De belastingprocedure bij de rechtbank
Inhoudsopgave
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
2
Waar stelt u beroep in? Hoe stelt u beroep in? Beroepstermijn Voorlopige voorziening Griffierecht bij beroep Zelf procederen of iemand machtigen De schriftelijke voorbereiding De zitting Getuigen, deskundigen en tolken De uitspraak Hoger beroep Beroep in cassatie Adressen Meer informatie
Vanaf 1 januari 2005 kan in een belastingzaak beroep worden ingesteld bij de rechtbank. Hieronder wordt aangegeven wat u moet weten als u een belastingprocedure bij de rechtbank wilt beginnen. De beslissing waartegen u beroep in kunt stellen, de uitspraak op het bezwaarschrift, kan zijn genomen door de rijksoverheid (meestal de rijksbelastingdienst), een provincie, een gemeente of een waterschap. Deze organisaties worden bestuursorganen genoemd.
3
1
Waar stelt u beroep in?
U stelt beroep in bij de sector bestuursrecht van de rechtbank. In die sector worden de beroepen in belastingzaken (waaronder ook de beschikkingen krachtens de Wet waardering onroerende zaken vallen) behandeld. Op (de achterzijde van) de uitspraak op het bezwaarschrift staat bijna altijd vermeld of u in beroep kunt gaan en bij welke rechtbank u beroep kunt instellen. Als dat niet is gebeurd, is het verstandig te informeren bij het bestuursorgaan dat de uitspraak heeft gedaan. Voor de zekerheid zijn achter in deze brochure de adressen van de rechtbanken opgenomen.
3
U moet uw beroepschrift versturen binnen zes weken na de dagtekening van de uitspraak. Op de uitspraak staat deze dagtekening vermeld. Is uw beroepschrift te laat ingediend dan loopt u het risico dat de rechter het beroep niet behandelt (in het recht wordt dan gezegd dat u ‘niet-ontvankelijk’ bent in uw beroep). Het is verstandig om uw beroepschrift aangetekend te versturen. U kunt dan aantonen dat u het beroepschrift op tijd hebt verstuurd. 4
2
Hoe stelt u beroep in?
Voor het instellen van beroep moet u een beroepschrift indienen. Het beroepschrift is een brief waarin u uitlegt waarom u het niet eens bent met de uitspraak op uw bezwaarschrift. Geef met name cijfermatig aan hoe de beslissing van de rechtbank volgens u zou moeten luiden: bijvoorbeeld de hoogte van het belastbare inkomen, de hoogte van de aanslag, de waarde van uw woning of hoe hoog de fiscale boete volgens u moet zijn. U kunt ook schadevergoeding vragen. U moet in dat geval wel kunnen aangeven dat u door de uitspraak schade lijdt en hoe groot die schade is. Tevens kunt u verzoeken om een vergoeding van de proceskosten. Het gaat daarbij om een tegemoetkoming in een aantal kosten, zoals de kosten van de belastingadviseur of advocaat die u bijstaat in de beroepsprocedure, uw eigen reis- en verblijfkosten die u heeft gemaakt voor het bijwonen van de zitting, kosten van door u ingeschakelde getuigen of deskundigen en uw verletkosten in verband met het bijwonen van de zitting (inkomstenverlies omdat u bijvoorbeeld een halve dag vrij moet nemen). In uw beroepschrift moet u in ieder geval vermelden: - uw naam en adres; - de omschrijving van de uitspraak op uw bezwaarschrift, met een kopie van die uitspraak; - de redenen waarom u beroep instelt; - uw cijfermatige uitkomst; - uw handtekening. U moet het beroepschrift ondertekenen. Als het beroepschrift in een andere taal is geschreven, moet u, voor een goede Nederlandse vertaling zorgen.
4
Beroepstermijn
Voorlopige voorziening
Tijdens de beroepsprocedure geldt in beginsel de uitspraak op het bezwaar. Het kan zijn dat deze uitspraak intussen grote, en soms onherstelbare, (financiële) gevolgen voor u heeft. Meestal kunt u dan tegelijk met uw beroepschrift of tijdens de beroepsprocedure een voorlopige voorziening vragen aan de rechter. Dit betekent dat mogelijk een speciale regeling kan worden getroffen voor de periode dat uw beroepschrift nog in behandeling is (bijvoorbeeld een schorsing). Een voorlopige voorziening moet u vragen aan de voorzieningenrechter van de rechtbank waar u in beroep gaat of bent gegaan. 5
Griffierecht bij beroep
Griffierecht is een bijdrage in de kosten van de rechtspraak. Als u beroep instelt of een voorlopige voorziening vraagt, moet u griffierecht betalen. De tarieven zijn verschillend voor natuurlijke personen (particulieren) en voor andere personen (zoals bedrijven, verenigingen of stichtingen). Voor bepaalde soorten belastingzaken (waaronder de accijnzen, dividendbelasting, douanezaken en omzetbelasting) geldt een hoger tarief. Deze bedragen worden periodiek aangepast. De actuele bedragen staan in het informatieblad ‘Griffierecht’. De bestelmogelijkheden staan achter in deze brochure. De griffie van de rechtbank stuurt u een nota en/of acceptgiro. Het bedrag moet binnen de vermelde tijd zijn betaald. Houd er rekening mee dat met de overschrijving enige tijd gemoeid kan zijn. Wacht dus niet te lang met betalen, anders bestaat de kans dat uw beroepschrift niet in behandeling wordt genomen! Als de rechtbank u geheel of gedeeltelijk in het gelijk stelt krijgt u het griffierecht terug van het bestuursorgaan dat de uitspraak op het bezwaarschrift heeft gedaan.
5
6
Zelf procederen of iemand machtigen
In de belastingprocedure kunt u zelf optreden en uw eigen zaak behartigen. U bent dus niet verplicht om een belastingadviseur, een advocaat of een andere deskundige in te schakelen. Het mag natuurlijk wel. Als u wel iemand machtigt om namens u beroep in te stellen moet deze gemachtigde een machtiging meesturen met het beroepschrift. Is uw vertegenwoordiger een advocaat dan is geen volmacht nodig. De hulp van een belastingadviseur komt in beginsel voor uw eigen rekening. Als u een advocaat inschakelt en de kosten daarvan niet (helemaal) kunt betalen, kunt u in een aantal gevallen een ‘toegevoegde’ advocaat krijgen. U betaalt dan meestal wel een eigen bijdrage. Wat u zelf moet betalen hangt af van uw inkomen en uw vermogen. Meer hierover kunt u lezen in de brochure ‘U wilt rechtsbijstand’. De bestelmogelijkheden staan aan het eind van deze toelichting vermeld. De rechtbank kan uw wederpartij veroordelen in de door u gemaakte proceskosten, waaronder de kosten van rechtsbijstand. Er gelden dan in de wet vastgestelde bedragen. Van zo’n veroordeling is in de regel sprake wanneer uw beroep gegrond verklaard wordt.
De behandeling van de zaak 7
De schriftelijke voorbereiding
De griffie stuurt een kopie van uw beroepschrift naar het bestuursorgaan dat de uitspraak op uw bezwaarschrift heeft gedaan. Het bestuursorgaan moet dan op uw beroepschrift reageren en de op de zaak betrekking hebbende stukken overleggen. Zo'n reactie wordt een verweerschrift genoemd. De griffie stuurt u hiervan een kopie. Het is mogelijk hierop te reageren. De rechtbank kan ook zelf nader onderzoek instellen, bijvoorbeeld door één van beide partijen te vragen om nadere stukken in te dienen of door schriftelijke vragen aan (één van de) partijen te stellen. De tegenpartij krijgt hiervan altijd bericht. Als alle stukken bij de griffie binnen zijn, onderzoekt de rechter de zaak. In bepaalde gevallen kan de rechtbank op basis van de schriftelijke stukken meteen een beslissing op het beroep nemen, zonder de zaak op de zitting te behandelen. Dit wordt vereenvoudigde behandeling genoemd. Dit kan zich voordoen als het voor de rechter direct duidelijk is wat de beslissing moet worden. Te denken valt bijvoorbeeld aan een beroepschrift dat te laat is ingediend of waarvoor het griffierecht niet of te laat is betaald. Bent u het met zo’n beslissing van de rechtbank niet eens, dan kunt u binnen zes weken bij de rechtbank een verzetschrift indienen. In uw verzetschrift moet u vermelden: uw naam, uw adres, de redenen waarom u in verzet gaat en wat volgens u de beslissing moet worden. U kunt in het verzetschrift vragen om door de rechtbank op de zitting te worden gehoord. Doel van de behandeling van het verzet is alleen om te bekijken of de eerste beslissing van de rechtbank juist was. Krijgt u van de rechter gelijk in de verzetszaak dan wordt het eigenlijke beroep op een latere datum alsnog behandeld. Voor verzet is niet opnieuw griffierecht verschuldigd. Tegen een uitspraak in de verzetzaak kunt u niet in hoger beroep gaan bij het gerechtshof: u kunt alleen beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad. Als uw beroepschrift niet in behandeling wordt genomen omdat u bijvoorbeeld uw beroepschrift te laat heeft ingediend, krijgt u het door u betaalde griffierecht niet terug.
6
7
8
De zitting
Als de rechter de zaak niet op basis van de stukken afhandelt, wordt een rechtszitting gehouden. Meestal behandelt één rechter uw zaak, maar in gecompliceerde gevallen gebeurt dit door drie rechters. U, en uiteraard ook uw tegenpartij, krijgen ruim voor de zitting een uitnodiging om op de zitting te verschijnen. U bent niet verplicht de zitting bij te wonen, tenzij u door de rechtbank wordt opgeroepen. Het is in het algemeen wel verstandig te komen. Vaak zal de rechter u nog vragen willen stellen. Ook kunt u iemand naar de zitting meenemen om voor u het woord te voeren. Als u echt verhinderd bent op de zitting aanwezig te zijn dan kunt u schriftelijk vragen om uitstel van de behandeling. U moet dan in een brief aangeven waarom u niet op de zitting kunt komen. Het verzoek dient u ook zo spoedig mogelijk na ontvangst van de uitnodiging naar de rechtbank te sturen. Alleen onder uitzonderlijke omstandigheden zal de rechter instemmen met een verzoek om uitstel. Op de zitting kunt u reageren op de argumenten van het bestuursorgaan. Het wordt door de rechtbank op prijs gesteld indien u uw opmerkingen beknopt op papier zet (in een zogenoemde pleitnota) en op de zitting voorleest. Zorg dat u in elk geval ook fotokopieën van uw pleitnota meeneemt voor uw tegenpartij, de rechter(s) en de griffier. Zorg ervoor dat nadere stukken uiterlijk tien dagen vóór de zitting bij de rechtbank zijn ingediend. Bij te late indiening kunnen de stukken door de rechter buiten beschouwing worden gelaten. Het kan zijn dat de rechtbank tijdens of na de zitting tot de conclusie komt dat de zaak nog niet duidelijk genoeg is om een uitspraak te kunnen doen. De zaak wordt dan aangehouden om nog nader onderzoek te verrichten, bijvoorbeeld om nog vragen te stellen of stukken te verkrijgen. In geval van aanhouding ontvangt u daarvan bericht. Als er nog iets van u verwacht wordt krijgt u daarvan ook bericht. Na het onderzoek wordt uw zaak op een nadere zitting verder behandeld. In de regel is de zitting in belastingzaken niet openbaar. Dit betekent dat er geen publiek of pers bij aanwezig mag zijn. U kunt wel om openbaarheid van de zitting vragen. Is het beroep (mede) gericht tegen een fiscale boete dan is voor dat onderdeel van het beroep de zitting in de regel wel openbaar. Eventuele bezwaren hiertegen kunt u vooraf schriftelijk kenbaar maken of aan het begin van de zitting. De rechtbank beslist dan over de openbaarheid. Als u niet wilt dat de uitspraak in uw zaak (zonder vermelding van de namen van de betrokkenen) gepubliceerd wordt, dan dient u dit uiterlijk op de zitting gemotiveerd te verzoeken. 8
9
Getuigen, deskundigen en tolken
Wilt u getuigen of deskundigen meenemen naar de zitting, geef dit dan van tevoren aan in het beroepschrift, de conclusie van repliek of een aparte brief. Vermeld ook duidelijk waarom u de betreffende getuigen of deskundigen wilt meebrengen. Ook de rechtbank kan getuigen of deskundigen oproepen.
10
De uitspraak
Na de behandeling van de zaak op de zitting doet de rechtbank uitspraak. U krijgt een kopie van de uitspraak toegestuurd.
11
Hoger beroep
Bent u het met de uitspraak van de rechtbank niet eens, dan kunt u daartegen binnen zes weken hoger beroep instellen bij de belastingkamer van een gerechtshof. Op de uitspraak van de rechtbank staat vermeld bij welk gerechtshof u in hoger beroep kunt komen. Ook wordt daarop het adres van dat gerechtshof vermeld. Voor de zekerheid zijn achter in deze brochure de adressen aangegeven. Ook het bestuursorgaan kan hoger beroep instellen tegen de uitspraak van de rechtbank. Het gerechtshof bekijkt de zaak opnieuw. Voor het instellen van hoger beroep moet u opnieuw griffierecht betalen. De meest recente bedragen staan in het informatieblad ‘Griffierecht’. Aan het eind van deze toelichting vindt u een overzicht van de bestelmogelijkheden. Als het gerechtshof u geheel of gedeeltelijk in het gelijk stelt, krijgt u het griffierecht terug van uw tegenpartij in hoger beroep. U kunt het gerechtshof vragen de tegenpartij in uw kosten te veroordelen. Als uw tegenpartij hoger beroep instelt, krijgt u gelegenheid een schriftelijke reactie op dat beroep te geven. Daarin kunt u het gerechtshof vragen de tegenpartij in uw kosten te veroordelen.
9
12
Beroep in cassatie
Bent u het met de uitspraak van het gerechtshof niet eens, dan kunt u binnen zes weken beroep in cassatie bij de Hoge Raad instellen. Met instemming van de tegenpartij is het ook mogelijk direct van een uitspraak van de rechtbank beroep in cassatie in te stellen bij de Hoge Raad. Deze mogelijkheid wordt sprongcassatie genoemd. Het gerechtshof wordt dan overgeslagen. U moet wel bij uw beroepschrift een schriftelijke verklaring van de andere partij overleggen dat hij instemt met sprongcassatie. Als u meteen beroep in cassatie wilt instellen dient u dus vóór het indienen van dat beroep contact op te nemen met het bestuursorgaan. Deze mogelijkheid kan bijvoorbeeld nuttig zijn als er geen verschil van mening is over de feiten zoals die in de uitspraak van de rechtbank zijn vermeld en u sneller duidelijkheid wilt hebben over een juridische kwestie. Als u kiest voor sprongcassatie mist u een tweede volledige beoordeling door het gerechtshof. De Hoge Raad onderzoekt de zaak niet meer helemaal opnieuw. Hij bekijkt op basis van de door de rechtbank vastgestelde feiten slechts of het recht goed is toegepast en of geen procedurele regels zijn geschonden. Voor het instellen van beroep in cassatie moet u ook griffierecht betalen. De meest recente bedragen staan in het informatieblad ‘Griffierecht’. Aan het eind van deze brochure vindt u een overzicht van de bestelmogelijkheden. Als de Hoge Raad u geheel of gedeeltelijk in het gelijk stelt krijgt u het griffierecht terug van uw tegenpartij in cassatie. U kunt de Hoge Raad vragen de tegenpartij in uw kosten te veroordelen. Als uw tegenpartij beroep in cassatie instelt, krijgt u de gelegenheid een schriftelijke reactie op dat beroep te geven. Daarin kunt u de Hoge Raad vragen de tegenpartij in uw kosten te veroordelen.
13
Adressen rechtbanken, gerechtshoven en Hoge Raad
Adressen rechtbanken Rechtbank Alkmaar Kruseman van Eltenweg 2, Alkmaar Postbus 251, 1800 BG Alkmaar Telefoon: (072) 527 46 46 Rechtbank Almelo Egbert Gorterstraat 5, Almelo Postbus 323, 7607 GB Almelo Telefoon: (0546) 83 27 27 Rechtbank Amsterdam Parnassusweg 220, Amsterdam Postbus 84500, 1080 BN Amsterdam Telefoon: (020) 541 21 11 Rechtbank Arnhem Walburgstraat 2-4, Arnhem Postbus 9030, 6800 EM Arnhem Telefoon: (026) 359 20 00 Rechtbank Assen Brinkstraat 4, Assen Postbus 30009, 9400 RA Assen Telefoon: (0592) 33 92 22 Rechtbank Breda Sluissingel 20, Breda Postbus 3332, 4800 DH Breda Telefoon: (076) 531 13 11
Aan de inhoud van deze brochure kunt u geen rechten ontlenen. De wettelijke bepalingen voor het maken van bezwaar en beroep zijn te vinden in de Algemene wet bestuursrecht en in de Algemene wet inzake rijksbelastingen.
10
Rechtbank Dordrecht Steegoversloot 36, Breda Postbus 7003, 3300 GC Dordrecht Telefoon: (078) 639 13 91 11
12
Rechtbank ’s-Gravenhage Prins Clauslaan 60, ’s-Gravenhage Postbus 20302, 2500 EH ’s-Gravenhage Telefoon: (070) 381 31 31
Rechtbank Rotterdam Wilhelminaplein 100 – 125, Rotterdam Postbus 50650, 3007 BL Rotterdam Telefoon: (010) 297 12 34
Rechtbank Groningen Guyotplein 1, Groningen Postbus 150, 9700 AD Groningen Telefoon: (050) 316 61 66
Rechtbank Utrecht Vrouwe Justitiaplein 1, Utrecht Postbus 16005, 3500 DA Utrecht Telefoon: (030) 223 30 00
Rechtbank Haarlem Jansstraat 81, Haarlem Postbus 956, 2003 RZ Haarlem Telefoon: (023) 512 61 26
Rechtbank Zutphen Martinetsingel 2, Zutphen Postbus 205, 7200 AE Zutphen Telefoon: (0575) 59 35 00
Rechtbank ’s-Hertogenbosch Leeghwaterlaan 8, ’s-Hertogenbosch Postbus 90125, 5200 MA ’s-Hertogenbosch Telefoon: (073) 620 20 20
Rechtbank Zwolle-Lelystad Luttenbergstraat 5, Zwolle Postbus 10067, 8000 GB Zwolle Telefoon: (038) 888 44 44
Rechtbank Leeuwarden Zaailand 102, Leeuwarden Postbus 1702, 8901 CA Leeuwarden Telefoon: (058) 234 13 41
Adressen gerechtshoven
Rechtbank Maastricht St. Annadal 1, Maastricht Postbus 1988, 6201 BZ Maastricht Telefoon: (043) 346 54 65
Gerechtshof Amsterdam Prinsengracht 436, Amsterdam Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam Telefoon: (020) 541 21 11
Rechtbank Middelburg Kousteensedijk 2, Middelburg Postbus 8109, 4330 EC Middelburg Telefoon: (0118) 677 000
Gerechtshof Arnhem Walburgstraat 2-4, Arnhem Postbus 9030, 6800 EM Arnhem Telefoon: (026) 359 20 00
Rechtbank Roermond Willem II Singel 67, Roermond Postbus 950, 6040 AZ Roermond Telefoon: (0475) 35 22 22
Gerechtshof ’s-Hertogenbosch Leeghwaterlaan 8, ’s-Hertogenbosch Postbus 70583, 5201 CZ ’s-Hertogenbosch Telefoon: (073) 620 20 20 13
Gerechtshof ’s-Gravenhage Prins Clauslaan 60, ’s-Gravenhage Postbus 20021, 2500 EA ’s-Gravenhage Telefoon: (070) 381 31 31 Gerechtshof Leeuwarden Wilhelminaplein 1, Leeuwarden Postbus 1704, 8901 CA Leeuwarden Telefoon: (058) 234 13 41 Adres Hoge Raad der Nederlanden Kazernestraat 52, ’s-Gravenhage Postbus 20303, 2500 EH ’s-Gravenhage Telefoon: (070) 361 13 11
14
Meer informatie
Meer informatie kunt u vinden op internet: www.rechtspraak.nl Hier kunt u onder meer terecht voor adressen van gerechten, recente uitspraken en enige informatie over procedures bij de rechter. Over de volgende onderwerpen zijn aparte brochures verkrijgbaar: - Bezwaar en beroep tegen een beslissing van de overheid - Verklaring omtrent inkomen en vermogen (over door de overheid gesubsidieerde rechtsbijstand) - U wilt rechtsbijstand - Informatieblad ‘Inkomensgrenzen en eigen bijdragen gesubsidieerde rechtsbijstand’ - Informatieblad ‘Griffierecht’ U kunt deze brochures aanvragen via de Postbus 51 Infolijn: 0800 8051 (gratis) of via internet: www.postbus51.nl of www.justitie.nl0
14
