CO2-emissie Strukton Rail 2014 1. Samenvatting •
CO2-uitstoot van 16.437 ton -> 5% daling CO2-uitstoot in absolute zin
•
6,93% daling CO2-uitstoot per miljoen euro geactiveerde productie -> reductiedoelstelling behaald
•
Daling brandstofverbruik leaseauto’s met 6%
•
Daling uitstoot productiemiddelen met 0,7%
•
Daling uitstoot woon-werkverkeer met 1%
•
Toename uitstoot zakelijke mobiliteit met 11,6%
•
Daling uitstoot door gas/elektra met 18%
•
Reductie scope 1: 5,7%
•
Toename scope 2: 5,5%
•
Reductie scope 3: 1,4%
2. Inleiding In dit document rapporteren wij over onze CO2-uitstoot (‘carbon footprint’) in 2014. Ook vergelijken we de uitstoot met de uitstoot in dezelfde periode in 2013 en eerdere jaren. Tevens informeren we over de voortgang van de reductiemaatregelen. In deze rapportage hanteren we de conversiefactoren volgens de CO2-Prestatieladder versie 2.0. Voor 2014 was onze ambitie om de CO2-uitstoot met 2% te reduceren ten opzichte van 2013. Dit tegen de achtergrond van de doelstelling om voor de gehele reikwijdte van energiemanagement op 1 januari 2020 een CO2-emissiereductie van 15% te realiseren ten opzichte van het referentiejaar 2008. Deze emissie relateren wij aan de geactiveerde productie1. Dat doen wij vanwege het sterke onderlinge verband tussen de geactiveerde productie en de CO2-uitstoot.
3. CO2-uitstoot 2014 en nieuwe doelstelling De totale CO2-uitstoot van Strukton Rail2 in 2014 was 16.437 ton (2013: 17.285 ton). De absolute uitstoot daalde dus met 5% ten opzichte het vorig jaar. Doordat de gerealiseerde geactiveerde productie met 2,2% toenam, bedroeg de daling van de relatieve CO2-uitstoot 6,93% ten opzichte van vorig jaar. Dit ligt boven de ambitie van 2% die voor 2014 vastgesteld was. Op basis van dit resultaat is besloten de doelstelling bij te stellen naar 20% reductie van de CO2-uitstoot ten opzichte van het referentiejaar 2008.
1 Onder de geactiveerde productie bij Strukton Rail vallen de productie in de vorm van geleverde manuren, materieelinzetten, inkoop en een vergoeding voor de indirecte uren (AK-dekking) ten laste van de uitgevoerde projecten en onderhoudswerken. 2 Hierin is papier niet meegenomen
Pagina 1 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
3.1 Opbouw CO2-uitstoot Onderstaande grafiek laten zien hoe de CO2-uitstoot van Strukton Rail in 2014 was opgebouwd.
CO2-uitstoot Strukton Rail in 2014
Voor een vergelijking over de jaren hieronder een overzicht van de ontwikkeling per categorie uitstoot sinds 2008.
Verloop CO2 uitstoot per categorie 25000
Brandstof Woon-werk
20000
Zakelijke mobiliteit 11.848
10.792
Gas/elektra Productiemiddelen
15000
10000 1.523
1.423
536 1.315
5000
405 753
3.369
3.063
0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Over de opbouw en ontwikkeling van de CO2-uitstoot in 2014 valt het volgende op te merken: •
66% van de totale CO2-uitstoot bestond uit het brandstofverbruik door leaseauto’s. Nog steeds veroorzaken leaseauto’s het grootste deel van de uitstoot; dit aandeel neemt zelfs weer met 1% toe ten opzichte van vorig jaar. Het werkelijke brandstofverbruik door leaseauto’s nam met 6% af. Een nog sterkere afname dan in 2013; toen was de afname 4,6%. De dalende trend zet zich voort. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat dit vooral het gevolg is van de aanpassing van de leaseregeling en andere maatregelen rond het wagenpark. Deze maatregelen zullen naar verwachting nog verder na-ijlen.
Pagina 2 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
•
19% van de totale CO2-uitstoot werd veroorzaakt door inzet van de productiemiddelen. Hieronder vallen het Klein Mechanisch Gereedschap (KMG) en het Groot Mechanisch Gereedschap (GMG)). De uitstoot door productiemiddelen daalde met 0,7% ten opzichte van 2013. Dit na de toename in het jaar daarvoor (8,7%).
•
9% van de totale CO2-uitstoot bestond uit woon-werkverkeer. Dat is eenzelfde percentage als in dezelfde periodes in voorgaande jaren. De CO2-uitstoot als gevolg van woon-werkverkeer (auto en OV) daalde met 1,2% ten opzichte van de uitstoot in het vorig jaar. Hier is dus weer spraken van een dalende trend, die alleen halverwege 2013 werd onderbroken.
•
5% van de totale CO2-uitstoot werd veroorzaakt door elektriciteits- en gasverbruik. Het totale absolute verbruik daalde met 18%. Dit was te danken aan een daling van het gasverbruik (21%), want het elektriciteitsverbruik nam toe (met 5,4%).
•
2% van de totale CO2-uitstoot bestond uit zakelijke mobiliteit (vliegverkeer, zakelijke reizen met privé-auto’s, taxi en OV). De CO2-uitstoot als gevolg van zakelijke mobiliteit nam met 12% toe ten opzichte van dezelfde periode in 2013. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de toename in het vliegverkeer. Ook de zakelijke reizen met het openbaar vervoer namen toe. .
3.2 Uitstoot per scope Wij rapporteren onze CO2-uitstoot volgens de internationale standaard (GHG-protocool) in drie categorieën: scope 1, scope 2 en scope 3.3
CO2-uitstoot Strukton Rail 2008-2014 per miljoen geactiveerde productie Tonnen CO2 per miljoen geactiveerde productie
70 60 50
2008
40
2009
30
2010
20
2011
10
2012
0
2013
scope 1
scope 2
scope 3
totaal
2014
Doelstelling 2014 per scope Onze doelstelling was om in 2014 de volgende reducties per scope te realiseren ten opzichte van 2013, gerelateerd aan de geactiveerde productie: -
Scope 1: 2,5% Scope 2: 0,5% Scope 3: 1%
3
Strukton Rail hanteert bij de scope-indeling het GHG-protocol en wijkt daarbij af van SKAO. Waar SKAO ‘Business Travel’ en ‘Personal Cars for Business Travel’ tot scope 2 rekent (zie CO2-Prestatieladder. Generiek Handboek, 23 juni 2011 blz. 51), rekent Strukton Rail deze items conform het GHG-protocol tot scope 3.
Pagina 3 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
In totaal komt dit overeen met de ambitie om in 2014 2% te reduceren ten opzichte van 2013. Dit lijkt misschien niet zo, maar de uitstoot in scope 1 maakt een veel groter deel uit van onze totale footprint dan de uitstoot in scope 2 resp. scope 3.
Scope 1. Onder scope 1 valt de directe uitstoot, onder meer van auto's en productiemiddelen. In 2014 was de CO2-uitstoot per miljoen geactiveerde productie 40 ton in scope 1. We behaalden daarmee een reductie van 8% ten opzichte van 2013, ruim meer dan de doelstelling van 2,5%.
Scope 2. Scope 2 betreft indirecte uitstoot als gevolg van energieverbruik, bijvoorbeeld van energieproductie door de energieleverancier. De uitstoot in deze scope nam in 2014 met 3% toe ten opzichte van 2013. Daarmee behaalden we de doelstelling van 0,5% niet.
Scope 3. Scope 3 betreft indirecte uitstoot met andere oorzaken dan energieproductie, zoals zakelijke kilometers gemaakt met privéauto’s en vliegreizen. In 2014 was de CO2-uitstoot per miljoen geactiveerde productie 5,1 ton in scope 3. Dit betekent een reductie van 1% ten opzichte van 2013; precies gelijk aan onze reductiedoelstelling voor deze scope. Zoals al aangegeven in hoofdstuk 3.1 bij zakelijke mobiliteit wordt deze stijging met name veroorzaakt door de toename in het vliegverkeer.
Totale relatieve uitstoot Strukton Rail en aandeel per scope
CO2-uitstoot 2014 per scope scope 3 11% scope 2 1%
scope 1 88%
Pagina 4 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
4. Organisational boundaries In de scope van de CO2-Prestatieladder betrekken wij alleen activiteiten in Nederland. Met ingang van 1 januari 2014 zijn de juridische entiteiten en bedrijfsonderdelen die binnen de organisatiegrenzen vallen anders ingericht. Alleen Strukton Systems B.V. en Strukton Rolling Stock B.V. hebben geen wijzigingen ondergaan. De entiteiten Strukton Rail Regio B.V., Strukton Rail Consult B.V. en Strukton Rail Materieel B.V. zijn wél gewijzigd. Alle activiteiten en processen van deze entiteiten zijn ondergebracht in Strukton Rail Nederland B.V.( voorheen Strukton Rail Regio B.V) voor de werkzaamheden gerelateerd aan de projecten en het onderhoud, en Strukton Rail Equipment B.V (voorheen Strukton Rail Materieel B.V.) voor de activiteiten gerelateerd aan de inzet van materieel en projectondersteuning.
Dit betekent het volgende voor de organisational boundaries: De juridische entiteiten die binnen de organisatiegrenzen voor de CO2-Prestatieladder vallen, zijn: Strukton Rail Nederland B.V., Strukton Systems B.V., Strukton Rolling Stock B.V., Strukton Rail Equipment B.V., Strukton Rail Consult B.V. en Strukton Rail Projects B.V. Ook de stafafdelingen die onder Strukton Rail B.V. vallen, worden meegenomen binnen de organisatiegrenzen. De CO2-footprint van Strukton Rail B.V. wordt bepaald door de CO2-uitstoot van deze bedrijven te berekenen voor hun activiteiten in Nederland.
5. Bewustzijn In 2014 is de in eerdere jaren ingezette focus op het CO2-bewustzijn binnen de organisatie voortgezet. Daarbij ligt de nadruk op het vergroten en het vasthouden van de bewustwording van medewerkers over mogelijkheden om hun eigen carbon footprint te verlagen. Aangezien een belangrijk deel van onze CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door brandstofverbruik door (lease)auto’s, blijft vermindering van het brandstofverbruik een belangrijk item. Daarnaast is aandacht besteed aan het reductieprogramma 2014-2015. De acties in het reductieprogramma zijn organisatiebreed uitgezet. Ook binnen de bedrijfsonderdelen zelf vinden diverse initiatieven plaats. Regelmatig worden de cijfers en de mogelijkheden van de NS-Business Card intern gecommuniceerd. De NS-Business Card is een belangrijk hulpmiddel bij de realisatie van het doel om het brandstofverbruik door leaseauto’s te verminderen. In de interne communicatiemedia (intranet, personeelsblad) wordt regelmatig aandacht gevraagd voor CO2-reductie. De structuur van de duurzaamheidssite op het intranet is in 2014 aangepast (meer onderwerpspecifieke pagina’ ten behoeve van het overzicht). Naast de mogelijkheid om ideeën aan te dragen via het duurzaamheidsdiscussieforum op het intranet en op het interne social medium Yammer, kunnen ook ideeën over duurzaamheid worden ingediend via het ideeënplatform Eureka. Bij de totstandkoming van het reductieprogramma 2014-2015 zijn ideeën van medewerkers meegenomen. Een ieder wordt opgeroepen om ideeën te blijven aandragen.
Pagina 5 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
6. Voortgang reductieprogramma 6.1 Lagere uitstoot als gevolg van mobiliteit De mobiliteit van medewerkers van Strukton Rail zorgt voor het grootste deel van de footprint. In 2014 werd 66% van de totale uitstoot van Strukton Rail veroorzaakt door leaseauto’s (grijs en geel). Daarnaast werd nog eens 9% veroorzaakt door woon-werkverkeer met privéauto’s (OV en auto) en 2% door zakelijke reizen (vliegreizen, taxi, privéauto’s en OV). CO2-reductie in de mobiliteit is daarmee uitermate belangrijk voor het behalen van de CO2-reductiedoelstelling. Hieronder staat de voortgang op de maatregelen ten aanzien van mobiliteit: •
Nieuwe mobiliteitsregeling. In de eerste helft van 2014 hebben wij samen met Mobility Concept een plan van aanpak uitgewerkt. In overleg met de directie is het plan vooralsnog niet tot uitvoering gebracht. Begin december 2014 heeft Strukton Rail met Urgenda afgesproken een integraal mobiliteitsplan te maken, dat invulling geeft aan de specifieke problematiek van een bedrijf in de bouw. Dit plan zal in het eerste kwartaal van 2015 worden afgerond, waarna het intern met stakeholders kan worden besproken.
•
Leaseregeling. Per 1 januari 2013 is voor personenauto’s (geel kenteken) voor heel Strukton een nieuwe leaseregeling van start gegaan. Het effect van deze nieuwe regeling wordt steeds meer zichtbaar. Daarnaast is in 2014 het toewijzingsbeleid van leaseauto’s aangescherpt. Het aantal leaseauto’s is in 2014 verminderd met 3% ten opzichte van 2013. Dat is 2% minder dan de doelstelling in het reductieprogramma van 5% per jaar.
•
100% elektrische auto. In 2014 is onderzocht of de 100% elektrische auto kan worden toegevoegd aan de leasekeuzemogelijkheden.
•
Bedrijfsauto’s. Wij hanteren de top 10 van zuinigste bestelauto’s van de ANWB en de Stichting Natuur & Milieu. Waar dit haalbaar is, zetten wij kleinere en zuinigere bedrijfsauto’s in. Verder wordt bij nieuwe bestellingen van bedrijfsauto’s de begrenzing van de maximumsnelheid ingesteld op 120km/uur. Daarnaast worden nieuwe bedrijfsauto’s voorzien van een lichtgewicht aluminium inrichting, waardoor het gewicht van de auto’s afneemt en daarmee het brandstofverbruik.
•
Het nieuwe rijden voor leaserijders (e-driving). Dit plan is opgenomen in het plan rond het thema mobiliteit.
•
Training veilig en zuinig rijden voor chauffeurs met vrachtwagenrijbewijs (Code 95). Tot 2016 volgen de 130 chauffeurs met een vrachtwagenrijbewijs (code 95) een cursus voor zuinig en veilig rijden. De praktijkdag heeft inmiddels plaatsgevonden. In de komende periode wordt in herhalingscursussen het zuinig en veilig rijden regelmatig onder de aandacht gebracht.
Pagina 6 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
In 2014 verbruikten de grijze kentekens 154.000 liter minder brandstof dan in 2013. •
Flexibel werken. Het flexibel werken wordt door heel Strukton Rail heen gestimuleerd. Een overzicht van flexibele werkplekken is voor alle medewerkers van Strukton Rail beschikbaar op het intranet. Dit overzicht zal in 2015 beter toegankelijk worden gemaakt. Onder flexibel werken valt ook het gebruik van videoconferencing. Sinds 2014 houden we het gebruik van de videoconferencingfaciliteiten bij. In 2014 werd minder gebruik gemaakt van videoconferencing dan in 2013. We zullen er in 2015 meer aandacht voor genereren.
•
Mensplanning. Eind 2012 is een extra module geïmplementeerd in het planningsprogramma Rostarcas. Hiermee worden mensen op postcode gepland, waardoor het aantal autokilometers met bedrijfsauto’s in de uitvoering wordt verminderd en het brandstofverbruik
•
NS-Business Card. Reizen met het openbaar vervoer leidt tot een lagere CO2-uitstoot dan reizen met de auto. Voor 2014 en 2015 is de doelstelling om 5% per jaar meer treinkilometers te reizen met de NS-Business Card. Dit komt overeen met 610.000 kilometer in 2014 en 640.000 km in 2015. Dit percentage wordt afgezet tegen de realisatie in 2013. In 2014 is deze doelstelling gerealiseerd. Dit was mede te danken aan het volgen van het Low Car Diet in de laatste maanden van 2014.
Pagina 7 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
•
Overnachtingen. In 2014 is bij de betreffende contractmanager aandacht gevraagd voor het alternatief bij langdurige projecten om medewerkers op locatie te laten overnachten, bijvoorbeeld als de enkele reistijd meer bedraagt dan twee uur.
6.2 Lagere uitstoot door productiemiddelen De productiemiddelen (het Klein Mechanisch Gereedschap (KMG) en het Groot Mechanisch Gereedschap (GMG)) geven bij Strukton Rail een flinke hoeveelheid CO2-uitstoot. In 2013 veroorzaakten het KMG en GMG 19% van de uitstoot van Strukton Rail. In 2014 was dit ook 19%. Dit percentage vertroebelt in zoverre dat de totale uitstoot wel degelijk afgenomen is. Verlaging van de uitstoot van deze machines zorgt direct voor minder CO2-uitstoot op de projecten van Strukton Rail. Hieronder staat de voortgang op de maatregelen ten aanzien van productiemiddelen. •
Rijstijl machinisten. Bij NS Reizigers krijgen machinisten een training Het Nieuwe Rijden. Het systeem bij NSR is zo ingericht dat de machinist in de cabine kan zien of hij op tijd rijdt en hoeveel energie hij heeft verbruikt. In 2014 is onderzocht wat de mogelijkheden van deze training zijn binnen Strukton Rail. Geconcludeerd is dat er binnen Strukton Rail geen aanknopingspunten zijn om een dergelijk systeem op te zetten, omdat wij teveel verschillende types materieel hebben, geen vaste treinpaden hebben en op lagere snelheden rijden, waardoor bij het uitzetten van de tractie veelvuldig gas bijgegeven moet worden. Daarnaast is de vormgeving van ons materieel erg windgevoelig. De maatregel krijgt daarom geen vervolg binnen Strukton Rail
•
Mechanische spoorvernieuwing. In diverse gremia wordt met stakeholders als ProRail aandacht gevraagd voor de mogelijkheden het spoor mechanisch te vernieuwen in plaats van door toepassing van de wegenbouwmethode. Door de hogere kosten van de mechanische methode verloopt dit moeizaam.
•
Het Nieuwe Draaien. Strukton Rail voorziet alle nieuwe kranen van LED-verlichting en een stationaire automaat. Op 14 december 2014 is bij het technisch werkoverleg (TWO) van het kraanbedrijf de training Het Nieuwe Draaien gegeven. Deze training sloot niet goed aan bij de praktijk en de deelnemers. Verdere mogelijkheden binnen het initiatief Het Nieuwe Draaien lijken er vooralsnog binnen Strukton Rail niet te zijn
6.3 Lagere uitstoot door gas en elektra In 2014 veroorzaakten elektriciteit en gas 5% van de totale CO2-uitstoot van Strukton Rail. In 2013 was dit 6%. Hieronder staat de voortgang op de maatregelen ten aanzien van gas en elektra. •
Verduurzamen. Daar waar mogelijk is zoveel mogelijk verbruik verduurzaamd.
•
Gebouwen. Het kritisch doorlichten op mogelijke moderne energiereductiemogelijkheden blijft actueel.
Pagina 8 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
6.4 Papier Om blijvend papierreductie te bewerkstelligen zijn de onderstaande doelen en oplossingrichtingen gekozen: •
Invoering E-HRM. Wanneer dit aan de orde is, worden medewerkers gestimuleerd hun mailadres op te geven voor toezending van de digitale loonstrook. Zo is hier op gewezen in de jaarlijkse P&O-nieuwsbrief aan alle medewerkers (28-01-2015). In 2015 zal hier verder aandacht voor worden gevraagd. In juni 2014 is de opleidingenportal live gegaan; informatie en correspondentie over opleidingen gebeurt hiermee veel meer digitaal. In iedere uitgave van het personeelsblad Op het Spoor worden mensen opgeroepen het blad digitaal te laten opsturen in plaats van via de post.
•
Digitaliseren rapportages ProRail. Voor een deel zijn de rapportages aan ProRail al in 2012 en 2013 gedigitaliseerd. In 2014 zijn verdere digitaliseringsmogelijkheden onderzocht.
•
Digitaal factureren. Voor verkoopfacturen is in 2013 onderzocht hoe dit proces verder gedigitaliseerd zou kunnen worden. Het proces rond inkoopfacturen is in 2012/2013 voor een deel gedigitaliseerd. In 2014 is onderzocht of verdere digitalisering mogelijk is in deze procesgang. Dit onderzoek heeft geleid tot een verdere digitalisering van het proces.
•
Minimaliseren van mailings. Dit blijft de permanente aandacht houden.
Inkoop •
Inkoop ICT-middelen. In 2014 zijn circa 100 thin clients ingezet tijdens de migratie van XP naar Windows 7. Dit brengt het totaal aantal thin clients binnen Strukton Rail op circa 150. In 2014 zijn enkele servers die aan vervanging toe waren (waaronder de servers van Sittard en Venlo) niet vervangen; de data is overgezet op het centrale systeem. In 2014 zijn ongeveer 20 servers bespaard door servers en data samen te voegen. Er zijn 30 servers uitgefaseerd en 10 servers nieuw gekocht. Globaal kan worden gesteld dat in de afgelopen 5 jaar meer dan 50% reductie van servers en energieverbruik is gerealiseerd.
•
In januari 2015 wordt de data van de servers in Alblasserdam en Hengelo gemigreerd naar Utrecht. Verder is het plan in 2015 de virtuele serverfarm uit te breiden en deels te vervangen. Door toevoeging van één nieuwe, zwaardere machine kunnen twee lichtere machines worden uitgefaseerd.
•
LED- en andere energiezuinige verlichting. In 2014 heeft Strukton Rail onderzocht of (vooral in projecten) meer met LED- en andere energiezuinige verlichting kan worden gewerkt. Daar waar mogelijk wordt dit uitgevoerd Eerder was dit budgettair niet haalbaar, maar deze technieken ontwikkelen zich snel (qua prijs en mogelijkheden).
•
Inkoop dwarsliggers. Tot en met september 2014 heeft Strukton Rail 15% meer CEM III dwarsliggers ingekocht dan de doelstelling. Dit leidt tot een relatieve CO2-reductie van 6%. Doel is de eis van CEM III dwarsliggers standaard op te nemen in de uitvraag naar leveranciers om zo tot 100% CEM III te komen.
Pagina 9 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
•
Inkoop ballast. Vanwege de prijs van ballast uit de Groene Groeve, zullen we het accent verleggen van nieuwe ballast naar recycling/hergebruik van oude ballast. Hiervoor gebruiken we onze kettinghormachine en de recyclinginstallatie in Roosendaal. In 2015 zullen we hiervoor doelstellingen formuleren
Pagina 10 van 10
CO2-rapportage 2014
Versie 1 d.d. 13 februari 2015
