DEGROENE SCHOONMAAK Tips voor een milieuvriendelijke schoonmaak
INHOUD De groene schoonmaak .......................................................................... 1 inhoud ..................................................................................................... 1 Inleiding................................................................................................... 2 De schoonmaakproducten ...................................................................... 2 allesreinigers ................................................................................ 2 schuurmiddelen ........................................................................... 3 glasreinigers ................................................................................. 3 toilet- en badkamerreinigers ....................................................... 3 vloerreinigings- en vloerglansmiddelen ....................................... 4 speciale producten....................................................................... 5 De schoonmaakbenodigdheden ............................................................. 5 De dosering ............................................................................................. 5 De verpakking ......................................................................................... 6 Het gebruik van (regen)water ................................................................ 6 Het etiket................................................................................................. 7 symbolen...................................................................................... 7 milieu-informatie.......................................................................... 7 wat betekent de term ‘biologisch afbreekbaar’?........................ 7 is een natuurlijk reinigingsmiddel zeep of detergent?................ 8 waarom zeep als wasactieve stof? .............................................. 8 bevat een reinigingsmiddel zeep of detergent? ......................... 8 wat is de betekenis van milieukeuren en –logo’s?...................... 8 milieutaks logo’s...............................................................................9 Algemene aanbevelingen en tips ............................................................ 9 Verklarende woordenlijst ...................................................................... 10 Referenties............................................................................................. 10
i.s.m. de provincie Vlaams-Brabant IGO Leuven Intercommunale Interleuven Intercommunale Haviland 1
INLEIDING
DE SCHOONMAAKPRODUCTEN
De reclame spoort je aan steeds meer en nieuwe producten te kopen. Voor werkelijk elk schoonmaakkarweitje wordt een speciaal product aangeprezen. Er zijn aparte schoonmaakmiddelen voor de wc, de badkamer, het terras, ruiten en ga maar door. En dan heb je nog de luchtverfrissers, de ontkalkers, de bleekmiddelen, de poetsmiddelen. Veel van deze producten zijn niet bepaald milieuvriendelijk. Sommige zijn zelfs ronduit gevaarlijk voor het milieu en je gezondheid. Gelukkig zijn de meeste producten niet echt nodig. Deze brochure tracht je te helpen de juiste keuze te maken en hoopt je een antwoord te geven op vragen zoals: Welke soorten schoonmaakmiddelen zijn er te koop? Waarvoor dienen deze producten? Welk effect hebben ze op het milieu? En misschien wel het belangrijkste: Hoe kies je een minder milieubelastend en veilig product? Merknamen worden er niet genoemd. Er wordt enkel aangegeven welk product je het best voor een bepaalde activiteit kan gebruiken, waarop je moet letten bij de dosering en het gebruik en welke bestanddelen best te vermijden zijn.
Tips Ga niet af op de reclame. Het doel van reclame is niet het verschaffen van degelijke informatie, maar de verkoop van een product te bevorderen.
ALLESREINIGERS
Je kan inderdaad vrijwel alle schoonmaakklusjes met een allesreiniger doen. Maar in veel gevallen kan je hetzelfde doen met vloeibare of bruine zeep. Zachte zeep (vloeibare of bruine) is het meest milieuvriendelijke onderhoudsproduct. Het is een eenvoudige chemische verbinding die door het biologisch leven afgebroken kan worden. Zeep is geschikt voor het schoonmaken van vrijwel alle gladde oppervlakken (tegels, kunststof oppervlakken, badkamer, wastafels, wc-pot). Echte zeep is echter niet geschikt voor glanzend geverfde oppervlakken. Het maakt verf dof. Gebruik voor zulke oppervlakken een sopje met een scheutje afwasmiddel of een allesreiniger. Spoel na met schoon water waaraan eventueel een scheutje huishoudazijn is toegevoegd om doffe plekken te voorkomen. Ongeglazuurde tegels en natuursteen hoef je niet na te spoelen met schoon water. De zeep vormt een beschermend laagje. Vloeibare zeep kan je zeker gebruiken in een gebied met zacht water.
Wat is ‘hard’ of ‘zacht’ water? De hardheid van water wordt uitgedrukt in Franse of Duitse graden (1 F° = 0,56 D°). Deze zijn een weergave van het gehalte aan calciumen magnesiumzouten. Water tot 15 F° (8,4 D°) wordt zacht genoemd, van 15 tot 30 F° (8,4-16,8 D°) hard en boven de 30 F° (16,8 D°) zeer hard. Informatie over de hardheid van het water kan je verkrijgen bij je watermaatschappij. Woon je in een gebied met hard water dan kan je beter geen vloeibare zeep gebruiken. Bij hard water wordt de zeep namelijk voor een groot deel inactief, waardoor extra veel zeep nodig is. Je kan dan beter een geconcentreerde allesreiniger gebruiken. Ten opzichte van de niet-geconcentreerde allesreiniger bespaart dit verpakkingsmateriaal en onnodig gesleep met water.
2
Tips Koop vloeibare zeep als je zacht water hebt of een geconcentreerde allesreiniger wanneer het water harder is. In de meeste gevallen kan een allesreiniger vervangen worden door een milieuvriendelijker en goedkoper product zoals bruine zeep of een wasmiddel zonder geur- en kleurstoffen. Koop geen producten met ammoniak. SCHUURMIDDELEN
Schuurmiddelen zijn bedoeld voor de verwijdering van sterk gehecht vuil. In de producten zit fijngemalen kalksteen. dat voor de schurende werking zorgt. Koop best een droog schuurmiddel zonder chloor en geurmiddel. Moeilijke ruwe aanslag op wastafels en tegels kan je veilig wegschuren met een mengsel van krijtpoeder (los te koop bij drogist en apotheek) en water. Zonodig aan het krijttapje een beetje echte zeep toevoegen. Het schuurpoeder heeft als bijkomend voordeel dat je zelf bij gebruik het nodige water kan toevoegen en daarmee verpakkingsmateriaal kan besparen. Pas echter op voor overdosering. Bij het vloeibare product is de kans op overdosering veel kleiner.
GLASREINIGERS
Specifieke glasreinigers bestaan voornamelijk uit water (tot 95%!). Sommige bevatten een klein percentage ammoniak om de. vettige verontreinigingen sneller te kunnen verwijderen. Het gebruik van ammoniak staat vaak op de verpakking aangegeven. Ammoniak is een vrij agressieve stof die zeer toxisch is voor waterorganismen. Daarenboven vergroot het vergroot de kans op irritatie van de ogen en luchtwegen en vermijd je dus best. In plaats van met een glasreiniger kan je normaal bevuilde ruiten schoonmaken met een afwasmiddel. Ook een sopje van bruine zeep is zeer geschikt om de vensters te wassen. Spoel ze eventueel met azijnwater of zout water. Dit geeft een blinkend resultaat.
Tips Gebruik een afwasmiddel of een spoje van bruine zeep voor het reinigen van bevuilde ramen. Koop geen glasreinigers met ammoniak. Gebruik voor het drogen van de ruiten een natuurzeem. Een hardgeworden natuurzeem wordt weer zacht na een uur weken in een sop van echte zeep met een scheutje sla-olie. Goed uitspoelen. TOILET- EN BADKAMERREINIGERS
Voor de schoonmaak van het sanitair geeft bruine zeep heel goede resultaten. Je kan ook opteren voor een "allesreiniger", als die het milieu maar zo veel mogelijk respecteert.
Tips Vaak kan het gebruik van een schuurmiddel worden vervangen door een combinatie van schuursponsje met zeep. Pas bij een schuurpoeder op voor overdosering. Koop geen schuurpoeders waaraan een chloorbleekmiddel is toegevoegd.
Het toilet maak je best schoon met vloeibare zeep. Chloorbleekmiddel wordt vooral gebruikt omdat het zo 'schoon ruikt' en omdat het nodig zou zijn de bacteriën te doden. Het eerste is een kwestie van gewenning, het laatste een fabeltje. Chloor doodt weliswaar veel bacteriën, maar al na enkele uren heeft de bacteriepopulatie in de pot zich hersteld. Normaal gesproken zijn dit overigens onschadelijke bacteriën. Chloor is belastend voor het milieu en je vermijdt het dan ook best. Ook wc-blokjes die een kleur aan het spoelwater en een aangename geur verspreiden vormen een zware belasting voor het milieu. De relatieve milieubelasting door de diverse toiletreinigers is aangegeven in onderstaande tabel: 3
meer milieubelastend zeep, schoonmaakazijn chloorvrije toiletreiniger (wc-eend, froggy, …) wc-blokjes minder milieubelastend dikke chloor, bleekwater Bruine aanslag en kalk krijg je met zeep niet weg. Speciale wcreinigers bevatten hiervoor zuren, maar met gewone azijn gaat het net zo goed. Giet een scheut azijn in de pot en laat het een nacht staan. Je kan hiervoor het beste schoonmaakazijn gebruiken. deze is geconcentreerder (een 8 %-oplossing van azijnzuur) dan gewone azijn en goedkoper. Gebruik azijn nooit gelijk met zeep. Deze twee werken elkaar tegen. Sommige kalkachtige materialen zoals marmer worden hier echter dof van. Is de werking van het schoonmaakazijn niet voldoende. gebruik dan een toilet- of badkamerreiniger. Dit geldt ook voor het verwijderen van vettige verontreinigingen.
VLOERREINIGINGS- EN VLOERGLANSMIDDELEN
Gebruik een product dat volledig biologisch afbreekbaar is om de vloer te reinigen. Vloeren zien er prima uit met gewone zachte zeep of zeep op basis van lijnolie. Verban alle producten die bleekwater bevatten. en op de eerste plaats het zuivere bleekwater. Dit krachtig ontsmettingsmiddel moet slechts af en toe gebruikt worden. d.w.z. als het om een gevaarlijke microbe gaat, of als ze verondersteld wordt dit te zijn. Gebruik van een vloerglansmiddel op parket, vinyl of plavuizen kan voorkomen dat er krasjes ontstaan. Het gebruik van speciale vloerverzorgingsproducten is echter niet altijd nodig, indien op een vloer al een beschermende waslaag is aangebracht. Voor het regelmatig schoonhouden van de vloer is alleen water (voor vaste verontreinigingen) of een oplossing van bruine of vloeibare zeep of een allesreiniger (bij vettige verontreinigingen) voldoende.
Chemische ontstoppers zouden gewoon moeten verboden worden! Een zuignap en kokend water ontstoppen al even goed. Nog beter is natuurlijk ervoor te zorgen dat wastafels en wc's niet verstopt raken. ledereen stelt een aangename geur in de badkamer of op het toilet op prijs, en dat is maar normaal ook! Maar waarom zou je je toevlucht zoeken tot spuitbussen of andere "chemische" sticks, terwijl er ettelijke soorten natuurlijke stoffen (potpourri's, lavendelzakjes,...) of verspreiders van natuurlijke oliën op de markt bestaan.
Tips Gebruik gewoon azijn als ontkalkingsmiddel. Gebruik geen ontstoppingsmiddelen maar de zuignap. Gebruik geen wc-steentjes of –blokjes. Ze reinigen noch ontsmetten en zijn erg milieu-onvriendelijk. Indien je toch een wc-reiniger wenst te kopen, neem dan een product op basis van azijn of citroenzuur. Het bestrijden van hinderlijke geuren kan het best door een raampje te openen of door het plaatsen van gedroogde lavendel of potpourri.
Tips Reinig vloeren met bruine zeep met lijnolie in plaats van met ‘zelfglanzende’ vloerreinigers. Gebruik vloerglansmiddelen alleen indien nodig. Water of een oplossing van zeep of allesreiniger is vaak voldoende bij een reeds beschermde vloer. Hout-, kurk- en parketvloeren reinigen met lauw water met wat bruine zeep of allesreiniger. Linoleum best dweilen met bruine zeep of allesreiniger. 4
SPECIALE PRODUCTEN
DE SCHOONMAAKBENODIGDHEDEN
In de winkel zijn ook nog allerhande speciale reinigers te koop. Voor elke toepassing bestaat er wel een speciaal schoonmaakmiddel, zoals oven-, ruiten- en tapijtreinigers. Zijn deze echt wel nodig? Aangezien het onmogelijk is om al deze producten te bespreken, worden in onderstaand overzicht alternatieven voor een aantal van de producten opgesomd.
Als algemene regel geldt dat de schoonmaakbenodigdheden duurzaam moeten zijn. Dit wil zeggen ze moeten lang meegaan en ze moeten uit duurzame grondstoffen vervaardigd zijn. De duurzaamheid kan worden bevorderd door het materiaal goed te verzorgen. Zo zullen herbruikbare doekjes een langere levensduur hebben, wanneer ze na elk gebruik gespoeld en gedroogd worden.
ontkalking oven en grill meubelreiniging tapijtreiniging zilver, koper en andere metalen
azijnzuur vloeibare of bruine zeep of soda afnemen met een vochtige doek houten meubelen kunnen af en toe worden ingewreven met lijnolie of was tapijtreiniger op plantaardige basis schuurmiddel of een mengsel van bruine zeep en krijt
Tips Ontkalk huishoudelijke apparaten (koffiezet, stoomstrijkijzer) door ze regelmatig te laten werken met water waaraan een scheut azijn werd toegevoegd. Vergeet de koffiezet niet twee keer na te spoelen met vers water om een nasmaak te vermijden. Vermijd ovenreinigers in spuitbussen. Deze bevatten drijfgas, bijtende stoffen, detergenten en vluchtige oplosmiddelen die schadelijk zijn voor het milieu en uw gezondheid. Kies in plaats van spuitbussen beter een verstuiver met een handpompje. Zwart uitgeslagen zilver kan je samen met een stuk aluminium warme zout- of soda oplossing leggen.
Tips Gebruik geen wegwerpmateriaal maar herbruikbaar materiaal met een hoge slijtvastheid. Gebruik milieuvriendelijke materialen (bv. katoenen schoonmaakdoekjes) Gebruik gemakkelijk recycleerbare materialen (bv. metalen vuilblik). Koop schoonmaakbenodigdheden met onderdelen die gemakkelijk kunnen vervangen worden (bv. borstelsteel). Geef de voorkeur aan handmatige en/of manuele apparaten in plaats van elektrische apparaten. Indien je toch elektrische toestellen gebruikt, let dan op het energieverbruik van de apparaten.
DE DOSERING Zuinig omgaan met een product levert vaak de grootste besparing op voor het milieu. Het is onjuist te stellen dat 'twee keer zoveel product twee keer zo schoon maakt'. Integendeel, het teveel aan schoonmaakmiddelen zorgt voor streepvorming en plakkerigheid waardoor nogmaals gereinigd moet worden. Je kan het beste uitgaan van de dosering die op de verpakking staat vermeld. of minder gebruiken. Let vooral bij geconcentreerde producten goed op de aanbevelingen op de verpakking omdat de kans op overdosering hier vrij groot is. Voorkom aanraking met de geconcentreerde producten en draag handschoenen bij het gebruik van het product. 5
Tips Doseer zo zuinig mogelijk. let op het etiket. Voorkom aanraking met geconcentreerde producten.
DE VERPAKKING Overdosering gaat tevens gepaard met een overmatige productie van verpakkingsafval. Kant-en-klare oplossingen bestaan grotendeels uit water. Dit kan je natuurlijk net zo goed thuis toevoegen. Zo voorkom je onnodig gesjouw met water en bespaar je verpakkingsmateriaal. Daarenboven wordt meestal gebruik gemaakt van wegwerpverpakkingen. die niet altijd gerecycleerd worden. Daarom koop je in het algemeen het best een zo geconcentreerd mogelijk product. Een bijkomende besparing is het gebruik van navulverpakkingen. Slechts zelden bestaan er retoursystemen waarbij de verpakking wordt teruggenomen of in de winkel opnieuw wordt gevuld. Vraag ernaar bij uw handelaar.
Tips Kies voor grotere verpakkingen. Kijk uit voor over-verpakking. Koop geen spuitbussen. Zelfs zonder schadelijke gassen zijn het milieu-onvriendelijke verpakkingen.
Zuinig omspringen met drinkwater is echter de boodschap. De watervoorraad is immers niet oneindig. Een stijgend waterverbruik enerzijds en een toenemende vervuiling van de waterbronnen anderzijds eisen steeds complexere procédés voor de aanmaak van drinkwater. Dit heeft uiteraard een negatieve invloed op de prijs van het drinkwater. Redenen genoeg dus om de volgende waterbesparende tips in gedachten te houden.
Restanten van schoonmaakmiddelen horen bij het Klein Gevaarlijk Afval (KGA). Laat alles in de originele verpakking en lever ze in op het gemeentelijk containerpark of bij de KGA-ophalingen in uw gemeente. Lege verpakkingen: mogen bij de Plastic flessen en flacons, Metaal verpakkingen en Drankkartons fractie (PMD), tenzij er een gevaarteken op staat. Dan sorteer je het bij het KGA.
HET GEBRUIK VAN (REGEN)WATER In ons land is drinkbaar water uit de kraan zo vanzelfsprekend dat je er vaak achteloos meet omspringen. Cijfers tonen aan dat de gemiddelde Belg 120 liter drinkbaar water verbruikt per dag. 6
Tips Gebruik zoveel mogelijk regenwater voor allerlei schoonmaakkarweitjes. Het spoelen van het toilet neemt ruim 113 van het totale dagelijkse waterverbruik in beslag. Per spoelbeurt verdwijnt er zo'n 9 liter drinkbaar water in de riool. Wanneer je een nieuw toilet koopt, overweeg dan zeker de aanschaf van een toilet met een spaartoets voor de kleine boodschap, zo verbruik je per spoelbeurt 3 liter water minder! Maar ook een oud toilet kan aangepast worden. Verklein de waterinhoud van je toiletbak door er een volle plastiek fles in te leggen of kijk na of het mogelijk is de vlotter in de spoelbak te verlagen. Het beste is natuurlijk je toilet daarenboven te spoelen met regenwater.
HET ETIKET Elk schoonmaakmiddel heeft een etiket. Daarop wordt op verschillende manieren informatie over het product gegeven. Zo zijn er op bepaalde producten verplichte veiligheidssymbolen te vinden en wordt informatie gegeven over de veiligheid van het product bij gebruik en milieu-informatie. SYMBOLEN
Op het etiket van een product zijn oranje veiligheidssymbolen te vinden als het product een bepaald risico met zich meebrengt. Deze symbolen zijn wettelijk verplicht. Ze zeggen iets over de veiligheid van het product. Drie soorten symbolen zijn gangbaar: voor brandgevaar, voor gezondheidsgevaar en voor milieugevaar. Het symbool voor brandgevaar is bijvoorbeeld te vinden op een fles met spiritus (brandalcohol). Spiritus is namelijk een licht ontvlambaar product. Voor gezondheidsgevaar bestaan er verschillende symbolen. Zo wordt het Andreaskruis gebruikt op producten die irriterend zijn zoals wc-reinigers sommige geconcentreerde allesreinigers. Deze producten kunnen bij directe, langdurige aanraking een ontsteking van huid of slijmvliezen oorzaken.
Het symbool voor bijtend (corrosief} waarschuwt ervoor dat het product bij aanraking een vernietigende werking op bijvoorbeeld de huid kan opleveren. Dit symbool is te vinden op bijvoorbeeld gootsteenontstoppers. Producten met dit symbool moeten voorzien zijn van een kinderveilige sluiting. Milieugevaarlijk zijn stoffen waarvan het gebruik onmiddellijk of na verloop van tijd gevaar voor het milieu opleveren. De methode om een product gevaarlijk voor het milieu te noemen, is echter nog niet ontwikkeld. Daarom zal je dit symbool nog niet veel aantreffen. Daarnaast is er een gevarensymbool waarmee gewaarschuwd wordt dat het product niet gemengd mag worden. Dit product is bijvoorbeeld te vinden op chloorbleekmiddelen en zure wc-reinigers. Als beide voornoemde middelen gemengd zouden worden, kan het zeer giftige chloorgas ontstaan. Dit symbool is niet verplicht. het is dus niet gezegd dat producten zonder dit symbool wél gemengd mogen worden.
Opgelet Bewaar deze middelen steeds buiten het bereik van kinderen. Bij ongevallen: contacteer onmiddellijk het anti-gifcentrum: tel. 070 245 245. MILIEU-INFORMATIE
Vaak is op het etiket een apart kadertje met milieu-informatie te vinden. Hier wordt meestal ingegaan op de verpakking en de afbreekbaarheid van de gebruikte stoffen. WAT BETEKENT DE TERM ‘BIOLOGISCH AFBREEKBAAR’?
Biologisch afbreekbaar wil zeggen dat een stof door bacteriën 'opgegeten' kan worden en dus 'verdwijnt' als hij in het milieu terechtkomt. Het zegt echter niets over de tijdsduur. Het kan snel gaan. maar er kan ook enige tijd overheen gaan voordat alles is 'verorberd'. 7
Ook zegt het niets over de hoeveelheid zuurstof die nodig is voor de afbraak. Waterplanten en vissen zijn aangewezen op de zuurstof in het oppervlaktewater (en hebben dus te lijden van een laag zuurstofgehalte.) Voor schoonmaakmiddelen is wettelijk bepaald :dat de wasactieve stoffen binnen een bepaalde tijd voor minimaal negentig procent afgebroken moeten zijn. Voldoet een product aan deze eis, dan mag er 'biologisch afbreekbaar' op staan. Het kan dus voorkomen dat er 'biologisch afbreekbaar' op een product staat dat nooit voor honderd procent afgebroken kan worden. Gaat het om een schadelijke stof of wordt er erg veel van het product gebruikt. dan kan ook die paar procent die niet wordt afgebroken veel schade aan het milieu veroorzaken. IS EEN NATUURLIJK REINIGINGSMIDDEL ZEEP OF DETERGENT?
De term 'natuurlijk' wordt te pas en te onpas gebruikt en geniet geen wettelijke bescherming. ledereen mag z'n product dus zonder meer 'natuurlijk' noemen. Natuurlijke stoffen zijn bovendien niet altijd onschadelijk. Sommige planten bevatten bijvoorbeeld zeer giftige stoffen. In de regel bedoelen de fabrikanten dat ze stoffen gebruiken zoals ze in de natuur voorkomen, of dat ze weinig bewerkte grondstoffen gebruiken die niet afkomstig zijn van bijvoorbeeld de aardolie-industrie. In het geval van schoonmaakmiddelen is het terecht dat producten die zeep bevatten op plantaardige basis, als minder schadelijk voor het milieu worden aangeprezen. Maar natuurlijk zijn ze niet: ze komen in de natuur niet voor. Sommige fabrikanten gebruiken ‘natuurlijk’ of ‘milieuvriendelijk’ uitsluitend om de verkoop van hun producten te stimuleren. Een ‘natuurlijke reiniger’ verkoopt nu eenmaal beter dan een ‘synthetische reiniger’. Zolang het gebruik van deze termen niet wettelijk geregeld is, is hier weinig aan te doen. Kijk dus steeds op het etiket welke stoffen erin zitten. Bevat het middel zeep of plantaardige wasactieve stoffen (van kokos- of palmolie), dan kan je het met een gerust hart kopen. Bevat het wasactieve stoffen op basis van aardolie (vaak aangeduid als ‘non-ionische en anionische tensiden’) dan kan je het product beter in de rekken laten staan.
daarentegen wordt gemaakt uit bepaalde dierlijke of plantaardige oliën of vetten. In tegenstelling tot detergenten wordt zeep al sinds de tijd van de farao's gebruikt, veroorzaakte eeuwenlang geen milieuproblemen, en vormt nog steeds de wasactieve substantie die het vlugst volledig wordt afgebroken. Zodra de zeep in contact komt met het harde rioolwater verliest het zijn werking. De verdere totale afbraak verloopt binnen enkele dagen, zonder enig giftig tussenproduct. BEVAT EEN REINIGINGSMIDDEL ZEEP OF DETERGENT?
Dit kan je achterhalen via een eenvoudige controletest met azijn. 1. Giet azijn in een glas of in een glazen pot met deksel. 2. Doe een scheutje van het te onderzoeken product in de azijn (een poederproduct eerst oplossen in water). Indien er onmiddellijk uitvlokking en een neerslag optreden. dan bevat het product zeep. Als het product oplost in de azijn dan bevat het detergent. 3. Indien je nu schudt met de oplossing en er vormt zich geen schuim dan bevat het product enkel zeep. Komt er schuim boven op de vloeistof te staan dan bevat het reinigingsmiddel detergent. Treedt er uitvlokking van de zeep op en verschijnt er na het schudden toch schuim dan bevat het reinigingsmiddel een mengsel van zeep en detergent. WAT IS DE BETEKENIS VAN MILIEUKEUREN EN –LOGO’S?
Meer en meer verschijnt er ook informatie over het milieukeur op het etiket. Daar er op dit ogenblik nog geen sluitende reglementering bestaat over het gebruik van deze zogenaamde milieulogo's, heerst er nogal wat verwarring en onduidelijkheid over de betekenis van deze milieukeurmerken.
WAAROM ZEEP ALS WASACTIEVE STOF?
Synthetische of petrochemische detergenten worden volledig of bijna volledig uit petroleum bereid en zijn maar ten dele afbreekbaar. Zeep 8
Europees Milieukeur Het Europees Milieukeur is een eco-label dat aangeeft dat het desbetreffende product een van de minst milieubelastende in zijn soort is. De Blauwe Engel Dit is het Duits eco-label dat aangeeft dat het product op de belangrijkste milieu-aspecten minder milieubelastend is dan soortgelijke producten. Groene punt Het groene punt heeft als betekenis dat de producent financieel een systeem steunt voor selectieve inzameling en sortering. Het zegt op zichzelf niets over de milieuvriendelijkheid van het product en heeft als milieulogo dan ook geen enkele waarde. Kringloop logo Het logo werd oorspronkelijk gebruikt voor gerecycleerd papier maar kan tegenwoordig zowel betekenen dat het product bestaat uit gerecycleerd worden herbruikt. milieutaks logo’s van links naar rechts: vrijstelling van milieutaks, aan milieutaks onderworpen, vrijstelling onder douaneregeling van producten die normaal onder de milieutaks vallen.
ALGEMENE AANBEVELINGEN EN TIPS Minder milieubelastend schoonmaken kan door regelmatig schoon te maken. Zo beperk je het aantal grondige schoonmaakbeurten met agressieve producten. Dit moet zeker kunnen zonder dat de netheid van je woning er moet onder lijden. Doch elk reinigingsmiddel is milieubelastend. Er is niet één product waar jezelf of het milieu beter van wordt. Je kan wel proberen om het aantal onderhoudsproducten in uw kast te verminderen. Met onderstaand schoonmaakpakket kan je vrijwel alle schoonmaakklusjes in huis doen zonder het milieu onnodig te belasten. Bovendien ben je veel goedkoper af.
schoonmaakklus schoonmaken keuken, interieur en sanitair verwijderen vuil en vetvlekken verwijderen kalkvlekken ruitenreiniging
product water, zeep allesreiniger (bij hard water) bruine/vloeibare zeep (zacht water) of afwasmiddel (schoonmaak)azijn of toilet/badkamerreiniger afwasmiddel of gewoon water
Eventueel kan dit pakket worden uitgebreid met een schuurmiddel.
Tips Regelmatig schoonmaken en vuil zoveel mogelijk voorkomen is de beste oplossing. Zo vermijd je het gebruik van agressiever schoonmaakmiddelen. Koop enkel die producten die je echt nodig hebt. Wees zuinig met onderhoudsproducten. De basisregel is: hoe minder verbruik, hoe beter voor het milieu! Kies liever voor één allesreiniger dan allerlei schoonmaakmiddelen. Maar denk eraan dat ook een allesreiniger heel wat detergenten en toevoegingen kan bevatten die extra agressief zijn voor het milieu en de gezondheid. Gebruik geen reinigingsmiddelen met ammoniak. Laat uw huis lekker geuren met natuurlijke stoffen: potpourri’s, lavendelzakjes. 9
VERKLARENDE WOORDENLIJST
REFERENTIES
ammoniak:
"Ekotips: onderhoudsproducten", Onderzoeks- en Informatiecentrum van de verbruikersorganisaties (OIVO), Brussel, 1991. "Groene raad is niet duur", Vereniging Milieudefensie, Amsterdam, 1991. "Het milieuhuishoudboekje", Peter Vanhoutte, Bond Beter Leefmilieu, Berchem, 1991. "Milieusparend huishouden", Marijke M.A. Brunt, Stichting Natuur en Milieu, Utrecht, 1994. "Schone schijn - schoonmaakmiddelen en het milieu - een praktische gids" Lucas Reijnders, Stichting Natuur en Milieu, Amsterdam, 1995. “Tussen wasmand en afdruiprek", Chemiewinkel Universiteit, Amsterdam,1994. “Voor een beter stadsleefmilieu 7: schoonmaakmiddelen”, De Stadswinkel vzw, Brussel, 1992.
scherpriekend gas. een verbinding van stikstof en waterstof (NH3). veelal opgelost in water (ammonia) biologisch afbreekbaar:verwijderbaar door de werking van bacteriën bleekwater: javel chloor(gas): een scherp prikkelend geelgroen gas dat bleekt citroenzuur: organisch zuur dat voorkomt in o.m. citroensap corrosief: bijtend agressief. invretend detergent: wasactieve stof drijfgas: gas onder druk gebruikt om de inhoud van een spuitbus te vernevelen bruine zeep: bruine zeep is één van de oudste reinigingsmiddelen. het is de gewone zeep, meestal geelbruinig van kleur huishoudazijn: gewone azijn ook gebruikt voor het bereiden van gerechten lijolie: olie uit vlaszaad door persen gewonnen oplosmiddel: vloeistof die gebruikt word om stoffen in op te lossen oppervlaktewater: open water: meren, rivieren, sloten, kanalen recyclage: terugwinnen van grondstoffen uit afvalstoffen schoonmaakazijn: geconcentreerder dan huishoudazijn (een 8 % oplossing van azijnzuur) synthetisch: niet natuurlijk, kunstmatig vloeibare zeep: vloeibare zeep bestaat uit minimaal 20 % bruine zeep vluchtige oplosmiddelen: verdampend oplosmiddel waterhardheid: weergave van het gehalte aan calciumen (magnesiumzouten) zachte zeep: vloeibare of bruine zeep
10
