Die werkplaats gebruikte hij
In Tjitte verliezen we een enthousiaste en warme persoonlijkheid met een gigantische toewijding en drive. Wij wensen Marie, de kinderen, verdere familie en vrienden veel sterkte met het dragen van dit verlies.
18
Westrandweg Run Voordat het verkeer er overheen mocht rijden, vormde de Westrandweg zaterdag 24 november 2012 het decor voor een hardloopwedstrijd: de Westrandweg Run. Ongeveer 10.000 hardlopers liepen over het langste viaduct van Nederland, een viaduct dat onderdeel is van de Westrandweg. Boskalis heeft onder andere meegewerkt aan de bouw van het viaduct. Daarom was het extra leuk dat er ook een aantal medewerkers van MNO, Boskalis en Markus deelnamen aan de 10 kilometer wedstrijd. De Westrandweg Run is gehouden ter gelegenheid van de opening van de verlengde A5. Deelnemers Westrandweg Run na afloop
Finish Westrandweg Run
Jubilarissen In de afgelopen periode hebben wij de volgende jubilarissen mogen feliciteren met hun jubileum: 12,5 jaar Hotse de Boer, Peter Bosma, Riet Bruin, Kevin de Bruijn, Jan Dans, Edwin Evers, Martijn van Tienderen, Ralph Wisse, Eric Westerveld, Arno van Wittmarschen en Peter Zaat. 25 jaar Klaas Leunge, Jos van Schagen en Hans Zoon.
19
Met pensioen In de afgelopen periode zijn Nicole Kuyper en Ton van Schaick met pensioen gegaan.
Colofon MoNitOr is een uitgave van: MNO VERVAT B.V. BETON NOORD GWW WEGEN Postbus 185 2150 AD Nieuw-Vennep T +31 (0)252 62 86 28 F +31 (0)252 62 86 00 E
[email protected] I www.mno.nl
Aannemingsbedrijf K. Krul en Zonen B.V. Postbus 185 2150 AD Nieuw-Vennep T +31 (0)252 62 86 28 F +31 (0)252 62 86 00 E
[email protected] I www.krulbv.nl
