CULTUURHISTORISCHE INPUT. t.b.v. Bestemmingsplan Assendorp-Pierik Gemeente Zwolle

CULTUURHISTORISCHE INPUT t.b.v. Bestemmingsplan Assendorp-Pierik Gemeente Zwolle Onderzoek i.o.v. gemeente Zwolle, afd. monumentenzorg en archeologie, februari 2009

COLOFON Opdrachtgever Gemeente Zwolle Afdeling Stad & Landschap Monumentenzorg en archeologie Analyse en fotografie drs. C.J.B.P. Frank drs. W. Boerefijn drs. J.H.J. van Hest Historisch beeldmateriaal Historisch Centrum Overijssel Diverse beeldbanken en literatuur MONUMENTEN ADVIES BUREAU drs. C.J.B.P. Frank drs. F.A.C. Haans drs. W. Boerefijn mw. drs. C.H.J.M. van den Broek mw. V. Delmee BSc drs. J.H.J. van Hest ing. G. Korenberg mw. drs. L. Valckx

Dit is een uitgave van het Monumenten Advies Bureau, Nijmegen, februari 2009, Copyright MAB Nijmegen 2009

Bredestraat 1 6542 SN NIJMEGEN tel: 024-3786742 fax:024-3792477 E-mail: [email protected]

Website: www.monumentenadviesbureau.nl

CULTUURHISTORISCHE INPUT PLANGEBIED ASSENDORP-PIERIK INHOUDSOPGAVE: 1 INLEIDING 1.1 Doel Cultuurhistorische analyse 1.2 Onderzoeksgebied 1.3 De opzet van het onderzoek, rapportage

2 2 2 2

2 KORTE SCHETS PLANGEBIED 2.1 Ligging en begrenzing 2.2 Hoofdstructuur 2.3 Algemene bebouwingskarakteristiek: historische bebouwing 2.4 Groenvoorzieningen en parken

3 3 3 5 7

3 HISTORISCH-RUIMTELIJKE ONTWIKKELING 3.1 De vroege geschiedenis, middeleeuwen, 17de eeuw 3.2 Ontwikkelingen in de 19de eeuw 3.3 Ontwikkelingen in de 20ste eeuw 3.4 Na de Tweede Wereldoorlog

8 8 9 10 11

4 CULTUURHISTORISCHE KWALITEIT 4.1 Cultuurhistorische waarden, algemene omschrijving 4.2 Waardevolle objecten en ensembles : criteria en selectie

14 14 14

5 LITERATUUR / BRONNEN

16

6 LIJST CULTUURHISTORISCH WAARDEVOLLE BEBOUWING BIJLAGEN : - Waardenkaart objecten en complexen - Kaart historische wegenstructuren en dateringen

Cultuurhistorie plangebied Assendorp-Pierik, Zwolle II februari 2009 II blad 1

1 INLEIDING 1.2 Onderzoeksgebied 1.1 Doel cultuurhistorische analyse Het bestemmingsplan Assendorp-Pierik uit 1999 wordt herzien. Op dit moment is een nieuw bestemmingsplan in voorbereiding, dat ten opzichte van het vigerende plan qua oppervlakte grondgebied aanzienlijk zal worden uitgebreid. Ruwweg zullen “Stationswijk Oost” en het Park De Weezenlanden / Nooterhof aan het gebied worden toegevoegd. In het nieuwe bestemmingsplan zal ook het cultuurhistorische aspect ruime aandacht krijgen en in vergelijking met het vigerende plan worden geüpdatet. Het bestemmingsplan bevat namelijk een analyse van de cultuurhistorisch waardevolle bebouwing, die is gekoppeld aan een planologisch conserverend beschermingsregime. Daarbij is uitgegaan van objecten en ensembles die voldoen aan de volgende criteria: • Objecten en complexen met een monumentenstatus (rijks- en gemeentelijke monumenten • Objecten en complexen met architectuurhistorische waarden • Objecten, complexen en ensembles met een bijzondere stedenbouwkundighistorische waarde • Gaafheid Ten behoeve van het nieuwe bestemmingsplan is het noodzakelijk, dat de cultuurhistorische bebouwing, zoals aangegeven in het plan van 1999 op hoofdlijnen wordt nagelopen en nader onderbouwd, dat de nieuwe gebieden in de inventarisatie worden betrokken en dat er specifiek aandacht wordt besteed aan de architectuur uit de periode van de wederopbouw.

Het onderzoeksgebied omvat de wijken Assendorp en Pierik, het Park De Wezenlanden en de Nooterhof, globaal omsloten door het Almelose Kanaal en de Nieuwe Wetering (noordzijde), Weteringkade en Marsweg (oostzijde), Mimosastraat, Deventerstraatweg en Oosterlaan (zuidzijde) en Stationsweg, Burgemeester van Rooyensingel, Assendorperstraat en Luttenbergstraat (westzijde).

1.3 De opzet van het onderzoek, rapportage De gegevens zijn verzameld tijdens veldwerkbezoek aan de wijk, archiefonderzoek en studie van diverse dossiers en documentaties van de gemeente Zwolle. Dit rapport bevat achtereenvolgens een beschrijving van de historisch-ruimtelijke ontwikkeling van het plangebied, een duiding van de cultuurhistorische waarden en kwalificatie van de kwaliteit, waarbij het als belangrijkste bestanddeel een overzichtslijst van alle in cultuurhistorisch opzet belangwekkende objecten, complexen en ensembles is toegevoegd. De in deze lijst opgenomen adressen zijn weergegeven op de cultuurhistorische waardenkaart. Een tweede kaart geeft een beeld van de historische wegenstructuren en de ontstaanstijd van de bebouwing in de wijk. Tenslotte is er een literatuur- en bronnenlijst toegevoegd. Monumenten Advies Bureau, februari 2009

Hiertoe is een cultuurhistorische analyse van het plangebied uitgevoerd, die de geactualiseerde input biedt voor het nieuwe bestemmingsplan. De volgende onderdelen komen in de analyse aan de orde: • Beschrijving van de historisch-ruimtelijke ontwikkelingen van het plangebied in hoofdlijnen • Duiding van de cultuurhistorische waarden, in woord en beeld (kaartmateriaal) • Kwalificatie van de kwaliteit • Cultuurhistorische kaart


2.KORTE SCHETS PLANGEBIED 2.1 Ligging en begrenzing Het bestemmingsplangebied Assendorp / Pierik beslaat een groot gebied direct ten zuidoosten van de oude binnenstad van Zwolle Het wordt begrensd, met de klok mee, door de noordoostelijke oever van de Nieuwe Wetering (gelegen ten noordoosten van het Almelose Kanaal), de Weteringkade en de Marsweg (aan de oostzijde), de spoorbaan Zwolle-Meppel (zuidzijde), de Deventerstraatweg en de Oosterlaan (zuidwestzijde, langs de spoorbaan), de Stationsweg (westzijde), de achterzijde van de bebouwing langs de Burgemeester van Rooijensingel en Groot Wezenland, de Assendorperstraat en de Luttenbergstraat (noordwestzijde).

Dit zijn de oude (prestedelijke) hoofdwegenstructuren en secundaire historische structuren, waartussen zich de dichtbevolkte woonwijk vanaf het de einde van de 19 eeuw heeft ontwikkeld. Dit gebeurde globaal van het westen naar het oosten door de aanleg van talloze (korte) verbindingsstraatjes (soms ter plekke van oude veldpaden en perceelsgrenzen), aanvankelijk zonder duidelijk stedenbouwkundig plan. Hierdoor is de stratenstructuur in met name het westelijke gebied niet erg overzichtelijk. Bijzonder is wel dat de oude prestedelijke structuren van de oude veldwegen en –paden van Assendorp in het huidige stratenplan nog zo bepalend zijn. Overigens is ook de prestedelijke verkaveling van invloed geweest op de stedenbouwkundige ontwikkeling van de wijk. We zien dit terug in de parceleringen en oriëntatie van de bebouwing langs bijvoorbeeld de Assendorperstraat en de Van Karnebeekstraat.

2.2 Hoofdstructuur Het bestemmingsplangebied beslaat in de eerste plaats een uitgestrekt woongebied (woonwijk Assendorp-Pierik), maar biedt ook ruimte aan een reeks onderwijsinstellingen (met name langs de noordrand van het woongebied), een winkelstraat (Assendorperstraat) en het complex van het provinciehuis van Overijssel. Langs de noordoostzijde en de oostzijde van het gebied ligt een gebied met recreatieve functies: een groot stadspark (De Wezenlanden) en een sportveldgebied (De Marslanden). De hoofdvorm van het gebied wordt in hoge mate bepaald door een aantal dwingend aanwezige oudere structuren, waartussen de wijk zich heeft ontwikkeld: • De spoorzone aan de zuidzijde. • Het laag gelegen gebied met de Nieuwe Wetering en het Almelose Kanaal aan de noordzijde. En oude wegenstructuren als: • De Assendorperstraat, de voornaamste doorgaande route. • De Assendorperdijk, de oude waterkering die van oudsher de grens vormde tussen het bebouwde gebied en de lage onbebouwde gebieden. • Oude linten als de Groeneweg, de Hertenstraat en Van der Laenstraat. • De Van Karnebeekstraat (de vroegere Oude Deventerweg)

Afb. 1 Oud Assendorp, in oostelijke richting (uit: A. Pfeiffer, 1976). Links boven ligt de Assendorperstraat


Een opmerkelijke structuur in dit gebied is het rechthoekige ste Assendorperplein, dat in het begin van de 20 eeuw werd aangelegd als wijkplein (met omringende onderwijsvoorzieningen) en als één van de weinige elementen een duidelijke stedenbouwkundige ingreep veronderstelt. Vanaf het begin van het Interbellum is er bij de complexmatige bouw van woningen steeds meer aandacht voor allerlei stedenbouwkundige aspecten als markante kleinschalige hoeken pleinoplossingen, straatknikken en zichtlijnen, waarbij overigens wel de kleinschaligheid en het incidentele karakter van de deelplannen opmerkelijk zijn. In het oostelijke deel van het plangebied, dat een veel planmatiger karakter heeft dan het westelijke, is de Hortensiastraat een belangrijke hoofdstructuur: een wijkverzamelstraat die de scheiding vormt tussen de wijken Assendorp (west) en Pierik (oost). De straat is de hoofdontsluiting voor een groot aantal wijkstraten, die de verschillende buurtjes aan weerszijden van de Hortensiastraat invoeren. Ten oosten van de Hortensiastraat vinden we aanvankelijk nog de stedenbouwkundige karakteristieken van de vooroorlogse woonwijken: een rationeel plan met een duidelijke hiërarchie van straten, een afwisselend beeld van korte straatjes met knikken en pleintjes aan hoofdassen, kleine groenstroken, afgeschuinde bouwblokken en volkswoningbouw in gesloten bouwblokken. De oostflank van het gebied is na de Tweede Wereldoorlog ingevuld. Hier overheerst een helder, orthogonaal stratenpatroon en is gekozen voor een open verkaveling. Rechthoekige perken en ruime plantsoenen fungeren als wijkgroen De naoorlogse woningen scholenbouw langs de noordflank van Assendorp voegt zich langs bestaande structuren als de Assendorperdijk en het reeds in het Interbellum bedachte en voortgezette stratenplan van de woningbouwcomplexen uit die periode. Vooral de grote onderwijsvoorzieningen, gelegen op ruime kavels, zijn georiënteerd op de nieuwe hoofdstructuur, de Wethouder Alferinkweg. Dit is een goed voorbeeld van een moderne, ruim opgezette ontsluiting van het Zwolse stadsgebied. Langs de weg toont zich het nieuwe naoorlogse Zwolle in de vorm van moderne woningbouw, diverse onderwijsvoorzieningen, het nieuwe Provinciehuis en het grote stadspark De Wezenlanden. De woontoren bij de Leliestraat fungeert hier als landmark.

Afb. 2 Assendorp-Pierik, planmatige woningbouw uit het Interbellum. Op de voorgrond de Hortensiastraat met speeltuin ((uit: A. Pfeiffer, 1976).

Afb. 3 Assendorp, uitbreiding uit de jaren ’50 langs de noordrand van de oude wijk. Links boven het Park de Wezenlanden ((uit: A. Pfeiffer, 1976).


2.3 Algemene bebouwingskarakteristiek: historische bebouwing De tamelijk gave historische structuur van de wijken Assendorp en Pierik gaat gepaard met een groot aantal historische complexen en gebouwen, globaal uit de periode circa 1875 tot circa 1955. Hieronder bevindt zich een aantal beschermde monumenten. Het gebied is voor het grootste gedeelte bebouwd met aaneengesloten reeksen woonhuizen langs een veelheid aan straten. De bebouwing heeft zich in de loop der tijd in verschillende fasen uitgebreid, globaal van noordwest naar zuidoost en na de Tweede Wereldoorlog verder in noordelijke en noordoostelijke richting. Hierdoor hebben verschillende delen van het gebied zeer uiteenlopende karakters, zowel door variaties in typologie en stijl, als door veranderende stedenbouwkundige aspecten. In zijn algemeenheid kan echter worden geconcludeerd, dat ondanks de veelheid aan architectuurstijlen en architectonische en stedenbouwkundige opvattingen uit verschillende perioden er toch sprake is van een behoorlijke samenhang binnen de verschillende grote ensembles die in de wijk te onderscheiden zijn. Dit komt door de overeenkomsten in typologie, maatvoeringen, dakvormen en dakafdekkingen, materiaal- en kleurgebruik en de situering van de bebouwing. Op verschillende locaties worden de woningbouwensembles onderbroken door percelen, waarop gebouwen met een bijzondere functie zijn gerealiseerd. Het betreft voornamelijk gebouwen met een kerkelijke of onderwijsfunctie, die door hun afwijkende architectonische verschijningsvorm en typologie markante oriëntatiepunten vormen in de wijk. Hetzelfde geldt voor de relicten van de weinige industriële bedrijvigheid die vooral nog in het westelijke deel van de wijk zijn te vinden. Westelijk gebied (westelijk deel van Assendorp/Stationswijk Oost) In het noordwestelijke gedeelte hebben veel straten een licht slingerend verloop doordat ze afstammen van oude landwegen, waartussen later (in de de ste late 19 en vroege 20 eeuw) korte rechte woonstraten zijn aangelegd. De bebouwing is hier zeer afwisselend doordat ze in betrekkelijk kleine eenheden is gerealiseerd: individuele villabebouwing aan de Stationsweg, Terborchstraat en Van Nagellstraat; individuele, perceelsgewijs ontstane bebouwing langs de Assendorperstraat en Van Karnebeekstraat; vele kleine woningbouwprojecten voor hogere en lage middenstand en arbeiders in blokken van verschillende omvang. In dit wijkgedeelte werden vanaf het einde de van de 19 eeuw vele spoorwegarbeiders gehuisvest. De typologie is traditioneel, stijlkenmerken verraden de ontstaanstijd. Er zijn sterke

overeenkomsten in hoofd- en dakvormen en het traditionele materiaal- en kleurgebruik. De nokrichting van de daken varieert van loodrecht op tot evenwijdig aan de straten en er zijn ook woningcomplexen met platte daken. In de woonbuurten zijn de meeste woningen grenzend aan de straatruimte gebouwd, met uitzondering van de grote herenhuizen aan de Stationsweg en de Terborchstraat die omringd worden door grote tuinen (of de restanten daarvan). De volgende gebouwen woningtypen kunnen worden onderscheiden: de

•

Grote vrijstaande villa’s uit de jaren ’70 en ’80 van de 19 eeuw in eclectische stijl aan de Stationsweg en de Terborchstraat.

•

Geschakelde herenhuizen/grote benedenen bovenwoningen uit de periode rond 1900 in neorenaissancestijl, met invloeden van de Jugendstil, voornamelijk aan de Van Nagellstraat en delen van de Venestraat, Oosterlaan en Deventerstraatweg.

•

Complexmatige woningbouw in de vorm van kleine gekoppelde grondgebonden woningen van één bouwlaag met kap en benedenen bovenwoningen van twee en drie bouwlagen met kap (of plat dak), voor arbeiders (veelal spoorwegarbeiders), lagere en hogere middenstandsklassen; ook hier veel ontwerpen met accenten in de neorenaissance stijl (eind 19 eeuw), eenvoudige jugendstil (rond 1900) en nieuw-historiserende trant (circa 1910-1915).

•

Individuele winkel-woonhuizen van diverse typen en stijlen langs de Assendorperstraat, de Van Karnebeekstraat en op diverse straathoeken.

•

Her en der bevinden zich interessante relicten van de vroegere bedrijvigheid in de vorm van winkel- en bedrijfspanden en werkplaatsen.

•

Kerken en onderwijsgebouwen uit de periode eind 19 eeuw – circa 1960.


de

Oostelijk gebied, vooroorlogs (oostelijk deel Assendorp, westelijk deel Pierik) Verder naar het zuidoosten van het gebied neemt de ontworpen samenhang in het stratenpatroon en de bestemmingen toe en worden de bebouwingsensembles groter, tot aan hele buurten toe. Dit gedeelte van het gebied is grotendeels in het Interbellum of kort na WOII gerealiseerd. Er zijn vele kleine en grote woningbouwprojecten voor arbeiders en lage en hogere middenstand in blokken van verschillende omvang. De typologie is traditioneel, stijlkenmerken verraden de ontstaanstijd. Er zijn sterke overeenkomsten in hoofd- en dakvormen en het traditionele materiaal- en kleurgebruik. De nokrichting van de daken ligt overwegend evenwijdig aan de straten. In de arbeiderswoonbuurten zijn de meeste woningen grenzend aan de straatruimte gebouwd of zijn er slechts kleine voortuintjes. Binnen de complexen wordt hierin gevarieerd. De grotere middenstandswoningen (vrijstaand of geschakeld) hebben soms voortuinen. De volgende gebouwen woningtypen kunnen worden onderscheiden: •

complexen arbeiderswoningen uit het interbellum, bestaande uit lange reeksen grondgebonden bakstenen woningen van één bouwlaag met kap, in eenvoudige traditioneel-zakelijke stijl, verlevendigd door kleine verspringingen in rooilijnen en topgevel- of dakkapelaccenten. De woningen makend veelal deel uit van gesloten bouwblokken of werden aan weerszijden van eenvoudige rechte straten gesitueerd. Soms zijn er markante accentpanden op straathoeken, aan pleintjes of ter plekke van doorgangen naar de binnenerven.

•

In de loop van de jaren twintig wordt de architectuur van deze arbeiderswoningbouwcomplexen wat rijker: nadrukkelijk aanwezige “gebroken” pannendaken, siermetselwerkdetails, erkers, glas-inloodraampjes en rijk gesneden paneeldeuren verraden de invloed van de Amsterdamse school.

•

Complexen middenstandswoningen aan weerszijden van de Hortensiastraat, de representatieve wijkverzamelstraat op de grens van Assendorp en Pierik: geschakelde woningen van veelal twee bouwlagen met kap in zakelijke baksteenarchitectuur, meestal met prominent aanwezige gecompliceerde pannendaken en markante hoekoplossingen; de bouwblokken zijn gesloten en er zijn ondiepe

voortuinen. •

Op prominente plaatsen grote school- en kerkgebouwen in op de woningbouw aansluitende zakelijke baksteenarchitectuur, voorzien van een rijke, verzorgde (baksteen)detaillering.

Oostelijk gebied Pierik / noordflank Assendorp, naoorlogs In de in de na de Tweede Wereldoorlog ingevulde wijkdelen is ruimte voor nieuwe woningtypen, geordend in heldere blokken in een open verkaveling. Er zijn vele kleine en grote woningbouwprojecten voor arbeiders en lage en hogere middenstand in ensembles van verschillende omvang. De typologie varieert van traditioneel tot functionalistisch, stijlkenmerken verraden de ontstaanstijd. Hoofd- en dakvormen variëren sterk, evenals het materiaalgebruik, nokrichtingen, etc. De grondgebonden woningen hebben vooren achtertuinen, de etagewoningen staan in ruime plantsoenen. De volgende gebouwen woningtypen kunnen worden onderscheiden: •

Overheersend zijn de grondgebonden in blokken geschakelde eengezinswoningen (type doorzon) voor arbeiders en lagere middenstand. De industriële pragmatische woningbouw manifesteert zich in eenvoudige uniforme bakstenen of in betonplaten opgetrokken woningblokken van twee bouwlagen met doorgaande zadeldaken; topgevelaccenten of verbijzonderde kopgevelbeëindigingen zijn alleen aanwezig bij de vroegnaoorlogse woningbouw tot circa 1955. De traditionele baksteenarchitectuur van de Delftse School overheerst aanvankelijk, later neemt een gematigd modernisme de overhand.

•

Typologisch opmerkelijk zijn de twee complexen geschakelde zaagtandwoningen ten zuiden van de Ten Oeverstraat. De middenstandswoningen liggen in een ruime groenzone waarin de overgang van privaat naar openbaar diffuus is.

•

Portiekflats van drie en meer bouwlagen aan de Assendorperdijk, Ten Oeverstraat en Mimosastraat. De flats aan de Assendorperdijk en de Mimosastraat met hun bakstenen gevels, kleine vensters en pannendaken zijn representatief voor de vroegnaoorlogse etagebouw, waarin de traditionele vormen overheersen. Het complex etagewoningen aan de Ten Oeverstraat hoek Hardesteinstraat valt


juist op door een meer modernistische vormgeving. •

Hoogbouw (woontoren met lift) aan de Leliestraat. De moderne woontoren verwijst in niets meer naar de traditionele grondgebonden woningbouw in het gebied.

•

Modern en ruim opgezette onderwijsvoorzieningen in traditionele en functionalistische trant, opgezet in paviljoenbouw op ruime terreinen. Bijzonder is de scholenagglomeratie tussen de Assendorperdijk en de Ten Oeverstraat. Aan expliciete hoofdvormen, details en materiaalgebruik is veel aandacht besteed.

•

Complex Provinciehuis: grootschalig representatief modernistisch overheidsgebouw, ontworpen in samenhang met eveneens modernistische parkaanleg van De Wezenlanden.

2.4 Groenvoorzieningen en parken

Oeverstraat / Wethouder Alferinkweg grote boomgroepen geplaatst. Deze zone vormt een fraaie geleidelijke overgang van het dichtbebouwde Assendorp naar het lege Park De Wezenlanden. Dit laatste is een goed voorbeeld van ste functionalistische parkaanleg uit de jaren zeventig van de 20 eeuw, gekenmerkt door functiedifferentiatie, orthogonale padenstructuren, rechte lijnen, lange zichtassen en veel open ruimte. De zone van het Almelose Kanaal en de Nieuwe Wetering met aanwezige oeverwallen en dijkjes en de populierenbeplantingen in groepen en rijen sluit goed op het parkontwerp aan. Het oostelijke deel van het park (Nooterhof) heeft door het vele groen en de meer landschappelijke aanleg een wat beslotener karakter. Op de noordwestelijke kop van het Park De Wezenlanden bevindt zich het complex van het Provinciehuis, dat in 1971 werd voltooid. De bijbehorende tuinaanleg is een ontwerp van de bekende tuinarchitecte Mien Ruys. Ze hebben een architectonisch karakter en weerspiegelen met hun rechtlijnige borders de horizontalen en verticalen van de architectuur van het Provinciehuis. De borders bevatten diverse heesters en bomen en de voor Mien Ruys zo typerende bielzenvakken en keermuren van basaltblokken. De tuinaanleg grenst aan het Park De Wezenlanden en vormt hiermee een ruimtelijke eenheid.

Het westelijke deel van het plangebied heeft een vrij stenig karakter door het grotendeels ontbreken van particuliere voortuinen, straatbeplantingen en openbare groenvoorzieningen. Alleen langs de westrand (omgeving Stationsweg, Terborchstraat) staan de grote huizen op ruime percelen met (restanten van) grote tuinen. Waardevolle en beeldbepalende monumentale laanbeplanting bevindt zich alleen langs de representatieve villastraten: Stationsweg, Terborchstraat, Van Nagellstraat, omgeving Zeven Alleetjes/Hertenstraat, Zuiderkerkstraat, Verenigingsstraat. In andere straten bevinden zich sporadisch straatbomen, meest van vrij recente datum. ste Het vroeg 20 -eeuwse Assendorperplein dankt zijn groene karakter aan de aanwezigheid van een groot aantal forse linden, die zeer bepalend zijn voor de belevingswaarde van het plein. In de uitbreidingsplannen van de jaren kort vooren kort na de Tweede Wereldoorlog is eenvoudig wijkgroen geclusterd op diverse door straten en bouwblokken omsloten plantsoenen en een speeltuincomplex aan de Hortensiastraat. De functie van de Hortensiastraat als wijkverzamelstraat wordt geaccentueerd door het brede profiel en de dubbele laanbeplanting die de laan tot een representatieve allee maakt. Langs de noordrand van Assendorp werd in de jaren ’50 een zone gecreëerd waarin een groot aantal onderwijsvoorzieningen en woongebouwen een plaats kreeg binnen een ruime, door veel groen bepaalde aanleg, karakteristiek voor de ontstaanstijd. Ter hoogte van de onderwijsgebouwen zijn aan de Ten Cultuurhistorie plangebied Assendorp-Pierik, Zwolle II februari 2009 II blad 7

3.HISTORISCHRUIMTELIJKE ONTWIKKELING de

3.1 De vroege geschiedenis, middeleeuwen, 17 eeuw

Vroege ontwikkeling Nederzettingsvorming Het gebied is grotendeels gelegen op een oude dekzandrug die in noordwestzuidoostrichting loopt en waarop ook de binnenstad van Zwolle is gelegen. Het noordoostelijke en oostelijke deel, ongeveer ten noordoosten van de Assendorperdijk en ten zuidoosten van de Hortensiastraat, lag vroeger echter lager in het stroomdal van de Aa. Deze lagere, vaak drassige, grond werd vroeger Het Weezenland genoemd. Al in de jonge steentijd werd de zandrug bewoond. De huidige nederzetting is waarschijnlijk rond 800 gevormd. Vanaf deze tijd eeuw werd het gebied stukje bij beetje ontgonnen om het te kunnen gebruiken voor akkerbouw. De lager gelegen gronden, zoals het Weezenland werden in gebruik genomen als weidegebied en hooiland, maar hiertoe moest wel de afwatering worden verbeterd door het graven van sloten. De marke Suolle kreeg in 1230 stadsrecht van de bisschop van Utrecht. Een deel van de bestaande nederzetting, Middelwijk genaamd, werd het centrum van de stad. Hier werd in de loop der eeuwen de huidige binnenstad de de gecreëerd, die vooral in de 14 -15 eeuw een grote bloei doormaakte. Een ander gedeelte van de oude agrarische nederzetting, Assendorp genaamd, bleef echter buiten de stad. Deze nederzetting bleef zijn agrarische karakter behouden, onder andere profiterend van de stedelijke vraag naar landbouwproducten voor voedsel en industrie.

Almelose Kanaal heet. Het iets meer zuidwestelijk gelegen watertje, de Zandwetering of Kleine Aa is in de loop der tijd steeds verder verland, en is thans geheel verdwenen. Al met al blijkt dat een groot deel van de structuur van het gebied, met name in het westelijke deel, reeds eeuwenoud is. Vooral de voorloper van de Van Karnebeekstraat was een belangrijke uitvalsweg, in zuidelijke richting. De Assendorperdijk was in het verleden een echte dijk. Deze dateerde waarschijnlijk uit de periode van de 12de tot 14de eeuw. De dijk moest het achterliggende land, met name Assendorp beschermen tegen hoogwater, dat vanuit de Zuiderzee tot hier kon worden opgestuwd. De dijk vormde tevens een verbinding tussen de stad en de zuidoostelijk gelegen Marslanden, een weidegebied dat in de 14de eeuw door de Bisschop van Utrecht aan de burgers van Zwolle was geschonken. De naam van het Sportpark Marslanden, en verder zuidoostelijk het gelijknamige industrieterrein, herinneren hier nog aan. De naam Weezenlanden is ontstaan doordat het gebied in 1591 door de stad werd toegewezen aan de weesmeesters van de weeshuizen van Zwolle. Tot de aanleg van de Afsluitdijk (1932) stonden de Weezenlanden nog regelmatig blank, omdat het steeds buitendijks was blijven liggen. In de 17de eeuw vormde het gebied onderdeel van een defensieve linie als inundatiezone.

Oude structuren De oudste kaart van het gebied die is bewaard, gemaakt door Jacob van Deventer, toont hoe die nederzetting er rond 1565 uitzag. Langs een aantal wegen op de hogere rug, die lichtgeel is weergegeven, stonden boerderijen en huizen. Een aantal van de wegen zijn nog behouden in het huidige stratenpatroon van de wijk. Het betreft (van west naar oost) de Hertenstraat, Tuinstraat, Van Karnebeekstraat, Van der Laenstraat, Assendorperdijk, Assendorperstraat, Molenweg en de Goertjesweg. In het noordwesten komt de Nieuwe Wetering nog duidelijk overeen met de waterloop die thans


Afb. 4 Detail kaart van Jacob van Deventer, circa 1565, met de omgeving van Assendorp. Bij nr. 12 ligt de Assendorperdijk de

In de vroege 17 eeuw werd de stad voorzien van nieuwe fortificaties. In deze tijd is de huidige vorm van de singels grotendeels ontstaan. Buiten de singel lagen echter ook nog diverse voorwerken. Aan de zuidoostzijde lag de bijvoorbeeld een hoornwerk. In de late 18 eeuw werd dit voorwerk echter afgevlakt toen Zwolle zijn strategische functie verloor. In het huidige verloop van de straten Zeven Alleetjes, Zuiderkerkstraat en het noordwestelijke lusje aan de Van Karnebeekstraat zijn de contouren nog herkenbaar. Het gebiedje rond het voormalige hoornwerk was een geliefde plek om te wandelen voor de stadsbewoners. De naam Zeven Alleetjes herinnert daar nog aan. Gebruik de Toen Zwolle zich ontwikkelde tot relatief grote stad, in de periode van de 13 de 16 eeuw, werd het gebied rond Assendorp belangrijk voor de voedselverzorging van de stad. Op de zandgrond van de hoger gelegen rug vond akkerbouw plaats. Vooral dicht tegen de stad aan was ook sprake van ste tuinbouw, hetgeen tot in de 20 eeuw zo zou blijven. de

3.2 Ontwikkelingen in de 19

eeuw

Grote veranderingen In 1790 werd de vestingfunctie van Zwolle opgeheven. In vergelijking tot veel andere Nederlandse steden kon hierdoor relatief vroeg worden begonnen met permanente uitbreiding buiten de singels, die aan de zuiden oostkant van de stad werden omgevormd tot chique villabuurt en wandelpark. De bebouwing langs de stadsrand breidde gestaag uit. Zo ook in Assendorp, de dat rond het midden van de 19 eeuw nog grotendeels een tuindersgebied was. Dit gebeurde zonder samenhangend plan, grotendeels langs de bestaande landwegen. Het betrof zowel woonhuizen als bedrijfscomplexen. Veel woningen werden als belegging gebouwd door plaatselijke aannemersbedrijven of middenstanders, maar er waren ook enkele particuliere bouwverenigingen actief, zoals Eigen Haard. Net ten noordwesten van het bestemmingsplangebied, waar thans het ziekenhuis De de Weezenlanden staat, was in de 19 eeuw industrie gevestigd. Onder andere stond hier een azijn- en kaarsenfabriek en een wasserij. Het ziekenhuis had hier ook een oudere voorganger. In 1864 werd de spoorlijn Utrecht-Hattem doorgetrokken naar Zwolle. Een Station werd gebouwd in het voormalige weidegebied ten zuiden van de stad, en ermee verbonden door de aanleg van de nieuwe Stationsweg. Deze werd ontworpen als chique straat voor de meest welgestelden van de stad, met grote villa’s op ruime kavels erlangs. Een van de eerste villa’s werd in 1867 gebouwd voor burgemeester Nahuijs. Later werd dit in Hotel Wientjes. Min of meer parallel ten oosten werd niet veel later de Terborchstraat aangelegd, waarlangs eveneens huizen werden gebouwd voor welgestelden. In de jaren ’60 tot ’80 komen ook de spoorverbindingen naar Kampen, Deventer, Meppel (e.v.) en Almelo tot stand. De Centraal Spoorwegmaatschappij vestigde in 1870 een werkplaats in Zwolle omdat het met de diverse verbindingen een belangrijk spoorwegknooppunt werd. In relatie hiermee werd in de jaren ’80 een groot goederenemplacement aangelegd. Met name de werkplaats bood werk aan veel mensen (ongeveer 600 mensen rond 1900) die gehuisvest moesten worden. Voor de vele spoorwegarbeiders en ander aan de spoorwegen verbonden personeel werden vooral in Assendorp veel huizen gebouwd, veelal in kleinschalige projecten door particuliere initiatiefnemers. Smalle straten en stegen werden nieuw aangelegd om de huizen te ontsluiten. Omdat dit zonder overkoepelend plan gebeurde ontstond een tamelijk ongeordend, soms zelfs chaotisch, geheel. Tussen de huizen werd ook nog kleinschalige industrie gevestigd. Vanaf het de einde van de 19 eeuw werden ook omvangrijkere woningbouwinitiatieven ontplooid. Dit gebeurde onder andere door de woningbouwvereniging Eigen


Haard aan de oostzijde van de Eigen Haardstraat en door de Zwolse Vereniging tot verbetering van arbeiderswoningen aan de Bartjensstraat (1878).

Afb. 5 Kaartje, dat in 1897 werd gepubliceerd in de Zwolsche Courant, thans in GA, Zwolle. In het midden het geprojecteerde Assendorperplein de

In de late 19 eeuw werd een plan gemaakt voor verdere ontwikkeling van een woonwijk in Assendorp tussen de Van der Laenstraat en de Irisstraat/Sallandstraat. Het betrof vooral invulling van open gebleven delen tussen de bestaande bebouwing. Het ruimtelijke centrum van dit plan werd gevormd door het Assendorperplein, dat werd omzoomd met woonhuizen met Jugendstil-elementen (onder andere naar ontwerp van architect G.G. Post), scholen en complexen arbeiderswoningen. ste

3.3 Ontwikkelingen in de 20

verhoogd. De kerk werd later parochiekerk. Het klooster is tot op heden in functie gebleven, ook al zijn er nog maar enkele kloosterlingen. In 1902 werd de rooms-katholieke ziekenverzorging ondergebracht in twee villa’s ten westen van het klooster, net buiten het huidige bestemmingsplangebied. In de loop der tijd werd het complex meermaals uitgebreid, maar rond 1965 werd de bestaande bebouwing afgebroken om plaats te maken voor de grootschalige nieuwbouw van ziekenhuis De Weezenlanden. Sindsdien domineert de hoogbouw van het complex een deel van de straten in Assendorp. Woningbouw ste De wijk werd in de 20 eeuw verder uitgebreid met voornamelijk ste arbeiderswoningen. Vanaf de vroege 20 eeuw wordt het werk geklaard door de vele “bouwverenigingen” die naar aanleiding van de Woningwet (1901) het levenslicht zagen. In Zwolle waren dit onder meer Openbaar Belang (al uit 1900), Beter Wonen (1908), Providentia (1910) en de Algemeene Zwolsche Coöperatieve woningbouwvereniging (1915). In de buitenwijken waren ook veel heel kleine verenigingen actief, zoals Ons Belang, De Toekomst en Helpt Elkander. De meer oostelijke uitbreiding van Assendorp wordt Pierik genoemd. Dit deel van de wijk is grotendeels in het interbellum gebouwd. Het stedenbouwkundig ste plan dat er aan ten grondslag ligt is typisch voor de vroege 20 eeuw en lijkt beïnvloed door de diverse stedenbouwkundige plannen van de bekende architect H.P. Berlage. In dit gedeelte van de wijk vinden we vooral rijen gezinswoningen voor arbeiders en de lagere middenstand in (half)gesloten bouwblokken en in een sobere stijl die typisch is voor de interbellum-periode, met hier en daar expressieve elementen die doen denken aan de Amsterdamse School.

eeuw

Nieuwe complexen In 1900 werd begonnen met de bouw van het Dominicanenklooster tussen de Assendorperstraat en de Assendorperdijk. Het grote complex werd zoals destijds gebruikelijk gebouwd in neogotische stijl door architect J. Kaiser. Na een brand in 1933 werd het klooster hersteld en met een verdieping


Afb. 6 Complex arbeiderswoningen aan de Tulpstraat, omstreeks 1930 (collectie HCO, Zwolle, FD004453)

Afb. 7 Hortensiastraat, eind jaren ’30, gezien in zuidelijke richting (collectie HCO, Zwolle, PBKR1778)

De bouw van de wijk Pierik begon in 1928 met de realisatie van een groot complex van 364 woningen voor medewerkers van de Nederlandse Spoorwegen voor rekening van het Spoorwegpensioenfonds. In 1932 liet de NV Bouwmaatschappij “Assendorp” een groot aantal middenstandswoningen bouwen aan de Fuchsiastraat, Gladiolenstraat, Hyacinthstraat, Narcisstraat en Jasmijnstraat.

In 1938 vertrok de spoorwerkplaats naar Tilburg. Veel van de 1100 werknemers verhuisden mee, waardoor de minder gewilde delen van de wijk in verval raakten. Veel woningen en zelfs hele straten, zoals de Wagemakersstraat en Azaleastraat, verpauperden. Na de oorlog volgden echter saneringen. Diverse krotwoningen werden gesloopt in het oudere deel van de wijk en in de jaren ’70 werd een complex woningen aan de Azaleastraat zelfs geheel gesloopt om plaats te maken voor een klein parkje midden in de buurt: het Azaleapark.

Een belangrijke plaats is in het plan ingeruimd voor de Ambachtschool bij het uiteinde van de in noordoost-zuidwest-richting lopende centrale as (de Hortensiastraat). De school werd in zakelijke trant ontworpen de architecten Baart en Krook, en is in 1932 opgeleverd. Ten noorden van de school werd een fors plantsoen ingericht met een kinderspeeltuin en speciaal speeltuingebouw, vermoedelijk een ontwerp van architect J.G. Wiebenga. In de uitbreiding werden ook twee nieuwe kerken gebouwd. De RoomsKatholieke St. Josephkerk, naar ontwerp van architect J. Sluimer, werd in 1932 geopend aan de Assendorperstraat, en een jaar later volgde de Hervormde Jeruzalemkerk aan de Molenweg, naar ontwerp van G. van Hoogevest.

3.4 Na de Tweede Wereldoorlog Tot de Tweede Wereldoorlog was Assendorp de belangrijkste uitbreiding van Zwolle geweest. Na WOII werd ingezet op een meer omvattend uitbreidingsplan. De bekende architect-stedenbouwkundige W.M. Dudok werdt gevraagd om een plan voor Zwolle te ontwerpen. In de jaren 1948-1953


ontwierp hij een structuurplan, waarin onder andere een stadsuitbreiding was voorzien aan de zuidzijde van de spoorbaan. Voor Assendorp en omgeving hield het plan onder andere in dat in de Weezenlanden een raadhuis en een schouwburg zouden worden gebouwd (ten westen van de Luttenbergstraat), ten zuiden van de Wethouder Alferinkweg een MTS en rijen woningen, en ten noorden ervan een sport- en wandelpark.

Afb. 8 Detail van de structuurplankaart “Uitbreidingsplan in hoofdzaken voor de gemeente Zwolle” van Dudok, 1949 (uit: S.J. van Embden, Rotterdam 1996, p. 196)

Afb. 9 Detail van de Structuurschets voor Zwolle door ir. S.J. van Embden, voltooid in 1954 (uit: S.J. van Embden, Rotterdam 1996, p. 197)


Het gemeentebestuur vond het algehele plan echter niet realistisch en te ambitieus. Dudoks plan werd terzijde geschoven en prof. S.J. van Embden werd ingehuurd als stedenbouwkundige. Deze presenteerde zijn ontwerp in 1955. Ondertussen was in augustus 1949 al wel een gewijzigd Plan van Uitbreiding Assendorp vastgesteld. Het is in 1950 herzien, maar Dudoks ontwerp is er nog duidelijk in te herkennen. In het plan werd voorzien in een afronden van de oude wijk Assendorp aan de noordzijde, aansluitend op de nieuw geprojecteerde Wethouder Alferinkweg en het stadspark De Weezenlanden, een brede groenstrook, die naar het westen toe doorliep tot aan de stadscentrum. In de jaren ’50 verrezen hier diverse grote schoolgebouwen (waaronder de MTS) en bijzondere woningbouwprojecten in laag- en hoogbouw in een open, door veel groen bepaalde structuur, die de markante bebouwingsrand een mooie overgang laat vormen tussen park en woonwijk. Ten noorden van de Assendorperdijk werden in 1955-1956 75 bijzondere woningen gebouwd door de Algemene Zwolse Coöperatieve Woningbouwvereniging. Het betreft de zogenaamde ‘zaagtandwoningen’, waarvan de bijnaam is geïnspireerd op de plattegrondvorm van de rijen. De woningen, die zijn ontworpen door H.L.O. Buchta en H.G. Treep, zijn omgeven door ruime tuinen, die ten dele nog het oorspronkelijke alomvattende ontwerp zonder afscheidingen weerspiegelen. Elders, langs de oosten zuidoostranden van Pierik werden terreinen geschikt gemaakt voor de bouw van eengezinswoningen en etagewoningen, deze laatste aan de Mimosastraat en Fresiastraat. Onder de etagewoningen aan de Fresiastraat werd een winkelstrip gepland, bedoeld als kleinschalige wijkwinkelvoorziening. In het door ir. Van Embden opgestelde uitbreidingsplan voor Pierik uit 1954 is het dan al volledig gerealiseerde bebouwingsplan opgenomen. Ook Pierik kreeg nog een kleine uitbreiding in oostelijke richting en werd als woonwijk uiteindelijk bij de Primulastraat afgerond. Ontwikkeling Weezenlanden Na de aanleg van de Afsluitdijk veranderde, door het wegvallen van de open verbinding met zee, de waterhuishouding in het stroomgebied van de waterlopen, die nu in het IJsselmeer uitmondden. Voor de buitendijkse Weezenlanden betekende dit dat zij eindelijk in ontwikkeling konden worden genomen. Tot dan toe was het gebied steeds weiland gebleven. Voor de nieuwe ontwikkeling werd het gebied aanzienlijk verhoogd met opgespoten zand. Het oude reliëf van de Assendorperdijk is hierdoor vrijwel verdwenen. In de eerste ontwikkelingsfase ontstond in de jaren ’50 de al genoemde zone met onderwijsgebouwen en woningprojecten langs de noordflank van de oude Assendorperdijk.

In het plan van Van Embden werd ook het nieuwe Provinciehuis geprojecteerd en wel op de noordwestelijke kop van het park, dat noordelijk van de Wethouder Alferinkweg moest worden aangelegd. In 1967 kon worden gestart met de bouw van het complex naar ontwerp van M.F. Duintjer. De complexonderdelen werden gekoppeld door een “brug” met doorgang, die de route vormde van het park naar de stad. Bij het Provinciehuis werd een tuinaanleg gerealiseerd naar ontwerp van de bekende tuinarchitecte Mien Ruys. Het is een modern functionalistisch ontwerp, waarin bielzen en rechthoekige plantvakken de hoofdrol spelen en de overgang naar het jongere park is gemarkeerd met keermuren van basaltkeien. Het provinciehuis is in 1971 geopend.

Afb. 10 Plan voor het Park de Wezenlanden, gewijzigde versie uit 1963 door Mien Ruys en de Heidemaatschappij (collectie HCO)

In de jaren ’70 werd het Park de Wezenlanden aangelegd, min of meer als tuin van het provinciehuis, maar vooral als ontspanningsgebied voor de wijken ten zuiden en noorden ervan. Het plan kwam tot stand na een langdurige ontwerpfase, waarbij zowel Mien Ruys als de Heidemaatschappij betrokken waren. Ten oosten en zuiden van het sportpark de Marslanden werd in de jaren ’70, buiten het bestemmingsplangebied, een groot industrieterrein aangelegd dat eveneens de Marslanden werd genoemd.


4. CULTUURHISTORISCHE KWALITEIT 4.1

Cultuurhistorische waarden: algemene omschrijving

► Historische ruimtelijke structuren Het plangebied heeft een bijzondere historische betekenis vanwege de langdurige en complexe ontwikkelingsgeschiedenis, die aan de structuur en de aard van de bebouwing nog uitstekend afleesbaar is. Deze historische gelaagdheid uit zich onder meer in de aanwezigheid van een gecompliceerd, deels organisch, deels planmatig tot ontwikkeling gekomen stratenplan, dat vooral in het westelijke gedeelte van de wijk is opgezet binnen het stramien van eeuwenoude landwegen en veldpaden van de oude nederzetting Assendorp. De lange doorgaande linten zijn bepalend voor de hoofdstructuur en de markering van diverse kleine buurtjes binnen het grote geheel. Allerlei vormen van ongestructureerde en licht gereguleerde uitbreidingen, kleinschalige en grootschalige planmatige invullingen en toevoegingen in het kader van vooren naoorlogse algemene uitbreidingsplannen maken het gebied tot een staalkaart van stedenbouwkundige ontwikkelingen en ingrepen vanaf de het einde van de 19 eeuw tot circa 1975. Deze ontwikkelingen zijn niet alleen te volgen in de eigenaardigheden van het stratenplan, maar ook in de verkavelingswijzen en de aard van de architectuur. De historisch ruimtelijke structuren zijn overwegend gaaf behouden gebleven. ► Historische bouwkunde Planmatige woningbouw In het plangebied bevindt zich een groot aantal kleine en grote woningbouwprojecten voor arbeiders, de lagere en de hogere middenstand, die tezamen een uitstekend beeld geven van de ontwikkelingen in de (volks)woningbouw vanaf circa 1890 tot omstreeks 1960. De meeste complexen zijn vrij gaaf of op zijn minst goed herkenbaar gebleven. In de complexen zijn de ontwikkelingen in typologie, constructie, stijl en stedenbouw gedurende genoemde periode goed te volgen. Individuele woningbouw Vooral in het noordwestelijke deel van het plangebied bevinden zich vele grote villa’s en herenhuizen voor de hogere middenstand en de welgestelden,

de

ste

veelal uit de tweede helft van de 19 en het begin van de 20 eeuw. Ook elders in de wijk verrezen individuele woonhuizen, binnen de aaneengesloten gevelwanden van de lange linten, maar ook vrijstaande woningen langs bijvoorbeeld de zuidrand (Pierik). Individuele gebouwen met een bijzondere functie In het plangebied bevinden zich enkele monumentale kerkgebouwen, die door hun bijzondere architectuur en prominente locaties een belangrijke rol spelen in het stadsbeeld. De gebouwen zijn representatief voor de kerkelijke ste architectuurontwikkelingen in de eerste helft van de 20 eeuw. Ook de vele scholen onderscheiden zich van de woningbouw door hun omvang, bijzondere architectonische verschijningsvorm en prominente locaties. Zij vormen in de zee van huizen markante oriëntatiepunten in het gebied. Voorts zijn er markante voorbeelden van individuele of kleine complexen winkelwoonhuizen van diverse typen en stijlen langs de Assendorperstraat, de Van Karnebeekstraat en op diverse straathoeken. Her en der bevinden zich interessante relicten van de vroegere bedrijvigheid in de vorm van winkel- en bedrijfspanden en werkplaatsen.

4.2

Waardevolle objecten en ensembles: criteria en selectie

Een belangrijk deel van de structuren en de bebouwing in het plangebied heeft cultuurhistorische waarde. Dat wil zeggen dat er sprake is van veel objecten en ensembles die voldoen aan de volgende criteria: • Objecten en complexen met een monumentenstatus (rijks- en gemeentelijke monumenten. • Objecten en complexen met architectuurhistorische waarden: d.w.z met een relatief hoge ontwerpkwaliteit of representatief voor een bepaalde bouwstijl, stroming, bouwperiode of typologie. • Objecten, complexen en ensembles met een bijzondere stedenbouwkundig-historische waarde, d.w.z. als onderdelen van bijzondere complexmatige ontwikkelingen door bijvoorbeeld woningbouwcorporaties, particulieren e.d. of vanwege specifieke andere situationele aspecten (bijvoorbeeld markante hoeklocaties, focus- en oriëntatiepunten, landmarks) • Gaafheid, d.w.z. objecten en ensembles die in belangrijke mate ongewijzigd zijn gebleven sinds de bouwtijd of waarbij wijzigingen zeer zorgvuldig zijn aangebracht. Objecten en ensembles die in


sterke mate zijn veranderd door het wijzigen van (winkel)puien, daken (dakkapellen, ophogingen, karakteristieke detailleringen, stuccen of sausen van de gevels, etc. voldoen niet in dit criterium. De bebouwing die aan de genoemde criteria voldoet is weergegeven op de bijgevoegde cultuurhistorische waardenkaart en tevens in de bijlage met de objectenlijst. Deze omvat een volledig overzicht van alle adressen, met eventuele monumentenstatus, foto en korte omschrijving van de karakteristiek. Hiermee wordt beoogd om de kwaliteit van de geselecteerde objecten en ensembles, zoals die zichtbaar is vanaf de openbare ruimte, in stand te houden. Tevens is een kaart toegevoegd, waarop globaal een inzicht wordt gegeven in de ontstaanstijd van de objecten en complexen in het gebied, en de prestedelijke hoofd- en nevenstructuren in beeld zijn gebracht.


5. LITERATUUR/BRONNEN -

-

-

Es, T. van, “Park de Weezenlanden”, in: Zwols Historisch Tijdschrift, e 22 jaargang, 2005, nr.3, 119-128 Geest, J. van, S.J. van Embden, Rotterdam 1996 Hogenkamp, D. en C., Aangaande Assendorp. De verzamelde en meer uitgebreide verhalen uit het Assendorper Terugkiekertien, Zwolle 2002 Hogenkamp, D. en C., Nering en negotie in het Assendorp van weleer, Zwolle 2003 Hove, J. ten, Geschiedenis van Zwolle, Zwolle 2005 Huismans, W. e.a. (red.), Als de Dag van Gisteren. Honderd jaar Zwolle en de Zwollenaren, Zwolle 1991-1993 Louwen, J. en H. Prins, Ach lieve tijd. 750 jaar Zwolsen, Zwollenaren en hun…., Zwolle 1980-1982 Messchaert, K., Inventarisatie naoorlogse bouwkunst en stedenbouw Zwolle, z.p. februari 2001 (ongepubliceerde rapportage in opdracht van de gemeente Zwolle. Pfeiffer, A. (tekst) en H.R. Conens (Aerophoto Eelde, Luchtfotografie), Op de kop gekiekt. Zwolle in luchtfoto’s, Zwolle 1976 Westerink, G. Villa’s, veestallen en fabrieken. Leven en werk van architect G.B. Broekema (1866-1946), Zwolle 2003 Het Oversticht, Inventarisatie Jongere Bouwkunst 1850-1940. Beschrijving Gemeente Zwolle. Zwolle 1988 http://www.assendorpernieuws.nl/ http://www.kloosterzwolle.nl/ http://watwaswaar.nl/ Website beeldbank Overijssel


LIJST MET CULTUURHISTORISCH WAARDEVOLLE BEBOUWING EN STRUCTUREN Assendorp

Foto

Adres

RM * Beschrijving GM

Anemoonstraat Assendorperdijk

19,21, 22 31

Zie: Korenbloemstraat 1-31, 2-38 Gaaf bewaard gebleven vrml. ULO-school uit 1955, door architect B. Meijerink ontworpen volgens het haltype. De school maakt deel uit van een zone met scholen (van dezelfde architect) en wooncomplexen uit de jaren ’50. Typologisch interessant vanwege de bijzondere hoofdvorm met schuin geplaatste vleugels en middenhal met entresol. De bouwmassa bestaat uit een betonskelet met gemetselde gevels en stalen ramen. Het in een bijbehorende tuin gesitueerde bouwwerk neemt een markante positie in.

Assendorperdijk

55

Vrml. huishoudschool Jeanne d’Arc uit 1964, naar een ontwerp van P.A. Lankhorst. Het in een functionalistische stijl uitgevoerde gebouw is opgetrokken in een betonskelet en bestaat uit drie vleugels met theorie-, praktijk- en gymnastieklokalen. Een transparant verbindingslid met een markant torentje verbindt twee vleugels met elkaar. De in een strook met overige jaren ’50-bebouwing gelegen school is gaaf bewaard gebleven en neemt een belangrijke beeldbepalende positie in.

Assendorperdijk

14

Uit 1877 daterende dubbele arbeiderswoning (oors. Nr. 14-16) die een markant relict vormt uit de periode voor de toenemende verstedelijking van het betreffende gebied. Een voorlangs lopend talud met een lager gelegen pad resteert van het vroegere dijkprofiel van de Assendorperdijk. Het éénlaags pandje heeft een met roodkeramische pannen gedekt schilddak, gemetselde gevels en een hoofdgestel. Het object ligt dichtbij de tuinmuren van het Dominicanenklooster aan de Assendorperstraat.

* RM = rijksmonument GM = gemeentelijk monument

1 / 56


Foto

Adres

Assendorperdijk

RM GM

Beschrijving

24-30

Zie ook: Klaasboerstraat 39. Vanuit één opzet gebouwde reeks woningen voor arbeiders/lagere middenstand uit 1899, in Neorenaissancetrant. De overwegend gaaf behouden gebleven woningen tellen één bouwlaag en een haaks op de straat gelegen zadeldak met siermotieven langs de overstek. Gepleisterde speklagen en sluitstenen verlevendigen de bakstenen gevels. Iedere woning heeft naast de ingang twee vensters.

Assendorperdijk Assendorperplein

172-178 7-9

Zie: Windesheimstraat 4-24 Markant gelegen en gaaf bewaard gebleven dubbele school (Koningin Wilhelminaschool/Hervormde kweekschool) uit 1910 die de kopzijde vormt van een bouwblok tussen het Assendorperplein en de Assendorperstraat. De in Neorenaissancetrant uitgevoerde school telt twee bouwlagen en heeft roodgedekte pannendaken. Symmetrische voorgevel met middenpartij en afgeschuinde hoeken, alle met een trapgevel. Vensters met veelruits ramen domineren het gebouw. Stedenbouwkundige waarde door prominenten ligging aan plein.

Assendorperplein Assendorperplein

11-15 19a-19b

Zie: Assendorperstraat 86-1 – 90 Hoekwinkelpand met bovenwoning uit 1904, vermoedelijk naar ontwerp van architect Broekema, in Jugendstil trant. Ondank de vele detailwijzigingen een architectuurhistorisch belangrijk object, met een opmerkelijke gevelindeling en detaillering, een blikvanger in zijn omgeving. Voorts is er sprake van stedenbouwkundige waarde vanwege de prominente ligging aan rond 1900 ontworpen wijkplein. Pand maakt hier deel uit van interessant ensemble woningblokken en scholen uit de periode rond 1900.

2 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Zie ook: Enkstraat 46-50a Gaaf bewaard gebleven blok herenhuizen met benedenen bovenwoningen en een vrml. hoekwinkeltje, uit 1906, ontworpen door architect G.G. Post. Uitstekend voorbeeld van projectmatige woningbouw voor de middenstandsklasse, opvallend door de rijk gelede architectuur en de prominente ligging aan het wijkplein en aansluitende straat. Markant is de opzet met dubbele portieken en topgevelaccenten en het bijzondere materiaal- en kleurgebruik (rode verblendsteen).

Assendorperplein

2-12

Assendorperplein

z.n.

GM

Uit 1950 daterende muziektent naar een ontwerp van architect C.J. Vriens. Het in een recente periode gerenoveerde object is de enige nog bestaande muziekkoepel in Zwolle en neemt een markante positie in. Op het via een gemetselde trap toegankelijke veelzijdige podium dragen acht keer twee stalen buizen een achthoekig tentdak met een sierpiron. Naast de trap herinnert een gevelsteen aan de oprichting van de muziektent die op initiatief van de wijkvereniging van Assendorp tot stand kwam.

Assendorperstraat

27-29

RM

Door architect J. Kayser gebouwd Dominicanenklooster met kerk, uit 1899-1901, na een brand in 1933 hersteld. Het imposante kloostergebouw is opgezet rondom een pandhof en telt drie bouwlagen waarvan de bovenste een latere toevoeging vormt. Een poortgebouw met hoektorens leidt naar de hoofdingang . Het in neogotische stijl vormgegeven complex is markant gelegen op de hoek van de straat en vormt mede door de imposante en als een kruisbasiliek uitgevoerde kerk al op grote afstand een belangrijke blikvanger.

Assendorperstraat

41-43

GM

Zie: Eigenhaardstraat 12-46

3 / 56


Foto

Adres

Assendorperstraat

129

Assendorperstraat Assendorperstraat

149-159 171-173

Assendorperstraat

205-353

RM GM

Beschrijving

GM

Gaaf bewaard gebleven vrml. gebouw (“Randwijk”) van de St.Vincentiusvereniging uit 1884, bestemd voor opvang van verwaarloosde kinderen. Later kwam er een bloemkwekerij. Het rood overgeschilderde pand is deels één- en deels tweelaags, met een zolderverdieping onder schilden zadeldaken. De gevels zijn verlevendigd met gepleisterde detaillering. De drie assen brede voorgevel wordt gekenmerkt door een hoektoren en een risaliet met gevelnis. Ingang met originele voordeur. Door de bijzondere architectuur een beeldbepalend object. Zie: Irisstraat 1-25, 2-26 Winkelpand met bovenwoning uit circa 1925, in zakelijke trant met duidelijke invloed van de Amsterdamse school. De sobere bouwmassa heeft een dominant aanwezige, ver overstekende kap en aan de linker zijde een eigenzinnig plastisch gevelelement, dat boven de daklijn overgaat in een grote schoorsteenpartij. Het pand bleef in redelijk gave staat bewaard en is door zijn sprekende verschijningsvorm een beeldbepalend element in het straatbeeld.

GM

Vrml. St.- Josefkerk, in 1932-1933 gebouwd door architect J. Sluymer. De in een mengvorm van baksteenexpressionisme en traditionalisme ontworpen basilicale kerk heeft rechtsvoor een hoektoren. Het ruim opgezette schip heeft een steil zadeldak en steunberen met gesloten luchtbogen. Spitsboogvensters voorzien het gebouw van daglicht en voor is er een drievoudige ingangspartij. Het gebouw is in een recente periode omgevormd tot een appartementencomplex. Hoge stedenbouwkundige waarde als oriëntatie- en focuspunt in de woonwijk.

4 / 56


Foto

Adres

RM GM

Assendorperstraat

36

Assendorperstraat

48, 48A, 48B

Assendorperstraat

56

Beschrijving

Kleinschalig winkelpand aan de Assendorperstraat, die zich aan het de einden van de 19 eeuw ontwikkelde tot de voornaamste winkelstraat in de stadswijk. Het betreft aan deze straat één van de laatste gave laat de 19 -eeuwse winkelpandjes, nog voorzien van de originele symmetrische winkelpui en een markante topgevel in neorenaissance trant.

GM

Winkelhuis met bovenwoningen uit 1927, naar ontwerp van G.Th. Ruberg. Deze opvallend gaaf bewaard gebleven vrml. banketbakkerij is uitgevoerd in een mengstijl van Amsterdamse en Haagse School. De drielaags bouwmassa heeft een plat dak en een symmetrische voorgevel met gave winkelpui en veel decoratieve elementen , waaronder een tekststrook in tegels. Alle vensters en ingangen behielden een originele invulling, met o.a. ramen met horizontale roedenverdeling. Door zijn bijzondere architectuur een beeldbepalend element in de gevelwand. de

Laat 19 -eeuws hoekpand met buurtwinkel, markant gesitueerd en beeldbepalend gesitueerd op de hoek van de Assendorperstraat en de Celestraat. Blikvanger is de omstreeks 1905 in Jugendstil vernieuwde winkelpui met zijn fraai gestileerde deurpartij en roedenramen tussen penenten met wit geglazuurde stenen en hardstenen plinten. Het geheel vertegenwoordigd door de bijzondere bouwstijl en de gaafheid een hoge architectuurhistorische waarde.

5 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

GM (78)

In 1907-1908 door architect G.G. Post gebouwd blok met winkels en bovenwoningen in een mengstijl van Jugendstil, vakwerkstijl en traditionalisme. Door zijn bijzondere opzet en detaillering is het zowel in architectonisch als in stedenbouwkundig opzicht een belangrijk project met een hoge beeldwaarde voor de Assendorperstraat en de aansluitende straten. Opvallend zijn de decoratieve dakoverstekken en hoekerkers met ingesnoerde schilddaken. Het hoekpand nr.78-78a is beschermd en behield de originele symmetrische winkelpui.

Assendorperstraat

78-86

Assendorperstraat

86-1 - 90

Zie ook: Eigenhaardstraat 2-10a, Assendorperplein 11-15 ste Complex geschakelde woningen uit het begin van de 20 eeuw, in voor deze periode markante overgangsarchitectuur. Rijke geleding van gevels met wit geschilderde lateibalken, veel siermetselwerkdetails. Opmerkelijk gaaf bewaard gebleven en daardoor architectuurhistorisch van belang. Tevens historischstedenbouwkundige waarde als onderdeel van een gaaf ensemble woningblokken en scholen in de omgeving van het Assendorperplein.

Assendorperstraat

98-100

Zie ook: Coetsstraat 1a-1b Complex winkels met bovenwoningen, in 1935 gerealiseerd in opdracht van de firma De Gruyter, door het eigen bouwbureau ontworpen. Vermoedelijk betreft het architect Welsing. Bijzonder en in Assendorper verder zeldzaam voorbeeld van zakelijke baksteenarchitectuur in de trant van de Haagse School. In hoofdvorm goed bewaard, maar in details wel gewijzigd. Door zijn omvang en opvallende vormgeving een beeldbepalend element in het straatbeeld.


138 150-152

Zie: Verenigingsstraat 7-41, 2-46 Zie: Tulpstraat 1-67, 2-74

6 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Assendorperstraat

174, 174a, 174-1 174-4

In één complex opgenomen winkels met bovenwoningen uit de periode rond 1930, zeer markant gesitueerd op de stompe hoek van de Assendorperstraat en de Anjelierstraat. De knik in de gevel wordt gemarkeerd door een topgevel met erker, die het geheel een bijzondere stedenbouwkundige betekenis geeft. De winkelpuien zijn in details gewijzigd, maar de bovenbouw bezit nog veel oorspronkelijke elementen.

Assendorperstraat

176, 176-1

In 1927 door architect G.P. Lensink ontworpen dubbele woning in sobere Amsterdamse Schooltrant, met zorgvuldige detaillering. Het object heeft twee bouwlagen en een zadeldak met rode pannendekking. De symmetrische voorgevel in roodbruine baksteen ligt ingeklemd tussen markante torenachtige hoekpartijen met een hoofdingang onder een rondboog. Aardig detail is de gepotdekselde gevelstrook onder de dakgoot.

Assendorperstraat

178

Gaaf bewaard gebleven herenhuis in Neorenaissancetrant uit 1895, markant gelegen binnen de gevelwand langs de Assendorperstraat. Architectuurhistorisch van belang door de bijzondere bouwstijl en de rijke detaillering. De tweelaags bouwmassa heeft een zolder onder een haaks op de straat gelegen zadeldak. Het metselwerk is verlevendigd met speklagen in gele verblendsteen. De van een originele voordeur en schuiframen voorziene hoofdingang en vensters worden beëindigd door korfbogen met boogtrommels.


214-224 242-244

Zie: Cliviastraat 1-33, 2-34 Zie: Klimopstraat 3-19, 2-12, 16-26

7 / 56


Foto

Adres

Asterstraat

RM GM 17-23

Beschrijving

Blokje van vier geschakelde eengezinswoningen, rond 1930; voorbeeld van kleinschalig woningbouwprojectje uit deze periode, in wijkgedeelte dat grotendeels in het Interbellum tot stand kwam. Architectuurhistorisch van enig belang door voor de bouwtijd typerende bouwstijl, de gave hoofdvorm en de markante indeling van de voorgevel met gekoppelde ingangen en erkers over twee bouwlagen; beeldbepalend onderdeel van de straatwand.

Asterstraat Bartjensstraat

2-14 4, 4.1-4.5

Zie: Irisstraat 1-27, 2-26 Uit omstreeks 1895 daterend blok arbeiderswoningen met vrml. hoekwinkel, uitgevoerd in Neorenaissancetrant. Gaaf voorbeeld van klein de bouwproject uit het einde van de 19 eeuw en opvallend door de rijke detaillering met gepleisterde speklagen en andere wit geschilderde accenten. Iedere woning heeft zijn eigen topgevel en zadeldak. De hoekwinkel, exemplarisch voor de ooit talloze kleine buurtwinkels in de wijk heeft een extra bouwlaag en een afgeschuinde hoekpartij. Het complexje heeft voor zijn omgeving een hoge beeldwaarde.

Bartjensstraat

6-12

Twee blokjes van telkens twee arbeiderswoningen uit de late 19 eeuw; karakteristiek voorbeeld van kleinschalige particuliere volkswoningbouw uit die periode; in hoofd- en kapvorm goed behouden gebleven. De voorgevels hebben een schilderachtige detaillering in neorenaissancetrant. De blokjes vormen een beeldbepalend onderdeel van het kleinschalige historische straatbeeld van de Bartjensstraat en hebben daardoor stedenbouwkundige waarde.

Beerninkstraat

1-23, 2-14

Zie: Windesheimstraat 4-24

de

8 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Begoniastraat

1

Begoniastraat

3-35, 2-22

Zie ook: Seringenstraat 1-11, 2-12 Sociale woningbouwcomplex in sobere Amsterdamse Schooltrant uit 1924, dat uit verschillende blokken met in hoofdzaak éénlaags arbeiderswoningen bestaat. Het complex is deels symmetrisch, met tweelaags hoekwoningen onder een haaks gelegen mansarde. De overige woningen hebben een evenwijdig aan de straat liggende mansarde. Luifels overhuiven de ingangen en sommige woningen hebben een driezijdige erker. Karakteristiek ensemble, mede door de nadrukkelijk aanwezige topgevelrisalieten in het straatbeeld.

Begoniastraat

26-30

Blokje van drie middenstandswoningen uit de jaren ’20 van de 20 eeuw, van architectuurhistorisch belang vanwege het gave karakter en de diverse markante details. Beeldbepalende situering nabij de hoek met de Zonnebloemstraat.

Bloemstraat

2

Vrijstaand woonhuis uit circa 1925, deel uitmakend van de reeks middenstandswoningen aan de zuidelijke wijkrand van Assendorp. Karakteristiek bakstenen woonhuis op L-vormige grondslag, die hiermee bepalend is voor zowel de gevelwand van de Begoniastraat als de Deventerstraatweg. Hoewel in details gewijzigd bleef de hoofdvorm goed bewaard. Hoge stedenbouwkundige waarde vanwege ligging aan entree straat, pendant van tegenoverliggende woning Deventerstraatweg 153155

ste

Zie: Groenestraat 11-17

9 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Cliviastraat

1-33, 2-34

Zie ook: Assendorperstraat 214-224. In hoofd- en kapvormen en gevelgeledingen gaaf complex woningwetwoningen uit 1925, voornamelijk gesitueerd aan weerszijden van de Cliviastraat. Typerend voor de jaren ’20 zijn de gesloten straatwanden met in- en uitspringende blokken en de sobere zakelijk-traditionele opzet en detaillering. Markant in het straatbeeld zijn de topgevelrisalieten onder mansardedaken. Het geheel vormt een karakteristiek ensemble.

Coetsstraat Coetsstraat

1a-1b 51-65, 32-44

Zie: Assendorperstraat 98-102 Aan weerszijden van dit deel van de Coetsstraat gerealiseerd complex woningen voor de arbeidersklasse en lagere middenstand, uit omstreeks 1895. Typerend voor de kleine woningbouwprojecten uit deze periode langs de secundaire straatjes in Assendorp. Het complexje valt op door de vrij rijke en verzorgde detaillering en de afwisseling in woningtypen met afgeknotte tuit- en lijstgevels. De woningen vormen tezamen een markant historisch ensemble met een hoge beeldwaarde.

Dahliastraat

1-51, 2-48

Zie ook: Groeneweg 147-153 Complex arbeiderswoningen uit 1923, voornamelijk gerealiseerd aan weerszijden van de Dahliastraat, één van de vele nieuw aangelegde straatjes tussen de Assendorperstraat en de Groeneweg. Architectuurhistorisch van belang door de expressieve kapvormen in de trant van de Amsterdamse school. Bleef in hoofdvorm en veel detail goed bewaard. Stedenbouwkundige waarde door de verspringende rooilijnen en de topgevelaccenten.

10 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Deventerstraatweg

15-33

Reeks benedenen bovenwoningen uit circa 1905 in decoratieve overgangsarchitectuur uit die periode, met elementen in Jugendstiltrant. Markante elementen zijn de topgevels, de decoratieve afwerking van de gevels en bovenal de portieken met hoefijzervormige openingen. Enkele woningen hebben nog de originele Jugendstilpaneeldeuren. Veel details zijn gewijzigd, maar het krachtige gevelontwerp is intact gebleven. Vooral ook van stedenbouwkundig belang als onderdeel van de lange beeldbepalende en voor Zwolle typerende wijkrand langs het spoor.

Deventerstraatweg

35-39

Op hoek gelegen blok forse benedenen bovenwoningen uit circa 1905, in decoratieve overgangsarchitectuur uit die periode, met elementen uit neorenaissance en stadsvakwerkstijl. Opvallend ontwerp met topgevelrisalieten en steekkappen die zeer bepalend zijn voor het straatbeeld. De huizen zijn vrij gaaf bewaard gebleven. Architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang.

Deventerstraatweg

41

Hoekpand (hoek Eendrachtstraat) uit omstreeks 1900, met details in neorenaissancetrant; bleef in hoofdvorm en diverse details vrij gaaf bewaard en valt op door de voor de bouwtijd typerende hoekoplossing en de rijke decoratieve detaillering. Vooral ook van stedenbouwkundig belang als onderdeel van de lange beeldbepalende en voor Zwolle typerende wijkrand langs het spoor.

11 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Deventerstraatweg

63-121

Lange reeks spoorbeambtenwoningen uit de periode rond 1900. De geschakelde woningen hebben twee bouwlagen en platte daken en decoratieve voorgevels met gemarkeerde venster- en portiekbogen en wit geschilderde accentstenen. Hoofdvorm en gevelindelingen nog intact, maar in diverse details gewijzigd. Vooral ook van stedenbouwkundig belang als onderdeel van de lange beeldbepalende en voor Zwolle typerende wijkrand langs het spoor.

Deventerstraatweg Deventerstraatweg

135-149 153-155

Zie: Groeneweg 166-194 Markant gelegen dubbel woonhuis uit circa 1925 dat een belangrijke blikvanger vormt. Het bouwwerk is tweelaags en heeft een zadeldak. Door de schuine kopgevels vormen de uiteinden van het dak afzonderlijke steekkappen. Symmetrische voorgevel met een dubbele ingangspartij met een luifel en originele voordeuren. Diverse ramen behielden hun horizontaalroeden. Voornoemde kopgevels zijn gecombineerd met hoge schoorstenen en sluiten aan op éénlaags achterbouwen.

Deventerstraatweg

157-165

Klein complex van vijf woningen voor de lagere middenstand, uit circa 1925. Gaaf voorbeeld van kleinschalig bouwprojectje uit het Interbellum. Beide blokken zijn deels één- en deels tweelaags, met afgewolfde zadeldaken en steekkappen met rode pannendekking. De woningen hebben een symmetrische gevelindeling, met ingangspartijen onder een luifel. Op de tweelaags vensterassen sluit een erker aan. Beeldbepalende ligging langs wijkrand, in architectonische expressie aansluitend bij de andere complexen waarmee ze een ensemble vormen.

12 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Deventerstraatweg

175-181

Twee blokjes dubbele middenstandswoningen, uit circa 1925. Gaaf voorbeeld van kleinschalig bouwprojectje uit het Interbellum. Beide blokken zijn tweelaags, met topgevelaccenten, erkers en ingangen met luifels. Beeldbepalende ligging langs wijkrand, in architectonische expressie aansluitend bij de andere complexen waarmee ze een ensemble vormen.

Deventerstraatweg

189-191

Twee vrijstaande middenstandswoningen in rijke baksteenarchitectuur uit het Interbellumg; zakelijk-expressieve architectuur met fraaie detaillering, prominente kappen, siermetselwerk en plastische geleding. Hierdoor van architectuurhistorisch belang. Beeldbepalende ligging langs wijkrand, in architectonische expressie aansluitend bij de andere complexen waarmee ze een ensemble vormen.

Deventerstraatweg Eigenhaardstraat

193-199 9-9a, 11-11a

Zie: Hortensiastraat 1-29 Omstreeks 1905 door architect G.G. Post ontworpen dubbel herenhuis met benedenen bovenwoningen, identiek aan de tegelijk door hem gebouwde panden aan de Enkstraat 62-64. Het in een mengeling van Jugendstil en traditionalisme uitgevoerde bouwwerk heeft een roodverblendstenen symmetrische voorgevel, verlevendigd met veel decoratieve details en siermetselwerk. Gaaf bewaard gebleven karakter. Van architectuurhistorisch belang door de bijzondere bouwstijl, de rijke detaillering en bijzondere typologie. Hierdoor zeer beeldbepalend.

13 / 56


Foto

Adres

RM GM

Eigenhaardstraat

33-39

Eigenhaardstraat Eigenhaardstraat

2-10a 12-46

Elbertsstraat

1-21, 2-20

Beschrijving

Rijtje van vier woningen, uitgevoerd in Neorenaissancetrant. Gaaf de voorbeeld van klein bouwproject uit het einde van de 19 eeuw en opvallend door de rijke detaillering met gepleisterde speklagen en andere wit geschilderde accenten. Iedere woning heeft zijn eigen (afgesnoten) topgevel en zadeldak. Het complexje heeft voor zijn omgeving een hoge beeldwaarde en maakt deel uit van het waardevolle historische straatbeeld van de Eigenhaardstraat.

GM

Zie: Assendorperstraat 86-1 – 90 Zie ook: Assendorperstraat 41 In 1893-1894 door de architecten W. en F.C. Koch i.o.v. “Eigen Haard” gerealiseerd blok arbeiderswoningen in Neorenaissancetrant. Architectuurhistorisch van belang als gaaf voorbeeld van projectmatige de arbeiderswoningbouw uit de late 19 eeuw. De éénlaags woningen hebben bakstenen gevels met decoratieve gepleisterde details en zijn vooral ook karakteristiek door de vele prominent aanwezige stenen dakkapellen. Het ensemble vormt een belangrijke historische gevelwand. Zie ook: Zuiderkerkstraat 28-38 Klein woningbouwcomplex aan weerszijden van de Elbertsstraat, bestaande uit aaneengesloten reeksen geschakelde eengezinswoningen uit circa 1930. Aan de Zuiderkerkstraat staan nog twee blokjes van drie woningen. Gaaf en verzorgd gedetailleerd ontwerp in sobere, traditioneelzakelijke stijl, markant door de licht welvende “erkers”. Goed voorbeeld van kleinschalige stedenbouwkundige ingreep uit het Interbellum in oudste deel wijk Assendorp. Tijdsensemble met Zuiderkerk.

14 / 56


Foto

Adres

RM GM

Enkstraat

33-37

Enkstraat

39-47, 30-40

Enkstraat

53-57

Beschrijving

Opmerkelijk blok van drie vrij grote middenstandswoningen uit de periode 1900-1910, van architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere vormgeving met elementen uit de neorenaissance, Jugendstil en chaletstijl, enkele zeldzame bouwelementen zoals de balkons, de hangende erker en de loggia, en de rijke en verzorgd uitgevoerde detaillering. Door zijn opvallende opzet van beeldbepalend belang in het straatbeeld en bovendien onderdeel van gaaf ensemble woningen uit de periode rond 1900. GM

Uit 1895-1896 daterend kleinschalig woningbouwproject, bestaande uit grote éénlaags arbeiderswoningen aan weerszijden van dit deel van de Enkstraat. Architectuurhistorisch van belang door het bijzondere type met afzonderlijke topgevels en zadeldaken en de rijke detaillering in neorenaissancetrant. Het complex heeft door zijn opzet, de nadrukkelijk aanwezige repeterende gevelvormen en details een hoge ensemblewaarde.

Blokje van drie middenstandswoningen uit circa 1930, een opmerkelijk element binnen dit omstreeks 1900 bebouwde wijkgedeelte. Enige architectuurhistorische waarde vanwege de verzorgde, sobere zakelijkexpressieve bouwtrant en de diverse oorspronkelijke details. Markant element in het straatbeeld.

15 / 56


Foto

Adres

RM GM

Enkstraat

71-77

Enkstraat

2-6

Enkstraat Enkstraat

46-50a 62-62a, 64-64a

Fuchsiastraat

24-28

Beschrijving

Rond 1910 gebouwd blok met benedenen bovenwoningen, van architectuurhistorisch belang door de bijzondere opzet, bouwstijl en gave detaillering. De gevels zijn verlevendigd met siermetselwerk in verblendsteen en hebben markante accenten als topgeveltjes en sierbalustrades. Er zijn gekoppelde ingangen, afwisselend vormgegeven vensters en enkele later gerealiseerde bedrijfsingangen. Typerend voor de omstreeks 1910 gerealiseerde bouwprojecten in het hart van Assendorp. Blokje van vier kleine, individueel ontworpen, maar geschakelde woonhuizen uit circa 1900, waarin er drie in gave staat bewaard zijn en van architectuurhistorische waarde vanwege het markante bouwtype en de toegepaste bouwstijl (een mengeling van neorenaissance, eenvoudige neoclassicistische en chaletstijl elementen). Het blokje is door zijn opvallende verschijning een beeldbepalend element in dit deel van de Enkstraat, die verder door recente woningbouw wordt bepaald.

Zie: Assendorperplein 2-12 Omstreeks 1905 door architect G.G. Post ontworpen dubbel herenhuis met benedenen bovenwoningen, identiek aan de tegelijk door hem gebouwde panden aan de Eigenhaardstraat 9-11. Het in een mengeling van Jugendstil en traditionalisme uitgevoerde bouwwerk heeft een roodverblendstenen symmetrische voorgevel, verlevendigd met veel decoratieve details en siermetselwerk. Gaaf bewaard gebleven karakter. Van architectuurhistorisch belang door de bijzondere bouwstijl, de rijke detaillering en bijzondere typologie. Hierdoor zeer beeldbepalend. Zie: Hortensiastraat 90-134

16 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Geraniumstraat

1-49

Zie ook: Geraniumstraat 14-68, Goudenregenstraat 51-77, Meidoornplein 1-30, Meidoornstraat 12-36, Pioenstraat 3-25, Zonnebloemstraat 35-47 In 1928 i.o.v. het Spoorwegpensioenfonds gebouwd sociale woningbouwcomplex dat enkele gesloten bouwblokken met tussenliggende plantsoenen omvat. De woningen zijn overwegend éénlaags. Tweelaags woningen met topgevels alsook een poortgebouw met erkers en rondboog vormen er markante accenten. Zadeldaken met doorlopende dakkapellen.

Geraniumstraat

Bij 1a

Speeltuingebouwtje, gesitueerd aan de oostkant van de speeltuin, die hier ste in de jaren ’30 van de 20 eeuw is ontwikkeld. Het gebouwtje heeft, hoewel enigszins gewijzigd door aanbouwen aan noorden zuidzijde, van architectuurhistorisch belang vanwege de bijzondere bouwstijl, de gave details en als vermoedelijk ontwerp van de bekende architect J.G. Wiebenga. Markante situering aan de rand van groengebiedje in Pierik.

Geraniumstraat

2-12

Zie ook: Gouden Regenstraat 39-49, Pioenstraat 2-28, Seringenstraat 5985; Complex arbeiderswoningen in gesloten bouwblok uit de jaren ’20 van ste de 20 eeuw, uitgevoerd in zakelijk-traditionele trant, met invloed van de Amsterdamse school in de opvallende kapvormen en hoekoplossingen; vrij gave detaillering; Architectuurhistorisch van belang; tevens van stedenbouwkundige waarde vanwege de bouwbloktypologie en als onderdeel van de interbellumprojecten in Pierik.

Geraniumstraat Gladiolenstraat

14-68 2-40, 27-41 51-77 39-49

Goudenregenstraat Goudenregenstraat

Zie : Geraniumstraat 1-49 Zie: Hortensiastraat 90-134 Zie: Geraniumstraat 1-49 Zie: Geraniumstraat 2-12

17 / 56


Foto

Adres

Goudsbloemstraat

RM GM 79-125

Beschrijving

Klein woningwetcomplex in Delftse Schooltrant uit circa 1950, architectuurhistorisch van belang als vrij gaaf voorbeeld van traditionele vroeg naoorlogse woningbouw. De eengezinswoningen zijn gevat onder doorlopende zadeldaken. Ze hebben een asymmetrische gevelindeling met getoogde ingangen en vensters van verschillende grootte. De kopgevels zijn verlevendigd met markante betonnen balkons met een ijzeren hekwerk. Enkele woningen vormen door de toepassing van topgevelrisalieten markante accenten in het sobere straatbeeld.

Grasdorpstraat Grasdorpstraat

1-7 2

Zie: Ten Oeverstraat 2-32, 70-126 Gereformeerde Hogeschool, in 1968-1970 gebouwd als HTS naar ontwerp van architectenbureau Meijerink. Grootschalig schoolgebouw op geschakelde T-vormige plattegrond, geheel uitgevoerd in betonbouw. Goed, gaaf en typologisch interessant voorbeeld van naoorlogse scholenbouw in functionalistische trant, tevens van stedenbouwkundig belang vanwege de prominente ligging aan kruispunt en als onderdeel van zone met conglomeraat van grote onderwijsinstellingen, alle ontworpen door Meijerink.

Groenestraat

1-9

Voor de arbeidersklasse/lagere middenstand bestemd complex benedenen bovenwoningen uit 1903, ontwerp: A.A. Lankhorst. Opmerkelijk rijk gedetailleerde architectuur met vele bijzondere decoratieve (siermetselwerk)details. Het gaaf bewaard gebleven complex architectuurhistorisch van belang. Markante accenten zijn de risalieten met dakhuizen, de portieken met hoefijzerbogen en een forse loggia met sierstijlen in Jugendstil aan de zijde van het Assendorperplein. Onderdeel van het belangrijke historische ensemble aan- en rond dit wijkplein.

18 / 56


Foto

Adres

RM GM

Groenestraat

11-17

Groenestraat Groeneweg

67, 67a-b 21-27

GM

29-31

GM

Groeneweg

Beschrijving

Zie ook Bloemstraat 2; Vier geschakelde arbeiderswoning, behorend bij groter complex aan de Groenestraat en de Bloemstraat, gebouwd in het ste begin van de 20 eeuw en van architectuurhistorisch belang door het vrij gave karakter, de opzet en de decoratieve detaillering van de voorgevels; de woningen maken deel uit van het waardevolle historische straatbeeld van de Groenestraat. De nrs. 11-13 sluiten aan de noordzijde aan op een bijzonder blok benedenen bovenwoningen (nrs. 1-9).

Zie: Groeneweg 36-42,42a Vier in 1902-1903 door architect M. Meyerink ontworpen herenhuizen in Neorenaissancetrant, met twee bouwlagen en een kap met dakkapellen. Goed en gaaf voorbeeld van bouwproject voor de hogere middenstandsklasse, aan representatieve wijkrand. Schilderachtige, rijk gedetailleerde architectuur met diverse markante accenten (speklagen, kleurig siermetselwerk, gevarieerde ingangsportieken en vensterbogen, balkons, serre en dakhuis). Vormt markant ensemble met de woningen op nr. 2931 en andere huizen uit de bouwtijd. Dubbel herenhuis uit 1899, architect J. de Graaf, in bijzonder decoratieve neorenaissancetrant. De markant gelegen woningen zijn éénlaags en hebben een plat dak met een schuin voorschild. Het middelste deel van de symmetrische voorgevel risaleert en mondt uit in een fors dakhuis met balkons, topgeveltjes en smeedijzeren acroteria. Architectuurhistorisch van belang vanwege de bijzondere bouwstijl, het bouwtype en de gave verschijningsvorm.

19 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Groeneweg

91

Opmerkelijk hoekpand op de hoek van de Groeneweg en de Verenigingsstraat, vermoedelijk uit 1907. Van architectuurhistorisch belang vanwege het bijzondere type, de gaafheid, de bijzondere bouwstijl (met elementen uit de overgangsarchitectuur en neorenaissance) en de markante detaillering. Gevelopschrift: 1646 Haersoltehuis 1907 herinnert aan de verhuizing van het Haersolte-Armenhuis, gesticht in 1646, naar deze locatie. In het huis woonden oud-gedienden (vrouwen) van de familie Haersolte en hun verwanten. Tevens van stedenbouwkundig belang vanwege de beeldbepalende hoeklocatie.

Groeneweg Groeneweg

93 51a-51a53-53a

Zie: Tulpstraat 1-67, 2-74 Gaaf bewaard gebleven pand uit circa 1905 dat uit twee herenhuizen met benedenen bovenwoningen bestaat. Het sterk in het oog vallende bouwwerk is drielaags en heeft een plat dak. De roodbruine baksteen van de voorgevel contrasteert met de gepleisterde speklagen en overige siermotieven. Beide gevelhelften zijn asymmetrisch, met een fors risaliet dat boven de daklijst is doorgestoken. Beide risalieten bevatten twee portieken. De diverse vensters behielden hun originele ramen. Door zijn omvang en bijzondere architectuur van hoge beeldbepalende waarde.

Groeneweg Groeneweg

147-153 36-42, 42a

Zie: Dahliastraat 1-51, 2-48 Zie ook: Groenestraat 67-67a-b Gaaf blok benedenen bovenwoningen uit circa 1905-1910, voorbeeld ste van de complexmatige woningbouw uit begin 20 eeuw. Van architectuurhistorische vanwege de kwaliteit van het ontwerp in traditionele trant met vele accenten in neorenaissance en Jugendstil, het subtiele en kleurige materiaalgebruik en diverse elementen als de bijzondere portieken en gave winkelpui. Zeldzame muurreclame. Door opzet, verschijningsvorm en gaafheid prominent aanwezig in straatbeeld.

20 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Groeneweg

44-62

Reeks geschakelde kleine middenstandswoningen uit het begin van de ste 20 eeuw. In de rij waren ook enkele buurtwinkeltjes opgenomen. Karakteristiek vanwege de traditionele architectuur met eenvoudige accenten in neorenaissance en Jugendstiltrant. Ook de wit gepleisterde afwerking met roodbakstenen details is hiervoor kenmerkend. Hoewel gewijzigd in details toch een sprekend voorbeeld van kleinschalige projectmatige woningbouw uit genoemde periode en tevens van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van het gave straatbeeld van de Molenweg met diverse historische woningbouwcomplexen.

Groeneweg

94-112

Klein complex geschakelde kleine middenstandswoningen uit de periode rond 1905, karakteristiek vanwege de opzet met platte daken, de bakstenen gevels met kleurige siermetselwerkdetails en de relatief gave detaillering. De prominent aanwezige dakopbouwen zijn een recente toevoeging. Desondanks toch een sprekend voorbeeld van kleinschalige projectmatige woningbouw uit genoemde periode en tevens van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van het gave straatbeeld van de Molenweg met diverse historische woningbouwcomplexen.

Groeneweg

114-134, 146-152

Lange reeks geschakelde arbeiderswoningen uit de periode rond 1905, karakteristiek vanwege de opzet met platte daken, de bakstenen gevels met kleurige siermetselwerkdetails en de relatief gave detaillering in neorenaissancetrant. Ondanks diverse detailwijzigingen toch een sprekend voorbeeld van kleinschalige projectmatige woningbouw uit genoemde periode en tevens van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van het gave straatbeeld van de Molenweg met diverse historische woningbouwcomplexen. De reeks wordt onderbroken door de nrs. 136144 die vanwege hun winkelfunctie op de begane grond zijn verminkt.

21 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Groeneweg

154-164

Reeks geschakelde arbeiderswoningen uit de periode rond 1905, karakteristiek vanwege de opzet met platte daken, de in lichte kalkzandsteen gemetselde gevels met diverse decoratieve details. Enkele woningen zijn recentelijk voorzien van dakopbouwen en de meeste vensterdetails zijn vernieuwd. Ondanks de detailwijzigingen toch een voorbeeld van kleinschalige projectmatige woningbouw uit genoemde periode en voornamelijk van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van het gave straatbeeld van de Molenweg met diverse historische woningbouwcomplexen.

Groeneweg

166-194

Zie ook: Deventerstraatweg 135-149 In 1920 i.o.v. “Beter Wonen” gebouwd woningwetcomplex aan de kopzijde van een groter bouwblok. Voorbeeld van zakelijk-traditionele complexmatige woningbouw in gesloten bouwblokopzet. De woningen zijn éénlaags en hebben mansardedaken, onderbroken door forse topgevels met steekkappen. Aan de kopzijde is het complex symmetrisch en bevinden zich enkele gevelstenen. Gaaf bewaard en stedenbouwkundig van waarde vanwege de prominente ligging en als onderdeel van groter ensemble arbeiderswoningen uit dezelfde bouwperiode.

Groot Wezenland

z.n.

Hardesteinstraat Hardesteinstraat

1-47 2-12

GM

Het Schoenkuipenbrugje is de laatst overgebleven draaibrug in Zwolle en dateert uit 1907. In dat jaar werd de bestaande ophaalbrug door stadsarchitect L. Krook vervangen door de draaibrug. Tegelijk met de brug en de bijbehorende brughoofden realiseerde hij het naastgelegen houten brugwachtershuisje. Met de tegenover de brug gelegen Oosterkerk en de woningen aan de Bagijnesingel 1-13 vormt de Schoenkuipenbrug c.a. een markant historisch ensemble dat karakteristiek is voor de binnenstad e.o. van Zwolle. De brug bestaat uit een constructie van stalen liggers met een houten dek. Het bewegende deel draait om een centraal draaiplateau d.m.v. een tandwielconstructie, die te bedienen is vanaf het brugdek. De brugleuningen zijn van smeedijzer en voorzien van een eenvoudig Jugendstil-ornament. Houten remmingswerken markeren de doorvaartopeningen aan weerszijden van het centrale brugdeel. Zie: Ten Oeverstraat 36-66, 128-160 Zie: Ten Oeverstraat 2-32, 70-126

22 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

GM

Markant op de hoek van een kruispunt gelegen vrml. lakfabriekje (Firma Klinkert & Co), in 1914 gebouwd door H. van Dijk en J.D.C. Koch. Het gebouw heeft twee bouwlagen en een plat dak. De rijk gelede straatgevels (aan de Hertenstraat met topgevelrisaliet) met gepleisterde speklagen en siermetselwerklijsten worden verenigd door een opvallend hoektorentje met een zinken koepeltje met sierpiron. Goed en zeldzaam ste voorbeeld van de vroeg 20 -eeuwse bedrijfsarchitectuur in Assendorp. Stedenbouwkundig van belang door de beeldbepalende situering.

Hertenstraat

27

Hertenstraat

27a-29

In het oog vallend vrml. winkelhuis met bovenwoningen uit circa 1925, op de hoek van de Hertenstraat en de Venestraat. Het in rosebruine baksteen gemetselde pand is drielaags en heeft een plat dak. Markante torenachtige hoekpartij met aan de onderzijde een afgeschuinde ingangspartij. Gepotdekseld houtbeschot scheidt de onderste bouwlagen van elkaar. Verder zijn er op iedere verdieping vensters in liggend formaat, deels nog met nevenlichten met horizontaalroeden.

Hertenstraat

22

Rond 1910 vermoedelijk door architect G.G. Post gebouwd herenhuis dat vrijstaand is gelegen en een voortuintje heeft. Het pand is tweelaags en heeft een afgeplat omlopend schilddak met rode pannendekking. De in rode steen gemetselde voorgevel is verlevendigd met siermetselwerk. Voorbeeld van de weinige vrijstaande individuele woninginvullingen in dit deel van de wijk. Architectuurhistorisch van belang door de bijzondere bouwstijl en het gave karakter. Beeldbepalend voor zijn omgeving.

23 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Hortensiastraat

1-29

Zie ook: Deventerstraatweg 193-199 Klein complex middenstandswoningen in een zakelijke stijl, uit omstreeks 1935. De woningen markeren de zuidelijke entree van de Hortensiastraat en maken hier deel uit van de lange reeksen grote woningen langs deze representatieve wijkverzamelstraat. Architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere architectonische vormgeving en het gave karakter.

Hortensiastraat

31

In 1929-1930 door M. & H. Meijerink ontworpen Da Costaschool, markant gelegen op de kop van een door straten omgeven bouwblok. Goed voorbeeld van zakelijke schoolarchitectuur uit het Interbellum, met invloed van de Amsterdamse school. Bijzonder ontwerp met veel interessante details. L-vormig opgezet, met donkere bakstenen gevels en de pannendaken. Een hoge bakstenen muur met bijbehorende posten en stalen buishekken scheidt het terrein van de rondomliggende straten. Beeldbepalende ligging aan hoofdlaan op de grens van Assendorp en Pierik.

Hortensiastraat

31a-33

Zie ook: Zonnebloemstraat 31a-31b Op de hoek van de Hortensiastraat en de Zonnebloemstraat gelegen complex met enkele woningen en het voormalige onderkomen van de Nederlands Hervormde Stadsevangelisatie Zwolle. Gebouwd naar ontwerp van M. en J.H. Meijerink in 1933-1934 in zakelijke baksteenarchitectuur, met kenmerken van de Nieuwe Haagse school. Karakteristiek zijn het kubistische karakter van de bouwmassa met zijn door platte daken afgesloten bouwvolumes, de horizontale betonnen lijsten en de uit keramische elementen samengestelde dakranden. Van de oorspronkelijke puien bleven elementen behouden. Markante ligging aan de hoofdlaan in de wijk, naast de Da Costaschool.

24 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Hortensiastraat

35-67, 69-79

Zie ook: Korenbloemstraat 43, 50, Molenweg 288 Zakelijk vormgegeven woningbouwcomplex uit circa 1930-1935 dat uit tweelaags middenstandswoningen bestaat. De woningen zijn voorzien van schilddaken met rode pannendekking. Inspringende hoekpartijen alsmede topgevels met zadeldakvormige steekkappen vormen er markante accenten. Voortuintjes met bakstenen muurtjes en stalen buishekken. Het complex vormt een stedenbouwkundig belangrijk ensemble met de andere complexen langs de representatieve centrale laan in de wijk.

Hortensiastraat

81-117

Zie ook: Molenweg 305-317 Uit middenstandswoningen bestaand woningbouwcomplex uit circa 19301935, uitgevoerd in een zakelijke trant. De woningen zijn tweelaags en hebben roodgedekte schilddaken. Rondboogingangen, topgevels, erkers en verspringende bouwdelen vormen belangrijke accenten. Er zijn voortuintjes met gemetselde muurtjes. Het complex vormt een stedenbouwkundig belangrijk ensemble met de andere complexen langs de representatieve centrale laan in de woonwijk.

Hortensiastraat Hortensiastraat

30-34 36-88

Zie: Geraniumstraat 1-49 Zie ook: Korenbloemstraat 61-87, 62-84, Meidoornstraat 2-10 Gaaf complex middenstandswoningen in gesloten bouwblokopzet uit omstreeks 1930, gebouwd onder invloed van de Amsterdamse school. Architectuurhistorisch van belang vanwege de bijzondere bouwstijl, zorgvuldige vormgeving met vele decoratieve details. Mansardedaken, topgevels, verspringende hoekpartijen en inpandige balkons vormen afwisselende accenten. Woningen aan de Hortensiastraat vormen een stedenbouwkundig belangrijk ensemble met de andere complexen langs de representatieve centrale laan in de woonwijk.

25 / 56


Foto

Adres

RM GM

Hortensiastraat

90-134

Hyacinthstraat Hyacinthstraat

5-15, 2-34 36-54

Hyacinthstraat

56-64

Beschrijving

Zie ook: Fuchsiastraat 24-28, Gladiolenstraat 2-24, 26-40, 27-41, Hyacinthstraat 5-15, 2-34, Jasmijnstraat 1-17, 2-14, Narcisstraat 1-7, 2-10 Eén van de grotere woningbouwcomplexen in Pierik, met middenstandsen arbeiderswoningen, uit circa 1930 in traditioneel-zakelijke trant met elementen uit de Amsterdamse school. In hoofd- en kapvormen, gevelgeledingen en detailleringen opvallend goed bewaard gebleven. Opgezet in gesloten bouwblokken. Hoge stedenbouwkundige waarde, mede als onderdeel van groter ensemble sociale woningbouw uit Interbellum. Zie: Hortensiastraat 90-134 Zie ook: Korenbloemstraat 117-135, Narcisstraat 9-27, 12-30, Wethouder Lansinkstraat 1-15, 2-22 Symmetrisch opgezet Complex ruime arbeiderswoningen uit circa 1949, in opdracht van de Algemene Zwolse Coöperatieve Woningbouwvereniging, in Delftse Schooltrant. De bakstenen tweelaags woningen hebben pannen-gedekte zadeldaken met topgevelaccenten in de voorgevel en markante kopgeveloplossingen. Goed voorbeeld van vrij rijke, vroegnaoorlogse woning bouw, tevens van stedenbouwkundig van belang. Zie ook: Korenbloemstraat 137-147, Primulastraat 2-18 Complex van vrij ruime arbeiderswoningen, in 1949 i.o.v. “Beter Wonen” gebouwd. De woningen zijn tweelaags en hebben roodgedekte zadeldaken. Een enkel risaliet met topgevel, balkons met een ijzeren hek, alsmede getoogde bovenlichten met siersmeedwerk vormen markante accenten. Goed voorbeeld van vrij rijke, vroegnaoorlogse woning bouw, tevens van stedenbouwkundig van belang.

26 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Irisstraat

1a-27, 2-26

Zie ook: Assendorperstraat 149-159, Asterstraat 2-14, Molenweg 174190, Papaverstraat 1-29, 2-8 Woningbouwcomplex uit circa 1920-1925, bestaande uit kleine geschakelde arbeiderswoningen in traditionele trant, met in de markante kapvormen en enkele geveldetails invloed van de Amsterdamse school. Het complex bleef in opzet, hoofdvormen en details goed bewaard en heeft architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde.

Jasmijnstraat

1-17, 2-14 39 3-19, 2-12, 18-26

Zie: Hortensiastraat 90-134

Klaasboerstraat Klimopstraat

Korenbloemstraat

1-31 2-38

Korenbloemstraat Korenbloemstraat

43, 50 61-87,

Zie: Assendorperdijk 24-30 Zie ook: Assendorperstraat 242-244 Klein woningbouwcomplex uit circa 1925, tweelaags woningblokken gesitueerd aan weerszijden van de Klimopstraat en aan het trechtervormige begin van het straatje bij de Assendorperstraat. Eén van de bouwblokken flankeert hier een pleintje. Markant complex in sobere traditioneel-zakelijke stijl met invloed van de Amsterdamse school, met name in de verfijnde detaillering en het glas-in-lood. Waardevol en vrij gaaf onderdeel ensemble woningwetwoningen uit dezelfde periode. Zie ook: Anemoonstraat 19, 21, 22, Leliestraat 80-86, Molenweg 269-303, 242-286 Groot complex middenstandswoningen uit circa 1930-1935, bestaande uit diverse blokken geschakelde woningen in een half-open verkaveling; eenvoudige zakelijke baksteenarchitectuur uit het Interbellum, gekarakteriseerd door verzorgd uitgevoerde bakstenen gevels en nadrukkelijk aanwezige pannendaken. Markante elementen zijn de vele erkers en, met name op prominent hoeklocaties, architectonisch verbijzonderde accenten. Architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang. Zie: Hortensiastraat 35-79 Zie: Hortensiastraat 36-88

27 / 56


Foto

Adres

Korenbloemstraat Korenbloemstraat Leliestraat Lindestraat

Lindestraat

Luttenbergstraat

RM GM 62-82 117-135 137-147 80-86 11-63, 1870

Beschrijving

Zie: Hyacinthstraat 36-54 Zie: Hyacinthstraat 56-64 Zie: Molenweg 242-258 Complex één- en tweelaags arbeiderswoningen uit circa 1905, grotendeels in één opzet gerealiseerd aan weerszijden van de Lindestraat in traditionele trant, met diverse accenten in neorenaissancetrant. Bijzonder is de rijke detaillering van de voorgevel met diverse siermetselwerkaccenten in gekleurde baksteen. Eénlaags woningen met markante dakkapellen. Architectuurhistorische waarde door de rijke detaillering, de vrij gave staat en van stedenbouwhistorisch belang vanwege het gave ensemble. Onderdeel reeks straten met woningbouw uit dezelfde bouwperiode.

76-86

Klein blok geschakelde tweelaags woningen uit de periode rond 19001910, vrij gaaf behouden gebleven en opmerkelijk vanwege de bijzondere detaillering met wit gepleisterde gevels en contrasterende sieraccenten. Van stedenbouwkundige waarde vanwege de ligging in groot ensemble arbeiders- en kleine middenstandswoningen uit het begin van de 20ste eeuw.

2

Zie ook: Wethouder Alferinkweg 1a. In 1963-1964 door architectenbureau M. Duintjer, Istha, Kramer en Van Willigen ontworpen Provinciehuis, gerealiseerd in 1967-1971. Voorbeeld van grootschalige en representatieve functionalistische kantoorbouw met hoog- en laagbouwaccenten, prominent gesitueerd op de kop van het park De Wezenlanden. Zorgvuldige detaillering. Belangrijk ontwerp in het oeuvre van Duintjer. Architectuurhistorisch- en stedenbouwkundig van groot belang. Een in het ontwerp opgenomen poort fungeert als verbinding van stad naar park.

28 / 56


Foto

Adres

Luttenbergstraat

Meidoornplein Meidoornstraat Meidoornstraat Mimosastraat

Molendwarsstraat

RM GM

Beschrijving

2

Tuinaanleg bij Provinciehuis. De tuinen zijn aangelegd door tuinarchitecte Mien Ruys. Ze hebben een architectonisch karakter en weerspiegelen door hun rechtlijnige borders de horizontalen en verticalen van het Provinciehuis. De borders bevatten diverse heesters en bomen en de voor Ruys zo typerende bielzenvakken en keermuren van basaltblokken. Doordat ze aan het park De Wezenlanden grenzen vormen de tuinen een eenheid met dit park.

1-30 2-10 12-36 1

Zie: Geraniumstraat 1-49 Zie: Hortensiastraat 36-88 Zie: Geraniumstraat 1-49 Zie ook: Seringenstraat 44 Uit 1932-1934 daterende vrml. Ambachtsschool, ontwerp van A. Baart en L. Krook. Het in een nieuw-zakelijke stijl met invloed van de Nieuwe Haagse School vormgegeven gebouw bestaat uit massieve bouwdelen met platte daken. Het betonnen skelet wordt door bakstenen gevels met stalen ramen aan het zicht onttrokken. Hoge architectuurhistorische waarde vanwege het bijzondere ontwerp, de stijlkenmerken en de gaafheid. Stedenbouwkundige betekenis door prominente situering op de hoek van de representatieve wijkverzamelstraat (Hortensiastraat). Hoekpand, gelegen op de scherpe hoek van de Molendwarsstraat en de Molenweg, gebouwd in traditioneel-zakelijke trant omstreeks 1920. Voorbeeld van eenvoudige baksteenarchitectuur met enkele markante aspecten zoals de afgeschuinde hoekoplossing en aan de zijde van de Molenweg een hangend erkertje op consoles. Vrij gaaf behouden gebleven. Vooral van stedenbouwkundige waarde vanwege de hoekligging in kromming straat.

25

RM

29 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

RM

Kantoor-/magazijn van een vrml. stoomconfectiefabriek, in 1896-1898 gebouwd door G.B. Broekema uit Kampen. Later was er een stoomwasserij gevestigd. Het gave neorenaissancistische gebouw is éénlaags en heeft een afgeplat omlopend schilddak. Opmerkelijk rijk gedetailleerde symmetrische voorgevel met rondbogen en een bakstenen dakhuis. Een smeedijzeren hek scheidt het pand van de openbare weg. Van belang vanwege het bijzondere ontwerp en als blikvanger temidden van sobere woonbebouwing aan de Molenweg.

Molenweg

167-169

Molenweg

205-211

Rijtje geschakelde arbeiderswoningen uit circa 1900, voorbeeld van kleinschalig particulier woningbouwproject uit deze periode. Verkeert wat betreft hoofdvormen, gevelindelingen en diverse details nog in redelijk gave staat. Markante detaillering in sobere neorenaissancetrant. Voorts van stedenbouwkundig belang als beeldbepalend element in dit gedeelte van de Molenweg, nabij de hoek met de Sallandstraat.

Molenweg

241

In 1932 door de architecten G. van Hoogevest en M. Meijerink gebouwde Jeruzalemkerk. Dit zakelijk-expressionistisch vormgegeven protestante kerkgebouw wordt gekenmerkt door een steile kap waarvan de hellingslijnen doorlopen in de luchtbogen langs de zijgevels. Hoge asymmetrisch geplaatste toren met spits. Jongere bouwdelen van architect M. Duintjer. Van architectuurhistorisch belang door het ontwerp en de ontwerpers. Door zijn markante hoofdvorm en prominente situering is er sprake van stedenbouwkundige waarde.

Molenweg

243-251

Zie: Windesheimstraat 4-24

30 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Molenweg

253-257

Blokje van drie kleine middenstandswoningen uit omstreeks 1930. Eenvoudige traditioneel-zakelijke baksteenarchitectuur uit het Interbellum, gekarakteriseerd door verzorgd uitgevoerde bakstenen gevels en nadrukkelijk aanwezig pannendak. Ingangen en vensters met karakteristieke detaillering. Blok maakt deel uit van zeer verwante complexbebouwing aan de Molenweg, met subtiele detailverschillen; Architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang.

Molenweg

269-291

Middenstandswoningen uit circa 1930-1935, bestaande uit een haakvormig blok op de hoek van Molenweg en Leliestraat, aan pleinvormige ruimte; eenvoudige zakelijke baksteenarchitectuur uit het Interbellum, gekarakteriseerd door verzorgd uitgevoerde bakstenen gevels en nadrukkelijk aanwezige pannendaken. Markante elementen zijn de vele erkers en architectonisch accent op de knik, in de vorm van een torenvormig bouwdeel; blok maakt deel uit van zeer verwante complexbebouwing aan de Molenweg, met subtiele detailverschillen; Architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang.

Molenweg Molenweg

293-317 38

Zie: Hortensiastraat 81-117 Vrml. Ned.-Herv. evangelisatiegebouw uit circa 1895, in 1939 verbouwd door M. Meijerink. Het nu als woonappartementen in gebruik zijnde bouwwerk is tweelaags en voorzien van een kap. De later geheel overgeschilderde voorgevel heeft een symmetrische indeling en een rijke neorenaissancistische detaillering. In het midden een risaliet met ingangsportiek en topgevel. Door zijn rijke architectuur en gave detaillering is het pand een opvallende verschijning temidden van de sobere woonhuisbouw aan de Molenweg.

31 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

ste

Molenweg

58-58a

Winkel-/bedrijfspand met bovenwoning uit het begin van de 20 eeuw in een sobere traditionele stijl met elementen uit de neorenaissance, van architectuurhistorisch belang vanwege het type, de gaafheid van hoofdvorm en detaillering en de gave winkelpui met in de puibalk een paneel van marmerglas met opschrift “Verfwaren R. Klein-Beekman vensterglas”.

Molenweg

90-126

Blok arbeiderswoningen die rond 1895 vanuit één opzet zijn gerealiseerd. Ze tellen één bouwlaag en hebben een zolder onder een gezamenlijk zadeldak met rode pannendekking. De voorgevels zijn verlevendigd met speklagen en worden gekenmerkt door een eenvoudige indeling met elkaar afwisselende vensters en ingangen. Goed en vrij gaaf voorbeeld van eenvoudige arbeiderswoningbouw uit het einde van de19de eeuw, door zijn langgerekte karakter sterk beeldbepalend aan dit deel van de Molenweg.

Molenweg

166-172

Blokje geschakelde arbeiderswoningen uit circa 1905; markant voorbeeld van kleinschalig bouwprojectje uit die periode, in overgangsarchitectuur met neorenaissanceaccenten en decoratief afgewerkte gevels in rode en oranje baksteen; verkeert in redelijk gave staat. Voorts van stedenbouwkundig belang als beeldbepalend element in dit gedeelte van de Molenweg, op de hoek van de Rozenstraat.

Molenweg

174-190

Zie: Irisstraat 1-27, 2-26

32 / 56


Foto

Adres

RM GM

Molenweg

242-258

Molenweg

260-268

Molenweg

270-286

Molenweg Narcisstraat Narcisstraat

288 1-7, 2-10 9-27, 12-30

Beschrijving

Zie ook: Leliestraat 80-86 Middenstandswoningen uit circa 1930-1935, bestaande uit een haakvormig blok op de hoek van Molenweg en Leliestraat; eenvoudige zakelijke baksteenarchitectuur uit het Interbellum, gekarakteriseerd door verzorgd uitgevoerde bakstenen gevels en nadrukkelijk aanwezige pannendaken. Markante elementen zijn de vele erkers en, met name op de hoek een breed portiek met daarboven een inpandig balkon; hier bevonden zich twee buurtwinkeltjes; blok maakt deel uit van zeer verwante complexbebouwing aan de Molenweg, met subtiele detailverschillen; Architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang. Zie ook: Anemoonstraat 21 Blok van 6 middenstandswoningen uit circa 1930-1935; eenvoudige zakelijke baksteenarchitectuur uit het Interbellum, gekarakteriseerd door verzorgd uitgevoerde bakstenen gevels en nadrukkelijk aanwezige pannendaken. Markante elementen zijn de vele erkers. Blok maakt deel uit van zeer verwante complexbebouwing aan de Molenweg, met subtiele detailverschillen; Architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang.

Blok van 9 middenstandswoningen uit circa 1930-1935; eenvoudige zakelijke baksteenarchitectuur uit het Interbellum, gekarakteriseerd door verzorgd uitgevoerde bakstenen gevels en nadrukkelijk aanwezige pannendaken. Markante elementen zijn de vele erkers. Blok maakt deel uit van zeer verwante complexbebouwing aan de Molenweg, met subtiele detailverschillen; Architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang.

Zie: Hortensiastraat 35-79 Zie: Hortensiastraat 90-134 Zie: Hyacinthstraat 36-54

33 / 56


Foto

Adres

Oosterlaan

Papaverstraat Pioenstraat Pioenstraat Primulastraat Rozenstraat

Schuurmanstraat

RM GM 2-19

Beschrijving

Lange reeks geschakelde herenhuizen en blokken grote benedenen ste bovenwoningen uit het eerste kwart van de 20 eeuw, gebouwd in de destijds gangbare bouwstijlen, met elementen uit Jugendstil, neorenaissance, rationalisme en zakelijk-traditionele trant. Markante architectuur met decoratief gedetailleerde voorgevel, topgevels met steekkappen, erkers en balkons. In details veelal gewijzigd maar het geheel is van hoog stedenbouwkundig belang als representatieve historische gevel- en wijkwand langs het spoor .

1-29,2-8 1-25 2-28 2-18 14-22

Zie: Irisstraat 1-27, 2-26 Zie: Geraniumstraat 1-49 Zie: Geraniumstraat 2-12 Zie: Hyacintstraat 56-64 de Rijtje laat 19 -eeuwse arbeiderswoningen aan de oostzijde van de Rozenstraat, voorbeeld van klein projectje uit deze periode; vrij gaaf bewaard en beeldbepalend voor het straatbeeld door de aaneenschaking van markante topgeveltjes met allerlei gepleisterde details in neorenaissancetrant.

1

Het gebouw van het Thomas à Kempislyceum dateert uit 1955-1960 en is van architectuur-, kunsthistorisch en stedenbouwkundig belang als gaaf en representatief voorbeeld van naoorlogse scholenbouw in gematigde modernistische stijl, ligging langs de stadsgracht en de aanwezige kunstwerken. De school is ontworpen door architect P.A. Lankhorst op basis van een L-vormige plattegrond. Het is uitgevoerd in betonskelet met prefab-schokbetonkolommen en gele bakstenen muurvullingen en gevels in gematigde modernistische stijl. De aula annex gymnastieklokaal met gebogen kopgevel is geplaatst op pijlers. Aansluitend hieraan ligt aan de Schuurmanstraat de vaklokalenvleugel bestaande uit 3 lagen met souterrain en hoofdingang. Loodrecht hierop is een leslokalenvleugel met tweede gymnastieklokaal ontworpen langs de Wiecherlinckstraat.

34 / 56


Foto

Adres

Seringenstraat Seringenstraat Seringenstraat Stationsweg

RM GM 1-11, 2-12 44 59-85 5

Stationsweg

7

Stationsweg

9

Beschrijving

Zie: Begoniastraat 2-22, 3-37

GM

Zie: Mimosastraat 1, school Zie: Geraniumstraat 2-12 In 1868-1869 i.o.v. Mr. J.D. van Ketwich Verschuur gebouwde vrijstaande villa in een bijbehorende tuin met hekwerk. Goed voorbeeld van de de eclectische villabouw in het derde kwart van de 19 eeuw. De villa is tweelaags en heeft een afgeplat omlopend schilddak en witgepleisterde gevels. Symmetrische voorgevel met risaliet en markant middenbordes onder een door zuilen geschraagd balkon. De villa heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde. Nu als Grand Hotel in gebruik zijnde eclectische villa uit 1868-1869, gebouwd i.o.v. burgemeester Jhr. W.C.Th. van Nahuys. Het vrijstaande bouwwerk is tweelaags en heeft een afgeplat omlopend schilddak met markante dakkapellen. In blokverband gepleisterde gevels met vensters met sierkuiven. Op de symmetrische voorgevel sluiten een markante entreepartij en terrassen met balustrades aan. Het gebouw heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde.

GM

Uit 1869-1870 daterende eclectische villa, gebouwd i.o.v. L.R. Wentholt. Goed voorbeeld van grootschalige villa-architectuur uit het derde kwart de van de 19 eeuw, bleef in vrij gave staat bewaard, ondanks nieuwe achterbouw. De blokvormige villa heeft een afgeplat omlopend schilddak en gepleisterde gevels met lisenen en een hoofdgestel. De villa heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde.

35 / 56


Foto

Adres

Stationsweg

11

Ten Oeverstraat

2-32, 70-126

Ten Oeverstraat

36-66, 128-160

RM GM

Beschrijving

GM

Vrijstaande eclectische villa uit 1874-1877, gebouwd i.o.v. Mr. D. Wicherink. Markant en vrij gaf voorbeeld van villabouw uit de jaren ’70 van de de 19 eeuw. Het blokvormige huis heeft een schilddak met pannendekking. De gevels zijn witgepleisterd en voorzien van diverse siermotieven. De villa heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde.

Zie ook: Grasdorpstraat 1-7, Hardesteinstraat 2-12, Van Cuylenburchstr.28. Gaaf complex middenstandswoningen uit 1955-1956, i.o.v. de Algemene Zwolse Coöperatieve Woningbouwvereniging gebouwd. Architecten: H.L.O. Buchta en H.G. Treep. Deze ‘zaagtandwoningen’ zijn trapsgewijs geschakeld en vallen op door de ongebruikelijke opzet en detaillering. Markante dakvormen, balkons en ingangspartijen. Typologisch uniek en van architectuurhistorisch belang. Stedenbouwkundige waarde. Zie ook: Van Cuylenburchstraat 1-49 en Hardesteinstraat 1-47 L-vormig complex etagewoningen (portiekflats) uit 1955-1956, naar ontwerp van H.L.O. Buchta en H.C. Treep. Uitstekend voorbeeld van etagebouw uit midden jaren ’50 in gematigd modernistische trant. Opvallend door fraaie gevelcompositie met verticale en horizontale accenten en Typologisch bijzondere entreepartijen. Hoge stedenbouwkundige waarde vanwege ligging in parkrandzone, bij complex zaagtandwoningen.

36 / 56


Foto

Adres

Ten Oeverstraat

RM GM 68

Terborchstraat

1

Terborchstraat

3-7

Beschrijving

Kweekschool (katholieke Pabo) uit 1954, in traditionalistische trant, naar ontwerp van M. Meijerink. Het drielaags gebouw (betonskelet) heeft een zadeldak met gesmoorde pannen en is gecombineerd met laagbouw. Markant en schilderachtig gecomponeerd ontwerp, goed voorbeeld van een grootschalige beroepsonderwijsinstelling; maakt deel uit van conglomeraat van schoolgebouwen (alle ontworpen door Meijerink) in stedenbouwkundig interessante zone langs Park de Wezenlanden.

GM

Vrijstaande villa De Uitkijk uit 1884-1885, in een laat-eclectische trant. Uitstekend en vrij gaaf voorbeeld van deze bouwstijl. Het tweelaags bouwwerk heeft een afgeplat omlopend schilddak en is verlevendigd met gepleisterde lisenen en overige sierdetails. Symmetrische voorgevel met middenrisaliet en torentje. Voortuin met smeedijzeren hekwerk. De villa heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde. Representatieve ligging nabij straathoek. In 1883 gebouwde driedubbele villa met bijbehorend voorterrein. Het bouwwerk telt twee bouwlagen en heeft een afgeplat omlopend schilddak waarvan de overstek wordt geschraagd door korbelen. De symmetrische voorgevel vormt in het midden een risaliet met dakhuis. Architectuurhistorische waarde vanwege bijzondere opzet en stijlkenmerken, voorbeeld van villa-projectbouw. Het pand heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde.

37 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Terborchstraat

9-11

Forse dubbele villa uit omstreeks 1915, in een rationalistische trant met elementen van de Um-1800 stijl. Architectuurhistorisch van waarde vanwege de bijzondere bouwstijl en de gaafheid. Opmerkelijk rijzige en daardoor beeldbepalende bouwmassa en bijzonder schilddak met gezwenkte schilden. Het pand heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde.

Terborchstraat

13-15

Geheel overgeschilderde sober-eclectische dubbele villa uit omstreeks 1885, van architectuurhistorisch belang vanwege het merkwaardige type en de verzorgde, gave detaillering. Het bouwwerk is drielaags, met een in het zicht liggende souterrainverdieping als eerste bouwlaag. Symmetrisch opgezette voorgevel met middenrisaliet. Het pand heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde.

Terborchstraat

2-4

Dubbele villa uit 1885, in een eclectische trant. Uitstekend, gaaf en zeer verzorgd gedetailleerd voorbeeld van een kleinschalig villabouwproject uit de het einde van de 19 eeuw. De geschakelde herenhuizen hebben boven het souterrain twee bouwlagen en eigen schilddaken. Symmetrische voorgevel met een hoge gepleisterde plint en gepleisterde lisenen. Beide gevelhelften zijn drie assen breed. Het pand heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde.

38 / 56


Foto

Adres

RM GM

Terborchstraat

6-8

Terborchstraat

10-12

Terborchstraat

14-16

Beschrijving

Uit 1882 daterende dubbele villa, deels nog met voortuin. Het in Neorenaissancetrant vormgegeven bouwwerk is van architectuurhistorisch belang door de bijzondere bouwstijl, de rijke detaillering en vanwege het unieke bouwtype met één en tweelaags bouwdelen en sterk benadrukte voorgevelrisaliet met schilderachtige decoratieve afwerking. Op nr. 8 is een verdieping toegevoegd. De villa heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde. GM

Vrijstaande dubbele villa uit 1887-1888, in Neorenaissancetrant. Uitzonderlijk gaaf, rijk gedecoreerd en complex opgezet geheel met vele bijzondere details en daardoor van architectuurhistorische waarde. Het in rode verblendsteen opgetrokken bouwwerk is tweelaags en heeft een schilddak met steekkappen naar de forse topgevelrisalieten. De villa heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde. Zeer beeldbepalend door de imposante verschijningsvorm. Dubbele villa uit 1885, in Neorenaissancetrant. Goed en gaaf voorbeeld de van representatieve herenhuisarchitectuur aan het einde van de 19 eeuw, opvallend door de rijke en verzorgde detaillering. Blokvormige bouwmassa met schilddak, voorgevel met hoekrisalieten en frontons. Het pand heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde.

39 / 56


Foto

Adres

RM GM

Terborchstraat

18

Terborchstraat

20-22-24

Tuinstraat

1

Beschrijving

Vrijstaande villa in Neorenaissancetrant, uit 1882. Markant, maar wel in enkele details gewijzigde villa met rijke detaillering. Het pand is éénlaags en heeft een evenwijdig aan de straat gelegen mansarde die langs de kopzijden aansluit op een topgevel met sierdetails. Gepleisterde speklagen en overige siermotieven verlevendigen de gevels, waarvan de voorgevel in het midden een risaliet vormt met een ingangspartij. Het pand heeft als onderdeel van het ensemble historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde. Markante dubbele villa uit 1884 in een laat-eclectische trant. Architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere, Frans georiënteerde architectuur, de zeer representatieve opzet en rijke, gave detaillering. Opvallende bouwmasa met hoekrisalieten met schilddaken. Het pand heeft als onderdeel van het ensemble grote historische villa’s aan de Stationsweg en de Terborchstraat een hoge stedenbouwkundige waarde. Zeer beeldbepalend door de imposante verschijningsvorm.

GM

Zie ook: Zuiderkerkstraat 2 In 1899 door H. van Dijk gebouwde dubbele villa op het snijpunt van twee straten. Dit stedenbouwkundig belangrijke bouwwerk is tweelaags en heeft een afgeplat omlopend schilddak met in het midden een markante steekkap. De neorenaissancistische detaillering is gepleisterd en gecombineerd met chaletelementen. Driezijdige middenerker met balkon. Van architectuurhistorisch belang door de ongebruikelijke opzet, de rijke detaillering en het gave karakter.

40 / 56


Foto

Adres

RM GM

Tuinstraat

34-36

Tuinstraat

68-68a

Tulpstraat

1-67, 2-74

Van Cuylenburchstr. Van Cuylenburchstr. Van der Laenstraat

1-49 2-8 49-49a

Beschrijving

Voormalige mosterdfabriek uit 1899 in voor bedrijfsarchitectuur opvallend rijke en sierlijke detaillering. Van architectuurhistorisch belang door de bijzondere bouwstijl met neorenaissance en chaletstijlelementenl, het bouwtype en de opmerkelijke gaafheid. Tevens is er sprake van een hoge stedenbouwkundige waarde vanwege de ligging op een prominente straathoek. Gevelsteen met bouwjaar 1898 en naam J. Buijsten.

GM

Door H.G. Treep in 1903 gebouwd herenhuis met een benedenen bovenwoning. Het in rode verblendsteen opgetrokken pand bleef gaaf behouden en heeft twee bouwlagen en een afgeplat omlopend schilddak. Siermetselwerk en gepleisterde details verlevendigen de asymmetrisch ingedeelde voorgevel met links een ingangsportiek en rechts een venster met Jugendstilbelijning. Architectuurhistorische waarde en stedenbouwkundige waarde, dit laatste door de beeldbepalende situering aan entree Tuinstraat bij Van Karnebeekstraat. Zie ook: Assendorperstraat 150-152, Groeneweg 93 Woningwetcomplex uit 1920, gebouwd door de Algemene Zwolsche Woningbouwvereniging, dat uit diverse blokken met éénlaags arbeiderswoningen aan weerszijden van de Tulpstraat bestaat. De bakstenen woningen hebben doorlopende pannendaken onderbroken door topgevels met mansardevormige steekkappen, die in het straatbeeld markante stedenbouwkundige accenten vormen. Complex is van architectuurhistorisch en historischstedenbouwkundig belang. Zie: Ten Oeverstraat 36-66, 128-160 Zie: Ten Oeverstraat 2-32, 70-126 Zie: Van Ittersumstraat 46a

41 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Van der Laenstraat

97-101

Ensemble van drie middenstandswoningen uit circa 1900; goed, maar in details gewijzigd voorbeeld van aannemersarchitectuur uit genoemde periode; opvallend is de zeer rijke siermetselwerkdecoratie. Van stedenbouwkundig belang vanwege prominente ligging aan de Van der Laenstraat en als onderdeel van groter ensemble middenstandswoningen (o.a. aan de Enkstraat) in dit deel van Assendorp.

Van der Laenstraat

44

Vrml. hoekwinkeltje met bovenwoning uit omstreeks 1920-1925 dat door zijn afgeschuinde hoekpartij en opvallende bouwmassa een hoge beeldwaarde vertegenwoordigd op deze locatie. Markant ontwerp in traditioneel-zakelijke stijl, onder invloed van de Amsterdamse school, die vooral is te zien in de expressieve kapvorm en de details van de vensters,. Natuurstenen stroken markeren de bovenzijde van de vroegere etalages. Vormt pendant van historisch hoekwinkelpand Van Ittersumstraat 46a.

39-47

Blokje middenstandswoningen uit het einde van de 19 eeuw, voorbeeld van klein project uit die periode. Van architectuurhistorisch belang vanwege de bouwstijl (neoclassicistische en neorenaissance elementen), de bijzondere opzet met grote dakhuizen en de rijke, verzorgd uitgevoerde en gave detaillering. Beeldbepalend onderdeel van ensemble kleinschalige historische woonhuizen, pendant van blokje bijzondere laat de 19 -eeuwse benedenen bovenwoningen nrs. 64-74.

Van Ittersumstraat

de

42 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Van Ittersumstraat

69-71

Blokje van twee woonhuizen uit circa 1890, van een ook elders aan deze straat voorkomend vrij representatief type voor de lagere middenstandsklasse. Van architectuurhistorisch belang vanwege de bouwstijl (neoclassicistische en neorenaissance elementen), de bijzondere opzet met grote dakhuizen en de rijke, verzorgd uitgevoerde en gave detaillering. Beeldbepalend onderdeel straatwand.

Van Ittersumstraat

103-107

Middenstandswoningen uit de periode rond 1895, in traditionele trant, met elementen uit de neorenaissance. Van architectuurhistorisch belang vanwege de gaafheid, de bijzondere hoofdvormen, bouwelementen (o.a. risaliet met balkon) en de rijke, verzorgde detaillering. Woningen maken deel van fraai en gaaf ensemble woningen uit circa 1895 en zijn door hun opvallende verschijning van stedenbouwkundig belang binnen het straatbeeld.

Van Ittersumstraat

109-129

GM

In één opzet gerealiseerde reeks arbeiderswoningen uit 1893, uitgevoerd in Neorenaissancetrant (rechts op foto). Gaaf en interessant voorbeeld de van complexmatige arbeiderswoningbouw uit de late 19 eeuw, zoals die in vele straatjes in Assendorp werd gerealiseerd. De woningen zijn éénlaags en hebben een zolder onder een gezamenlijke kap waarop markante dakhuizen aansluiten. Dakhuizen, doorgaande kroonlijsten en speklagen zijn hier zeer bepalend voor de architectuur en het straatbeeld.

43 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Van Ittersumstraat

46a

Zie ook: Van der Laenstraat 49-49a Vrml. hoekwinkeltje uit omstreeks 1915 dat door zijn afgeschuinde hoekpartij met winkelingang en balkon een hoge beeldwaarde vertegenwoordigd op deze locatie. Gaaf ontwerp, typerend voor de vroege ste 20 eeuw. De vroegere etalages liggen ingeklemd tussen geelgeglazuurde penanten. Vormt pendant van historisch hoekwinkelpand Van Ittersumstraat 44-46.

Van Ittersumstraat

54-56

Uit 1893 daterende dubbele arbeiderswoning van het wat rijkere type. Architectuurhistorisch van belang door de schilderachtige opzet met middenrisaliet en trapgevel en de rijke neorenaissancistische details. Bleef in vrij gave staat bewaard en is door zijn markante trapgevel een beeldbepalend element in de overigens sobere gevelwand.

Van Ittersumstraat

64-74

Blokje benedenen bovenwoningen met voormalige hoekwinkels op de straathoeken met de Van Ittersumdwarsstraat en de Enkstraat. Van architectuurhistorisch belang als voorbeeld van kleinschalig bouwproject uit circa 1890-1895, deels gaaf bewaard en opvallend door de schilderachtige detaillering in neorenaissance trant, met speklagen en decoratieve vensterbogen. Nr.64 heeft een gave historische winkelpui. Beeldbepalend onderdeel van ensemble kleinschalige historische woonhuizen, de pendant van blokje bijzondere laat 19 -eeuwse woningen nrs. 39-47.

44 / 56


Foto

Adres

Van Ittersumstraat

RM GM 124-146

Beschrijving

In één opzet gerealiseerde reeks arbeiderswoningen uit circa 1893, uitgevoerd in Neorenaissancetrant (links op foto). Gaaf en interessant de voorbeeld van complexmatige arbeiderswoningbouw uit de late 19 eeuw, zoals die in vele straatjes in Assendorp werd gerealiseerd. De woningen zijn in verschillende typen gebouwd (éénlaags en als benedenen bovenwoning), o.a. volgens het type aan de overzijde met de markante dakhuizen. Dakhuizen, doorgaande kroonlijsten en speklagen zijn hier zeer bepalend voor de architectuur en het straatbeeld.

Van Karnebeekstraat

67-69

Uit 1876 daterend vrml. Ned.-Herv. Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het eclectische bouwwerk is tweelaags met een kap. De bakstenen gevel heeft gepleisterde lisenen. In een centraal gelegen risaliet bevindt zich een monumentale hoofdentree met klassieke omlijsting. De voorgevel de bleef gaaf bewaard. Rechts naast het 19 -eeuwse gedeelte een uitbreiding uit het Interbellum in bijzondere zakelijk-expressieve trant. Door zijn omvang en imposante symmetrische voorgevel een sterk beeldbepalend element in het eenvoudige straatbeeld.

Van Karnebeekstraat

99-103

Klein, in één opzet ontworpen project van drie herenhuizen uit circa 1885, in eclectische trant. Zeer opmerkelijk ontwerp door de zware bakstenen detaillering en de symmetrische opzet. Van architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere bouwstijl, de gave opzet van het geheel en de detaillering. Het complexje heeft door zij symmetrische opzet en opvallende verschijningsvorm een hoge beeldbepalende waarde binnen het straatbeeld van de Karnebeekstraat.

45 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Van Karnebeekstraat

121-123

Complexje van drie herenhuizen, in één opzet gerealiseerd in 1878, aan de zuidelijke entree van de Van Karnebeekstraat. De huizen behoren tot de grotere woningen in dit deel van Assendorp en maken deel uit van de aaneengesloten gevelwand van de Van Karnebeekstraat. Vrij gaaf bewaard. Grootste belang schuilt in de prominente beeldbepalende situering aan het begin van de hoofdstructuur door de wijk, aan de pleinvormige samenkomst van diverse straten.

Van Karnebeekstraat

20

Zuiderkerk, in 1925 gebouwd in sobere zakelijk-traditionele stijl met neogotische accenten. Markant en vrij gaaf voorbeeld van kerkenbouw uit het Interbellum, vooral ook van stedenbouwkundige waarde vanwege de prominente ligging op de pleinvormige aansluiting van de Zuiderkerkstraat op de Van Karnebeekstraat. De bouwmassa met het torentje is voor de wijde omgeving een oriëntatiepunt. De kerk markeert de zuidoostelijke punt van het vroegere hoornwerk van de Zwolse vesting, dat nog in het beloop van de Van Karnebeekstraat, Zuiderkerkstraat en de Zeven Alleetjes is te herkennen.

Van Karnebeekstraat

86-86a-88

Groot winkelpand met dubbele bovenwoning uit 1917, gebouwd in sobere traditioneel-zakelijke stijl. Oorspronkelijk meubelstoffeerderij Makaska, zoals op de pui staat vermeld. Van architectuurhistorisch belang vanwege het in de wijk verder uitzonderlijke bouwtype, de gaafheid en een aantal opmerkelijke elementen zoals de hoekpenanten met topgevels, de subtiele detaillering en bovenal de gave winkelpui uit de oorspronkelijke bouwperiode. Beeldbepalend element in de gevelwand.

46 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Van Karnebeekstraat

92-104

Blok geschakelde eengezinswoningen uit de jaren 1930, markant gesitueerd op de zuidpunt van het bouwblok tussen de Van Karnebeekstraat en de Hertenstraat. Goed en in architectuurhistorisch opzicht waardevol voorbeeld van kleinschalig middenstandswoningbouwproject uit het interbellum, opvallend door het zorgvuldige ontwerp in zakelijke baksteenarchitectuur, het materiaalgebruik en de vrij gave detaillering. Het zuidelijke uiteinde van het bouwblok is met een risaliet met dakopbouw en een erker verbijzonderd. Stedenbouwkundige waarde.

Van Karnebeekstraat

106-114

GM

Door de aannemer B.J. Ernst in 1873 gebouwd blok met éénlaags woningen voor de middenstand. De panden hebben een zolderverdieping onder een gezamenlijk afgeplat omlopend schilddak met markante dakhuizen. De in blokverband gepleisterde voorgevels zijn symmetrisch. Architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere stijlkenmerken, het bouwtype en de gaafheid. Voorts hoge stedenbouwkundige waarde vanwege de prominente ligging op de kop van het bouwblok tussen Oosterlaan en Hertenstraat.

Van Nagellstraat

7

GM

Gaaf herenhuis uit 1899, dat deel uitmaakt van een gevelwand met individuele ontwerpen van architect G.B. Broekema. Voorgevel met risaliet met erker en topgevel. Gepleisterde en in siermetselwerk uitgevoerde detaillering. Op de asymmetrische voorgevel sluit links een driezijdige erker aan. Rechts bevindt zich een ingangsportiek. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van Broekema. Belangrijk de onderdeel ensemble laat 19 -eeuwse herenhuizen.

47 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Van Nagellstraat

9

GM

Gaaf herenhuis uit 1899-1900,dat deel uitmaakt van een gevelwand met individuele ontwerpen van architect G.B. Broekema. Voorgevel met topgevelrisaliet . Siermetselwerk verlevendigt de rond- en segmentbogen van de vensters. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het de oeuvre van Broekema. Belangrijk onderdeel ensemble laat 19 -eeuwse herenhuizen.

Van Nagellstraat

11-11a

GM

Gaaf herenhuis uit 1899-1900,dat deel uitmaakt van een gevelwand met individuele ontwerpen van architect G.B. Broekema. Voorgevel met topgevelrisaliet . Siermetselwerk verlevendigt de rond- en segmentbogen van de vensters. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het de oeuvre van Broekema. Belangrijk onderdeel ensemble laat 19 -eeuwse herenhuizen.

Van Nagellstraat

13

GM

Gaaf herenhuis uit 1899 dat deel uitmaakt van een gevelwand met individuele ontwerpen van architect G.B. Broekema. Voorgevel met topgevelrisaliet met driepasmotief. De detaillering is zowel gepleisterd als in siermetselwerk uitgevoerd. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van Broekema. Belangrijk onderdeel ensemble de laat 19 -eeuwse herenhuizen.

48 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Van Nagellstraat

15

GM

Gaaf herenhuis uit 1899-1900, dat deel uitmaakt van een gevelwand met individuele ontwerpen van architect G.B. Broekema. De asymmetrische voorgevel bevat links een portiek met een hoge trap met sierhek. De portiek en vensters zijn gevat onder bogen en lateien. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van de Broekema. Belangrijk onderdeel ensemble laat 19 -eeuwse herenhuizen.

Van Nagellstraat

17

GM

Tweelaags herenhuis dat deel uitmaakt van een gevelwand uit 18991900, met individuele ontwerpen van architect G.B. Broekema. Het pand heeft een asymmetrische voorgevel met links een ingangsportiek. Deze vensteras mondt uit in een dakhuis met vakwerkdetaillering. Vensterbogen in oranje verblendsteen alsmede gepleisterde speklagen. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van de Broekema. Belangrijk onderdeel ensemble laat 19 -eeuwse herenhuizen.

Van Nagellstraat

19

RM

In rode verblendsteen opgetrokken herenhuis uit 1899 dat deel uitmaakt van een gevelwand met individuele ontwerpen van architect G.B. Broekema. De asymmetrische voorgevel vormt links een toren met een koperen spits. Het gaaf bewaard gebleven pand is rijkelijk verlevendigd met gebeeldhouwde natuurstenen sierdetails en heeft een balkon. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van de Broekema. Belangrijk onderdeel ensemble laat 19 -eeuwse herenhuizen.

49 / 56


Foto

Adres

RM GM

Van Nagellstraat

21

Van Nagellstraat

4-6

Van Nagellstraat

8-8a

Beschrijving

Uit 1898 daterend hoekpand in Neorenaissancetrant. Het object heeft twee bouwlagen en een afgeplat omlopend schilddak. De asymmetrisch ingedeelde lijstgevel is verlevendigd met gepleisterde speklagen en overige details. Links bevindt zich een portiek met hoofdingang. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de de bouwstijl en de rijke detaillering. Belangrijk onderdeel ensemble laat 19 eeuwse herenhuizen.

GM

I.o.v. de Zwolsche Bouwmaatschappij in 1901 door G.B. Broekema gebouwd dubbel herenhuis. Het bouwwerk is uitgevoerd in een mengstijl van Traditionalisme, Jugendstil en vakwerkstijl. De woonhuizen hebben een asymmetrische voorgevel met portiek en loggia en een topgevel met vakwerkdetaillering. De boogtrommels zijn voorzien van Jugendstilbetegeling. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van Broekema. Belangrijk onderdeel ensemble herenhuizen uit ca.1900. In 1899-1900 vermoedelijk door G.B. Broekema gebouwd herenhuis dat uit een benedenen bovenwoning bestaat. Het in Neorenaissancetrant uitgevoerde object is gaaf bewaard gebleven en heeft twee bouwlagen en een afgeplat omlopend schilddak. Asymmetrische voorgevel met portiek en topgevel. De gevel heeft gepleisterde speklagen. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van Broekema. Belangrijk onderdeel ensemble herenhuizen uit ca.1900.

50 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Van Nagellstraat

10-20

Vanuit één opzet gerealiseerde herenhuizen uit 1897-1898, in Neorenaissancetrant met speklagen, sluitstenen en overige sierdetails. De tweelaags bouwmassa is gevat onder een afgeplat omlopend schilddak waarop éénmaal een topgevel met sierspanten/houtbeschot aansluit. De ingangen zijn in hoofdzaak opgenomen in portieken. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en het gave karakter. Belangrijk onderdeel ensemble herenhuizen uit ca.1900.

Van Nagellstraat

22-26

Drie vanuit één opzet gerealiseerde herenhuizen uit 1897-1898, in Neorenaissancetrant met speklagen en overige gepleisterde details. De bouwmassa is tweelaags en gevat onder een afgeplat omlopend schilddak met dakkapellen en een breed overstekende steekkap met sierspanten. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en het gave karakter. Belangrijk onderdeel ensemble herenhuizen uit ca.1900.

Van Nagellstraat

28

Markant op de hoek van een herenhuizenblok gelegen villa uit 1895, in Neorenaissancetrant. Het tweelaags bouwwerk heeft een afgeplat omlopend schilddak met steekkap. De gevels zijn verlevendigd met gepleisterde siermotieven. Zowel voor als opzij is er een rijkgedetailleerde topgevel. Zijgevel met houten serre. Architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp, de bouwstijl, de rijke detaillering en het gave karakter. Belangrijk onderdeel ensemble herenhuizen uit ca.1900 en beeldbepalende situering aan pleinvormige ruimte.

51 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Venestraat

3-13

Omstreeks 1915 gebouwd herenhuizenblok in een traditionalistische trant. Voorbeeld projectmatige huizenbouw voor de beter gesitueerde uit de ste vroege 20 eeuw. De bouwmassa is tweelaags en voorzien van een kap met aansluitende dakhuizen en topgevels. Rollagen en bogen in rode verblendsteen verlevendigen de witgepleisterde gevels die asymmetrisch zijn ingedeeld. Architectuurhistorisch interessant door bijzondere bouwstijl en vrij gave detaillering. Zeer beeldbepalend in straatbeeld als tegenhanger van monumentale oostwand.

Venestraat

15-17

In 1930-1931 door J. Reynink gebouwd kerkgebouw van de Hersteld Apostolische Gemeente, met bijbehorende pastorie. Het ensemble is uitgevoerd in een zakelijke trant met gevels in roodbruine baksteen en een vrij massieve bouwmassa. De symmetrische kerkgevel heeft in het midden een ingangsportiek en boven een markant liggend venster met glas-in-lood. Asymmetrisch opgezette pastorie met erkerpartij. Hoge architectuurhistorische waarde door uitzonderlijk ontwerp en bouwstijl en de fraaie, verzorgde detaillering. Blikvanger in gevelwand.

Venestraat

19-25

Groot blok herenhuizen in de vorm van benedenen bovenwoningen, gelegen in representatief gedeelte van de Venestraat. Het blok is van architectuurhistorisch belang vanwege de bijzondere stijlmerken (overgangsarchitectuur, typerend voor de periode rond 1910), de verzorgde detaillering, de vrij hoge mate van gaafheid en als goed voorbeeld van de voornamere woonhuisarchitectuur in de wijk. Tevens van stedenbouwkundig belang vanwege de grote beeldbepalende betekenis voor het straatbeeld.

52 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

GM

In 1914 door architect G.B. Broekema gebouwde reeks herenhuizen in nieuw-historiserende trant. Het tweelaags bouwblok wordt gekenmerkt door een markante opzet met dakhuizen, dakkapellen en topgevels met gezwenkte bovenzijden. Ook de gebogen luifels van de ingangsportieken geven het blok een levendig karakter. Boven de portieken bevinden zich decoratieve guirlandes. Architectuurhistorisch interessant door bijzondere bouwstijl en gave detaillering. Zeer beeldbepalend in straatbeeld.

Venestraat

2-20

Verenigingsstraat

7-41, 2-46

Zie ook Assendorperstraat 138 ste Markant voorbeeld van woningbouwproject uit de zeer vroege 20 eeuw, gebouwd door kleinschalige bouwvereniging De Toekomst, in het kader van de nieuwe Woningwet. Het complex bevindt zich aan weerszijden van de Verenigingsstraat en bepaalt hier het straatbeeld met de aaneengesloten reeksen kleine woningen onder doorgaand zadeldak. Bijzonder is de geveldetaillering met boogaccenten bij de vensters en deuren. In zijgevel tekstpaneel in siermetselwerk. Wijzigingen aan sommige dakkapellen.

Verenigingsstraat

43-61, 48-66

Aan weerszijden van de Verenigingsstraat gelegen reeksen geschakelde eengezinswoningen (arbeiderswoningen) uit circa 1900, van architectuurhistorisch belang vanwege het gave totaalkarakter, de stijlmerken (schilderachtige accenten in de trant van de neorenaissance) en de typologie. Van stedenbouwkundige waarde als gaaf onderdeel van groot ensemble arbeiderswoningen in lange reeksen in deze karakteristieke straat met markante beplanting.

Wethouder Alferinkweg

1

Zie: Luttenbergstraat 2

53 / 56


Foto

Adres

Wethouder Alferinkweg

Wethouder Lansinkstraat Windesheimstraat

Zeven Alleetjes

RM GM z.n.

Het park de Wezenlanden is een voorbeeld van functionalistische ste parkaanleg uit de jaren zeventig van de 20 eeuw, gekenmerkt door functiedifferentiatie, orthogonale padenstructuren, rechte lijnen, lange zichtassen en veel open ruimte. De zone van het Almelose Kanaal en de Nieuwe Wetering met aanwezige oeverwallen en dijkjes en de populierenbeplantingen in groepen en rijen sluit goed op het parkontwerp aan. Het oostelijke deel van het park (Nooterhof) heeft door het vele groen en de meer landschappelijke aanleg een wat beslotener karakter.

1-15, 2-22 4-24

1

Beschrijving

Zie: Hyacinthstraat 36-54 Zie ook: Beerninkstraat 1-23, 2-12, Assendorperdijk 172-178, Molenweg 243-251 Woningbouwcomplex uit omstreeks 1930, bestaande uit tweelaags blokken met roodgedekte schilddaken. Sobere zakelijke stijl, vooral bepaald door verzorgde detaillering, traditioneel materiaalgebruik en nadrukkelijk aanwezige kappen. Enige stedenbouwkundige waarde als onderdeel van ensemble met de naast gelegen Jeruzalemkerk uit dezelfde bouwperiode. RM

Vrml. kantoor van de IJsselmij waarvan de bouw in 1939 begon maar dat door de oorlog pas in 1946 is voltooid. Architecten: A.J. van der Steur en M. Meijerink. Het traditionalistisch vormgegeven complex valt op door de rijke, verfijnde detaillering en een bijzonder materiaalgebruik in bak- en ste natuursteen. Fraai en gaaf voorbeeld van midden 20 -eeuwse representatieve traditionalistische kantoorarchitectuur, van architectuurhistorisch belang vanwege het ontwerp en vanwege de plaats in het oeuvre van Van der Steur. Beeldbepalende ligging in groenaanleg op kruising van wegen.

54 / 56


Foto

Adres

RM GM

Zeven Alleetjes

2

Zeven Alleetjes

4-12

Zonnebloemstraat Zonnebloemstraat Zuiderkerkstraat Zuiderkerkstraat

31a-33b 35-47 2 8-12

Beschrijving

Omstreeks 1910 gebouwd winkelpand dat bestaat uit één bouwlaag met een plat dak. De in bruine baksteen opgetrokken bouwmassa is verlevendigd met bogen en siermetselwerk in rode verblendsteen. Symmetrische voorgevel met in het midden een breed etalagevenster onder een segmentboog. Markant onderdeel villabuurt met diverse de ste herenhuizen uit de late 19 en vroege 20 eeuw.

In 1895 gerealiseerd herenhuizenblok in Neorenaissancetrant. Voorbeeld projectmatige herenhuisbouw uit deze periode. De bouwmassa is tweelaags en gevat onder een afgeplat omlopend schilddak met dakkapellen. Het metselwerk van de gevels is verlevendigd met speklagen en overige sierdetails. Beide bouwlagen worden gekenmerkt door vensterreeksen, op de begane grond afgewisseld door portieken. Op de linker zijgevel sluit een serre met balkon aan. Zeer beeldbepalend gesitueerd nabij pleinvormige ruimte.

GM

Zie: Hortensiastraat 31a-33 Zie: Geraniumstraat 1-49 Zie ook: Tuinstraat 1 Klein complex, bestaande uit drie geschakelde woningen uit de periode rond 1925, uitgevoerd in sobere traditioneel-zakelijke trant, met in de prominent aanwezige kap, de bakstenen penant links en de erkerpartij invloeden van de Amsterdamse school. Gave en verzorgde architectuur met diverse originele elementen. Stedenbouwkundig bijzonder is de met de Zuiderkerkstraat meegebogen voorgevel. Deze markeert het vroegere beloop van een binnenflank van het vroegere hoornwerk van de Zwolse vesting, dat nog in het stratenplan is te herkennen.

55 / 56


Foto

Adres

RM GM

Beschrijving

Zuiderkerkstraat

20-26

Rij van vier geschakelde herenhuizen uit de periode rond 1900, vormgegeven in rijke neorenaissancetrant met allerhande decoratieve details en twee schilderachtige topgevelaccenten. Markant en gaaf kleinschalig voorbeeld van projectmatige woningbouw voor de meer welgestelde klasse rond de vorige eeuwwisseling. Het blok woningen is zeer prominent gesitueerd aan de pleinvormige verwijding van de Zuiderkerkstraat, waar deze aansluit op de Van Karnebeekstraat, bij de Zuiderkerk.

Zuiderkerkstraat

28-38

Zie: Elbertsstraat 1-21, 2-20

56 / 56

CULTUURHISTORISCHE INPUT. t.b.v. Bestemmingsplan Assendorp-Pierik Gemeente Zwolle

Recommend Documents