NUCLEAIRE GENEESKUNDE
PET/CT-scan zonder contrast ONDERZOEK
U wordt op
dag
om
verwacht op de poli/afdeling
De laborant neemt op
uur .
dag
tussen 15.00 en 17.00 uur telefonisch contact met u op voor eventuele vragen. Zorg ervoor dat u dan telefonisch bereikbaar bent. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken?
PET/CT-scan zonder contrast Bij dit onderzoek worden uw organen en weefsels in beeld gebracht. Om deze zichtbaar te maken, krijgt u een radioactieve stof in een bloedvat in uw arm gespoten. Deze stof is ongevaarlijk. Hierna hebt u een pauze van een uur. Daarna wordt er een CT-scan gemaakt. CT staat voor computertomografie. Met een ronddraaiende bron die röntgenstraling uitzendt, brengen we de dwarsdoorsnede van uw lichaam in beeld. Aansluitend maken we foto’s van de organen of weefsels die onderzocht moeten worden. In deze folder leest u wat het onderzoek precies inhoudt en welke voorbereidingen er nodig zijn. 1
Voorbereiding thuis
Diabetes (suikerziekte) U mag de laatste zes uren voor het onderzoek niets eten. Spuit dan dus ook géén insuline!
Als u gespannen bent, kunt u voor het onderzoek een tablet valium krijgen. Deze zorgt ervoor dat u ontspant. Bent u van plan om met de auto te komen, neem dan iemand mee die u na het onderzoek naar huis kan brengen. Door de valium kunt u namelijk niet meer actief deelnemen aan het verkeer.
Voorbereidingen onderzoek Voor dit onderzoek zijn speciale voorbereidingen nodig. Het is belangrijk dat u deze instructies opvolgt. Alléén de aangekruiste voorbereiding is op u van toepassing.
❏ Voorbereiding 1
Het is belangrijk dat u het niet koud hebt als u aan het onderzoek begint. Kleed u daarom warm aan. Draag geen kleding met metalen onderdelen zoals ritssluitingen of metalen knopen. Draag geen BH.
• Laat uw nuchtere bloedsuiker meten bij de huisarts. Geef de gemeten waarde uiterlijk een dag vóór het onderzoek aan ons door.
❏ Voorbereiding 2 • De dag vóór het onderzoek drinkt u minstens 1 liter water. • De laatste 6 uur voor het onderzoek moet u nuchter zijn. Dat betekent dat u vanaf dat moment niets meer mag eten en alleen water mag drinken. • In de laatste 2 uur voor het onderzoek drinkt u nog een halve liter water. Het maakt niet uit of u dit thuis doet of op weg naar het ziekenhuis.
❏ Voorbereiding 3 • De dag vóór hetonderzoek drinkt u minstens 1 liter water. • De dag vóór het onderzoek volgt u een dieet waarbij u geen koolhydraten mag eten. U leest in de bijlage wat dit inhoudt. Dit dieet volgt u tot 6 uur voor het onderzoek. • De laatste 6 uur voor het onderzoek
Medicijnen U kunt uw medicijnen innemen zoals u gewend bent.
2
Infuus
moet u nuchter zijn. Dat betekent dat u vanaf dat moment niets meer mag eten en alleen water mag drinken. • De laatste 6 uur voor het onderzoek moet u rusten. Dit wil zeggen dat u op bed of op een bank ligt, of rustig op een stoel zit. U mag geen lichamelijke activiteit meer ondernemen. • In de laatste 2 uur voor het onderzoek drinkt u nóg een halve liter water. Het maakt niet uit of u dit thuis doet of op weg naar het ziekenhuis.
Daarna prikt de laborant in uw vinger om het suikergehalte in uw bloed te kunnen bepalen. Als dit goed is, brengt de laborant een infuus in uw arm. Dit is een dun plastic slangetje dat in een bloedvat wordt geschoven. Via dit infuus krijgt u een plasmiddel toegediend, waardoor uw nieren harder gaan werken. Soms is het nodig dat u voor het onderzoek een katheter krijgt. Dit is een dun plastic slangetje dat via uw plasbuis in uw blaas wordt geschoven. De laborant vertelt u uiterlijk de dag vóór het onderzoek of dat bij u nodig is.
Het onderzoek Voorbereidingsruimte
Toedienen radioactieve stof
Op de afgesproken tijd gaat u naar de afdeling Nucleaire Geneeskunde en meldt u zich bij de balie. De secretaresse vraagt u in de wachtruimte te gaan zitten. Als u aan de beurt bent, haalt de laborant u op en vraagt u naar het toilet te gaan om te plassen. Daarna wordt u naar een kamer gebracht waar u in een gemakkelijke stoel gaat zitten. De laborant kantelt de stoel achterover zodat u lekker ontspannen ligt. U houdt uw kleren tijdens het onderzoek gewoon aan, behalve als er metalen onderdelen aan zitten. Denk bijvoorbeeld aan haakjes of metalen knopen. Sieraden, een ceintuur, portemonnee, mobiele telefoon en andere metalen voorwerpen kunt u achterlaten op een tafel in de onderzoeksruimte of thuislaten als u dat prettiger vindt. De laborant legt u uit hoe het onderzoek zal verlopen en dekt u toe met een deken. Het is namelijk ook tijdens het wachten belangrijk dat u het warm genoeg hebt.
Het is belangrijk dat u rustig en ontspannen bent. Daarom geeft de laborant u mogelijk een tablet valium. Via het infuus spuit de laborant de radioactieve stof in. Daarna blijft u een half uur lang zo rustig mogelijk zitten zonder te praten. U blijft alleen in de kamer.
Naar het toilet Een half uur na het toedienen van de radioactieve stof, wordt het infuus verwijderd en mag u naar het toilet. Hierna blijft u nóg eens 30 minuten rustig op de stoel zitten. Vlak voor de foto’s gemaakt worden, gaat u in ieder geval naar het toilet. Het is namelijk erg belangrijk dat uw blaas goed leeg is. Een gedeelte van de radioactiviteit verlaat uw lichaam via de urine. Het is daarom belangrijk dat u erop let dat u geen urine op uw huid of ondergoed morst en dat u uw handen goed wast. Door gemorste urine kan de kwaliteit van de foto’s minder worden.
3
Foto’s maken
Duur onderzoek
Een uur na het toedienen van de radioactieve stof brengt de laborant u naar een ruimte waar de PET/CT-scan wordt gemaakt. Dit gebeurt in een apparaat met een open tunnel van ongeveer twee meter met een onderzoekstafel die in en uit de tunnel kan worden geschoven. De camera en de CT bevinden zich in de tunnel. De straling die de radioactieve stof uitzendt, wordt met behulp van een speciale camera opgevangen en omgezet in beelden. Met de röntgenstraling die de CT uitzendt, worden doorsnede-foto’s van uw lichaam gemaakt.
Het totale onderzoek neemt ongeveer 1,5 tot 2,5 uur in beslag.
Is de radioactieve stof schadelijk? Nee, in dit geval niet. De hoeveelheid radioactieve stof die u krijgt toegediend bij dit nucleaire onderzoek is erg klein. De stof zendt slechts een korte tijd straling uit en is na 12 uur helemaal uit uw lichaam verdwenen. De hoeveelheid straling is te vergelijken met de straling die vrijkomt bij een röntgenfoto. De radioactieve stof heeft geen bijwerkingen en verlaat uw lichaam via uw urine.
Onderzoekstafel U gaat met uw rug op de onderzoekstafel liggen, met uw hoofd in een hoofdsteun. Het is belangrijk dat u tijdens het hele onderzoek zo stil mogelijk blijft liggen. De laborant loopt nu de kamer uit, maar u kunt via een intercom met hem/haar praten. Met de tafel schuift u langzaam door de opening van de scan heen en terug.
De uitslag De uitslag is zeven werkdagen na het onderzoek bekend bij uw behandelend arts.
Contact met anderen De hoeveelheid gebruikte straling is klein en ongevaarlijk. U kunt na het onderzoek normaal omgaan met volwassenen en kinderen.
4
Zwangerschap en borstvoeding
Een voorbeeld Het onderzoek van mevrouw Jansen staat ingepland voor 21 oktober, 15.00 uur. • Mevrouw Jansen begint met het dieet op 20 oktober, vanaf het moment dat ze wakker wordt. • Ze volgt het dieet tot 21 oktober, 09.00 uur. • Van 09.00 uur tot het onderzoek eet zij niets meer, en drinkt zij alleen water.
Als u zwanger bent of borstvoeding geeft, neem dan vóór het onderzoek contact met ons op.
Hebt u nog vragen? Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, neem dan gerust contact met ons op. U vindt onze contactgegevens in het grijze adreskader achterin deze folder.
Wat u wél en níét mag eten en drinken In de tabel op de volgende bladzijden kunt u opzoeken wat u de dag vóór het onderzoek wel en niet mag eten en dinken.
Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als voorbereiding 3 is aangekruist! Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor het onderzoek een streng dieet volgt zonder koolhydraten. Dit betekent dat u veel producten niet mag gebruiken. Dat lijkt wat vreemd, omdat u dan ook geen gezonde producten als brood, groente en fruit mag. Maar voor deze éne dag kan dat beslist geen kwaad. De laatste 6 uren voor het onderzoek mag u niets eten en alleen water drinken.
5
Categorie Broodproducten
Neem gerust: -
Maar laat dit staan: Alle soorten brood, zoals: • Witbrood • Bruinbrood • Krentenbrood en –bollen • Bolletjes (hard en zacht) • Roggebrood • e.d.
Alle soorten broodvervan- gers, zoals: • Beschuit • Crackers • Rijstwafels • e.d. Ontbijtgranen - Alle soorten ontbijtgranen, zoals: • Muesli • Cornflakes • e.d. Aardappelen, rijst, pasta - Alle zetmeelhoudende producten zoals: • Aardappelen • Aardappelproducten (dus ook frites en chips!) • Rijst • Pasta (spaghetti, macaroni, bami e.d.) • Mie Groenten en fruit - • Groenten • Fruit Vlees • Alle soorten vlees • Gepaneerd vlees (dus met paneermeel, bloem of beschuitkruimels) • Gemarineerd vlees • Worst Vis • Alle soorten vis • Gepaneerde vis (dus met paneermeel, bloem of beschuitkruimels) • Gemarineerde vis 6
Categorie Neem gerust: Maar laat dit staan: Soep en bouillon - • Alle soorten soep en bouillon Eieren • Eieren Kaas • Goudse kaas • Alle andere kaassoorten Boter, margarine, olie • Roomboter • Margarine • Halvarine • Bak & braad • Olie Jus • Jus (zelfgemaakt) • Jus met bindmiddel • Jus van/met juspoeder Zoet broodbeleg - Zoet broodbeleg zoals: • Jam • Honing • Muisjes • Hagelslag • e.d. Gebak - Gebak, zoals: • Taart • Vlaai • Cake • Koek • e.d. IJs - • IJs Snoep - • Snoep Melkproducten - Melkproducten zoals: • Melk • Vla • Yoghurt • Kwark • e.d. Water • Water • Bronwater Koffie • Koffie • Koffie met melk en/of suiker • Oploskoffie Thee • Thee • Thee met melk en/of suiker
7
Categorie Frisdranken
Neem gerust: Light frisdranken zoals: • Cola light • Sinas light
Maar laat dit staan: Gewone frisdranken zoals: • Cola • Sinas • e.d. Gewone vruchtensappen, zoals: • Jus ‘d orange • Appelsap • e.d.
Light vruchtensappen zoals: • Dubbelfriss-light • Spa en fruit • Eigen merk light vruchtensap • e.d. Alcoholische dranken - Alle alcoholische dranken zoals: • Bier • Wijn • Likeur • Gedestilleerd • e.d. Zout en peper • Zout • Peper Zoetstoffen • Zoetjes • Suiker • Zoetstof (poeder of vloeibaar) Algemeen • Producten zonder • Koolhydraatrijke koolhydraten producten • Koolhydraatarme producten (zie uitleg onder de tabel)
Koolhydraatarme producten
producten bevatten echter wél koolhydraten. U mag ze dus niet gebruiken tijdens het dieet.
Er zijn veel producten te koop waarop vermeld staat dat ze koolhydraatarm zijn of passen in een ‘koolhydraatarm dieet’. Deze 8
Twijfelt u? Kijk op het etiket!
Lunch
Of een product koolhydraten bevat, kunt u op het etiket vinden (zie het voorbeeld hieronder). U mag het product nemen als de hoeveelheid koolhydraten 0 (nul) is.
• Gekookt of gebakken ei, evt. met ham en/of kaas. • Kaas en/of vleeswaren zoals ham, rookvlees enz. Geen worst. • Koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje. • Water*.
Vruchtensap light Voedingswaarde per 100 ml Energie 75 kJ/18 kcal Eiwittem 0,1 g Koolhydraten 4,1 g Vetten 0g
In de loop van de middag • Light frisdrank zonder koolhydraten. • Koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje. • Water*.
Dit vruchtensap bevat 4,1 gram koolhydraten. U mag het de dag voor het onderzoek dus niet gebruiken.
Warme maaltijd • Portie ongepaneerd vlees of vis, bijvoorbeeld kipfilet. • Jus, eigengemaakt, zonder juspoeder. • Koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje. • Water*.
Voorbeeld van een dagmenu Hieronder ziet u een voorbeeld van een menu zoals u tijdens uw dieetdag zou mogen gebruiken. U mag zelf variëren, ook in de hoeveelheden die u neemt, zolang u maar producten gebruikt die zijn toegestaan.
’s Avonds • Light frisdrank zonder koolhydraten. • Koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje. • Kaas en/of vleeswaren zoals ham, rookvlees enz. Geen worst. • Water*.
Ontbijt • Gekookt of gebakken ei, evt. met ham en/of kaas. • Kaas en/of vleeswaren zoals ham, rookvlees enz. Geen worst. • Koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje. • Water*.
*
Drink, verdeeld over de dag, ten minste 1,5 liter, waarvan minimaal 1 liter water.
Vragen over het dieet? In de loop van de morgen
Voor korte vragen over het dieet zonder koolhydraten kunt u de diëtist bellen tijdens het telefonisch spreekuur: 088 - 320 78 05. Het spreekuur is op werkdagen tussen 09.00- 09.30 uur.
• Light frisdrank zonder koolhydraten. • Koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje. • Water*. 9
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Nucleaire Geneeskunde 088 - 320 75 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
10
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
NG 49/05-’13
Dit is een uitgave van het St. Antonius Ziekenhuis
