chrijnwerker CE-MARKERING EURO PARKET APRIL Vanaf 1 februari CE-markering houten ramen en deuren verplicht getuigenissen uit de sector

SchrijnwerKer (I:PEEQWI

81

Februari 2010 • Driemaandelijks vakblad van de Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers vzw. • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel • afgiftekantoor GENT X

CE-MARKERING Vanaf 1 februari CE-markering houten ramen en deuren verplicht – getuigenissen uit de sector

Plaatmaterialen en hun toepassingen Gemodificeerd hout: Thermische en chemische modificatie

EURO PARKET 2010 25 | 26 | 27 APRIL B

Gezonde werknemers op de werf en in het atelier (deel 1)

www.europarket.com

www.bouwmagazines.be

Inhoud

5

Voorwoord door Rudi Carmeliet: afscheid van een voorzitter In memoriam: Louis Stuyts

Agenda 6 Vormingscursus rf-deuren mei 2010 Dossier CE-markering 8 Vanaf 1 februari 2010 CE-markering houten ramen en deuren verplicht 11 CE-markering: getuigenissen uit de sector

12

Milieu 14 Bestelformulier: Milieuwegwijs voor schrijnwerkers Materiaalkennis 16 Plaatmaterialen en hun toepassingen Gemodificeerd hout 20 Thermische en chemische houtmodificatie

20

29

Veiligheid & gezondheid 24 Gezonde werknemers op de werf en in het atelier (deel 1) Vereniging BEWAP 29 BEWAP blikt terug op geslaagd werkingsjaar tijdens jaarfeest Werking 31 Antwerpse vereniging neemt afscheid van voorzitter Marc De Win 31 Federatie opende succesvol schrijnwerkerscafé op Prowood 2009

30

Sectorinfo 34 Vergoeding voor de verplaatsing van de schrijnwerker! Verenigingsnieuws Dé Parketplaatsers 36 Dé Parketplaatsers bezoeken Bona Duitsland Bedrijfsbeheer 38 Milieuvriendelijke bedrijfswagens fiscaal beloond

42

Beursnieuws 41 BATIBOUW: ‘Hernieuwbare energie’ en ‘Kleur je Thuis’ centrale thema’s 42 Nieuw op BATIBOUW 44 Fensterbau, Domotex en Europarket 2010 Machines 47 Wij plaatsen 4 machines in de kijker Splinterinfo 54 Leuke weetjes uit de sector

54

Diversen 62 Nieuwe leden van onze federatie Adverteerdersregister

COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers vzw Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/545 57 05 Fax: 02/545 58 59 www.vlaamseschrijnwerkers.be btw be 438.617.271 Verantwoordelijke uitgever Sylveer De Dobbelaere Knokseweg 2 - 9910 Knesselare

Commissie van het Vakblad V OORZITTER : Sylveer De Dobbelaere O NDERVOORZITTER : Yves De Keyser D IRECTEUR : Filip Coveliers L EDEN : Rudi Carmeliet, Willy Simoens en Wouter Vanderjeugt Administratie en redactie Eindredactie : Filip Coveliers Redactie : Koen De Gelder, Wouter Rogiers Tel.: 02/545 57 05 Fax: 02/545 58 59 fi[email protected]

Advertentieverantwoordelijke Inge De Ridder Tel.: 053/80 87 47 Fax: 053/80 87 48 [email protected] Realisatie Little BIG Band Henri Farmanstraat 40 - 9000 Gent Tel.: 09/269 90 00 Fax: 09/269 90 08 [email protected]

Coverbeeld © Engels factory

LID VAN DE UNIE VAN UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS

Drukwerk Drukkerij Geers, Oostakker

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

3

www.mink.be 10-0103

OUW B I T A PB O S N KO 400 BEZOE ND NR 04- 10 /20 STA 3 0 / 7 –0 25/02

INTERESSANTE BEURSVOORWA ARDEN !

Haco Trading Showroom r Hoge Schuurstraat 2 r 8850 Ardooie r T 051 | 74 64 54 F 051 | 74 69 87 r [email protected] r www.hacotrading.be

Voorwoord

Afscheid van een voorzitter Rond de verschijningsdatum van dit nummer wordt in onze algemene vergadering een nieuwe voorzitter verkozen. Hier past dus een afscheidswoord, compleet met evaluatie van wat voorbij is en met het obligate vooruitzicht op de toekomst.

Rudi Carmeliet

De pioniers van twintig jaar geleden, hebben iets op gang gebracht

De pioniers van twintig jaar geleden, met Louis Stuyts als boegbeeld, hebben iets op gang gebracht wat vrij avontuurlijk leek: zij hebben een Vlaamse federatie opgericht (de eerste, met jaren voorsprong op de volgende ontsnappingen en op het peloton) in een Belgische omgeving, met een deeltijdse secretaris en veel eigen werk van de bestuursleden. Maar het werkte, dat zag je zo. Ik zag Guy Wanzeele het stuur overnemen en samen met de nieuwe secretaris (nu directeur) de federatie op kruissnelheid brengen. Bijgevolg kan en mag ik niet anders dan mijn eigen inbreng sterk relativeren. De trein die ik negen jaar geleden overnam was flink op vaart, ik moest maar een beetje kunnen sturen, niet te veel remmen, en af en toe met een oliepotje wat smeren, of was het zalven, om meningsverschillen niet te laten ontaarden in conflicten. W Wat ondertussen gerealiseerd werd door ons secretariaat, geruggensteund door een dynamisch bestuur, hoef ik hier niet te herhalen: iedereen ziet de evolutie en de groeiende dienstverlening van onze federatie. Het adjectief “incontournable” dat mijn voorganger graag gebruikte is mettertijd vervangen door “model”. Dat geldt binnen de cluster maar het slaat evengoed op de cluster zelf. En de toekomst? Die is eigenlijk al begonnen. Verschillende beroepen uit de afwerking delen al hetzelfde secretariaat en ervaren daar de voordelen van: betere bereikbaarheid en dienstverlening zonder meerkost. Samenwerking met Waalse zusterorganisaties is nu mogelijk, zonder fusie, op voet van gelijkheid. Concurrentie met lokale confederaties is overbodig geworden: elkeen weet voor welke materies hij zijn leden kan of moet doorverwijzen, en beide partijen hebben voordeel bij de wederzijdse steun. De Confederatie wil een betere dienstverlening met minder kosten. Ik denk dat onze federatie het best is voorbereid om deze uitdaging aan te gaan. Mijn vurigste wens, die ik vol vertrouwen durf uitspreken, is dat alle samenwerkingsverbanden waarbij onze federatie betrokken is, gesmeerd mogen lopen in lengte van jaren. Dat wens ik u allen en uw nieuwe voorzitter in het bijzonder van harte toe. Rudi Carmeliet

IN MEMORIAM LOUIS STUYTS Net voor het ter perse gaan van dit vakblad vernemen wij het overlijden van de heer Louis Stuyts, stichtend voorzitter van onze federatie. In de Confederatie Bouw bekleedde hij daarnaast nog volgende mandaten: - Lid van de Nationale Raad (van 1979 tot 1981 en van 1986 tot 1994) en bestuurder (1990) van de Confederatie Bouw; - Bestuurder van het toenmalige Nationaal Verbond der Aannemers-Schrijnwerkers en Timmerlieden; - Voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Aannemers-Schrijnwerkers van Antwerpen; - Bestuurder van de Confederatie Bouw Antwerpen. Louis zal door velen gemist en met liefde en respect herinnerd worden, niet het minst door zijn onvoorwaardelijke liefde voor zijn gezin dat bij hem op de eerste plaats kwam. Voor hen heeft hij gewerkt en zijn bedrijf, de NV Stuyts Houtconstructie, gesticht en uitgebouwd. Uitgesproken beroepsfierheid was zijn motivatie om onverdroten te streven naar kwaliteit op alle vlakken. In de WTCB-werkgroep was hij de stuwende kracht bij de ontwikkeling van de technische voorlichting voor kostprijsberekening. Hij streefde naar verbetering van de opleidingen, zowel voor zelfstandigen als voor werknemers en leraars. Een sterk rechtvaardigheidsgevoel leidde zijn engagement voor de verdediging van onze beroepsbelangen. In het oude NaVAST heeft hij consequent de Vlaamse kaart getrokken en werd hij de voortrekker van een nieuwe federatie, zonder financiële middelen, zonder huisvesting, maar met vaste wil tot slagen. Louis hield van zijn bijen, van de zon, van de natuur. Hij was moedig en positief ingesteld tot op het einde. Wij blijven hem zien als een heer, stijlvol en met brede interesses maar sociaal bewogen en voor iedereen toegankelijk.

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

5

RF-deuren

Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers organiseert vormingscursus erkend plaatser brandwerende deuren De Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers organiseert

Deelnameprijs

dit voorjaar opnieuw twee vormingscursussen brandwerende

Voor leden van de Confederatie Bouw: 250 € per deelnemer,

deuren. Het volgen van deze cursus is één van de voorwaarden

excl. BTW (400 €, excl. BTW voor niet-leden). Betaling dient te

om erkend te kunnen worden als gecertificeerd plaatser van

gebeuren vóór aanvang van de cursus.

brandwerende deuren.

Praktische proef Cursusinhoud

Tijdens de eerste avond worden praktische afspraken gemaakt

Het opleidingsprogramma van de plaatsers omvat ten minste

omtrent het afnemen van de praktische proef.

de volgende onderdelen:

De praktische proef bestaat uit twee gescheiden delen:

· Algemene begrippen in verband met brand en brandvorming

DEEL 1 verifieert het correcte lezen en begrijpen van de

in gebouwen; reglementaire bepalingen, inzonderheid met

Benor/Atg goedkeuring en de algemene basiskennis die hier-

betrekking tot brandwerende deuren en de plaatsing ervan;

voor nodig is en deel uitmaakt van de opleiding.

· Elementaire materiaaleigenschappen in verband met brand-

DEEL 2 omvat de verificatie van een geplaatste brandwerende deur aan de hand van een checklist.

weerstand; · Principes van de testmethode en van de klassering voor brandweerstand;

De proeven worden afgenomen door een ISIB examinator in

· Detailstudie van de bestaande goedkeuringsdocumenten;

het WTCB te Limelette en door hem geëvalueerd. De kandidaat

· Plaatsing van Rf-deuren.

moet voldoen aan de wet van 15/12/1970 op de uitoefening van

Het programma wordt regelmatig aangepast rekening houdend

zelfstandige beroepsactiviteiten in kleine en middelgrote han-

met de evolutie van de techniek.

delsondernemingen en zijn uitvoeringsbesluiten (art 5.1 van

Tijdens de opleiding worden eveneens de procedures in ver-

het MB van 05/05/1995), voor zover deze wet van toepassing is.

band met de certificatie door een ISIB instructeur toegelicht.

Waar en wanneer? ❯ Sessie mei 2010 - deze sessie vindt plaats in de Confederatie Bouw West-Vlaanderen, kantoor Kortrijk (Kortrijksestraat 389 A, 8500 Kortrijk) op 4, 11, 18 en 25 mei 2010 De vormingsavonden gaan telkens van 19u00 tot 22u00 door. U ontvangt een toegangsplannetje bij inschrijving. Aanwezigheid

SCHRIJF IN VOOR DE OPLEIDING PLAATSER BRANDWERENDE DEUREN FAX: 02/545 58 59 E-mail: [email protected]

op de vier avonden is verplicht.

✁

Inschrijving opleiding plaatser brandwerende deuren Naam: Voornaam: Straat en nr: Postnummer:

Gemeente:

Tel:

Fax:

E-mail: BTW-nr.

Lidnummer Confederatie Bouw:

Handtekening

schrijft hierbij in voor de opleidingssessie plaatser van brandwerende deuren van:

√ ❑ Mei 2010 - deze sessie vindt plaats in de Confederatie Bouw West-Vlaanderen, kantoor Kortrijk (Kortrijksestraat 389 A, 8500 Kortrijk) op 4, 11, 18 en 25 mei 2010 Inschrijving is geldig bij terugsturen van deze strook en de betaling van 302,5 € (250 € + 21% btw) voor leden en 484 € (400 € + 21 % BTW) voor niet-leden op rekeningnummer 375-1009115-06 van de Confederatie Bouw – Afwerking. Het aantal inschrijvingen is beperkt tot max. 24.

6

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Bij ons steelt glas de show

Saint-Gobain Glass Solutions stuwt glas naar nieuwe creatieve hoogtes. In de hedendaagse bouw- en interieurtrends is het voortaan glas dat de show steelt. Denk maar aan ons high-end design glas en aan onze functionele, slimme glassystemen. We kunnen voor u elke oplossing uitdokteren, van courant dubbel glas tot uw meest creatieve ontwerpen. Met Saint-Gobain Glass Solutions kan u rekenen op een netwerk van bedrijven dat een wereldwijde glasexpertise combineert met een lokale aanwezigheid dicht bij de klant. Meer info: www.sgss.be

www.sggs.be

CE-markering

Vanaf 1 februari 2010

CE-markering houten ramen en Ramen en deuren die in de Europese Unie op de markt wor-

worden met behulp van de volgende proefprocedure (zie

den gebracht, moeten vanaf 1 februari 2010 een CE-mar-

af beelding 2):

kering hebben. Dit betekent ondermeer dat de maker van

– na het nemen van een monster van de hoekverbinding,

deze ramen of deuren de prestaties op een gestructureerde

dient men de zijkanten van een waterdicht plaatmateriaal

manier moet declareren. Schrijnwerkers die deuren of

te voorzien – vervolgens dient men het proefmonster

ramen maken én zelf plaatsen hoeven geen CE-markering te

zodanig te plaatsen dat de kaderprofielen een hoek van

hebben. Als ze ramen of deuren enkel verkopen en iemand anders installeert, is het wel verplicht.

ongeveer 45° vormen ten opzichte van de horizontale – de afmetingen van het proefstuk en het waterdichte plaatmateriaal moeten zodanig gekozen worden dat men

Een CE-markering is in essentie de verplichting om de prestaties van een product te vermelden. Om de prestaties van verschillende producten te kunnen vergelijken, moeten deze volgens vastgelegde methoden bepaald worden. En omdat

het proefmonster met water kan vullen tot op een hoogte van 50 mm – tot slot gaat men over tot de visuele controle van de waterdichtheid (geen waterdoorgang na 20 minuten)

Europa wil dat fabrikanten hun producten ongehinderd in de andere landen van de EU kunnen verkopen, is dit alles vastgelegd in een Europese norm. Samengevat vraagt een CE-markering vijf stappen. Het papierwerk moet in orde zijn. Een aantal producten moeten getest worden op waterdichtheid, windweerstand, enzovoort (Inititial Type Testing). Er moet een methode zijn om op basis van de testrapporten de prestaties van de andere producten te bepalen. Er moet een afdoende controle zijn van het productieproces. Tenslotte moeten de prestaties ondubbelzinnig bekendge-

Afb.1 Minimale afvoerhoogte in de decompressiekamer

maakt worden, zodat voorschrijvers erop kunnen inspelen.

Aandacht voor de uitvoeringsdetails Opdat de resultaten uit de databank representatief zouden zijn voor het door de schrijnwerker beoogde venster, dient deze laatste rekening te houden met de volgende uitvoeringsdetails: • de gebruikte houtsoort moet voldoen aan de eisen inzake duurzaamheid en dimensionale stabiliteit die geformuleerd worden in de bijlage 2 van de STS 52.1 • de onderregel van het kaderprofiel moet een welbepaald

Afb.2 Proefopstelling ter bepaling van de waterdichtheid van een hoekverbinding

aantal ontwateringsgaten met een welbepaalde oppervlakte • de hoekverbindingen dienen over een toereikende mecha-

vertonen (zie tabel 1) • indien er geen aluminium drainageprofiel wordt toege-

voor een vleugelbreedte tot 0,8 m weerstand kunnen bieden

gefreesd, dient de afvoerhoogte in de decompressiekamer

aan een minimaal statisch draaimoment van 200 Nm. Voor

minstens 14 mm te bedragen (zie af beelding 1)

grotere vleugelbreedtes bedraagt dit minimale statische

• de hoekverbindingen dienen gelijmd te worden met een D4-lijm, overeenkomstig de norm NBN EN 204 • men dient voldoende lijm in de hoekverbindingen aan te brengen, teneinde de waterdichtheid ervan te verzekeren. De waterdichtheid van een hoekverbinding kan gecontroleerd

8

nische sterkte te beschikken. Zo moet de hoekverbinding

past en de decompressiekamer in het houten kader wordt

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

draaimoment 400 Nm. Dit kan eenvoudig beproefd worden met behulp van de proefopstelling, voorgesteld in af beelding 3. • de ontwaterings- en ontluchtingsgaten van de glassponning moeten uitmonden vóór de luchtdichting

CE-markering

deuren verplicht • indien de luchtdichtingsstrip in de hoekverbinding te kort afgeknipt wordt, kan deze open komen te staan in de hoeken, wat nefast is voor de luchtdichtheid. In geval van een dubbel opengaand venster moet ook de luchtdichtingsstrip in de bovenregel van de draaivleugel op de juiste lengte afgeknipt worden (zie tabel 2)

Afb.3 Proefopstelling ter bepaling van de mechanische sterkte van een hoekverbinding

• de sectie van de ontwateringsgroef van de glassponning moet een oppervlakte hebben die begrepen is tussen de 30 en de 36 mm2 (bv. sectie met een breedte van 8 mm en een diepte van 4 mm) • men dient een druipgleuf met een minimale breedte van 6 mm en een minimale diepte van 4 mm te voorzien boven de decompressiekamer en vóór de tweede aanslag (luchtdichting) • de ontluchtingsgaten van de glassponning die nabij de vensterhoeken gelegen zijn, moeten een minimale diameter van 6 mm vertonen. De afstand tussen twee opeenvolgende ontluchtingsgaten mag niet groter zijn dan 80 cm • bij gebruik van aluminium drainageprofielen dient men

Tabel 2 Correcte afsnijding van de luchtdichtingsstrip

erop toe te zien dat de plaatsing gebeurt volgens de voorschriften van de fabrikant en dient men de nodige eindstukken te voorzien. Bijkomend moeten de aansluitvlakken van het drainageprofiel afgedicht worden met siliconen. Het gaat

• het maximaal toelaatbare glasgewicht moet beperkt blijven tot 40 kg/m2. Het gewicht van de venstervleugel moet op zijn beurt beperkt blijven tot 100 kg

hier meer bepaald om de aansluiting tussen:

• het beslag moet geplaatst worden overeenkomstig de spe-

– het aluminiumprofiel en het kaderprofiel

cificaties van de beslagleverancier (bv. vereiste opdek- of

– het aluminiumprofiel en de eindstukken

overslagwaarden, positie van de sluitplaten ten opzichte van

– de eindstukken en het kaderprofiel

de sluitnokken, voorgeschreven bevestigingsschroeven,…).

Tabel 1 Aantal en grootte van de ontwateringsgaten in de onderregel van het kaderprofiel

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

9

CE-markering

De online databankapplicatie

ker overeenkomstig de norm NBN EN 14351-1 vereist. In de context van de CE-markering zijn de gegevens uit de

De online databankapplicatie die ontwikkeld werd aan de hand

collectieve WTCB-databank zowel bedoeld om gebruikt te

van de resultaten van de initiële typeproeven, uitgevoerd in

worden volgens het principe van ‘shared ITT’ (waarbij indivi-

de WTCB-laboratoria, geeft een overzicht van de belangrijkste

duele fabrikanten elkaar de toestemming geven om bepaalde

prestaties (windweerstand, luchtdichtheid, waterdichtheid,

proefverslagen te gebruiken) als van ‘cascading ITT’ (waarbij

bedieningskracht, …) van een aantal houten vensters die

één enkele systeemhouder de verantwoordelijkheid draagt voor

representatief zijn voor de Belgische markt. In de loop van het

de correctheid van de opgenomen prestaties). De voorwaarden

onderzoeksprogramma werden de prestaties van de proefven-

die verbonden zijn aan de toepassing van deze concepten, zijn

sters geoptimaliseerd rekening houdend met de aanbevelingen

evenwel niet eenduidig beschreven in de huidige versie van

uit de norm NBN B 25-002-1. Dit gebeurde door, waar mogelijk,

de norm NBN EN 14351-1. Door een externe controle te laten

de invloedsparameters (ontwatering, beslag, …) aan te passen.

uitvoeren op het productiecontrolesysteem volgens het prin-

De gegevens uit de collectieve WTCB-databank mogen uit-

cipe van ‘cascading ITT’ (in opdracht van de systeemhouder)

sluitend gebruikt worden, wanneer aangetoond werd dat de

of volgens het principe van ‘shared ITT’ (in opdracht van de

vensters aan de in dit artikel beschreven technische eisen

schrijnwerker), kan men de onzekerheid met betrekking tot de

voldoen. De fabrikant doet er goed aan dit te documenteren. In

toepassing van deze concepten wegnemen.

het kader van de CE-markering is dit zelfs een noodzaak. tion control) kan ertoe bijdragen dat de vensters steeds dezelfde

D OOR : E. K INNAERT ,

eigenschappen vertonen en dat ze te allen tijde blijven beant-

LABORATORIUM

woorden aan de prestaties uit de databank. Deze manier van

G. D EKENS ,

werken zou het aantal productiefouten sterk kunnen beper-

LABORATORIUM

ken. Om de CE-markering op zijn producten te mogen aanbren-

B. M ICHAUX ,

gen, is een productiecontrole in het atelier van de schrijnwer-

LABORATORIUM

Een intern productiecontrolesysteem (FPC – factory produc-

IR., ONDERZOEKER,

‘D AK -

10

‘D AK -

EN GEVELELEMENTEN ’,

WTCB

‘D AK -

EN GEVELELEMENTEN ’,

WTCB

Effectieve

RETOUR

CUT 6120

• Voor KMO en industrie • Patronenlijmopbrengsysteem standaard voor PU-verlijming • Volledig CNC-gestuurde omstelling

• Opdeelzagen voor KMO en industrie

Meest verkochte kantenaanlijmmachine in België

Manloze productie

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

ARCUS

WTCB

IR., LABORATORIUMHOOFD ,

Perfecte kanten ... enkel met CONTRIGA

EN GEVELELEMENTEN ’,

LIC ., ONDERZOEKER,

CE-markering

CE-markering

Door Koen Mortelmans

Collectieve begeleiding werkte veel drempels weg Sinds 1 februari 2010 is de Europese CE-markering voor

(Malle). “Want het maken van ramen en deuren vormt slechts

ramen en deuren verplicht voor (gewone) ramen en deuren.

een onderdeel van onze activiteiten. Bovendien zijn we slechts

Het label bevestigt dat ze voldoen aan een aantal normen

een klein bedrijf. Naast mijn vader Guy en mezelf tellen we

inzake waterdichtheid, minimale luchtdoorlatendheid

slechts vier medewerkers. Al komt ook grootvader Willy, die

en windbestendigheid en een sluitend kwaliteitscontrole-

onze onderneming in 1958 oprichtte, nog meer dan een handje

systeem hanteren.

toesteken.” Als schrijnwerkerij neemt Wens een echte Kim Clijsters-spreidstand aan. “We trekken volledige houtskeletwoDe verplichting geldt niet

ningen op, maar rukken net zo goed uit om één inbouwkast of

voor schrijnwerkerij die

een rolluik te plaatsen.”

alleen deuren en ramen van derden plaatsen, maar

Zware theoretische boterham

wel voor bedrijven die ze

Joris Wens (Schrijnwerkerij Wens).

zelf maken, niet uitslui-

“Omdat ik pas was afgestudeerd – de hogere opleiding ‘hout-

tend voor eigen gebruik,

technologie’ aan de Hogeschool – leek het de meest logische

maar tevens voor plaatsing

zaak dat ik degene was die de implementatie zou begeleiden,

door anderen. “Wij hebben

al heeft mijn vader ook enkele sessies bijgewoond. Dat de

lang moeten nadenken of

voorbereiding in de provincie Antwerpen op drie verschillende

we in dit verhaal zouden

locaties werd georganiseerd was nuttig. Zo kon ik aan de ses-

meegaan,” zegt Joris Wens

sies in Turnhout deelnemen, goed bereikbaar vanuit Malle. De

van Schrijnwerkerij Wens

sessies waren erg nuttig, maar soms zwaar theoretisch. Ik denk

CNC productie ... enkel met PRO-MASTER

DYNESTIC

BEZOEK ONZE TOONZAAL OF VRAAG VRIJBLIJVEND INFO

PHILIPS CONSTANT NV Begijnhofstraat 47 - 2870 Puurs T 03 897 97 97 - F 03 889 89 78 [email protected] WWW. PHILIPSCONSTANT. BE

• Hoge dynamiek, maximale flexibiliteit en bedieningscomfort • Gebruiksvriendelijke Campus CNC-sturing • Performante nesting CNC-centers

met opdeelzaag en CNC-centers

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

11

CE-markering

dan vooral aan de briefings uitgewerkt door het Wetenschappe-

activiteiten en materialen, niet alleen het hout, maar bijvoor-

lijk en Technisch Centrum van het Bouwbedrijf (WTCB). Zelfs

beeld ook het beslag. Deze manier van werken heeft intussen

voor mij, die recht van school kwam, was het een zware boter-

zijn nut al bewezen. Vroeger merkten we onvolkomenheden

ham. Ik had de indruk dat sommige collega’s zelfs overdonderd

in het ons aangeleverde materiaal pas wanneer we er al mee in

raakten. Toch was het erg nuttig. Ik ben ervan overtuigd dat de

productie waren of wanneer het te laat was om nog verhaal te

volgende reeksen veel minder theoretisch zullen uitvallen.”

kunnen halen bij de leveranciers. Met de checklist die we nu hanteren kunnen we meteen terugkoppelen naar de leveran-

Waar het theoretische pakket te zwaar uitviel was er wel bijstu-

cier, die dan voor de gewenste correcties zorgt.”

ring. “Robert De Cort, de BCCA- begeleider (Belgian Construction Certification Association), die ons zelf tijdens de opleiding

De twijfel om in het CE-verhaal te stappen betrof niet alleen

ook alles leerde over de berekening van de U-waarde, kwam

de inspanningen voor de CE-markering zelf,” vertelt Joris.

drie keer naar Malle en verhelderde er alle complexe theoreti-

“Indien we verder eigen ramen wilden blijven maken volgens

sche concepten, zodat we ze in de praktijk konden omzetten.”

de nieuwste normen en eisen moesten we op termijn ook forse

Joris vindt de vooropleiding, een initiatief van de Conderatie

investeringen doen in ons machinepark. Maar we hadden

Bouw, het WTCB en het BCCA, erg waardevol. “Voor kleine

meerdere redenen om toch die weg in te slaan. Zo hebben heel

bedrijven zou het onbegonnen werk om alles op eigen houtje

wat ramen, deuren en vensterluiken die we maken ongewone

uit te zoeken en in de praktijk te brengen.” Of het bezit van

vormen of decoratieve afwerkingen. Het uitbesteden van die

het CE-certificaat nieuwe markten zal openen of bestaande

productie zou het financiële plaatje te sterk beïnvloeden. Verder hebben we ons al behoorlijk goed ingewerkt in duurzaam bouwen, meer bepaald in de constructie van lage energie- en passief huizen. Hierbij werken we regelmatig samen met architect Marc Depreeuw. Daarom willen we ons machinepark aanpassen om ook 68 mm-profielen te verwerken. Tot nu toe moesten we superisolerend glas op een alternatieve manier in de ramen aanbrengen. Door de vernieuwing van het machinepark kunnen we dit en ook enkele andere productieprocessen stroomlijnen.”

WTCB pionier Voor Afinco, het schrijnwerkbedrijf binnen de groep

Schrijnwerkerij Wens (Malle).

Maes (Gent), waren vooral de voorbereidende tests markten zal vergroten durft hij niet te zeggen. “Waarschijnlijk

door het WTCB erg nuttig.

zullen kleine schrijnwerkerijen, die slechts een handvol eigen

“Wij zijn vooral actief op de

ramen en deuren maken die productie af bouwen, omdat de

projectmarkt, maar maken

implementatie van de CE-markering een in verhouding te grote

daarenboven ook ramen en

inspanning vergt. Maar of die opdrachten dan bij ons terecht-

deuren voor een twintigtal

komen? Dat is moeilijk in te schatten. We voelden wel al lan-

schrijnwerkers,” verklaart

ger aan dat de CE-trein in aantocht was. In onze regio voeren

directeur Marcel Rosiers.

we veel opdrachten uit vanwege gemeentebesturen, OCMW’s en scholen. Vanuit die hoek, maar ook door de architecten, werden we al herhaaldelijk gepolst of we klaar waren voor de CE-attestering.”

“We wisten al langer dat Marcel Rosiers (Afinco).

de CE-normering op komst was, maar tot einde 2008

was eigenlijk niemand in België er klaar voor. Het WTCB gaf de belangrijkste stimulans, toen het aankondigde de tests te willen

Zelfkennis toegenomen

uitwerken voor de ramen die het meest typerend zijn voor de Belgische markt. Wij hebben daar meteen op ingespeeld. Hoewel

12

Het werken volgens de CE-aanpak leidde al tot meer zelf ken-

we zelf een veel breder gamma produceren – onder meer voor

nis. “Vroeger controleerden we alleen het vochtgehalte van het

lage energie- en passiefwoningen – en dus nog extra tests moes-

binnenkomende massief hout. Nu hebben we enkele contro-

ten laten uitvoeren, vormde dit initiatief een erg waardevolle

leformulieren ontwikkeld en beschikken we over een con-

steun. Niet alleen vielen de testkosten voor de gewone ramen

trolesysteem dat ons een transparant zicht geeft over al onze

weg, bovendien konden we het FPC- handboek (Factory Product

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

CE-markering

Control)voor de productie van deze ramen implementeren voor

was een welgekomen hulp, voor zowel de kleine werkplaatsen

de andere types.”

als voor de grotere firma’s. Wij kunnen de kosten spreiden over ons productievolume, maar voor een kleine producent zouden

Marcel Rosiers voelde de opleiding niet als te theoretisch aan.

de nodige investeringen economisch erg zwaar wegen.” Zonder

“Zeker niet wanneer je vergelijkt met het voortraject voor de

die collectieve initiatieven had het vakmanschap voor houten

ISO 9001-kwaliteitscontrole. Daar kwam veel meer papier bij te

schrijnwerk veel terrein kunnen verliezen, omdat heel wat

kijken. Ik geef wel toe dat dit aspect voor een kleine onderne-

schrijnwerkers zouden af haken. De productie van ramen in

ming heel anders ligt dan voor een groot bedrijf. Wij hadden

pvc en aluminium verloopt heel anders. De grondstoffen zijn

al ervaring met ISO en met VCA en omdat er meestal dezelfde

altijd dezelfde, alle profielen van een type zijn van identieke

operatoren dezelfde machines bedienen, voeren deze mensen

kwaliteit. De tests zijn ontwikkeld in samenwerking met de

ook dikwijls de controle- en andere taken uit. Zo draagt elke

fabrikanten van de profielen. Een architect kan in zijn lastboek

werknemer slechts voor een deel van het controlesysteem de

gewoon profiel x van fabrikant y voorschrijven, daarmee zijn

verantwoordelijkheid en wordt dit een dagelijkse routinezaak.

alle kwaliteitskenmerken bepaald.”

Ik geloof niet dat het volume theorie een onoverkomelijke drempel vormt voor kleine schrijnwerkers. Als sommigen de

In principe had Afinco het hele CE-gebeuren kunnen laten

productie van houten buitenschrijnwerk stopzetten, dan vormt

voorbijwaaien, mits het zich zou beperken tot schrijnwerk

de CE-markering volgens mij hooguit een deel van de reden.

voor de eigen plaatsingsdiensten. “Een mogelijkheid waarbij we niet hebben stilgestaan. Bij onze stichting, in 1966, werkten we uitsluitend voor de groep Maes zelf. De diversificatie kwam er tijdens de doorbraak van aluminium en pc. Omdat we specialist in houten schrijnwerk wensten te blijven, vingen we die op door een bredere afzetmarkt te vinden voor onze houten ramen en door het ontwikkelen van hout-alu combinatieramen en laagenergie- en passieve ramen. De aanpassingen voor de CE-attestering en andere nieuwe evoluties voeren we integraal uit, in heel de fabriek. We gaan geen afzonderlijke systemen op het getouw zetten voor onze externe afnemers, zelfs al is dit alleen voor deze markt verplicht.”

Afinco (Gent).

Er komt heel wat meer op ons af. De investeringen voor de aanpassingen van de machines om bredere profielen te maken waarin steeds performanter glas moet worden geplaatst zullen veel zwaarder doorwegen. Denk maar aan akoestische, verbeterde thermische en veiligheidsbeglazing, volgens de nieuwe norm S23-002.” Hij wijst er fijntjes op dat Afinco binnenkort vermoedelijk de eerste Belgische fabrikant zal zijn die ook voor zijn passieve ramen een CE-attest zal verkrijgen. “Hoogrendementsbelazing, gekoppeld aan goede isolerende eigenschappen voor het profiel, zal meer en meer een vanzelfsprekende vraag worden. Net zoals steeds meer architecten zullen vragen of een schrijnwerker CE-geattesteerd werkt, ook al maakt en plaatst

flexibele en betaalbare CE-markering Schrijnwerkers zijn vaak kleinere ondernemingen. De kosten en het papierwerk van een CE-markingen zijn dan een zware belasting. Daarom hebben de Vlaamse Schrijnwerkers binnen de Confederatie een collectief systeem opgezet om de markering te verkrijgen. Het is toegankelijk voor schrijnwerkers in heel België als ze lid zijn van de Confederatie. Het beperkt het aantal ramen dat getest moet worden, organiseert opleiding en begeleiding, en maakt het goedkoper om de CE-markering te krijgen. Het systeem werd opgezet samen met het WTCB en de BCCA, de instelling die kwaliteitscertificaten uitreikt aan bouwbedrijven.

hij uitsluitend zijn eigen ramen. Daarom ben ik ervan overtuigd dat het bezit van het CE-attest je markt vergroot.”

Confederatie Bouw steunpilaar Voor Afinco namen zowel Marcel Rosiers zelf als Frankie Carlier en Luc Boury deel aan het opleidingstraject. “Dat de

INFO Filip Coveliers, 02 242 57 05 - www.ceramen.be.

Confederatie collectieve tests en begeleidingen organiseerde

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

13

Milieuwegwijs

MILIEUWEGWIJS voor schrijnwerkers Een antwoord op de meest gestelde milieuvragen binnen uw bedrijfssector! GRATIS VOOR ONZE LEDEN

✁

BESTELSTROOK Naam: Voornaam: Straat en nr: Postnummer:

Gemeente:

Tel:

Fax:

E-mail: Lidnummer Confederatie Bouw:

√ ❑ bestelt een gratis exemplaar van de MILIEUWEGWIJS voor schrijnwerkers. FAX: 02/545 58 59 E-mail: [email protected]

14

De Vlaamse Schrijnwerker ■ F E B R U A R I

2010

Materiaalkennis

Plaatmaterialen en hun toepassingen Er is tegenwoordig een uitgebreid gamma aan plaatmate-

het einde van de productieketen. Na het persen worden de

rialen beschikbaar met de meest uiteenlopende prestaties

platen tenslotte op maat gezaagd.

en toepassingsgebieden. Om de schrijnwerker te helpen bij het maken van de juiste keuze, overlopen we in dit artikel

Mechanische karakteristieken

welke plaattypes geschikt zijn voor welke toepassingen. De prestaties van de platen kunnen sterk verschillen naarge-

Samenstelling en opbouw

lang de gebruikte houtsoort, het lijmtype, de lijmhoeveelheid, de eventuele toeslagstoffen en de volumieke massa. Gewoonlijk

Elk plaattype heeft een specifieke opbouw en samenstelling,

gaat men ervan uit dat de mechanische sterkte van de platen

die bepalend zijn voor de fysische en mechanische prestaties

toeneemt met hun volumieke massa. In deze context onder-

ervan. Hierna geven we een bondige beschrijving van de vier

scheidt men voornamelijk:

meest voorkomende plaattypes:

• de treksterkte loodrecht op de vlakken: indien de onderlinge

• spaanplaat is een houtachtig plaatmateriaal dat opgebouwd

hechting van de spanen ontoereikend is, kan de plaat tijdens

is uit kleine deeltjes hout (spanen) of andere lignocellulose-

het fineerproces of bij het aanbrengen van de verbindings-

houdende materialen, waarvan de onderlinge hechting

middelen (bv. deuvels) beginnen splijten • de buigsterkte : spaanplaten voor

verzekerd wordt door een organisch bindmiddel. De volumieke massa van

gebruik in meubels of als bekleding

dit plaattype neemt af naarmate men

zijn doorgaans slechts onderhevig aan

de kern benadert. In de regel bevinden de grofste spanen zich in het midden • OSB (oriented strand board) is samengesteld uit verschillende lagen houtschilfers met een welbepaalde vorm en dikte, die onderling verbonden

Elk plaattype heeft een specifieke opbouw en samenstelling, die bepalend zijn voor de fysische en mechanische prestaties ervan

geringe belastingen, zodat hun mechanische sterkte beperkt kan blijven. Voor structurele toepassingen is het daarentegen noodzakelijk platen met een hogere draagkracht te gebruiken • de elasticiteitsmodulus : naarmate de elasticiteitsmodulus groter is, zal

worden met behulp van een bind-

de doorbuiging van de plaat onder

middel. OSB-platen zijn gewoonlijk

belasting kleiner zijn.

opgebouwd uit drie lagen, waarbij de schilfers van de buitenlagen evenwijdig lopen met de

Welke plaat voor welke toepassing?

plaatlengte, terwijl deze van de binnenlaag ofwel willekeurig verstrooid zijn of de lengterichting van de plaat kruisen • multiplex is opgebouwd uit verschillende lagen fineer, die in

De CE-markering van plaatmaterialen voor de bouw volgens de norm NBN EN 13986 is verplicht sedert 2006. Deze marke-

tegengestelde nerfrichting op elkaar gelijmd worden. De ve-

ring wordt aangebracht op de plaat of op het etiket en verwijst

zels van de twee buitenste fineren, dekfineren of buitenlagen

onder meer naar het plaattype en zijn technische klasse. Deze

genoemd, lopen in dezelfde richting en zijn aldus bepalend

laatste stemt overeen met een plaatklasse die gelinkt wordt aan

voor het uitzicht van de plaat. De kern bestaat uit een on-

de plaatprestaties voor een gegeven gebruik. De beoordeling

even aantal kruiselings gepositioneerde lagen, blindfineren

van de plaat gebeurt aan de hand van de desbetreffende norm

of binnenlagen genoemd, met een symmetrische opbouw ten

(zie organigram).

opzichte van de centrale laag • MDF (medium density fibreboard) is een houtvezelplaat,

situatie gebruikt worden. Het organigram, dat gebaseerd is

en vervolgens verder vervezeld wordt tot men vezels van de

op de beslissingsboom van het CEN TC 112, geeft aan welke

gewenste grootte bekomt. Daarna worden de aldus verkregen

technische plaatklassen gebruikt kunnen worden voor een

vezels belijmd en naar een strooi-installatie gebracht, alwaar

voorziene praktijktoepassing, zodanig dat de schrijnwerker een

ze in één laag uitgestrooid worden. Zodoende ontstaat er

geschikte keuze kan maken.

een vezeltapijt dat bijna 30 maal zo dik is als de plaat aan

16

De verschillende plaattypes kunnen niet in om het even welke

waarbij het als grondstof gebruikte rondhout eerst verspaand

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Materiaalkennis

Elke rij vertegenwoordigt een welbepaald plaatmateriaal

waarin deze gebruikt zal worden. In de norm NBN EN 1995-1-1

(spaanplaat, multiplex, MDF, OSB), waarbij de mechanische en

worden de volgende milieus onderscheiden:

fysische prestaties toenemen van rechts naar links. De schrijn-

• een droog milieu (klimaatklasse 1) : milieu gekenmerkt door

werker zal dus steeds een plaattype mogen gebruiken dat zich

een vochtgehalte in de materialen dat overeenkomt met een

op dezelfde rij links van de voorziene toepassing bevindt (deze

temperatuur van 20 °C en een relatieve vochtigheid van de

plaat zal immers betere prestaties vertonen dan deze die strikt

omringende lucht die slechts enkele weken per jaar hoger is

noodzakelijk zijn).

dan 65 %. Een plaattype voor gebruik in een droog milieu is

De kolommen stellen op hun beurt een aantal verschillende

eveneens geschikt voor gebruik in de risicoklasse voor biolo-

plaattypes voor die onder gelijkaardige omstandigheden gebruikt kunnen worden. Een leeg vakje duidt aan dat er voor

gische aantasting 1 volgens de norm NBN EN 335-3. • een vochtig milieu (klimaatklasse 2) : milieu gekenmerkt

de betreffende plaatfamilie en de voorziene toepassing geen

door een vochtgehalte in de materialen dat overeenkomt

specifieke technische klasse voorhanden is. In voorkomend ge-

met een temperatuur van 20 °C en een relatieve vochtigheid

val dient men ofwel te opteren voor een ander plaattype, ofwel

van de omringende lucht die slechts enkele weken per jaar

binnen dezelfde familie te kiezen voor een plaat met betere

hoger is dan 85 %. Een plaattype voor gebruik in een vochtig

prestaties (het vakje dat zich links van het lege vakje bevindt).

milieu is eveneens geschikt voor gebruik in de risicoklassen

De vakjes met een rood kruis geven aan dat de voorziene

voor biologische aantasting1 en 2 volgens de norm NBN EN

toepassing vooralsnog niet mogelijk is voor de betreffende plaatfamilie.

335-3. • een buitenmilieu (klimaatklasse 3) : milieu waarin de platen gekarakteriseerd worden door een vochtgehalte dat nog

Droog, vochtig of buitenmilieu

hoger kan zijn dan in de voornoemde klassen. Een plaattype

De technische klasse van de plaat is af hankelijk van het milieu

voor gebruik in een buitenmilieu is eveneens geschikt voor

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

17

Materiaalkennis

gebruik in de risicoklassen voor biologische aantasting 1, 2

den opgenomen, die verder geïllustreerd worden in onder-

en 3 volgens de norm NBN EN 335-3 (1).

staand schema : • 1a : meubels, binnenbebordingen, dagstukdagstukken van

Hoewel bepaalde plaattypes (zie organigram) weldegelijk

binnendeuren, lichte binnenwanden, … in bewoonde en ver-

gebruikt kunnen worden in de klimaatklasse 3, willen we erop

warmde ruimten (binnenklimaatklassen I, II en III volgens

wijzen dat de plaatprestaties sterk kunnen verminderen bij

Infofiche nr. 11)

afwezigheid van een aangepaste verduurzamingsbehandeling

• 1b of 1c (3) : platen voor binnenvloeren, ondergronden voor

(bv. in geval van een niet-duurzame houtsoort) en/of indien er

warme daken, windverbanden (geplaatst langs de binnen-

geen afwerking van het oppervlak en de snijvlakken voorzien werd. De levensduur van de platen is ook sterk af hankelijk van

zijde), … • 2a : afwerkingsplaten in binnenruimten die geen deel

hun blootstelling, van het type en het onderhoud van de op-

uitmaken van het beschermde volume van het gebouw of

pervlakteafwerking, evenals van de voegen tussen de platen.

in vochtige ruimten die gekarakteriseerd worden door een binnenklimaatklasse IV, platen onder luifels of dakoverste-

Structurele toepassingen

ken (voor zover er geen risico bestaat op een rechtstreekse

In het organigram wordt een onderscheid gemaakt tussen pla-

bevochtiging), …

ten voor structurele en niet-structurele toepassingen : • de eerstgenoemde platen worden gewoonlijk aangeduid als ‘werkende’ platen en zijn bestemd voor het ontwerp en de

• 2b of 2c (3) : windverbanden van buitenmuren (geplaatst langs de kant van de luchtspouw), ondergronden voor afdichtingen, …

constructie van gebouwonderdelen die belastingen moeten

• 3a (4) : randplanken, buitenbebordingen, … (5)

opnemen : muren, vloeren, windverbanden (wanden die mee

• 3b : structurele buitentoepassingen (platen die mee instaan

instaan voor de dwarse stabiliteit van de constructie), daken

voor de dwarse stabiliteit van de constructie en die recht-

of I-balken. Men maakt nog een bijkomend onderscheid

streeks bevochtigd worden aan de buitenzijde).

tussen gewone structurele platen (voor algemeen structureel gebruik – index ‘b’) en structurele platen die zware belastingen moeten opnemen (index ‘c’) (2) • de platen uit de tweede categorie (index ‘a’) worden onder meer gebruikt voor de uitvoering van meubels of als afwerkingsmateriaal. Ze kunnen verder onderverdeeld worden in platen met goede en beperkte mechanische prestaties (schroef houdend vermogen, buigsterkte).

Gebruiksvoorbeelden In het organigram zijn eveneens een aantal gebruiksvoorbeel-

18

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

INFO S. Charron, ir., projectleider, laboratorium ‘Ruwbouwen afwerkingsmaterialen’, WTCB G. Dekens, lic., onderzoeker, laboratorium ‘Daken gevelelementen’, WTCB Y. Martin, ir., afdelingshoofd, afdeling ‘Materialen’, WTCB

PRECISIE SCHUURMACHINES

ramen & deuren lluiken ik k & poorten p t alle ll maatwerk t k levering lle ering i g aan schrijn schrijnwerkers h ijj erkers k en aannemers aflakken fl kk van houten h t buitenschrijnwerk b it i h ijj k FSC-gelabeld FSC gelabeld g l b ld h houten t b buitenschrijnwerk it i h ijj k

Biezeweg 7 Industriepark Kwatrecht - 9230 Wetteren tel 09 252 30 21 - fax 09 252 33 16 email: [email protected]

,

2

,

5

:

Tel. (02) 466 38 39

www.smi.be

op zoek naar onberispelijke kwaliteit ? HOLZMA HPP230

comfort van bediening krasongevoeligheid MEMBER OF THE

GROUP

INFO

ens-thiers.be www.vens-thiers.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

19

Gemodificeerd hout

Thermische en chemische houtmodificatie Gezien de actuele milieubewustwording, groeit de vraag

die de lucht bij de gegeven temperatuur en luchtdruk bevat.

naar gemodificeerd hout. De meeste houthandels kunnen

Hout zoekt constant naar een evenwicht tussen het relatieve

dan ook thermisch gemodificeerd hout aanbieden meestal

luchtvochtgehalte van zijn omgeving en het vochtgehalte van

van gecertificeerd hout, hetzij FSC of PEFC. Maar is het

hout. In de praktijk betekent dit dat hout vocht afgeeft bij een

gemodificeerd hout wel zo duurzaam als het wordt aan-

lage relatieve luchtvochtgehalte en vocht opneemt bij een hoge

geboden op de markt? Mogen we de begeleidende publica-

relatieve luchtvochtgehalte. Als gevolg van de vochtafgifte

tiefolders voor waar aannemen? Wat zijn de kwaliteitsver-

krimpt hout, en bij vocht opname zet hout uit (zwellen). Deze

schillen en hoe kunnen we ze herkennen? Welke garanties

vormverandering noemen we het werken van hout.

worden er gegeven? Nieuw is het chemisch gemodificeerd hout, het zogenaamd geacytyleerd hout. In België is het nog niet op de markt verkrijgbaar, maar in Nederland is het al bij vele houthandels verkrijgbaar onder de naam Accoya™ hout. In dit eerste deel gaan wij dieper in op het proces van houtmodificatie en bespreken wij het thermisch gemodificeerd hout.

Houtmodificatie Houtmodificatie is een verzamelnaam voor technologieën die zijn gericht op de verandering van fysische en chemische eigenschappen van het celwandmateriaal in hout, anders dan die technologieën, waarbij gebruik wordt gemaakt van biociden. De wijze waarop het celwandmateriaal wordt gemodificeerd is af hankelijk van de methode. Bij de huidige stand der techniek kunnen de methoden worden onderverdeeld in thermische, chemische, biologische en enzymatische behandelingen. Dus onder houtmodificatie wordt verstaan: het veranderen van de

Hout is anisotroop

eigenschappen van hout door middel van een verandering van

Materialen die in de verschillende richtingen werken noemen

de chemische structuur van de stoffen waaruit het hout is op-

we anisotroop.

gebouwd. Er zijn veel houteigenschappen die door modificatie veranderd of verbeterd kunnen worden. Veel van de modifica-

Hout werkt in de drie richtingen, lengte richting, radiale rich-

tieprocessen zijn vooral gericht op het verbeteren van de duur-

ting, tangentiale richting verschillend. Hout krimpt het meest

zaamheid van het hout. Thermische en chemische houtmodi-

in de tangentiale richting, minder in de radiale richting en het

ficatie hebben hun productiefase als bereikt, de biologische en

minst in de lengte richting. Lengte richting: is de lengterichting

enzymatische houtmodificatie lopen nog in experimenten.

van de boom (hoogte). Radiale richting: is de richting van de buitenkant van de boom naar het middelpunt van de boom,

Chemie van de houtmodificatie

in de praktijk spreken we over kwartiershout. Tangentiale richting: deze richting staat loodrecht op de radiale richting

De hoofdbestanddelen waaruit hout is opgebouwd zijn cellu-

en loopt dus evenwijdig met de omtrek van de boom, in de

lose, hemicellulose en lignine. Deze drie bestanddelen bevatten

praktijk spreken we over dossehout.

allen hydroxyl-groepen die water aan kunnen trekken. Als gevolg hiervan heeft hout een vochtgehalte dat af hankelijk is

Deze vormverandering in de drie richtingen is verschillend en

van het vochtgehalte van de omringende lucht. We noemen dit

veroorzaken interne spanningen in het hout. Deze spannin-

hygroscopisch.

gen kunnen het hout doen barsten, krom trekken, enz. Deze interne spanning kunnen het hout blijvend vervormen. Hout

20

Hout is hygroscopisch

dat zwelt en krimpt door wisselende vochtgehalten en bij een

Dit wil zeggen dat het hout constant en ongeacht zijn ouder-

langdurig hoog vochtgehalte kan hout worden aangetast door

dom, zich steeds aanpast aan de luchtvochtigheid van zijn

houtvernielend organisme, zoals schimmels en insecten. Door

directe omgeving. Lucht bevat vocht, de luchtvochtigheid

de hydrofiele hydroxyl-groepen te vervangen door hydrofobe

wordt uitgedrukt in relatieve luchtvochtigheid of afgekort RV.

groepen worden een aantal houteigenschappen gelijktijdig

Dit is het percentage van de maximale hoeveelheid waterdamp

verbeterd. Omdat het hout door de behandeling veel minder

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Gemodificeerd hout

water kan aantrekken is het in alle omstandigheden droger,

Thermische houtmodificatie

zwelt en krimpt het minder en hebben schimmels geen kans

Algemeen kunnen we stellen dat door de hittebehandeling,

meer om het hout aan te tasten. Een groot deel van de eigen-

warmte en water, de houtsoorten opgewaardeerd worden. Het

schappen van hout worden bepaald door het gedrag van deze

thermisch procedé bestaat uit verschillende stappen, af han-

moleculen. Het vochtgehalte van hout verandert, omdat een

kelijk van het procedé. Algemeen kunnen we de verschillende

deel van deze moleculen water aantrekt uit de omgeving tot

procedés als volgt beschrijven.

er een evenwicht bereikt is. Hout zwelt omdat dit water tussen

Eerste fase: verhitten van het hout, dit kan variëren van 100

de moleculen gaat zitten, waardoor de celwand uitzet. Bij het

tot 180°C, af hankelijk van het procedé zowel droog of in water

drogen gebeurt juist het omgekeerde. Datzelfde deel van de

onder druk 6 tot 8 bar. Deze fase noemen we de Hydrothermo-

moleculen de zogenaamde hydroxylgroepen is de plaats waar

lyse. De duur is af hankelijk van de houtsoort en dikte van het

schimmels groeien. Hout verkleurt onder invloed van UV -

hout. Momenteel is de dikte beperkt tot 50mm dikte.

licht omdat dit licht de lignine moleculen van hout wijzigt. Door de moleculen waaruit hout is opgebouwd te veranderen (modificeren) kunnen de eigenschappen veranderd worden. Op die manier kan droger, duurzamer, kleurvaster of harder hout gemaakt worden. In principe kan de modificatiemethode volledig afgestemd worden op het gebruik. Voor geveltimmerwerk kan door modificatie het hout duurzamer gemaakt worden. Voor de parketindustrie kan het hout door modificatie harder worden gemaakt. Voor een transparante afwerking van hout kan het hout door modificatie kleur vaster gemaakt worden. Ondanks de nog vroege ontwikkelingsfase behoort dit allemaal tot de mogelijkheden van houtmodificatie.

uw partner voor PLATO hout met FSC label

Het keurmerk voor verantwoord bosbeheer SGS-COC-001008 ©1996 Forest Stewardship Council A.C.

hydrothermisch veredeld hout

GROTE VOORRAAD EN EIGEN PRODUCTIE

Beekstraat 32, 9600 Ronse | tel +32 (0)55 23 76 75 | fax +32 (0)55 23 77 77 | [email protected] | www.eurabo.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

21

Gemodificeerd hout

celwandverandering. Voorboren is niet noodzakelijk indien de juiste bevestigingsmiddelen worden gekozen, maar verbeterd wel de hechtsterkte. Bij de bewerking verdienen stallietbeitels de voorkeur. Bij het zagen van diktes boven 32 mm kunnen inwendige scheuren optreden. Een verspaningshoek van 25° levert een goed schaafresultaat op. Ondanks de warm bruine verkleuring van het hout heeft dit geen enkel invloed op het Tijdens de eerst fase wordt de hemicellulose deels afgebroken

afwerken en het verlijmen.De voorgeschreven lijm en verven

tot enkelvoudige suikermoleculen en onder invloed van zuur

moeten voldoende tijd krijgen om uit te harden. De diepte van

verder tot aldehyden zoals furfural. Een deel van de hemicel-

de kleur is af hankelijk van de hoogte en tijdsduur van warmte

luloseproducten lost op in water en verlaat het hout. Ook de

behandeling. Hoe hoger de temperatuur en hoe langer deze

lignine wordt gedeeltelijk ontleed onder vorming van fenol-

aangehouden wordt, hoe donkerder de bruine kleur. Een wat

groepen. Tijdens de tweede fase wordt het hout gedroogd,

lagere UV-bestendigheid, wat wil zeggen een snellere vergrij-

dit moet zeer zorgvuldig gebeuren waarbij schuurvorming

zing. De chemicaliënvrije producten zijn volledig recycleerbaar

vermeden moet worden.Tijdens de derde fase wordt het hout

of te gebruiken voor energieopwekking (verbranding). De

droog verwarmd, bij een atmosferische druk en met uitsluiting

brandwerendheid ontloopt die van normaal hout niet veel.

van zuurstof. In deze fase wordt opnieuw verhit waarbij uit de

Soms wordt alleen voor de kleur gemodificeerd (vloerdelen).

ontledingsproducten een water resistent hars van het fenol-

Omdat de warmtegeleiding is verlaagd en het hars is verdampt,

formaldehyde type wordt gevormd. Dit gebeurt onder condities

is het goed toe te passen in vochtige ruimtes als sauna’s. Er

waarbij de celluloseketens nagenoeg op lengte blijven. Daarna

worden diverse producten aangeboden, in diverse afmetingen

wordt het hout geconditioneerd.

en bewerkingen, al of niet met garantie en op verzoek met FSC of PEFC certificaat.

Wat is nu het effect van dit procédé op het hout?

ThermoWood-soorten

Het proces maakt de hemicellulose minder herkenbaar voor

In Finland hebben diverse bedrijven, zoals Finnforest Corpo-

micro-organisme en onderdrukt zo het rottingmechanisme.

ration, Lunawood, ModiWood, Stellac Oy, Stora Enso Timber,

Het proces resulteert in een verlaging van het hemicellulose

Suomen Lämpöpuu en UPM-Kymmene, zich geschaard onder

gehalte, terwijl de lignine behouden en gemodificeerd wordt,

de paraplu van de Finnish ThermoWood Association (thermo-

zodat het hygroscopisch gedrag van het hout verbeterd en het

wood.fi) om gezamenlijk de promotie, kwaliteitscontrole, pro-

een verhoogde duurzaamheid krijgt. De lignine, cellulose en

ductclassificatie en informatievoorziening te regelen. Voor de

hemi-cellulose worden zo gemodificeerd dat schimmels deze

ontwikkeling van ThermoWood is veel onderzoek verricht door

niet meer herkennen en dus ook niet meer kan aantasten.

Finse universiteiten, waarmee een samenwerkingsverband

Hierdoor waardeert het veredelingsproces het hout op tot

bestaat. De volgende houtsoorten - vuren, grenen, populieren,

duurzaamheidklasse 1/2 of 2/3, naargelang de hoogte van de

berken en radiata pine, essen, lariks, elzen, beuken en euca-

temperaturen en de duur van verhitting. Door de behande-

lyptus - worden behandeld. De producten worden verkregen

ling neemt het vermogen tot vochtopname van het hout af

volgens een vergelijkbaar proces: via stoom, drogen en/of een

en wordt het evenwichtvochtgehalte verlaagd. Niet alleen de

hoge temperatuur in droogovens. Men maakt een onderscheid

duurzaamheid verbetert, maar ook het krimp - zwelgedrag

tussen Thermo-S (Stability) en Thermo-D (Durability). Thermo-S

vermindert met 30 tot 50%. De verduurzaming is door en door,

valt in duurzaamheidsklasse III, daar er lagere temperaturen

bewerkingen, zoals zagen, schaven en frezen hebben geen

worden toegepast dan bij de Thermo-D. Het voornaamste ver-

invloed op de duurzaamheid. De buigsterkte neemt af met

schil is dat bij variant D verschillende eigenschappen sterker

5 tot 10% en de dynamische buigsterkte met 20 tot 30%. De

verbeteren, maar dat de buigsterkte afneemt. De duurzaam-

hardheid kent een geringe toename, de druksterkte evenwij-

heidklasse is I /II. Tot slot, en zeer belangrijk voor de schrijn-

dig aan de vezels verbetert. Met andere woorden het hout

werker, kan men de groepen nog verder onderverdelen in:

wordt brosser. De geschiktheid voor constructieve doeleinden kan sterk verminderen. De volumieke massa vermindert met ongeveer 15% naargelang de hoogte van de temperaturen en de duur van verhitting. De elasticiteitsmodulus stijgt met 0 tot 10%. De druk- en treksterkte nemen toe met ongeveer 0 tot 5%. Bij nagelen en schroeven daalt de uittrekweerstand met ongeveer 10% bij een onderbalk van 40 x 66 mm. De hechtsterkte van schroeven daalt met ongeveer 20%, als gevolg van de

22

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

L UDO VAN B LADEL E RKEND HOUTEXPERT VOORZITTER VAN HET H OUTSTUDIE

CENTRUM TE

A NTWERPEN HCTO

)DEULNDQWYDQUHJHOEDUHYORHUGUDJHUVYRRUWHUUDVVHQLQKRXW

Afkort- en Zaagcentrum

(,67+(70(5.

9(56&+,/

9(57528:(1

5HJ YD

35(67$7,( +HOOLQJUHJHODDU!

‡%HVFKLNEDDUXLWYRRUUDDG ‡:RUGWRRNYHUNRFKWSHUHHQKHLG ‡7UDQVSRUWJHRUJDQLVHHUGGRRU%8=21

%3,%X]RQ3HGHVWDO,QWHUQDWLRQDOVD

9 6 , 2 , 5 :

=,GHV+DXWV6DUWV=RQH‡3URORQJHPHQWGHODUXHGHO¶$EED\H %+HUVWDO‡%HOJLTXH(XURSH‡7O )D[ 

‡ŽǤȋ͔͖Ȍ͚͚͗͗͘͜͝ ȋ Ȍ

™™™Ǥ•‹Ǥ„‡

LQIR#EX]RQHXZZZEX]RQHX

Eigentijdse oplossingen in hout voor buiten GEVELBEKLEDING • profiel h[age] Gevelbekleding met verdoken ventilatieopeningen

Doorniksesteenweg 202 • 8580 Avelgem • tel. 056 64 40 42 • fax 056 64 58 82 • e-mail: [email protected] • www.outdoorwoodconcepts.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

23

Veiligheid & gezondheid

Gezonde werknemers op de werf en in het atelier Als u als schrijnwerker op een werf aan het werk bent, staan u en uw medewerkers dagelijks bloot aan tal van gezondheidsrisico’s. De meeste van deze risico’s zijn zichtbaar, maar er zijn ook risico’s aanwezig die wij niet zien met het blote oog maar toch de oorzaak kunnen zijn van schadelijke gevolgen. Bouwvakker is een beroep met het meeste contact met schadelijke agentia (zowel fysische, biologische als chemische agentia) en met een zware lichamelijke belasting. Hij komt in contact met elk gezondheidsrisico dat ik ken. Wanneer men spreekt over gezondheidsrisico’s in de bouw, denkt men onmiddellijk aan de risico’s in de ruwbouwsector. Toch is de afwerkingsector dikwijls een onderschatte sector in het bouwproces. Stukadoors, schrijnwerkers, schilders, vloerders, enz. stellen een aanzienlijk aantal werknemers tewerk en worden dagelijks blootgesteld aan voor de sector specifieke gezondheidsrisico’s. Deze gezondheidsrisico’s en de zware lichamelijke belasting blijken vaak ongekende en/of bewust ongemoeide risico’s. In dit eerste deel van een reeks over gezondheid op de werf, belichten wij in dit artikel de risico’s door blootstelling aan stof en meer bepaald houtstof. En vooral, wat u

Parketschaaf met goede afzuiging.

als werkgever hieraan kan doen. Het effect van stof op de gezondheid is onder andere af hanke-

Stof

lijk van: - de schadelijkheid van het stof;

In de lucht om ons heen zit altijd stof, zichtbaar en onzicht-

- de hoeveelheid (concentratie) stof in de lucht;

baar. Stof kan bestaan uit vaste deeltjes. Als die zijn ontstaan

- hoe lang een werknemer in het stof moet werken;

door verbranding noemen we het rook. Vloeistofdeeltjes die

- hoe zwaar het werk is: bij zwaar werk wordt dieper inge-

in de lucht zweven, heten nevel. "Stof" is een verzamelnaam voor alle soorten deeltjes die gemakkelijk in een luchtstroom

ademd waardoor meer stof wordt ingeademd; - de gevoeligheid van een persoon voor stof.

worden meegevoerd. Op elke bouwplaats is stof aanwezig en bij bijna iedere bouwactiviteit komt wel stof vrij. Bijvoorbeeld

Houtstof

bij het boren en frezen in steenachtige materialen, het zagen van blokken (gips, kalkzandsteen, cellenbeton) en machinale

Hout is een veel gebruikt bouwmateriaal. Bij bepaalde bewer-

houtbewerking. Er zijn twee soorten stof te onderscheiden:

kingen van hout op de bouwplaats kan een dusdanige hoeveel-

hinderlijk stof en schadelijk stof.

heid houtstof vrijkomen dat werknemers kans lopen op schade

Hinderlijk stof is stof dat geen specifieke gevolgen heeft voor

aan gezondheid.

de gezondheid, maar wel de ogen, de huid en de luchtwegen kan irriteren. Voorbeelden hiervan zijn gipsstof, kalkstof en krijtstof.

Hoe worden werknemers blootgesteld aan houtstof?

Schadelijk stof is stof waar schadelijke of giftige bestanddelen in zitten. Voorbeelden hiervan zijn houtstof, kwartsstof, glas-

Het meeste houtstof ontstaat bij machinale bewerkingen van

en steenwol. Hierdoor kunnen irritaties en ontstekingen van

hout, zoals schuren, zagen, frezen, boren en schaven. De hoe-

de huid en ogen ontstaan en eczeem. Ook kunnen luchtwegen

veelheid stof die vrijkomt, hangt samen met het materiaal dat

en longen geïrriteerd raken en in sommige gevallen blijvend

wordt bewerkt (bij plaatmateriaal zoals MDF komt bijvoorbeeld

beschadigd raken (stoflongen).

meer stof vrij dan bij multiplex of massief hout), het gereedschap dat wordt gebruikt (een cirkelzaag produceert meer

24

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Veiligheid & gezondheid

stof dan een decoupeerzaag) en/of de werkmethode die wordt

risico houtstof in te ademen, aangezien stof zich gemakkelijk

toegepast (werken met niet-afgezogen gereedschap veroorzaakt

over de bouwplaats verspreidt. Het zijn vooral timmerlieden,

meer stof dan werken met afgezogen gereedschap).

interieurbouwers, schilders en glaszetters die met schadelijke hoeveelheden houtstof in aanraking komen.

Wat zijn de gevolgen? Wat zegt de wet? Het gezondheidseffect van de verschillende houtsoorten kan heel verschillend zijn. Een aantal houtsoorten bevat bestand-

Voor blootstelling aan houtstof geldt een grenswaarde van 5

delen die irriterende, allergene en kankerverwekkende

mg/m3 (gemeten over een achturige werkdag).

eigenschappen hebben. De mate hiervan is per houtsoort verschillend. De gezondheidsrisico’s en gezondheidseffecten

Wat kunnen werkgevers doen?

variëren door de verschillende afmetingen en het gewicht van de houtstofdeeltjes, die soms sterk verschillen en af hankelijk

Om werknemers tegen houtstof te beschermen, zijn werkgevers

zijn van de houtsoort en het type bewerking, het verschil in gif-

wettelijk verplicht maatregelen te nemen. Hiervoor moeten zij

tige werking (toxiciteit) en het verschil in vochtgehalte.

de volgende volgorde aanhouden:

De belangrijkste gezondheidsklachten die werknemers kun-

- Allereerst moeten zij het ontstaan en verspreiden van hout-

nen hebben als zij worden blootgesteld aan houtstof zijn:

stof beperken. Bijvoorbeeld door te kiezen voor materialen die zo weinig mogelijk stof veroorzaken (bijvoorbeeld

A. HUIDAANDOENINGEN:

contact met houtstof kan irritatie en

hout in plaats van MDF) of door te kiezen voor een andere

ontsteking van de huid tot gevolg hebben. Dit kan uiteindelijk

werkmethode (bijvoorbeeld vlakschuurmachines gebruiken

overgaan in een chronisch huideczeem. Personen die daarvoor

in plaats van rotatie- of bandschuurmachines; een dun zaag-

gevoelig zijn, kunnen ook een allergische huidreactie krijgen

blad; scherp gereedschap; een zaagblad met veel tanden, dit

als gevolg van bepaalde stoffen in het hout. Hierdoor kan

verspreidt minder stof).

eczeem op de handrug ontstaan, aan hoofd en hals. Andere huidklachten zijn huidverkleuringen en ontstekingen van

- Het materiaal zo veel mogelijk op maat laten aanleveren.

haarwortels. - Als het ontstaan en verspreiden van houtstof niet te voorkoB. OOGAANDOENINGEN:

het oogbindvlies kan ontstoken raken als

men zijn, moeten zij ervoor zorgen dat hun werknemers ge-

gevolg van contact met houtstof. De verschijnselen hiervan zijn

reedschap met goede afzuiging gebruiken. Het beste is afvoer

onder andere pijn, tranende ogen, ettervorming en lichtschuw-

via een slang naar een (mobiele) afzuig- en filterinstallatie of

heid (het niet kunnen verdragen van licht).

een industriële stofzuiger met stofopvang en stoffilter.

C. LUCHTWEGAANDOENINGEN:

houtstof kan overgevoeligheidsreac-

- Daarnaast moeten zij ervoor zorgen dat er voldoende ventila-

ties veroorzaken, zoals niezen, loopneus, bloedneus, hoesten,

tie is en dat de werkruimte regelmatig en goed wordt schoon-

astma en astmatische bronchitis. Veel luchtwegaandoeningen

gemaakt.

zijn een allergische reactie op houtstof. Allergieën kunnen in de loop der jaren worden opgebouwd. Iemand kan dus jaren

- Als deze maatregelen niet het gewenste effect hebben, moe-

zonder problemen in een stoffige ruimte werken en plotseling

ten werkgevers ervoor zorgen dat het aantal blootgestelde

last krijgen van bepaalde verschijnselen.

werknemers en de blootstellingsduur worden beperkt.

D. NEUSKANKER:

stof van verschillende houtsoorten kan kanker

- Verder moeten zij zorgen voor goed onderhoud van de afzui-

veroorzaken (bijvoorbeeld hout van een berk, esdoorn, (haag)

ginstallatie en erop toezien dat werknemers het gereedschap

beuk, populier, iroko en mahonie). Daarnaast kan het hout

goed onderhouden. Zij moeten instructie en/of training

kankerverwekkende toevoegingen bevatten die voorkomen in

geven over de invloed van houtstof en welke preventieve

bepaalde lijmen en houtverduurzamingsmiddelen.

maatregelen mogelijk zijn.

Welke beroepen hebben te maken met houtstof?

- Als bovenstaande maatregelen onvoldoende resultaat opleveren, moeten persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking worden gesteld aan werknemers. Aangeraden

In principe loopt iedere werknemer op een bouwplaats het

worden:

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

25

Veiligheid & gezondheid

bewerkingen (zoals boren, zagen, breken). De vezels kunnen op de huid of in de ogen komen. Daarnaast kunnen werknemers de vezels inademen.

Wat zijn de gevolgen? De belangrijkste klachten die werknemers kunnen hebben als zij worden blootgesteld aan glas- en steenwolvezels hebben betrekking op: A. HUIDIRRITATIE:

de irritatie ontstaat door minuscule wondjes

van de vezels die in de huid prikken. Daardoor wordt de huid • bij stoffige werkzaamheden en opruim- en schoonmaakwerk een masker met P2-filter; • bij zeer hoge stofconcentraties en/of langdurige werkzaam-

gevoeliger voor infecties en chemicaliën waarmee de huid in aanraking komt. In eerste instantie krijgt men last van (soms heftige) jeuk. Die jeuk is meestal de volgende dag weer verdwe-

heden een halfgelaatsmasker met P2-filter of een aangebla-

nen. Na een aantal weken nemen de klachten af, maar na een

zen helm;

periode van rust (bijvoorbeeld vakantie) beginnen ze weer.

• handschoenen (katoentjes, Amerikaantjes). B. IRRITATIE VAN DE OGEN.

Door te wrijven nemen de klachten toe.

Wat kunnen werknemers doen? C. IRRITATIE VAN DE LUCHTWEGEN EN LONGEN.

Samen met hun werkgever kunnen werknemers de kans op klachten verkleinen door het nemen van een aantal maatrege-

Wat kunnen werkgevers doen?

len, zoals: Om werknemers tegen glas- en steenwol te beschermen, zijn - indien mogelijk een andere werkmethode kiezen;

werkgevers wettelijk verplicht maatregelen te nemen. Hierbij

- de werkgever vragen om het materiaal zo veel mogelijk op

moeten zij de volgende volgorde aanhouden:

maat te laten aanleveren; - gereedschap gebruiken met goede afzuiging en daarnaast zorgen voor voldoende ventilatie;

• Allereerst moeten zij proberen het vrijkomen van de vezels zo veel mogelijk te beperken door materiaal en werkmethoden

- de werkplek regelmatig en goed schoonmaken;

te kiezen die de minste kans op blootstelling geven. Bijvoor-

- stoffige werkzaamheden zo veel mogelijk gescheiden uitvoe-

beeld door ervoor te zorgen dat het materiaal niet onnodig uit

ren van stofarme/stofvrije werkzaamheden;

elkaar wordt getrokken maar altijd met een scherp mes wordt

- zorgen voor goed onderhoud van het gereedschap;

gesneden op een vaste ondergrond. Dit kan alleen bij materiaal

- de persoonlijke beschermingsmiddelen dragen die de werk-

tot 100 kg/m3. Voor het werken boven het hoofd is het bijvoor-

gever uitreikt.

beeld beter om tweezijdig ingepakte dekens te gebruiken:

Glas- en steenwol

• Als glas- en steenwol gezaagd moeten worden, moeten zij zorgen voor goede stofafzuiging en een goede ventilatie van

Glas- en steenwol worden vaak gebruikt voor warmte- en ge-

de werkplek. Daarnaast moeten zij ervoor zorgen dat stof zo

luidsisolatie. In nieuwbouwwoningen wordt glas- en steenwol

snel mogelijk wordt opgezogen met een stofzuiger zodat het

toegepast in de spouwen van gevels. In oudere woningen wordt

niet kan opstuiven en kan worden ingeademd:

glas- en steenwol veel gebruikt als dakisolatie. Glas- of steenwolplaten of dekens zijn vaak aan één zijde bedekt met een

• Als deze maatregelen niet het gewenste effect hebben, dan

afdeklaag van bijvoorbeeld papier of aluminiumfolie. Soms

moeten zij ervoor zorgen dat het aantal blootgestelde

wordt voor na-isolatie van de spouw glas- of steenwol in de

werknemers en de blootstellingsduur worden beperkt.

vorm van vlokken gebruikt.

Bijvoorbeeld door werkzaamheden met glas- en steenwol zoveel mogelijk te scheiden van andere werkzaamheden:

Hoe worden werknemers blootgesteld aan glas- en steenwol?

• Als bovenstaande maatregelen onvoldoende resultaat opleveren, moeten persoonlijke beschermingsmiddelen ter

26

Tijdens het werken met glas- en steenwol kunnen vezels

beschikking worden gesteld. Aangeraden worden:

vrijkomen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het op maat maken

lederen handschoenen om huidcontact te vermijden;

van het materiaal (knippen, snijden, zagen) of bij mechanische

in kleine en/of slecht geventileerde ruimten: een stofmasker

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

/DXZEHUJVWUDDW E %/$8:(%HOJLXP 7HO  )D[  ZZZVROLGRUEH

(type P2); een veiligheidsbril bij werken boven het hoofd;

352'8&(179$15(*(/%$5('5$*(56

een gladde overall zonder zakken en andere opstiksels.

Wat kunnen werknemers doen? Samen met hun werkgever kunnen werknemers de kans op klachten verkleinen door het nemen van een aantal maatregelen, zoals: - Kiezen voor een andere werkmethode. - Bij het zagen van glas- en steenwol goede stofafzuiging gebruiken en zorgen voor een goede ventilatie van de werkplek. Daarnaast moeten zij stof zo snel mogelijk opzuigen met een stofzuiger zodat het niet kan opstuiven en kan worden ingeademd. - Werkzaamheden met glas- en steenwol zoveel mogelijk gescheiden uitvoeren van andere werkzaamheden.

Ÿ

(HQYRXGLJHHQVQHOOH SODDWVLQJ

- De persoonlijke beschermingsmiddelen dragen die de werkgever uitreikt.

D OOR : DR. S TEVE B ER VOETS P REVENTIEADVISEUR - ARBEIDSGENEESHEER M ENSURA

5HJHOEDDUYDQ WRWFP :7&%$77(67 %(6&+,.%$$5

www.deparketplaatsers.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

27

3

de

Dag van de Afwerking

voor alle afwerkingsbedrijven, schrijnwerkers, schilders, parketplaatsers, plafonneerders, architecten,…

donderdag 30 september 2010 Na het succes van afgelopen jaar samen met Dag van het Dak waarop 95 standen aanwezig waren en 3500 inschrijvingen, zal BEWAP haar 3de ‘Dag van de Afwerking’ organiseren op donderdag 30 september 2010 in de kelders van Cureghem. Ook voor deze nieuwe editie werd rekening gehouden met de opmerkingen van standhouders, bezoekers,… Daarom zal de beurs dit jaar op een donderdag plaatsvinden, om mobiliteitsproblemen omwille van de vrijdagsmarkt te vermijden. Daarnaast wordt de beurs losgekoppeld van Dag van het Dak, wat het mogelijk maakt het aanbod voor de afwerking nog verder te verruimen.’ Locatie De ‘Kelders van Cureghem’ in Anderlecht, een originele en sfeervolle gewelfde ondergrondse evenementenruimte. Gelegen op 800 m van de Brusselse kleine ring en 3 km van de grote Ring is de site uit alle richtingen goed bereikbaar. Concept De Dag van de Afwerking is een beurs met identieke standruimtes (± 25m²) voor de toeleveranciers uit de sector, rond een centraal kraampjesbuffet en een open bar. Randanimatie en muzikale omlijsting zorgen er voor dat dit het ideale evenement is om uw bedrijf en producten voor te stellen. Doelgroep Een uitnodiging zal worden verstuurd naar de leden en niet-leden van BEWAP, de aannemers van schrijn- en schilderwerken, de plafonneerders, parketplaatsers, glazenmakers, de klantenbestanden van de deelnemende sponsors en alle leden van de sector van Confederatie Bouw. Wie niet wil ontbreken als standhouder kan best snel contact opnemen met Steve Caufriez op tel 02 545 57 25 of mailen naar [email protected]

Volgende bedrijven hebben hun deelname reeds bevestigd :

Confederatie Bouw Aannemers van Glaswerken vzw Koninklijke Vereniging

Confederatie Bouw Dé Parketplaatsers

Promat / Eskens Benelux / Mobouw / LCC / CDB / Huys Woodcare (WOCA) / Saint Gobain Gyproc / Lafarge Gypsum / Fermacell / Soudal / WTCB / ASP Office/Build / Chicago Metallic continental / Albintra - Heraklith/Heradesign / Jans-Wagener / DEWALT Workwear / Lindner Welsy / MK Flooring - Marty Parket / Belimat / MDB / TESA / Hitachi Powertools / Flex Power Tools / Tooltechnic Systems nv - Festool / Herbol / Sikkens / Trimetal / Polyfilla Pro / Wilmar

BEWAP

BEWAP blikt terug op geslaagd werkingsjaar tijdens jaarfeest BEWAP organiseerde op zaterdag 28 november 2009 haar jaarfeest in hostellerie-restaurant De Barrier in Houthalen. Hostellerie-Restaurant De Barrier is een voormalig tolkantoor aan de handels- en postroute Den Bosch-Luik, gelegen in een prachtig groen domein. Om 19u00 werden de genodigden met een heerlijk aperitief verwelkomd, omstreeks 20u00 werd iedereen uitgenodigd aan tafel voor een uitgelezen vijfgangen diner. In zijn toespraak blikte voorzitter Roger Bruyns terug op een zeer geslaagd werkingsjaar van de vereniging. De Voorjaars-

consortium, een nieuwe projectaanvraag ‘Voedselveiligheid en

drink met het unieke concert in het Kasteel d’Ursel en de

bouw’ ingediend bij het IWT. Het project wil een brug slaan

zomeruitstap naar Brugge mogen bij de meest succesvolle

tussen bouw en de voedingsindustrie, meer bepaald tussen

evenementen uit het bestaan van BEWAP gerekend worden.

bouwbedrijven actief in het hygiënisch bouwen bij de afwer-

Zowel op gebied van de opkomst van de leden en sponsors, als

king en installatie, de producenten van gespecialiseerde hygi-

op vlak van het aangeboden programma waren beide activitei-

enische bouwproducten of installaties en de vereisten vanuit

ten een absolute topper. In juli was er dan de publicatie van

de voedingsindustrie. De start van het project is voorzien voor

de inleidende fiche omtrent branddoorvoeringen. De fiche

september 2010, tot september 2012. De inbreng van BEWAP

werd afgerond door onze werkgroep Plaatsingsvoorschriften

zal belangrijk zijn voor de overbrenging van de resultaten naar

in samenwerking met het WTCB. En de werking gaat op dit

de doelgroep toe.

elan verder. BEWAP heeft als onderdeel van het aanvragend

www.bewap.be

Gyproc SoundBlock De Gyproc-plaat met de allerhoogste geluidsisolatie.

Stilte aub !

www.gyproc.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

29

:RHU[YHLKL\YLUTHNHaPUL KL\YLU^HHPLY

)LKYPQMZUHHT! 5HHT! (KYLZ! 7VZ[JVKL! >VVUWSHH[Z! 1HPRVU[]HUNNYHHNKL UPL\^L\P[NH]L]HU"

+L\YLUTHNHaPUL! +L\YLU^HHPLY!

<R\U[KLaLPUNL]\SKLJV\WVUVWZ[\YLUUHHY! )9,,5),3.0<4)=)( =SPTTLYZLIHHU >LJOLSKLYaHUKL =VVYTLLYPUMVYTH[PL! ;LS!  PUMV'IYLLUILSNP\TIL

=:

30

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Werking

Antwerpse vereniging neemt afscheid van voorzitter Marc De Win Op vrijdagavond 20 november 2009 vierde de Koninklijke Ver-

ter van de vereniging in opvolging van Willy Van Bogaert. Na

eniging van Aannemers-Schrijnwerkers van Antwerpen haar

negen jaar voorzitterschap geeft hij nu de fakkel door aan toe-

voorzitter Marc De Win. Gelegenheidsadres van de viering was

komstig voorzitter Marcel De Bie. Die avond ontving hij ook uit

Salons Schoeters in Antwerpen. De genodigden werden op deze

handen van de voorzitter van de Confederatie Bouw Antwer-

feestelijke gelegenheid vergast op een receptie en een diner

pen het hoge ereteken van Ridder in de Leopoldsorde en een

in buffetvorm. Marc De Win werd op 19 januari 2001 voorzit-

prachtig cadeau vanwege de schrijnwerkersvereniging.

Marcel De Bie, toekomstig voorzitter van de Antwerpse Johan Willemen, voorzitter Confederatie Bouw Antwerpen, schrijnwerkers overhandigt een prachtig kunstwerk Rita De Win en Ridder in de Leopoldsorde Marc De Win aan Marc De Win

Nieuw bestuurslid Ronny Van Ingelghem en echtgenote samen aan tafel met Gino Das.

Federatie opende succesvol schrijnwerkerscafé op Prowood 2009 Prowood, dé technologische houtvakbeurs, vond van 10 tot 14 november in Flanders Expo Gent. Het is een succesvolle editie geworden. Volgens de beursorganisatoren werden 14.750 bezoekers geteld, dat is aanzienlijk meer dan de vorige editie in 2006 met ongeveer 12.500 bezoekers. Ook onze federatie was op de afspraak en had op de beurs een groot, prachtig ingericht schrijnwerkerscafé geopend aan de ingang van de beurs. Veel schrijnwerkers zijn dan ook langsgekomen op de stand, met hun specifieke vraag of voor een gemoedelijke babbel en een drankje. Én zij konden op de stand tevens hun origineel geschenk afhalen. Onze federatie organiseerde tijdens de vakbeurs ook twee seminaries. Op dinsdag 10 november stond het Seminarie ‘CE markering voor ramen en deuren’: ervaringen met het opstellen van een fabicagecontrolesysteem’ op het programma.

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

31

Werking

de zoveelste offerte te moeten maken zonder gevolg…Vraag naar beschikbare budget van de klant. Durf te vragen aan hoeveel andere collega’s zij ook een offerte hebben gevraagd. Wat zet je allemaal in je offerte? En de opvolging van een offerte: Opsturen of persoonlijk met de klant doornemen? Durven contacteren en vragen naar beslissing van de klant… In het luik verkoopstechnieken ging Tom Ceulemans dieper in op argumentatie en de aanpak van “soorten klanten”. Beide seminaries werden afgesloten met een aangename broodjeslunch in het schrijnwerkerscafé van onze federatie.

Zoals bekend, dienen van 1 februari 2010 af alle ramen en deuren die in de landen van de Europese Unie op de markt worden gebracht, voorzien te zijn van een CE-merkteken. Robert De Cort van BCCA zette de principes en gevolgen voor het schrijnwerkbedrijf nog eens duidelijk op een rijtje en deelde met de toehoorders haar ervaringen met het opstellen van een fabicagecontrolesysteem in het schrijnwerkbedrijf. Voor een zeer geïnteresseerd publiek bracht Tom Ceulemans op een heel aangename, geanimeerde manier zijn voordracht over verkoopstechnieken op vrijdag 13 november. Hij focuste hierbij enerzijds op de opmaak van een goede offerte en anderzijds op de verkoopstechnieken. Wat moet je weten voor je een offerte aanbiedt? Om niet maar

Tom Ceulemans tijdens zijn geanimeerde voordracht ‘Verkoopstechnieken’

Noteer alvast in uw agenda: 6e Familiedag op zondag 29 augustus 2010 in Plopsaland ! De Familiedag, hét jaarlijks event voor al onze leden, zal dit jaar aan haar 6de editie toe zijn. De afgelopen Familiedag was opnieuw een gigantisch succes. Het werd een dag vol amusement voor groot en klein in Bobbejaanland en één groot feest voor onze leden. Wij maken u reeds graag warm voor de volgende editie op zondag 29 augustus in …. Plopsaland. Noteer deze datum alvast met stip in uw agenda!!

32

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

AnemoScreen De ultieme windvaste oplossing

Unieke frontmontage

I

Vlak, strak en ècht windvast

I

Uniek en gepatenteerd montageconcept

I

Duurzaam, functioneel en onderhoudsvriendelijk

I

Optimaal licht- en warmtewerend en insectwerend

Inventieve klikgeleiding

Innovatief, stijlvol en vooral windvast AnemoScreen is de ultieme, windvaste buitenzonwering die een oplossing biedt voor zowel architect, raamconstructeur als eindgebruiker. Meerdere kastuitvoeringen, een geavanceerd ritssysteem, het licht-en warmtewerend Helioscreen® zonweringsdoek, een ingenieuze klikgeleider en een naadloos maar strak geheel maken van AnemoScreen dé ultieme windbestendige oplossing voor uw project! Voor meer informatie T +32 (0)9 348 90 00 of [email protected]

Hunter Douglas Belgium nv/sa - Helioscreen Projects - Industriezone E17/1080 - Dijkstraat 26 - 9160 Lokeren

® Geregistreerd handelsmerk - een HunterDouglas® product

Sectorinfo

Vergoeding voor de verplaatsing van de schrijnwerker? De verplaatsingen die de arbeiders naar de bouwplaatsen moeten maken en de vergoeding ervan blijft één van de tere punten van de arbeidsomstandigheden van de bouwvakarbeiders. De diversiteit van tewerkstellingsplaatsen mag misschien een boeiend element van de job zijn, het heeft ongetwijfeld zijn minder prettige kanten. De arbeiders zijn lang onderweg,

SAMENGEVAT • Verplaatsingen woon-werk met eigen of openbaar vervoer: terugbetaling verplaatsingskosten + mobiliteitsvergoeding • Verplaatsingen woon-werk met vervoer werkgever: mobiliteitsvergoeding • Verplaatsingen binnen de arbeidstijd met eigen vervoer: on-

moeten vroeg vertrekken om files te vermijden, e.d. Vandaar

kostenvergoeding + loon voor de duur van de verplaatsing

dat een goede vergoedingsregeling noodzakelijk is. In de bouw-

(geen mobiliteit)

sector kennen we daarom een systeem waarbij, naast de klassieke terugbetaling van de verplaatsingskosten, ook steeds een

• Verplaatsingen binnen de arbeidstijd met vervoer werkgever: loon voor de duur van de verplaatsing (geen mobiliteit)

mobiliteitsvergoeding wordt toegekend zonder dat die vergoeding als loon en de verplaatsing als arbeidstijd aanzien wordt. plaatsing naar de bouwplaats nog geen arbeidstijd. Het ligt wel

Twee soorten vergoedingen

anders, wanneer op het atelier al bepaalde werkzaamheden

In de bouwsector kennen we dus twee soorten vergoedingen.

moeten uitgevoerd worden. In de cao is de regel ingeschreven

De arbeiders die zich met eigen of openbaar vervoer van huis

dat wanneer de werkzaamheden beperkt blijven tot het laden

naar het werk begeven hebben vooreerst recht op de terugbe-

en lossen van materieel en materiaal gedurende maximum 5

taling van de verplaatsingskosten

minuten, de verplaatsing vanuit

(bedrag berekend op basis van de

het atelier nog geen arbeidstijd is.

treintarieven). Daarbovenop genieding, die ook wordt toegekend aan

Welke afstand moet vergoed worden?

de arbeiders die de verplaatsingen

Sinds 1 oktober 2007 is in de cao

naar het werk maken met een voer-

het principe ingeschreven dat de

tuig van de werkgever. Wie een

werkelijk afgelegde afstand moet

ten zij van een mobiliteitsvergoe-

gedeelte van het traject met eigen

vergoed worden. Vroeger werd

of openbaar vervoer aflegt en het

de te vergoeden afstand forfaitair

andere deel met een voertuig van

bepaald op basis van de afstand in

de werkgever, heeft recht op een mobiliteitsvergoeding voor

vogelvlucht. Ten einde de arbeiders een betere vergoeding te

het totale traject en op een terugbetaling van de verplaatsings-

garanderen zijn de sociale partners overeengekomen om voort-

kosten voor het gedeelte dat op eigen kracht wordt afgelegd.

aan het werkelijk aantal km in rekening te brengen. De cao legt geen vaste berekeningswijze van de werkelijk

Verplaatsingen binnen of buiten de arbeidstijd?

afgelegde afstand op. De ondernemingen kunnen na overleg op

Belangrijk is het onderscheid tussen de verplaatsingen buiten

kening vastleggen. Zo kan er geopteerd worden om het werke-

de werkuren (woon-werk) en deze die binnen de arbeidstijd

lijk aantal km te berekenen aan de hand van een routeplanner.

worden gemaakt. De mobiliteitsvergoeding wordt immers toe-

Men kan er ook voor kiezen om het aantal afgelegde kilome-

gekend voor verplaatsingen buiten de werkuren (woon-werk).

ters op één of andere manier te registreren, bijv. manueel via

Indien de arbeiders zich binnen de werkuren naar een andere

het bijhouden van rittenbladen of elektronisch (track & trace

bouwplaats moeten begeven, dan is de duur van deze verplaat-

systeem). Als in de onderneming niets is vastgelegd, verwijst de

sing arbeidstijd waarvoor een uurloon wordt toegekend (en dus

cao naar de routeplanner Mappy beschikbaar op het Internet.

hun niveau de precieze wijze en de modaliteiten van de bere-

geen mobiliteit). Wanneer de arbeider zich eerst naar het atelier moet begeven om vandaar uit (ev. samen met andere arbeiders) zich naar de bouwplaats te begeven, is de vraag of de tijd voor de verplaatsing tussen het atelier en de bouwplaats arbeidstijd is. Indien het atelier louter als verzamel- of opstapplaats dient, is de ver-

34

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

INFO [email protected]

Kleur imponeert Kleurige vensters – imponerend anders! Als het om kleurrijke kunststof vensters gaat, is GEALAN de kleurspecialist. Onze specialiteit zijn acrylcolor-profielen, die door een speciaal procedé bijzonder immuun en kleurecht zijn. Verrijk ook uw productpalet met onze veelvoud aan kleuren: verschillende houtdecoren binnen en buiten, houtdecor en uni-folie in combinatie of acrylcolor buiten en hout- of uni-folie binnen.

Voor iedere toepassing de juiste profielen: kleurrijke acrylcolorprofielen, edele houtdecoren of moderne uni-folies – een imponerende veelvoud.

'%!,!.&ENSTER 3YSTEME'MB( "URO.EDERLAND "OSSCHEWEGŽ+!"ERKEL %NSCHOT 4ELEFOONŽ&AX % -AILINFO GEALANBEŽ)NTERNETWWWGEALANBE

Dé Parketplaatsers

Dé Parketplaatsers

bezoeken Bona Duitsland Op maandag 26 en dinsdag 27 oktober orga-

ding en het verlijmen: primers, egaliseer- en

niseerde Dé Parketplaatsers in samenwer-

voorstrijkmiddelen, legmaterialen, lijmen

king met de firma Bona een fabrieksbezoek

en hulpmiddelen voor de verlijming. In haar

aan Bona Duitsland. De vestiging van Bona

lijmassortiment biedt Bona producten voor

Duitsland is gelegen in Limburg an der Lahn,

het leggen van compleet nieuwe vloeren en

een stad gekend om haar prachtige vakwerk-

tussenvloeren. Er is een uitgebreide lijm voor

huizen. Onder de deskundige begeleiding

elke type vloer. De op silaan gebaseerde lijmen

van John De Schuymer en Erik Tersteeg van

zorgen bijvoorbeeld voor een vlot en efficiënt

Bona, vatten wij de trip met de bus richting

proces om houten vloeren te versterken. De

Duitsland aan.

lijmen zijn water-en oplosmiddelvrij, daardoor veilig in gebruik en niet schadelijk voor de

Bona is een wereldleidend innovatief bedrijf met een uniek systeem, lokaal vertegenwoordigd over de gehele wereld. Sinds de oprichting in 1919 is Bona, dankzij haar dochterondernemingen en distributeurs, vertegenwoordigd in meer dan 50 verschillende landen over de gehele wereld. Bona biedt aan de professional een totaal programma voor de houten vloer, bestaande uit schuurmachines, schuurmaterialen, lijmen, lakken en onderhoudsproducten. In de vestiging in Duitsland worden de lijmen geproduceerd. Het eerste deel van ons bezoek bracht ons in de test- en controlekamer, waar continu testen en controles worden uitgevoerd op hout- of plaatstalen. Nadien gingen wij naar de productieafdeling van de lijmen, in deze afdeling gebeurt het belangrijkste onderdeel van de productie, het mengen van de lijmen. Bij de nieuwste mengmachine wordt 95 % van de bestanddelen volautomatisch toegevoegd. Na de productie gingen wij een kijkje nemen in de stockafdeling. Het programma van dag één werd afgesloten met een demonstratiesessie waarbij het verschil werd aangetoond tussen ms polymeer lijmen en lijmen op silaanbasis. ’s Avonds werden wij getrakteerd op een stadswandeling. Limburg bood met haar vakwerkhuizen, waarvan gezondheid. Tijdens een zeer interactieve workshop kreeg de groep een demo van het aanbrengen van een primer. Er volgde een brainstorming over het gebruik van een vochtscherm. De sessie werd afgesloten met de voorstelling van een zeer snelle egaline, de H650 Speed en het sterproduct van Bona, de R850. De R850 is een elastische 1-component silaan parketlijm. De uitgeharde lijm is - net als conventionele lijmen - in staat de druk tijdens het uitzetten te weerstaan, terwijl de weerstand tegen het krimpen zeer laag is. Spanning op de ondervloer wordt hierdoor verminderd en het gebruik van een primer is meestal e

de oudste dateren uit het begin van de 13 eeuw, het prachtige

niet nodig. De lijm bindt af door een chemische reactie met

decor. Na de wandeling genoten wij van een heerlijk Hongaars

omgevingsvochtigheid en heeft een open tijd van 20 minuten.

avondmaal. Een stop in een kleine, gezellige ‘stube’ sloot de

De deelnemers waren het allen eens: de prima ontvangst, het

lange, mooie avond af.

afwisselend programma en de bijzonder interactieve wokshops

Het programma van dag 2 startte met een overzicht van het

maakten van dit fabrieksbezoek een zeer geslaagde activiteit!

productassortiment dat Bona aanbiedt voor de voorberei-

36

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Powermatiseer uw WERK Exclusief agent Oost-Vlaanderen en Antwerpen

DETA GROUP | Onledegoedstraat 79 | | Industriezone Beveren Noord | | B- 8800 Roeselare | | T. +32 (0)51 69 19 00 | | F. +32 (0)51 69 19 09 | | [email protected] |

Bezoek onze volledig vernieuwde website: www.detagroup.be

9 6 , 2 , 5 :

Tel. (02) 466 38 39

www.smi.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

37

Bedrijfsbeheer

Milieuvriendelijke bedrijfswagens fiscaal beloond De federale regering heeft beslist

ledig aftrekbaar van de belastin-

dat milieuvriendelijke voertui-

gen. Dat gold bijvoorbeeld ook

gen minder belast worden, en

voor de kosten van een bedrijff

vervuilende

voertuigen

meer.

stankkaart voor werknemers.

De belastingen op het voordeel

Vanaf 1 januari wordt die aftrek

van alle aard voor een werkne-

beperkt tot 75%, niet alleen voor

mer met een bedrijfswagen zal

personenwagens maar ook voor

dus gaan afhangen van de CO2-

minibusjes en voertuigen voor

uitstoot. Van de kant van de on-

dubbel gebruik (personen- en

derneming wordt de aftrekbaarheid van de kosten van brandstof beperkt tot 75%, zowel in de

goederenvervoer). Extra – verhoogde investeringsaftrek voor herlaadinstallaties voor elektrische auto's.

personen- als in de vennootschapsbelasting. De aftrekbaarheid

Vennootschappen

van de kosten van zeer milieuvriendelijke auto's kan dan weer oplopen tot 120%.

Op dit moment kan een vennootschap tussen 60 en 90% van de autokosten aftrekken, al naargelang de CO2-uitstoot. Vanaf

Willen bedrijven extra kosten vermijden, dan kunnen ze dus

2010 wordt de vork groter en gaat van 50% tot zelfs 120% voor

maar beter op minder vervuilende wagens overschakelen. Deze

wagens met nuluitstoot. Neem bijvoorbeeld een hybridewagen

tekst is een voorsmaakje. Definitieve informatie kunnen we nog

of een ander type dat niet meer dan 60 g CO2 per kilometer uit-

niet geven. We hebben ons gebaseerd op de beleidsverklaring

stoot. In dat geval worden de kosten ervan volledig aftrekbaar

van de regering. De wetteksten zijn nog niet goedgekeurd of

vanaf 1 januari. Se kosten voor een wagen met een uitstoot

gepubliceerd. Via Bouwbedrijf, het algemene ledenblad van de

hoger dan 195 g/km (diesel) of 205 g/km (benzine) worden maar

Confederatie Bouw of de digitale nieuwsbrief van uw beroepsfe-

voor de helft aftrekbaar.

deratie, Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerker, zal u de verdere ontwikkelingen in dit dossier kunnen volgen.

Bijkomend voordeel voor elektrische wagens

Privéverplaatsingen

Vanaf 1 januari moedigt de fiscus de aankoop van elektrische

Een werknemer die een bedrijfswagen gebruikt voor privéver-

tingvermindering van 30% toe te kennen. Dit extraatje heeft

plaatsingen, geniet van een voordeel van alle aard, ook wel

wel een plafond van € 9.000. Ook zal een belastingverminde-

'voordeel in natura' genoemd. Hij moet daarop belastingen

ring van 40%, met een plafond van € 250, worden ingevoerd

betalen. Tot nu toe hing het voordeel af van de grootte van de

bij de aankoop van herlaadinstallaties voor elektrische auto's.

personenwagens door particulieren extra aan door een belas-

privéverplaatsing en de fiscale pk's van de wagen. Deze tweede factor wordt vanaf 1 januari vervangen door de CO2–uitstoot.

De regering volgt dezelfde logica als het gaat om investeringen

Om het voordeel te berekenen, wordt de privéverplaatsing vanaf

door vennootschappen. Zij zullen voor deze oplaadinstallaties

dan vermenigvuldigd met een 'CO2-coëfficiënt'. Hoe hoger die

kunnen genieten van een verhoogde investeringsaftrek, en

coëfficiënt, hoe groter het voordeel en dus hoe hoger de belastin-

deze zullen afgeschreven kunnen worden in twee jaar.

gen die de werknemer daarop moet betalen. Aan de privéafstand die de fiscus in rekening brengt, verandert niets. Hij blijft forfaitair vastgesteld op 5.000 kilometer per jaar als de afstand tussen woning en werkplek minder dan 25 km bedraagt. Is de weg naar het werk langer, bedraagt hij forfaitair 7.500 km.

Aftrekbaarheid brandstofkosten: 75% Tot nu toe waren de kosten van brandstof voor voertuigen vol-

38

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

INFO [email protected] De CO2–uitstoot van voertuigen en de overeenkomstige fiscale aftrekbaarheid staat op http://www.health.fgov.be.

CAT

Nu op de Sprinter:

3 jaar onderhoud en herstellingen voor 0 euro. Bespaar met de Sprinter van de eerste tot de laatste kilometer.

en/of tot 90.000 km gratis FreeMindPro*. Hiermee zijn al uw

Zijn zuinige Euro 5 motor, zijn efficiënte Eco Gear versnellingsbak

onderhoudsbeurten en herstellingen, die het gevolg zijn van een

en zijn Eco Start Stop-optie verlagen uw brandstofverbruik

normaal gebruik, gedekt. U begrijpt dus dat u met de Sprinter

aanzienlijk. En ook op het einde van de rit doet u voordeel.

op lange termijn heel wat geld, tijd, brandstof én zorgen bespaart.

De Sprinter heeft immers een zeer hoge inruilwaarde, omdat

Voorwaarden op www.mercedes-benz.be en bij uw Erkend

hij aan de strenge milieunormen van morgen voldoet.

Concessiehouder Mercedes-Benz.

Bovendien krijgt u nu bij aankoop van een Sprinter tot 3 jaar

Sprinter Euro 5: vanaf 7,9 l/100 km

CO2-emissie van 182 g/km tot 251 g/km, Gemengd verbruik (l/100 km): van 7,9 l tot 11,8 l. *Aanbod geldig t.e.m. 31/03/2010, niet cumuleerbaar met andere lopende acties. Geef voorrang aan veiligheid, Milieu-informatie KB 19/03/2004: www.mercedes-benz.be, Mercedes-Benz - een merk van Daimler.

BATIBOUW 2010 exclusief voor vaklui op donderdag 25 februari van 10u tot 18u30 en vrijdag 26 februari van 10u tot 21u.

U ontdekt er de meest recente nieuwigheden en trends en kan deelnemen aan rondetafelgesprekken, seminaries en andere randmanifestaties. Om wachttijden aan de ingang te verkorten, kan u zich best preregistreren via www.batibouw.com. Met de uitgereikte badge krijgt u op 25 en 26 februari ongelimiteerde toegang tot Batibouw. Indien u de badge niet gebruikt tijdens deze dagen, is hij geldig voor een dag naar keuze tijdens de rest van de beurs. Batibouw groot publiek: van zaterdag 27 februari t.e.m. zondag 7 maart van 10u tot 18u30 en nocturne op donderdag 4 maart tot 23u.

www.batibouw.com

Beursnieuws

BATIBOUW: ‘Hernieuwbare energie’ en ‘Kleur je Thuis’ als centrale thema's Na een geslaagde jubileumeditie vorig jaar, maakt de bouw-

dat Paleis 10 een compleet nieuwe invulling krijgt: de bezoekers

wereld zich weer op voor dé bouwtiendaagse van het jaar.

kunnen daar namelijk terecht om alles te weten te komen over

BATIBOUW is jarig. Dit jaar werden opnieuw een aantal kleine

het opwekken van energie met fotovoltaïsche panelen, windmo-

wijzigingen doorgevoerd om de beurs nog aantrekkelijker te ma-

lens en windturbines. Samen met Paleis 12 vormt deze hall dus

ken en optimaal te doen inspelen op de hedendaagse tendensen

een tandem op het vlak van hernieuwbare energie.

en ontwikkelingen.

De traditionele nocturne voor het groot publiek wordt dit jaar gehouden op donderdag 4 maart en loopt tot 23u. Op die manier

Jaar van de heropleving?

kunnen mensen die overdag niet vrij konden nemen toch ook op een rustige en comfortabele manier de beurs na hun

Het jaar 2009 werd ontegensprekelijk gekenmerkt door een

werkuren bezoeken. Deze verandering vanwege de organisato-

recessie van historische omvang. Toch zijn de toekomstblikken

ren biedt een antwoord op de vraag van vele consumenten en

positief. Velen gaan er toch voorzichtig van uit dat 2010 het jaar

professionele bezoekers die opteerden voor een “echte nocturne”

van de heropleving zal worden. Nadat in de eerste helft van 2009

tijdens de week.

nog een achteruitgang van 3 tot 4 % werd opgetekend, begon de economie na de zomer gelukkig weer stilaan tekenen van een

Er werden dit jaar drie boeiende en actuele thema’s uitgekozen

geleidelijk herstel te vertonen. Op korte termijn zijn de meest

die overal als rode draad door de beurs op diverse manieren

gunstige vooruitzichten op het vlak van de bouwsector een lage

te ontdekken zullen zijn. Om te beginnen is er het thema Van

inflatie en stabiele rentevoeten. Met de wetenschap dat ook 2010

energiebesparing tot hernieuwbare energie. Energie besparen

een moeilijk jaar wordt, heeft de regering verder besloten om

is immers een must vanuit ecologisch oogpunt en een verstan-

een hele reeks maatregelen van het herstelplan te verlengen. Dit

dige keuze vanuit financiële overwegingen waarbij elementen

plan, ter bestrijding van de gevolgen van de economische crisis,

als isolatie, energiebesparende beglazing en het vervangen van

werd einde 2008 goedgekeurd en bevat onder meer specifieke maatregelen om de economische activiteit te ondersteunen via de bouw. De renovatiemarkt wordt dan weer vaak gekenmerkt door werken die soms niet kunnen worden uitgesteld, wat voor een stuk haar rela-

BATIBOUW PRAKTISCH

tieve stabiliteit kan verklaren. Daarnaast zorgt

BATIBOUW 2010: van 25 februari tot en met 7 maart 2010 Ondertitel: 51ste Internationale beurs van de Bouw, Renovatie en Inrichting Plaats: Brussels Expo – Belgiëplein 1 – 1020 Brussel Openingsuren en –dagen: Professionele dagen: Donderdag 25 februari 2010 van 10u00 tot 18u30 Vrijdag 26 februari 2010 van 10u00 tot 21u00 (nocturne) Groot Publiek: Van zaterdag 27 februari tot en met zondag 7 maart 2009 Alle dagen van 10u00 tot 18u30 - Donderdag 4 maart van 10u00 tot 21u00 (nocturne) Paleizen: Astrid Hall, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, Adviespaleis. Inkomprijs: Groot Publiek: € 12 / dag, gratis voor kinderen jonger dan 12 Online tickets: € 10 /dag, te bestellen via www.batibouw.com

het beleid ter bevordering van energierenovatie dat de voorbije jaren steeds meer wordt gevoerd, elk jaar opnieuw voor extra groeistimulansen op deze markt. De opschaling van de verschillende maatregelen heeft in 2009 geleid tot een versterking van de stimulansen, wat de groei van de renovatiesector aanzienlijk heeft ondersteund, ondanks de gevolgen van de crisis.

Nieuwe initiatieven en speciale thema’s De economische recessie van het afgelopen jaar heeft in elk geval niet verhinderd dat op-

Vaklui: € 40 De vaklui krijgen een badge die hen toegang verschaft op donderdag 25 februari én vrijdag 26 februari of, indien de badge niet tijdens de professionele dagen wordt gebruikt, één groot publiek dag naar keuze. Combitickets verkrijgbaar met NMBS (B-Dagtrip), De Lijn en MIVB.

nieuw alle hallen van Brussels Expo worden ingenomen voor het grootste bouwevenement

Website: www.batibouw.com

dat ons land kent. Nieuw op Batibouw 2010 is

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

41

Beursnieuws

oude verwarmingsketels de basis vormen. Bovenop deze basis

renovatiewerken en investeringen in de afwerking. Wie bij het

wordt er steeds meer geopteerd voor het gebruik van hernieuw-

bouwen of verbouwen daarenboven ook nog rekening houdt

bare energie onder de vorm van thermische of fotovoltaïsche

met energiebesparende maatregelen (de zogenaamde ecovatie:

zonnepanelen, windenergie, biomassa, geothermische energie,

een samensmelting van “ecologisch” en “renovatie”, of kortweg

pelletketels, warmtepompen, warmtekracht-koppeling en ga zo

duurzaam verbouwen), kan er nog meer economisch voordeel

maar door.

uithalen.

Met het thema (Ver)bouwen = slimme investering wil de orga-

Ten slotte komen de onderwerpen aankleding en inrichting

nisatie aantonen dat men met een investering in zijn huis voor-

op deze beurseditie eveneens ruim aan bod dankzij het derde

uitgang boekt op zowel financieel vlak, als op vlak van ecologie,

thema Kleur je thuis. Misschien wel het interessantste thema

comfort en esthetiek. Wie investeert in een eigen woning, bouwt

voor de schilder. Met kleur maakt men van een huis een thuis.

beetje bij beetje zijn kapitaal verder op. Ook de intrinsieke

De kleurenkeuze – binnen zowel als buiten – zegt iets over

waarde van de woning blijft in de loop der tijd stijgen dankzij

jezelf en hoe je het karakter van je woning wil bepalen.

Nieuw op Batibouw… Reynaers Aluminium verenigt architecturaal design met toptechnologie in nieuwste raam- en deuroplossingen

van openingswijze van de verschillende elementen. Isolatie en ventilatie verenigd in één schuifraam Reynaers presenteert voor het eerst op Batibouw zijn nieuwe schuifraamprofiel dat tegelijk ventileert én isoleert. Dankzij de volledige integratie van het zelfregulerende ventilatiesysteem Ventalis in de innovatieve CP130 oplossing voor schuiframen, worden deze niet langer ontsierd met een ventilatierooster. Een efficiënte verluchting van de woonruimtes gaat voortaan samen met het behoud van de esthetiek van de aluminium raamoplossing en optimale isolatiewaarden. Paleis 4, stand 312 www.reynaers.com

Nog nooit was laminaat zo natuurgetrouw Het absolute paradepaardje van Quick•Step® voor 2010 is hun gloednieuwe Vogue-reeks, een collectie vloeren die Reynaers Aluminium stelt op Batibouw zijn nieuwste aluminium raam- en deuroplossingen aan het grote publiek voor. Als Belgische primeur voor het grote publiek presenteert Reynaers Aluminium het nieuwste high-tech vouwsysteem voor ramen en deuren CF 77. Dit innovatieve high-tech vouwsysteem biedt een totaaloplossing voor het vouwdeuren en –ramenvraagstuk, maar is eveneens esthetisch hoogstaand. Het systeem biedt dankzij een maximale hoogte tot 3 meter heel wat ruimte voor architectonische hoogstandjes, waarbij er quasi geen beperkingen zijn op het vlak

42

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

op een unieke, gepatenteerde manier de charme van verweerde eik weet te combineren met de kwaliteit van Quick•Step®laminaat. Om de authentieke look en feel zo natuurgetrouw mogelijk te kunnen weergeven, bedachten de productontwikkelaars van Quick•Step® een gepatenteerd procédé dat zowel impact heeft op de randafwerking als op de unieke oppervlaktestructuur van de vloerplanken. Het resultaat is een karaktervolle laminaatvloer die iedereen weet te bekoren en die past in elk interieur. Of je nu houdt van een rustieke, een cottage- of een designinrichting: één van de 6 dessins biedt

je gegarandeerd de vloer die bij je past. Vogue werd ontwikkeld met het allergrootste respect voor alle details van een geleefde eikenvloer. De speelse combinatie van matte en glanzende delen accentueert de weelderige nerfstructuur van eikenhout en geeft elke Vogue-plank extra levendigheid. Het geleefde aspect van Quick•Step® Vogue blijkt eveneens uit de unieke, gepatenteerde oppervlaktestructuur. Niet alleen vertonen de planken diepe - voelbare nerven, de overgang tussen de hardere en de zachtere houtdelen verloopt daarenboven heel geleidelijk, precies zoals bij echte eiken planken. Paleis 6, stand 219 www.quick-step.be

Montageklare ramen en deuren op uw werf geleverd binnen 4 weken.

Bel ons voor de voorwaarden: 09/326 92 00 Ontdek ons assortiment op www.fentris.be.

Snel. Betrouwbaar. Welkom op onze Batibouw stand 4-300!

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

43

Beursnieuws

fensterbau/frontale en HOLZ-HANDWERK 2010: dubbel evenement van formaat in Nürnberg Op www.frontale.de en www.holz-handwerk.de vindt u steeds alle informatie links naar de Online-Service ASK. Op dit platform kunt u voor, tijdens en na de beurs een overzicht vinden Het vakbeurzenduo fensterbau/frontale en HOLZ-HANDWERK dat tweejaarlijks op

waar. Ondanks de economische crisis is de vraag naar expositieruimtes op beide vak-

het beursterrein van Nürnberg plaatsvindt, wordt van 24 t.e.m. 27 maart 2010 opnieuw de hotspot voor alles wat rond ramen, deuren, gevels en ambachtelijke

beurzen verrassend groot. De bezoekers die in maart 2010 naar Nürnberg zullen komen, mogen zich dus weerom verheugen op een uitgebreid

houtbewerking en verwerking draait.

vakaanbod met veel nieuwigheden en innovaties.

Het belooft opnieuw een evenement van

van alle exposanten en hun producten.

formaat te worden, in tweevoud welis-

DOMOTEX ASIA / CHINAFLOOR - SHANGHAI: van 23 tot 25 maart 2010 Sinds haar oprichting in 1999 heeft de zusterbeurs van DOMOTEX Hannover een enorme evolutie gekend en heeft het zich geprofileerd als de grootste internationale beurs in Azië voor vloerbekledingen en totaaloplossingen en de tweede grootste beurs van de wereld. Naast de internationale aanwezigheid, draait de beurs haar focus op de lokale producenten. De standhouders staan verspreid over acht hallen

Gedurende de drie beursdagen, verwelkomen de organisatoren een totaal van 36.986 professionele bezoekers uit China en het buitenland.

met een totale bruto oppervlakte van 89.125 vierkante meter. 909 bedrijven uit 38 landen showen hun nieuwste producten en oplossingen voor vloeren.

Openingsuren: van 9u tot 18u. Inkomprijs: dagticket € 22 – seizoensticket € 39 – studenten € 15 www.domotexasiachinafloor.com

Europarket 2010: Kortrijk Xpo plaats van afspraak van 25 t/m 27 april ! Traditiegetrouw blijft Europarket ook in 2010 een drie dagen durende beurs in de hallen 1, 2 en 4. De dagen van afspraak worden zondag 25, maandag 26 en dinsdag 27 april 2010. De beurs zal open zijn geopend zijn van 9 tot 18 uur. De organisatie mikt nadrukkelijk op de plaatsers en de internationale aankopers.

meer dan welkom voelen in Kortrijk!

EURO PARKET 2010 25 | 26 | 27 APRIL B

Informatieverstrekking, internationale randactiviteiten en nieuwe producten en trends blijven de hoofdrol spelen op een beurs waar zaken gedaan worden op mensenmaat. Kortom: het presenteren van noviteiten in een aangename sfeer, op een totaal andere manier dan bij de ‘grotere internationale broers’. Europarket is sinds jaar en dag dé plaats van afspraak voor de plaatser. Uiteraard blijven zij een hoofdrol spelen, zij helpen

44

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Randactiviteiten in de hoofdrol

www.europarket.com immers het succes van Europarket bepalen. De organisatie zet het belang van de plaatser in 2010 nog nadrukkelijker in de verf, zowel in de wandelgangen als op de beursvloer zelf. Het sleutelwoord hierbij wordt convivialiteit: de vakman moet zich

En verder? Tijdens de voorbije editie werd de kaart getrokken van meer branchegerichte randactiviteiten. Dit bleek een schot in de roos, waardoor besloten werd om verder te bouwen op initiatieven als het Adviesplein, de Internationale parketlegdemonstraties, seminars en de Award voor de ‘Mooiste stand’. De vereniging Dé Parketplaatsers zal prominent aanwezig zijn op het Adviesplein, ook staat een technisch seminarie op het programma. En, last but not least, is er de uitreiking van de Innovation Awards. www.europarket.com

8ZSURIHVVLRQHOHSDUWQHUYRRUERXZHQLQGXVWULH

Bouwbeslag - Gereedschappen - Bevestigingen - Veiligheidsartikelen %H]RHNRQ]HZHEVLWHVYRRUPHHULQIR RYHURQ]HYHVWLJLQJHQ

9LHUOLQGHQ‡%+HXOH 7‡) ZZZOHFRWEH

Avenue Henri Zaman 16 • 1480 Saintes • Tel.: 02/390 99 91 • [email protected] • www.lismont.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

45

Technische infofiche machines

DEZE VRAGEN WERDEN SAMENGESTELD DOOR EEN COMMISSIE VAN SCHRIJNWERKERS VAN DE CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE L SCHRIJNWERKERS.

Hydraulische Ramenpers S+S type Bavaria

1.

Maximale persbreedte ..................................................................................... 5000 mm (andere breedtes 3000-3500-4000-4500)

2.

Maximale pershoogte .......................................................................................................... 2600 mm (andere hoogtes 2000-2300)

3.

Positionering horizontale cilinders ............................................................................................................ Manueel in 50 mm raster.

4.

Slaglengte horizontale cilinders ..............................................................................................................................................80 mm

5.

Positionering verticale cilinders ..........................................................................................Hydr. cilinder met slaglengte 1200 mm.

6.

Persen van drevelverbinding? ........................................................................................................................................................ Ja

7.

Persen van pen/gatverbinding? ..................................................................................................................................................... Ja

8.

Persen van kleine ramen? .............................................................................................................................................................. Ja

9.

Persen van schuine ramen? ........................................................................................................................................................... Ja

10.

Persen van kader voordeur? .......................................................................................................................................................... Ja

11.

Inrichting voor persen van ramen met max. dikte van 120 mm? ................................................................................................... Ja

12.

Zijn er afsluitbare cilinders?............................................................................................................................................................ Ja

13.

Is een hydraulische inrichting 0-120 bar aanwezig? ...................................................................................................................... Ja

14.

Konterprofielen voor al aan de buitenzijde gefreesde stukken? .................................................................................................... Ja

15.

Beschikt de machine over een motorische breedteverstelling?..................................................................................................... Ja

16.

Is de machine bij te kleine poorten demonteerbaar? ..................................................................................................................... Ja

17.

De machine beschikt over een sturing met apart circuit voor de verticale en de horizontale cilinders.

Voor meer informatie: SMI nv Donkerstraat 23 B-1750-GAASBEEK T : +32-(0)2/466.38.39 F : +32-(0)2/466.04.04 E-mail: [email protected] www.smi.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

47

Technische infofiche machines

Wat is de maximale werkbreedte? ........................................................................................................... 3.300 / 4.300 / 5.300 mm

2.

Wat is de maximale werkhoogte? ........................................................................................................................................125 mm

3.

Is zagen mogelijk? ......................................................................................................................................................................... Ja

4.

Is de machine voorzien van een booreenheid? ...................................................................................................... Ja, 14/21 assen.

5.

Hoe is de werktafel uitgerust? ............................................................................................................................. 6 / 8 / 10 consoles

6.

Welk assenstelsel is voorzien? .............................................................................. X/Y/Z/C/A, 3-,4- of 5-assig werkende machine.

7.

Welke opspanningsmogelijkheid is aanwezig? ................................................................................................. Vacuüm zuigplaten.

8.

Is er een automatische gereedschapswisselaar? ............................................................................Ja, 18-voudig, meerijdend in X.

9.

Wat is de maximale motorsterkte (in Kw)? ............................................................................................................... 7,5 kW / 16 kW

10.

Welk soort besturingssysteem is er aanwezig? ................................................................................................................. IMAWOP

11.

Heeft de machine een automatische smering? ............................................................................................................................. Ja

12.

Is een degelijk onderhoudsschema bij de machine gevoegd? ..................................................................................................... Ja

13.

Is er een degelijke Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig? ............................................................................................ Ja

14.

Wat zijn de specifieke veiligheidsvoorzieningen van deze machine? ................................................... Veiligheidsmat en hekwerk.

15.

Zijn er specifieke opleidingsvoorzieningen nodig voor de bediening van deze machine? ......................... Ja, besturingssoftware.

16.

Zo ja, waar worden deze gegeven? In het bedrijf zelf of bij de fabrikant? ..............Naar keuze, standaard bij de klant bij levering.

17.

Wat is de kostprijs van deze machine? ....................................................................................................................Vanaf 90.000 €.

18.

Is er een degelijk afzuigsysteem aanwezig? ................................................................................................................................. Ja

✁

1.

DEZE VRAGEN WERDEN SAMENGESTELD DOOR EEN COMMISSIE VAN SCHRIJNWERKERS VAN DE CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS.

IMA BIMA 300 CNC-gestuurde 4-as frees- en boormachine

Meer info: Halwema nv Bisschoppenhoflaan 547 2100 DEURNE Tel.: 03-325.37.00 Fax: 03-325.59.22 E-mail : [email protected] www.halwema.be

48

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

KBO>C8!YZbZZhibdY^ZjoZ \ZkZa"ZcYV`WZ`aZY^c\kVckVcYVV\

KBO>C8 eV`i j^i bZi ZZc debZg`Za^_`Z

KBO>C8dkZgaVee^c\heVcZaZc!ZZc`Vci"Zc"`aVVg

IZX]c^hX]Z^c[dZcdeaZ^Y^c\Zc

XdaaZXi^Z o^c`Zc \ZkZa" Zc YV`WZ`aZY^c\"

hnhiZZb kddgo^Zc kVc VaaZ idZWZ]dgZc! lZ\Zc

DkZgij^\ joZa[ kVc YZ kZgaZ^YZa^_`Z `lVa^iZ^iZc

hnhiZbZc#9ZbViZg^VaZcZcYZdcilZgeZc

W^_kddgWZZaY¥-`\$b#

kVc KBO>C8# Kddg bZZg iZX]c^hX]Z ^c[d! deaZ^"

o^_c od \ZkVg^ZZgY YVi oZ Za`Z ldc^c\ YZ

Y^c\Zc!½/ Hnak^Z 7ZgcdaZi! iZa# %' ,&' *' &(

idZih \ZkZc lVVg YZ WZldcZg o^X] \dZY

9jjgoVbZ`lVa^iZ^iZc

d[Z"bV^ahnak^Z#WZgcdaZi5jb^XdgZ#Xdb

W^_kdZai#C^ZjlWdjld[gZcdkVi^Z!`aVhh^Z`

O^c` ^h ZZc YjjgoVVb bViZg^VVa bZi ZZc j^i"

lll#kbo^cX#WZ

ZaZ\Vci d[ Z^\Zci^_Yh higV`# KBO>C8 eVhi

odcYZga^_`ZaZkZchYjjg#9Vc`o^_]ZidcYZg]djYh"

o^X]VVcZa`ZhbVV`VVc#
kg^ZcYZa^_`Z`VgV`iZgZcYZbdhdc\ZkdZa^\]Z^Y

o^c`Y‚WdjligZcYkVc'%&%^h

Wa^_[i ZZc KBO>C8 \ZkZa d[ YV` i^_Yaddh bdd^# O^c` ^h WdkZcY^Zc dc\ZkdZa^\ kddg jk"higVaZc#

EVhiW^_Za`ZWdjlhi^_a

=ZiWZhX]ZgbiYZldc^c\dd`iZ\ZcgZ\ZcZc

KBO>C8 egdYjXiZc XgZ…gZc ZZc Zhi]Zi^hX]Z

l^cY! Zc ^h iZ XdbW^cZgZc bZi Za`Z ^hdaVi^Z"

bZZglVVgYZ!debVVi\ZhcZYZckVcYZldc^c\#

Y^`iZ! o dlZa W^_ gZcdkVi^Z Vah c^ZjlWdjl# 9Vi

C^ZjlWdjl d[ gZcdkVi^Z! YZ o^c`Zc WZ`aZY^c\

heVVgi VakVhi ]ZZa lVi ZcZg\^Z! odlZa ^c YZ

aVVi o^X] ZZckdjY^\ Zc XgZVi^Z[ kZglZg`Zc!

odbZgVah^cYZl^ciZg#Od\VgVcYZZgiKBO>C8

7ZcijbZZbZiY‚WdjligZcY

eadd^io^X]ZaZ\VcicVVgZa`ZWdjlhi^_aZc^h

_VgZcaVc\dcWZodg\YlddceaZo^Zg#

kVc'%&%4 KBO>C8 aVcXZZgi de 7Vi^Wdjl ZZc cVi^d"

kZg`g^_\WVVg^cZZclVV^ZgVVci^ciZcZchi^_aZc# Dd`^cXdbW^cVi^ZbZiVcYZgZWdjlbViZg^VaZc

&%%_VVg!&%%gZXnXaZZgWVVg

cVaZ egdbdi^ZXVbeV\cZ Y^Z o^c` Vah ]‚i

WZodg\iKBO>C8Za`egd_ZXiZZcdekVaaZcYZ[[ZXi#

:c! aVhi Wji cdi aZVhi! o^c` ^h \dZY kddg ]Zi

WdjlbViZg^VVakVckVcYVV\^cYZhedia^\]ih

OdeVhhZcYZKBO>C8dkZgaVee^c\heVcZaZceZg"

b^a^Zj#=ZibViZg^VVa]ZZ[ic^ZiVaaZZcZZcaVc\Z

oZi#:cj`jciZgW^_o^_cCVVhiYZc^ZjlhiZ

[ZXiW^_d#b#]djih`ZaZiWdjl#

aZkZchYjjgidi&%%_VVg!bVVg^hdd`idi&%%

KBO>C8 XdaaZXi^Zh! dciYZ`i j ]dZ j bZi

gZXnXaZZgWVVg# >c :jgdeV ldgYi cj Va .% kVc

KBO>C8cd\WZiZgkddgYZYV\`dbi#

:ZckdjY^\iZkZglZg`Zc

]Zi ÈdjYÉ o^c` \ZgZXnXaZZgY Zc ]Zg\ZWgj^`i ^c

6[hegVV`deYZKBO>C8hiVcYcg#*&'&^c

CVVhi ZZc bdY^ZjoZ j^ihigVa^c\! W^ZYi KBO>C8

iVag^_`ZVcYZgZidZeVhh^c\Zc#9^ZZXdad\^hX]Z

EVaZ^h*de7Vi^Wdjl

cd\ ZZc ]ZZa egV`i^hX] kddgYZZa# 9Z eVcZaZc

bZZglVVgYZ^hjc^Z`Zc]ZaeiYZ^beVXikVcYZ

o^_cj^iZghiYjcZc]ZWWZcZZca^X]i\Zl^X]i#

Wdjlde]Zib^a^ZjiZWZeZg`Zc

OZ o^_c Yjh oZZg \ZbV``Za^_` iZ kZglZg`Zc# 9Z

EH

EB

TO

EN

K

UR

AA T, K

BE

E

TI

UR

S

VO

OR

PA R

KE

T, L

AM

IN

10

OR

EN

|6

°E

DI

EU PA R RK O ET

20

VAKBEURS VAN DE BOVENSTE PLANK!

AT I

ON

AL

E

VA K

Op Europarket staan informatieverstrekking, internationale branchegerichte randactiviteiten en aandacht voor nieuwe producten en trends centraal.

TE

RN

RESERVEER VANDAAG NOG UW STANDPLAATS!

IN

Meer info: contacteer Lot Decoene of Piet Vanmarcke op +32 56 24 11 11 of mail naar [email protected]

25 | 26 | 27 APRIL 2010 WWW.EUROPARKET.COM

50

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Technische infofiche machines

DEZE VRAGEN WERDEN SAMENGESTELD DOOR EEN COMMISSIE VAN SCHRIJNWERKERS VAN DE CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS.

CNC gestuurde kantenaanlijmmachine Holz-Her Type Arcus 1334-1, 1334-3

1. 2. 3. 4.

Max. kantdikte voor rollenmateriaal. ............................................................................................................................ 0,4 tot 3 mm Max. kantdikte voor kantenstroken. ............................................................................................................................. 0,4 tot 8 mm Wat is de min. en max. werkstukdikte? ............................................................................. Van 6 tot 60 mm, optioneel tot 100 mm. Welk lijmopbrengsysteem is er op de machine gemonteerd? .............. Een gepatenteerd Multi-lijmsysteem voor lijmpatronen en .......................................................................................................................................... granulaten, standaard ook PU-verlijming. 5. Hoelang bedraagt de opwarmtijd van de lijmeenheid? ............................................................................ Max. 3 min. bij koudstart. 6. Met welke aggregaten is de machine standaard bestukt? CNC programmasturing voor automatisch instellen en omstellen................................................................................................. Ja Sproei-inrichting aan machine inloop .............................................................................................................................. Optioneel Voorfreesaggregaat ...................................................................................................................................................................... Ja Volautomatisch kantenmagazijn voor rollen en stroken ................................................................................................................. Ja Multilijmopbrengsysteem ............................................................................................................................................................. Ja Pneumatische drukzone .............................................................................................................................................................. Ja 2 hoogfrequent kapzagen ............................................................................................................................................................. Ja Multifunctiefreesaggregaat met 6 CNC gestuurde instel-assen ................................................................................................... Ja Hoekenafrondaggregaat................................................................................................................................................................. Ja Schraapaggregaat ......................................................................................................................................................................... Ja Vlakschraapaggregaat ................................................................................................................................................................... Ja Sproei-inrichting aan machine uitloop .............................................................................................................................. Optioneel Poetsaggregaat ................................................................................................................................................................. Optioneel 7. Welke bewerkingsmogelijkheden zijn er op deze machine? .....Afwerken van alle gangbare kantensoorten (recht, schuin, radius), ....................................................................................................................................................... afwerken en opronden van MDF. 8. Welk soort besturingssysteem is er aanwezig? ................ Power PC met 8,4” beeldscherm en 80 programma’s of optioneel 15” ...................................................................................................................................................................... touchscreen power PC. 9. Is het mogelijk om deze machine uit te rusten met een automatisch terugloopsysteem? ....................... Ja, een standaard riemen ......................................................................................................... terugvoersysteem of vacuümmanipulator met draaibeweging. 10. Heeft de machine een automatische smering? ..................................... Optioneel automatische smering voor de transportketting. 11. Heeft deze machine een luchtkussen-inlooptafel? ...................................................................................................... Ja, optioneel. 12. Zijn er specifieke opleidingsvoorzieningen nodig voor de bediening van deze machine? ................. Standaard 2 dagen opleiding ........................................................................................................................ bij de klant door gespecialiseerd opleidingscentrum. 13. Wat is de kostprijs van deze machine? ................................................................................................................................ Basismachine Arcus 1334-1 vanaf 48.300,00 €. ................................................................................................................................ Basismachine Arcus 1334-3 vanaf 59.900,00 €. 14. Wat zijn de afmetingen van de machine? Afmetingen Arcus 1334-1 en 1334-3: L = 5195 mmB = standaard 1485 mm, max. 2233 mm (met uittrekbare werkstukondersteuning) Philips Constant Begijnhofstraat 47 2870 Puurs Tel.: 03-897.97.97 Fax: 03-889.89.78 E-mail : [email protected] www.philipsconstant.be FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

51

Technische infofiche machines

2. 3.

4.

5.

6. 7.

8.

Vlakschaaf Lengte en breedte van de tafel? ............................................................................................................................350mmx2000mm Is er een klinkbare langsgeleider? ................................................................................................................................................. Ja Diameter van de schaafas? ................................................................................................................................................. D70 mm Vandikteschaaf ...............................................................................Maximale dikte / breedte? Breedte 350 mm / Hoogte 250 mm. Zaagtafel Maximale diameter / snelheid? ......................................................................................................................................... D300 mm Diameter en snelheid voorsnijder? .................................................................................................................. D100 mm 8000t/min. Maximale zaaghoogte? .................................................................................................................. Bij 90° 100mm / Bij 45° 70 mm. Maximale zaaglengte van de rolwagen? ............................................................................................................................2500 mm Frees – topie Diameter van de as en lengte? ..........................................................................................................D30mm, D40 mm of D50 mm. Toerental in minuten? .......................................................................................................................... 2900/4000/6000/7500 t/min. Is de freesas schuin verstelbaar? ............................................................................................................................................. Neen Boren Voorzien van boorkop westcott? ................................................................................................................................................... Ja Afmetingen van de tafel? .................................................................................................................................... 210 mm x 430 mm. Motoren Maximale motorsterkte? ....................................................................................................................................................3 x 5,5 Pk Veiligheid Specifieke veiligheidsvoorzieningen van deze machine? CE gekeurd. Is er een degelijke Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig? ............................................................................................ Ja Is er een degelijk onderhoudsschema bij de machine gevoegd? ................................................................................................. Ja Kostprijs Wat is de kostprijs van deze versie? .............................................................................................................. Ongeveer 5.500,00 €.

Meer info: DETA Group Onledegoedstraat 79 Industirezone Beveren Noord 8800 Roeselare Tel 051 69 19 00 Fax 051 69 19 09 [email protected] www.detagroup.be

52

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

✁

1.

DEZE VRAGEN WERDEN SAMENGESTELD DOOR EEN COMMISSIE VAN SCHRIJNWERKERS VAN DE CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS.

Combinatiemachine Robland NLX310

Professioneel bestek on-line

Schrijf u in en maak zelf een bestek voor uw klanten. Profiteer van de beste kwaliteit en de beste prijzen. Binnen de 5 minuten.

DETA GROUP | Onledegoedstraat 79 | | Industriezone Beveren Noord | | B- 8800 Roeselare | | T. +32 (0)51 69 19 00 |

Het zou zonde zijn niet te vergelijken.

| F. +32 (0)51 69 19 09 | | [email protected] |

Bezoek onze volledig vernieuwde website: www.detagroup.be

Passie voor vakmanschap, dat verzekeren wij.

www.ramen-online.be

Kies Federale Verzekering, de specialist van de bouwsector. Federale Verzekering, opgericht door bouwondernemers, beschermt al vele jaren alle vakmensen van de bouwsector tegen de risico’s van hun activiteiten. Ons eigen netwerk van adviseurs en kantoorhouders staat u rechtstreeks bij met raad en daad. Wij bieden u:

t

kwalitatieve dekkingen: wij zijn de enige verzekeraar die specifieke garanties geeft in onze verzekeringen Burgerlijke Aansprakelijkheid Bouwwerken en Alle Risico’s Bouwplaats;

t t

een gratis preventiedienst; voordelige tarieven en exclusieve voorwaarden.

Wij hebben geen externe aandeelhouders en kunnen dus al onze tijd en middelen aan onze klanten voorbehouden. Bovendien delen wij onze winst met hen!

Meer info:

www.federale.be Om de adviseur uit uw streek te ontmoeten:

De verzekeraar die alles met u deelt, zelfs zijn winst

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

53

Splinterinfo

Meer nieuws uit de sector kan je lezen op www.vlaamseschrijnwerkers.be

Deta Group verhuist naar nieuwe locatie

en continu werkend bewerkingscenter geconfigureerd voor de bewerking van deu-

Een baanbrekend gipsrecyclageproject

ren. Omschakeling naar bv. deuromkastingen of binnenkasten gebeurt eenvoudig en snel. Bij de OTT kantenverlijmers werd de 2-assengestuurde postform-unit met grote doorloopsnelheid opgemerkt naast de diverse toepassingsmogelijkheden van het COMBIMETLT lijmsysteem. Dit laat toe

In ons vorige nummer hebben we u reeds bericht over het onderbrengen van de Deta Group op een nieuwe locatie. Sinds 1 januari 2010 is het bedrijf voortaan gevestigd in de Onledegoedstraat 79, Industriezone Beveren Noord, te Roeselare.

zowel smeltlijm als diverse PUR-lijmtanks te gebruiken op één machine. Daarmee bevestigt OTT zijn voorlopersrol in de gebruiksvriendelijke verwerking van PUR lijmen. DB&S-machines – Houthulst - 051-70 54 66 - www.db&s-machines.be

Vanaf 01/01/2010: Deta Group – Roeselare 056-42 75 55 – www.detagroup.be

Splintervrij afkorten met Weinig

DB&S trekt resoluut de kaart van de industriële machines

de verdere ontwikkeling van de OptiCut duwerzaag-serie op het verkrijgen van een splintervrije zaagsnede. Het unieke hierbij is, dat het bovenliggende zaagaggregaat aangevuld werd met een onderliggende voorritser. Met deze machine wordt het bijvoorbeeld mogelijk zonder versplinterringen af te korten. SMI-Roekens – Gaasbeek - 02-466 38 39 www.smi.be

Op de stand waren meerdere HOLZTECH INDUSTRIAL CNC bewerkingscenters te zien. In primeur werd de nieuwe EVO voorgesteld . Deze compleet uitgeruste machine beschikt steeds over een ruime boorkop met geïntegreerde zaag, zware freesmotor

De firma Weinig en haar dochteronderneming Dimter concentreren zich bij

Hoogwaardige elastische lijmen op basis van SMP

voor een aantrekkelijke prijs. De Evolution werd uitgevoerd met een effectief werkbereik van 3200 x 1600mm, een in hoek verstelbare horizontale motor, C-as op de freesmotor en meegaande carrouselwissel voor 15 gereedschappen. Centraal op de stand stond een vol-automatische CNC productiecel. Daarvoor werd een verlengde Evolution uitgerust met onder andere automatisch verplaatsbare balken en cups, en gekoppeld aan een meerassige robot. De identificatie, belading, bewerking, ontlading en afstapeling van de werkstukken gebeurt volledig automatisch. Voor de beurs werd dit autonoom

54

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

heid voor gipsafval opgericht. Op die manier wil de Belgisch Luxemburgse Gips Vereniging (BLGV) tegemoet komen aan de Europese richtlijnen om minstens 70 % van alle productie, bouw- en sloopafval om te zetten in bruikbare grondstof. Het recyclagecentrum in Kallo recycleert gipsafval tot nieuwe gipsplaten. Proactief anticiperen Bouwafval wordt meestal gestort en slechts een klein deel kan behandeld worden in verbrandingsovens. Een beperkt deel van het bouwafval wordt al herwerkt tot secundaire grondstof voor nieuwe bouwmaterialen of gebruikt als funderingsmateriaal voor de aanleg van wegen. Aankomende Europese regelgeving zal de industrie echter verplichten om afval maximaal te recycleren tot herbruikbare primaire of secundaire grondstof. Cirkel rond Dankzij recyclage besparen we kostbare grondstoffen en garanderen we de beschikbaarheid van gips voor de toekomstige generaties. De werven waar gips in al zijn

en carrousel-gereedschapswissel nabij de freesmotor. Het werkbereik van 3200 x 1300mm heeft een dubbele rij aanslagen waardoor in 4 werkzones kan gewerkt worden. De brede standaarduitvoering maakt een brede waaier van bewerkingen in massief- en plaatmateriaal mogelijk

Knauf heeft samen met vijf andere gipsproducenten een nieuwe recyclageeen-

Als producent van hoogwaardige lijmen introduceert Frencken onder de naam ELASTODUR® een reeks elastische lijmen gebaseerd op SMP (Silyl Modified Poly-

toepassingen wordt gebruikt, vormen zo een toonbeeld voor de hele bouwsector. De gipsindustrie sluit daarmee de levenscyclus van gips als grondstof, bouwmateriaal en opnieuw grondstof. Daarmee is het de eerste industrie in de bouwwereld die de cirkel rond maakt.

mers). De elastische lijmen hebben een aantal voordelen ten opzichte van de be-

Meer info op 03-575 91 80 of via [email protected]

staande lijmen gebaseerd op MS Polymer®, siliconen en polyurethanen. Als specialist in de polyurethaanchemie is Frencken er in geslaagd de zeer goede mechanische ei-

Preciezere instelling van vlakas en kantschaaf

genschappen, eigen aan PU’s, in te passen in onze Elastodur® lijmen. Dit resulteert in hoge sterkte in combinatie met hoge elasticiteit. Frencken BV – Weert (Nederland) - +31 (0)495 583 506 - www.frenckenweert.com

Een van de basisvereisten voor perfect schaafwerk is de precieze instelling van de vlakas en de kantschaaf. Tot op heden gebruikt men hiervoor een mechanische instelstaaf. Om de instelprecisie nu te verhogen, ontwikkelde de firma Weinig een elektronische instelstaaf. De instelling gebeurt nu optisch; een duidelijke LED

KWALITEIT. VERTROUWEN. ZEKERHEID.

een gigantisch assortiment ? high tech oplossingen ? ook voor project en industrie ? E@sy Link webshop ? toegewijde support ? vakkennis? snelle levering? technische documentatie?

Batibouw Brussel 25.02. – 07.03.2010 hal 4 - stand 4320

VEKA kwaliteit heeft veel facetten: klasse A-profielen (conform RAL en EN 12608), unieke veelzijdigheid en leveringsprestatie en een enorme keur aan kleuren, gegarandeerde recycling, uitgebreide productie-ondersteuning en samenwerking als echte partners.

VEKA AG · c/o Patrick Absil · Au Long Pré 132 · B-4053 Embourg Tel. 043 660166 · Fax 043 661999 · Email [email protected] www.veka.be · Ein Unternehmen der Laumann Gruppe

X X XIBGFMFDPN
t

UFM 0 0 3 2 (0) 52 4 5.01.14

Splinterinfo

Meer nieuws uit de sector kan je lezen op www.vlaamseschrijnwerkers.be

tekeningen met maatvoering en productielijsten. CNC-machines worden rechtstreeks aangestuurd vanuit Vertex BD. Vraag een demo +32 89 70 33 64 of kijk op www.cadserviceburo.be

FlexiRip wordt nog betrouwbaarder

consltancy-avond. Vanaf 16 uur kan U er terecht voor advies op gebied van CADCAM-programma’s en moderne productiemethodes. Dat laatste wordt geadviseerd via videobeelden en hallen-layouts van bestaande moderne firma’s over de hele wereld. Om 19 uur start een symposium met 4 interessante thema’s : - Fotorealistisch presentatieprogramma van Compusoft : Winner met Nino Brodelet als gastspreker. - Nieuwe evoluties bij Ardis + link van bovenvermeld Winnerprogramma met de elementenberekening van Ardis door

toont u de juiste instelling. Instellen wordt zo preciezer en gebruiksvriendelijker. SMI-Roekens – Gaasbeek - 02-466 38 39 www.smi.be

Knauf lanceert verlaagd plafond Rf 60’ Tijdens het werken met een langszaag kunnen smalle, dunne zaagresten al wel

Het gamma brandwerende oplossingen van Knauf breidt uit met het nieuw brandwerend plafond Rf 60’. Dit verlaagd en bepleisterd plafond heeft een brandweerstand van 66 minuten en is conform de Europese norm EN 1364-2. Het brandwerend plafond heeft zijn efficientie bewezen in een brandtest die werd uitgevoerd door de Universiteit van Gent. Rf 60’ is inzetbaar in omgevingen waar een verhoogde beveiliging van individuen en goederen nodig is, zoals in winkels, restaurants, administratieve gebouwen en publieke ruimten.

(Waterven 12 te Kortrijk) de jaarlijkse

eens in het zaagspoor terecht komen en in sommige gevallen zelfs leiden tot storingen. Om aan dit probleem te verhelpen, ontwikkelde de firma Weinig voor haar langszaag -de Raimann FlexiRipeen gepatenteerde oplossing. Die bestaat er in dat het zaagspoor tijdens het zagen automatisch wordt afgesloten. Zo wordt de machine nog betrouwbaarder en is er bovendien minder reinigingswerk en een grote tijdsbesparing. SMI-Roekens – Gaasbeek - 02-466 38 39 www.smi.be

Arnoud De Lille - PRIMEUR : Kanten aanbrengen zonder lijm: Lasertec op de Homag KAL330. Wat zijn de voordelen? Door Nico Van Colen. Ook een Live demo op de lasermachine. - Ergonomie : V&T toont in een live demo hoe Uw bedieners ergonomisch kunnen werken. Om 21u00 wordt de avond afgesloten met een receptie. Inschrijven kan via de website van Vens & Thiers : www.vens-thiers.be

Snel en minder instelwerk dankzij de Bavaria

Punten pakken met Isover met vademecum voor luchtdicht bouwen

Knauf Insulation – Engis - 04-273 83 11 – www.knaufinsulation.be

Vertex BD bij Group Machiels SMI-Roekens, agent voor de Duitse raam-

In een speciaal daartoe ontworpen nieuwe brochure neemt Isover de luchtdichtheid van zowel de bouwdelen zelf als de Ondanks de economische crisis durven bedrijven investeren. Zo ook Machiels Building Solutions. Zij bouwen op dit ogenblik een CO2-neutrale hal voor de productie van energiezuinige woningen. Voor de uitwerking van deze elementen hebben ze gekozen voor het 3D tekenprogramma Vertex BD, dat gebaseerd is op een onderliggende database, wat extra mogelijkheden toelaat. Na het uitwerken van je architectuurmodel krijg je 2D

56

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

onderlinge aansluitingen onder de loep, alsook de toebehoren, tips & tricks om het energieverlies een halt toe te roepen. Het zogenaamde Vario-gamma heeft een oplossing voor vrijwel elk scenario waarbij lucht kan ontsnappen. Saint-Gobain Construction - Afdeling Isover – Kallo - 03 360 23 50 – www.isover.be

Consultancy-avond bij Vens –en Thiers op donderdag 11 maart Op 11 maart is er ten huize Vens& Thiers

persspecialist S+S, biedt een ruim assortiment kwalitatieve manuele en automatische raampersen in alle afmetingen en prijsklassen. Zo ontwikkelde S+S, voor het persen van ramen waarvan de hoogte zeer vaak wisselt, de raampers ‘Bavaria’. Op eerste zicht lijkt de Bavaria een klassieke, snel instelbare raampers. Bijzonder echter is de slaglengte van de verticale hydraulische cilinders. Deze bedraagt maximaal 1.200 mm. Dit houdt in dat de raamhoogte tot 1.200 mm mag verschillen van raam tot raam, zonder dat er ook maar iets aan de instelling moet worden gewijzigd. Zo kan er werktijd worden bespaard en sneller worden geproduceerd. Verder is de Bavaria, met een drukkracht per cilinder

'HSURIHVVLRQHOHSDUWQHUYRRUVFKULMQZHUNHUV

&RUQHU%HDGSURILHO

0HWDO(GJHSURILHO

'URRJERXZERRJKRHNSURILHO

:LOPDULVDOPHHUGDQMDDUIDEULNDQWYDQKRRJZDDUGLJHVWXNDGRRUVSURILHOHQHQEHQRGLJGKHGHQ'DDUQDDVW YHUGHHOW:LOPDURRNHHQDVVRUWLPHQWJODVZHHIVHOHQWDSHV]RZHOYRRUELQQHQDOVEXLWHQJHEUXLN $O RQ]H SURGXFWHQ ]LMQ YDQ GH EHVWH NZDOLWHLW HQ RQWZLNNHOG YRRU DOOH PRJHOLMNH RPVWDQGLJKHGHQ :H]RUJHQ]HOIYRRUKHWWUDQVSRUW]RGDWZHXZEHVWHOOLQJVWHHGVIOH[LEHONXQQHQOHYHUHQ :HQVWXPHHULQIRUPDWLHRYHUSULM]HQHQYHUGHOLQJYDQRQ]HSURGXFWHQ"$DU]HOQLHWRPRQVWHFRQWDFWHUHQ

'URRJERXZKRHNSURILHO

9UDDJRQ]HFDWDORRJ RRJ DDQHQRQWGHNRQVV YROOHGLJDDQERGRS RS RS ZZZZLOPDUEHRIYLD YLD LQIR#ZLOPDUEH

:LOPDUEYED‡.DONHQVWUDDW‡%XJJHQKRXW‡%HOJLXP 7HO ‡)D[ ‡LQIR#ZLOPDUEH‡ZZZZLOPDUEH

Wij nemen niets luchtig op

Nous ne prenons rien à la légère

FOLIEDESIGN – Lommel

t Industriële Stofafzuiging Dépoussiérage Industriel t Industriële Ventilatie Ventilation Industrielle t Plaatbewerking Tôlerie t Speciale constructies op maat Constructions spéciales sur mesure

Industrieweg Noord 1 141 - 3660 Opglabbeek Tel. 089/85.55.21
t Fax 089/85.42.2
t
E-mail: [email protected] t
www.limoco-industries.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

57

Splinterinfo

Meer nieuws uit de sector kan je lezen op www.vlaamseschrijnwerkers.be

van tweeduizend kilogram, ook geschikt voor zware secties. SMI-Roekens – Gaasbeek - 02-466 38 39 www.smi.be

De Ongevallenverzekering 24u op 24 van Federale Verzekering Een ongeval zit in een klein hoekje en kan ieder van ons overkomen. Niet iedereen is op dezelfde manier beschermd tegen de financiële gevolgen ervan. De verzekering 24u op 24 biedt u als zelfstandige een bescherming die ruimer is dan de wet heeft voorzien. Als zelfstandige weet u dat loon- en weddetrekkenden doorgaans beter vergoed worden dan zelfstandigen. Bij een ongeval op de werkvloer zal uw werknemer aanspraak maken op een forfaitaire tussenkomst van de arbeidsongevallenverzekering. Bij een ongeval van uw werknemer in de privésfeer zal deze eerst zijn gewaarborgd maandloon ontvangen en nadien terecht kunnen bij het ziekenfonds dat verder een forfaitaire tussenkomst zal verstrekken. U als zelfstandige zal daarentegen uw financiële bescherming overwegend zelf moeten organiseren. U krijgt immers pas vanaf de 31ste dag een vergoeding ingevolge de wettelijke uitkeringsverzekering (ziekenfonds). Bovendien bedraagt die vergoeding nauwelijks meer (en meestal minder!) dan het bestaansminimum. Het forfaitaire dagbedrag varieert naargelang het statuut. De Ongevallenverzekering 24u op 24 van Federale Verzekering biedt u een bescherming, aangepast aan uw statuut, tegen de financiële gevolgen van een ongeval. Federale Verzekering - 0800 14 200 www.federale.be

Outdoorwoodconcepts wordt exclusief verdeler van happax gereedschap

plaatsing van houten bekledingen, onder meer de befaamde Happax®Tool (waarmee men gemakkelijk en zonder schenden terrasplanken kan leggen en doen aansluiten). Het gereedschap van Happax is bedoeld voor zowel professionele als occasionele plaatsers. Het vereenvoudigt het aanleggen of plaatsen van houten terrassen, parketvloeren en gevelbekleding, zowel wat de weerstand van de materialen betreft als wat de esthetiek aangaat. Het helpt u bovendien de klus sneller te klaren. Voor meer informatie, kijk op www.outdoorwoodconcepts.be en www.happax.be

Nieuwe ontwikkeling Boere breedbandschuurmachines

van gereedschap en ijzerwaren voor de

58

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

ervaring in de bouwsector. Hij startte zijn carrière in 1991 bij het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf. Nadien was hij actief bij Gyproc Benelux en Strabag Benelux. Sinds 2004 werkte de 41-jarige Bert Geerinckx bij Rockwool International waar hij van 2007 tot eind 2009 de functie van Managing Director bekleedde bij Rockfon voor de Benelux, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. “Het is mijn ambitie om Reynaers Aluminium als toonaangevend en vooral klantgedreven merk in België en Luxemburg verder uit te bouwen met een focus op innovatie en de lancering van kwaliteitsoplossingen. Het is met deze profes-

Met een compleet aanbod van zonnesystemen is Reynaers innovatief koploper in duurzaam bouwen

Grote spaanafnamen (1 mm en meer) van verlijmde massieve panelen, vaak samen met een te hoge doorvoersnelheid, jagen het schuurbandverbruik van breedbandschuurmachines de hoogte in. Bovendien ontstaat er door deze slechte werkwijze vaak schuurbandbreuk. Die kan resulteren in onrendabele en te vermijden machinestilstand. Schuurbandbreuk kan ook beschadigingen aan uw machine veroorzaken. Speciaal om deze kosten te vermijden, ontwikkelde de firma Boere een oplossing. Optioneel kunnen de schuurmachines worden voorzien van een schaafas over de volle machinebreedte. Deze schaafas kalibreert de werkstukken zodat de achterliggende schuurband(en)

werktuigwissel; de messen zijn in- en uitschuif baar. SMI-Roekens – Gaasbeek - 02-466 38 39 www.smi.be

van houten planken voor buitenbekleding, een distributieovereenkomst voor België gesloten met Happax. Dat laatste bedrijf is actief als ontwerper en verdeler

Reynaers Aluminium op het vlak van maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen. Bert Geerinckx heeft een ruime

sionele ingesteldheid dat wij onze marktleidende positie ook in de toekomst nog zullen versterken”, aldus Bert Geerinckx.

in optimale omstandigheden werken. Er werd zelfs gedacht aan een vlotte

Om de goede kwaliteit van zijn producten te blijven garanderen, heeft Outdoor Wood Concepts, specialist in de productie

Deze aanpak kadert in het streven van

Bert Geerinckx is de nieuwe algemeen directeur Bert Geerinckx krijgt, als nieuw algemeen directeur, de opdracht om de sterke marktpositie van Reynaers Aluminium in België en Luxemburg te versterken, met aandacht voor kwaliteit, innovatie, duurzaamheid en design van de aluminium oplossingen.

Na de lancering van de CW 60 Solar zet Reynaers een nieuwe stap in de ontwikkeling van de duurzame bouwoplossingen met de integratie van de fotovoltaïsche (FV) panelen in een uitgebreid productenaanbod. Reynaers brengt vandaag een nieuw en gespecialiseerd productenaanbod op de markt, dat vooral opvalt door de integratie van fotovoltaïsche panelen in een brede waaier van producten. Tot de nieuwigheden behoren de RB10 Solar balustrades, de BS30 en de BS100 Solar zonweringen en de SR 40 fotovoltaïsche dakbedekking. In het Solar productenaanbod vinden architecten en fabrikanten multifunctionele bouwmaterialen die ook kunnen dienen als producten die elektriciteit opwekken met behulp van fotovoltaïsche panelen. Opvallend zijn onder meer de zonweringssystemen (stores) en architecturale sierelementen zoals balustrades. Daardoor kan Reynaers haar klanten laten kiezen tot één van de ruimste assortimenten van zonnesystemen in de sector. Reynaers Aluminium – Duffel – 015-30 85 00 - www.reynaers.com

Splinterinfo

WZhaV\kddg`Zj`Zc"Zc^ciZg^Zjg^cg^X]i^c\





^^^HK[LUZPVUIL

Profi-Persen

Fhe'Meha?dj[h_ehijWWjleeh[[dk_j][Xh[_ZWWdXeZ_d0 4bWZ[][b[_Z[hi[dfejiY^Whd_[h[d 4ZhWWZm[haioij[c[d[dk_jjh[ac[Y^Wd_ic[d 4a[ka[dbWZ[iefcWWj 4Wbb[][h[[ZiY^Wff[d[dl[hXhk_ai]e[Z[h[d

mmm$fheWjmeha$X[ KVcXVccZnickAZcYZaZYZ%*&$(&#&(#.+ 9ZC^ZjlZZeZg%*,$'%#)+#&- 9ZHiVaZc
Nieuwigheden V33 NEW 2010: Olie - Gevelhout en Houten Huizen V33 heeft een uniek product ontwikkeld: olie voor gevelhout. De olie op waterbasis van water biedt een niet-filmogene bescherming die diep in de vezels van het hout dringt. Het hout wordt dus beschermd dankzij de olieverzadiging van het hout. Het verzadigde hout is zo niet alleen beschermd tegen uv-stralen en alle weersinvloeden, maar ook gevoed. Een van de belangrijkste voordelen van de olie voor gevelhout is dat het natuurlijke uitzicht van het hout bewaard blijft: geen enkel spoor van behandeling of glans. Het hout behoudt zijn ruwe, matte uitzicht. De olie is heel gebruiksvriendelijk, want vloeibaar, en moet voor een maximale doeltreffendheid eenmaal per jaar worden aangebracht om het hout weer te verzadigen. NEW 2010: Houtlak – Deuren en Ramen De liefhebbers van houten schrijnwerk kunnen vanaf nu niet alleen hun hout beschermen, maar het ook een volledig nieuwe look geven dankzij 'Houtlak - Deuren en

Ramen' van V33. De houtlak is verkrijgbaar in 12 trendy ‘Ready Mix’ kleuren en geeft een zijdeglanzend eindresultaat. De lak geeft het hout niet alleen een nieuwe kleur, maar beschermt het ook tegen dagelijkse aanvallen van de zon, de regen, insecten, enz. De ‘Houtlak – Deuren en Ramen’ is op

9 6 , 2 , 5 :

Tel. (02) 466 38 39

www.smi.be

Minimaal warmteverlies De Pegasus® Energy Saving biedt het beste van twee werelden. Hij is dun en goed isolerend. Het warmteverlies ten opzichte van normale glastegels wordt dan ook met de helft verminderd. Voor bouwers en

waterbasis en respecteert de gezondheid van zijn gebruikers, aangezien er geen toxische dampen worden uitgestoten. www.V33.be

architecten gaat met de Pegasus® Energy Saving een nieuwe wereld open. Immers is de glastegel geschikt voor veeleisende toepassingen waarin thermische en akoestische isolatie een voorname rol spelen. De

Verhaert presenteert dunne superisolerende glastegels

doeltreffendheid van de Pegasus® Energy Saving, is het gevolg van een doordachte constructie. Beide tegelhelften zijn namelijk

Mooi en energiezuinig. Het is een moeilijke combinatie, maar bij Verhaert & Co, de Belgische specialist in glastegels en glaspanelen, schrikken ze er niet voor terug. Het bewijs? De nieuwe glastegel Pegasus® van Verhaert met innovatieve ENERGY SAVING-technologie van Seves Glassblock, heel dun en toch isolerend. Energiezuinig wonen zonder compromissen inzake vormgeving of formaat. Het blijft een opgave.

gescheiden door hoogrendementsglas, zodat de thermische brug onderbroken wordt. Iets wat bij normale glastegels niet het geval is. Ook nieuw is dat de kamers zijn opgevuld met argon, een edelgas dat zijn naam dankt aan het Griekse woord Argos, wat “lui” of “inactief”betekent. Door argon toe te voegen, zijn er binnen de tegel geen luchtstromingen (convectie) meer en wordt de warmtetransmissie drastisch ingeperkt. Verhaert & Co – Oelegem – 03-475 93 48 – www.verhaert.be

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

59

Splinterinfo

Meer nieuws uit de sector kan je lezen op www.vlaamseschrijnwerkers.be

Lecot Raedschelders concentreert zich verder op uitbreiding

Ook de paginaopmaak zorgt voor een duidelijke voorstelling van het product en is tegelijk een technische fiche. Per product

blijft mogelijk in alle situaties. Zowel de cassette als de klikgeleiders ogen naadloos en schroefloos en zorgen voor een tijdloos

vindt u er de karakteristieken en een foto of tekening met afmetingen.De e-catalogus van Lecot –Raedschelders wordt enorm

design. De cassette en het Helioscreen® glasvezeldoek zijn in meerdere kleuren beschikbaar zodat het systeem bij elk geveltype kan worden toegepast. AnemoScreen

veel geconsulteerd en er worden dagelijks tientallen technische fiches uit afgedrukt. Niettemin wordt de papieren versie nog

“De nieuwe holding Lecot – Raedschelders heeft besloten om zich de volgende vijf jaar volledig te concentreren op de verdere uitbreiding”, dat zei Rik Lecot in zijn toespraak op de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van de holding. De uitbreiding voor 2010 zal zich volledig concentreren op Wallonië. Ten eerste in Mons, waar zelf een nieuwbouw werd neer gezet en waar de vestiging in april opengaat. Vervolgens in Luik, waar een gebouw zal gehuurd worden en last but not least is er ook de toetreding van de firma Pelzer Tools uit Eupen tot de groep Lecot – Raedschelders. Naast de toelichting van de ambitieuze plannen voor de komende jaren werden ook de jaarlijkse leverancierstrofees uitgereikt. In de categorie bouwbeslag ging de trofee naar Louage Wisselinck, bij de gereedschappen was het Altrex die aan het langste eind trok. De prijs voor bevestigingsmiddelen en veiligheidskledij ging naar Resto Bouwspecialiteiten. Lecot-Raedschelders – Heule - 056/364.551 – www.lecot.be

Nieuwe catalogus Bouwbeslag 2010

steeds gewaardeerd voor gebruik op verplaatsing, in de werkplaats of om het even waar de e-versie niet consulteerbaar is.De catalogus kan in elke Lecot-Raedschelders

Bouwbeslag Lecot – Raedschelders is beschikbaar voor professionelen. Het boek bevat alle courante artikelen uit het gamma DEURBESLAG. Ondanks zijn groot volume is de catalogus heel gebruiksvriendelijk door zijn verschillende zoeksystemen. Nieuw in de catalogus

60

Stijgend succes Plato®HOUT van in Vlaanderen

Lecot-Raedschelders – Heule – 056/364.551 www.lecot.be

Het Plato®HOUT, ontwikkeld en geproduceerd in Nederland, kent een explosieve

AnemoScreen, de ultieme windvaste oplossing Helioscreen Projects, dat deel uitmaakt van Hunter Douglas Belgium, brengt een gloednieuw zonweringsysteem op de markt. AnemoScreen is de ultieme windvaste buitenzonwering dat een oplossing biedt voor zowel architect, plaatser als eindgebruiker. Uniek aan AnemoScreen is het gepatenteerde montageconcept en het inventieve klikgeleiding. De cassette, vierkant of afgerond, wordt frontaal gemonteerd op de zijgeleiders, geschikt in alle montagesituaties. De com-

zijn voor creatieve en eigenzinnige aanpak van menig architect. Zo kwam Eurabo reeds tot schitterende resultaten in nauwe samenwerking met betrokken partijen. Eurabo – Ronse – 055/23 76 75 – www.platowood.nl - www.eurabo.be

zijn gewoonweg geen doekspleten tussen

Opendeurdagen op nieuwe locatie Deta Group van 19-21 maart

het doek en de geleiding. Het gekende Helioscreen® glasvezeldoek heeft uitstekende warmte- en lichtwerende eigenschappen. Het licht wordt gefilterd en de doorkijk naar buiten wordt niet gehinderd. Bovendien kan AnemoScreen, voorzien van een borstelinlage uiteraard, insectwerend

Bouwbeslag is het gedeelte Elektrische vergrendelingen ( ca 200 pagina’s) met alle mogelijke producten van elektrische tegenplaten tot elektronische sloten en automatisaties van deuren en poorten.

de toegang tot het doek en mechanisme

■ FEBRUARI 2010

groei in Vlaanderen. Volgens Eurabo, importeur en verdeler van het Plato®HOUT met vestiging te Ronse, zijn de gerealiseerde projecten medeverantwoordelijk voor de stijgende belangstelling. Overal waar geveldelen in Plato®HOUT opgetrokken worden, worden de bewoners immers belaagd door geïnteresseerde voorbijgangers. Voor Plato®HOUT dealer Eurabo, handelaar in bio-ecologische hout-, bouw en isolatiematerialen; kwam het bestaan van Plato®HOUT met de bijhorende voordelen goed van pas om op tal van vragen een positief antwoord te kunnen geven voor diverse projecten. Doordat Eurabo creatief met hout bezig is, lag het dan ook voor de hand dat de import van Plato®HOUT met FSC-label in brute vorm zou geschieden. Daarnaast is de aanwezigheid van eigen schaaf- en zaagmachines ook bevorderlijk voor de veelzijdigheid die Eurabo biedt. “U tekent, wij schaven” kan het vertrekpunt

voorzien van een geavanceerd ritssysteem dat zorgt voor een betrouwbare vasthechting in de gepatenteerde naadloze zijgeleiders. Hierdoor dringt er geen hinderlijk zonlicht binnen langs de zijkanten. Er

functioneren. Het kan grote afmetingen aan en verleent zich ook uitstekend voor hoge en smalle toepassingen, zowel voor nieuwbouw als renovatie. De bediening is omkeerbaar ongeacht de afrolling en

De Vlaamse Schrijnwerker

het vlak van zonweringtechnologie. Hunter Douglas Belgium nv/sa – Lokeren – 09/348 90 00 www.helioscreenprojects.be

winkel afgehaald worden. Als u uw vraag per fax, mail of telefoon doorgeeft wordt hij u thuisbezorgd.

pacte geleiders klikken probleemloos open en dicht en zorgt voor de windbestendigheid. Het Helioscreen® zonweringsdoek is

De nieuwe versie 2010 van de catalogus

is een efficiënte, duurzame windvaste buitenzonwering en beantwoordt aan de hedendaagse eisen die gesteld worden op

Naar jaarlijkse gewoonte opent Deta haar deuren voor alle klanten en geïnteresseerden. Voor de eerste keer gebeurt dit op de nieuwe locatie in Roeselare (zie eerder dit nr. p.54). De opendeur vindt plaats in het weekend van 19, 20 en maart. In de komende weken zal via de website www.detagroup.be meer gedetailleerde informatie worden doorgegeven, maar markeer alvast deze dagen in uw agenda. Deta Group – Roeselare – 056-42 75 55 – www.detagroup.be

Zit uw brandwerend compartiment ook vol gaten? EEN ALL BIEDT at ID Prom ERHE EL K ZE ZOVE MET TESTEEN! GE SING OS OPL

De compartimentering van gebouwen vormt de basis van passieve brandbescherming. Om de brandwerendheid van wanden en plafonds te waarborgen, dienen ook de doorvoeringen van kabels, buizen, luchtkokers evenals naden en voegen doelmatig te worden afgedicht. Promat ontwikkelde onder de noemer Promat® Fireline een aantal efficiënte en gemakkelijk te plaatsen oplossingen. Al deze systemen werden, zoals de wet het vereist, met succes getest volgens NBN of EN normen.

PROMAFOAM®-C

PROMASEAL®-S

PROMASTOP®-U

PROMASTOP®-A

PROMASTOP®-CSP

Promat n.v.

+EIIRIGLXIZIVXVSY[IRWVIPEXMIEER QIX;-&‹Y[TVSHYGIRXZERVEQIR IRZIVERHE«WMR4:'SJEPYQMRMYQ ;-&‹KEVERHIIVXY^SZIIPQIIVHEREPPIIRO[EPMXIMX 

C. L'HOMME

Een echte partner voor echte ondersteuning ?

ˆGSQTPIIXTVSHYGXKEQQE ˆWRIPPIIRKIHIXEMPPIIVHISJJIVXI ˆHEKIRSTIRYFIWGLMOFEEV ˆXIGLRMWGLGSQQIVGMtPISRHIVWXIYRMRK ˆXIVQMNRIR[SVHIRKIVIWTIGXIIVH ˆZIV^SVKHIPIZIVMRKHSSVSR^IZVEGLX[EKIRW

Contacteer ons vandaag nog ! www.wib.eu

>IK.%XIKIRIIR[MRRIRHTEVXRIVWLMT 

    

(IWMKR [[[EGKF\PFI

Kuiermansstraat 1, 1880 Kapelle-op-den-Bos Tel. 015 71 33 51 Fax 015 71 82 29 E-mail [email protected] Website www.promat.be

'0«,SQQI&:&% &PI]ZIPH &,SIKEEVHIR &IPKMt 8IP IQEMPPLSQQI$[MFIY

FEBRUARI 2010 ■

De Vlaamse Schrijnwerker

61

Diversen

Wij heten de nieuwe leden van onze federatie welkom

Adverteerdersregister AGC Mirodan Bouwglass . . . . . . . . . . . . . . 2 Batibouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

B.V.B.A.

Qualitas Keukens

9260

Wichelen

B.V.B.A.

Gst

2270

Herenthout

B.V.B.A.

Mt Construct

2250

OLEN

Buzon Pedestal International . . . . . . . . . 23

B.V.B.A.

Optimum Kasten

9040

SINT-AMANDSBERG

CadServiceburo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

G.C.V.

Thomas Thys Interieurbouw en Algemene Schrijnwerkerij 2390 MALLE

Daimler Chrysler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

B.V.B.A.

Brughmans & Van Ginkel

2920

KALMTHOUT

DB&S Machines & Foils . . . . . . . . . . . . . . 35

De Hr

Van Den Boogaert Thierry

2620

HEMIKSEM

B.V.B.A.

BenG Concepts

2660

ANTWERPEN

B.V.B.A.

Lima

9250

WAASMUNSTER

Eurabo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

B.V.B.A.

Vv Parketten

3540

SCHULEN

Eeckhout Vereecke. . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

B.V.B.A.

Dakwerken Kurt

1755

GOOIK

Fenster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

De Hr

Bervoets Kris

3271

ZICHEM

B.V.B.A.

Hercal

3560

Lummen

De Hr

Bogaerts Mark

3500

HASSELT

Frencken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

De Hr

Goedemé Yves

2980

ZOERSEL

Gealan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

B.V.B.A.

Vadisol

2300

TURNHOUT

Haco Trading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

B.V.B.A.

Lavens

8940

WERVIK

Hafele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

B.V.B.A.

Eddy Van Erom

3020

HERENT

De Hr

Goossens Bram

9850

NEVELE

B.V.B.A.

Brits Keukens

2630

Aartselaar

Limoco Industries . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

De Hr

Tomboy Tim

2960

BRECHT

Lismont / Top X . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

B.V.B.A.

B&e Projects

2390

MALLE

Promat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

De Hr

Van Uytven Nico

3350

MELKWEZER

Reynaers Aluminium / Brand Connections 15

De Hr

Jacobs Joost

3210

LUBBEEK

De Hr

Busschaert Carlo

8587

SPIERE-HELKIJN

E.B.V.B.A.

F&T

2000

ANTWERPEN

SMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23, 37, 59

B.V.B.A.

Aan Dakt

3010

KESSEL-LO

Solidor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

B.V.B.A.

Schrijnwerkerij Anda

8900

IEPER

Vancanneyt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

De Hr

Deraedt Kurt

8810

LICHTERVELDE

B.V.B.A.

Inmarco Dakcentrale

2000

ANTWERPEN

B.V.B.A.

Schrijn- & Gyprocwerken B&s

9690

Kluisbergen

VM Vynck. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

B.V.B.A.

Cmt Poorten

2460

KASTERLEE

Wanzeele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

B.V.B.A.

Solid

3078

KORTENBERG

WIB - Wako . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

De Hr

Bovaert Koen

9506

ZANDBERGEN

Wilmar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

De Hr

Delputte Lode

8560

WEVELGEM

B.V.B.A.

Hestia Houtatelier

8587

SPIERE-HELKIJN

B.V.B.A.

Window Comfort

8530

HARELBEKE

De Hr

Roelandt Misja

3680

MAASEIK

De Hr

De Backer Nick

9300

AALST

B.V.B.A.

Glaswerken Bajart

1703

DILBEEK

B.V.B.A.

Anhewo

9550

HERZELE

G.C.V.

Gc Solutions

3090

OVERIJSE

B.V.B.A.

Landmark 33

1981

ZEMST

B.V.B.A.

Alucan Interieur

2460

KASTERLEE

B.V.B.A.

3bouw

2460

KASTERLEE

Breen Belgium / Universal Media . . . . . . 30 Constant Philips. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Deta Machines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Detris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Domotex. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Federale Verzekering . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Fensterbau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Fentris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Halwema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Hunter Douglas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

62

De Vlaamse Schrijnwerker

■ FEBRUARI 2010

Lecot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Saint Gobain Gyproc . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Saint Gobain Glass. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Smet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Veka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Vens & Thiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Verdonckt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

In memoriam: Paul Steynen Op 23 december 2009 overleed op 54-jarige leeftijd Paul Steynen. Paul Steynen was zaakvoerder van het gelijknamige bedrijf gespecialiseerd in algemene binnen- en buitenschrijnwerkerij. Hij was bestuurslid van de vereniging Vereniging van Aannemers-Schrijnwerkers van Antwerpen. Wij betuigen vanwege onze federatie Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers ons medeleven aan zijn echtgenote en familie.

D OORDACHTE INVESTERINGEN , KWALITEIT EN VAKMANSCHAP.

www.halwema.be Bisschoppenhoflaan 547 • 2100 DEURNE • Tel.: +32 (0)3 325 37 00 f