4.01.2 De computer, software Voor de werking van en met een computer zijn 3 dingen nodig 1. De computer zelf (hardware) 2. Programma's (software) 3. Randapparatuur(hardware) Opmerking vooraf In deze les behandelen we de software. Er wordt hier slechts kort verteld, wat software is, waarvoor software dient en waarom het noodzakelijk is. In andere lessen wordt de installatie en het gebruik hiervan behandeld. Software zijn programma's, die geschreven zijn in een computer programmeer taal. Hoe deze gemaakt worden gaat ons te ver en we bepalen ons in deze les tot de installatie en het gebruik van de software. Stap 1 Het BIOS BIOS staat voor Basic Input Output System. Het BIOS zorgt voor de verbinding tussen de hardware en de software van de computer. In feite is het BIOS ook een stukje software, dat door de fabrikant van een computer direct wordt geïnstalleerd. Hierna kan er op een computer een besturingssysteem worden geïnstalleerd en tot slot kunnen er, al niet door de gebruiker, programma's worden geïnstalleerd. Stap 2 De functies van het BIOS Opmerking Het BIOS zorgt er onder meer voor dat de computer kan opstarten van één of meer, zich in de computer bevindende stukken hardware Hardware
Door het BIOS kan de volgende hardware worden aangestuurd: 1. De interne harde schijf 2. Een geplaatste CD of DVD 3. Een SD-kaartje\ 4. Een USB stick 5. Een Externe harde schijf.
BIOS openen
Door direct na het opstarten op een toets, meestal de ESC of DEL toets, in te drukken, zal het BIOS worden opgestart, en zal niet verder worden gegaan met het opstarten van het Besturingssytseem.
Volgorde
U kunt nu instellen in welke volgorde het BIOS de computer verder moet opstarten.
Aanpassen
Aanpassen van de opstartvolgorde kan nodig zijn als bijvoorbeeld zou moeten worden opgestart vanaf een andere hardware dan normaal het geval is. Als u bijvoorbeeld vanaf een USB-stick de computer wilt laten opstarten.
Opmerking
In sommige gevallen kan het BIOS worden ge-updated.
Stap 3 Besturingssysteem Het besturingssysteem zorgt er voor dat u met de computer kunt werken en er programma's op kunt zetten. In principe zijn er 3 besturingssystemen die op een doorsnee computer kan zijn geïnstalleerd. 1. Windows van Microsoft 2. Mac OS X van Apple 3. Linux Open source
Stap 4 Windows van Microsoft Opmerking Op vrijwel alle computers die in de handel zijn, wordt door de fabrikant het besturingssysteem Windows van Microsoft meegeleverd of voor geïnstalleerd. Microsoft
Microsoft, van multimiljardair Bill Gates, maakt tot nu toe, alleen maar software onder meer het besturingssysteem Windows.
Versies
In de loop der jaren zijn er steeds nieuwe versies van Windows uitgekomen. DE bekendste zijn 1. Windows XP 2. Windows Vista 3. Windows 7 4. Windows 8/8.1 5. Windows 10, komt waarschijnlijk begin 2015 uit.
Onderhoud
Microsoft belooft de gebruiker van zijn software om dit gedurende een zekere periode te zullen onderhouden. Daarmee bedoelt ze dat fouten, die in het programma worden ontdekt, te zullen repareren daar het beschikbaar stellen van zogenaamde gratis updates. In de onderstaande tabel 1 een overzicht hiervan.
Gebruikers Als groot nadeel kan worden gezien dat elke versie van een Microsoft programma vriendelijkheid er weer anders uitziet en door de gebruiker steeds moet worden ontdekt hoe bepaalde dingen gedaan moeten worden. Windows 8/8.1 is hier het ultieme voorbeeld van. Kopen
U kunt desgewenst een licentie voor W7 kopen voor ca € 85.- en deze op uw huidige computer (laten) installeren. Wel dient u na te gaan of uw computer dit wel aan kan.
Advies
Als u nog met een niet meer ondersteunde MaxOS X vraag dan na wat dit voor consequenties zou kunnen hebben
Tabel 1 Levenscyclus Windows besturingssystemen Versie Datum laatste servicepack
Einddatum ondersteuning*)
Windows XP (service Pack 3)
8 april 2014
14 april 2009
Vista Windows (servicepack 2) 10 april 2012
11 april 2017
Windows 7 (servicepack 1)
13 januari 2015
14 januari 2012
Windows 8/8.1
9 januari 2018
10 januari 2023
Windows 10
???? begin 2015
*) Gebruik na deze datum gevaarlijk, tenzij zonder gebruikmaking van Internet en Ee-mail Stap 5 Mac OS X van Apple Apple Apple van multimiljardair Steve Jobs (overleden), maakt computers met het eigen besturingssysteem Mac OS X Versies
In de loop der jaren zijn er steeds nieuwe versies van Mac OS X uitgekomen.
Onderhoud
Apple belooft de gebruiker van zijn software om dit gedurende een zekere periode te zullen onderhouden. Daarmee bedoelt ze dat fouten, die in het programma worden ontdekt, te zullen repareren daar het beschikbaar stellen van zogenaamde gratis updates. In de onderstaande tabel 2 een overzicht hiervan
Gebruikers Omdat het uiterlijk van Mac OS X niet verandert na een update is het een zeer vriendelijkheid gebruikers vriendelijk besturingssysteem en worden de meest noodzakelijke programma's direct meegeleverd en is de installatie van nieuwe programma zeer eenvoudig. Kopen
Indien het besturingssysteem op uw computer niet meer wordt ondersteund, dan kunt u desgewenst een nieuwe versie gratis downloaden of kopen voor ca € 18.-. Wel dient u na te gaan of uw computer dit wel aan kan.
Advies
Raadpleeg in elk geval een erkende Apple dealer voordat u iets aan uw huidige Apple computer gaat veranderen. In principe is ook een niet meer ondersetunde versie nog redelijk veilig bruikbaar.
Tabel 2 Levenscyclus Mac OS X besturingssystemen Versie Codenaam
Datum uitgebracht
Mac OS X Public Beta *)
Kodiak
13 september 2000
Max OS X 10.0 *)
Cheetah
24 maart 2001
Max OS X 10.1 *)
Puma
21 september 2001
Mac OS X 10.2 *)
Jaguar
24 augustus 2002
Max OS X 10.3 *)
Panther
24 oktober 2003
Mac OS X 10.4 *)
Tiger
29 april 2005
Mac OS X 10.5 *)
Lepard
26 oktober 2007
Mac OS X 10.6 *)
Snow Leopard
28 augustus 2009
Mac OS X 10.7
Lion
20 juli 2011
Mac OS X 10.8
Mountain Lion
25 juli 2012
Mac OS X 10.9
Mavericks
22 oktober 2013
OS X
Yosemite
?? 2014
*) worden niet meer ondersteund door Apple, maar kunnen nog wel worden gebruikt. Stap 6 Een Linux besturingssysteem Opmerking Linux is, in tegenstelling tot de in het voorgaande behandelde besturingssystemen een open source product dat in 1991 door de Fin Linux Torvalds (gedeeltelijk) is ontwikkeld. Open Source
Open source houdt in dat iedereen de software gratis mag downloaden, aanpassen en gebruiken. Dit is dan ook door velen gedaan. In de beginfase was Linux daarom waarschijnlijk een weinig bekend en wat moeilijk te gebruiken product. Dank zij duizenden vrijwilligers is Linux echter uitgegroeid tot een mooi, compleet en eenvoudig te gebruiken besturingssysteem.
Versies
Omdat het ene open source product is, zijn er eindeloos veel linux versies beschikbaar. Alle versies hebben zo hun voor- en nadelen. We maken daarom voor deze site en u een keuze gemaakt en die is na veel zoeken en proberen gevallen op Linux Ubuntu.
Linux Ubuntu
Ook Ubuntu beschikt over een aantal versies, die regelmatig worden bijgewerkt.
U krijgt als gebruiker steeds bericht als er een update is voor uw versie. Op deze website worden de volgende versies van Ubuntu behandeld: 1. Lubuntu 2. Ubuntu 3. Xubuntu Gebruikers Omdat ook na een upgrade er uiterlijk niets aan uw versie veranderd zijn alle vriendelijkheid Ubuntu versies zeer gebruiksvriendelijk. Veiligheid
Hierover hoeft u zich bij een Linux Ubuntu versie geen enkele zorg te maken. Linux is, voor zover bekend nog nooit gehackt.
Onderhoud
Onderhoud beperkt zich tot het regelmatig, automatisch upgraden van uw versie.
Kopen
Als u Linux wilt gaan gebruiken behoeft u niets te kopen. U download op uw oude computer een Linux versie, installeert deze en klaar is Kees. Desgewenst kunt u uw oude besturingssysteem ook nog handhaven.
Advies
Neem de stap en ga over op Linux Lubuntu en u zult er blij mee zijn.
Waarschuwing Er is hier één waarschuwing op zijn plaats, helaas zijn de makers van randapparatuur niet altijd bereid om u de juiste installatiesoftware ter beschikking te stellen. Let er daarom op dat als u nieuwe randapparatuur aanschaft of daarvoor zogenaamde drivers voor Linux door de fabrikant worden gesteld. Zo niet kies dan een ander fabricaat. Stap 7er te gebruiken. Levenscyclus Linux Ubuntu besturingssystemen Opmerking Ook voor Linux besturingssystemen worden regelmatig verbeteringen ontwikkeld. Deze kunnen echter steeds door middel van een eenvoudige gratis updates worden verwerkt. Het uiterlijk en gebruik verandert hierdoor niet. Stap 8 Programma's Opmerking Om als gebruiker met een computer te kunnen werken zijn er programma's nodig. Bij alle besturingssystemen worden al een aantal basisprogramma's meegeleverd, die overwegend ten doel hebben om de computer efficiënt te kunnen gebruiken. Nieuwe programma's
Door het installeren van programma's kunt u hiermee verschillenden soorten activiteiten uitvoeren, zoals daar zijn: Internetten, e-mailen, documenten maken enzovoorts. In het verleden was het bijna uitsluitend mogelijk om programma's op een computer te installeren met behulp van een floppy disk of een cd. Nu zijn er andere mogelijkheden.
Internet
Omdat momenteel vrijwel alle programma's kunnen worden gedownload vanaf het internet, wordt bij alle besturingssystemen een mogelijkheid geboden om direct een zogenaamde browser te installeren of zonder meer te gebruiken. Door het maken van een, in eerste instantie vaste, verbinding op een zogenoemd modem, kan direct toegang worden verkregen tot het internet. Later kan dit tegenwoordig ook draadloos.
Opmerking
Veel programma's om te internetten, e-mailen, documenten maken en zo voorts, kunnen meestal gratis via het internet worden gedownload, geïnstalleerd en gebruikt.
Stap 9 Apps Apps zijn in feite heel kleine programma's waarmee specifieke zaken kunnen worden geregeld. Oorspronkelijk ontwikkeld voor Smartphone en Tablet (I-pad) zijn er nu ook bestruingssystemen.
waarop Apps kunnen worden geïnstalleerd en gebruikt. Stap 10 iOS besturingssysteem van Apple Opmerking Het iOS besturingssysteem werd door Apple in 2007 speciaal ontwikkeld voor de iPhone en later ook gebruikt voor de iPad, iPod touch en Apple TV. App's
Met dit besturingssysteem werden ook de zogenoemde App ontwikkeld. Inmiddels worden er dagelijks nieuwe App's ontwikkeld en zijn er alleen voor iOS al ruim 500.000 beschikbaar.
Stap 11 Android besturingssysteem van Google Opmerking Het Android besturingsysteem werd door Google in 2003 digitale camera's en later ook gebruikt voor smartphones en tablets. Het is gebaseerd op de linux kernel. Het is momenteel voor dit soort toepassingen het meest gebruikte bestruingssysteem. App's
Ook voor Android zijn talloze App's onwikkeld en ook hier gaat de ontwikkeling steeds door.
Aanraakscherm Het systeem is bijzonder geschikt voor aanraakschermen, waarbij de bediening door drukken op en vegen over het beeldscherm plaats vindt Stap 12 Windows Phone 8 van Microsoft Opmerking Het Microsft besturingsysteem voor smatPhone en tablet van Mocrosoft werd ook ontwikkeld voor smartphones en tablets. Het is, ondanks de overname van telefoonmaker Nokia, nog steeds geen geweldig succes. App's
Ook voor Phone 8 zijn al veel App's ontwikkeld en ook hier gaat de ontwikkeling steeds door. Bijzonder is dat de app\ s ook kunnen worden gebruikt op de computerversie van Windows 8.1
Aanraakscherm Het systeem is bijzonder geschikt voor aanraakschermen, waarbij de bediening door drukken op en vegen over het beeldscherm plaats vindt. Met de computer versie van Windows 8 en 8.1 kunnen nu ook aanraakschermen bediend worden.
