Borstvoeding na borstoperaties ? Christine Smit Pichler Lactatiekundige IJsselland Ziekenhuis
Borstvoeding na borstoperatie?
• Weinig literatuur over succeskansen bij borstvoeding na borstoperatie
Literatuur over borstvoeding na mammareductie Deutlinger 1990
35 % succesvol
Witte 2004
42 % gaven bv
63 % succesvol
Brzozowski 2000 Aillet 2002
47 % gaven bv
62 % succesvol
29 % gaven bv
100 % succesv succesv.
Harris 1992
gaven bv 35% g
100 % succesv.
CaouetteLaberge 1992
44 % gaven bv
100 % succesv.
Kans op succes
• Wordt mede beïnvloed door dogma’s • Borstvoeding wordt nogal eens door (para)medici (p ) ontraden Witte, van der Lei, van der Biezen en Spronk, 2004 Zimpelman Kaufmann 2002 Zimpelman, Brzozowski, Niessen, Evans, Hurst 2000 Deutinger 1990
Negatief advies Reden voor advies: - borstvoeding technisch niet mogelijk - zelf voeden is niet goed voor littekens - borsten gaan weer groeien door geven van borstvoeding
Advies (para)medici Bv aangeraden: B d • 84 % gestart met b t borstvoeding di • 78% succesvol
Bv afgeraden: B f d • 14% gestart met b t borstvoeding di • 42 % succesvol
(> 7 dagen)
Literatuur: Witte, van der Lei, van der Biezen en Spronk, 2004 Zimpelman, Kaufmann 2002 Brzozowski, Niessen, Evans, Hurst 2000 Deutinger 1990
Conclusie (1) Er is een significante samenhang tussen het advies dat over borstvoeding wordt gegeven en de kans op het slagen ervan
C Conclusie ((2)) Een positieve attitude en goede voorlichting leiden tot groter slagingspercentage Niets “beloven”, reële kans op borstvoedingsproblemen
Conclusie (3) • Ik ga flesvoeding geven!! - Geen onzekerheid over kans van slagen maar bang voor veranderingen van de borst / complicaties
Mamma augmentatie • Goede kans op succes • Afhankelijk onderliggende oorzaak • In principe weinig beschadiging beschadiging, afhankelijk operatietechniek • Incisies rond tepelhof? – duidelijk meer kans op onvoldoende melkproductie
• 5x vaker lactatie failure bij incisies rond tepelhof (Neifert M. (Neifert, M et al. al The influence of breast surgery surgery, breast appearance and pregnancy-induced breast changes on lactation sufficiency as measured by infant weight gain. Birth 1990; 17: 31-38)
• Geen enkele vrouw (11van 11) voldoende melkproductie met incisies rond tepelhof (Hurst, N. Lactation after augmentation mammoplasty. Obstet Gynecol 1996; 87(1):30-34.
Borstvergroting bv mogelijk? Borstvergroting,
Sili Siliconenimplantaten i l t t • gezondheidsrisico’s gezondheidsrisico s niet aantoonbaar aantoonbaar, metingen zinloos • siliconenimplantaten = verenigbaar met bo st oed g borstvoeding
Praktische aanbeveling (1) • routinematig ti ti vragen naar b borstoperaties t ti • p positieve attitude arts/verloskundige/kraamzorg • kansen op succes niet te voorspellen • locatie litteken • gevoeligheid tepels g na de reden van operatie p • vragen
• uitproberen • informatiebijeenkomsten over basisbeginselen borstvoeding adviseren
P kti h aanbeveling Praktische b li Respect voor waarde aanleggen direct postt partum t – ook k bij llactatie t ti ffailure il
Praktische aanbeveling (2) Kans op lactatie failure vergroot – attenderen op belang: • • • • •
optimaal borstvoedingsmanagement observatie melkintake gewichtscontrole baby vroeg starten met nakolven ernstige stuwing voorkomen
Praktische aanbeveling (3)
• pijn door littekenweefsel mogelijk • begrip voor onzekerheden ouders • iedere druppel telt - partiële borstvoeding?
Bijvoeden aan de borst ??
Casus reductie/augmentatie correctie asymmetrie advies chirurg borstvoeding ws ws. niet mogelijk • li borst weinig klierweefsel (augmentatie) 2x • re borst tepelverplaatsing (reductie)1x • re vlakke tepel sinds operatie
1e kind • 1e kind flesvoeding • advies verloskundige postpartum: aanleggen l iivm stuwing t i • moeder oede kraamverpleegkundige, aa e p eeg u d ge, a al meerdere keren bv zien mislukken na borst ok ok, wilde niet starten met bv
2e kind • • • • •
ouders willen borstvoeding geven enigszins vertrouwen (lekkende borsten) wel flesjes en melkpoeder in huis….. steunende partner advies verloskundige: starten met bv prima, adequate follow up nodig
e 1 • • • •
d postpartum dag t t
Nina, 2820 gram, thuis geboren baby direct post partum aangelegd li lukt aanleggen prima re aanleggen (reductie) iets moeilijker door vlakke tepel • beide borsten pijnlijk gedurende aanleggen • beide borsten melkproductie
e 1
/
e 2
dag postpartum
• handkolven h dk l • bijvoeden afgekolfde mm met lepel ivm – slecht l ht d drinken i k – baby niet goed wakker – spugen
2e dag postpartum • • • • •
slecht drinken slaperig / suf spugen gg geen meconium g geloosd nog bolle buik
2e dag postpartum – opname p ziekenhuis moeder en kind 2e pp – overplaatsing IC kind – niets per os! – ouders om 2 uur ‘s nachts thuis
2e to 8e dag postpartum (1) • scheiden moeder / kind • 7x daags kolven, kolven erg pijnlijk (kleine batterijkolf) • dubbelkolven d bb lk l mett goede d elektrische l kt i h kkolf lf gaat veel beter • beide borsten productie; • li (a (augmentatie) gmentatie) ma max. prod productie ctie < 50 cc • re ((reductie)) g goede, toenemende p productie
2e tot 8e dag postpartum (2) • • • • • •
4e dag g pp pp: start voeding gp per os: bv/mm voor en na wegen,intake exact volgens afspraak geen/weinig hulp bij het aanleggen anamnese moeder bekend flinke stuwing, pijnlijke kapotte tepels 8e dag pp: tijdens avondbezoek ontslag kind , advies voor thuis: borstvoeding op vraag, u heeft nu een “gezond” kind
9e tot 12e dag postpartum (1) • 9e pp borstontsteking g li ((augmentatie) g ) • abces? (productie nooit meer goed op gang li borst) • start AB (amoxicilline) • kind gaat slechter drinken drinken, ziet geel • 12e pp borstontsteking re (reductie) ander AB • 12e pp heropname kind (hoog bilirubinegehalte)
12e dag postpartum (2) • korte tijd gestopt met aanleggen – moeder ziek,, koorts,, mastitis – tepelkloven – heropname kind – scheiden moeder en kind – advies ha: 1e afgekolfde mm na inname AB weggooien – Nina tot nu toe niets anders gedronken dan moedermelk!
2e week postpartum (3) • warme kompressen p voor het kolven • lichte massage voor en tijdens het kolven (duidelijk meer melkvolume) • koelen na de voeding • hydrogel tepelverband, lanoline tepelzalff • herstart aanleggen gg • adviezen goed aanleggen
3e week post partum • kind weer thuis • tepelkolven genezen • melkproductie is sterk teruggelopen li, onrust kind aan deze borst tijdens drinken • stoppen t aanleggen/kolven l /k l li(augmentatie) li( t ti ) • doorgaan met voeden re (reductie) • voeden met tepelhoedje ivm vlakke tepel tepel, moeilijk aanhappen en gevoelige tepel • voldoende melkproductie re / voeden op vraag • gaat goed met gezin, goede groei
Lichaamsbeeld: weer asymmetrie y borsten?
18 weken • • • • •
gaat goed, volledig borstvoeding 5 voedingen uit 1 borst re (reductie) zonder tepelhoedje ivm grote reis aanhappen niet optimaal, optimaal drinkt tijdens proefvoeding 180 cc binnen paar min ten minuten
5 maanden • ttepelkloof lkl f ontwikkeld t ikk ld gedurende d d vliegreis li i naar Maleisië • bij aankomst: aanleggen te pijnlijk • kolven; maar baby weigert fles • handkolven in het mondje • tepelhoedje, klooff genezen • borstvoeding g zonder p problemen • leuke vakantie
• • • •
Nina heeft 6 maanden volledig borstvoeding gekregen goede groei nooit iets anders gedronken dan moedermelk ouders d zijn ij hi hier blij mee
•
borsten: cosmetisch? controle chirurg g
•
Ouders en Nina bedankt!
