Handelswetenschappen en recht (oude stijl)
Correctievoorschrift HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs
20
02
Tijdvak 1
Inzenden scores Uiterlijk op 29 mei de scores van de alfabetisch eerste vijf kandidaten per school op de daartoe verstrekte optisch leesbare formulieren naar de Citogroep zenden.
200017 CV27
Begin
1 Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit VWO/HAVO/MAVO/VBO. Voorts heeft de CEVO op grond van artikel 39 van dit Besluit de Regeling beoordeling centraal examen vastgesteld (CEVO94-427 van september 1994) en bekendgemaakt in het Gele Katern van Uitleg, nr. 22a van 28 september 1994. Voor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit van belang: 1 De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven en het procesverbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past bij zijn beoordeling de normen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door de CEVO. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het procesverbaal en de regels voor het bepalen van de cijfers onverwijld aan de gecommitteerde toekomen. 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past bij zijn beoordeling de normen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door de CEVO. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Komen zij daarbij niet tot overeenstemming, dan wordt het aantal scorepunten bepaald op het rekenkundig gemiddelde van het door ieder van hen voorgestelde aantal scorepunten, zo nodig naar boven afgerond. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de CEVOregeling van toepassing: 1 De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend in overeenstemming met het antwoordmodel. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2, .., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 punten, zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3.1 indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het antwoordmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het antwoordmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het antwoordmodel; 3.4 indien één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden 0 scorepunten toegekend, tenzij in het antwoordmodel anders is aangegeven;
200017 CV27
2
Lees verder
3.7 indien in het antwoordmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord; 3.8 indien in het antwoordmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen. 4 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het antwoordmodel anders is vermeld. 5 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het antwoordmodel anders is vermeld. 6 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een toets of in het antwoordmodel bij die toets een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof toets en antwoordmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan de CEVO. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het antwoordmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 7 Voor deze toets kunnen maximaal 90 scorepunten worden behaald. Scorepunten worden toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven. 8 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen. Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur. De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer (artikel 42, tweede lid, Eindexamenbesluit VWO/HAVO/MAVO/VBO). Dit cijfer kan afgelezen worden uit tabellen die beschikbaar worden gesteld. Tevens wordt er een computerprogramma verspreid waarmee voor alle scores het cijfer berekend kan worden. 3 Vakspecifieke regels Voor het vak Handelswetenschappen en recht (oude stijl) HAVO zijn de volgende vakspecifieke regels vastgesteld: 1 Indien een journaalpost is omgekeerd, worden geen punten toegekend, tenzij in het antwoordmodel anders is vermeld. 2 Voor rekenfouten worden geen punten afgetrokken. Wanneer echter de kandidaat bij een berekening kennelijk verzuimd heeft door schatting controle op het antwoord uit te oefenen, wordt voor deze fouten één punt afgetrokken tot een maximum van twee punten per opgave. 3 Voor elke andere fout dient één punt in rekening te worden gebracht, tenzij in het antwoordmodel anders is vermeld.
200017 CV27
3
Lees verder
4 Antwoordmodel Antwoorden
Deelscores
Opgave 1 Maximumscore 1 Er is sprake van indirecte distributie want Witgoed B.V. levert niet rechtstreeks aan de consument/levert aan de groothandel.
1
Maximumscore 2 23.800.000 × 0,15 = € 3.500.000,– 1,02
2
Maximumscore 2 3 • meer concurrentie
• afname conjunctuur • verouderd product
Maximumscore 3 4 • beginfase/introductiefase
• groeifase • volwassenfase/rijpheidsfase • verzadigingsfase/stabilisatiefase • eindfase/neergangsfase
Maximumscore 1 Het product bevindt zich in de eindfase.
5
Maximumscore 2 6 • Het product moet (betrekkelijk) nieuw zijn.
• Er moet in de beginfase geen concurrentie zijn. • Er moeten in elke fase voldoende kopers zijn. • Er moet sprake zijn van een (duurzaam) consumptiegoed.
Maximumscore 1 Garantie behoort tot het marketinginstrument product.
7
Opgave 2 Maximumscore 1 8 • Hij verhuist in een periode waarin hij relatief meer verkoopt (seizoensinvloeden).
• Hij verliest na de verhuizing afzet door verstoring van de continuïteit.
9
Maximumscore 1 Nee, constante kosten zijn onafhankelijk van de afzet. Maximumscore 2
10
11
200017 CV27
1 dalen, 10 want de constante kosten blijven gelijk
De verwachte winst zal met meer dan
1 1
Maximumscore 2 Zie grafiek, TK-lijn
4
Lees verder
Antwoorden
12
Deelscores
Maximumscore 1 Zie grafiek, TO-lijn BEP-grafiek Latour 2002 kosten/ opbrengsten (x P1.000,-)
500
450
TO
400
350
TK
300
250
200
150
100
50
0
0
5
10
15
20
25
30
35
40
afzet (x1.000 m3)
13
Maximumscore 1 Ja, de afzet van 27.000 m3 is groter dan de break-even afzet.
14
Maximumscore 2 (30.000 – 27.000) × (11 – 5 – 1,50) = 3.000 × 4,50 = € 13.500,– Opgave 3
15
16
17
200017 CV27
Maximumscore 3 300 Voorraad sap 320 Prijsverschillen bij inkoop van sap 180 Te vorderen BTW Aan 140 Crediteuren
€ 40.000,– € 2.000,– € 7.980,–
Maximumscore 2 600 Directe grondstofkosten sap Aan 300 Voorraad sap
€ 41.000,–
€ 49.980,–
€ 41.000,–
Maximumscore 3 601 Directe loonkosten 411 Indirecte lonen Aan 151 Te betalen sociale lasten Aan 240 Tussenrekening lonen
€ 20.000,– € 4.000,– € 5.000,– € 19.000,–
5
Lees verder
Antwoorden
Deelscores
Maximumscore 2 602 Indirecte fabricagekosten Aan 515 Dekking fabricageafdeling
18
€
€
Maximumscore 2 700 Voorraad frisdrank Aan 610 Toegestane directe grondstofkosten sap Aan 611 Toegestane directe loonkosten Aan 612 Toegestane indirecte fabricagekosten
19
Maximumscore 3 130 Debiteuren Aan 840 Opbrengst frisdrank Aan 181 Te betalen BTW
20
Aan
800 700
Aan
430 192
140 192 190 181 320 Aan 110
€ 68.250,– € 39.000,– € 19.500,– € 9.750,–
€ 225.000,– € 42.750,–
Kostprijs frisdrank Voorraad frisdrank
€ 78.750,– € 78.750,– €
Interestkosten Te betalen bedragen
€
Maximumscore 5 110 Bank Aan 130 Debiteuren Aan 180 Te vorderen BTW
22
9.450,–
€ 267.750,–
Maximumscore 4 425 Verzekeringskosten Aan 190 Vooruitbetaalde bedragen
21
9.450,–
2.000,– €
2.000,–
2
€
3.400,–
2
€ 270.100,– € 44.000,–
1
€ 168.000,–
4
3.400,–
€ 314.100,–
Crediteuren Te betalen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Te betalen BTW Prijsverschillen bij inkoop van sap Bank
€ € € € €
52.400,– 40.800,– 12.300,– 60.000,– 2.500,–
Opgave 4 Maximumscore 1 Een hypothecaire lening is een geldlening waarbij de geldnemer een onroerende zaak als zekerheid geeft voor de geldgever.
23
Maximumscore 1 1 150.000 × = 150.000 × 0,08058640 = € 12.087,96 a 30┐7
24
Maximumscore 3 25.000 × S 21┐2 = 25.000 × 1,51566634 500 × s 16┐2 × S 1┐2 = 500 × 19,01207096 × 1,02 tegoed
25
€ 37.891,66 € 9.696,16 € 47.587,82
1 2
Maximumscore 1 26 • De geldgever probeert de geldnemer er van te weerhouden om vervroegd af te lossen.
• De geldgever loopt bij vervroegde aflossing interestopbrengsten mis.
200017 CV27
6
Lees verder
Antwoorden
27
Deelscores
Maximumscore 3 12.087,96 × a12┐7 = 12.087,96 × 7,94268630 € 96.010,87 boete 0,02 × 96.010,87 € 1.920,22 totaal te betalen € 97.931,09 over voor beleggen: 460.000 – 97.931,09 = € 362.068,91
1 1 1
Opgave 5 28
Maximumscore 1 Productie waarbij de producent geen rekening houdt met de wensen van de individuele afnemer. Maximumscore 3
29
150.000 − 18.000 6 150.000 + 18.000 interestkosten 0,075 x 2 onderhoudskosten overige constante kosten totale constante kosten
afschrijvingskosten
€
22.000,–
1
€
6.300,–
1
€ € €
11.700,– 14.000,– 54.000,–
1
€
27,–
€ €
9,– 36,–
Maximumscore 2 30
constante kosten per machine-uur
54.000 2.000
variabele kosten per machine-uur tarief per machine-uur Opmerking Toelichting op het getal 2.000:
12.000 × 10 = 2.000 60
31
Maximumscore 1 Energiekosten, naarmate er meer producten geproduceerd worden, wordt de machine langer gebruikt en verbruikt daardoor meer energie.
32
Maximumscore 2 grondstofkosten loonkosten
€ €
18,– 5,–
€
6,–
fabricagekostprijs
€
29,–
Maximumscore 2 fabricagekostprijs
€
29,–
€
8,–
€ €
3,– 40,–
machinekosten
33
3×6 0,1 × 50 36 6
92.000 variabele verkoopkosten 11.500 constante verkoopkosten commerciële kostprijs
34
200017 CV27
Maximumscore 2 100 × 40 × 1,19 = € 59,50 80
7
Lees verder
Antwoorden
35
Maximumscore 2 59,50 11.500 × − 40 1,19
Deelscores
= € 115.000,–
Maximumscore 3 36
(11.500 – 12.000) ×
27 = € 2.250,– nadelig 6
Opgave 6 37
Maximumscore 1 Door verstrekking van leverancierskrediet, want de goederen worden eerst geleverd en daarna betaald.
38
Maximumscore 1 Er is geïnvesteerd in transportmiddelen.
39
Maximumscore 1 Effecten zijn snel om te zetten in liquide middelen.
40
41
42
43
44
45
Maximumscore 2 50.000 + 172.000 + 14.000 + 44.000 + 4.000 284.000 = = 8,87 → 8,9 32.000 32.000 Maximumscore 2 EV 500.000 + 250.000 + 640.000 + 147.000 × 100% = × 100% = 196,54% →196,5% VV 750.000 + 32.000 Maximumscore 3 060 Winstsaldo 2001 Aan 161 Te betalen dividend Aan 162 Te betalen dividendbelasting Aan 163 Te betalen vennootschapsbelasting Aan 164 Te betalen tantièmes Aan 047 Algemene reserve
€ 147.000,– € € € € €
56.250,– 18.750,– 47.000,– 10.000,– 15.000,–
Maximumscore 2 De liquiditeit verslechtert, want de vlottende activa en de liquide middelen blijven gelijk terwijl het kort vreemd vermogen toeneemt Maximumscore 3 120 Postbank Aan 041 Aandelen in portefeuille Aan 043 Agioreserve
1 1
€ 180.000,– € 100.000,– € 80.000,–
Maximumscore 2 De solvabiliteit verbetert, want het eigen vermogen neemt toe terwijl het vreemd vermogen gelijk blijft
1 1
Einde
200017 CV27
8
Lees verder
