Een ontdekkingstocht naar de aspecten van de sturing en de financiering van de zorg
Cursus Zorg & Verzekeringen 2014 - 2015
Cursus voor beslissers en beleidsbepalers werkzaam bij zorgverzekeraars, zorgaanbieders, overheden, brancheorganisaties en adviesorganen
Cursus Zorg & Verzekeringen 2014 - 2015
37 jaar cursus
Zorg & Verzekeringen 2014-2015 Voor de 37e keer organiseert Zorgverzekeraars Nederland (en haar rechtsvoorgangers) de cursus Zorg & Verzekeringen. De cursus heeft tot doel de deelnemers inzicht te geven in het zorg- en zorgverzekeringssysteem in Nederland. De kracht van de cursus is dat een groot aantal sleutelfiguren uit de wereld van politiek, overheid, bedrijfsleven, wetenschap en financiële dienstverlening als spreker optreedt. In de beslotenheid van de cursusgroep wordt de ruimte genomen om de eigen gedachten en persoonlijke opvattingen voor het voetlicht te brengen en een kijkje achter de schermen van het beleid te geven. Er is veel ruimte voor discussie, debat en reflectie. Naast de kennisoverdracht heeft de cursus ook een belangrijke sociale functie. Via de cursus Zorg & Verzekeringen kunnen de deelnemers hun netwerk in de zorgsector eenvoudig en effectief uitbreiden. Juist in de Nederlandse “zorgpolder” is het onderhouden van een persoonlijk netwerk immers essentieel om succesvol te kunnen functioneren. In de afgelopen jaren is er een omvangrijk netwerk van beslissers en beleidsmakers in de zorgsector gevormd van personen die de cursus hebben gevolgd.
IN HET KORT
opdracht tot kosten- en volumebeheersing?
In de cursus Zorg & Verzekeringen van
Waar leiden de (voorgenomen) ingrepen in de
Zorgverzekeraars Nederland wordt een groot
AWBZ toe? Om maar een paar punten te
aantal onderwerpen besproken dat in de
noemen uit de vragen en onderwerpen die
gezondheidszorg van invloed is op de markt
tijdens de cursus besproken zullen worden.
en haar spelers. De cursisten worden betrokken bij een ontdekkingstocht die
DOELSTELLING
inzicht geeft in het functioneren van het
De cursus beoogt de deelnemers op beleids-
zorg(verzekerings)systeem in Nederland.
matig en strategisch niveau inzicht te geven in het zorg- en zorgverzekeringssysteem van
2
De markt waarop zorgverzekeraars, zorgaan-
Nederland en hen op de hoogte te brengen
bieders en zorgconsumenten opereren is
van de actuele ontwikkelingen op deze
voortdurend in beweging. Is er wel sprake van
gebieden. Na de cursus zijn de cursisten in
een markt en wie spelen daarbij een rol?
staat de huidige en toekomstige ontwikkelin-
Worden de regels op deze markt voornamelijk
gen in de zorg en zorgverzekeringen in hun
bepaald door de overheid en ingegeven door
onderling verband en in maatschappelijke
elementaire waarden als solidariteit, toegan-
veranderingen als geheel te plaatsen. De
kelijkheid en betaalbaarheid of heeft het
cursus is te beschouwen als een gezamenlijke
‘stelsel’ inmiddels een geheel eigen dynamiek
verkenning met experts uit de wetenschap en
gekregen? Betaalt de cliënt alleen steeds meer
de praktijk als gids en verschaft een boeiend
premie of ziet hij ook zijn positie en de
inzicht over de bestaande muren tussen
kwaliteit van de zorg verbeteren? Hoe pakt
disciplines, zorgstructuren en verzekeringssys-
verdergaande liberalisering uit in relatie tot de
temen heen.
Cursus Zorg & Verzekeringen 2014 - 2015
Verder is ook het leggen van nieuwe
over een onderwerp, dat aansluit op de eigen
substitutie van zorg van ziekenhuis naar
contacten en het opbouwen van een netwerk
ervaring en de inhoud van de cursus. Op
eerstelijn een extra grote inspanning
een belangrijke doelstelling van de cursus. De
interactieve wijze kunnen deelnemers
verwacht. Afstemming met wijkverpleging
cursus stelt de deelnemers in staat in een
gedurende de cursus opvattingen en actuele
wordt daarin een hot issue.
informele ambiance los te komen van de
zaken uitwisselen. De hand-outs van de
dagelijkse hectiek van het werk. De bedoeling
inleiders vormen samen met de toegezonden
De zorg en de zorgverzekering bevinden zich
is dat informele contacten tussen cursisten
literatuur het naslagwerk van deze cursus.
op het snijvlak van het publieke en het private domein. De cursus daagt de deelnemers uit
van de verschillende sectoren en disciplines bijdragen tot nader begrip voor elkaars
Om het optimale leereffect te bereiken is een
tot het zoeken naar de betekenis van deze
standpunten en culturen. Van de cursisten
grote mate van betrokkenheid van de
publiek-private positionering, onder
wordt verwacht dat zij hun eigen visie verder
deelnemers vereist. Nadrukkelijk wordt dan
begeleiding van experts uit de wetenschap en
ontwikkelen en die ook uitdragen. Door het
ook verwacht dat alle cursusdagen, inclusief
de praktijk.
houden van presentaties, casusbehandeling
het avondprogramma, worden bijgewoond.
en actieve deelname aan het debat worden zij
Alleen bijzondere omstandigheden rechtvaar-
Jaargang 2014-2015 van de cursus Zorg &
daartoe uitgedaagd.
digen (beperkte) afwezigheid. Deelnemers die
Verzekeringen valt in de tijd gezien in een
aan de hiervoor gestelde voorwaarden
periode dat er enige rust is gekomen in de ver-
DOELGROEP
voldoen, ontvangen op de slotdag een
zekeringsmarkt, maar op de inkoopmarkt
De cursus is bestemd voor managers,
certificaat als bewijs van actieve deelname.
steeds meer sturing van verzekeraars wordt gevraagd. Er wordt naar zorgverzekeraars
adviseurs en beleidsmakers (op academisch niveau) werkzaam bij zorgverzekeraars,
THEMATIEK VAN DE CURSUS
gekeken of de ruimte die de privaat uitge-
zorgverlenende instellingen, overheden,
De ordening van de gezondheidszorg en de
voerde zorgverzekering met de daaraan
brancheorganisaties en adviesorganen. Gezien
wijze waarop de toegang daartoe is geregeld,
gelieerde publieke randvoorwaarden biedt,
het niveau van de cursus wordt van de
is al langere tijd fundamenteel in revisie.
daadwerkelijk wordt opgepakt en verzekeraars
cursisten enkele jaren werkervaring en
Traditionele kenmerken als een gedetailleerde
hun rol waarmaken. Verzekeraars zullen
voldoende basiskennis op het terrein van zorg
regelgeving, centrale planning en een
keuzes moeten maken in het aanbod voor hun
en zorgverzekeringen verwacht.
bijbehorende bureaucratische uitvoering,
verzekerden en moeten sturen op kwaliteit en
bieden geen antwoord op de huidige
doelmatigheid. Ze hebben meer instrumenten
LEERMETHODE
knelpunten in de zorg, zoals de sterk
gekregen om deze rol op zich te nemen.
De cursus is gericht op kennisoverdracht en
toenemende kosten en onvoldoende
Er is in algemene zin tevredenheid bij de
interactie. Er worden inleidingen gegeven
keuzevrijheid en transparantie van kwaliteit.
verzekerden over het functioneren van de zorgverzekeraars. Maar verzekerden kiezen
door deskundigen van de overheid, uit het
3
bedrijfsleven en de wetenschap, ondersteund
De financiële crisis heeft ook zijn effect op de
vooral op prijs. Accepteren verzekerden een
met actuele artikelen en literatuur. Hiermee
gezondheidszorg. Er worden (hoogstwaar-
beperkte keuzevrijheid als zorgverzekeraars
wordt de cursisten een grote hoeveelheid
schijnlijk) maatregelen genomen in het
meer en meer selectief gaan contracteren?
kennis over de structuur, de financiering en de
verzekerd pakket, de eigen bijdragen en de
De positie van de klant, die keuzevrijheid en
ordening van het zorg- en zorgverzekerings-
concentratie en spreiding van zorg. Minister
geïntegreerde zorg wil, moet verder versterkt
stelsel aangeboden. Via verschillende werkvor-
Schippers heeft hoofdlijnenakkoorden met
worden. Kwaliteit blijkt te variëren per
men, zoals plenaire discussies, uitwerking van
zorgaanbieders en zorgverzekeraars gesloten
instelling, en keuzes moeten worden gemaakt
opdrachten in kleine groepen, spelsimulaties,
om de volumegroei te beperken. Voor de
in welke aanbieder welke zorg blijft aanbie-
Lagerhuisdebatten en excursies/locatiebezoe-
AWBZ heeft het Kabinet Rutte ingrijpende
den. Zorgaanbieders gaan steeds meer
ken, wordt de kennis op een interactieve wijze
hervormingen in gang gezet: overhevelingen
verantwoordelijkheid dragen voor bouw en
nader uitgediept. De deelnemers worden
van begeleiding en jeugdzorg naar gemeen-
kapitaallasten. De cliënt wordt kritischer in de
geprikkeld zelf stelling te nemen en het debat
ten, beperking van het PGB.
keuze voor een instelling/zorgverlener.
met de inleiders en met elkaar aan te gaan.
Van de eerstelijnszorg wordt juist door de
Verder verzorgt elke cursist een presentatie
extramuralisering van de AWBZ én door
Cursus Zorg & Verzekeringen 2014 - 2015
betaalbaarheid van de zorg. Belangrijk is natuurlijk hoe die spelregels eruit gaan zien en op welke wijze het speelveld wordt afgebakend. Afstemming tussen vraag en aanbod is dan ook een boeiend thema. De kosten van de zorg stijgen vooral door de vergrijzing, toename chronisch zieken en de hogere levensverwachting. Daarnaast is er een sterk veranderend aanbod als gevolg van medisch-technologische ontwikkelingen. Welke invloed heeft bijvoorbeeld de ontwikkeling van de biomedische wetenschap? Andere thema’s die in de cursus aan de orde zullen komen zijn de toenemende invloed van Europa op het Nederlandse zorgstelsel en de betekenis van informatie- en communicatietechnologie voor de relaties tussen zorgverleners, patiënten/verzekerden en zorgverzekeraars. Er is ook ruimte voor ethische discussies, afwegingen over wat wel en niet verzekerd en vergoed wordt. In deze cursus is er ruimte voor al deze aspecten.
TOT SLOT De cursus kan het beste worden gekarakteriseerd als een ontdekkingstocht naar de strategische aspecten van de sturing en financiering van de gezondheidszorg. In een informele ambiance doen de deelnemers veel nieuwe inzichten op aan de hand van prikkelende inleidingen van sleutelfiguren uit de wereld van overheid, bedrijfsleven en wetenschap en delen zij praktische ervaringen met medecursisten van andere organisaties in
4
Minstens even belangrijk is het ordenings- of-
discussies het concept van vraagsturing en
de zorg. Ook de grote verscheidenheid van de
wel reguleringsconcept van de zorg zelf.
gereguleerde concurrentie de boventoon. Dat
deelnemers van de cursus levert een
Tussen vraag- en aanbodsturing zijn vele
betekent dat zorgaanbieders en zorgverzeke-
waardevolle bijdrage aan het opdoen van
posities en nuances denkbaar, afhankelijk van
raars kunnen concurreren, waarbij de overheid
inzichten.
de vraag welke ruimte de overheid wil en kan
duidelijke spelregels moet stellen ten aanzien
geven aan veldpartijen. Vooralsnog voert in de
van de toegankelijkheid, kwaliteit en de
Cursus Zorg & Verzekeringen 2014 - 2015
PROGRAMMAOPBOUW De cursus is opgebouwd uit de volgende zeven thematisch gegroepeerde blokken. De genoemde onderwerpen geven op hoofdlijnen een indruk van de cursus. Op grond van actuele ontwikkelingen in de zorg, kunnen hierin nog wijzigingen worden aangebracht. Blok 1
INTRODUCTIE EN STURING VAN DE ZORG
VERKENNING VAN DE LANGDURIGE ZORG • Toekomst van de AWBZ • Langdurige zorg: GGZ en ouderenzorg • Zorg en maatschappelijke ondersteuning: de rol van de gemeenten • Bezoek aan een GGZ- instelling
Blok 5
12 en 13 februari 2015
VERKENNING VAN DE ZIEKENHUISZORG • Ontwikkelingen in de ziekenhuiszorg • Financiering van zorginstellingen • Medische ethiek • Bezoek aan een academisch ziekenhuis
13 en 14 november 2014
DE VERZEKERINGSMARKT • Ontwikkelingen in het zorgverzekeringstelsel in breder perspectief • Financiering van zorgverzekeraars • Diverse typen zorgverzekeraars • Bedrijfsvoering van de zorgverzekeraars
Blok 3
15 en 16 januari 2015
8 (avondprogramma), 9 en 10 oktober 2014
• Onderlinge kennismaking • De zorgmarkt en verzekeringsmarkt in vogelvlucht • Besturingsconcepten • Actuele maatschappelijke en politieke ontwikkelingen • Bezoek aan de Tweede Kamer Blok 2
Blok 4
11 en 12 december 2014
DE ZORGMARKT • Prijsvorming en prijsregulering • Marktwerking en markttoezicht • Informatievoorziening in de zorg • Kwaliteit van zorg
Blok 6
12 en 13 maart 2015
VERKENNING VAN DE EERSTELIJNSZORG • Heroriëntatie eerstelijnszorg • Zorg Dichtbij • Cliëntenperspectief en –participatie • Bezoek aan een gezondheidscentrum Blok 7
8 (avondprogramma), 9 en 10 april 2015
EUROPESE ASPECTEN EN AFSLUITING • Europees perspectief • Bezoek aan het Europees Parlement in Brussel • Evaluatie • Afsluiting en uitreiking certificaten
INSCHRIJVING
SLUITINGSDATUM INSCHRIJVING
Het aantal cursisten bedraagt maximaal 25. Dit maximum is noodzake-
Aanmelding is mogelijk tot uiterlijk 1 augustus 2014.
lijk om voldoende ruimte te kunnen garanderen voor persoonlijke inbreng en betrokkenheid.
CURSUSGELD De kosten bedragen € 7.500 inclusief overnachtingen en maaltijden.
Voor de cursus is steeds veel belangstelling. Naast de ervaring en kennis van de kandidaat-cursist is een belangrijk criterium voor
CURSUSLEIDING EN ORGANISATIE
toelating een evenwichtige samenstelling qua achtergrond en
De programmaleiding is in handen van Zorgverzekeraars Nederland en
werkkring van de totale groep: zorgverzekeraars, overheden, belangen-
wordt gevormd door de heren drs. P.J.H. Jansen (informatiemanager),
organisaties in de zorg, zorgaanbieders, adviesorganen. Daarnaast zal
drs. R.A. Arends (beleidsadviseur) en drs. M.A.H.M. Bouwmans
bij de toewijzing van de deelnemers waar mogelijk rekening worden
(beleidsadviseur).
gehouden met de omvang van de organisaties van de aangemelde
De logistiek en de secretariële ondersteuning zijn in handen van
deelnemers.
mevrouw M.S. van der Heijdt-van Geresteyn.
Indien cursisten te vaak afwezig zijn kan dit consequenties hebben voor plaatsing van cursisten van de desbetreffende werkgever voor volgende cursussen.
Inschrijfformulier > Eenvoudig online inschrijven!
5
Cursus Zorg & Verzekeringen 2014 - 2015
INLEIDERS VAN VOORGAANDE JAREN ■■
mevrouw J. Bakker, wethouder gemeente Huizen
■■
prof. dr. I.D. de Beaufort, hoogleraar medische ethiek Erasmus Medisch Centrum Rotterdam
■■
dr. M. Berg, partner Plexus Medical Group
■■
drs. H.C. Bennema, directeur Vektis
■■
drs. M.J. Boereboom, Directeur-Generaal Langdurige Zorg Ministerie van VWS
■■
dr. E. Borst-Eilers, oud-minister van VWS
■■
mr. R.H.L.M. van Boxtel, voorzitter Raad van Bestuur Menzis
■■
dr. M. Bussemaker, voormalig staatssecretaris Volksgezondheid, Welzijn en Sport
■■
prof. dr. P.H.A. Frissen, hoogleraar Bestuurskunde, Katholieke Universiteit Brabant
■■
mr. F.H.G. de Grave, voormalig voorzitter Raad van Bestuur Nederlandse Zorgautoriteit
■■
de heer J. de Groot, Raad van Bestuur CbusineZ
■■
prof. dr. W. Groot, Hoogleraar economie van de Zorg, Universiteit Maastricht
■■
mr. G.R.J. de Groot, advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn
■■
R.J.B. Groot Koerkamp Msc, directie- en bestuursadviseur Zorgverzekeraars Nederland
■■
drs. L.A.M. van Halder, Directeur-Generaal Curatieve Zorg Ministerie van VWS
■■
dr. P.F. Hasekamp, algemeen directeur Zorgverzekeraars Nederland
■■
drs. J.S.J. Hillen, voormalig voorzitter College voor Zorgverzekeringen
■■
mevrouw P.H. van Holst-Wormser, directeur zorg ASR
■■
M. Justaert, voorzitter Landsbond der Christelijke Mutualiteiten, België
■■
mr. E.A. Kleijnenberg, voorzitter Raad van Bestuur ONVZ
■■
drs. G.G.J. Klein Ikkink, directeur Zorgverzekeringen, ministerie van VWS
■■
mevrouw E.M. Kuiper, Attaché Netherlands Permanent Representation to the EU
■■
prof. dr. E.J. Kuipers, voorzitter Raad van Bestuur Erasmus MC
■■
mr. drs. T.W. Langejan, voorzitter Raad van Bestuur Nederlandse Zorgautoriteit
■■
prof. H. Maarse, hoogleraar Gezondheidswetenschappen, Universiteit van Maastricht
■■
de heer A.J.M. Manders, lid Europees Parlement namens de VVD
■■
drs. W.A. van der Meeren, voorzitter Raad van Bestuur CZ
■■
dr. M.C. Mikkers, directeur Strategie en Juridische Zaken Nederlandse Zorgautoriteit
■■
drs. D.M.J.J. Monissen, voorzitter Raad van Bestuur De Friesland Zorgverzekeraar
■■
prof. dr. A.W.P. van Montfort, voorzitter ActiZ
■■
dr. K. Putters, lid Eerste Kamerfractie PvdA
■■
drs. M.J. van Rijn, staatssecretaris Ministerie van VWS
■■
mr. A. Rouvoet, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland
■■
drs. M.C.M. van Schaik, directeur Gezondheidszorg Rabobank
■■
drs. E.J. Schippers, voormalig lid van de Tweede Kamer voor de VVD, nu minister Volksgezondheid, Welzijn en Sport
■■
prof. dr. A.J.P. Schrijvers, hoogleraar algemene gezondheidszorg UMC Utrecht
■■
prof. dr. E. Schut, hoogleraar economie van de zorg, Erasmusuniversiteit Rotterdam
■■
prof. dr. A. Steenhoek, hoogleraar specialistisch geneesmiddelenbeleid, Erasmus Medisch Centrum Rotterdam
■■
prof. dr. J.A. Swinkels, hoogleraar Psychiatrie, Academisch Medisch Centrum Amsterdam
■■
drs. C.P. Vogelaar, voorzitter LVG
3700 AM Zeist
■■
mr. drs. J.M. de Vries, voormalig lid van de Tweede Kamer voor het CDA, nu directeur MEE Nederland
telefoon (030) 698 85 89
■■
drs. E.E. Wiegman, lid van de Tweede Kamer fractie voor de ChristenUnie
e-mail:
[email protected]
■■
Mevrouw W. Wind, algemeen directeur NPCF
Zorgverzekeraars Nederland Postbus 520