Cursus volgen of lerend werken? Trends & tips uit de gemeentelijke praktijk
Ellen Grooteman 28 mei 2015
https://twitter.com/EGrooteman
nieuwe rol gemeenten Transitieproces
veranderen van het ‘stelsel’, de structuur (regels, wetten, financiële verhoudingen) (2014)
Transformatieproces
nieuw lokaal samenspel, nieuwe cultuur, verhoudingen, werkwijzen (2015-2020)
van Rijk naar gemeenten 3 decentralisaties in sociale domein
Hoe? gezamenlijke zoektocht & leerproces
Programma intercollegiale professionalisering
Animatie VNG - transities sociale domein (klik op plaatje)
Past in een trend • Essay bestuurskundige Paul
‘t Hart
Ambtelijk vakmanschap 3.0 •
Vervolg: reflectiebundel met reacties
(klik op plaatje voor pdf)
Past in een trend Nederland traditioneel
Nieuwste contouren
Verzuilde samenleving Pacificatiepolitiek Overlegbestuur: geduld Feitenpolitiek: expertise Vertrouwen als basishouding Instituties als smeerolie Primaat van de politiek Verzorgingsstaat
Netwerksamenleving Profileringspolitiek Resultaatbestuur: haast Emotiepolitiek: beelden Verantwoording als reflex Instituties onder druk Primaat van het vraagstuk Gulzig bestuur
Ambacht 1.0: In de bloeitijd van het Nederlandse model “AGE OF TELL” 1. 2. 3. 4.
Loyaal en effectief dienen De bestuurlijke achterkamer faciliteren Haarlemmerolie Ned. consensusmodel Expertise en realisatievermogen bundelen beleid & uitvoering Weberiaanse deugden cultiveren bureaucratische ambtelijke organisatie
Ambacht 2.0: In reparatieperiode ˃ jaren 1970 1. 2. 3. 4. 5.
Blik (ook) naar buiten richten Interne samenhang vergroten Leren omgaan met transparantie en verantwoording Internationaal denken, multi-level opereren De eerste adviseur van het bestuur zien te blijven
“AGE OF SELL”
Ambacht 3.0 in turbulente netwerksamenleving
“AGE OF CONSULT, INVOLVE, EMPOWER” 1. Agendaturbulentie de waan van de dag 2. Electorale & partijpolitieke turbulentie gevestigde orde brokkelt af 3. Gezagsturbulentie bestuurders niet automatisch gezagsdragers 4. Temporele turbulentie social media vs beleidsontwikkeling 5. Balanceren tussen rollen steeds andere pet op 6. Interactief besturen in netwerksamenleving overheid niet per se aan het roer
‘New’ public management transparantie, verantwoorden
Co-creatie & netwerken
“AGE OF SELL” “AGE OF TELL”
“AGE OF CONSULT, INVOLVE, EMPOWER”
Bureaucratie
Governance
Ambtelijke organisatie & bestuurlijke achterkamertjes
wendbaar, lossere professie, burgerkracht, synergie
Uitdagingen voor HR nieuwe rol gemeenteambtenaren: Loslaten, minder controle en sturing, met ruimte en vertrouwen in de kracht van de maatschappij zelf Denken in netwerken en flexibel in werk en taakopvattingen Processen en systemen zijn niet leidend, maar ondersteunen de netwerken en de kracht van burgers De ruimte krijgen om burgers te faciliteren Het gesprek aangaan met de burgers en doen wat nodig is op basis van een verdeelde verantwoordelijkheid.
= feitelijk: een transformatie in eigen denken en doen Bron: VNG ….vraagt bewustwording voor het leren van nieuwe kennis en competenties….
Programma intercollegiale professionalisering
Uitdagingen voor HR nieuwe rol gemeenteambtenaren:
Programma intercollegiale professionalisering
van bewustwording …naar leerbehoefte … Uitdagingen voor HR bewustwording…
behoeften vertalen naar leer- en ontwikkelaanbod
Individueel leren? Organisatieleren? Cursus volgen? Lerend werken?
Programma intercollegiale professionalisering
Kennis met elkaar uitwisselen kan ook in VNG Forum Lerend Werken
(klik op plaatje voor pdf)
Welke leerinterventie past het beste? Altijd match tussen: • wat geleerd moet worden • wie het moet/wil leren • waar het geleerd moet worden • hoe we dat dan het beste inrichten
Leeractiviteiten in een organisatie ©Mieke Posthumus www.organiserenvanhetleren.nl
Individueel leren
Organisatie leren
Individuele bekwaamheid
Opleiding & training
Kennis overdracht
•vakgericht •functiegericht •pers.ontwikkeling
docenten & trainers
Informeel leren
Kennis verzamelen
•aantoonbaar maken van kwaliteiten
(digitaal) portfolio
tbv: •Persoonlijk functioneren •Talentontwikkeling •Loopbaan/employability
collectieve bekwaamheid
Leerwerktrajecten
Kennis delen
Leerproducties
Kennis creëren
• werkproces en/of werkcontext is uitgangspunt (expliciteren, samenwerken, implementeren, concretiseren, verbeteren)
•oplossingen voor organisatie- of maatschappelijke vraagstukken
procesbegeleiders en inhoudsdeskundigen
facilitatoren
tbv: •Verbeteren Going Concern
tbv: •Vernieuwen organisatie
Lerend werken: Werkproces en te behalen resultaten staan centraal Leren en werken tegelijkertijd Lerend werken versterken: Context die uitdaagt om steeds na te denken hoe werk verder te verbeteren •
Afwisselend werk
•
Vernieuwend werk
•
Samen met mensen die diverse opvattingen en ideeën inbrengen
•
Regelmatig feedback geven & ontvangen op manier die echt bijdraagt aan kwaliteit van het werk
(klik op plaatje)
Decentralisaties sociaal domein zoektocht nieuwe werkwijzen, kanteling werkprocessen, transformatie Leerprocessen in praktijk • Medewerkers leren vraaggestuurd te werken o trainingen vraagverheldering, gesprekstechnieken o ‘leren op locatie’ o casusbesprekingen in intervisiegroepen o (rollen)spel, waarin dilemma’s bespreekbaar worden
(gemeente Horst a/d Maas e.a.) (gemeente Uden) (Zaanstad, Huizen, Horst a/d Maas) (gemeente Amsterdam, Urk e.a.)
• Visie op nieuwe aanpak samen ontwikkeld en (uit)dragen • Consensus over kernwaarden • Bevordert samenwerking én reflectie op het eigen en team optreden • Medewerkers proactiever en zelfstandiger; gaan meer uit van hun eigen kracht
Leren en ontwikkelen Stimulerende factoren •
Veilige én uitdagende werkomgeving
•
Leerontwerp met heldere ordeningsprincipes Versterken vakbewustzijn, zelfbewustzijn, sociaal bewustzijn, omgevingsbewustzijn
•
Faciliteiten om leren te stimuleren Behalen leerpunten, eigen academie, leercoaches, digitale fora, ‘kennis-app’, individueel opleidingsbudget
•
Onbewuste kennis expliciet maken Delen van kennis in sociale interactie, face-to-face
•
Organisatie-aspecten • Resultaatverantwoordelijke, zelforganiserende teams • Medewerkers inzetten op basis van hun talenten • Stimuleren onderlinge feedback • Focus op professionele processen en professioneel gedrag
Remmende factoren
Centrale, top-down sturing en bottom-up verantwoording met structuren, regels, procedures
HR-structuren die vooruitgang in de weg staan • Bijv. functiehuizen, functieprofielen e.d. • Aanstelling in één organisatie(onderdeel)
Aan de slag…
