CO.MEDIA
Uitgave van het Commissaria at voor de media - nUmmer 135 - deCember 2010
Martijn van Dam (PvdA):
“Help de publieke omroep niet om zeep” Toezicht in 2011 Zakelijk directeur Commissariaat stelt zich voor
inhoud
COLOFON Nummer 135 December 2010 CoMedia is een uitgave van het Commissariaat voor de Media Redactie: Wanda Bade, Fred van der Gon Netscher, Jim Holterhuës Met een bijdrage van: Tineke Bahlmann, Marcel Betzel Fotografie: Dirk-Jan van Dijk, Wim Kluvers Redactieadres:
4 “Help de publieke omroep niet om zeep” Martijn van Dam (PvdA) vindt dat de politiek te veel directe invloed heeft op de publieke omroep. De mediawoordvoerder over onder meer de rol van de publieke omroep, de bezuinigingen en het systeem van omroepverenigingen.
8
Nieuwe beleidsregels voor reclame publieke media-instellingen Ook voor ander publiek media-aanbod dan de reguliere radio- en televisieprogramma’s.
Commissariaat voor de Media Bureau Communicatie Postbus 1426 1200 BK Hilversum T 035 7737700 F 035 7737799
[email protected] www.cvdm.nl Vormgeving: Studio FC Klap, Hilversum Druk: Roto Smeets GrafiServices
15 Connected TV plaatst mediaregulering voor nieuwe uitdagingen Europese toezichthouders over onder meer product placement, beoordeling van de publieke omroepen en ‘Connected TV’.
18 Even voorstellen Zakelijk directeur Marlies Weijzen leidt samen met het managementteam sinds 1 september de organisatie van het Commissariaat. Coverfoto: Martijn van Dam (PvdA)
2 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
column
Het organigram is niet de organisatie
12 Toezicht in 2011 Registratie van en toezicht op aanbieders van audiovisuele mediadiensten op internet staan in 2011 hoog op de agenda van het Commissariaat voor de Media.
Ik ga me steeds meer verbazen over de hoeveelheid papierwerk die we in Nederland met zijn allen produceren. Stiekem verlang ik dan wel eens terug naar de tijd dat er niet zo veel werd vergaderd en vastgelegd. Dat we gewoon ons werk deden zonder weet te hebben van begrippen als ‘kernwaarden’ of ‘zorgprotocol’. Nog altijd ken ik trouwens bedrijven die het doen zonder uitgebreide strategische sessies en beleidsplannen of zelfs een organigram. Dat zijn geen kleine ondernemingen, er werken honderden mensen, ze opereren internationaal en, het zal u niet verbazen, ze zijn zeer innovatief. Gelukkig zit er ook een andere kant aan de papierwinkel. Doordat alles netjes wordt vastgelegd zijn burgers beschermd en is er sprake van rechtszekerheid. En, erg belangrijk voor een toezichthouder, het zorgvuldig vastleggen van de bedrijfsprocessen vormt de basis voor good governance en maakt goed toezicht mogelijk. Als het gaat om de publieke sector heeft de belastingbetaler daar recht op en onze democratie vaart er wel bij. De kunst is door alle stukken en notities heen wel de mensen te blijven zien. Anders zitten straks niet alleen de huizenmarkt en de arbeidsmarkt, maar ook onze organisaties potdicht. Al die rapporten en nota’s zijn niet de organisatie. Dat zijn de mensen die er in werken. En als die hun gang kunnen gaan, worden veel plannen vanzelf uitgevoerd.
Tineke Bahlmann
22 Collegebesluiten Een overzicht van besluiten genomen in de periode van 14 september tot en met 9 november 2010.
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 3
interview
PvdA-mediAwoordvoerder mArtijn vAn dAm:
“Help de publieke omroep niet om zeep” De politiek heeft te veel directe invloed op de publieke omroep, vindt Tweede Kamerlid Martijn van Dam van de PvdA. “De manier waarop dit systeem is ingericht is buitengewoon riskant.” Van Dam is de eerste in een reeks interviews met mediawoordvoerders van landelijke politieke partijen. naast woordvoerder op het gebied van media, telecom en iCT is Van Dam (32), één van de langstzittende mediawoordvoerders in de Tweede kamer, sinds kort portefeuillehouder integratie. Volgens de PvdA-er kun je beide onderwerpen niet los zien van elkaar. “media spelen een belangrijke rol in het integratiedebat. ik zie het eigenlijk als een debat over de vraag wat voor samenleving we in nederland zouden moeten hebben. ik zat laatst naar een reportage van Zembla te kijken over Spijk, een klein dorpje tegen de Duitse grens. een groot deel van de inwoners had op de PVV gestemd terwijl er nauwelijks allochtonen wonen. Op de vraag waarom, antwoordden de meeste mensen omdat ze dingen op televisie hadden gezien, niet omdat ze zaken in hun eigen leven hadden meegemaakt. Dat laat zien wat voor rol de media spelen in het beeld dat mensen hebben van dit land.” ROl Publieke OmROeP in de discussie rond de bezuinigingen is het volgens Van Dam belangrijk om eerst de rol van de publieke omroep te definiëren. “Die rol hangt samen met de vraag wat voor geld je ervoor nodig hebt. men moet zich allereerst afvragen: wat moet er eigenlijk te zien zijn op de publieke omroep? ik vind het belangrijk is dat er programma’s worden gemaakt vanwege hun maatschappelijke of culturele betekenis. maar mensen kijken niet alleen televisie omdat ze graag goed geïnformeerd willen zijn, maar ook ter ontspanning. De publieke omroep moet dus niet te
4 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
veel beperkt worden in zijn takenpakket. De ruimte die qua programma’s overblijft kunnen de commerciële omroepen invullen. Daarin mogen zij doen wat ze willen om geld te verdienen.” OnmOgelijk Tweehonderd miljoen bezuinigen op de publieke omroep noemt de PvdA-er onmogelijk. “Als je zo veel wilt bezuinigen, kan de publieke omroep nooit de ambitie waarmaken om er voor iedereen te zijn. Dan moet je kiezen voor wie je televisie maakt en is de kans groot dat je programma’s gaat maken voor een elitepubliek. ik snap ook niet dat het CDA met dat bedrag heeft ingestemd. in het verkiezingsprogramma van het CDA stond dat ze 100 miljoen wilden bezuinigen op de totale mediabegroting, dus niet alleen op de publieke omroep. De VVD wilde hetzelfde. Alleen de PVV wilde meer. Waarschijnlijk is dit dus een concessie van het CDA aan de PVV geweest.”
interview
effiCiënTeR in een reactie op het regeerakkoord liet de nPO weten dat er efficiencywinst valt te behalen op onder meer huisvesting en back-offices. Ook wil de nPO het aantal omroepen verminderen. “een goed begin”, zegt Van Dam, “maar ik vraag me wel af waarom sommige zaken nog niet eerder zijn uitgevoerd. Tijdens een discussie over het omroepbestel een aantal jaren geleden heb ik al aangedrongen op fusies. ik denk dat de publieke omroep sterker wordt als je met minder spelers te maken hebt en als je meer synergie tussen omroepen tot stand probeert te brengen. Het is goed dat het nu wel gebeurt, alleen is het naar mijn mening het begin van een discussie over het bestel en niet het eind.” Van Dam vindt het terecht dat de omroepen de broekriem moeten aanhalen. “maar de publieke omroep moet wel een grens trekken en zeggen: ‘luister, als dit ons wettelijke takenpakket is en deze regering wil daadwerkelijk tweehonderd miljoen bezuinigen, dan kunnen we dat niet doen met dit budget. Dus: zegt u het maar.’ laat de regering maar kiezen. Die partijen hebben bedacht dat er zo veel moet worden bezuinigd. ik zie het CDA en de VVD er niet over eens worden hoe dat dan moet.”
“media spelen een belangrijke rol in het integratiedebat.”
ADVieS miniSTeR “Onder balkenende-ii was de coalitie erg verdeeld over hoe de publieke omroep eruit zou moeten zien. in de vorige kabinetsperiode hebben wij daarom besloten om niet weer een grote besteldiscussie op te starten en alles overhoop te halen, maar eerst de rust te herstellen zodat men de kans zou krijgen om weer goede programma’s te maken. Dat is gelukt “De publieke omroep moet niet te veel beperkt worden in zijn takenpakket.”
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 5
“Ik wil niet over vier jaar weer in discussie gaan over het bestel.”
de afgelopen jaren. ik zou de nieuwe minister adviseren: help dat nu niet weer om zeep. ga niet mee in dat revanchistische denken van de PVV van ‘we zullen ze wel eens even pakken daar in Hilversum’. Het kan wel zijn dat je een regeerakkoord hebt meegekregen met absurde bezuinigingen en een aantal vrij onduidelijke opmerkingen over het bestel, maar als minister moet je, ook samen met de oppositie, tot een plan komen waarmee de publieke omroep twintig jaar vooruit kan. ik wil niet over vier jaar weer in discussie gaan.” OmROePVeRenigingen Van Dam vraagt zich wel af of het huidige systeem met omroepverenigingen nog van deze tijd is. “ik geloof niet dat mensen tegenwoordig lid worden van een omroep om ervoor te zorgen dat het geluid van die omroep goed wordt vertegenwoordigd. Aan de andere kant heeft het bestel wel precies datgene gedaan
6 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
wat het behoorde te doen, namelijk het rechtse geluid dat ontbrak toegang verlenen tot het bestel. De kracht van onze publieke omroep is altijd geweest dat alle doelgroepen, stromingen en gezichten uit de samenleving vertegenwoordigd zijn en de discussie op gang wordt gebracht. We moeten zoeken naar een manier waarop we dat pluriforme en open karakter van het bestel kunnen behouden maar het toch kunnen moderniseren.” ROl TOeZiCHTHOuDeR Voor het Commissariaat voor de media zou Van Dam graag een ruimer takenpakket zien. “De toezichthouder zou ook
kunnen kijken of programma’s van de publieke omroep wel voldoende publieke waarde vertegenwoordigen. ik vind dat je van elk programma moet kunnen uitleggen waarom het bijdraagt aan de doelstellingen van de publieke omroep. Dan kun je ook verantwoorden dat er belastinggeld aan wordt besteed. er zijn al kwaliteitsmanagementsystemen waarmee je objectief kunt aangeven of een programma aan bepaalde kwaliteitscriteria voldoet.” inTeRneT Volgens de VVD moeten de omroepen uitsluitend radio- en televisie-
interview
is niet de kern van het probleem. ik ben ervan overtuigd dat mensen die geïnteresseerd zijn in nieuws en de websites van de nOS bezoeken, ook bereid zijn om naar de website van de Volkskrant te gaan. De misvatting van kranten is dat mensen bereid zouden zijn om te betalen voor nieuws. Ze klagen erover dat omroepen dat gratis aanbieden, maar op internet is dat normaal. in de vorige kabinetsperiode heeft minister Plasterk geld beschikbaar gesteld aan kranten voor het verkennen van innovatiemogelijkheden. ik zou mij als hoofdredacteur van een krant daarop richten.”
programma’s maken en moeten de nieuwssites van de omroepen verdwijnen. Het argument dat websites van de publieke omroep op een oneerlijke manier zouden concurreren met kranten, wijst Van Dam van de hand. “kranten hadden al veel eerder moeten zoeken naar nieuwe manieren om geld te verdienen, met advertenties of andere businessmodellen. neem De Volkskrant en het nRC, die hebben voor commerciële partijen erg interessante doelgroepen. in plaats van de mogelijkheden uit te zoeken, klagen de kranten dat ze beconcurreerd worden door websites die van belastinggeld worden betaald. maar dat
PROgRAmmA’S VeRbieDen ”De afgelopen jaren heeft de politiek de neiging gehad om zich met de inhoud van programma’s te bemoeien”, vervolgt Van Dam. “De politiek verwacht van de publieke omroep dat hij evenwichtig is en aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Daarvoor betalen we belastinggeld. Soms moet de politiek daarom iets over programma’s zeggen. maar dat is nog wel iets anders dan dat je regels gaat maken, of programma’s gaat proberen te verbieden. Die discussie heb ik de afgelopen jaren vaak met Atsma van het CDA gevoerd. De PVV trekt zich sowieso niet veel van aan van dat soort codes. ik vind het belangrijk om dat wel te doen. Wat is anders het verschil tussen nederland en autoritaire regimes waar ze programma’s van de buis halen?” OnAfHAnkelijkHeiD De politiek heeft formeel te veel directe invloed op de publieke omroep, vindt de PvdA-mediawoordvoerder. “De manier waarop dit systeem is ingericht is buitengewoon riskant. De
politiek is verantwoordelijk voor het aanstellen van het bestuur van de nPO, van de raad van toezicht en van de toezichthouder. bovendien zijn we verantwoordelijk voor het budget dat elk jaar opnieuw kan worden aangepast. De lPf was destijds chagrijnig over de berichtgeving van de nOS over fortuyn. Toen zij in de regering kwamen is er flink bezuinigd op de nOS. Tot dan toe dachten mensen dat dat niet kon in nederland, maar het gebeurde gewoon wél. Als je als omroep weet dat er een regering zit die volgend jaar je budget in kan korten als je programma’s haar niet bevallen, moet je heel sterk zijn – en dat is de publieke omroep gelukkkig - wil dat niet in je achterhoofd een rol gaan spelen bij de manier van berichtgeving. ik vind dat de onafhankelijkheid van de journalistiek daarmee wordt geraakt.”
“we moeten voorkomen dat te veel opiniemacht bij één speler terechtkomt.”
meDiACOnCenTRATieS Ook over het mogelijk toenemen van geconcentreerde mediamacht, toont Van Dam zich bezorgd. “De lobby van met name het Telegraafconcern heeft goed gewerkt bij het CDA en de VVD. Die partijen gaan de media steeds meer behandelen als een normale economische sector. ik vind dat dat niet het geval is. Als je 50% van alle media weet te domineren in nederland, heb je een heel machtige positie. Voordat het misgaat moeten we regels in de wet opnemen waardoor er niet te veel opiniemacht bij één speler terecht kan komen. Als dat voor commerciële bedrijven betekent dat ze niet verder kunnen groeien: jammer dan. Daarvoor spelen media een te belangrijke rol in onze samenleving.” n
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 7
Nieuwe beleidsregels voor reclame publieke media-instellingen Het Commissariaat voor de Media heeft nieuwe beleidsregels ontwikkeld voor reclame in het media-aanbod van publieke media-instellingen. De beleidsregels gaan onder andere in op de toelaatbaarheid, herkenbaarheid en afbakening van reclameen telewinkelboodschappen in ander publiek media-aanbod dan de reguliere radio- en televisieprogramma’s. Met de nieuwe beleidsregels beoogt het Commissariaat invulling te geven aan artikel 2.98 van de Mediawet dat de voor televisie- en radioprogramma’s geldende regels voor reclame en telewinkelen zoveel mogelijk van overeenkomstige toepassing verklaart op het overige media-aanbod van de publieke media-instellingen. Kenmerkend voor dit ‘overige media-aanbod’ is dat het audiovisueel van karakter is en langs elektronische weg wordt verspreid. Daarbij maakt niet uit of de inhoud uit video, audio, tekst en grafische informatie (zoals foto’s en andere afbeeldingen) of een combinatie daarvan bestaat. Voorbeelden van ‘overig publiek media-aanbod’ zijn websites die behoren bij programma’s van publieke mediainstellingen of een publieke mediadienst op aanvraag, zoals Uitzending Gemist. DistribUtieplatforM of UitzenDteChnieK in de beleidsregels wordt onder andere uitgelegd dat het voor de regulering van reclame en telewinkelen binnen publiek media-aanbod in beginsel niet uitmaakt via welk distributieplatform of welke uitzendtechniek de boodschappen worden verspreid. Voor publiek media-aanbod dat uit video en/of audio bestaat en lineair via (digitale) kabel, een iptV-netwerk of mobiel platform wordt verspreid, gelden in beginsel onverkort de reguliere reclameregels omdat er dan sprake is van televisie- of radioprogramma’s.
8 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
loCatie De reclameregels die gelden voor de reclame- en telewinkelboodschappen binnen publiek media-aanbod zijn wel afhankelijk van de locatie van de boodschappen. bijvoorbeeld of de reclame wordt aangeboden in het video- en/of audiogedeelte, dan wel in het tekst- en/ of grafische gedeelte van het mediaaanbod. De beleidsregels scheppen hierover duidelijkheid. reclame- en telewinkelboodschappen in het tekst- en/of grafische gedeelte van het media-aanbod zullen doorgaans de vorm hebben van reclamebanners. De omlijsting zal in dat geval visueel van aard moeten zijn. Dit geldt ook voor de zogeheten ‘webcommercials’ waarbij een video kan worden afgespeeld binnen de reclamebanner. het woord ‘reclame’, ‘reclameboodschap’, advertentie’, ‘telewinkelboodschap’ of – in geval van aanbod van de landelijke publieke media-instellingen – ‘ster’ moet dan worden vermeld bij de reclamebood-
schap. ook moet de reclameboodschap of telewinkelboodschap worden geplaatst in een zichtbaar apart kader dat wat betreft vormgeving duidelijk afwijkt van het overige media-aanbod. MaxiMa reClaMe Wat de maxima voor reclame- of telewinkelboodschappen betreft is het alge -mene uitgangspunt dat deze beperkt in volume en niet overheersend moeten zijn. Voor reclame in het video- en/of audiogedeelte van het media-aanbod geldt dat het aandeel in ieder geval niet het jaarmaximum van tien procent genoemd in artikel 5 van het Mediabesluit 2008 mag overschrijden. ook geldt het uurmaximum van twaalf minuten (artikel 2.95, eerste lid, onder c, van de Mediawet), ook als een radio- of televisieprogramma exclusief wordt uitgezonden via internet. het gaat immers om programma-aanbod in de zin van de Mediawet en door het lineaire karakter is het mediawettelijke uurmaximum ook heel goed toepasbaar op dit soort uitzendingen. pre-rolls Dit is anders voor een mediadienst op aanvraag, waar reclame vaak plaatsvindt in de vorm van ‘pre-rolls’ die worden afgespeeld voordat de opgevraagde video start. omdat hier sprake is van
beleidsregels
De beleidsregels gelden ook voor websites van publieke media-instellingen
Pre-roll
Video overlay
Web commercial
door de individuele gebruiker op te vragen video’s en niet van uitzendingen waarvan eenvoudig de totaalduur kan worden vastgesteld, zijn het uur- en jaarmaximum hier moeilijk toepasbaar en handhaafbaar. op dit moment bedraagt de duur van de commercials die voor de individuele video’s binnen Uitzending Gemist worden vertoond maximaal vijftien seconden. het Commissariaat acht deze huidige praktijk een juiste invulling van het eerder genoemde beginsel dat reclame binnen publieke mediadiensten beperkt in volume en niet overheersend moet zijn. niet oVerheersenD een maximum aan het aandeel van de reclameboodschappen in het tekst- en/of grafische gedeelte van het mediaaanbod, zoals op internet- of teletekstpagina’s, laat zich niet zo eenvoudig vaststellen. bij internet gaat het doorgaans om reclame in de vorm van ‘banners’ of ‘buttons’. om recht te doen aan de mogelijkheden van nieuwe reclametechnieken en omwille van de handhaafbaarheid is gekozen voor een zoveel mogelijk techniekneutrale insteek, waarbij als algemeen uitgangspunt is opgenomen dat de reclame beperkt in hoeveelheid en duur en niet overheersend is. het Commissariaat vindt in ieder
geval dat daarvan geen sprake is als de banners of andere advertenties samen meer dan tien procent van de ruimte van één pagina in beslag nemen. Daarbij wordt als pagina beschouwd, dat wat te zien is in één browserscherm. De eventuele reclame- en telewinkelboodschappen binnen het video- en/of audiogedeelte van een pagina (op internet doorgaans in de vorm van een pre-roll) worden bij de calculatie van die tien procent buiten beschouwing gelaten. pop-Ups en -UnDers De tien procent-norm is een maximumnorm, oftewel reclame kan ook overheersend en niet beperkt in volume zijn als het aandeel minder dan tien procent van de pagina bedraagt. het Commissariaat beschouwt bijvoorbeeld ook als overheersend, en daarmee als ongeoorloofd, reclametechnieken waarmee extra vensters ongevraagd geopend worden op dezelfde internetpagina zoals ‘pop-ups’ en ‘pop-unders’. hierbij wordt de reclame zichtbaar als het hoofdvenster gesloten wordt door de gebruiker. De nieuwe beleidsregels reclame publieke media-instellingen 2010 worden eind december gepubliceerd in de staatscourant en op www.cvdm.nl n
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 9
Kleine overtredingen
Nabewerkingen van buitenlandse programma’s Bij de controle van programma’s van publieke en commerciële televisiezenders constateert het Commissariaat voor de Media geregeld kleine overtredingen van de Mediawet. Dergelijke overtredingen zijn in principe eenvoudig te voorkomen. Vooralsnog lijken deze overtredingen voort te komen uit onachtzaamheid van de omroepen.
Als omroepen aangekochte buitenlandse programma’s uitzenden die eerder verspreid zijn voor een buitenlands publiek, mogen die programma’s vermijdbare uitingen bevatten. Bijvoorbeeld namen, (beeld)merken, producten of diensten van personen, bedrijven of instellingen. Die uitingen moeten dan wel voorkomen in dezelfde vorm en in ten hoogste dezelfde hoeveelheid als het geval was in de oorspronkelijke uitzending. Ook voor een film die op televisie wordt
uitgezonden geldt dat vermijdbare uitingen in dezelfde vorm en in ten hoogste dezelfde mate mogen voorkomen als in de bioscoopversie (Artikel 14 Mediabesluit). Buitenlandse programma’s die echter zijn nabewerkt, bijvoorbeeld met een Nederlandse voice-over, vallen niet onder deze uitzondering. Op deze programma’s is dus de Mediawet onverkort van toepassing.
NAuwletteND Het Commissariaat gaat ervan uit dat omroepen waar nodig hun uitzendingen zullen aanpassen en in overeenstemming zullen brengen met de mediawettelijke bepalingen. Dit wordt vanzelfsprekend nauwlettend gevolgd, zodat kan worden opgetreden als onvoldoende verbeteringen zichtbaar zijn. n
VOOrBeelD een omroep zendt een in de Verenigde Staten aangekocht programma uit met daarin een overzicht van grappige reclamespotjes. eén van de commercials is van een bedrijf dat ook in Nederland werkzaam is. De omroep heeft de oorspronkelijke versie bewerkt door er een Nederlandse voice-over onder te zetten. Omdat het programma hierdoor is aangepast aan het Nederlandse kijkerspubliek, valt het niet onder de uitzondering die gemaakt wordt in artikel 14 van het Mediabesluit.
10 lllll Nummer 135 lllll December 2010
NIEUWS
Commissariaat vraagt aandacht voor transparantie in Meerjarenbegroting NPO Het Commissariaat voor de Media heeft aan de minister van OCW advies uitgebracht ver de Meerjarenbegroting 2011-2015 van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Het Commissariaat constateert dat de transparantie in de begroting beter kan. Om goed toezicht te kunnen uitoefenen is die transparantie van groot belang.
Veel beleidsvoornemens in de meerjarenbegroting van de NPO zijn niet rechtstreeks aan budget gekoppeld. Een specifiekere financiële vertaling van de ambities is essentieel voor het verkrijgen van een goed inzicht in plannen en realisatie. Verder is sprake van een veelheid aan ambities, speerpunten en doelstellingen. De vele terminologische onderscheidingen en indelingen dreigen versluierend te werken en gaan ten koste van het inzicht in de prestaties van de NPO. Het Commissariaat acht een vereenvoudiging in aansturing en verantwoording wenselijk. DOElstElliNgEN Concrete doelstellingen ten aanzien van het bereik dat de NPO per doelgroep wil realiseren, ontbreken grotendeels. Het Commissariaat vraagt vooral aandacht voor het concretiseren van de doelstellingen voor het bereiken van jongeren en allochtonen, en voor het bereik van het aanbod expressie en kunst. Het advies aan de minister is om de NPO alsnog te vragen om inzicht in huidig en gewenst bereik. NOstalgia in de Meerjarenbegroting vraagt de NPO goedkeuring voor de inrichting van een apart radiokanaal voor de huidige Nostalgia-programmering van Radio 5. De NPO wil met dit kanaal de oudere luisteraars met een relatief lage opleiding bedienen. Het levensbeschouwelijke aanbod van Radio 5 wil de NPO verplaatsen naar Radio 7. De aanvraag roept bij het
Commissariaat nog veel vragen op: is het zo dat de doelgroep laag opgeleide oudere luisteraars nu onvoldoende wordt bereikt, wat is de toegevoegde waarde van een nieuw kanaal met een populair profiel, wat is het effect op het bereik van andere zenders, is er publiek voor een kanaal dat zich alleen richt op levensbeschouwing? Consultatie van belanghebbenden zal moeten uitwijzen of er sprake zal zijn van marktverstoring.
het Commissariaat om voor de toekomst een heldere vertaalslag te maken van doelstellingen naar financiën. En ook hier benadrukt het Commissariaat het belang van een valide en betrouwbare meting van bereik. BEzuiNigiNgEN Bij de beoordeling van de koers die de publieke omroep en de Wereldomroep willen varen, is het Commissariaat uit-
Een vereenvoudiging in aansturing en verantwoording is wenselijk Het Commissariaat adviseert de minister om op basis van zijn overwegingen en de resultaten van de consultatie een besluit over de aanvraag te nemen.
gegaan van gelijkblijvende budgetten. Dit in het besef dat tussentijdse aanpassingen als gevolg van de aangekondigde bezuinigingen onvermijdelijk zullen zijn.
WERElDOMROEP Het Commissariaat voor de Media heeft ook de begroting 2011 en meerjarenraming 2012-2015 van de Wereldomroep beoordeeld. Net als bij de NPO adviseert
Het advies over de Meerjarenbegroting van de NPO en het advies over de begroting van de Wereldomroep zijn te vinden onder het kopje ‘Publicaties’ op www.cvdm.nl.
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 11
Speerpunten CommiSSariaatSbeleid
Toezicht heen achter de schermen kijken, con tracten opvragen en beoordelen en constructies ontrafelen. een instrument dat het Commissariaat wil blijven inzet ten is het voeren van gesprekken met omroepen waarin zij worden geconfron teerd met normoverschrijdingen. zo reali seren omroepen zich van meet af dat het Commissariaat structureel meekijkt en kunnen zij hun gedrag tijdig bijstellen.
Registratie van en toezicht op aanbieders van audiovisuele mediadiensten op internet staan in 2011 hoog op de agenda van het Commissariaat voor de Media. Dat blijkt uit de jaarlijkse handhavingsbrief aan de minister, waarin het Commissariaat het voorgenomen toezicht- en handhavingsbeleid voor het komende jaar uiteenzet.
Omdat het contentaanbieders betreft die nog niet eerder met overheids toezicht te maken hebben gehad, zal het Commissariaat in 2011 intensief informeren op het gebied van audio visuele mediadiensten op internet. Het Commissariaat wil ook nader overleggen met het ministerie van OCW over de vraag hoe met webradiostations moet worden omgegaan. Ook moet een nieuw minis teriële regeling voor de berekening van toezichtkosten worden geïntroduceerd. TOeziCHT Het Commissariaat gaat in 2011 het toe zicht verder moderniseren door grotere zaken aan te pakken en meer de focus te leggen op thematisch onderzoek. Het Commissariaat zal meer nog dan voor
12 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
Daarnaast zal het Commissariaat de controle van reclamemaxima, bij zowel de publieke als de commerciële omroep, continueren. Ook de Luxemburgse RTL zenders worden hierbij betrokken. Andere speerpunten in het toezicht zijn het fenomeen van de ‘aanhakende reclame’, het nauwgezet volgen van omroepverenigingen WNL en PowNed om reden van mogelijk te nauwe ban den met de Telegraaf Media Groep en de toedeling van de moslimzendtijd. Ook zal het Commissariaat een begin maken met modernisering en stroomlijning van het proces van vergunningverlening en registratie, onder andere door het ope nen van een digitaal loket. FiNANCieeL TOeziCHT Het Commissariaat zal in zijn finan ciële toezicht de landelijke omroepen op thema’s beoordelen, zoals ontwik kelingen op het gebied van fusies en
Speerpunten CommiSSariaatSbeleid
in 2011 samenwerking, het onderhanden werk/ DNDTkosten (directe kosten die niet aan individuele programma’s worden toegerekend, zoals bijvoorbeeld huis vesting en iCTkosten), het percentage van het budget dat besteed wordt aan programma’s afkomstig van onafhan kelijke televisieproducenten, ontwikke lingen in materiële en financiële activa en de resultaten van de exploitatie van programmabladen. Daarnaast zal het Commissariaat vijf landelijke omroepen afzonderlijk beoordelen en de 2.42 omroepen en de regionale omroepen groepsgewijs beoordelen in twee separate rapporten. HANDHAviNGsbeLeiD een aantal onderwerpen verdienen bijzondere vermelding: Level Playing Field Het Commissariaat is voornemens om puur op het buitenland gerichte zenders, zoals adult channels, nog stringenter te controleren. De europese Commissie heeft een inspanningsverplichting opgelegd om te bevorderen dat europese producties worden aangeboden. Niet alle lid staten hechten evenveel waarde aan de europese quotaverplichtingen. Het Commissariaat acht het van belang
om inzicht te verkrijgen hoe er in Nederland moet worden omgegaan met de verplichting om te voorkomen dat door verschillende interpretaties het gelijke speelveld wordt verstoord. Het Commissariaat voor de Media heeft het voornemen om het delen van kennis en ervaring met europese partners te inten siveren. De ePRA is daar een geschikt platform voor. Publiek-private samenwerking in 2011 zal het Commissariaat voor lichting over publiekprivate samen werking desgewenst intensiveren. NeveNACTiviTeiTeN Door de teugkeer naar het systeem van voorafgaande goedkeuring en de aan de beslissing gekoppelde wettelijke termijn, trekken de nevenactiviteiten van met name de landelijke publieke omroepen een stevige wissel op de capaciteit van het Commissariaat. Het Commissariaat verwacht een forse toename van het aantal meldingen ten opzichte van eer dere jaren, terwijl tegelijkertijd de com plexiteit van de toetsingen toeneemt. Momenteel is het Commissariaat bezig met een evaluatie van het hele proces van toetsen van nevenactiviteiten. Doel van de deze evaluatie is om in 2011 te bezien of de toetsing mogelijk vereen voudigd kan worden.
PResTATieOveReeNkOMsT in 2011 brengt het Commissariaat advies uit over de ver nieuwde prestatieovereenkomst met de NPO. Om dat advies handen en voeten te geven ontwikkelt het Commissariaat in samenspraak met de NPO een validatiedocument. Ook zal de toezichthouder nader overleg voeren met de Wereldomroep over de afspraken in de prestatieovereenkomst. bes eiLANDeN De audiovisuele media op de drie overzeese eilanden bonaire, st. eustatius en saba vallen in 2011 onder de zogeheten Mediawet bes, die momenteel bij de kamer in behandeling is.
Het Commissariaat gaat meer de focus leggen op thematisch onderzoek Het Commissariaat zal vanaf 2011 belast zijn met vergunning verlening en met toezicht en handhaving van de regels die in deze wet en in het Mediabesluit bes zijn neergelegd. vAsTe bOekeNPRijs Het Commissariaat zal aan betrokken partijen nadere uitleg geven over wet en regelgeving, onder andere over aan bestedingen voor boeken en collectieve bestellingen van studieboeken. Ook zal het de toezichthouder de boeken en bladmuziekbranche informeren over wetswijzigingen in de regels over de vaste boekenprijs, zoals de herinvoering van de korting voor personeel dat werkzaam is bij boekhandelaren en uitgevers en de auteurskorting. MeDiAMONiTOR De Mediamonitor richt zich in 2011 op het in kaart brengen en classificeren van in Nederland opererende webradio zenders en lineaire en nonlineaire audiovisuele media diensten op internet. n
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 13
kort NIEUWS
Brochure aanhakende reclame Een voorbeeld: Het uitzenden van een muziekprogramma waarin een artiest een paar nummers van één van zijn cd’s zingt is toegestaan, mits in het programma zelf geen verboden reclame wordt gemaakt voor de betreffende cd. Met een commercial voor een nieuwe cd van een artiest in een reclameblok is op zichzelf bezien ook niets mis. Zodra een dergelijke commercial echter wordt uitgezonden in een reclameblok dat direct volgt op het muziekprogramma waarin de artiest heeft opgetreden, is bij de publieke omroep sprake van verboden aanhakende reclame.
Minister maakt
Het Commissariaat voor de Media heeft geconstateerd dat het voor de publieke omroepen niet in alle gevallen even helder is wanneer nu sprake is van aanhakende reclame. Bij de omroepen bestaat dan ook de behoefte om meer grip te krijgen op de precieze reikwijdte van het verbod op aanhakende reclame, en op de vraag welke partij door het Commissariaat waarop kan worden aangesproken als het verbod wordt overtreden.
Om de publieke omroepen een beter beeld te geven van het begrip aanhakende reclame en een antwoord te geven op de hiervoor genoemde vragen, zal het Commissariaat voor de Media op korte termijn een brochure publiceren waarin nader op deze en andere vragen wordt ingegaan.
planning regeerakkoord bekend
Minister Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart van oCW heeft op 3 december in een brief aan de tweede kamer laten weten hoe zij het regeerakkoord op het onderdeel Media wil uitvoeren. In de brief zet zij ook de belangrijkste data voor de kamer op een rij. Volgens de minister wordt de planning bepaald door twee momenten: ten eerste wordt in 2013 de rijksbijdrage aan de mediabegroting verlaagd. Ten tweede de nieuwe erkenningsperiode voor de landelijke publieke omroepen die op 1 januari 2016 begint. “Eind 2013 moet voor omroepen helder zijn dat fusies lonen en noodzakelijk zijn voor een toekomstige plaats in het bestel”, schrijft de minister. “Snelle wetswijziging is ook nodig om vrij willige fusies van (landelijke) omroepen gedurende de lopende erkennings periode mogelijk te maken.”
BElAngrijKE dATA de belangrijkste data voor de Tweede Kamer zijn: Juni 2011
Juni 2012
• Brief aan Tweede Kamer met inhoude
• Voorstel tot wijziging van de Mediawet naar de Tweede Kamer, gevolgd door
Mediawet gepubliceerd zijn in het
voor de onderdelen landelijke publieke
schriftelijke en mondelinge behandeling.
Staatsblad. in 2014 en 2015 moet er
omroep, Wereldomroep, regionale publieke omroep en omroeporkesten. • Wetsvoorstel met beperkte, technische
• Het wetsvoorstel regelt de taak en
intensief worden bezuinigd op de media
organisatie van de landelijke publieke
begroting, waarna in 2016 de nieuwe
omroep vanaf 2016, de verantwoor
erkenningsperiode begint.
wijzigingen naar de Tweede Kamer, zoals
delijkheid voor de regionale publieke
een verlaging van de rijksomroepbij
omroep en de Wereldomroep, en de her
De minister bespreekt op 13 december
drage, bekrachtiging van de fusie van
positionering van omroeporkesten.
haar brief met de Tweede Kamer tijdens de behandeling van de Mediabegroting.
nPS en Educom en een overgangsre geling ten behoeve van tussentijdse
BEgin 2013
(vrijwillige) fusies van omroepen.
• Behandeling wetsvoorstel
• Tussenrapportage naar mogelijke besparingen binnen de landelijke publieke omroep.
14 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
Eind 2013 moet de wijziging van de
lijke uitwerking van het regeerakkoord
in de Eerste Kamer. • Aanvang bezuinigingen op de mediabegroting.
REPORTAGE
EuropEsE toEzichthoudErs bijEEn in bElgrado
Connected TV plaatst mediaregulering voor nieuwe uitdagingen De Servische toezichthouder was begin oktober gastheer van de vergadering van de European Platform of Regulatory Authorities (EPRA). Toezichthouders uit 44 Europese landen spraken in Belgrado onder meer over product placement, beoordeling van het aanbod van publieke omroepen en ‘Connected TV’.
Product placement Niet alle landen hebben de regels voor product placement (oftewel: productplaatsing), zoals die zijn opgenomen in de Audiovisuele Mediadiensten Richtlijn, overgenomen in hun nationale regelgeving. Er zijn diverse landen waar de Richtlijn nog niet eens is omgezet in nationaal recht.
Omdat de implementatietermijn allang is verstreken heeft de Europese Commissie reeds aangekondigd dat in ieder geval tegen acht landen een procedure bij het Europees Hof van Justitie zal worden aangespannen wegens niet-nakoming van de verplichtingen uit de Richtlijn. In sommige landen waar wel tijdig implementatie heeft plaatsgevonden, werkt de toezichthouder nog aan nadere invulling van de regels. Dit is bijvoorbeeld het geval in het Verenigd Koninkrijk waar toezichthouder Ofcom een uitvoerige consultatie heeft gehouden. Ook in Nederland zal nog een consultatie plaatsvinden over de voorgenomen beleidsregels productplaatsing van het Commissariaat. ‘LIgHt ENtERtAINMENt’ De Italiaanse toezichthouder AgCOM
wees op de verwarring die bestaat over de in de Richtlijn voorkomende term ‘licht amusement’ (‘light entertainment’). Wat wordt daar precies onder verstaan? En bestaat er dan ook zoiets als ‘zwaar amusement’? gelet op de standpunten die
de Europese Commissie eerder in overleggen naar voren heeft gebracht, lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat het begrip zeer ruim moet worden opgevat. Dat in sommige taalversies van de Richtlijn wordt gesproken van ‘entertainment’ zonder de toevoeging ‘light’ - ondersteunt deze interpretatie. Volgens de AgCOM moeten zogenaamde ‘infotainment’ programma’s (een mix van amusement, nieuws en actualiteiten) volledig vrij moeten zijn van productplaatsing.
De toezichthouders van de EPRA bespreken onder andere de regels voor productplaatsing.
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 15
REPORTAGE
Beoordeling publieke omroepen In de verschillende landen wordt op uiteenlopende manieren omgegaan met het bepalen en beoordelen van het publieke media-aanbod. In ongeveer een derde van de EPRA-landen speelt de toezichthouder geen (actieve) rol bij de beoordeling van de media-inhoud en prestaties van de publieke omroep. In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk houdt een apart intern orgaan toezicht. In de landen waar de onafhankelijke toezichthouder een rol speelt, is dat doorgaans achteraf.
CRItERIA In een minderheid van landen is de toezichthouder ook betrokken bij het vaststellen van criteria of methodes voor beoordeling vóóraf. In Nederland speelt het Commissariaat een rol bij het vaststellen van de wijze waarop gerapporteerd wordt over de naleving van de prestatieovereenkomst. Ook adviseert het Commissariaat over de budgetaanvraag in de meerjarenbegroting.
omroep een intern kwaliteitcontrolesysteem heeft geïmplementeerd. Ook wordt er gerapporteerd over andere interne aspecten, zoals het aandeel van professioneel geschoolde journalisten. De gedachte achter deze benadering is dat een professioneel opgezette organisatie ook eerder een positieve weerslag op de kwaliteit van de programmering zal hebben. In Noorwegen worden eisen gesteld aan de diversiteit van het per-
in nederland speelt het commissariaat een rol bij het vaststellen van de wijze waarop gerapporteerd wordt over de naleving van de prestatieovereenkomst Het vaststellen van de (doorgaans wettelijke) criteria waarop de publieke omroep wordt beoordeeld, zoals programmavoorschriften, is vrijwel overal een exclusieve taak van het ministerie. De Vlaamse Regulator voor de Media speelt wel een actieve rol bij het vaststellen van de performance-indicatoren uit de beheersovereenkomst, vergelijkbaar met de prestatieovereenkomst in Nederland. INPutKANt De Zwitserse toezichthouder OFCOM/ BACOM beoordeelt of de publieke
16 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
soneel dat betrokken is bij de programmering. De Israëlische toezichthouder bepaalt hoeveel geld aan bepaalde programmagenres moet worden besteed. PROgRAMMAVOORsCHRIFtEN In Ierland heeft toezichthouder BAI ook een rol in het adviseren over het budget van de publieke omroep. Het accent ligt daarbij op kwalitatieve programmavoorschriften, waarbij bepaalde programmagenres worden voorgeschreven. Dit is ook het geval in Frankrijk en Vlaanderen. De programma-
Marcel Betzel (links, beleidsmedewerker Commissariaat voor de Media) en Marcel Regnotto (OFCOM/BACOM) tijdens de Zwitserse presentatie over de beoordeling van de publieke omroepen.
voorschriften zijn doorgaans onder te verdelen in kwalitatieve (voorschrijven van bepaalde genres of categorieën), kwantitatieve (voorschrijven van minimum aantallen of percentages van bepaalde programma’s) of sociale verplichtingen (voorschrijven van onderwerpen, publieksgroepen of ontwikkelingen waaraan aandacht moet worden besteed). Behalve in Nederland (prestatieovereenkomst), Vlaanderen en Frankrijk zijn er in Europa nauwelijks voorbeelden te vinden van concrete bepalingen over publieksbereik.
REPORTAGE
Connected TV In een aparte sessie bespraken de toezichthouders de gevolgen die Connected tV kan hebben voor de mediasector en het toezicht. ‘Connected tV’, ook wel ‘over the top tV’ genoemd, is het bekijken van internetcontent op de tv. Er zijn twee vormen: een open systeem waarbij de gebruiker toegang heeft tot het gehele world wide web. En een gesloten variant waarbij een beperkt aantal websites of diensten beschikbaar zijn, vaak aangepast aan vertoning op een groot televisiescherm.
traditionele televisiestations hun aloude rol te verliezen. OP ZIJN KOP Een andere bedreiging voor de zogeheten ‘free to air’ televisiestations
BEDREIgINg De ontwikkeling van Connected tV betekent een grote bedreiging voor de traditionele distributieplatforms, zoals kabel of satelliet, omdat mensen alleen een snelle internetverbinding nodig hebt om programma’s te bekijken. Voor televisiefabrikanten betekent de ontwikkeling juist een nieuwe impuls en de kans om rechtstreeks overeenkomsten aan te gaan met content-partijen. Daardoor verschuiven de posities van spelers in de waardeketen van media en dreigen
is dat het publiek verder versnippert en de advertentie-inkomsten sterk teruglopen. De bestaande betaaltelevisiekanalen kunnen juist stevige concurrentie verwachten van nieuwe ‘on demand’ diensten. De verwachting is dat vooral websites als Youtube en Dailymotion van deze ontwikkelingen zullen profiteren. Volgens veel mensen kan Connected tV de bestaande verhoudingen volledig op zijn kop zetten en plaatst het de huidige mediaregulering en toezichthouders voor nieuwe uitdagingen. Centraal staat daarbij de vraag wie verantwoordelijk is voor wát op het scherm en in welke mate degene daarop kan worden aangesproken, vooral als bepaalde regels niet worden nageleefd. tOEgANgsKWEstIEs Michael A. Wagner, adjunct-hoofd van de juridische afdeling van de EBu (Europese belangenorganisatie van publieke omroepen), schetste de consequenties van Connected tV voor wetgeving en toezicht. ten eerste kunnen er allerlei toegangskwesties gaan spelen. In de gevallen dat de mediawet-
geving daarvoor geen oplossing kan bieden, bijvoorbeeld in de vorm van must-carry bepalingen, kan mogelijk terug worden gegrepen op mededingingswetgeving. Maar in dat geval moet er wel sprake zijn van aanzienlijke marktmacht en dat is niet altijd het geval. INtEgRItEIt Verder moeten omroepen en andere content-partijen erop beducht zijn dat de integriteit van hun programma’s kan worden aangetast door nieuwe vormen van reclame. Bijvoorbeeld pop-ups zoals op internetpagina’s. Volgens Wagner bieden de Europese Richtlijn en de nationale mediawetten daartegen (nog) geen voldoende waarborgen. In dit opzicht verwacht hij meer bescherming door bestaande auteurswetgeving. CONCuRRENtIEVERVALsINg Bovenal ligt er concurrentievervalsing op de loer. De verwachting is dat spelers als itunes en Youtube een machtige positie gaan veroveren binnen de diensten aangeboden via Connected tV. Aangezien deze spelers vaak in het buitenland zijn gevestigd en vanuit het internetdomein opereren, is de kans groot dat zij zich aan bepaalde regels kunnen of willen onttrekken. Daarbij is ook de vraag in hoeverre het publiek een onderscheid kan maken tussen de verschillende regelgevingregimes en niveaus van bescherming.
onafhankelijkheid toezichthouders Naast deze onderwerpen spraken de deelnemers aan het EPRA-congres ook over nieuwe reclametechnieken, digitale ethertelevisie en een onderzoek van de Europese Commissie naar onafhankelijkheid van toezichthouders in Europa. De uitkomsten van dit onderzoek worden begin volgend jaar gepresenteerd. n
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 17
EvEn voorstEllEn
Marlies Weijzen,zakelijk directeur Commissariaat voor de Media Het Commissariaat heeft sinds 1 september een andere organisatiestructuur. Als scharnier tussen de organisatie en het college is een zakelijk directeur aangesteld: Marlies Weijzen. Samen met het nieuwe managementteam gaat zij de organisatie van het Commissariaat leiden.
Weijzen (53) was de laatste vijf jaar directeur van het landelijk bureau van de Raad voor de Kinderbescherming. Dit dienstencentrum op het gebied van beleid en bedrijfsvoering hielp zij van de grond af opbouwen. “Toen die ‘bouwklus’ af was, was ik toe aan een volgende uitdaging. Het hoefde voor mij geen grote organisatie te zijn, maar wel een met een belangrijke maatschap pelijke functie. Ik moet me wel ver bonden voelen met de waarden van een organisatie, anders zou ik net zo goed directeur van een fietsenfabriek kunnen worden. De taak van het Commissariaat spreekt mij erg aan. De vrijheid van meningsuiting vind ik een belangrijk grondrecht. Een pluriforme, onafhanke lijke en toegankelijke publieke omroep
18 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
hoort daar voor mij bij. Bovendien zorg ik graag voor de verbinding, tussen college en organisatie en tussen afde lingen onderling. Mensen verbinden zit in mijn aard.” OnafHanKElIjK Het Commissariaat wilde in zijn nieuwe organisatievorm een striktere scheiding aanbrengen tussen toezicht en hand having. “Het Commissariaat had eerst zes afdelingen, waarin toezicht en handhaving met elkaar verweven waren. Door die te scheiden, waarborgen we dat er op twee velden een onafhan kelijke beoordeling is. na de reorgani satie zijn er vier afdelingen: Strategie, Beleid en Onderzoek (SBO), Registratie, Vergunningen en Toezicht (RVT), finan
cieel Toezicht (fTZ) en Handhaving (HHG). Het Bureau Vaste Boekenprijs en het toezicht op de kabel zijn beide opge nomen in RVT en HHG. Daarnaast heeft het Commissariaat een ondersteunende staf waaronder P&O, Communicatie, ICT en het Bedrijfsbureau vallen.” ‘KaSTjE’ Ook wilde het Commissariaat de organisatie meer stroomlijnen. “Het Commissariaat opereert in een omgeving waarin veel gebeurt. Onze werkwijze en aanpak moeten we aanpassen aan de snelle, veelal technologische ontwik kelingen in het medialandschap. We willen een resultaatgerichte organisatie zijn die efficiënt is ingericht en goed is toegerust om haar taken uit te voeren.
EvEn voorstEllEn
Vroeger hoefde het Commissariaat alleen toezicht te houden op een paar landelijke televisienetten en een aantal radiozenders. Het aantal mediainstel lingen is sindsdien enorm gegroeid en tegenwoordig vallen ook audiovisuele mediadiensten op internet onder ons
toezicht. Ook de aard van ons toezicht is veranderd. We letten niet meer alleen op wat er gebeurt op het ‘kastje’, maar kijken ook achter de schermen, bijvoor beeld door contracten op te vragen. Onze organisatie en expertise moeten meebewegen om flexibel en proactief
“Ik zorg graag voor de verbinding, tussen college en organisatie en tussen afdelingen onderling. Mensen verbinden zit in mijn aard.”
College • BedrijfsBureau • CommuniCatie
zakelijk direCteur
• iCt • P&o
sBo
rVt
ftz
HHg
InHOuDElIjK funCTIOnEEl CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 19
EvEn voorstEllEn:
“Onze organisatie en expertise moeten meebewegen om flexibel en pro-actief op veranderingen in de mediawereld te kunnen reageren.”
op veranderingen in de mediawereld te kunnen reageren.” ROl COMMISSaRISSEn Door de komst van de zakelijk directeur kan het college zich nog meer dan voor heen richten op de inhoud van toezicht en handhaving. “Onze drie commis sarissen hadden ook een rol in het aan sturen van de organisatie. Er ontstond behoefte aan iemand die gericht is op samenwerking en integrale afstemming en daarmee voorwaarden schept zodat het college op afstand kan besturen. als zakelijk directeur zorg ik samen met het managementteam dat er een professio nele organisatie staat. Wij bewaken de samenhang tussen de afdelingen en zor
20 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
gen dat er integraal gewerkt wordt om het college snel en adequaat te voorzien van datgene wat voor de besluitvorming nodig is. De commissarissen nemen de besluiten en blijven het gezicht van het Commissariaat naar buiten toe.” funDaMEnT “Dit jaar ligt mijn focus vooral op het verder afronden van het interne veran dertraject en de implementatie van de nieuwe organisatiestructuur. Er staat dan een stevig fundament waarop we verder kunnen bouwen en op basis waarvan we onze visie, strategie en speerpunten voor de komende jaren kunnen bepalen. Mijn eerste klus was om samen met de afdelingshoofden te
zorgen voor een sluitende begroting. uiteraard heb ik ook kennis gemaakt met alle medewerkers. Ik heb een groep professionals aangetroffen, met een uitgebreide kennis en expertise op ver schillende vlakken. Wat hen verenigt is hun betrokkenheid bij de media en het werk van het Commissariaat. Dat heeft mij aangenaam verrast.” BuITEnWERElD De zakelijk directeur heeft de afgelopen maanden regelmatig van gedachten gewisseld met collegatoezichthouders, het ministerie van OCW en relaties uit de omroepwereld. (Wijzend richting het Mediapark:) “Ik vind het belangrijk om te weten wat zich daar buiten afspeelt. Welke raakvlakken hebben omroepen met onze organisatie? je kunt geen organisatie inrichten als je geen ver binding hebt met haar taak en het maatschappelijk speelveld waarbinnen zij moet opereren. In die zin zijn deze contacten zeer waardevol voor mij en zal ik ze zeker onderhouden.” n
CV 1990 – 1994 Vestigingsmanager Gemeenschappelijk administratiekantoor (GaK) 1994 - 2001 Sectormanager sector civiel recht, rechtbank Roermond 2001 – 2005 Regiodirecteur noord en Middenlimburg, Raad voor de Kinderbescherming 2005 – augustus 2010 Directeur landelijk Bureau Raad voor de Kinderbescherming Sinds 1 september 2010 Zakelijk directeur Commissariaat voor de Media
besluit uitgelicht
Boete RTV Dordrecht voor aanhakende reclame Het Commissariaat voor de Media heeft RTV Dordrecht een boete van €2.500,- opgelegd wegens het meerdere malen in beeld brengen van het logo van KPN in het programma TV Dordrecht Nieuws op 25 maart 2010. Aansluitend aan dit programma toonde de omroep in het reclameblok een aanhakende reclameboodschap van KPN. Dat is in strijd met de Mediawet.
Het item van TV Dordrecht Nieuws ging over het nieuwe glasvezelkabelnetwerk van de televisie-, internet- en telefoonaanbieder in de Dordtse wijk Stadspolders. Het programma besteedde aandacht aan de opening van een informatiekraam van KPN, waarin wijkbewoners informatie konden krijgen over de aansluiting op het nieuwe glasvezelnetwerk. Tijdens het item, dat 1 minuut en 38 seconden duurde, bracht de omroep gedurende 1 minuut helder en duidelijk het KPN-logo in beeld. Dat gebeurde onder andere tijdens interviews met een medewerker van KPN en de Dordtse wethouder die naast een KPN-logo stonden. Na afloop van het programma volgde een reclameblok dat gevuld was met slechts één commercial: een reclamespot over het nieuwe glasvezelkabelnetwerk van KPN. NieT bewuST Tijdens de hoorzitting verklaarde de lokale omroep dat het in beeld brengen van het KPN-logo een onbesuisde actie was van een medewerker. De reclameboodschap die volgde op het nieuwsbericht was volgens de omroep niet bewust
achter het programma geprogrammeerd. De reclame-afdeling die de spot had ingepland was niet op de hoogte van het nieuwsitem. ZorgPlicHT Het KPN-logo is op grond van het Mediabesluit een vermijdbare uiting die onmiskenbaar tot gevolg heeft dat de afname van een product of dienst wordt bevorderd. Door het opnemen van een
reclamespot voor KPN glasvezel in het aansluitende reclameblok, kreeg de informatie uit het nieuwsitem een nog meer wervend karakter. Dat de reclame-afdeling de commercial niet bewust direct na het nieuwsitem had geprogrammeerd, maakt dit niet anders. op de omroep rust namelijk een zorgplicht om te voorkomen dat sprake is van aanhakende reclame. Het commissariaat was dan ook van oordeel dat rTV Dordrecht artikel 2.89, eerste lid 1, onder b, van de Mediawet 2008 had overtreden. rTV Dordrecht heeft geen bezwaar gemaakt tegen dit besluit. n
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 21
Collegebesluiten over de periode 14 september tot en met 9 november 2010
Vergunningen Publieke lokale media-instelling Als publieke lokale media-instelling zijn aangewezen: Stichting Achterhoek FM voor de gemeente Lochem Stichting Lokale Omroep Stadskanaal Stichting Media Houten voor de gemeente Houten Stichting Lokale Omroep Spakenburg voor de gemeente Bunschoten Stichting Omroep Landgraaf Stichting Omroep Rijswijk Bernhezer Omroep Stichting Stichting Lokale Omroep Vlaardingen. Afgewezen is de aanvraag van de Stichting Lokale Omroep De Berkelstroom voor de gebiedsuitbreiding met Lochem.
Kerkgenootschappen en genootschappen op geestelijke grondslag ■ 5 OktOBeR Het verzoek van de BOS om op grond van de Mediawet 2008 extra uren vast te stellen en toe te wijzen, worden afgewezen.
Commerciële media-instelling toestemming is verleend aan de volgende mediainstellingen: Quality RtV B.V. voor Radio 1332 AM Commerciële Radio exploitatie Ltd. voor Radio Royaal Stichting Zeeuw FM voor Zeeuw FM StV International B.V. voor Playboy europe Bubba B.V. voor tease You tonight I t/m III Vervloet Management & Beheer voor Bluebird tV en Bluebird tV Xtreme SlamFM B.V. voor radio-omroep SLAM!FM Dhr. Haertlein voor Sinterklaasradio.
Evenementenzender toestemming is verleend aan: Mevr. Post-Vos, feest rond de jaarwisseling Dhr. k. de Wilde, muziekevenement Heerde Dhr. J. de Boer, inzamelingsactie Hart in Friesland Dhr. k. Menninga, inzamelingsactie kinderen kankervrij Dhr. A. Huitema, muziekfeest Opende Stichting koorenhuis, project Het Raam Friese Piraten Combinatie,kerstfair Wergea Stichting Ajax Foundation, radioprogramma met bereik in Amsterdam Arena Stichting Radio Annen, Aa en Hunze, Super Prestige Cyclocross Dhr. R. Snijder, evenement Nieuw Amsterdam Dhr. J. Scheffer, benefietevenement Mappa Mondo YPCA Your Personal Call Assistent B.V., AutoRai
22 lllll CoMedia 135 lllll December 2010
Filmtechniek, openluchtbioscoop Nieuwegein Stichting Radio Peejenland, culturele evenementen tijdens carnaval Hoeven Stichting kermis FM, tilburgse kermis Stichting Wielerronde Wolder, wiellerronde Dhr. J. Dillema, actie voor thomashuis in Sumar. ■ 12 OktOBeR De uren aan de politieke partijen worden toegewezen en de uren voor de kerkgenootschappen en genootschappen op geestelijke grondslag worden vastgesteld conform het radio- en zendtijdbesluit 2010-2011.
Programmatoezicht ■ 14 SePteMBeR De beschikking van 24 februari 2009 aan Chellomedia Direct Programming (ontheffing percentage europese producties voor het programmakanaal Film1) wordt gewijzigd: met ingang van 1 januari 2010 wordt deze geacht enkel gericht te zijn aan Chellomedia Direct Programming B.V. ■ 21 SePteMBeR De in het media-aanbod van de Stichting Lokale Omroep Spakenburg (LOS) voorkomende vermijdbare uitingen in het kader van de liefdadigheidsactie Stichting Orhei worden toegestaan. Aan het verzoek van de VARA (namens redactie Zembla) om openbaarmaking van onderzoeksrapporten (van Interseco en Hoffmann Bedrijfsrecherche) wordt niet tegemoet gekomen. Aan het verzoek van Fresh FM om openbaarmaking van alle documenten die betrekking hebben op bezwaar- en beroepsprocedures van een belanghebbende/RadioNL/ Waterstad FM en City FM Noord, wordt niet tegemoet gekomen. ■ 28 SePteMBeR Het bezwaar van RAtO inzake het digitale kabelbereik van de programma’s van NDC Radio wordt gegrond verklaard, echter zal niet handhavend worden opgetreden. De overige bezwaren worden ongegrond verklaard. De bezwaren van Young City Media B.V. ten aanzien van de hoogte van de boete worden gegrond verklaard: de boete wordt van €50.000,- verminderd naar €20.000,-. De overige bezwaren worden ongegrond verklaard.
Voor de programmakanalen XXX VOD 1 en XXX VOD 2 wordt aan Sapphire Media International ontheffing verleend van de programmaquota. ■ 5 OktOBeR De bezwaren van Stichting Radio Omroep eijsden tegen het niet in behandeling nemen van hun aanvraag worden gegrond verklaard. De bezwaren tegen de aanwijzing van de Stichting Omroep eijsden worden ongegrond verklaard. ■ 12 OktOBeR Het bezwaar van NostalgieNet B.V. tegen het besluit inzake de toezichtkosten voor het jaar 2009, wordt niet ontvankelijk verklaard. ■ 19 OktOBeR Voor de programmakanalen Bluebird tV en Bluebird Xtreme wordt aan Vervloet Management & Beheer B.V. ontheffing verleend van de programmaquota. Aan RtV Dordrecht wordt een bestuurlijke boete van €2.500,- opgelegd wegens een overtreding in een nieuwsuitzending. Voor het programmakaal Playboy europe wordt aan StV International B.V. ontheffing verleend van de programmaquota. Het bezwaar van Young & Connected B.V. tegen de nevenactiviteit NOS Jeugdjournaal Magazine, wordt ongegrond verklaard. ■ 26 OktOBeR Voor de programmakanalen tease me tonight I t/m III wordt aan Bubba B.V. ontheffing verleend van de programmaquota. Het handhavingsverzoek jegens Stichting Radika, ingediend door Stichting Masala, wordt afgewezen. Het besluit van 30 maart 2010, waarbij de aanwijzingsaanvraag van de Stichting Omroep Vox voor de gemeente Beesel is afgewezen, wordt ingetrokken en vervangen door een nieuw besluit. ■ 2 NOVeMBeR Samenwerking tussen RtV Rijnmond en Nieuwsblad transport wordt aangemerkt als een vorm van gelijkwaardige crossmediale samenleving. De AVRO mag tijdens de uitzending in het kader van de actie Sta op tegen kanker, namen van bedrijven en instellingen vermelden, voor zover wordt voldaan aan de in het bestuurlijk rechtsoordeel neergelegde voorwaarden.
■ 9 NOVeMBeR Het vermelden van bedrijfsnamen en instellingen in het radioprogramma-aanbod van Optimaal FM ten behoeve van de actie Recht uit het Hart wordt toegestaan. Het door Radio 3FM vermelden van bedrijfsnamen van bedrijven en instellingen die een bijdrage leveren aan de actie Serious Request wordt toegestaan.
Financieel toezicht De volgende brieven, waarin aanwijzingen bij de jaarrekeningen over 2009, zijn vastgesteld: Stichting Lokale Omroep Rotterdam Stichting Agglomeratie Omroep Midden-Groningen Omroep MAX Stichting Uitvoering Sociaal Plan Muziekcentrum van de Omroep De evangelische Omroep.
Nevenactiviteiten De volgende activiteiten worden aangemerkt als toegestane nevenactiviteiten: Het op de markt (laten) brengen van het kookboek Dekselse Dames door Omroep Max Het uitgeven van een eenmalige jubileum glossy Spuiten en Slikken door BNN Het door de eO in licentie geven van een aflevering van het programma Netwerk, getiteld ‘de ‘nooit-genoegcultuur’ voor een onderwijspakket De licentieverlening voor het gebruik van het woorden beeldmerk van de tROS in verband met de uitgave van het boek De bende van Sjako Het in licentie geven van afleveringen Z@ppsport van de tROS aan eredivisie Live Het inzetten van de expertise van de NPO om programma’s van derden te verkopen in het buitenland Het door Omroep Wijchen verkopen van dvd’s met reportages van Omroep Wijchen
De NPS (Het klokhuis) krijgt toestemming voor licentieverlening aan het Nationaal Historisch Museum, zijnde een instelling als bedoeld in artikel 5 BSPO. Het door de VPRO in licentie geven van een still ten behoeve van het boek De macht van meneer Miller De licentieverlening voor het gebruik van het (beeld) merk Het klokhuis van de NPS ten behoeve van het huis Het klokhuis. Niet toegestaan: Het door de VARA in licentie geven van het non-exclusieve video on demand recht van de dramaserie Deadline aan UPC
Collegebesluiten vaste boekenprijs van 15 juni tot en met 9 november ■ 15 JUNI De ANWB krijgt een boete van €1000,- omdat ongeoorloofde korting is verstrekt bij verkoop van de ANWB topografische atlas Utrecht/Flevoland aan Stichting Het Utrechts Landschap.
■ 10 AUGUStUS PS Media ontvangt een boete van €10.000,- vanwege het toepassen van korting op Nederlandstalige boeken in een offerte voor de aanbesteding van het Waterschap Brabantse Delta.
C1000 krijgt een waarschuwing omdat het boek Het Verloren Symbool voor een lagere prijs dan vastgesteld is werd aangeboden.
Het verzoek van PS Media om op grond van de WOB een geluidsopname van de hoorzitting te ontvangen, wordt ingewilligd.
Shoppingplaza.be wordt niet aangemerkt als verkoper in de zin van de Wvbp. Deze buitenlandse internetverkoper is dus niet gehouden de vaste boekenprijs toe te passen. Het verzoek van de koninklijke Boekverkopersbond om handhavend tegen Shoppingplaza.be op te treden, wordt afgewezen.
■ 24 AUGUStUS De Volkskrant krijgt een waarschuwing omdat De Volkskrant bij verkoop van het boek 500 gedichten die iedereen gelezen moet hebben een actieprijs heeft toegepast maar daarbij niet heeft voldaan aan de door de uitgever gestelde voorwaarde dat een bepaalde kortingsbon moest worden ingeleverd.
■ 29 JUNI kruidvat krijgt een boete van €10.000,- omdat bij de verkoop van het boek Het verloren symbool korting is toegepast in de vorm van het verstrekken van een dvd. ■ 13 JULI Wehkamp krijgt een boete van €3.000,- omdat Wehkamp het boek Gerechtigheid beneden de door de uitgever vastgestelde prijs heeft verkocht.
House of knowledge b.v. krijgt een waarschuwing omdat de vastgestelde prijs voor het boek ‘Máxima 5 jaar prinses der Nederlanden’ niet tijdig werd gemeld. 1dayfly krijgt een waarschuwing omdat korting op het boek Harry Potter en de relieken van de dood is verleend.
■ 7 SePteMBeR Deelname van AkO, Wehkamp en Bruna aan diverse cashback programma’s is niet in strijd met de Wvbp. ■ 5 OktOBeR Off-Screen krijgt een boete van €1,- omdat met het toepassen van 10% korting bij verkoop van studieboeken aan leden de Wvbp is overtreden. Het bezwaar van eCI tegen de sanctiebeschikking van 3 juni 2010, waarin een boete van €15.000,- is opgelegd wegens overtreding van de Wvbp (kortingsactie Millenniumtrilogie), wordt ongegrond verklaard. ■ 19 OktOBeR Het bezwaar van kruidvat tegen een boete van €10.000,- vanwege overtreding van de Wvbp bij de verkoop van het boek Het verloren symbool wordt ongegrond verklaard. ■ 9 NOVeMBeR Deelname van Reisboekwinkel De Zwerver aan het cashback programma kompaspas is niet in strijd met de Wvbp.
C1000 supermarkt J.M. van Mierlo te kampen krijgt een waarschuwing omdat tijdelijk korting werd verleend op het boek Het verloren symbool.
CoMedia 135 lllll December 2010 lllll 23
Redactieadres: Commissariaat voor de Media Bureau Communicatie Postbus 1426 1200 BK Hilversum T 035 7737700 F 035 7737799
[email protected] www.cvdm.nl
CO.MEDIA