Cyberpesten en andere internetgevaren
Gerard Gielen KHLim dept SAW
Wie heeft er thuis een computer ? Wie heeft er een computer (laptop) op zijn eigen kamer? Wie heeft er thuis internet? Wie heeft er een GSM waarmee je ook filmpjes kan opnemen Wie heeft er een profiel op MSN? Wie heeft er een profiel op Netlog Wie heeft er een profiel op Facebook Wie heeft er een Twitter account Wie heeft er al ooit een filmpje of foto gemaakt met zijn GSM van iemand en dat op internet gezet?
Wat vind je een groot voordeel van internet? Wat vind je leuk aan internet?
Wat vind je een groot nadeel van internet? Wat ergert je op internet?
Wie kan er één ganse week zonder op internet geweest te zijn?
Enkele situaties : kies Pesten Ik weet het niet zeker Deze situatie is ok Dit is alleen maar plagen
Tijdens de speeltijd hebben Thomas en Ruben zich een kriek gelachen. Heel stilletjes zijn ze de jongenstoiletten ingeslopen. Ruben heeft Thomas een zetje gegeven zodat deze over de deur van het toilet waar Stijn opzat, kon kijken. Snel heeft Thomas met zijn gsm ook een foto gemaakt van de verschrikt kijkende Stijn. Thomas stuurt de foto onmiddellijk met zijn gsm naar zijn Facebookprofiel en tagt Stijn in de foto. Iedereen van de klas kan ‘s avonds Stijn met zijn broek af op toilet zien zitten.
Jolien en Emma zijn beste vriendinnen. Of beter… waren beste vriendinnen. Want sinds Emma met Jolien haar lief gaan lopen is, is het oorlog tussen die twee. Jolien zint op wraak. Toen ze nog beste vriendinnen waren, heeft Emma haar eens haar paswoord toevertrouwd. ‘Bono’… pfff… de naam van haar hond. Dat had Jolien zelfs zelf kunnen verzinnen. Jolien logt met het paswoord Bono in op de e-mailaccount van Emma. Ze schrijft een e-mail naar Emma’s lief waarin ze hem zegt dat hun relatie voorbij is. Ze somt een hele lijst van zijn slechte kwaliteiten op en vertelt dat ze hem nooit graag gezien heeft. Getekend: Emma. Dat zal haar leren !
Justine, de vriendin van Marie, heeft foto’s op internet gezet van een feestje waar ze samen naartoe geweest zijn. Op sommige foto’s staat Marie met haar ogen half toe of moest ze net niezen. Marie vindt het niet leuk dat Justine deze foto’s online zet. Ze heeft Justine al een paar keer gevraagd om ze weg te doen. Justine neemt Marie niet serieus en doet niet wat ze vraagt.
Michiel is, om het zacht uit te drukken, niet bij de magerste jongens van de klas. Hij eet gewoon te graag en sport niet graag. Maar hij kan er tegen dat ze hem af en toe een beetje plagen met zijn te dik zijn. Sarah krijgt van haar nichtje een grappige foto doorgestuurd van een dikke pinguïn die op zijn rug gevallen is en niet meer recht geraakt. De foto doet haar aan Michiel denken. Ze drukt op Forward en zendt de foto naar haar klasgenoten, met als onderwerp ‘wat er zou gebeuren als Michiel omvalt...’.
De nieuwe lerares biologie, mevrouw Hendrickx, is echt een trut volgens de leerlingen. Ze is superstreng. Je mag in de klas geen kik geven of je krijgt al strafstudie. Haar examens en toetsen zijn veel te moeilijk en er zijn veel onvoldoendes. Iemand van de klas heeft op Facebook een fanpagina ‘Hendrickx de biokip’ aangemaakt. Op het profiel staan bewerkte foto’s van mevrouw Hendrickx en een filmpje waarin iemand haar nadoet. Iedereen van de school heeft een uitnodiging gekregen om fan te worden van deze pagina. Mevrouw Hendrickx weet van niets maar op school loopt iedereen te lachen. De pagina wordt massaal verspreid.
Amber heeft op de speelplaats de brooddoos van Charlotte afgenomen. Ze gooit hem naar Julie, die hem dan weer doorspeelt naar Kevin. Gedurende zeker 5 minuten wordt de brooddoos van de ene naar de andere gegooid. En Charlotte maar heen en weer lopen om te proberen de brooddoos terug te pakken te krijgen. Kevin heeft het hele gebeuren gefilmd met zijn gsm. ’s Avonds mailt hij het filmpje door naar Amber, Charlotte en Julie. Die moeten er allemaal flink mee lachen.
Mieke heeft op de facebookpagina van Elke gepost zodat iedereen dat kan lezen : Deze gekke meid is morgen jarig. Als je haar ziet op school geef haar dan 3 dikke natte kussen.
Julie en Robin zijn echt smoorverliefd. Om de boel wat pikanter te maken, neemt Julie met haar gsm een uitdagende foto van zichzelf in bikini en sms’t die naar Robin. Robin is erg onder de indruk. Hij wist dat hij een knappe vriendin had, maar op deze foto is ze echt net een fotomodel ! Hij is best trots en om wat te pronken met zijn knappe vriendin, stuurt hij de foto door naar vier van zijn beste vrienden. Deze sturen de foto op hun beurt door naar de hele klas en ‘s anderendaags heeft iedereen van de klas Julie haar gezien terwijl ze uitdagend in bikini poseert.
Julie en Ilke hebben al enkele weken vlammende ruzie. Julie besluit Ilke eens goed terug te pakken en maakt op Facebook een fanpagina voor ‘Ilke het kalf’ aan. Ze plaatst een superlelijke foto van Ilke als profielfoto en stuurt vriendschapsverzoeken naar iedereen die ze kent.
Jana heeft een supergrappige website gevonden. Je kan er iemands foto posten en de mensen laten stemmen hoe lelijk ze die persoon vinden. Jana heeft een foto van haar lerares gevonden op de website van het zangkoor waar de juf aan meedoet en die op die site gezet en vraagt iedereen van de klas via mail om daar op te stemmen. Iemand nodigt de lerares via een anonieme sms uit om zelf eens te gaan kijken en die verschiet zich een bult.
Jens krijgt via een vriend een bewerkte foto van een klasgenoot toegestuurd. Haar gezicht en hoofd ziet er nu echt uit als een varkenskop. Hij kan hier eigenlijk niet mee lachen, maar stuurt de foto toch door naar andere klasgenoten.
Tijdens de middagpauze stapt Stien op Kirsten af. Of zij het gsm-nummer van Jessy heeft. Kirsten weet dat Stien en Jessy niet de beste vrienden zijn en vraagt zich af wat Stien met het gsm-nummer zal aanvangen. Maar ze geeft het toch door.
Jordy is vandaag op de speelplaats uitgegleden op een ijsplek en superhard op zijn gezicht gevallen. Hij had zich best wel pijn gedaan maar tegelijkertijd was het heel erg grappig op te zien. ’s Avonds krijgt Jordy in zijn mailbox een filmpje van datzelfde voorval van een klasgenoot die dat gefilmd heeft. Hij had het enkel naar Jordy gestuurd om hem te tonen hoe stom hij was geweest.
Michaël werd op school vaak door de andere jongens geplaagd. Op een dag had David had bij Michaël zijn broek heel fel opgetrokken zodat die helemaal tussen zijn billen kwam te zitten en had hem dan met zijn broek opgetild zodat hij voorover viel. Ondertussen nam Bram de beelden op met zijn GSM en plaatste het filmpje op Youtube en maakte dan een verwijzing op Facebook. ‘s Avond kon iedereen het grappige voorval op internet zien. Iedereen moest er flink om lachen maar Michaël schaamde zich verschrikkelijk. Hij durfde er niets van zeggen thuis maar zijn moeder had door dat er iets was en de beelden ontdekt. Ze ging ze naar de directie van de school om dit aan te klagen.
Hans, die Pieter kent van op de bus, heeft al enkele keren een stomme reactie gegeven op een foto die op Pieter z’n profiel staat. Pieter heeft geen enkele keer gereageerd op hetgeen Hans schreef en heeft telkens zijn reactie verwijderd. Wanneer Hans merkt dat zijn reacties geen effect hebben, reageert hij op een foto waar Pieter samen met een vriend opstaat. Hij zegt dat z’n vriend ongelooflijk lelijk is en dat ze bij elkaar passen.
PLAGEN - Onschuldig
- Gelijke machtsverhouding - Wisselend slachtoffer - 1 tegen 1 - Geplaagde blijft in groep - Weinig nadelige gevolgen - Vlug vergeten
(CYBER)PESTEN - Met voorbedachte rade - Ongelijke macht - Hetzelfde slachtoffer - Groep tegen individu - Isolatie van slachtoffer - Zware gevolgen - Moeilijk herstel
Wat is cyberpesten Pesten via de nieuwe digitale communicatietechnologieën zoals internet en GSM
Enkele vormen GSM : sms/filmpjes opnemen/anoniem bellen via website Haatwebsite Messenger : via nicknames Foute blog aanmaken over iemand Haat/roddels verspreiden in chat Email : anoniem verzenden, dreigen,.. Foto’s manipuleren en op net zetten (vb dik, naakt, enz.) Vertrouwelijke info verspreiden : vb persoonlijke foto’s, filmpjes opgenomen via msn Email of contactgegevens aanmelden op pornosites Enz. GSM nummer doorgeven
Wat is het verschil tussen beide a) Ik word op de speelplaats vaak gepest. Elke dag vinden ze wel iets om me te pesten. Gelukkig weet ik wie me pest. Ik kan dan de hulp van de meester of de juf inroepen. b) Ik krijg de laatste tijd veel e-mails en sms’jes van iemand die mij voortdurend wil bedreigen en chanteren. Wie zit er achter deze e-mails en sms’jes? Ik word er nog eens gek van. Wie kan ik vertrouwen en wie niet? Wat moet ik doen?
a) Volgens mij is er geen verschil. Ik ken in beide gevallen de daders en toeschouwers. b) Bij het pesten op de speelplaats ken ik duidelijk de dader of daders. c) Bij cyberpesten blijven de daders meestal onbekend. d) Bij cyberpesten gebruiken de daders alle moderne middelen om zichzelf te verbergen en mij te raken. e) Bij cyberpesten kan ik gemakkelijker mijn ouders en leerkrachten inschakelen
Vergelijking met klassiek pesten Ongelijke strijd tussen dader en slachtoffer Verschil : impact is groter (harder, minder controle) Pesten is altijd aanwezig : school, thuis, eigen kamer, … anoniem (dader voelt zich veilig, weinig drempelvrees) directer en brutaler ( geen fysieke aanwezigheid dus pester voelt zich niet geremd) verregaande consequenties vb naaktfoto’s uit omkleedruimtes op internet…niet meer te stoppen machtspositie omdat men veel meer van computer afweet Anderen vinden het grappig. Men weet niet wat de grens is tussen plagen en cyberpesten.
Via games Iemands paswoord stelen: spelen in naam van iemand anders en ervoor zorgen dat hij of zij verliest. 'Verworvenheden' stelen : ervoor zorgen dat iemand's avatar (het virtuele personage in een game) niet meer zo sterk is
Ander ‘vals’ profiel aanmaken
Filmpjes op YOUTUBE
Anoniem emails versturen van een welk bekend adres zodat het echt lijkt dat het van betrokkene komt.
Dit is een nepbericht !!!! Als voorbeeld opgesteld door www.cyberpesten.be
Leraars pesten Zelfs lkrn vinden zich er op terug
Jongeren zijn zelf slordig door allerlei foto’s en persoonlijke gegevens op internet te plaatsen www.Sugababes.nl, www.Superdudes.nl.,www.hyves.nl, www.funkybabes.nl www.happygirls.nl, www.myspace.com of voor Vlaanderen http://www.lnm.eu/ www.LookNmeet.be , http://spaces.live.com (voorheen www.spaces.msn.com http://www.facebook.com http://www.netlog.com
GVA 5/12/2009
Op vraag van de Commissie voor Cultuur, Jeugd, Media en Sport van het Vlaams Parlement deed de Universiteit Antwerpen in opdracht van het VIWTA (Vlaams Instituut voor Wetenschappelijk en Technologisch Aspectenonderzoek) een onderzoek naar cyberpesten bij 2052 jongeren in Vlaanderen. De resultaten werden april 2006 bekendgemaakt
Volgens hoeveel % van de Vlaamse jongeren tussen 10 en 18 j. is cyberpesten gemakkelijker dan pesten in het echt ? Volgens 25% Volgens 54% Volgens 67% Volgens 86%
Hoeveel % van de Vlaamse jongeren tussen 10 en 18j. denkt dat je niet zo makkelijk gestraft kan worden voor iets wat je op internet deed
21% 38% 63% 79%
Hoeveel % van de ondervraagde jongeren vindt cyberpesten laf. 18% 56% 67% 86%
Hoeveel jongeren zeggen dat ze al gecyberpest werden. Eén op 10 Drie op 10 Zes op 10 Acht op 10
Hoeveel jongeren geven toe dat ze al iemand gecyberpest hebben ? Een op tien Twee op tien Vier op tien Zes op tien
De Standaard 02/12/2011
Hoeveel jongeren geven toe dat ze al getuige waren van cyberpesten van iemand ? Een op tien Twee op tien Drie op tien Vijf op tien
Hoeveel % van de pestkoppen cyberpesten anoniem of doen inspanningen om anoniem te blijven ? 35% 55% 75% 90%
Waar of vals ? Cyberpesten komt het meest voor in de leeftijdscategorie van de 15 jarigen ? Waar Jongens zijn het meest het slachtoffer van cyberpesten. Vals. Meisjes cyberpesten meer en zijn meer het slachtoffer (relationele agressie)
Waar of vals ? Slachtoffers van cyberpesterijen zijn vaker ook slachtoffer van klassieke pesterijen, en dader of bijstaander van cyberpesterijen. Waar Ze hebben minder vrienden en zijn meer afhankelijk van het internet. Waar
Waar of vals ? Twee derde van hen heeft aan iemand verteld dat ze gepest werden via internet of gsm. Vals, slechts de helft vertelde het. Het stellen van risicogedrag (b.v. persoonlijke informatie op het internet plaatsen, het eigen paswoord doorvertellen aan een vriend of vriendin) verhoogt de kans om het slachtoffer te worden van specifieke cyberpestvormen. Waar
Waar of vals ? Iedereen die voorzichtig is kan geen slachtoffer worden van cyberpesten ? Vals :Jongeren die erg voorzichtig zijn kunnen vaak ook niet verhinderen dat ze het slachtoffer worden: -ze worden met GSM gefilmd -iemand maakt van hen een pestwebsite -… enz.
Enkele algemene afspraken Je mag een foto van iemand niet zomaar op internet zetten of doorsturen. Je moet eerst de toestemming vragen aan de persoon. Dit noemt men portretrecht. Je mag ook geen mensen pesten of belachelijk maken door bijvoorbeeld iemands hoofd op een naaktfoto te plakken. Dit pesten via het internet noemt men cyberpesten en is strafbaar. Je kan daar voor de jeugdrechter moeten verschijnen.
Het internet biedt veel leuke mogelijkheden, maar je moet ook nadenken over de gevolgen van je gedrag voor andere mensen. Zo kan een klein grapje op internet grote proporties aannemen, want je kan de foto nooit meer écht offline halen vb foto van iemand op toilet met de broek af.
Word je gecyberpest ? vertel het onmiddellijk aan een volwassene die je vertrouwt, bijvoorbeeld aan je ouders of een leraar. Bewaar je mails of chatgesprekken of maak een kopie van de website waar je foto op staat. Zo heb je bewijsmateriaal waarmee de dader opgespoord kan worden.
Alles wat je op je profiel zet, kan door iedereen bekeken worden. En ook mensen die je niet kent, kunnen zo dingen over je te weten komen. En zij kunnen met deze informatie doen wat ze willen. Denk dus goed na over wat je wel of niet over jezelf vertelt op internet. Er is natuurlijk niets mis mee om wat over jezelf te vertellen: over je hobby’s of interesses bijvoorbeeld. Maar let op met persoonlijke gegevens (zoals je naam of woonplaats).
Natuurlijk mag je leuke foto’s tonen aan je vrienden, maar het doorsturen van foto’s via internet is altijd een beetje riskant. Je weet nooit wat de ander met je foto’s zal doen: hij/zij kan ze bewerken of ze op internet plaatsen. Denk dus goed na over welke foto’s je deelt met anderen en zeker als het foto’s zijn waar ook anderen op staan die je niet hebt gevraagd of de foto’s verspreid mogen worden.
Voer nooit in publieke forums je persoonlijke informatie in : dit is informatie die anderen in staat zou stellen om je te identificeren in reëel leven, bijvoorbeeld naam, adres, telefoonnummer, sportteam, de school waar je zit, of links naar een eigen profielpagina op internet.
Let ook op met foto’s die verraden wie je bent, waar je school loopt, enz. Deel foto’s enkel met vrienden : ECHTE VRIENDEN ……wantrouw eigenlijk altijd iedereen een beetje…(jammer genoeg)
Een webcam is gevaarlijk. Een webcam is een camera. Je kan er niet alleen elkaar mee zien, maar de ander kan er ook foto’s en filmpjes mee maken en opslaan zonder dat je het weet. En deze beelden kan de ander daarna bewerken of op internet zetten. Doe voor de webcam dus nooit dingen, die je voor een groot publiek ook niet zou doen
Hoewel het leuk lijkt om nieuwe mensen online te ontmoeten, mag je nooit teveel vertrouwen geven aan vreemde personen en ze zeker niet op dezelfde manier bekijken als vrienden die je ontmoet in het werkelijke leven. (alle facebookvrienden ook echte vrienden ???????) Soms beetje meer ‘defrienden’ Grootste aantal vrienden is niet de must !
Online gaan zonder je persoonlijke gegevens bekend te maken, betekent niet dat je werkelijk onbekend blijft. Er blijven altijd manieren die personen online gebruiken om je identiteit te achterhalen
Houd je paswoord strikt geheim en deel het niet met anderen. Kies ook geen paswoord dat gemakkelijk te achterhalen is zoals je geboortedatum, de naam van je hond of lievelingsdier, je muziekinstrument, je adres, enz.
Bezin eer je begint. Denk 5 minuten goed na voor je reageert en neem geen impulsieve beslissingen als je post krijgt of dingen over jezelf leest op internet die beledigend zijn, die je gevoelens kwetsen of die je kwaad maken. Tracht niet de ander een lesje te leren.
Als je een profiel aanmaakt in sites om online vrienden te maken let er op om in je naïviteit geen te persoonlijke dingen bekend te maken. Alles wat je meedeelt kan immers tegen je gebruikt worden.
Google jezelf of je bijnaam regelmatig op internet. Maak screenshots van informatie die kwetsend is of je privacy kan aantasten (hoe : Print screen/plakken in een Wordtekst of fotoprogramma)
Nog tips Internet moet leuk zijn, maak er voor anderen geen hel van Zeg tegen anderen dat het niet kan als je merkt dat er iemand gecyberpest wordt. Houd je aan de netiquette & cyberetiquette Je bent verantwoordelijke voor je eigen gedrag. Volledige anonimiteit op het net bestaat (bijna) niet !!!!!!!!!! Denk vb aan IP-nummers van je account of je inlog op school. Facebook houdt IP bij van elke commentaar. Wanneer je iets op internet doet, is het voor altijd online!
Cyberpesten is strafbaar wanneer je compromitterende foto’s post (vb naaktfoto’s van iemand) of wanneer je foto’s van iemand bewerkt. Je mag ook niemand anders zijn foto’s gebruiken, manipuleren, etc. omwille van privacywetgeving. Meld aan je (klas/groene/vertrouwensleerkracht) als je cyberpesten tegenkomt of zelf gecyberpest wordt
Wat te doen bij cyberpesten per GSM Je ouders of leerkracht aanspreken SMS/MMS bewaren Ombudsdienst van provider contacteren Klacht bij lokale politie Ombudsdienst van de overheid : http://www.ombudsmantelecom.be
Wat bij pesten via mail of internet Mail bewaren/schermafdruk maken (print screen best met datum erbij) Melden aan iemand die je vertrouwt : ouders/leerkracht Proberen de dader te achterhalen via headers, IP-adressen, enz.
Het adres waar een e-mail vandaan komt is te vervalsen, dus de werkelijke afzender kan zijn / haar identiteit onder iemand anders' naam verborgen houden. Wees dus niet te snel met iemand te veroordelen. Het kan best zijn dat die persoon er helemaal niets mee te maken heeft.
Algemeen Negeer pestmails, pestsms’en, pestboodschappen in chat, enz. Als de pestkoppen merken dat het je eigenlijk niets doet, stoppen ze vaak vanzelf. Vat scheldpartijen niet te persoonlijk op : vaak is het maar een grap ; maar indien je persoonlijke waardigheid wordt aangetast, bewaar het bewijs en dien onmiddellijk klacht in bij de politie (vb naaktfoto’s) na overleg met je leerkracht/ouders
Maak goede instellingen
Profiel in facebook aanpassen
www.clicksafe.be
http://www.besafeonline.org/
http://www.slatoe.be/
www.kieskleurtegenpesten.be
Vragen en/of opmerkingen
