Datum van herziening 14-dec-2010 n-butyraldehyde Herzieningsnummer 2.02*** n-butyraldehyde. OXEA GmbH Otto-Roelen-Str. 3 D Oberhausen Germany

Chemicaliën veiligheidsblad (chemiekaart) Datum van herziening 14-dec-2010 10450 2 .02*** Herzieningsnummer n-Butyraldehyde ___________________________________________________________________________________________

1. Benaming van de stof bzw. het mengsel en het bedrijf Identificatie van de stof of het preparaat

n-Butyraldehyde

CAS-Nr EINECS-Nr Registratienummer (REACh) Gebruik van de chemische stof/preparaat Geïdentificeerde toepassingen

123-72-8 204-646-6 01-2119488889-07-0005 tussenproduct.

Identificatie van de vennootschap/onderneming

OXEA GmbH Otto-Roelen-Str. 3 D-46147 Oberhausen Germany

Productinformatie

Product Stewardship FAX: +49 (0)208 693 2053 email: [email protected]

Telefoonnummer voor noodgevallen

+44 (0) 1235 239 670 (UK)

Vervoerd geïsoleerd tussenproduct (1907/2006)

2. Identificatie van de gevaren GHS / CLP Basis voor classificatie

Deze stof is overeenkomstig richtlijn 1272/2008/EG met aanhangsels geclassificeerd en gekenmerkt (CLP, GHS)

Indeling Ontvlambare vloeistof Ernstige oogschade / oogirritatie

Categorie 2 Categorie 2

Gevarensymbolen

Signaalwoord

Gevaar

Verklaring omtrent het gevaar H225: Zeer ontvlambare vloeistof en damp H319: Veroorzaakt ernstige oogirritatie

___________________________________________________________________________________________ 1 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Veiligheidsinstructies

P210: Verwijderd houden van ontstekingsbronnen - Niet roken P233: De verpakking goed gesloten houden P235: Koel bewaren P280: Draag beschermende handschoenen en oog/gelaatsbescherming P303+P361+P353: ALS OP DE HUID (of haar): Verwijder / trek uit onmiddellijk alle verontreinigde kleding. Spoel huit met water/douche P305+P351+P338: ALS IN DE OGEN: Spoel voorzichtig met water gedurende enkele minuten. Verwjider contactlenzen, voorzover aanwezig en eenvoudig uitvoerbaar. Ga door met spoelen P313: Een arts raadplegen P403: Bewaar op een goed geventileerde plaats

Andere gevaren

Damp is zwaarder dan lucht en kan een redelijke afstand afleggen naar een bron van ontbranding en andere vuurhaarden tot gevolg hebben Dampen kunnen met lucht een explosief mengsel vormen Kan exotherme reacties veroorzaken Gevaar voor barsten van de container Zelfontbranding op groot oppervlak Bestanddelen van het product kunnen in het lichaam opgenomen worden door inademing en inslikken

Classificatie en etikettering overeenkomstig Richtlijn 67/548/EEC of 1999/45/EG Basis voor classificatie

Deze stof wordt ingedeeld en geëtiketteerd overeenkomstig d Annex I van Richtlijn 67/548/EEG en wijzigingen. EG Etikettering

bevat

n-Butyraldehyde (CAS 123-72-8)

Symbo(o)l(en)

F - Licht ontvlambaar

R-zin(nen)

R11 - Licht ontvlambaar

S-zin(nen)

S 9 - Op een goed geventileerde plaats bewaren S29 - Afval niet in de gootsteen werpen S33 - Maatregelen treffen tegen ontladingen van statische elektriciteit

Andere gevaren

Naast de EU-classificatie gebaseerd op de Oxea-gegevens moet dit product ook worden beschouwd als: Irriterend voor de ogen Damp is zwaarder dan lucht en kan een redelijke afstand afleggen naar een bron van ontbranding en andere vuurhaarden tot gevolg hebben Dampen kunnen met lucht een explosief mengsel vormen Kan exotherme reacties veroorzaken Gevaar voor barsten van de container Zelfontbranding op groot oppervlak Bestanddelen van het product kunnen in het lichaam opgenomen worden door inademing en inslikken

3. Samenstelling en informatie over de bestanddelen Chemische naam

CAS-Nr

REACh-No

67/548/EEG

1272/2008/EC

Concentratie (%)

___________________________________________________________________________________________ 2 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Butyraldehyde

123-72-8

01-211948888 F;R11 9-07-0005

Flam. Liq. 2; H225 Eye Irrit. 2; H319***

> 98,7

4. Eerstehulpmaatregelen Algemene aanbevelingen Verontreinigde, doordrenkte kleding onmiddellijk uittrekken en veilig verwijderen. EHBO'ers moeten zichzelf beschermen. Inademing kalm en rustig houden. Ventileer met frisse lucht. Als de ziekteverschijnselen niet van voorbijgaande aard zijn en in geval van twijfel dient medische hulp te worden ingeroepen. Ogen Onmiddellijk met veel water spoelen, ook onder de oogleden, gedurende tenminste 15 minuten. Contactlenzen uitnemen. Medische verzorging is vereist. Huid Onmiddellijk langdurig met zeep en veel water wassen. Als de ziekteverschijnselen niet van voorbijgaande aard zijn en in geval van twijfel dient medische hulp te worden ingeroepen. Inslikken Medisch advies inwinnen, vooraleer braken op te wekken. Onmiddellijk een arts verwittigen. Belangrijkste verschijnselen Kortademigheid. Specifiek gevaar Longoedeem. Opmerkingen voor de arts Symptomatisch behandelen. In geval van irritatie van de longen, eerste behandeling met cortison-spray. Controle van de bloedsomloop. Controle van nierenfunctie. Controle van elektrolyt metabolisme.

5. Brandbestrijdingsmaatregelen Geschikte blusmiddelen alcoholbestendig schuim, droogpoeder, kooldioxide (CO2), verneveld water Blusmiddelen die om veiligheidsredenen niet gebruikt mogen worden Geen vaste waterstroom gebruiken omdat dit uiteen kan spatten en het vuur kan verspreiden.

___________________________________________________________________________________________ 3 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Bijzondere gevaren bij blootstelling aan de chemische stof zelf, haar verbrandingsproducten of vrijkomende gassen Gevaarlijke gassen die bij een brand gevormd worden onder omstandigheden die een onvolledige verbranding geven, kunnen bestaan uit: Koolmonoxide (CO) kooldioxide (CO2) Verbrandingsgassen van organische materialen moeten in principe ingedeeld worden als giftig (voor de ademhalingsorganen) Damp is zwaarder dan lucht en kan een redelijke afstand afleggen naar een bron van ontbranding en andere vuurhaarden tot gevolg hebben De dampen kunnen met lucht kunnen dampen een ontplofbaar mengsel vormen Gevaar voor barsten van de container Speciale beschermende uitrusting voor brandweerlieden Bescherming brandweerman moet omvatten een apart functionerend ademhalingsapparaat (goedgekeurd door NIOSH of EN 133) en volledige uitrusting om branden te gaan blussen. Voorzorgsmaatregelen bij brandbestrijding Containers / tanks met waternevel afkoelen. Afvoerwater en damp kunnen corrosief zijn. Aflopend bluswater indammen en opvangen. Houd personen weg van het vuur en blijf op de naar de wind toe gekeerde richting.

6. Maatregelen bij onopzettelijk vrijkomen van de stof of het preparaat Persoonlijke voorzorgsmaatregelen Aanraking met de ogen en de huid vermijden. Vermijd inademing van dampen en nevels. Omstaanders op afstand houden van gemorst materiaal/lekken en boven de wind laten blijven. Voor geschikte ventilatie zorgen, vooral in gesloten ruimten. Verwijderd houden van warmte en ontstekingsbronnen. Voor reddingspersoneel: Persoonlijke bescherming zie paragraaf 8. Milieuvoorzorgsmaatregelen Voorkom verder lekken en morsen. Het product niet zonder geschikte voorbehandeling naar het waterige milieu verwijderen. Methoden voor beperken Stop de stroom materiaal, indien mogelijk zonder risico. Gemorst materiaal indammen, waar dat mogelijk is. Reinigingsmethoden Opnemen in inert absorberend materiaal. NOOIT brandbaar materiaal zoals zaagsel gebruiken. In geschikte en gesloten containers bewaren voor verwijdering. Indien een grote hoeveelheid vloeistof gemorst is onmiddellijk opnemen door opscheppen of opzuigen. Maatregelen treffen tegen ontladingen van statische elektriciteit (om ontsteking van organische dampen te voorkomen).

7. Hantering en opslag Hantering Aanbeveling voor het veilig omgaan met de stof Aanraking met de ogen, de huid en de kleding vermijden. Handen wassen voor elke werkonderbreking en direct na gebruik van het product. Voor voldoende luchtverversing en/of afzuiging zorgen in de werkplaatsen. Het product mag alleen in een gesloten systeem worden bijgevuld en bewerkt.

___________________________________________________________________________________________ 4 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Aanwijzingen voor bescherming tegen brand en explosie Verwijderd houden van ontstekingsbronnen - Niet roken. Maatregelen treffen tegen ontladingen van statische elektriciteit (om ontsteking van organische dampen te voorkomen). Bij een omgevingsbrand moet voor een noodkoeling met verneveld water gezorgd worden. Tijdens het vullen en legen van de vaten moeten de vaten worden geaard en doorverbonden worden. Damp is zwaarder dan lucht en kan een redelijke afstand afleggen naar een bron van ontbranding en andere vuurhaarden tot gevolg hebben. Dampen kunnen met lucht een explosief mengsel vormen. Advies voor de bescherming van het milieu Zie paragraaf 8: Controlemiddelen voor de milieublootstelling.

Opslag Technische maatregelen/Opslagomstandigheden Gesloten verpakkingen op een koele en goed geventileerde plaats bewaren. De verpakking voorzichtig openmaken en bewerken. Het product onder stikstofatmosfeer gebruiken, beschermen tegen vocht. Bewaar bij temperaturen onder 30 °C/ 86 °F. Aanbevelingen voor gemengde opslag onverdraagzame stoffen: zuren en basen aminen oxidatiemiddelen Temperatuurklasse T4

Geïdentificeerde toepassingen Vervoerd geïsoleerd tussenproduct (1907/2006)

8. Maatregelen ter beheersing van blootstelling / Persoonlijke bescherming DNEL & PNEC Deze substantie is geregistreerd als halffabrikaat onder streng gecontroleerde voorwaarden.

Blootstellingslimieten Europese Unie Geen blootstellingsgrenzen vastgesteld

Blootstellingslimieten België Geen blootstellingsgrenzen vastgesteld.

Beheersing van beroepsmatige blootstelling Technische maatregelen Verdunningsventilatie volstaat meestal niet als enige manier om blootstelling van de werknemers te beperken. Plaatselijke afzuigsystemen genieten meestal de voorkeur. Explosiebestendige apparatuur (bijvoorbeeld ventilators, schakelaars en oppervlakteleidingen) moeten gebruikt worden in mechanische ventilatiesystemen. ___________________________________________________________________________________________ 5 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Persoonlijke beschermingsmiddelen Algemene industriële hygiëne gebruiken Aanraking met de ogen, de huid en de kleding vermijden. Dampen of spuitnevel niet inademen. Draag zorg voor oogspoel-inrichtingen en veiligheidsdouches in de onmiddellijke omgeving van de werkplek. Hygiënische maatregelen Niet eten, drinken of roken tijdens gebruik. Verontreinigde kleding onmiddellijk uittrekken. Handen wassen voor elke werkonderbreking en direct na gebruik van het product. Adembescherming ademhalingsmasker met A filter. Volledig masker met bovenvermelde filter volgens de vereisten of een draagbaar ademhalingsapparaat. Apparatuur moet voldoen aan de EN 136 of EN 140 en EN 143. Bescherming van de handen Draag beschermende handschoenen. Aanbevelingen worden hieronder opgenoemd. Ander beschermend materiaal kan gebruikt worden, naargelang de situatie, als adequate degradatie- en permeatiegegevens beschikbaar zijn. Als andere chemische stoffen in combinatie met deze chemische stof gebruikt worden, moet de materiaalkeuze gebaseerd worden op bescherming tegen alle aanwezige chemische stoffen. Geschikte materiaal Evaluatie Dikte van de handschoenen Penetratietijd

butylrubber conform EN 374: niveau 3 ca 0,3 mm < 60 min

polyvinylchloride Geschikte materiaal De gegevens zijn verzameld uit praktische ervaring Evaluatie Dikte van de handschoenen ca 0.8 mm Oogbescherming goed gesloten veiligheidsbril. Draag naast een veiligheidsbril ook een gelaatscherm als er kans is op spatten in het gezicht. Apparatuur moet voldoen aan de EN 166 Bescherming van de huid en het lichaam ondoordringbare kleding. Een gelaatsscherm en beschermend pak dragen bij uitzonderlijke verwerkingsproblemen.

Beheersing van milieublootstelling Indien mogelijk gesloten apparaturen gebruiken. Indien het ontwijken van de stof niet te vermijden is, dan moet deze op de plaats van de ontwijking gevaarloos worden opgezogen. Emissiewaarden in acht nemen, evt. luchtafvoerreiniging voorzien. Indien recyclage niet mogelijk is, verwijderen in overeenstemming met de plaatselijke wetgevingen. Bij ontwijken van grotere heoveelheden in de atmosfeer of indringen in wateren, de grond of kanalisatie, de bevoegde autoriteiten informeren. Verdere aanwijzingen Meer details over de substantiedata kunt u vinden in het registratiedossier onder de volgende link: http://apps.echa.europa.eu/registered/registered-sub.aspx.

9. Fysische en chemische eigenschappen Aggregatietoestand

vloeistof

___________________________________________________________________________________________ 6 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Kleur Geur Moleculair gewicht Molecuulformule

kleurloos stekend 72,11 C4 H8 O

Vlampunt Methode Zelfontbrandingstemperatuur Methode Onderste explosiegrens Bovenste explosiegrens Smeltpunt/traject Kookpunt/traject

-6,7 °C ASTM D-93 190 °C ASTM E 659 1,7 Vol % 12,5 Vol % < -20 °C 75 °C @ 1013 hPa

Dampspanning Waarden [hPa] 144 Dichtheid Waarden [g/cm³] 0,81

Values [kPa] 14,4

brekingsindex Viscositeit Methode pH Oplosbaarheid in water log Pow Verbrandingswarmte Dampdichtheid Verdampingssnelheid Oppervlaktespanning

Values [atm] 0,142 @ °C 20

@ °C

@ °F

20

68

@ °F 68

Methode OECD 109

1,379 @ 20 °C 0,43 mPa*s @ 20 °C dynamisch, ISO 3219 3 (50 g/l in water @ 20 °C (68 °F)) 50 g/l @ 20 °C, OECD 105 1,3 (gemeten), OECD 107 2479 kJ/mol @ 25 °C (77 °F) 2,5 (Lucht=1) @20 °C (68 °F) 7,8 (n-Butylacetaat = 1) 70 mN/m (1 g/l @ 20°C), OECD 115

10. Stabiliteit en reactiviteit Stabiliteit Stabiel onder de aanbevolen opslagomstandigheden. Gevaarlijke reacties Er kan gevaarlijke polymerisatie optreden. Polymerisatie is een sterke exotherme reactie en kan voldoende warmte ontwikkelen om thermische ontleding te veroorzaken en/of openbarsten van vaten. Kan ontplofbare peroxiden vormen. In fijnverdeelde toestand is zelfontbranding mogelijk. Dampen kunnen met lucht een explosief mengsel vormen. Zelfontbranding op groot oppervlak. Te vermijden omstandigheden Verwijderd houden van hitte, vonken, vlammen en statische ontlading. Verwijderd houden van ontstekingsbronnen. Te vermijden substanties basen, aminen, zuren, oxidatiemiddelen.

11. Toxicologische gegevens ___________________________________________________________________________________________ 7 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Inademing, Oogcontact, Huidcontact, Inname

Voornaamste wijzen van blootstelling Acute toxiciteit Butyraldehyde (123-72-8) Blootstellingwegen Oraal dermaal Inademing Inademing

eindpunt LD50 LD50 LC50 LC50

Irritatie en corrosie Butyraldehyde (123-72-8) De gevolgen van Soort blootstelling voor omschreven organen Huid konijn Ogen konijn Sensibilisatie Butyraldehyde (123-72-8) De gevolgen van Soort blootstelling voor omschreven organen Huid cavia

Waarden ~ 4160 mg/kg > 2000 mg/kg (4 h) ~ 49 mg/l (4h) > 5,4 mg/l (4h)

Soort rat, mannelijk konijn rat rat

Resultaat

Methode

Geen huidirritatie irriterend

OECD 404 84/449/EEC B.5

Evaluatie

Methode

niet sensibiliserend

OECD 406

Methode

OECD 403

4h 24h

Subacute, subchronische en lange termijn giftigheid Butyraldehyde (123-72-8) Type Dosis Soort Methode Subchronische giftigheid LOAEL: 75 mg/kg/d rat, Oraal (13 weken) mannelijk/vrouwelijk Subchronische giftigheid NOAEC: 0,15 mg/l/d rat Inademing (12 weken) Carcinogeniteit, Mutagene eigenschappen, Voortplantingstoxiciteit Butyraldehyde (123-72-8) Type Dosis Soort Evaluatie Mutagene Salmonella negatief eigenschappen typhimurium Mutagene V79 cells, positief eigenschappen Chinese hamster Mutagene CHO (Chinese negatief eigenschappen hamster ovaar) cellen Mutagene CHO (Chinese positief eigenschappen hamster ovaar) cellen Mutagene Drosophila onduidelijk eigenschappen melanogaster Mutagene muis positief eigenschappen

Methode Ames proef

In vitro onderzoek Genmutations-SL In vitro RL onderzoek chromosomen In vitro aberratie onderzoek chromosomen aberratie

In vitro onderzoek

Genmutations-SL in vivo RL chromosomen in vivo aberratie

___________________________________________________________________________________________ 8 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Butyraldehyde, CAS: 123-72-8 Belangrijkste verschijnselen Kortademigheid. Andere schadelijke effecten Bestanddelen van het product kunnen in het lichaam opgenomen worden door inademing en inslikken. Opmerking Hanteer overeenkomstig goede industriële hygiëne en veiligheid. Meer details over de substantiedata kunt u vinden in het registratiedossier onder de volgende link: http://apps.echa.europa.eu/registered/registered-sub.aspx.

12. Ecologische informatie Acute aquatische giftigheid Butyraldehyde (123-72-8) Soort Daphnia magna (grote watervlo) Pimephales promelas (Amerikaanse dikkopling) Pseudomonas putida

Blootstellingtijd 24h 96h

Dosis EC50: 195 mg/l LC50: 25,8 mg/l

Methode DIN 38412, part 11 EPA-660/3-75-009

16 h

EC0: 100 mg/l (MIC)

DIN 38412, part 8

Lange termijn giftigheid Butyraldehyde (123-72-8) Type Soort Sterftecijfer Poecilia retiaculata (Guppy)

Dosis Methode LC50: 13,7 mg/l/14d OECD 204

Butyraldehyde, CAS: 123-72-8 Biodegradatie 46 - 57 % (4-6 d), actief slib, niet geadapteerd, Aëroob, OECD 301 C. Opmerking Voorkom emissie naar het milieu.

13. Instructies voor verwijdering Productinformatie Rekening houdend met de wetten en voorschriften metbetrekking tot de afvalverwerking. De keuze van deverwerkingsprocedure is afhankelijk van de samenstelling van het product op het moment van de verwerking en het lokaal reglement en de mogelijkheden tot verwerking. Gevaarlijk afval (Europesche afvalstoffenlijst, EWC) Ongereinigde lege verpakkingen Besmette verpakkingen moeten optimaal geledigd worden, vervolgens kunnen ze na passende reiniging hergebruikt worden.

14. Informatie met betrekking tot het vervoer ADR/RID UN/ID Nr Juiste ladingnaam Klasse Verpakkingsgroep ADR Tunnelbeperkingscode Classificatiecode

UN 1129 Butyraldehyde 3 II (D/E) F1

___________________________________________________________________________________________ 9 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Gevarennummer

33

ADN UN/ID Nr Juiste ladingnaam Klasse Verpakkingsgroep Classificatiecode Gevarennummer

ADN Containerschip UN 1129 Butyraldehyde 3 II F1 33

ADN UN/ID Nr Juiste ladingnaam Klasse Bijkomend gevaar Verpakkingsgroep Classificatiecode

ADN Tankschip UN 1129 Butyraldehyde 3 N3 II F1

ICAO/IATA UN/ID Nr Juiste ladingnaam Klasse Verpakkingsgroep

UN 1129 Butyraldehyde 3 II

IMDG UN/ID Nr Juiste ladingnaam Klasse Verpakkingsgroep EMS

UN 1129 Butyraldehyde 3 II F-E, S-D

IBC-Code Productbenaming Scheepstype Categorie schadelijke stof

Butyraldehyde 3 Y

15. Wettelijk verplichte informatie GHS / CLP Basis voor classificatie

Deze stof is overeenkomstig richtlijn 1272/2008/EG met aanhangsels geclassificeerd en gekenmerkt (CLP, GHS). (Zie hoofdstuk 2)

Verordening 1272/2008, Bijlage VI Butyraldehyde, CAS: 123-72-8 Indeling Gevarensymbolen Signaalwoord Verklaring omtrent het gevaar DI 2012/18/EU (Seveso III) *** Categorie

Flam. Liq. 2; H225*** Vlam Gevaar H225

Bijlage I, part 1: P5a - c; depending on conditions***

___________________________________________________________________________________________ 10 / 12 Belgium (E-BE) /NL


DI 1999/13/EC (VOC Guideline) *** Chemische naam Butyraldehyde CAS: 123-72-8

Status regulated***

Chemical Safety Assessment (CSA) Het chemisch veiligheidsrapport (chemical safety report - CSR) is niet vereist. Internationale voorraadlijsten

Butyraldehyde, CAS: 123-72-8 AICS (AU) DSL (CA) IECSC (CN) EC-No. 2046466 (EU) ENCS (2)-494 (JP) ISHL (2)-494 (JP) KECI KE-03746 (KR) INSQ (MX)*** PICCS (PH) TSCA (US) NZIoC (NZ)

16. Overige informatie De volledige tekst van de H-zinnen waarnaar onder rubriek 3 wordt verwezen H225: Zeer ontvlambare vloeistof en damp De volledige tekst van de R-zinnen waarnaar onder rubrieken 2 en 3 wordt verwezen R11 - Licht ontvlambaar

Datum van herziening Datum van uitgifte

14-dec-2010 30-okt-2013

Opleidingsadviezen Voor effectieve eerstehulp is een speciale training / opleiding vereist. Bronnen van de kerngegevens die zijn gebruikt voor het opstellen van het gegevensblad De informatie in dit veiligheidsinformatieblad is gebaseerd op gegevens van Oxea en geldig geachte publieke bronnen. De afwezigheid van gegevens vereist door ANSI of 1907/2006/EC betekent dat er geen gegevens die aan deze vereisten voldoen beschikbaar zijn. Verdere informatie (Veiligheidsinformatieblad) Wijzigingen t.o.v. de vorige versie zijn door *** gemarkeerd. Men dient rekening te houden met nationale en lokaal wettelijke voorschriften. Voor meer informatie, andere veiligheidsinformatiebladen of technische gegevens gelieve de Oxea homepage te raadplegen (www.oxea-chemicals.com). De bijlage is niet vereist omdat de substantie staat geregistreerd als een halffabrikaat onder REACh*** ___________________________________________________________________________________________ 11 / 12 Belgium (E-BE) /NL


Vrijwaringclausule Alleen voor de industrie. De informatie is zo precies en volledig mogelijk. Dit betekent niet dat de hier vermelde gevaren de enige mogelijke gevaren zijn. Oxea biedt geen enkele garantie, expliciet of impliciet, over het veilig gebruik van dit materiaal afzonderlijk of in combinatie met andere stoffen. De gebruiker is verantwoordelijk voor het bepalen van de geschiktheid van de materialen en de wijze waarop deze gebruikt worden. De gebruiker moet alle veiligheids- en gezondheidsvoorschriften naleven.

___________________________________________________________________________________________ 12 / 12 Belgium (E-BE) /NL

Datum van herziening 14-dec-2010 n-butyraldehyde Herzieningsnummer 2.02*** n-butyraldehyde. OXEA GmbH Otto-Roelen-Str. 3 D Oberhausen Germany

Recommend Documents