Programmaverkenning
Besprekingsverslag
Datum werksessie
Kenmerk
Referentienummer
Houten, 2 maart 2010
285010
Plaats bespreking
Gemeentehuis Houten Aanwezig
Kees v.d. Wal (Het Haltna Huis) Deany van Steinvoorn (projectleider De Slinger) David Jimmink (Houtens Muziek Collectief) Aat Kasbergen (College De Heemlanden) Jos de Bruijn (KS Fectio) Win van Ginkel (Viveste) Petra Dijkstra (Viveste) Willy Lageveen (SWOH - stichting Enter) Annemarie Doesburg (Bibliotheek Lek & IJssel) Anita Koolmees (cultuurcoördinator, stichting Houten XL) Jeroen Geurst (architect, Geurst & Schulze Architecten) Leonie Holland (De Bengelbongerd) Jasper Blunt (De Regenboog) Cissy Nieuwenweg (Gemeente Brede Schoolontwikkeling) Chris Jansens (gemeente Houten, projectleider programmaverkenning) Eke Schins (Grontmij, procesbegeleider programmaverkenning) Daniel Duijnhouwer (Grontmij, notulist)
Afwezig
Theater aan de Slinger, Arjen Berendse Kopie aan
Betreft
Eerste werksessie programmaverkenning De Slinger
1.
Welkom
• Deelnemers worden welkom geheten door Chris Jansens • Deany van Steinvoorn deelt mee dat zijn functie eindigt op 1 april, zijn vervanger is Hans Mieras.
• Verder wordt door Deany meegedeeld dat in de bijeenkomst ook een architect aanschuift. •
Deze architect heeft opdracht in de verkennende fase rondom De Slinger, de varianten van een eerste ruimtelijke vertaalslag te voorzien (schetsen) Chris Jansens vertelt in het kort de achtergrond en de inhoud van de bijeenkomst. Intro: Houten over 30 jaar - Na jaren van groei is de krimp van Houten begonnen. Houten is aan het ontgroenen. In de toekomst zullen er weinig mensen tussen de 20 en 40 jaar wonen in Houten; wel pubers en
Referentienummer
Pagina
2 van 7
•
•
•
2.
ouderen. - Hoe de Houtense samenleving er in de toekomst uit gaat zien is onduidelijk. De ontwikkeling op het gebied van scholen, kinderdagverblijven en de invloed van het digitale tijdperk op bijv. zorg, cultuur en onderwijs laat zich raden. - De verwachting is grote veranderingen in het maatschappelijk veld. - Dit is een uitdaging voor De Slinger, een ontwerp maken voor de komende 30 jaar. Daarnaast kunnen op de korte termijn wijzigingen in het politieke veld en de economische recessie gevolgen hebben voor het proces van De Slinger. - Met de gebiedsontwikkeling De Slinger willen we een nieuwe manier van denken toepassen, namelijk door de maatschappelijke organisaties en de omgeving bij de ontwikkeling te betrekken. Soort proces - Het proces richt zich op het opstellen van vitale varianten, met als doel deze varianten voor te leggen aan de gemeente. - De varianten worden haalbaar gemaakt door het betrekken van bouwstenen: verkeer, functies, exploitatie, etc. - Het proces wordt nu eens niet primair ingezet vanuit de ontwerpdiscipline geeft Deany aan. Er is wel een architect bij betrokken (Jeroen Geurst), maar vanuit de verbeelding van de varianten en niet als ontwerper. Jeroen heeft veel ervaring met dergelijke processen en heeft veel ervaring op het gebied van maatschappelijk vastgoed. Invulling proces - Het proces loopt door tot aan de vakantie. - Er zijn al interviews gevoerd met verschillende betrokken organisaties voor de programmaverkenning. - Het doel van deze interviews was het vast stellen van de uitgangspunten door in kaart te brengen wat de dromen, wensen en ambities van de verschillende partijen zijn. Maar ook door te kijken wat er mogelijk is, bijv. Financieel. - Deze werksessie is het vervolg. Doel van deze sessie om vanuit een ander gezichtspunt te kijken naar de ontwikkelingen op De Slinger en ook te beoordelen of partijen missen, of een voorkeur bestaat voor mogelijke invullingen van het programma. Vragen vanuit deelnemers: - Wat wordt precies verstaan onder een vitale invulling? In deze werksessie wordt getracht daar mede invulling aan te geven. - De Slinger dient gerealiseerd te worden uit bestaande middelen, klopt dat? Door de raad zijn geen extra middelen beschikbaar gesteld. De bestaande grondexploitatie geeft beperkt ruimte. Hoe we de exploitatie haalbaar maken vormt onderdeel van dit proces. Informatie uit de Interviews
Met vrijwel alle partijen zijn inmiddels interviews gehouden. De onzekerheden over toekomstige ontwikkelingen bij de organisaties en ontwikkelingen in de samenleving als geheel bestaan ook bij de organisaties zelf. Dat impliceert een risico voor de toekomst, omdat wordt gebouwd voor Houten over 25-30 jaar. Toch bestaan bij organisaties wel duidelijke beelden over de invulling van De Slinger, met her en der wat onzekerheden. Samenvatting van haar bevindingen:
• De maatschappelijke organisaties zien toekomstige gebruikers voornamelijk in Houten, maar • • • •
deels ook daarbuiten. Er is veel synergie, samenwerking mogelijk, maar soms sluiten zaken elkaar ook uit. Beheersmatig dient het goed geregeld te worden (financieel, verkeer, veiligheid, etc.) Beelden over de invulling zijn tweeledig: kleinschalig versus grootschalig Iedereen is het erover eens dat het een levendig gebied moet worden.
Referentienummer
Pagina
3 van 7
• Ruimtelijk: openheid en transparantie, openheid naar en zichtbaarheid van activiteiten • Programma: multifunctioneel + kantoren en wonen (betaalbaar), etc. • Kansen: echt iets neerzetten, delen en samenhang, drie accenten (cultuur, zorg/maatschappelijk, onderwijs).
• Bedreigingen: bewoners, ruimtebeslag, financiën. De organisaties krijgen nog een verslag van hun eigen interview toegestuurd met de vraag om te reageren of de verslaglegging klopt. (ook als er geen aanpassingen of wijzigingen zijn) Door de aanwezigen werden hierop een aantal opmerkingen gemaakt: • De kans multifunctionaliteit is ook een bedreiging, als door omstandigheden functies uit het samenspel wegvallen; dan kan een domino-effect ontstaan. • Het vrijblijvende moet er af, de samenwerking dient geregeld te worden. • Door de ligging bij het station is de locatie ook interessant voor functies die Houten qua draagvlak overstijgen. 3.
Aanvulling partijen
In de interviews zijn een aantal primaire partijen en organisaties (die ruimte krijgen/willen op de Slinger) meegenomen. Vraag aan de deelnemers, missen er partijen die van belang zijn voor of een meerwaarde kunnen leveren aan het programma op De Slinger: Huidig betrokken partijen: • Bibliotheek • Theater • Kunstaanbod • HMC • Heemlanden • Bassischolen • Viveste/Habion • Haltnahuis/Zorgspectrum • SWOH • Houten XL Mogelijke aanvullende partijen: • BSO • PSZ • IKH • Winkeliersvereniging(?) • Horeca • Kunst om de hoek • Bank (RABO?) • VVV • Centrum Jeugd en Gezin • Commerciële partijen Commerciële inbreng wordt door een van de deelnemers noodzakelijk geacht. Deany van Steinvoorn zegt dat er bij het proces ook door een adviseur een marktonderzoek zal worden verricht. Daarnaast is hij benieuwd of het mogelijk is de publieke partijen commerciëler te maken. Commercie dient tijdens het proces in ieder geval niet uit het oog verloren te worden. De gedachte is om nog een keer een extra sessie te organiseren over publiek-private samenwerking.
Referentienummer
Pagina
4 van 7
4.
Toekomst vanuit een ander perspectief
Als tweede onderdeel van de workshop zijn de aanwezigen verdeeld in de groepen cultuur, onderwijs, woon/zorg en informatie. Voorwaarde is dat de aanwezigen niet mochten kiezen voor hun eigen vakgebied. Afzonderlijk hebben de groepen de volgende drie vragen beantwoord vanuit de gekozen sector: 1. Meerwaarde van deze functie voor andere functies? 2. Zijn er combinaties mogelijk met de andere functies qua samenwerking en ruimte? 3. Wat zijn de randvoorwaarden voor deze functie (wat kan er wel / wat kan er niet)? Dit is voor de partijen een “vingeroefening”om gevoel te krijgen bij de verschillende combinatiemogelijkheden en de consequenties daarvan. De resultaten van elke subgroep zijn naderhand plenair gepresenteerd. Groep 1. Informatie Meerwaarde van functies bij informatie als centraal thema op de Slinger • Bibliotheek – multimediaal kennis en informatiecentrum • Loketfuncties ° Jeugd en Gezin (CJG) ° Maatschappelijke organisaties (vrijwilligerscentrale etc.) ° Politie ° VVV ??? ° Cultuur ° Bedrijven • Gezondheidscentrum? • Zaalruimte t.b.v. lezingen en conferenties Samenwerking met andere functies: • Beweging, ontmoeting en verblijf • Koppeling met onderwijs • Koppeling met zorg Koppeling met cultuur? Expositie… Randvoorwaarden • Bereikbaarheid • Transparant • Relatie met openbare ruimte (plein) • Autoluw Opmerkingen • Beeld van een centraal verbindende ruimte: voorbeelden: atrium, zoals bijvoorbeeld bij het Louvre en het centre pompidou. • De school en de bibliotheek kunnen een sterke fysieke combinatie vormen. • In het informatiehuis zou een centraal loket voor cultuur kunnen zijn, de verwachting voor de toekomst is dat internet en loketten elkaar versterken. • Bibliotheek zal in de toekomst niet verdwijnen, boeken zullen wel een minder belangrijke rol krijgen Groep 2: Woon-zorg Duurdere appartementen voor vroeg-senioren (doelgroep). minimaal 4-kamers
Referentienummer
Pagina
5 van 7
toekomstbestendig tafeltje dekje lift zorg bestemd voor bewoners van Houten, die nu in duurdere woningen zitten Randvoorwaarde= bereikbaarheid, ‘t rond en station Vermaak in brede zin aanbieden als meerwaarde voor deze functie consumeren of meedoen zinvolle besteding (“de nieuwe vrijwilliger”) ouderen worden betrokken bij activiteiten van school, bibliotheek, peuterspeelzaal Andere mogelijkheid is wellicht Kangaroe woningen, maar ook Studentenwoningen (17-22) kamers dicht bij spoor Utrecht (weinig verkeersbewegingen) Woningen voor muziekstudenten of beeldend kunstenaars (studio’s, ondergronds evt.) Randvoorwaarden betaalbaar ruimtelijk gestapeld bovenop voorzieningen Opmerkingen
• De Slinger is een uitstekende locatie voor ouderen (dicht bij station, voorzieningen) • Kleinschalige vormen van zorg en wonen niet haalbaar • Haltnahuis komt bij de mensen langs, daarom is wonen bij de voorzieningen niet noodzakelijk voor ouderen
• Consumenten behoefte divers en aan verandering onderhevig • Zorgstelsel aan verandering onderhevig • Wel behoefte aan seniorenwoningen, maar geen studenten Groep 3 Cultuur Meerwaarde culturele functies • Profileerkans • Diversiteit (mensen hebben iets te kiezen) • Trekt mensen naar dit gebied (overdag + ’s avonds) • Aantrekkelijk voor Houten + omgeving = citymarketing • Imago de Slinger = dezelfde imago als “oude dorp” Combinaties met andere functies • Cultuur + onderwijs: ruimtes delen als oefenruimte, samenwerken in programma’s • Cultuur + woon/zorg: Educatief/recratief in programma’s, het beleven van cultuur • Cultuur + informatie: Loketfunctie, combineren van ruimten • Veel dwarsverbanden mogelijk tussen Cultuur, Onderwijs, Informatie, info. Randvoorwaarden Uitnodigend Aantrekkelijkheid is combinatie van: programma, accommodatie, omgeving Toekomstopties gebouw HLC Financiële kansen/financieel draagkrachtig plan
• • • •
Referentienummer
Pagina
6 van 7
• • • • • •
Flexibel bouwen Goede parkeervoorzieningen Voldoende ontmoetingskansen/horeca Cultuur als motor Juiste verhouding maatvoering stedelijke omgeving Groenvoorziening
Opmerkingen • Cultuur kan alles verbinden • Cultuur dient adaptief te zijn om locatie levensvatbaar te houden • Niet alles hoeft op deze locatie Groep 4: onderwijs 1 Meerwaarde • Ontmoeting • Verbinding • Verlevendiging/verkeersbeweging • Accent op school trekt bepaald publiek ook uit regio (cultuur/dans) • Geen hbo daar is houten niet aantrekkelijk genoeg voor 2 Combinaties • Onderwijs – Informatie = bieb • Onderwijs – cultuur = theater • Onderwijs – woonzorg = beweging + eten + maatschappelijke stage • Allen zowel programmatisch als ruimtelijk 3 Randvoorwaarden • Bereikbaarheid – fiets/auto/ov • Veiligheid – verkeer + sociaal • Parkeergelegenheid • Afstemming activiteiten en beheer • Sluitende exploitatie • Openbare functies kunnen botsen met beslotenheid onderwijs.
•
Opmerkingen • Scholen zouden profiel van cultuurschool kunnen krijgen. • Er dienen voorzieningen te worden getroffen voor de bereikbaarheid per auto (kiss & ride, ondergrondse parkeergarage). • Verkeervoorzieningen dienen goed ingepast te worden, kiss & ride draagt niet bij aangezelligheid. • Middelbare school Heemlanden heeft enorm potentieel, is zich momenteel aan het bezinnen op profileringsvarianten, keuze wordt uiteindelijk bepaald door behoefte uit Houten. 5.
Ingrediënten varianten
Als laatste onderdeel is aan de groep gevraagd het doel van de toekomstige Slinger aan te geven. Wat is het effect van het programma op De Slinger en wanneer is het succesvol? Vervolgens heeft iedereen zijn voorkeur aangegeven. Dit heeft geresulteerd in de onderstaande lijst.
Referentienummer
Pagina
7 van 7
Doel/Effect • Elke Houtenaar kent de Slinger • Het culturele centrum van Houten • De ontmoeting- en verblijfsruimte van Houten • The place to be • Voor jong en oud • Tap en zap en hap • Smaakmakend/onderscheidend • Dit vind je nergens anders • Klaar voor de toekomst • De plek waar het gebeurt • Verbindingen tussen Houtenaren • Houtens Thuis • Mix • 24/7
5x 5x 1x 1x
1x 1x
6. Vervolg en huiswerk Brede avond 9 maart brede avond (instellingen en direct omwonenden) met het volgende programma: • Update informatieniveau • Programmaverkenning • Omgevingsverkenning Precieze invulling nog bepalen, ideeën: • Kamers met twee stellingen aan de muur over randvoorwaarden. • Organisaties dienen na te denken over wat ze daar willen brengen/halen. • Niet praten maar met beelden werken (moodboards). Huiswerk Inventarisatie nog niet voorbij, wat nog te onderzoeken: • Horeca & veiligheid. • Commerciële partijen wel/niet betrekken • Winstsituatie samenwerking en combinaties: welke allianties, waar risico’s • Gesprek tussen school/theater/cultuur/bibliotheek
Volgende bijeenkomst 22 maart 13:30 tot 17:00 uur gemeentehuis Houten
