D O R P S V I S I E W I L P

DORPSVISIE WILP

Dorpsvisie Wilp Twello, 21 mei 2007

INHOUD 1

Inleiding

1

2

Beeld van Wilp 2.1 Inleiding 2.2 Ligging 2.3 Ontwikkelingsgeschiedenis 2.4 Leven in het dorp 2.5 Goed beschouwd

3 3 3 3 5 7

3

Ambities van Wilp 3.1 Inleiding 3.2 Ambities en programma 3.3 Beleidskader

11 11 11 18

4

Toekomst van Wilp 4.1 Inleiding 4.2 Ruimtelijke analyse 4.3 Ruimtelijk programma 4.4 Uitvoerbaarheidaspecten 4.5 Ruimtelijk Structuurbeeld 2030 4.6 Nadere ruimtelijke uitwerking 4.7 Relatie met het bestemmingsplan

23 23 23 33 35 41 49 61

Bijlagen: Bijlage A : Memo belangrijkste wijzigingen Dorpsvisie Wilp Bijlage B : INSPRAAKVERSLAG Ontwerp Dorpsvisie Wilp

DORPSVISIE WILP 21 mei 2007

1 INLEIDING Aanleiding In januari 2005 is de Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst door de gemeenteraad vastgesteld. Deze toekomstvisie gaat vergezeld van een uitvoeringsprogramma waarbinnen het programma voor de dorpen een prominente plek inneemt. Een onderdeel van dit programma bestaat uit de opstelling van dorpsvisies voor de kernen. In deze dorpsvisies vindt een vertaling plaats van de ruimtelijke opgaven uit de Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst in samenhang met het aspect leefbaarheid. Doel Het belangrijkste doel van de dorpsvisie Wilp is het geven van een visie op de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van het dorp tot 2030. De ontwikkeling van nieuwe woongebieden en de leefbaarheid staan daarin centraal. Naast wonen is er dan ook aandacht voor ontwikkelingen op het terrein van werken, voorzieningen en verkeer.

1

Relatie bestemmingsplan De dorpsvisie Wilp vormt de basis voor het nieuwe bestemmingsplan Wilp. Een bestemmingsplan regelt de functie en het gebruik van grond en bebouwing en geldt voor een periode van ongeveer 10 jaar. De in de dorpsvisie genoemde ruimtelijke ontwikkelingen die binnen deze periode vallen, worden dan ook in het bestemmingsplan opgenomen. De dorpsvisie Wilp geeft voor deze periode, die loopt tot omstreeks 2015, in ruimtelijk opzicht een meer concreet beeld waarop het bestemmingsplan kan voortbouwen. De in de dorpsvisie Wilp opgenomen ruimtelijke ontwikkelingen bieden een kader om een vrijstellingsprocedure ex artikel 19 lid 2 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) te voeren. Dit maakt het mogelijk vooruit te lopen op het nieuwe bestemmingsplan en tot een versnelde uitvoering van nieuwe projecten te komen.

Leeswijzer Het concept van de dorpsvisie bouwt voort op ideeën en uitspraken die in het kader van de Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst en het leefbaarheidspoor naar voren zijn gekomen. Het beschrijven van de huidige situatie en de ambities voor de toekomst vinden plaats in de hoofdstukken twee en drie. Hoofdstuk drie zet naast de lokale ambities ook een kader neer waarbinnen deze ambities zich kunnen bewegen. Dit kader bestaat uit het lokale, provinciale en nationale ruimtelijke beleid. Vervolgens wordt de koers voor de toekomst bepaald in hoofdstuk 4. Aan de hand van een ruimtelijke analyse wordt het ruimtelijke structuurbeeld voor Wilp opgebouwd.



2

2 BEELD VAN WILP 2.1

2.3

Inleiding

Ontwikkelingsgeschiedenis

van het dorp. Het voorheen agrarische landschap wordt zo meer lommerrijk met bossen en karakteristieke bomenlanen.

Wilp is het oudste dorp van Voorst. Wilp is een

Ontstaan en groei

dijkdorp. Dat is wat al gauw naar voren komt

De geschiedenis van Wilp begint in 765 als wordt

denkend aan. Het roept een bepaald beeld op,

gesproken van een, door Lebuïnus gestichte,

Na 1950 groeit het dorp sterk. De open gebieden

maar laat je het dorp nog niet echt kennen. In

kapel. Vanuit deze kapel worden de omliggende

tussen de bebouwingslinten worden opgevuld

dit hoofdstuk willen we dat beeld van Wilp ver-

hoge stroomruggronden langs de IJssel ontgon-

met kleinschalige woonbuurten. Tegelijk worden

der inkleuren. Hoe is het om in dit dorp te wo-

nen. Met de aanleg van de Veluwsche Bandijk in

diverse voorzieningen gerealiseerd, zoals het

nen, te werken, te leven? Welke kwaliteiten

de dertiende eeuw, neemt de bevolking verder

sportpark aan de noordwestzijde van het dorp en

heeft het dorp, maar ook welke knelpunten en

toe. De kapel wordt vervangen door de huidige

het voorzieningencluster van basisschool, gym-

problemen worden er gevoeld? Dit onder het

kerk en een dijkdorp is ontstaan.

zaal en dorpshuis bij het oude dijkdorp. Een bij-

motto dat zonder een grondige kennis van het

Een verdere groei van het dorp wordt vervolgens

zondere ontwikkeling is het eind jaren vijftig be-

dorp, de toekomst ervan zich ook niet laat ken-

belemmerd door Deventer dat geen groot kerk-

bouwen van landgoed De Lathmer. Hier vestigt

nen.

dorp binnen haar invloedssfeer duldt. Wilp blijft

zich een zorginstelling voor mensen met een

dan ook vooral een agrarisch dorp met een groot

verstandelijke beperking.

ommeland dat tot de Fliert reikt en ook de Wilp2.2

se Klei omvat.

Ligging

Cultuurhistorische waarden Karakteristiek voor Wilp is de vorm en ligging

Wilp ligt vrij centraal binnen de gemeente

De

geconcentreerd

van de historische kern: de hoog gelegen beeld-

Voorst nabij de IJssel. Nu de IJssel door de

rondom de kerk met uitlopers langs de Binnen-

bepalende kerk met daaromheen historische be-

eeuwen heen naar het oosten is verschoven, is

weg, Kerkstraat en Dorpsstraat. Met de verhar-

bouwing, ingeklemd binnen een grote slinger

het geen ‘dorp aan de rivier’ meer, maar vooral

ding van de Rijksstraatweg in de negentiende

van de hoge IJsseldijk. De dijk omarmt hier de

een ‘dorp aan de dijk’. De bebouwing ligt inge-

eeuw neemt de bebouwing langs deze weg ech-

historische kern en kent verder een grillig ver-

klemd tussen de Wilpse dijk en landgoed De

ter sterk toe. Het dorpshart verschuift zo naar

loop langs kolken en de oude IJsselloop.

Lathmer ten westen van het dorp (zie kaart

het westen, terwijl de bebouwing langs de linten

Ook zeer beeldbepalend is de Rijksstraatweg.

2.1). De Rijksstraatweg tussen Deventer en

tussen de Rijksstraatweg en het historische dijk-

Hier staan meerdere monumentale en beeldbe-

Arnhem doorkruist Wilp van noord naar zuid.

dorp verder verdicht.

palende panden en buitens, zoals De Roskam,

De haaks hierop staande Molenallee is de be-

Het landschap rondom het dorp is dan al veran-

het Meesterhuis en de molenstomp.

langrijkste ontsluitingsroute vanuit het dorp

derd. De hoge gronden langs de dijk in de nabij-

Op de hoge stroomrug- en uiterwaardgronden in

richting de rijksweg A1 en Twello. Wilp is dan

heid van Deventer waren een welkome beleg-

het buitengebied resteert nog een aantal monu-

ook goed bereikbaar. Ten noorden van het

ging gebleken voor rijke stedelingen. Zij richtten

mentale boerderijen, zoals de Hage en de Oude

dorp is de hoog op een dijklichaam gelegen

tal van landgoederen op, zoals ‘t Schol ten noor-

Luine. Tezamen met de historische landgoederen

rijksweg A1 niet te missen.

den van Wilp en De Lathmer direct ten westen

vormen zij een belangrijk cultuurhistorisch land-

3

bebouwing

is

lange

tijd



4

schappelijk kader rondom het dorp (zie kaart

gen voorzien van voldoende privé-groen aan de

bedrijf als Piet Zoomers, een winkel met een

2.2).

voor- en achterzijde. Dit levert, tezamen met de

grote (boven-)regionale uitstraling, in het dorp

statige bomenlanen langs de hoofdwegen, een

gevestigd kan blijven. Soms zijn hiervan de

belangrijke bijdrage aan het groene karakter van

keerzijden voelbaar (verkeersdrukte, parkeer-

het dorp.

druk), maar het draagt ook bij aan de naamsbe-

2.4

Leven in het dorp

kendheid van Wilp en vergroot het draagvlak

Geschiedenis is één, maar het zijn de mensen van nu die het dorp levendig maken en houden. Hoe zij leven in het dorp en welke voorzieningen hun voorhanden staan, wordt in deze paragraaf beschreven.

Werken

voor lokale detailhandel en voorzieningen.

De zorginstelling Zozijn op De Lathmer is met

Zo kan Wilp nog beschikken over een goed ge-

meer dan 800 werknemers de belangrijkste

sorteerde supermarkt met postservicepunt, een

werkgever binnen de gemeente Voorst en daar-

bakker en een tweetal horecavestigingen (café

mee ook binnen Wilp. Naast Zozijn zijn nog ze-

en snackbar). Opvallend is daarbij wel dat in

ven bedrijven actief op De Lathmer. Wel zal de

Wilp relatief weinig mensen gebruik maken van

werkgelegenheid in relatie tot Zozijn met de her-

de aanwezige detailhandel voor dagelijkse arti-

Wonen

ontwikkeling van De Lathmer in de toekomst

kelen, zoals de supermarkt en de bakker. Deze

Het dorp Wilp telt in 2006 bijna 1.000 inwoners

worden afgebouwd. Omdat Zozijn buiten het

zogenaamde koopkrachtbinding is met 12% in

en 380 woningen. Wordt ook het buitengebied

dorp ligt verscholen in het bosgebied van land-

Wilp het laagst van alle middelgrote kernen bin-

hierbij betrokken dan zijn er in totaal ruim

goed De Lathmer is het als werkgever niet erg

nen de gemeente (bron: Goudappel Coffeng,

1.600 mensen die direct of indirect een band

zichtbaar binnen het dorp. In het dorp zelf vallen

januari 2006).

hebben met het dorp.

dan ook veel meer de garagebedrijven en de

Met een gemiddelde huishoudenbezetting van

kleine zelfstandigen op als uitingen van bedrij-

Voorzieningen en verenigingen

2,7 wonen er in Wilp gemiddeld meer mensen

vigheid. Ook de voormalige Davinofabriek is vi-

Wilp is een kleine kern, maar dan wel één van

per woning dan gemiddeld in de provincie Gel-

sueel sterk aanwezig.

de grotere tussen de kleintjes binnen de ge-

derland of heel Nederland. Naar verwachting zal in de toekomst deze bezettingsgraad verder dalen, zodat er minder mensen per woning zullen wonen.

meente Voorst. Deze positie en het daarop geDetailhandel

voerde gemeentelijke beleid hebben het dorp

Net als voor de grootste werkgever in het dorp,

een breed pakket aan basisvoorzieningen opge-

geldt ook voor een deel van de detailhandel dat

leverd. Naast de niet te missen kerk, is er een

sprake is van een bovenlokale binding. De de-

basisschool met gymzaal, een peuterspeelzaal,

De woningvoorraad in Wilp kent voor een klei-

tailhandel in Wilp profiteert van de koopkracht

een dorpshuis en een groot sportterrein voor

ne kern een grote variatie. Er is een mix van

die uitgaat van zorginstelling Zozijn waar niet

voetbal en tennis (zie kaart 2.3). Het dorpse le-

huur- en koopwoningen en er zijn naast (half-)

alleen veel mensen werken, maar ook veel men-

ven maakt kennelijk actief, want ook vanuit de

vrijstaande woningen ook veel rijtjeswoningen

sen, die zorg nodig hebben, wonen. Daarnaast

plaatselijke bevolking zelf zijn diverse verenigin-

beschikbaar. Meergezinswoningen, anders dan

kent Wilp relatief veel doorgaand verkeer dat

gen opgericht met naast de sportverenigingen,

op De Lathmer, ontbreken in het dorp. In het

koopkracht oplevert. De goede bereikbaarheid

een muziekvereniging, diverse zang- en toneel-

algemeen zijn zowel de koop- als huurwonin-

van Wilp draagt er zelfs aan bij dat een kleding-

5



6

verenigingen en een goed georganiseerde be-

lo via Voorst, Wilp en Posterenk. Wilp is zo on-

bijheid van Deventer als belangrijk voorzienin-

langenvereniging.

derdeel van een zogenaamde feederlijn tussen

gencentrum wordt daarbij expliciet genoemd.

de stations van Voorst en Twello geworden.

In het dorp zelf is men trots op de historische

Daarnaast valt Wilp binnen het verzorgingsge-

kern en de cultuurhistorische betekenis ervan.

bied van de Regiotaxi Noordwest-Veluwe, een

De historie wordt gekoesterd. Zoals in veel dor-

vorm van vraagafhankelijk vervoer. dat mensen

pen wordt ook in Wilp hoog opgegeven over het

van deur tot deur kan brengen.

verenigingsleven. Het levert een belangrijke bij-

Recreatie en toerisme Wilp kent geen toeristische attractie of recreatief centrum. Dat betekent niet dat Wilp niet het bezichtigen waard is. Integendeel, Wilp

drage aan de levendigheid in het dorp. De aan-

heeft veel te bieden aan toeristen en recrean-

wezigheid van de supermarkt is voor veel inwo-

ten van de regio. De oude historische kerk, de Wilpse Klei en de landschappelijke contrasten

2.5

Goed beschouwd

ners van groot belang. Dat er voldoende speelruimten en ruimte is voor nieuwbouw, maakt

in het algemeen maken het tot een aantrekke-

voor velen dat het goed wonen is in Wilp.

lijke pleisterplaats. Het dorp ligt dan ook gun-

Het beeld van Wilp wordt op basis van het voor-

stig op een aantal lokale, regionale en landelij-

gaande steeds duidelijker. Wat echter nog wordt

ke fiets- en wandelroutes. Het voet-fietsveer

gemist, is het beeld dat de bewoners zelf hebben

Hieruit blijkt dat het leven in Wilp prettig is met

naar

bijdrage,

van hun dorp. Hiervoor biedt het in 2005 inge-

een goed verzorgde en deels historische woon-

evenals het nabijgelegen Recreatiegebied Bus-

zette leefbaarheidsspoor de nodige aanknopings-

omgeving. Het aantrekkelijke landschap en de

sloo. Het is mogelijk om in Wilp te verblijven.

punten. Ten behoeve van dit onderzoek is in

grote stad om de hoek dragen hier verder aan

In het dorp bevindt zich een minicamping bij

Wilp een dorpsschouw gehouden en een dorps-

bij. Bedenk tenslotte dat voor een kern als Wilp

landgoed De Lathmer en in het buitengebied

avond georganiseerd, waarbij het dorp met de

sprake is van een goed voorzieningenniveau en

bestaat de mogelijkheid tot kamperen bij de

bewoners is doorgelicht.

er lijkt weinig reden tot klagen.

Gorssel

levert

hieraan

een

boer.

Tezamen levert dit een boeiend en helder beeld op van de Wilper gemeenschap: een beeld dat

Zwakke punten van Wilp

Openbaar vervoer

goed voor ogen kan worden gehouden als in de

Toch zijn er altijd dingen die beter kunnen. Zo

Wilp is prima bereikbaar voor autoverkeer. Ook

volgende hoofdstukken naar de toekomst wordt

heeft de goede bereikbaarheid als keerzijde dat

met de fiets liggen er aantrekkelijke verbindin-

gekeken. De belangrijkste bevindingen en aan-

er een toegenomen verkeersdruk in het dorp

gen richting Twello, Voorst, Gorssel of Deven-

dachtspunten worden hieronder genoemd.

wordt gevoeld. Het maakt de oversteekbaarheid van met name de provinciale weg soms minder

ter. Voor het openbaar vervoer ging dat geruime tijd niet op. Dit is echter veranderd met de komst van de nieuwe NS-stations Twello en Voorst/Empe in december 2006. Sindsdien is het openbaar vervoer in het dorp sterk verbeterd, omdat Wilp is opgenomen in een nieuwe (halfuur) busdienst tussen Klarenbeek en Twel-

7

Sterke punten van Wilp De ligging van Wilp wordt alom geroemd. Dit betreft zowel de landschappelijke ligging als dorp

gemakkelijk. Een probleem dat vooral speelt in relatie tot de bereikbaarheid van de sportvoorzieningen en winkels.

langs de IJssel en als onderdeel van een land-

De rijksweg A1 als bron van (geluids-)overlast

goederenzone, als de goede bereikbaarheid van

doet zijn invloed met name aan de noordzijde

het dorp vanaf de hoofdwegenstructuur. De na-

van het dorp gelden.



8

Verder is er vooral de onzekerheid die het dorp, richting de toekomst, parten speelt. De vrees bijvoorbeeld dat historisch karakteristieke en beeldbepalende gebouwen niet voor het dorp kunnen worden behouden of worden aangetast. De inrichting rondom de Wilpse blikvanger, de kerk, kan bijvoorbeeld beter. Belangrijk zijn ook de gevolgen die de koerswijziging en gedeeltelijke herontwikkeling van De Lathmer met zich mee zal brengen. Dit betreffen voor het dorp belangrijke dragers van de identiteit. Onder het motto ‘je weet wat je hebt en je weet niet wat je krijgt’ roept dit de nodige vragen op. Tenslotte heeft het actieve verenigingsleven als keerzijde dat er sprake kan zijn van een tekort aan ruimte. Met name het ontbreken van een voldoende grote gymzaal/sportzaal wordt in dit verband genoemd. Uit dit beeld blijkt in enige mate de onzekerheid onder bewoners over wat de toekomst brengt. Een aantal ontwikkelingen gaat de invloedssfeer van het dorp of de gemeente te boven, zoals de ontwikkelingen langs de rijksweg A1 of het beleid van Zozijn. Wel ligt er een taak voor de dorpsvisie om te laten zien dat er ook kansen liggen in de toekomst ter verbetering van de leefbaarheid en de ruimtelijke kwaliteit in Wilp.

9


Locatie

(indicatief)

De Lathmer

Programma 175

Herontwikkeling Hofstraat e.o.

0-14

De Smidse

12-16

Rabobank

6

Kruitbos Molenstomp Totaal

10-14 3-7 ca. 205-230

Tabel 3.1: Inbreidingslocaties


10

3 AMBITIES VAN WILP Wonen

Andere particuliere initiatieven betreffen diverse

Het meest opvallende in de Ruimtelijke Toe-

in- en uitbreidingslocaties in het dorp. De groot-

Deze dorpsvisie staat in het teken van de am-

komstvisie Voorst is het grote woningbouwpro-

ste locatie is gelegen aan de Binnenweg net ten

bities voor de toekomst. Het gaat zowel om de

gramma dat is voorzien. Dit geldt niet alleen

zuiden van de MacKenzieplaats (locatie Kruit-

ambities van de gemeente, als die van andere

voor de hoofdkern Twello, maar ook voor de

bos).

organisaties en de bewoners zelf.

overige kernen binnen de gemeente. Voor Wilp

3.1

Inleiding

ligt er een programma dat uitgaat van de bouw

Bovenstaande initiatieven zijn samengevat in

van 230 woningen tot 2030.

tabel 3.1 met het door de ontwikkelende partijen

zelden sneuvelen goede bedoelingen in de

Van deze 230 woningen zijn er 175 voorzien in

voorgestane programma.

weerbarstigheid van de dagelijkse praktijk.

De Lathmer. Met de transformatie van het zorg-

Deze inbreidingen in het dorp worden voorzien

Daarom wordt er ook beknopt ingegaan op het

centrum komt hier ruimte vrij voor woningbouw.

tot 2015. Daarmee is grotendeels voorzien in het

belangrijkste (ruimtelijke) beleidskader.

Het gaat om een zeer bijzonder woonmilieu dat

woningbouwprogramma van 230 woningen voor

uniek is binnen de gemeente en zelfs binnen de

Wilp. Door vooral in te zetten op inbreidingsloca-

regio. De Lathmer wordt ruimtelijk als onderdeel

ties wordt goed aangesloten bij het gedachte-

van het dorp gezien. De woningen die hier ko-

goed van de ruimtelijke toekomstvisie. Daar-

men zijn dan ook mede bestemd voor de inwo-

naast levert het een belangrijke bijdrage aan

ners van Wilp.

een duurzaam ruimtegebruik.

deel worden gemaakt van het Structuurbeeld

Daarnaast zijn er diverse particuliere initiatieven

Kwalitatieve ambities

2030 van Wilp.

in het dorp waaronder van Goed Wonen. Deze

Naast de aantallen bestaan er ook ambities ten

woningbouwcorporatie wil een deel van haar wo-

aanzien van de ruimtelijke kwaliteit en de invul-

ningbestand in Wilp herontwikkelen. Het betreft

ling van het woningbouwprogramma. Zo dient er

het vroeg naoorlogse woningbouwcomplex aan

in de kernen van Wilp ‘dorps’ te worden ge-

de Hofstraat. Hier liggen plannen voor sloop en

De belangrijkste ruimtelijke ambities wat be-

bouwd in aansluiting op de bestaande woonmili-

nieuwbouw, maar gezien het bijzondere histori-

treft de gemeente komen voort uit de Ruimte-

eus. Voor een kern als Wilp betekent dit dat er in

sche karakter van deze woonbuurt wordt onder-

lijke Toekomstvisie Voorst. Daarnaast zijn er

dichtheden van 10 tot maximaal 25 woningen

zocht of (gedeeltelijke) restauratie een optie is.

per hectare kan worden gebouwd. Dit betreft

Ook

dichtheden inclusief wegen en verblijfsruimten.

Ambities hebben is één verhaal; ze ook waar kunnen maken, is een ander verhaal. Niet

Dit moet leiden tot een meer realistisch beeld van de haalbaarheid van de ambities. Deze worden vervolgens in hoofdstuk 4 gekoppeld aan de ruimtelijke analyse en de uitvoerbaarheidaspecten, op basis waarvan de ambities een plek in het dorp krijgen en zo tot onder-

3.2

Ambities en programma

verschillende particuliere initiatieven aan de gemeente

voorgelegd. Tenslotte

levert

het

leefbaarheidsspoor vanuit de bevolking de nodige ambities op. De ambities worden in deze paragraaf gegroepeerd aan de hand van de belangrijkste thema’s: wonen, werken, voorzieningen en verkeer.

11

op

de

locaties

van

voormalig

café-

restaurant De Smidse en de Rabobank wil Goed

De kwalitatieve invulling van het woningbouw-

Wonen tot een herontwikkeling komen. Tenslotte

programma betreft de verdeling van het pro-

is de molenstomp in beeld om verbouwd te wor-

gramma over de verschillende woningbouwcate-

den tot wooncomplex, eventueel met omliggen-

gorieën. In de gemeente wordt ingezet op de

de nieuwbouw.

volgende verdeling: 40% bereikbare, 35% mid-



12

deldure en 25% dure woningen. Het uitgangs-

onder Wilp, ruimte is voor bedrijvigheid in de

punt is deze verdeling per project te hanteren.

vorm van een (uitbreiding van het) bedrijventer-

beschikt over een eigen afslag; het dorp is

Waar een project te klein is om deze invulling

rein. In Wilp is nu geen specifiek bedrijventer-

daarmee zeer goed bereikbaar vanuit alle

toe te passen, geldt als uitgangspunt dat het

rein aanwezig. De bedrijvigheid heeft zich tot nu

richtingen;

kwalitatieve programma op kernniveau wordt

toe kunnen ontwikkelen binnen de bestaande

gehaald.

bebouwing. Dit heeft tot nu toe niet geleid tot

•

•

Uit het leefbaarheidsspoor komt naar voren dat de inwoners van Wilp vooral een behoefte hebben aan starters- en seniorenwoningen. Als deze worden aangeboden in de vorm van

gevestigd, de Davinofabriek, lag aan de rand van

levensloopbestendige woningen worden gerea-

spanningen kunnen ontstaan tussen de bestaan-

liseerd, zodat ook voor de lange toekomst de

de bedrijvigheid en omliggende functies, zoals

woningen flexibel kunnen worden ingezet ten

woonfuncties. Dit geldt zowel voor situaties bin-

opzichte van de woonbehoeften.

nen het dorp als in het buitengebied en kan leiden tot een verplaatsingsbehoefte. Het is daar-

•

naast wenselijk om ruimte te bieden aan star-

de grootste werkgever van de gemeente.

•

•

Deventer op zeer korte afstand.

tende bedrijven uit het dorp. Een bedrijventerrein voor Wilp kan voorzien in deze ruimtevraag

vanzelfsprekend: bedrijven met een regionale of bovenregionale uitstraling zijn in principe aangewezen op de steden in het gebied en bedrijfsvestiging in de gemeente Voorst zal in de toekomst moeten worden geconcentreerd in Twello. Dat betekent echter niet dat er niets mogelijk is in Wilp. In het navolgende wordt ingegaan op vijf mogelijkheden voor bedrijfsvestiging in Wilp: 1.

vinofabriek.

De behoefte aan bedrijfsruimte in Wilp, vanuit Wilp zelf, is naar verwachting echter beperkt.

Het aantrekken van een nieuw grootschalig bedrijf voor het complex van de Da-

voor nieuwe of te verplaatsen bedrijven.

de Lathmer is met bijna 800 werknemers

voor stedelijke voorzieningen ligt vooral

De vestiging van bedrijven in Wilp is echter niet Het is niet ondenkbaar dat er in de toekomst

bijzondere positie in:

•

bouwing.

bezwaar. Daarnaast is het belangrijk dat vooral

Wat betreft werkgelegenheid neemt Wilp een

nen is;

het dorp op voldoende afstand van de woonbe-

meergezinswoningen bestaat daartegen geen

Werken

het dorp ligt in een recreatief zeer aantrekkelijk gebied, waar het ook goed wo-

knelpunten in relatie tot het woonmilieu. Het enige meer industriële bedrijf dat in Wilp was

Wilp ligt op korte afstand van de A1 en

2.

Het creëren van vestigingsmogelijkheden

in het dorp bevindt zich de modemall

Gezien de uitgifte van bedrijventerreinen in de

voor lokaalgebonden bedrijven ter plaatse

(instore) van Piet Zoomers, die van hein-

kernen in de gemeente Voorst buiten Twello kan

van of in de Davinofabriek;

de en verre klanten trekt en die veel

de autonome behoefte naar bedrijventerrein van

werkgelegenheid met zich meebrengt.

bedrijven in Wilp voor de komende 10 jaar op

buiten het dorp is aan de Wilpsedijk het

hooguit 1 ha worden geschat. Er zijn echter mo-

tuincentrum Tuinwereld gevestigd met

gelijkheden om zowel de plaatselijke bedrijvig-

veel klanten uit de regio stedendriehoek.

heid als bedrijven van elders te stimuleren om

In de Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst is aangegeven dat in de middelgrote kernen, waar-

13

3.

Het scheppen van ruimte voor lokaalgebonden bedrijven op een nieuwe locatie;

4.

Het scheppen van ruimte voor starters in bestaande bebouwing

5.

Specifieke vormen van creatieve bedrijvig-

binnen of naar Wilp te verplaatsen of om zich in

heid mogelijk maken in nieuwe woonge-

Wilp te vestigen. Het dorp is als vestigingsplaats

bieden (inclusief De Lathmer).

voor bedrijven zeer aantrekkelijk:



14

het slopen van de bedrijfsgebouwen en

plannen ook een vrijstelling op te nemen voor

vinocomplex

het inrichten van het terrein voor een aan-

‘bedrijfsactiviteiten aan huis’, waarbij op grotere

De bestaande bedrijfsbebouwing omvat een

tal kleinere bedrijfseenheden. Voordeel is

kavels van minimaal 1.000 m² iets ruimere

omvangrijk

bedrijfsgebouwen,

dat de ruimtelijke kwaliteit op de locatie

voorwaarden gelden dan voor beroepen aan

deels met een hoogte van circa 6 m en deels

kan worden verbeterd en dat bedrijfsruim-

huis. Dit wordt als gedachte meegegeven in het

met een hoogte van circa 10 m. Het fabrieks-

ten kunnen worden gebouwd die aanslui-

kader van de opstelling van het nieuwe bestem-

complex is ingepast in een groensingel, maar is

ten bij de vraag. Nadelen zijn dat de kos-

mingsplan Wilp.

desondanks een opvallend element in het land-

ten van sloop van het bedrijvencomplex

schap. Uit milieuoogpunt zou zich bij voorkeur

en het saneren van de grond aanzienlijk

Ad 5 Specifieke vormen van creatieve bedrijvig-

niet opnieuw een milieubelastende en ver-

zullen zijn en dat derhalve de grondprijs

heid mogelijk maken in nieuwe woongebieden

keersaantrekkende fabriek in het fabriekscom-

relatief hoog zal zijn.

(inclusief De Lathmer)

Ad 1 Een nieuw grootschalig bedrijf in het Da-

complex

van

-

plex moeten vestigen. Bedrijvigheid in de lich-

Wilp leent zich bij uitstek voor de realisatie van

tere milieucategorieën 1 en 2 zou hier goed

Ad 3 Het scheppen van ruimte voor lokaal ge-

ateliers en vormen van kleinschalige, ambachte-

passen.

bonden bedrijven op een nieuwe locatie

lijke bedrijvigheid als een zilversmid of een mu-

Deze optie is te overwegen als hergebruik van

ziekinstrumentmaker. Te overwegen valt om in

Ad 2 Lokaalgebonden bedrijvigheid ter plaatse

de

bedrijvigheid

de nieuwe (De Lathmer) en te herstructureren

van of in de Davinofabriek

moeilijk is, maar er vanuit het dorp toch nadruk-

woongebieden hiervoor ruimte te reserveren.

Een aantrekkelijker optie is om de locatie van

kelijk een behoefte blijkt aan nieuwe bedrijfs-

Het zou dan kunnen gaan om een cluster van

de Davinofabriek te benutten voor kleinschalige

ruimten. In dat geval is te overwegen om in of

een klein aantal relatief grote kavels, waar in

bedrijvigheid. Mogelijkheden zijn:

bij Wilp een locatie te zoeken waar nieuwe,

combinatie met een dienstwoning de bebouwing

kleinschalige,

mag worden benut voor ateliers en nader te de-

-

het herinrichten van de gebouwen van de fabriek, zodat deze geschikt worden voor meerdere kleine bedrijven. Voordeel is dat geen sloop van de gebouwen noodzakelijk is en de bedrijfsruimte tegen een bescheiden prijs kan worden

Davino-locatie

door

nieuwe

niet-milieuhinderlijke,

lokaalge-

bonden bedrijven een plek kunnen krijgen. Re-

finiëren kleinschalige ambachtelijke activiteiten.

kening houdend met landschappelijke en cultuurhistorische waarden, komt het gebied ten noordwesten van het Davionoterrein in aanmerking.

aangeboden. Nadeel is dat dit type vesti-

Voorzieningen Het

voorgenomen

woningbouwprogramma

in

Wilp levert een bijdrage aan het draagvlak voor voorzieningen in het dorp, maar de impact hier-

gingslocatie voor ‘dorpse bedrijvigheid’

Ad 4 Het scheppen van ruimte voor starters in

van mag niet worden overdreven. De gemeente

niet bij uitstek aantrekkelijk is, daarvoor

bestaande bebouwing

Voorst kent in haar voorzieningenbeleid een ze-

missen een representatief uiterlijk en

In algemene zin bieden de gemeentelijke be-

kere kernenhiërarchie. Wilp hoort daarbinnen bij

een bedrijfswoning. Gevaar is dan ook,

stemmingsplannen al mogelijkheden voor beroe-

de kernen die een centrale functie hebben voor

dat leegstand en daarmee verpaupering

pen aan huis. Eventueel kunnen deze mogelijk-

hun directe omgeving. Het handhaven van een

optreedt.

heden worden verruimd, door in bestemmings-

zeker basisniveau aan voorzieningen is hier inzet van beleid. Het gaat dan onder meer om de aan-

15



16

wezigheid van een basisschool, een dorpshuis

woners van Wilp en omgeving gebruik kunnen

teiten kunnen zo een uniek karakter geven aan

en sportvoorzieningen. Minder grip is er op de

maken.

ruimtelijke ontwikkelingen en daarmee een tegenwicht bieden aan een dreigende eenvormig-

vestiging van commerciële voorzieningen, zoals winkels, horeca en bank/postkantoor. Deze voorzieningen zijn meer onderhevig aan de marktwerking. De (landelijke) praktijk wijst uit dat kernen tot 5.000 inwoners moeite hebben met het handhaven van deze voorzieningen.

Groen, landschap en recreatie Het groenonderhoud voorziet in nieuw minder onderhoudsgevoelig inheems en gebiedseigen

heid van de leefomgeving. In het dorp Wilp liggen er, gezien de aanwezige cultuurhistorische kwaliteiten, hiertoe voldoende mogelijkheden.

groen. De nieuwe ontwikkelingen bieden goede mogelijkheden om bestaande landschapselemen-

Verkeer

ten en -structuren te versterken en verdwenen

De Rijksstraatweg levert binnen het dorp een

structuren en elementen als motief te betrekken

zekere verkeersoverlast op. De oversteekbaar-

bij de planontwikkeling. Dorp en omliggend land-

heid, maar ook de aanwezige parkeerruimte

schap weer nader tot elkaar te brengen is het

(met name bij de supermarkt) wordt door veel

uiteindelijke doel.

van de bewoners als een probleem ervaren. Dit

In het kader van het leefbaarheidsspoor is ge-

Het landgoed De Lathmer herbergt een groot

ondanks de reconstructie van deze weg in 2003.

sproken van een ruimtegebrek op de basis-

wandelpadennetwerk. Deze paden zijn veelal

In de Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst is aange-

school. Dit blijkt in de praktijk niet zo te zijn.

intern op De Lathmer gericht. Ontsluiting naar

geven dat bij een toekomstige herinrichting van

Er is zelfs ruimte over, zodat in de toekomst

de omliggende gebieden is gewenst. Voor inwo-

de weg het verblijfskarakter een meer prominen-

goed kan worden ingespeeld op de groeiende

ners van Wilp wordt het zo mogelijk om een

te rol zou moeten spelen.

bevolking. Naast de basisschool staat het

rondje Wilp te gaan lopen.

Uit het leefbaarheidsspoor komt ook naar voren

Café De Kroon is op zoek naar nieuwe activitei-

dat een andere aansluiting op de A1 leeft onder

ten. De locatie leent zich goed voor een verdere

de bewoners, zodat veel doorgaand verkeer niet

versterking van toeristische activiteiten. Dit be-

meer door het dorp hoeft. Ook een verbeterde

tekent meer concreet dat hier mogelijkheden

ontsluiting van Piet Zoomers draagt hier aan bij.

zijn voor een uitbreiding van de horecafunctie

De historische linten van de Dorpsstraat en de

met Bed&Breakfast of hotel.

Kerkstraat zijn in 2006 heringericht. Het profiel

Waar de gemeente een bijdrage kan leveren aan het creëren van gunstige randvoorwaarden voor dergelijke voorzieningen, zal zij zich daarvoor inzetten.

dorpshuis. Een gebouw dat in zijn verschijning afbreuk doet aan de naastgelegen historische kern. Op deze locatie zou een herontwikkeling denkbaar zijn met een passende oplossing voor school en dorpshuis, aangevuld met eventuele woningbouw.

en de uitstraling van deze wegen is daarmee De stichting Zozijn op De Lathmer zal ook in de toekomst een belangrijke rol spelen als zorginstelling in Wilp. Met de vernieuwingen in de zorg kan het betekenen dat er andere en ook meer ‘open’ vormen van voorzieningen worden aangeboden, zodat sprake kan zijn van een soort van woon-zorgzone waarvan ook de be-

17

Cultuurhistorie In de lijn van de nota´s Belverdere en Belvoir(2)

meer in overeenstemming gebracht met de historische situatie.

zijn de cultuurhistorische kwaliteiten in Wilp een belangrijk uitgangspunt voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Dit ter verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving en behoud van het cultuurhistorisch erfgoed. Cultuurhistorische kwali-


3.3

Beleidskader

Rijksbeleid De Nota Ruimte (2005) legt meer ruimtelijke verantwoordelijkheid

bij

provincies

en

ge-

meenten. Het Rijk stuurt alleen nog op hoofdlijnen en richt zich daarbij vooral op de nationale

ruimtelijke

hoofdstructuur.

Daarbuiten

treedt het Rijk terughoudend en selectief op. Wel

wordt

een

zekere

te

handhaven

(ruimtelijke) basiskwaliteit omschreven. Aan dorpen en landelijk gebied worden mogelijkheden geboden te voorzien in de eigen woningbehoefte. Wel dient rekening te worden gehouden met de kwaliteiten die in het gebied aanwezig zijn. Deze kwaliteiten betreffen onder meer cultuurhistorie, landschap, natuur en water. Dit betekent in de meeste gevallen dat een eventuele uitbreiding van een dorp zal moeten bijdragen aan de kernkwaliteiten van het aanwezige landschap. Wilp ligt overigens niet binnen een gebied waarin sprake is van bescherming van natuurof landschapswaarden. Wel loopt ten zuiden van het dorp de Ecologische Hoofdstructuur waar landgoed De Poll deel van uitmaakt. De ten oosten van het dorp gelegen IJssel is een belangrijke schakel in het kader van Ruimte voor de Rivier.

de ruimtelijke kwaliteit. Daarbij hoort een con-

Deze gebieden of plekken krijgen bijzondere

creet maatregelenpakket voor de korte termijn

aandacht in de nota. Dergelijke gebieden liggen

en een doorkijk voor de lange termijn. Voor de

niet in de gemeente Voorst.

Rijntakken (waaronder de IJssel) streeft het Rijk naar een combinatie van maatregelen in het winter-

en

zomerbed

van

de

rivieren

(buitendijks) met dijkverleggingen en stedelijke by-passes. Binnen de grenzen van de gemeente Voorst wordt gekeken naar maatregelen bij Deventer en Zutphen.

streekplan vastgesteld. In dit streekplan verwoordt de provincie haar eigen algemene ruimtelijke beleid en geeft dat een plaats naast het specifieke regionale beleid van de stedelijke netwerken, zoals de regio Stedendriehoek waartoe

voor de korte termijn niet nodig. Dit hangt onder

de gemeente Voorst behoort.

meer af van de ontwikkelingen rond de bypass Veessen-Wapenveld. Indien gekozen wordt deze niet uit te voeren, dan zal naar alle waarschijnlijkheid de Wilpse Klei ook ingezet moeten worden. Aangezien de Wilpse Klei uiterwaardengebied is, komt dit gebied automatisch in aanmerking voor aanvullende maatregelen voor de lange termijn. Met de nota Belvedere pleit het Rijk voor een respectvolle

omgang

met

cultuurhistorische

waarden binnen ruimtelijke ontwikkelingen. Gezocht wordt naar wederzijds profijt, een strategie

die

past

bij

het

credo

‘behoud

Binnen het bestaande bebouwde gebied krijgen gemeenten veel vrijheid om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in te passen. Wel dient er zo goed mogelijk te worden aangesloten bij de kwaliteiten van de locatie zelf en/of die van de directe omgeving. Oog hebben voor de ontstaansgeschiedenis, bereikbaarheid, groenvoorzieningen en duurzaamheid zijn daarbij van belang. Bij herinrichting van woongebieden speelt de leefbaarheid een belangrijke rol.

door

ontwikkeling’. In deze nieuwe ontwikkelingsstra-

In de omgeving van Wilp loopt aan de zuidrand

tegie vormt de cultuurhistorie uitgangspunt voor

van De Lathmer tot aan de Deventerweg een

ruimtelijke planvormingsprocessen. Dit met een

ecologische verbindingszone als onderdeel van

tweeledig doel: verbetering van de kwaliteit van

de Ecologische Hoofdstructuur. Deze maakt on-

de leefomgeving en behoud van het cultuurhisto-

derdeel uit van een verbindingszone langs de

risch erfgoed. Het belvederebeleid richt zich in

Fliert, die loopt langs de landgoederenzone binnen de gemeente.

De PKB Ruimte voor de Rivier dient twee

beginsel op alle dorpen, steden en gebieden in het land. Soms is echter sprake van een opeen-

veiligheid en als tweede doel verbetering van

stapeling of samenhang van bijzondere waarden.

21 mei 2007

In juni 2005 heeft de provincie haar nieuwe

Ingrepen in het gebied van de Wilpse Klei lijken

doelen: primair waarborging van voldoende

DORPSVISIE WILP

Provinciaal beleid

18

Wat betreft de bereikbaarheid van de regio

standhouding en ontwikkeling van soorten en

Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst gegeven wo-

wordt ingezet op een verbetering van de weg-

ecosystemen, die voor Europa belangrijk zijn.

ningbouwprogramma. De belangrijkste ambities van de visie zijn: het in standhouden van het

infrastructuur. Maatregelen worden getroffen

landelijke karakter, het streven naar leefbare

om de capaciteit van de A1 te vergroten.

Regionaal beleid

Buitendijks is bij Wilp een zoekgebied aange-

De gemeenten in de regio Stedendriehoek heb-

wezen voor windmolens. Ook ligt hier een

ben

zoekgebied voor een hoogwatergeul. De bui-

(2005). Deze visie vormt de integrale afstem-

tendijkse ontginningen zijn daarbij wel aange-

ming tussen de ruimtelijke opgaven binnen de

geven als waardevol landschap.

regio en is beleidsmatig al grotendeels verwoord

Een verdere uitwerking van het cultuurhistori-

bij de beschrijving van het streekplan.

sche beleid op basis van de rijksnota Belvede-

Het regionale programma voor wonen en werken

re, heeft de provincie Gelderland neergelegd in

moet zoveel mogelijk gebundeld en gekoppeld

de nota’s Belvoir en Belvoir2. Hierin staan

worden aan knooppunten van infrastructuur bin-

vijf hoofddoelen centraal: maak cultuurhistori-

nen het bundelingsgebied van de Stedendrie-

sche waarden inzichtelijk, integreer cultuurhis-

hoek. Tot dit bundelingsgebied behoort het me-

torie in planvorming, versterk cultuurhistori-

rendeel van de gemeente Voorst. De verstedelij-

sche bijdrage aan Gelderse economie, houd

kingsopgave is zowel gericht op inbreiden als

cultuurhistorische waarden duurzaam in stand

uitbreiden. Bij inbreiden is herstructurering niet

en vergroot het cultuurhistorisch besef en

alleen voorbehouden aan de steden, maar vindt

draagvlak.

evenzeer plaats in de bestaande dorpen. Bij uit-

Van het totale woningbouwprogramma van de

De gemeente Voorst valt binnen het gebied

breiding wordt gestreefd naar gedifferentieerde

gemeente Voorst (3.300 woningen, waarvan

IJsselvallei. Hierin staat de samenhang tussen

vormen en locaties met inachtneming van de te

2.000 tot 2015) wordt ingezet op een aandeel

water, bedrijvigheid en agrarische inrichting

bepalen zoekzones voor verstedelijking en de

van 40% bereikbare, 35% middeldure en 25%

centraal.

betreffende gebiedskwaliteiten. Wat betreft wo-

dure woningen. Doorstroming is daarbij van be-

nen wordt voor de dorpen binnen het bunde-

lang, zodat ook voor ouderen geschikte wonin-

De Natuurbeschermingswet 1998 (NB-wet)

lingsgebied, zoals Wilp, ingezet op het realiseren

gen daarbij nadrukkelijk in beeld zijn.

voorziet in een Habitattoets voor de vaststel-

van de autonome woningbehoefte plus een deel

ling van ruimtelijke plannen. Deze toets dient

van de regionale woningbehoefte, zover het

De Notitie van uitgangspunten voor de her-

te voorkomen dat natuurlijke kenmerken in

‘landelijk en dorps wonen’ betreft.

ontwikkeling van de Lathmer vormt het kader

gezamenlijk

een

regiovisie

opgesteld

wijken en kernen met een goede ruimtelijke kwaliteit, het bevorderen van een duurzame stedenbouwkundige ontwikkeling , het zo lang mogelijk optimaal functioneren van iedere burger in een zelfgekozen woning en woonomgeving en het betrekken en betrokken zijn bij de volkshuisvesting. Een belangrijke conclusie is dat het niet langer reëel is om, door middel van woningbouw, te proberen het voorzieningenniveau in stand te houden. Ook de voorziene woningbouw in de kernen zal hier niet aan kunnen bijdragen. Veel belangrijker is het dat de woningbouw een bijdrage levert aan de levendigheid in het dorp en de gemeenschapszin.

Natura-2000 gebieden worden aangetast. Na-

voor

tura 2000 is een netwerk van Europese natuur-

Lokaal beleid

Lathmer. Met het streven naar zorg op maat zal

gebieden. Het vormt de basis van het Europese

De Visie op wonen is een integrale woonvisie,

Natuurbeleid. Natura 2000 is gericht op de in-

die een kwalitatieve vertaling geeft van het in de

19

de

toekomstige

ontwikkeling

van

De

een groot deel van de bebouwing vernieuwd en/ of gesloopt worden. Dit maakt ruimte vrij voor een herontwikkeling van het landgoed. Gemeen-



20

te en Zozijn hebben samen een visie op deze herontwikkeling gemaakt. In deze notitie worden de randvoorwaarden in beeld gebracht en de

bebouwingsmogelijkheden

weergegeven.

Het beeld dat hieruit naar voren komt, bestaat uit een landgoed met een sterke groene rand waarbinnen, in gevarieerde bebouwingsdichtheden, in totaal circa 175 nieuwe particuliere woningen en 200 zorgeenheden (waaronder bestaand). Het behouden, herstellen en versterken van de cultuurhistorische, landschappelijke en natuurlijke structuren op het terrein, vormen een belangrijke randvoorwaarde bij de herontwikkeling van het terrein. Landgoederen

en

buitenplaatsen

zijn

een

beeldbepalend onderdeel van de gemeente Voorst. In de nota Nieuwe landgoederen heeft de gemeente het uitgangspunt neergelegd dat bestaande landgoederen en een gezonde landbouw de basis vormen van het groene en recreatieve karakter van de gemeente Voorst. Onder andere nieuwe landgoederen kunnen dit versterken. Met de komst van nieuwe landgoederen kan de bestaande landgoederengordel (het Groene Carré) worden versterkt en kan tegelijk een grote bijdrage worden geleverd aan de ecologische en landschappelijke versterking. Een zoekgebied bepaalt waar nieuwe landgoederen kunnen worden opgericht. Binnen dit zoekgebied ligt ook het dorp Wilp.

21


Kaart 3.2 Ruimtelijke structuur


22

4 TOEKOMST VAN WILP 4.1

•

Inleiding

De toekomst van Wilp is te vinden in de ambi-

•

het ruimtelijke toekomstbeeld. De ruimte-

schap, bestaande uit met hagen en singels om-

lijke visie op het Wilp tot 2030;

zoomde boerenerven en verspreid liggende land-

deeluitwerkingen. Afhankelijk van de mate

goederen met bossen en lanen. Het contrast is

ties die in het vorige hoofdstuk zijn beschre-

van concreetheid worden voor een aantal

ven. Deze ambities moeten ruimtelijk een plek

ruimtelijke ontwikkelingen deeluitwerkin-

krijgen in het dorp, zonder dat ze tot onderlin-

gen gegeven, in de zin dat nadere ruimte-

ge tegenstrijdigheden leiden. Voor dit doel

lijke

wordt in dit hoofdstuk het toekomstige ruimte-

waarden worden geformuleerd. Dit betref-

lijke beeld van Wilp opgebouwd. Een beeld dat

fen de inbreidingslocaties binnen het dorp.

en

stedenbouwkundige

randvoor-

recht doet aan de geschiedenis en identiteit

Om tot dit ruimtelijke beeld te komen worden

buitendijkse

ontginningen

waarin veel boerenerven op pollen (terpen) liggen. Meer naast het westen wordt het landschap ook meer open naar het beekdal van de Fliert toe. Het is een gebied dat tot in de 19e eeuw weinig toegankelijk was met vochtige heide- en hogere dekzandruggen kwamen buurtschappen

4.2

Ruimtelijke analyse

en dorpen voor als Posterenk.

Structurerende ruimtelijke elementen De historische ontwikkeling van Wilp heeft een

langs de IJssel. Van oudsher was deze rug een ruimtelijke analyse. Hierin wordt de posi-

karakteristieke ruimtelijke structuur opgeleverd

belangrijke woonplek in het IJsseldal. Men woon-

tie en de ruimtelijke, stedenbouwkundige

(zie kaart 4.2). Het meest opvallend daarin is de

de er relatief hoog en droog langs de rivier. Het

en landschappelijke structuur van Wilp

‘verscholen’ ligging van de kerk (de historische

gebied ten westen ervan was veel natter als ge-

beschreven, inclusief de aanwezige kwa-

kern) direct aan de dijk. De dijk steekt hier diep

volg van kwel uit de IJssel en de Veluwe stuw-

liteiten en diskwaliteiten. Deze analyse

de Wilpse Klei in, hetgeen de kerk tot een prach-

wal.

tig baken maakt in het landschap. Parallel aan

Wilp lag toen gunstig bij een oversteekplaats

de dijk lopen de historische landwegen Binnen-

aan de IJssel. Een aantal wegen kwam hier dan

weg/Kerkstraat. Naast de kerk valt de ligging

ook samen. In de late middeleeuwen is de IJssel

van het grote landgoed De Lathmer op ten zuid-

programma. Het ruimtelijke programma

meer oostelijk van Wilp gaan stromen en is de

westen van het dorp. Waar het landgoed raakt

dat voor de komende tien jaar binnen

directe relatie met de rivier verdwenen, evenals

aan het dorp ligt de kruising Rijksstraatweg en

Wilp dient te worden uitgevoerd met

de positie als oversteekplaats. Net buitendijks bij

Dorpsstraat/Molenallee. Deze kruising heeft in

daarnaast een doorkijk naar 2030;

Wilp loopt nog de Oude IJsselloop als vingerwij-

de loop van de tijd de functie als dorpshart over-

uitvoerbaarheidsaspecten. Aspecten als

zing naar het verleden, al is het weliswaar in

genomen van het historische dorpshart rondom

geluid, lucht, bodem, water en archeolo-

sterk afgeslankte vorm.

de kerk.

gie, die mogelijk belemmeringen of be-

Wilp ligt op het snijvlak van diverse landschaps-

Tussen de Rijksstraatweg en de kerk zijn naoor-

perkingen opleveren ten aanzien van

typen (kaart 4.1). De stroomrug zelf is een rela-

logse planmatige woonbuurtjes aangelegd. Ver-

nieuwe ontwikkelingen;

tief hoog gelegen gebied met een coulisseland-

volgens is het dorp in een rustig tempo in zuide-

maakt duidelijk waar mogelijkheden en knelpunten liggen voor ruimtelijke ingrepen en ontwikkelingen in het dorp;

•

grote

Wilp is gelegen op de langgerekte stroomrug

stuk:

•

met

Positie

de volgende stappen genomen in dit hoofd-

•

gebied

broekontginningen. Alleen op hierin liggende

van het dorp en dit gebruikt om de nieuwe ontwikkelingen een plek te geven binnen het dorp.

groot met de openheid van de Wilpse Klei, een

23


1850: bebouwing

↑ en groen ↓


1900: bebouwing

↑ en groen ↓

2006: bebouwing

24

↑ en groen ↓

lijke richting uitgebreid waardoor het aaneen-

verbonden. In Wilp zijn dit de Binnenweg en de

kasteel. Verder heeft het landgoed een grote

gesloten dorps-gebied gestaag werd uitge-

Kerkstraat. Deze wegen komen samen op de

transformatie ondergaan in de jaren zestig van

breid. Deze uitbreiding heeft gezorgd voor een

Dorpsstraat. In het verleden volgde de Kerk-

de vorige eeuw met de omvorming tot zorgland-

noord-zuidgerichte stedenbouwkundige struc-

straat een noordelijkere route richting de Oude

goed. Er is toen veel bebouwing in de vorm van

tuur tussen dijk en Rijksstraatweg. De klein-

Luine. Hier resteert nog een deel van als oprit

paviljoenen en woningen bijgekomen. De dichte

schalige wijze van uitbreiden heeft geleid tot

voor de aanliggende woningen.

bebossing en de omlijstende dichte groene lanen

aan elkaar grenzende, maar los van elkaar her-

De Kerkstraat en zeker de Binnenweg zouden

met hoog opgaande bomen maken deze bebou-

kenbare woonbuurten.

niet de wegen worden waarlangs Wilp zich ver-

wing weinig zichtbaar en geven het dorp langs

der zou ontwikkelen. Ze werden als route feite-

de Rijksstraatweg en de Molenallee groene allu-

lijk vervangen door de in de 17e eeuw aangeleg-

re. Ook de entree tot Wilp vanuit het zuiden

de Rijksstraatweg, die van Deventer richting

wordt sterk bepaald door de groene rand van De

Arnhem en Zutphen liep. Hierlangs ontstond

Lathmer.

noord-zuid gerichte lintbebouwing op enige af-

Cultuurhistorisch gezien heeft het landgoed zich

stand van de historische kern. Beide kernen wer-

echter apart van de agrarische nederzetting Wilp

den via de Dorpsstraat met elkaar verbonden,

ontwikkeld. Het is van belang dat bij toekomsti-

waarlangs ook al snel bebouwing ontstond. Mede

ge ontwikkelingen aandacht is voor het houden

ook door het belang van deze route richting het

van een onderscheid tussen dorp en landgoed.

agrarische achterland van het dorp en de Wilper-

De huidige visueel-ruimtelijke relaties in de vorm

molen.

van lanen en zichtlijnen zijn rond 1860 ontstaan.

De Wilpse dijk De Wilpse dijk vormt een imposant landschapselement aan de oostzijde van Wilp. De dijk is getekend door de strijd met het water die het ook nu nog geregeld aangaat. Littekens hiervan zijn het kronkelige verloop van de dijk. Kronkelig door dijkverleggingen, waarbij de kerk bleef behouden, maar wel aan de rand van het dorp kwam te liggen. kronkelig ook als gevolg van dijkdoorbraken, waar de wielen ter hoogte van de Binnenweg nog naar verwijzen. De dijk is in Wilp bijzonder goed te beleven. Dit

De Lathmer

Groen

is een gevolg van de grotendeels op afstand

Samen met de kerk staat landgoed De Lathmer

Met de Rijksstraatweg en de Molenallee zijn ook

gelegen bebouwing langs de dijk, waardoor

symbool voor Wilp. Het is een groot landgoed

de belangrijkste groene lanen binnen het dorp

aantrekkelijke groene landschappelijke ruimten

dat in de loop van de tijd is getransformeerd tot

genoemd. In het verlengde van de Molenallee

langs de dijk ontstaan. Over de dijk loopt een

zorglandgoed. In het verleden maakte het deel

ontwikkelt ook de Dorpsstraat zich geleidelijk

wandelpad dat een prachtige kijk biedt op het

uit van een snoer van landgoedbossen. Door de

tot een laan met opgaande beplanting.

contrast tussen het zeer open uiterwaarden-

eeuwen heen heeft het landgoed verschillende

landschap van de Wilpse Klei en de bebouwing

landschappelijke inrichtingen en bebouwing ge-

en bossen op de stroomrug bij Wilp.

Belangrijke groene ruimten in Wilp zijn ook de

kend. Het landgoed deed zijn invloed gelden

nog bestaande open agrarische ruimten. Deze

over de wijde omgeving. Zo waren de Leeuwen-

vormen aantrekkelijke gebieden, waar het agra-

berg, de Wilpermolen en het Huis te Wilp aan

rische landschap nog tot aan het dorp raakt. Met

het landgoed verbonden. Het landgoed wordt nu

name ten noorden van de Kerkstraat ligt nog

gekarakteriseerd door een landschappelijke in-

een fraaie open ruimte met beeldbepalende pan-

richting uit 1860. Uit deze tijd dateert ook het

den, boomgaarden, heggen en bossages. Ook

De historische wegen Parallel aan de Wilpse dijk lopen de oude wegen die de dorpen op de stroomrug met elkaar

25


Wilp in 1850


Wilp in 1900

Wilp in 2006

26

het gebied tussen Binnenweg en Wilpse Dijk is

zelf dateert uit de middeleeuwen met een ro-

een aantal monumentale boerderijcomplexen en

zo’n gebied, dat vooral gekenmerkt wordt door

maanse toren en een tisch schip. De bijbehoren-

buitens. Monumentaal zijn De Hage, Huize Wel-

openheid en zicht op de dijk.

de pastorie draagt overigens sterk bij aan de

gelegen, de Keuler-Hofstede, de Oude Leeuwen-

Openbaar groen is in Wilp minder prominent

mooie sfeer rondom de kerk, evenals de wit ge-

berg en buiten De Haghe.

aanwezig. Het is vooral te vinden in de naoor-

pleisterde omliggende bebouwing. Wat niet bij-

logse planmatige uitbreidingen. Het speelveld

draagt aan de sfeer is het dorpshuis. Dit sluit

Van bijzondere cultuurhistorische betekenis zijn

aan de Middenweg is de grootste groene ruim-

slecht aan op de historische bebouwing. Het

tenslotte het vooroorlogse en vroeg-naoorlogse

te binnen het dorp. Hier zijn ook diverse speel-

dorpshuis maakt deel uit van een maatschappe-

sociale woningbouwcomplex aan de Hofstraat,

voorzieningen

groen

lijk bebouwingscluster, met verder een basis-

Nieuwe Weg en de Dorpsstraat. Dit buurtje staat

maakt ook integraal onderdeel uit van de ste-

school en een gymzaal. Gezamenlijk vormt dit

symbool voor de inrichting van sociale woning-

denbouwkundige opzet van de ‘Hofstraatbuurt’.

het sociale hart van het dorp.

bouwcomplexen binnen de dorpen van de ge-

Het maakt de buurt ruim en aangenaam van

Naast de kerk is de oude melkfabriek de grootste

meente Voorst en is in zijn stedenbouwkundige

opzet. Het overige openbare groen is te vinden

blikvanger binnen het dorp. Hier werken de gro-

opzet en architectonische detaillering nog zeer

als geleiding langs de wegen, zoals langs de

te witte bedrijfshallen echter eerder beeldversto-

herkenbaar.

Dorpsstraat. Voor de meeste wegen is het ech-

rend. De bakstenen kantoorgebouwen daarvoor

ter vooral het particuliere groen dat het beeld

hebben wel een karakteristieke industriële archi-

bepaalt. Met name langs de Molenallee en de

tectuur met een representatief voorkomen.

te

vinden.

Openbaar

Rijksstraatweg ten zuiden van de wegkruising is dit niet zelden lommerrijk te noemen.

De bebouwingstypologie De voorgaande ruimtelijke elementen, structuren en gebieden leiden tot een zeker steden-

De molenstomp aan de Rijksstraatweg is in po-

bouwkundige karakter van een dorp. Er is sprake

tentie beeldbepalend voor het dorp. De molen-

van een zekere bebouwingstypologie, zijnde een

Bijzondere bebouwing

stomp is nu danig in verval. Dit karakteristieke

compositie van morfologie, bebouwing en be-

Binnen Wilp komen diverse bijzondere gebou-

bouwwerk verdient beter en kan bij restauratie

grenzingen. Deze typologie is voor de dorpen in

wen en bebouwingscomplexen voor. Deze ge-

weer een zichtbepalend onderdeel worden bij de

de gemeente Voorst te kenschetsen als dorps of

bouwen zijn veelal beeldbepalend voor het

zuidelijke entree van het dorp.

landelijk. Ten opzichten van grotere dorpen en

dorp.

steden is er in de Voorster dorpen meer ruimte, Het beeld van Wilp heeft verder met name langs

meer particulier groen, meer contact met het

Al genoemd is de middeleeuwse kerk van Wilp.

de Rijksstraatweg een vrij voornaam voorko-

buitengebied en mede als gevolg hiervan een

Een rijksmonument dat extra opvalt door het

men. Dit is te danken aan de verschillende grote

minder hoge bebouwingsdichtheid. Voor de ge-

hoge koor dat ver boven het schip uitsteekt.

herenhuizen en buitens die deze weg allure ge-

meente Voorst zijn dit belangrijke kwaliteiten die

Ook de ligging pal aan de dijk in een wig in de

ven. Een aantal hiervan heeft ook een monu-

het behouden waard zijn voor de toekomst.

Wilpse Klei geeft het gebouw een majestueuze

mentale status zoals De Roskam, het Meester-

Nieuwe ontwikkelingen dienen hier bij aan te

uitstraling. De kerk heeft als voorganger een

huis en De Smittenberg.

sluiten. Om deze aansluiting goed te kunnen la-

kapel die Lebuïnus al in 765 stichtte. De kerk

In aansluiting op deze beeldbepalende lintbebou-

ten verlopen, is het nodig om de bebouwingsty-

wing staat er in het aangrenzende buitengebied

pologie voor elk dorp nader uit te werken. Dit

27



28

solitaire hoeven en landhuizen:

Bij de lintbebouwing is in de oranje vlakken ge-

vrijstaande extensieve bebouwing in het

teld.

buitengebied maakt onderdeel uit van het

(zuidelijke

gebieden waar een verdichting van be-

landschap, maar kent daarin ook haar ei-

(Binnenweg) woningen per hectare. Gesteld kan

bouwing

gen herkenbare begrenzing.

worden dat de woningdichtheid hier niet boven

levert voor de dorpen in Voorst de volgende kenmerkende typologieën op:

•

compacte bebouwing: heeft

plaatsgevonden.

Deze

•

deel

dichtheden

voor

Rijksstraatweg)

van tot

9 13

Ook in de mozaïek woongebieden is de woning-

functioneren als dorpscentrum of van het

Voor Wilp zijn deze typologieën in kaart 4.3 aan-

bouwen in hogere dichtheden. Het kan

gegeven. Het compacte gebied bestaat hier uit

dan gaan om historische kernen met een

het ‘dorpshart’ langs de Rijksstraatweg met de

zekere centrumfunctie en een afwisse-

belangrijkste winkelvoorzieningen, de historische

lend straatbeeld of om planmatig ont-

kern en de naoorlogse woninguitbreidingen die

Kwaliteiten en diskwaliteiten

worpen buurten en straten die meer uni-

een wat hogere dichtheid kennen. Het zuidelijke

Uit de ruimtelijke analyse komen kwaliteiten en

formiteit uitstralen, maar wel meerdere

deel van de Rijksstraatweg, de Molenallee en

diskwaliteiten naar voren. Op de kwaliteiten kan

woningtypen kennen;

delen van de Binnenweg en de Kerkstraat heb-

Wilp voortbouwen. Ze geven karakter en (een

lintbebouwing:

ben een typische linttypologie met vrij liggende

unieke) identiteit aan het dorp en vormen zo

gebieden met aan één of beide zijden

woningen en doorkijken door het lint. Kleinscha-

mede een inspiratiebron voor verdere ontwikke-

van de weg vrij liggende bebouwing. De

lige, vrij in het landschap liggende bebouwing

lingen. Diskwaliteiten daarentegen staan veelal

(doorgaande) weg met bijbehorend pro-

binnen de typologie mozaïek, is vooral te vinden

voor een ruimtelijk knelpunt of een minder aan-

fiel is veelal dominant over de bebou-

ten noorden van de Kerkstraat en aan de zuidzij-

trekkelijke beleving. Hier is ruimte voor verbete-

wing. De kappen van de bebouwing

de van de Binnenweg.

ring en dat biedt kansen in combinatie met ver-

dichtheid eerder lager dan hoger, met 2 tot 4 woningen per hectare.

nieuwing.

staan vaak loodrecht op de weg. Niet

•

komen

de 15 woningen per hectare komt.

verdichting kan een gevolg zijn van het

•

Hier

zelden is er sprake van een grote varia-

Elk van deze bebouwingstypologieën laat zich

Op basis van de ruimtelijke analyse en als nade-

tie aan bouwtypologieën;

vertalen in een zekere woningdichtheid. Op kaart

re ruimtelijke uitwerking van de in paragraaf 2.5

mozaïek:

4.4 is voor Wilp in meer detail gekeken welke

beschreven sterke en zwakke punten van Wilp,

woningdichtheden in de onderscheiden gebieden

zijn de volgende kwaliteiten en diskwaliteiten te

voorkomen. Voor dit doel zijn meerdere telgebie-

onderkennen:

kleinschalige bebouwing in het landschap met (semi)agrarische activiteiten. Door een zorgvuldige inpassing in het land-

den getekend van precies één hectare groot.

schap met hagen en houtwallen, kunnen

Hieruit volgt dat in de compacte woonmilieus

deze gebieden een aantrekkelijke over-

(rode telgebieden) dichtheden voorkomen die

gang vormen tussen dorp en buitenge-

uiteenlopen

bied;

(Bergkamp e.o.) woningen per hectare. Gemid-

contrasten die sfeer en identiteit geven

deld gaat het om circa 25 woningen per hectare.

aan

van

16

(Dijkweideweg)

tot

30

Kwaliteiten

•

de ligging op een grensvlak van landschappen. Dit leidt tot landschappelijke verschillende

buurten

binnen

het

dorp;

29



30

•

de aanwezigheid van het bos van De

historische linten, terwijl de naoorlogse

beeld, dat niet past bij deze plek. Ten

Lathmer, maar ook ten zuiden van het

bebouwing zich tussen deze linten in, goed

tweede dragen de functionele, maar niet

dorp bij Dijkweide en De Poll. Daarmee

in het geheel voegt.

ter plaatse passende, vormgeving en uitstraling van het dorpshuis niet bij aan de

heeft het dorp een heel sterke landschappelijke begrenzing, die niet alleen prettig is om te ervaren, maar die ook beleefd kan worden door de aanwezige

•

wandelpaden. Het bos vormt daarmee een aantrekkelijk uitloopgebied voor de bewoners van Wilp;

•

de dijk als symbool van de strijd met het water, maar ook als landschappelijk element dat rust en groene ruimte in het

•

een andere doorn in het oog is de voorma-

naar de oude kaarten van Wilp kijkt, ziet

lige melkfabriek. Met name de forse be-

ook dat er zeer veel groen is verdwenen.

drijfsgebouwen detoneren sterk met de

Zowel grote landschappelijke eenheden,

uistraling van de bomenlaan langs de Mo-

zoals bossen, en erfbeplanting rondom

lenallee en het tegenover gelegen land-

(historische) boerderijen;

goed De Lathmer. Aan de andere kant moet er in het dorp ook ruimte voor be-

de sterke noord-zuid gerichte hoofdstruc-

drijvigheid zijn en daarin past ook hergebruik. Daarmee krijgt deze nu onbestemde plek weer inhoud;

leid dat oost-west gerichte dwarsverbin-

slotenheid van het bos;

dingen ontbreken. Met name voor het

•

ook minder fraai is de ligging van het glas-

de herkenbaarheid van de oude histori-

langzaam verkeer zouden deze verbindin-

tuinbouwbedrijf in het dorp. Deze agrari-

sche routes. Mensen wonen in Wilp al

gen aantrekkelijk zijn;

sche functie is ´ingehaald´ door het dorp

gauw aan of nabij belangrijke ontstaansplekken van het dorp. Historische bebou-

•

en past nu minder goed in het dorpsbeeld;

deze verbindingen zouden kunnen aansluiten of worden doorgetrokken tot op De

wing en monumenten geven daaraan

•

de doorgaande routes in Wilp maken het

Lathmer. Dit landgoed is nu in ruimtelijke

dorp goed bereikbaar, maar leveren ook

zin sterk in zichzelf gekeerd, met slechts

overlast op. Er is sluipverkeer tussen De-

de locatie van de kerk en directe omge-

enkele verbindingen richting het dorp. Om

venter en de afrit aan de A1. Daarnaast

ving is binnen de gemeente Voorst een

het landgoed en de nieuwe woningbouw

leidt drukte bij Piet Zoomers tot volle we-

cultuurhistorische

Ontstaan

meer tot een onderdeel van Wilp te ma-

gen in het dorp. Dit bemoeilijkt de over-

en ontstaansgeschiedenis zijn hier nog

ken, zouden er ook meer ruimtelijke rela-

steekbaarheid van met name de Rijks-

zeer goed te aanschouwen. Dit is een

ties moeten komen;

straatweg en vermindert de verkeersvei-

extra sfeer en glans;

toplocatie.

‘thuis’ voor Wilp;

•

•

gaande historische wegen, heeft ertoe ge-

se uitzichten biedt in contrast tot de be-

•

het dorp oogt inderdaad groen, maar wie

tuur van Wilp langs de belangrijkste door-

dorp brengt en de mogelijkheid tot weid-

•

hoge kwaliteiten ter plaatse;

Diskwaliteiten

•

de kerk en directe omgeving zijn prachtige

en, als logisch gevolg eigenlijk van het

plekken, maar dit beeld wordt op twee

hiervoor genoemde, de ruime opzet van

punten in negatieve zin verstoord. Ten

het dorp dat, zelfs zonder veel openbaar

eerste geeft het parkeerterrein aan de

groen, toch heel groen oogt. Het dorp

Weerdseweg en de daarachter gelegen

heeft een grote herkenbaarheid langs de

schuren en bergingen een wat rommelig

31

ligheid. Daarnaast levert de rijksweg A1 overlast op ten aanzien van de leefbaarheid.



32

4.3

Ruimtelijk programma

De haalbare ambities uit hoofdstuk drie zijn vertaald in een concreet programma, waarvoor op de korte en lange termijn een plek in het dorp zal moeten worden gevonden. Het volgende programma wordt voorgestaan:

Wonen Wilp kent een woningbouwopgave van 230 wo-

hoofdzakelijk plaats door middel van functiever-

nog voldoende ruimte. Ook het verplaatsen of

anderingen van bestaande bebouwing. Hiermee

verbouwen van de gymzaal en het dorpshuis is

wordt een aantasting van open ruimten in het

in ruimtelijk-economisch opzicht niet noodzake-

dorp

De

lijk. Vanuit cultuurhistorisch en sociaal perspec-

Lathmer wordt gezien als inbreiding. De bebou-

tief zijn hiervoor wel argumenten te vinden. Het

wingsdichtheid op dit landgoed zal in de toe-

lijkt dan ook verstandig om voor de langere ter-

komst slechts marginaal toenemen ten opzichte

mijn rekening te houden met een herontwikke-

van de huidige situatie. Daar tegenover staat

ling van de locatie van het dorpshuis, eventueel

een versterking van de landschappelijke struc-

in samenhang met de gymzaal en de basis-

tuur en een verbetering van de ruimtelijke rela-

school. Dit om de voorzieningen, mogelijk in

ties met het dorp.

combinatie met andere functies, aan te passen

voorkomen.

Ook

woningbouw

op

ningen tot 2030. dit wordt als volgt verdeeld:

aan de eisen van die tijd.

•

175 woningen op De Lathmer;

Werken

•

55 woningen binnen Wilp;

In Wilp zal het ook in de toekomst mogelijk

Ten aanzien van de commerciële voorzieningen

moeten blijven om te wonen en te werken. Zo-

(detailhandel, banken en horeca) wordt geen

Voor De Lathmer is een verdeling naar woning-

wel kleinschalig in de vorm van bedrijvigheid als

nieuw programma voorzien. Deze voorzieningen

categorie

33-33-33

beroep aan huis, als meer grootschalig in de

zijn gunstig gelegen in het ‘dorpshart’ aan de

(bereikbaar-middelduur-duur). Voor de inbrei-

vorm van een bedrijfslocatie of mogelijk een be-

Rijksstraatweg. Het winkel- en koopgedrag van

dingslocaties geldt het algemene uitgangspunt:

drijventerrein. Zolang daarmee geen spanningen

de bestaande en nieuwe bewoners zal bepalen of

40-35-25. Dit betekent dat in Wilp de nadruk

ontstaan tussen de bedrijfsactiviteiten en het

er een toekomst is voor deze voorzieningen in

iets meer wordt gelegd op de duurdere wo-

verblijfskarakter in het dorp, kan hier de nodige

het dorp. Het koopstroomonderzoek toont aan,

ningcategorieën. Dit past bij het bijzondere

ruimte voor worden geboden. In hoofdstuk twee

dat hier nog veel is te winnen, aangezien er nu

woonmilieu

De

is al aangegeven dat in Wilp sprake is van een

nog veel koopkracht wegvloeit.

Lathmer. Een woonmilieu dat past bij de hier

ruimtebehoefte voor lokale bedrijvigheid van

aanwezige bijzondere kwaliteiten.

maximaal 1 hectare .

afgesproken

dat

wordt

van

gerealiseerd

op

Nieuwe zorgontwikkelingen van Zozijn op De Lathmer passen binnen de functie die het terrein

In lijn met het provinciale en nationale beleid,

Voorzieningen

nu en in de toekomst al heeft en zal hebben.

alsmede met het gemeentelijke beleid in de

Het programma van voorzieningen is moeilijker

Deze gebouwen kunnen in de toekomst mede

Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst, wordt in

te kwantificeren. Het algemene beleid ten aan-

een rol spelen als onderdeel van een woon-

Wilp de nadruk gelegd op inbreiding. Dit draagt

zien van de basisvoorzieningen is het zo lang

zorgzone.

bij aan een duurzaam ruimtegebruik en voor-

mogelijk handhaven hiervan. Deze hebben al

komt de aantasting van de waardevolle land-

een plek in het dorp. In de prognoses voor de

schappen rondom het dorp. Inbreiding vindt

basisschool is rekening gehouden met de nieuwe woningbouw. Het huidige gebouw biedt hiervoor

33


Verkeersstructuur in 1850




34

Groen, landschap en recreatie

Verder moeten de kansen worden aangegrepen

van nieuwe ontwikkelingen. In deze dorpsvisie

Bij alle nieuwe ontwikkelingen zal een bijdrage

om, vooral via langzaam verkeersverbindingen,

worden de wettelijke zones en contouren aange-

moeten worden geleverd aan het groen in het

verbindingen te leggen binnen en aan de randen

geven van de verschillende milieuaspecten. Deze

dorp en/of aan de landschappelijke inpassing

van het dorp die nu nog niet bestaan. Deze moe-

hebben met name een attentiewaarde. Pas bij de

ervan. In landschappelijke zin wordt daarbij

ten een onderdeel gaan vormen van lokale en

uitwerking van de dorpsvisie in concrete plan-

het volgende programma meegegeven voor de

regionale (recreatieve) netwerken.

nen, vindt nader onderzoek plaats ten aanzien van relevante milieuaspecten. Als uit dit onder-

verschillende landschapstypen die aan Wilp raken:

•

oeverwallen en stroomruggenlandschap

Het huidige wegennet in Wilp zal ook in 2030 als

(tussen Bandijk en Rijksstraatweg):

zodanig functioneren. Hierin hebben de provinci-

-

ale wegen een duidelijke doorstromingsfunctie.

bestaande karakteristiek: wegbeplantingen, knotwilgen, poelen, langs

essen,

microreliëf,

wegen,

hagen

hoogstamboom-

gaarden, solitaire bomen en IJsseldijk.

-

toe te voegen: wegbeplantingen, bomenrijen, hagen langs wegen, markante solitaire

b o me n

en

h o o g s ta m -

fruitbomen.

•

zoek blijkt dat er daadwerkelijk beperkingen gel-

Verkeer

De overige (lokale) wegen hebben een verblijfs-

den, dan zal dit leiden tot aanpassing van het plan en/of tot saneringsmaatregelen. Dit met als doel de volksgezondheid en de leefbaarheid niet in gevaar te brengen.

functie. Toekomstige herinrichtingen van deze wegen dienen aan te sluiten bij de functie die de

Kaart 4.5 vat de belangrijkste milieuaspecten, te

weg heeft.

weten geluid en geur, samen door de wettelijke

De komst van nieuwe ontsluitingswegen, en

hindercontouren aan te geven. Het betreft de

daarmee het afwaarderen van de huidige door-

geluidscontouren van de rijksweg A1, de provin-

gaande wegen in het dorp, zijn afhankelijk van

ciale wegen en bedrijvigheid, alsmede de stank-

regionale infrastructuurstudies in relatie tot het

cirkels van omliggende agrarische bedrijvigheid.

functioneren

Deze zonering geeft een maximale afstand aan,

van

de

verkeersafwikkeling

op

rijksweg A1. Op lokaal niveau is een nieuwe ont-

waarbinnen nader onderzoek noodzakelijk is.

sluiting voor Piet Zoomers richting A1 ten noor-

landgoederen en kampenlandschap (ten

den van de Molenallee een optie. Dit maakt het

Geluid

westen Rijksstraatweg):

tevens mogelijk een deel van het doorgaand ver-

Kaart 4.5 laat duidelijk zien dat het aspect geluid

keer om het dorp te leiden.

een grote rol zal spelen bij elke nieuwe ontwik-

-

bestaande karakteristiek: landgoedbossen, houtwallen, sin-

keling binnen Wilp. De contour van de verbrede

gels, wegbeplanting. Besloten ka-

rijksweg A1 ligt op 600 m ter weerszijden van

rakter en microreliëf aanwezig.

-

4.4

Uitvoerbaarheidaspecten

deze weg. Die van de Rijksstraatweg en de Molenallee kennen een contour van 200 m ter

yoe te voegen: landgoedbossen, houtwallen, singels en wegbeplantingen.

Inleiding

weerszijden van de weg. Deze contouren geven het gebied aan, waarbinnen de geluidsbelasting

De uitvoerbaarheidaspecten bestaan uit milieu-

naar verwachting hoger ligt dan 48 dB, de zoge-

kundige randvoorwaarden. Deze randvoorwaar-

naamde voorkeursgrenswaarde.

den kunnen beperkingen opleggen ten aanzien

35


Kaart 4.6: Werkelijke

geluidscontouren

(bron: Rijkswaterstaat 2005, legenda: wit= tot 50 dB(A), geel= 50-55 dB(A), et cetera (stappen van 5 dB(A))).


36

Een indicatie voor de werkelijke geluidsbelas-

bare objecten worden bijvoorbeeld woningen

partners advies, 06.104.R04, april 2006). Uit het

tingen geeft kaart 4.6. Deze kaart is opgesteld

verstaan, terwijl met beperkt kwetsbare objec-

onderzoek blijkt het volgende:

ten behoeve van de capaciteitsverbetering van

ten wordt gedoeld op bijvoorbeeld kantoren en

•

de rijksweg A1 en de gevolgen daarvan voor de

hotels.

grond voor PM10 wordt overal binnen het

directe omgeving. Hieruit blijkt dat de werkelij-

De externe veiligheid betreft zowel inrichtingen

plangebied en in de directe omgeving

ke geluidscontouren van de rijksweg inderdaad

als het vervoer van gevaarlijke stoffen. Bij in-

daarvan voldaan aan de grenswaarden uit

bijna 600 m ver reiken. De zones langs de Mo-

richtingen kan worden gedacht aan productie-

het Besluit Luchtkwaliteit 2005. Dit geldt

lenallee en de Rijksstraatweg zijn echter klei-

complexen van gevaarlijke stoffen, maar ook

voor

ner, mede door de geluidswerende functie van

aan verkooppunten van LPG.

2020) en rekenvarianten (gebruik makend

de aanliggende bebouwing.

na correctie voor de natuurlijke achter-

alle

peiljaren

(2007-2010-2015-

van CAR II, versie 5.0); Ten aanzien van de situatie in Wilp is het ver-

•

de invloed van de ontwikkelingen, die de

Bedrijvigheid

voer van gevaarlijke stoffen over rijksweg A1

vaststelling van het bestemmingsplan mo-

In het dorp komt een aantal bedrijven voor.

een aandachtspunt. Uit onderzoek van het Minis-

gelijk maakt, of de luchtkwaliteit in

Het gaat onder meer om bouwen handelsbe-

terie van Verkeer en Waterstaat (Milieu Effect

omgeving beperkt blijft tot een zeer gerin-

drijven, autobedrijven, detailhandel en een

Rapport

Beekbergen-Deventer

ge bijdrage (NO2 jaargemiddelde en PM10

glastuinbouwbedrijf. Ook rondom deze bedrij-

Oost) blijkt dat wordt voldaan aan de contouren

24-uurgemiddeld) of geen relevante bij-

ven is sprake van (theoretische) hindercontou-

van het groeps- en plaatsgebonden risico.

drage.

A1

knooppunt

de

ren. Deze zijn meestal vrij beperkt (30 m). Ook rondom het dorpshuis en de sportvelden liggen dergelijke hindercontouren (50 m).

Lucht

Samenvattend kan geconcludeerd worden dat

Ten aanzien van lucht geldt het Besluit lucht-

er, met inachtneming van de onzekerheden in de

kwaliteit. In dit besluit zijn grenswaarden opge-

onderzoeksmethode, wordt voldaan aan het Be-

Agrarische bedrijvigheid

nomen voor de concentraties van de volgende

sluit luchtkwaliteit 2005. Dit Besluit vormt dan

Rondom Wilp ligt een aantal agrarische bedrij-

luchtverontreinigende

ook geen belemmering voor ruimtelijke ontwik-

ven. Rondom de meeste van deze agrarische

(NO2), koolmonoxide (CO), fijn stof (PM10),

bedrijven liggen hindercirkels. Het gaat vaak

benzeen (C6H6), zwaveldioxide (SO2) en lood

om relatief omvangrijke hindercirkels. Door de

(Pb). De uitstoot van PM10 en NO2 zijn indicatief

grote afstand tot het dorp hebben deze cirkels

voor de luchtkwaliteit op de Nederlandse (snel)

geen invloed op het leefmilieu in het dorp.

wegen.

Externe veiligheid

Ten behoeve van de in de Dorpsvisie Wilp en

het geval van nieuwe ontwikkelingen zal bodem-

Bij het onderwerp externe veiligheid wordt on-

het toekomstige bestemmingsplan Wilp voorzie-

onderzoek moeten uitwijzen of er sprake is van

derscheid gemaakt tussen kwetsbare objecten

ne ontwikkelingen, is een onderzoek naar de

verontreinigde grond. Deze zal eerst gesaneerd

en beperkt kwetsbare objecten. Onder kwets-

luchtkwaliteit

dienen te worden voor er nieuwe ontwikkelingen

stoffen:

stikstofdioxide

kelingen (woningbouw) binnen het dorp Wilp.

Bodem Binnen Wilp zijn diverse bodemonderzoeken uitgevoerd. Een aantal verontreinigde situaties is daarbij gevonden en (gedeeltelijk) gesaneerd. In

37

uitgevoerd

(Schoonderbeek

en


Water in 1850


Water in 1900

Water in 2006

38

kunnen plaatsvinden. Dit geldt voor alle in de

de kleine zwaan, kolgans, smient, slobeend,

Kabels en leidingen

visie genoemde inbreidingslocaties.

meerkoet en grutto die het gebied benutten als

Op circa 200 m ten zuiden van het dorp Wilp ligt

overwinteringsgebied en/of rustplaats. Het ge-

een gastransportleiding. Er zijn geen hoogspan-

bied kwalificeert zich tevens omdat het behoort

ningsmasten aanwezig in de directe omgeving

tot één van de vijf belangrijkste broedgebieden

van Wilp. Langs de noordzijde van de Molenallee

dan wel pleisterplaatsen voor wilde zwaan, kwar-

ligt, vanaf het gemaal Wilp, een persleiding naar

telkoning, reuzenstern en ijsvogel. Daarnaast is

het gemaal Posterenk. Verder komen er geen

het aangewezen gebied ook van betekenis voor

belemmerende kabels en leidingen voor.

Flora- en faunaonderzoek Op grond van de Flora- en faunawet is het verboden beschermde inheemse planten op enigerlei wijze van hun groeiplaats te verwijderen, een beschermde inheemse diersoort opzettelijke te verontrusten, nesten, holen of andere vaste rust- en verblijfplaatsen van deze dieren te verstoren. Dit betekent dat bij de ontwikkeling van nieuwe woningbouwlocaties een natuurtoets zal moeten worden uitgevoerd.

een aantal andere vogelsoorten die er in behoorlijke aantallen voorkomen.

Water

In de Habitatrichtlijngebieden komen belangrijke habitattypen voor als stroomdalgras, glanshaverhooivelden, rivierfonteinkruisvegetaties, wil-

Grondwater

genvloedbossen en hardhoutooibossen. Het ge-

De kern Wilp is gelegen in drie typen bodem-

bied is van groot belang voor wateren moeras-

soorten van de hoofdklasse Rivierkleigronden.

vogels, waaronder veel grasetende ganzen en

Direct langs de dijk is een strook Kalkhoudende

Natuurbeschermingswet

eenden. Voorkomende soorten zijn: bittervoorn,

ooivaaggronden met zware zavel en lichte klei

De Natuurbeschermingswet voorziet in een Ha-

grote modderkruiper, kleine modderkruiper, ri-

aanwezig, gevolgd door een strook Kalkloze ooi-

bitattoets conform artikel 6 van de Habita-

vierdonderpad en kamsalamander.

vaaggronden met lichte zavel. Meer richting de Lathmer gaat deze grond over in Vorstvaaggron-

trichtlijn. Deze toets dient om te bepalen of voorgestane ruimtelijke ingrepen een negatieve invloed hebben op speciale beschermingszones (Natura/2000 gebieden).

De ingrepen die ruimtelijke mogelijk worden gemaakt in de Dorpsvisie Wilp betreffen ingrepen binnen de Natura-2000 gebieden. Met deze in-

den met lemig fijn zand. De grondwatertrap in al deze gebieden is VII, wat inhoudt dat de hoogste grondwaterstand dieper ligt dan 80 cm-mv en de laagste grondwaterstand lager dan 160 cm

mv

In de directe nabijheid van Wilp vallen de IJs-

grepen wordt echter niet geraakt aan de waar-

seluiterwaarden binnen het Natura-2000 ge-

den die bestaan in deze Natura-2000 gebieden.

bied. De Vogelrichtlijngebieden liggen in de

Ze maken geen deel uit van broed-, slaap- of

uiterwaarden aan beide zijden van de IJssel.

foerageergebieden van vogels die zich bevinden

De Habitatrichtlijngebieden betreft de Ravens-

in de nabij gelegen uiterwaarden. Het Habita-

waarden in de gemeente Gorssel. Beide Natu-

trichtlijngebied ligt aan de overzijde van de IJs-

ra-2000 gebieden liggen op redelijke afstand

sel (Ravenswaarden bij Gorssel) en wordt in zijn

van het dorp (500 tot 2.000 m).

kwaliteit niet geraakt door de voorgestane ruim-

Oppervlaktewater

Een speciale beschermingszone onder de Vo-

telijke ingrepen.

Open water is in Wilp schaars. Op kaart 4.7 is te

(zie ook kaart 3.6). De grondwaterstand van Wilp wordt echter sterk beïnvloed door de kwel van de IJssel. Zeker met de ontwikkelingen dicht bij de dijk dient hiermee rekening gehouden te worden.

gelrichtlijn is aangegeven vanwege het voorko-

zien dat langs de Molenallee nog net binnen de

men van drempeloverschrijdende aantallen van

kom een A-watergang loopt die afwatert naar de

39



40

Fliert. Verder bevindt zich ten noordoosten van

Riolering

Voor ontwikkelingen aan de Molenallee dient

het dorp een A-watergang, die uiteindelijk via

Al het oppervlaktewater van Wilp mondt uitein-

mogelijk het bestaande oppervlaktewater aange-

de bermsloot van de A1 uitmondt in de Fliert.

delijk uit in de Fliert. Gezien de status als SED-

past te worden, om te kunnen voldoen aan de

water maakt dit de opgave voor het reduceren

afvoer en bergingscapaciteit. Aan de zuidzijde

van riooloverstorten groter dan op regulier wa-

van de Molenallee ligt een A-watergang van het

ter. Naast een ‘gewone’ berging is dan ook een

waterschap, die mogelijk hiervoor gebruikt kan

groene berging noodzakelijk.

worden. Deze watergang voert af naar de Fliert.

richt op het in stand houden en versterken van

Uitgangspunt is dat, waar mogelijk, gebruik

Ten behoeve van de voorgestane ontwikkelingen

gezonde, veilige en veerkrachtige watersyste-

wordt gemaakt van een gescheiden stelsel, dat

is een uitgebreid geohydrologisch onderzoek uit-

men. De oranje waterkoers is naast het behoud

hemelwater scheidt van het rioolwater.

gevoerd. Bij alle ontwikkelingslocaties dient re-

Waterbeleid Wilp valt met de Fliert onder de oranje koers van het waterschap. De waterkoersen van het waterschap zijn in meer of mindere mate ge-

kening te worden gehouden met de aanleg van

ook gericht op het herstel van veerkracht van het watersysteem. Daarmee gelden voor deze koers aanvullende richtlijnen voor het gebruik van deze watersystemen.

Nieuwe ontwikkelingen Voor De Lathmer is een studie naar het oppervlaktewater uitgevoerd en dit wordt geïmplementeerd in de verdere planontwikkeling. Hierbij

De Fliert is aangewezen als water met een

richt men zich sterk op de aanwezige vijverpar-

Specifieke

tijen en een vertraagde afvoer naar de Fliert.

Ecologische

Doelstelling

(SED-

water). Dit betekent dat voor lozing op deze watergang strengere eisen gelden dan op andere wateren.

een gescheiden stelsel met noodoverloop op het gemengde rioolstelsel. Dit betekent een ophoging van de terreinen met minimaal 0,5 m en een compensatie voor de noodoverloop op het riool. De kosten die de gemeente hiervoor moet maken worden in rekening gebracht bij de ontwikkelaars.

De ontwikkelingen die geprojecteerd zijn aan de Rijksstraatweg en/of de Binnenweg zijn alle uitermate ongunstig gelegen voor de afvoer van

4.5

Ruimtelijk Structuurbeeld 2030

Zoals het er nu uitziet, blijft de Wilpse Klei voor

hemelwater. In de directe omgeving is geen op-

de korte termijn (tot 2015) gevrijwaard van

pervlaktewater aanwezig. Een verbinding leggen

Het beeld van Wilp, de beschreven ambities en

maatregelen in het kader van Ruimte voor de

naar een open water elders, zal dan gegraven

de verwerking ervan in het ruimtelijk program-

Rivier. Voor de langere termijn is dit minder

moeten worden. Een andere optie is het verpom-

ma, alsmede de ruimtelijke analyse en de uit-

zeker. Bij ontwikkelingen binnendijks dient dan

pen van een wateroverschot naar open water

voerbaarheidsaspecten. Het zijn de stenen waar-

ook rekening te worden gehouden met het mo-

elders. Een andere optie, maar wel een kunst-

op het bouwwerk van het Ruimtelijke Structuur-

gelijk vaker onderlopen van de Wilpse Klei in

matige, is het verpompen van het overschot aan

beeld 2030 voor Wilp wordt gebouwd. Bouwen in

de toekomst. Onderzocht moet worden welke

water over (of door) de dijk heen. Hiervoor is

letterlijke en figuurlijke zin kan echter niet zon-

effecten dit op de kwel en de grondwaterstan-

uiteraard toestemming nodig van het water-

der regels. Vandaar dat eerst een aantal belang-

den heeft.

schap.

rijke ruimtelijke uitgangspunten wordt geformuleerd. Dit zijn zowel uitgangspunten die gemeen-

41



42

tebreed worden gehanteerd, als uitgangspun-

tie, kwaliteit en mogelijkheden. Een dorp dat

worden toegepast op locaties waar een bijzonde-

ten die specifiek voor de Wilper situatie van

mooi is en blijft.

re woonopgave gewenst is. Daarbij valt met name te denken aan de bouw van meergezinswo-

toepassing zijn. Vervolgens wordt het Ruimtelijk Structuurbeeld 2030 gepresenteerd en toegelicht. Omdat

Stedenbouwkundige uitgangspunten Ten aanzien van stedenbouw is een algemeen

veel

ruimtelijke

ontwikkelingen

ningen voor senioren, jongeren en/of alleenstaanden. Ook kunnen er ruimtelijke aanknopingspunten zijn voor verdichting, zoals bijvoor-

tot

uitgangspunt dat bij nieuwbouw van woningen

stand komen door inbreiding in het bestaande

een woningdichtheid wordt gehanteerd, die aan-

dorp, vindt tenslotte nog een specifieke ruimte-

sluit bij de bestaande dichtheden en bebou-

lijke uitwerking plaats van de verschillende

wingstypologieën in het dorp. De kaarten 4.3 en

gebieden binnen Wilp. Voor elk van deze gebie-

4.4. leveren hiervoor de basis. Zij tonen de be-

Andere stedenbouwkundige uitgangspunten zijn:

den worden specifieke randvoorwaarden opge-

staande situatie aan, waarin door middel van

steld als kader voor verdere planvorming.

•

meerdere telgebieden referenties zijn opgesteld

voor langzaam verkeer in het gebied tus-

ten behoeve van nieuwe ontwikkelingen. Voor

sen

Ruimtelijke uitgangspunten

Wilp betekent dit dat de volgende dichtheden

straatweg;

De ruimtelijke uitgangspunten kunnen worden

worden gehanteerd binnen de verschillende be-

gezien als het Voorster keurmerk voor ruimte-

bouwingstypologieën:

lijke kwaliteit. De ambities binnen de gemeente

•

zijn hoog. Er is sinds decennia een fors woningbouwprogramma aanwezig, ook voor de kleine kernen, maar het vraagt tegelijk ook om

•

•

• •

het

dorpshart

in

combinatie

het realiseren van oost-westverbindingen Hofstraat-Binnenweg

en

de

Rijks-

het zoeken van stedenbouwkundige aan-

•

het bijdragen aan de versterking van de kernkwaliteiten ter plaatse.

•

het vergroten van het aantal oost-west lopende verbindingen binnen het dorp.

mozaïek: 2 tot 10 woningen per ha., afhankelijk van de afstand tot het dorp.

Landschappelijke uitgangspunten

solitair: 1-3 woningen per ha.

•

moeten hieraan bijdragen door ervoor te zor-

de landschappelijke uitgangspunten voor Wilp zijn de volgende:

gen dat nieuwe ontwikkelingen zich goed voe-

De genoemde dichtheden zijn maximale dichthe-

gen naast en tussen de bestaande bebouwing.

den en mede afhankelijk van de positie binnen

Dat de dorpen herkenbaar blijven. Dat steden-

het dorp. Richting het buitengebied zal de dicht-

bouwkundige en landschappelijke kwaliteiten

heid binnen de afzonderlijke gebieden afnemen.

behouden blijven en waar nodig worden ver-

schappelijke

De maximale dichtheden dienen goed aan te

sterkt. Nieuwe mogelijkheden voor wonen,

plaatse hersteld of versterkt;

sluiten bij de situatie in de directe omgeving.

werken, verkeer en voorzieningen worden zo

Binnen het compacte gebied is, zoals aangege-

aangegrepen als kans met als resultaat het

ven, incidenteel een hogere dichtheid toegestaan

dorp zoals dat was, maar met nog meer varia-

tot 30 woningen per hectare. Deze dichtheid kan

43

met

sluiting bij de bestaande bebouwing;

compact gebied tot 20 woningen per ha.

dendriehoek moeten ook voor de toekomst behouden blijven. De ruimtelijke uitgangspunten

lint: 10 tot 15 woningen per ha. naast

in

(commerciële) voorzieningen.

incidenteel 30 woningen per ha.

bedachtzaamheid en voorzichtigheid. De zo herkenbare Voorster kwaliteiten binnen de Ste-

compact: 15 tot 25 woningen per ha.

beeld

-

nieuwe ontwikkelingen worden landschappelijk ingepast;

-

-

bij inbreidingen worden de landkarakteristieken

ter

doorzichten en landschappelijke en historische structuren benadrukken



44

als integraal onderdeel van de

•

dorpsuitbreidingen;

-

structureel groen onderdeel laten

•

het behouden en beschermen van de his-

teiten, voorzieningen of detailhandel. De ambitie

torische landgoederen en buitenplaatsen;

is erop gericht om de dorpen levendig te houden

het benadrukken van het bijzondere ka-

en deze activiteiten zoveel mogelijk voor de dor-

zijn van in- en uitbreidingen;

rakter en structuur van de sociale woning-

bestaande bomenrijen herstellen

bouw tussen Binnenweg en Hofstraat.

en belangrijke nieuwe aanbren-

-

gen;

In archeologisch opzicht ligt Wilp geheel in een

doorzicht van ‘laan op De Lathmer’

gebied met een hoge archeologische verwach-

richting kolk herstellen;

tingswaarde (zie kaart 4.8). Dit heeft alles te Leeu-

maken met de eeuwenoude bewoningsgeschie-

wenberg respecteren ten noorden

denis op de stroomruggronden. Een aantal ter-

van Molenallee.

reinen is in dat opzicht zelfs belangwekkend,

landschappelijke

structuur

zoals De Lathmer, Huize Wilp en Oude Luine. De eerste twee in relatie tot de resten van middel-

Uitgangspunten cultuurhistorie De historische betekenis van Wilp, de nog herkenbare eeuwenoude structuren en de ligging op het snijvlak van contrastrijke landschappen geven identiteit aan het oude en nieuwe Wilp. Dit levert de volgende uitgangspunten op:

•

het respecteren van de vrije ligging en loop van de dijk;

• • •

•

lijk. Er is soms geen vraag van nieuwe gelijksoortige activiteiten de leeg gekomen plek op te vullen (bijvoorbeeld bij detailhandel of voorzieningen). Ook kan de gegroeide bestaande situatie in milieukundig opzicht onwenselijk zijn geworden (bijvoorbeeld bij hinderlijke bedrijfsactiviteiten). In dergelijke gevallen ligt functiewijziging voor de hand, waaraan de volgende mogelijkheden worden geboden:

•

als het gaat om stopzetten of verplaatsen van bedrijfsactiviteiten:

eeuwse kastelen en de laatste in verband met

-

sporen van prehistorische bewoning.

nieuwvestiging

van

bedrijvigheid

mogelijk in de milieucategorieën 1

Het noordwestelijke deel van Wilp (sportvelden

en 2;

en Davinofabriek) en een groot deel van De

-

Lathmer vallen in een gebied met een middelho-

verkleuring mogelijk naar detailhan-

ge verwachtingswaarde.

del en voorzieningen, mits draag-

Gezien de aan te treffen archeologische waar-

vlak aangetoond;

-

den, geldt voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelin-

als

bovenstaande

ontwikkelingen

het respecteren van de historische kern

gen in Wilp dat archeologisch vooronderzoek

geen optie zijn, dan is verkleuring

rondom de kerk;

noodzakelijk is. In gebieden met een middelhoge

mogelijk naar wonen.

het respecteren van de loop en inrichting

verwachtingswaarde is archeologische begelei-

van de historische wegen;

ding bij de bouw noodzakelijk.

het herstellen van de molenromp en om-

•

als het gaat om stopzetten of verplaatsen van voorzieningen en detailhandel:

geving;

•

pen te behouden. Dit is echter niet altijd moge-

-

nieuwvestiging mogelijk van voor-

het behouden en beschermen van de

Uitgangspunten functiewijzigingen

monumenten in het dorp;

Het komt vaak voor dat nieuwe ruimtelijke mo-

het behouden en beschermen van de

gelijkheden ontstaan in een dorp, omdat bepaal-

heid in de milieucategorieën 1 en 2

historische boerderijen in de directe om-

de activiteiten worden stopgezet of verplaatst.

en passend binnen de omgeving;

geving;

Het gaat dan meestal om bedrijfsmatige activi-

45

zieningen en detailhandel;

-

-

verkleuring mogelijk naar bedrijvig-

verkleuring mogelijk naar wonen.


Kaart 4.9: Ruimtelijk Structuurbeeld Wilp 2030


46

Ontwikkelingen tot 2015

Ruimtelijke structuur op hoofdlijnen

lieuhinderlijke bedrijvigheid (t/m categorie 3) dienen een plek te vinden op een bedrijventer-

Kaart 4.9 toont het Ruimtelijk Structuurbeeld

rein: het Davino-terrein aan de Molenallee. De in

2030 voor Wilp. Deze kaart gaat uit van het

Wonen

principe ‘inbreiding boven uitbreiding’. Door de

In de op de kaart aangegeven bebouwde kom

mogelijkheden die er bestaan om gebieden in

van Wilp is in principe inbreiding mogelijk ten

de kern te transformeren, kan het grootste

behoeve van woningbouw. Voor de periode tot

deel van het ruimtelijke programma een plek

2015 zijn de locaties waarop inbreiding plaats

Voor bedrijvigheid is het een ideale locatie om-

krijgen binnen het dorp. Ook de nieuwe woon-

kan vinden concreet aangewezen. Deze locaties

dat:

en zorgontwikkeling op De Lathmer geldt als

staan op kaart 4.10 weergegeven (zie ook tabel

•

inbreidingsprogramma.

3.1).

paragraaf 3.2.2 genoemde mogelijke bedrijfsontwikkelingen voor dit terrein zijn ruimtelijke opties waaraan ruimte kan worden geboden.

het op voldoende afstand van woongebieden ligt;

•

de infrastructuur ten behoeve van bedrij-

Een bijzondere structuur op het Ruimtelijk

Op De Lathmer zullen tot 2015 175 woningen

Structuurbeeld 2030 is de zogenaamde land-

worden gebouwd, waarvan 33% betaalbaar. Op

schapsgrens. Deze grens heeft de functie van

de overige locaties gaat het, afhankelijk van de

groene contour. Een uitbreiding van Wilp voor-

verkeer er niet voor door de kern hoeft te

planvorming, om 30 tot 55 woningen, waarvan

bij deze landschapsgrens is niet in beeld. Deze

rijden;

40% in de betaalbare categorie.

grens loopt ten noordoosten, oosten en zuiden van het dorp en zorgt daar voor een harde begrenzing van het bebouwd gebied van Wilp. Daarmee worden de grootste landschappelijke waarden in de directe omgeving van Wilp veiliggesteld.

•

•

de locatie prima bereikbaar is en bedrijfs-

de nabijheid van de rijksweg A1 het ge-

Specifiek aangeduid op het Ruimtelijk Structuur-

bied minder aantrekkelijk maakt voor wo-

beeld 2030 is het herstructureringsgebied aan de

ningbouw.

Hofstraat en de Nieuwe Weg. Dit ter indicatie dat hier mogelijk sprake is van grootschalige ingrepen in een bestaand woongebied met 40 woningen. Deze ingrepen kunnen variëren van restauratie en vernieuwing tot sloop en nieuwbouw.

Het Ruimtelijk Structuurbeeld 2030 geeft in-

Welke aanpak wordt gekozen is mede afhanke-

zicht in de ontwikkelingsrichtingen die tot 2030

lijk van de omgang met de cultuurhistorische

mogelijk zijn. Daarbij wordt een onderscheid

waarde van dit samenhangende sociale woning-

gemaakt tussen ontwikkelingen die lopen tot

bouwcluster.

circa 2015 en ontwikkelingen die een start hebben na 2015.

vigheid al aanwezig is;

Naast mogelijkheden brengen het terrein en het gebouw echter ook beperkingen met zich mee. Er zal moeten worden geïnvesteerd in aanpassingen en vernieuwingen ten behoeve van hergebruik. Hergebruik geldt als uitgangspunt. Is dit niet realiseerbaar of haalbaar, dan is sloop en nieuwbouw mogelijk. Mocht de behoefte aan bedrijfsruimte zodanig groot zijn dat de Davinolocatie niet geschikt of onvoldoende groot is, dan

Werken

wordt een uitbreiding van het bedrijventerrein in

Voor kleinschalige en niet-milieuhinderlijke be-

noordwestelijke richting voorzien.

drijvigheid is en blijft ruimte binnen de kern. De bestaande terreinen kunnen daarvoor in gebruik blijven. Nieuwe, meer grootschalige of meer mi-

47



48

Recreatie/horeca: De Kroon

behoeve van nieuwe functies, mits aan-

dorp aan de zuidzijde herkenbaar ruimte-

Een uitbreiding van recreatieve activiteiten en

sluitend bij streefbeeld;

lijk afgerond;

voorzieningen in Wilp wordt ondersteund. Lo-

•

catie café-restaurant De Kroon biedt hiertoe goede mogelijkheden in de sfeer van verblijfsrecreatie.

Gedacht

kan

worden

aan

een

•

vernieuwingen of uitbreidingen zijn van

bijheid van de kerk, is echter een bijzondere.

de belemmeringen ten aanzien van geluid,

hoge architectonische kwaliteit;

lucht en externe veiligheid zijn hier niet of

landschappelijke inpassing van gebouw-

minder aanwezig dan op andere locaties;

complex richting de dijk;

•

Bed&Breakfast of een hotel. Deze locatie in het historische hart van het dorp in de directe na-

•

het gebied draagt door zijn inrichting en ligging sterk bij aan een aantrekkelijk en leefbaar woonmilieu.

Ontwikkelingen na 2015

Aan de ontwikkeling van deze locatie worden

Het gaat hier om ontwikkelingen die op dit mo-

de volgende randvoorwaarden gesteld:

ment minder zeker zijn. Het kan zijn dat er meer

Wel zal op deze locatie de waterhuishouding een

sprake is van een wens dan een concreet pro-

aandachtspunt vormen. Ook de vrije ligging van

gramma. Ook kan het zijn dat het programma

de Bandijk vormt een belangrijke randvoorwaar-

dat voorzien is voor 2015 niet kan worden gere-

de. Gezien de gegeven bebouwingstypologie van

aliseerd. Er zijn dan alternatieve ontwikkelings-

Wilp dienen ontwikkelingen te passen binnen de

mogelijkheden nodig. Met deze doorkijk tot 2030

typologieën lint (ten westen van Binnenweg) en

wordt inzicht gegeven in deze toekomstige ont-

mozaïek (ten oosten van Binnenweg). Het gaat

wikkelingsrichtingen.

dus om relatief lage dichtheden, met name rich-

•

streefbeeld is historische bebouwingsopzet met (groene) open ruimte rondom de kerk met aan de oostzijde bebouwing in de oksels van de dijk (zoals pastorie). Aan de westzijde vormt staat de bebouwing als een poort aan weerszijden van de kerk;

•

ting de Bandijk. Hier past een semi-agrarisch

geschetst streefbeeld leidt tot twee mogelijke opties:

-

behoud

bestaande

hoofdgebouw

en daar inzetten op het maximaliseren van de gebruiksmogelijkheden;

-

dingslocaties voor woningbouw komen pas aan bod na 2015. Is echter duidelijk dat de op kaart 4.10 aangegeven woningbouwlocaties niet voor 2015 kunnen worden ontwikkeld, dan kan besloten worden tot een vervroegde herontwikkeling

verwijderen huidige hoofdgebouw

van het zuidelijke deel van de Binnenweg. De

en vervangen door nieuwbouw in

volgende argumenten pleiten voor deze inbrei-

oksel dijk ten zuiden van Weerdse-

dingsrichting:

weg.

Dit

levert

open

(groene)

ruimte direct ten zuiden van de kerk op.

•

Andere dan de op kaart 4.10 aangegeven inbrei-

•

gen. In totaal kan op de zuidelijke uitbreidingslocatie gedacht worden aan een programma van circa 50 woningen, afhankelijk van het (nog) beschikbare woningbouwprogramma. Een ruim opgezet woongebied met een dorps karakter is het eindbeeld. Een herontwikkeling van het voorzieningenclus-

het gebied vormt nu al een overgangszone. Onduidelijk is nu waar de bebouwingsrand ophoudt en waar het buitengebied

aan- en uitbouwen en bijgebouwen kun-

begint.

nen worden vernieuwd of vervangen ten

hier goed samengaan met een verdere

Nieuwe

ontwikkelingen

kunnen

landschapsversterking. Tegelijk wordt het

49

landschap met ruimte voor slechts enkele wonin-

ter is ruimtelijk al goed te overzien. Het gaat om het terrein van dorpshuis, gymzaal en basisschool. Deze voorzieningen functioneren redelijk tot goed. Het is echter niet ondenkbaar dat als gevolg van een noodzaak tot uitbreiding of een reorganisatie van voorzieningen, behoefte ont-


Kaart 4.11: Typering woonmilieus Wilp


50

staat aan een andere stedenbouwkundige in-

kansen om (sport)voorzieningen te modernise-

Deze nadere afweging vindt plaats aan de hand

vulling. Een verplaatsing van de functies ligt

ren en het voorzieningenpakket voor het dorp

van

daarbij niet voor de hand. De locatie binnen

verder te optimaliseren. Een verbeterslag is te-

plaatse. Deze verdieping werkt met een ruimte-

het dorp is goed en het geheel kan ook goed

gelijk nodig ten aanzien van het landschap. Een

lijk beeld dat op kaart 4.11 is weergegeven.

met elkaar worden geïntegreerd. Als aanvulling

landschappelijke inpassing en versterking zijn

Hierop staan de typerende woonmilieus binnen

hierop zijn andere functies mogelijk in de

hier een vereiste. De historische hoeven en om-

Wilp en de verbijzonderingen daarbinnen. Het

maatschappelijke sfeer, maar ook nieuwe wo-

liggende structuren van de Oude Leeuwenberg

verschil met kaart 4.3 (bebouwingstypologieën)

ningbouw. Beeldkwaliteit en stedenbouwkundi-

nemen hierbij een centrale plaats in. Oude bos-

is dat bij deze stedenbouwkundige verdieping

ge inpassing vragen hier om extra aandacht

percelen en hoeven worden gerestaureerd en tot

meer wordt ingezet op vormgeving en ontwikke-

gezien de ligging tegen`de historische kern

onderdeel van de planontwikkeling gemaakt.

ling. Het toont een beeld van de sferen die bij de

aan.

Daarmee zal het zoekgebied ook landschappelijk

nieuwe ontwikkelingen moeten worden nage-

goed kunnen worden ingepast.

streefd in het stedenbouwkundig ontwerp.

een

stedenbouwkundige

verdieping

ter

Kaart 4.3 blijft het kader voor het bepalen van

Het is niet ondenkbaar dat in de toekomst de ruimtelijke druk op Wilp verder toeneemt. Uit

Een ontwikkeling in het gebied ten noorden van

de woningdichtheden bij de op kaart 4.10 aan-

het eigen dorp, maar ook vanuit de gemeente

de Molenallee vraagt ook om een bijpassende

gegeven inbreidingslocaties. Kaart 4.11 is rich-

of de regio zou een beroep kunnen worden ge-

verkeersafwikkeling. Mogelijk biedt dit tevens

tinggevend voor de zuidelijke uitbreiding van het

daan op Wilp. Het zou een uitkomst kunnen

kansen voor een nieuwe ontsluiting van Piet

dorp langs de Binnenweg.

zijn van het in de toekomst te voeren ruimtelij-

Zoomers. Op basis van regionale verkeersstudies

ke beleid. In een doorkijk naar 2030 kan hier-

kan, in samenhang met deze ontwikkeling, ook

Voor elke locatie zal vervolgens een meer gede-

aan niet worden voorbijgegaan. Na eerst de

een noordelijke randweg tot de mogelijkheden

tailleerde stedenbouwkundige verkenning wor-

uitbreidingsmogelijkheden te benutten langs de

behoren.

den uitgevoerd en in beeld worden gebracht.

Binnenweg, wordt vervolgens de blik verlegd

Deze geeft inzicht in de te hanteren ruimtelijke

naar de noordkant van het dorp .Een ontwikke-

randvoorwaarden.

ling hier hangt sterk samen met het leefmilieu langs de A1. Een toekomstig schoner en stiller

4.6

Nadere ruimtelijke uitwerking Locatie De Smidse

wagenpark leidt wellicht tot meer kansen voor Voor de op kaart 4.10 gegeven inbreidingsloca-

dit gebied. In het gebied kan ruimte worden gevonden voor wonen en werken. De aanwezige sportvoorzieningen vragen op dat moment om een ruimtelijke heroverweging ten behoeve van een optimale invulling van het gebied. Dit vormt wellicht een bedreiging, maar biedt ook

51

ties, alsmede voor de in principe pas na 2015

Positie:

voorziene nieuwe woongebieden langs de Bin-

Locatie De Smidse ligt aan de Rijksstraatweg net

nenweg, vindt in deze paragraaf een nadere

ten zuiden van de kruising met de Dorpsstraat.

ruimtelijke afweging plaats. Deze afweging leidt

De locatie is niet direct aan de kruising gelegen,

tot het formuleren van ruimtelijke randvoor-

maar heeft er wel een sterke relatie mee. Het is

waarden.

een goed zichtbare en levendige plek in het dorp. Het kan als overgangsgebied worden ge-


De voormalige Rabobank


52

bij gebruik van meerdere bouwmassa’s

pelijke/dienstverlenende functie wordt ge-

sing naar de meer rustige woongebieden ten

vindt geen herhaling van vorm en bouw-

vestigd;

zuiden ervan. De bebouwing is inmiddels ge-

massa plaats;

zien van het levendige gebied rondom de krui-

sloopt.

•

•

er wordt rekening gehouden met de mo-

bebouwing bestaat uit één laag met kap.

gelijkheid van een langzaam verkeersver-

Bebouwing met een grotere afstand tot de

binding tussen Hofstraat en Rijksstraat-

Referentie

weg kent een maximale bouwhoogte van

weg;

Bij een ontwikkeling van deze locatie dient zo-

twee bouwlagen met kap (maximaal 10

wel gerefereerd te worden aan de omgeving

m.);

•

van de kruising als aan de omgeving langs de

•

Rijksstraatweg ten zuiden van deze locatie.

de

•

voor het overige gelden de gebiedsgerichte criteria voor ‘Wilp-dorpslinten’ uit de

afstand

van

de

bebouwing

Welstandsnota Voorst.

(hoofdgebouwen en overige bebouwing) tot aan de zijdelingse perceelsgrenzen be-

Locatie Rabobank

draagt minimaal 2,5 m;

Patroon Het belangrijkste kenmerk van het gebied is

•

waardige uitstraling;

eigenlijk dat het geen ruimtelijk patroon heeft. De bebouwing oogt er zeer variabel in omvang,

bebouwing heeft een kwalitatief hoog-

Positie De locatie Rabobank is gelegen aan de kruising

er is sprake van een groene inrichting

van de Rijksstraatweg met de Molenallee. Het

vorm, rooilijn en tijdsbeeld. Er is sprake van

rondom de bebouwing, waarbij elk gebouw

pand van de Rabobank staat daarbij in de rooi-

zelfstandige bouwvolumes die weinig geordend

(wat betreft beleving) zijn eigen buitenter-

lijn van de bebouwing aan de Molenallee. Op de

langs de weg staan. Wel is veelal sprake van

rein heeft;

hoek met de Rijksstraatweg is een open ruimte

parkeren vindt plaats op eigen erf, bij

gelaten, bedoeld voor parkeren.

een groene inrichting rondom de bebouwing. De hoogte van de bebouwing is wisselend, maar

hooguit

twee

bouwlagen

met

kap.

Rondom de kruising is niet zozeer sprake van

•

•

voorkeur op het achtererf;

•

een verdichting van bebouwing. De kruising heeft een rustige dorpse uitstraling. Er komen gemengde functies voor en de maat van de bebouwing is iets groter. Dit betreft vooral de

gezien de ligging in de bebouwingstypolo-

Referentie

gie lint, met als bijzonderheid de ligging

Bij een ontwikkeling van deze locatie dient zowel

bij de kruising, wordt uitgegaan van een

gerefereerd te worden aan de omgeving van de

maximale woningdichtheid van 20 wonin-

kruising als aan de omgeving langs de Rijks-

gen per ha. Gerefereerd aan de omgeving

straatweg ten noorden van deze locatie.

en de aanwezige bebouwing betekent dit

omvang en niet de hoogte van de bebouwing.

dat er ruimte is voor maximaal 12 wooneenheden. Bij een minder intensief ruimte-

Randvoorwaarden

•

gebruik door de toepassing van grondge-

geschikt voor wonen en maatschappelij-

bonden woningen, is weer ruimte voor

ke en dienstverlenende functies;

maximaal zes woningen;

•

genoemde woningaantallen zijn lager in

Patroon Aan de Rijksstraatweg is sprake van een licht verspringende rooilijn, waarin de bebouwing staat. De Molenallee kent een strakke rooilijn. De meeste bebouwing bestaat uit vrijstaande en half-vrijstaande bebouwing. Het profiel van de

het geval er op de locatie een maatschap-

53


Sociale woningbouw aan de Nieuwe Weg


54

Rijksstraatweg knijpt ten noorden van de loca-

•

parkeren vindt plaats op eigen erf;

Referentie

tie en vindt juist bij de kruising wat lucht door

•

gezien de ligging, in de bebouwingstypolo-

Het gaat om een grote locatie. Er kan dan ook

gie compact met als bijzonderheid de lig-

gerefereerd worden aan de bestaande situatie.

ging bij de kruising, wordt uitgegaan van

Het gebied kent momenteel een dichtheid van

een maximale woningdichtheid van 25 wo-

circa 27 woningen per hectare.

de terug liggende bebouwing van de bank.

Randvoorwaarden

• •

geschikt voor wonen en maatschappelij-

ningen per ha. Gerefereerd aan de omge-

ke en dienstverlenende functies;

ving en de aanwezige bebouwing betekent

Patroon

dit dat er nog ruimte is voor maximaal 15

De bebouwing staat in de rooilijn langs de weg.

woningen. Echter gezien de omvang van

Waar sprake is van rijtjeswoningen is door mid-

de locatie, de grote openbare ruimte langs

del van ruime straatprofielen en openbaar groen

de kruising, de aanwezigheid van andere

toch een luchtig stedenbouwkundig beeld neer-

functies naast woningen en het voor ogen

grond;

gezet. Bij de half-vrijstaande woningen is het

staande bouwvolume is dit een aantal te

profiel smaller. Hier dragen de doorzichten tus-

de open ruimte bij de wegkruising blijft

hoog. Er is ruimte voor maximaal 6 woon-

sen de bebouwing in en het particuliere groen

gehandhaafd;

eenheden;

rondom de woningen, bij aan het stedenbouw-

het aantal van zes woningen valt lager uit

kundige beeld. De woningen zijn in het alge-

van aangrenzende bebouwing aan de

als er op de locatie een maatschappelijke/

meen klein en sober, maar met oog voor detail-

Molenallee en de Rijksstraatweg;

dienstverlenende functie wordt gevestigd;

lering, vormgegeven. Langs de Nieuwe Weg val-

voor het overige gelden de gebiedsgerich-

len de achter de voorgevel gelegen schuren op

tie: op de Molenallee en op de Rijks-

te criteria voor ‘Wilp-dorpslinten’ uit de

als terugkerend element.

straatweg;

Welstandsnota Voorst.

woningen bestaan uit meergezinswoningen;

•

maatschappelijke functies

• •

•

•

alleen

en

dienstverlenende

mogelijk

op

begane

bebouwing ligt in of achter de rooilijn

er is sprake van een tweezijdige oriënta-

de

afstand

van

de

•

•

Randvoorwaarden

bebouwing

(hoofdgebouwen en overige bebouwing)

Herontwikkeling Hofstraat e.o.

•

tot aan de zijdelingse perceelsgrenzen bedraagt minimaal 2,5 m;

•

•

gie compact wordt uitgegaan van een maximale woningdichtheid van 25 wonin-

Positie

gen per ha.

bouwvolume is kleinschalig. Kan worden

Het betreft een vooroorlogs en vroeg-naoorlogs

opgelost door twee (geschakelde) bouw-

woongebied ten zuiden van de Dorpsstraat met

volumes te gebruiken;

woningen langs de Dorpsstraat, de Hofstraat en

risch, historisch-stedenbouwkundig en his-

bebouwing heeft maximaal twee bouwla-

de Nieuwe Weg.

torisch-bouwkundig oogpunt. Onderzoek

•

de buurt is waardevol vanuit cultuurhisto-

zal moeten uitwijzen of behoud, dan wel

gen met kap;

•


bebouwing heeft een kwalitatief hoogwaardige uitstraling;

55

sloop en nieuwbouw mogelijk is. In het geval er sprake is van sloop en nieuw-


Locatie Kruitbos aan de Binnenweg


56

•

bouw, gelden de volgende randvoor-

kruising met de Hofstraat, als aan de compacte

waarden:

bebouwing in de tegenover gelegen nieuwe

maal op een afstand van 5 m ten opzichte

vormgeving en detaillering van woningen

woonbuurt rondom de Dijkweideweg.

van de perceelgrenzen aan de Mackenzie-

•

bebouwing op het binnenterrein ligt mini-

plaats en het glastuinbouwbedrijf;

verwijst naar voormalige woningtypen;

bebouwing ligt minimaal op een afstand

•

er wordt gebouwd in een strakke rooilijn

Patroon

•

verzorgen en vorm geven aansluiting

Nu is sprake van een semi-agrarisch gebied met

van 5 m tot het aangelegen perceel aan de

verspreide bebouwing in een zeer lage dichtheid.

Rijksstraatweg;

met plan De Smidse;

•

parkeren op eigen erf en in de openbare ruimte;

•

•

Deze inbreidingslocatie heeft het karakter van een uitbreiding, waarbij een nieuwe stedenbouwkundige structuur wordt aangelegd. Deze

minimaal 3% van het voor wonen be-

structuur dient langs de Binnenweg aan te slui-

doelde oppervlak (woningen en bijbeho-

ten bij het patroon van vrijstaande en half-

rende tuinen en erven) wordt ingericht

vrijstaande bebouwing langs de Binnenweg, met

ten behoeve van speelvoorzieningen;

een zeker organisch karakter in de zin van een

voor het overige gelden de gebiedsge-

minder planmatige rooilijn en een groene omlijs-

richte

‘Wilp-naoorlogse

ting. Op het hierachter gelegen terrein is een

Welstandsnota

meer planmatige invulling mogelijk met een mix

criteria

woongebieden’

voor uit

de

•

•

vrijhouden doorzicht naar Rijksstraatweg;

•

er wordt ruimte gereserveerd voor een mogelijk toekomstige verkeersontsluiting richting glastuinbouwbedrijf en een langzaam verkeersverbinding richting Mackenzieplaats aan de westzijde van het plangebied;

•

de oppervlak (woningen en bijbehorende tuinen en erven) wordt ingericht ten be-

van rijwoningen en half-vrijstaande woningen.

Voorst.

Randvoorwaarden

Locatie Kruitbos

•

hoeve van speelvoorzieningen;

•

De locatie Kruitbos ligt aan de Binnenweg net

•

wen) tot aan de zijdelingse perceelsgren-

ten zuiden van de kruising met de Hofstraat. Het betreft nu een semi-agrarisch perceel met

•

een verspringende rooilijn op minimaal

gen tegenover de nieuwste woonbuurt aan de

5 m afstand tot de weg;

•

Referentie Bij een ontwikkeling van deze locatie dient zowel gerefereerd te worden aan de lintbebou-

•

re weg minimaal 5 m;

•

aan de Binnenweg staat de bebouwing in

woning en een weitje/boomgaard. Het is geleBinnenweg en de Dijkweideweg.

zen minimaal 2,5 m en tot aan de openba-

bebouwing langs de Binnenweg kent een individuele architectuur;

aan de Binnenweg bedraagt de afstand van de bebouwing (hoofd– en bijgebou-

langs de Binnenweg vrijstaande bebouwing, georiënteerd op de Binnenweg;

Positie

minimaal 3% van het voor wonen bedoel-

parkeren vindt plaats op eigen erf en langs de weg op het binnenterrein;

•

gezien de ligging in de bebouwingstypologie compact op de rand van de typologie

bebouwing aan de Binnenweg bestaat uit

´lint´, wordt uitgegaan van een woning-

één tot anderhalve bouwlaag met kap;

dichtheid van 15-25 woningen per ha. Ge-

bebouwing bestaat uit één en twee bouw-

refereerd aan de omgeving en de al aan-

lagen met kap;

wezige bebouwing betekent dit, dat er nog ruimte is voor maximaal 10 woningen;

wing langs de Binnenweg ten noorden van de

57


Langs de Binnenweg bij het glastuinbouwbedrijf


58

•

voor het overige gelden ten aanzien van

noord naar zuid moeten aflopen in relatie met de

wing langs de Binnenweg en Rijksstraatweg en

bebouwing langs de Binnenweg de ge-

afstand tot het dorpscentrum. Waar het gebied

daar tussen in. Een oost-west gerichte bebou-

biedsgerichte

‘Wilp–

grenst aan de Rijksstraatweg en de Binnenweg

wingsrand maakt ter hoogte van het glastuin-

dorpslinten’ en voor de overige bebou-

vormt de bestaande bebouwing langs deze linten

bouwbedrijf een verbinding tussen Rijksstraat-

wing de criteria voor ‘Wilp-naoorlogse

de referentie. Voor de hiertussen gelegen gebie-

weg en Binnenweg en sluit daarmee de meer

woongebieden’

den vormen de planmatig ontwikkelde gebieden

compacte bebouwing van het dorp af van het

binnen Wilp een referentie

semi-agrarische gebied ten zuiden hiervan. Dit

criteria

uit

de

voor

Welstandsnota

Voorst.

laatste gebied blijft in zijn structuur gehandStedenbouwkundige structuur

Ontwikkeling Binnenweg

Het gebied toont ruimtelijk gezien een ladderstructuur met de Binnenweg en Rijksstraatweg

Positie Dit betreft het gebied tussen Binnenweg en Rijksstraatweg ten zuiden van de locatie Kruitbos. Onder meer het glastuinbouwbedrijf en de molenstomp maken deel uit van dit gebied. Een mogelijke ontwikkeling van dit gebied komt pas na 2015 in beeld, met uitzondering van het perceel van de molenstomp dat al voor 2015

voor

herontwikkeling

in

aanmerking

komt. De plannen voor deze locatie moeten echter wel aansluiten op de ontwikkelingsmo-

als stijlen en met name doorlopende groenstructuren als sporten. Het beeld binnen dit gebied is divers. Langs de Binnenweg is sprake van een (semi-)agrarisch landschap met slechts enkele woningen en boerderijen. Langs de Rijksstraatweg staan, zowel herkenbaar in de rooilijn

haafd. Wel is er op enkele plaatsen inbreiding in het bestaande lint mogelijk. De groene ruimte daartussen blijft echter bestaan. Daarmee komt ook de molenstomp in een groene ruimte te staan. Bij deze molen is wel kleinschalige bebouwing mogelijk als onderdeel van de molen zelf. Verder is hier een langzaam-verkeersverbinding gedacht tussen Rijksstraatweg en Binnenweg en richting de nieuwbouw ten noorden ervan.

staande, vrijstaande en half-vrijstaande woningen, als op ruime groene percelen staande wo-

Randvoorwaarden

ningen, agrarische bedrijven in de vorm van een

•

glastuinbouwbedrijf en een garage.

weg en de Rijksstraatweg;

•

gelijkheden van de omliggende terreinen.

bebouwing is vrijstaand langs de Binnenbebouwing staat in een afwisselende rooi-

Is duidelijk geworden dat de op kaart 4.10

Visie

lijn, maar minstens op 5 m van de Binnen-

aangegeven

voor

De visie op een ontwikkeling van het gebied gaat

weg of Rijksstraatweg;

2015 kunnen worden ontwikkeld, dan kan be-

uit van het behouden van de kwaliteiten van het

sloten worden tot een vervroegde herontwikke-

gebied. Belangrijke kwaliteiten zijn de semi-

ling van het zuidelijke deel van de Binnenweg.

agrarische groene ruimten achter de woningen

woningbouwlocaties

niet

en rondom de molenstomp.

•

maal twee bouwlagen met kap;

•

Bij een ontwikkeling van het gebied dient gerefereerd te worden aan een bebouwingsmilieu, dat wat betreft dichtheid aansluit bij de typologie ‘lint’. De bebouwingsdichtheid zal van

59

ten vinden vanuit de bestaande bebouwing, dus vanaf de noordzijde. Tot en met het terrein van het glastuinbouwbedrijf zijn er mogelijkheden voor een uitbreiding van het dorp met bebou-

bebouwing langs de Binnenweg heeft een hoogte van maximaal 1,5 bouwlaag met

Een ontwikkeling van dit gebied zou plaats moe-

Referentie

bebouwing heeft een hoogte van maxi-

kap;

•

grotere bouwvolumes (twee bouwlagen met kap) langs de Rijksstraatweg staan op grotere afstand van de weg;


Locatie

Geluid

Lucht

Externe

Bodem

Flora en fauna

Archeologie/ cultuurhistorie

x

x

Water

Veiligheid De Lathmer

x

Hofstraat e.o.

x

x

x

De Smidse

x

x

x

x

Rabobank

x

x

x

x

Kruitbos

Binnenweg

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Tabel 4.1: Uitvoerbaarheidsaspecten inbreiding.


60

•


2030 blijft daarbij echter buiten beschouwing.

(hoofdgebouwen en overige bebouwing)

gie compact, op de rand van de typologie

Dit zal mogelijk in een actualisatie van het be-

aan de Binnenweg en de Rijksstraatweg

´lint´, wordt uitgegaan van een woning-

stemmingsplan over 10 jaar een rol spelen.

tot aan de zijdelingse perceelsgrenzen

dichtheid van 15-25 woningen per ha.;

de

afstand

van

de

bebouwing

bedraagt minimaal 2,5 m;

•

•

minimaal 3% van het voor wonen bedoel-

Deze vertaling van het ruimtelijke programma

er worden langzaam verkeersverbindin-

de oppervlak (woningen en bijbehorende

uit de Dorpsvisie bestaat feitelijk uit twee aspec-

gen tussen Binnenweg en Rijksstraatweg

tuinen en erven) wordt ingericht ten be-

ten:

gerealiseerd: één ter hoogte van de mo-

hoeve van speelvoorzieningen;

a.

•

lenstomp in aansluiting op het pad op De

•

Lathmer en één ter hoogte van het huidi-

wikkelingen;

er wordt een begeleidend beeldkwaliteitsplan opgesteld.

b.

ge glastuinbouwbedrijf;

•

Kruitbos;

•

•

Toets uitvoerbaarheid In tabel 4.1 staan de verschillende onderzoeks-

De eerste betreft het bestemmen van de concre-

aspecten betreffende milieu, archeologie en wa-

te gebieden waar nieuwe ontwikkelingen of func-

het binnengebied wordt primair ontsloten

ter vermeld, die gerelateerd zijn aan genoemde

tieveranderingen

voor gemotoriseerd verkeer via de Bin-

inbreidingslocaties. Hierin is aangegeven welke

ontwikkeling wordt daarmee mogelijk gemaakt.

nenweg. Daarbij wordt aangesloten op

van deze aspecten hoogst waarschijnlijk de

In het tweede geval is er sprake van het aanpas-

de ontsluiting van de locatie Kruitbos;

meeste aandacht zal vragen bij de inrichting van

sen van het plan aan de maatschappelijke ont-

geen doorgaande verbinding voor gemo-

de desbetreffende locatie.

wikkelingen. Dit betreft bijvoorbeeld het bieden

plaatsvinden.

De

gewenste

toriseerd verkeer tussen Binnenweg en

van ruimere bebouwingsmogelijkheden of het

Rijksstraatweg;

meer ruimte geven voor beroepen aan huis om

aan de molen kan eventueel een kleine

4.7

Relatie met het bestemmingsplan

uitbouw gerealiseerd worden met een hoogte van één bouwlaag met kap, rekening houdend met de cultuurhistorische en bouwhistorische kwaliteiten van de molen;

•

het bieden van ruimere gebruiksmogelijkheden.

stedenbouwkundig sluit het plan aan op de woningbouwontwikkeling op de locatie

•

het bestemmen van ruimtelijk nieuwe ont-

Het bestemmingsplan regelt functie en gebruik van een gebied en de bebouwing daarbinnen voor de komende 10 jaar. Het is ook het enige plan dat juridisch bindend is en dus ook werke-

rondom de molen is sprake van een vrije

lijk ruimtelijke consequenties heeft. Een nieuw

ruimte van minimaal 10 m met uitzonde-

bestemmingsplan voor Wilp regelt dus wat tot

ring van één losstaand molengerelateerd

circa 2015 ruimtelijk mogelijk is in het dorp. Het

gebouw;

voorgestane ruimtelijke structuurbeeld in deze

zo de levendigheid en leefbaarheid in het dorp te stimuleren. Uit de dorpsvisie zal concreet aan de volgende ruimtelijke ontwikkelingen in het bestemmingsplan aandacht worden besteed:

•

de in tabel 3.1 genoemde inbreidingslocaties;

•

recreatieve

ontwikkeling

van

café-

restaurant De Kroon;

dorpsvisie zal dan ook een vertaling moeten krijgen in het bestemmingsplan. De doorkijk tot

61



62

•

het omzetten van het Davino-terrein tot

functie (veelal wonen) toegestaan met in

bedrijventerrein en uitbreiding van het

acht name van wijzigingsregels.

terrein in noordwestelijke richting;

•

het bieden van mogelijkheden voor een

Waar nodig en mogelijk zullen nieuwe ontwikke-

beroep aan huis.

lingen al via de versnelde vrijstellingsprocedure ex artikel 19 lid 2 WRO worden opgestart op ba-

Verder zal zoveel mogelijk worden aangesloten

sis van de voorliggende dorpsvisie Wilp.

bij de bestaande rechten en mogelijkheden van het bestaande bestemmingsplan. Dit regelt

Van hetgeen in het Ruimtelijk Structuurbeeld is

naast de woongebieden ook al veel van de be-

aangegeven, wordt niet meegenomen in het be-

drijvigheid en detailhandel in het dorp.

stemmingsplan:

De wijze waarop met name de nieuwe ontwik-

•

ontwikkelingen op De Lathmer;

kelingen in het bestemmingsplan Wilp worden

•

de zuidelijke uitbreiding van het woonge-

bestemd, is afhankelijk van de mate van con-

bied langs de Binnenweg (met uitzonde-

creetheid. Er zijn drie manieren waarop deze

ring van de locatie molenstomp);

ontwikkelingen kunnen worden meegenomen:

•

gedetailleerd:

de herontwikkeling van het voorzieningencluster;

het bouwplan met verkaveling wordt als zodanig bestemd;

•

• •

het nieuwe noordelijke zoekgebied voor wonen, werken en sport.

als uit te werken bestemming:

Het terrein van De Lathmer valt buiten de

het bouwinitiatief is nog onvoldoende

plangrens van het bestemmingsplan Wilp. De

concreet, maar wordt haalbaar geacht.

overige ontwikkelingen spelen niet op de korte

In de bestemming worden de belangrijk-

termijn en/of zijn nog te weinig concreet.

ste randvoorwaarden meegegeven. Het verplichte uitwerkingsplan zal later het bouwplan tonen met in acht name van de randvoorwaarden;

•

als wijzigingsbevoegdheid: ook nu is het bouwinitiatief nog weinig concreet.

De

bestaande

bestemming

blijft gehandhaafd, maar in de toekomst wordt een wijziging naar een andere

63


Colofon

Opdrachtgever: Gemeente Voorst Contactpersoon: Mevrouw drs. P. Dekker—Klein Overeem Dorpsvisie Wilp BügelHajema Adviseurs Projectleiding: De heer drs. R. Raat BügelHajema Adviseurs Supervisie: De heer ir. J.A. van den Berg

BügelHajema Adviseurs bv Bureau voor Ruimtelijke Ordening en Milieu BNSP Utrechtseweg 7 Postbus 2153 3800 CD Amersfoort Telefoon (033) 465 65 45 Telefax (033) 461 14 11 www.bugelhajema.nl E-mail: [email protected]

D O R P S V I S I E W I L P

Recommend Documents