C&F Report Specialist in jaarverslagen

C&F SPECIAL REPORT NUMMER 7 / 2004

COLOFON

C&F Special Report wordt vormgegeven, gerealiseerd en uitgegeven door: C&F Report Amsterdam B.V. Kuiperbergweg 11 1101 AE Amsterdam T 020 – 691 31 44 F 020 – 697 79 96 [email protected] www.cfreport.nl HOOFDREDACTIE

VOORWOORD 2

Ingrid van de Weert PROFIEL 3 IN SAMENWERKING MET

Boogaard Communications Consultancy (www.bccboogaard.nl)

INTERVIEW

Joy Kinnear, vice-president business development van Shareholder.com Picture Report, Amsterdam (www.picture-report.nl) LITHOGRAFIE

Gravemaker Prepress, Amsterdam 7

DRUK

Joh. Enschedé Amsterdam B.V. PA P I E R

250 grams Curious Particles sneeuw (uit de collectie van Bührmann-Ubbens Papier) 150 grams hv Job Art Parilux mat wit (uit de collectie van Grafisch Papier B.V.)

Voor nabestellingen kunt u bellen met 020 – 691 31 44 en vragen naar Kees Vis of Ingrid van de Weert.

2 0 0 4

7 20 04

C&F

VISIE

Eropuit…

10

Uw onderneming live… vanaf Beursplein 5

worden overgenomen. Bronvermelding is verplicht. Amsterdam, september 2004

11

ACTUEEL

R E P O RT

Internet beter benutten voor de communicatie met beleggers

12

SIGNALEMENT

Communicatie rondom corporate governance – op de website of in het jaarverslag? 1 4 COLUMN 16

VISIE

Internet en intranet steeds belangrijker voor de communicatie van het GVB

INVESTOR RELATIONS VIA NIEUWE MEDIA

KORT NIEUWS 21

SIGNALEMENT

‘RTLZ moet herkenbaar zijn als platform voor algemeen en financieel-economisch nieuws’ 2 2 CULTURE & FINE ARTS 24

© C&F Report Amsterdam B.V. Artikelen mogen met toestemming van de redactie

4

UIT PERS & PUBLICITEIT 9

Mr. R.E.M. Rinnooy Kan

THEMA

In deze reeks zijn eerder verschenen: No. 1 Transparantie No. 2 Is een beursnotering nog interessant? No. 3 Het jaarverslag – vlot proces of lastige klus? No. 4 Duurzaam ondernemen No. 5 Het jaarverslag als corporate communicatiemiddel No. 6 Jaarverslagen in breed perspectief

C&F Report Specialist in jaarverslagen

SPECIAL

FOTOGRAFIE

18


COLOFON


VOORWOORD 2



INTERVIEW



DRUK




2 0 0 4

7 20 04

C&F

VISIE

Eropuit…

10



11

ACTUEEL

R E P O RT


12

SIGNALEMENT


VISIE



KORT NIEUWS 21

SIGNALEMENT



4



THEMA



SPECIAL

FOTOGRAFIE

18

Specialist in jaarverslagen

C&F Special Report is bestemd voor speciale relaties van C&F Report Amsterdam B.V.

V O O R W O O R D

Schriftelijke communicatie zal altijd blijven. Dat zou de korte conclusie kunnen zijn van diverse artikelen in dit nummer,ook al is het thema dit keer ‘Investor Relations via nieuwe media’. Marijn Jongsma van De Telegraaf constateert in zijn artikel ‘Eropuit…’dat de basis van de ‘ouderwetse’journalistiek overeind blijft. Primeurs,achtergronden en interviews staan volgens hem niet op internet,daar moet je toch echt de krant voor pakken. In het hoofdartikel is Joy Kinnear van Shareholder.com van mening dat investor relations via internet vooral strategisch moet worden ingezet en een volwaardige plaats verdient binnen de mediamix. Waar moet alle ‘Tabaksblat-informatie’te 2

P R O F I E L

C&F Report: van Communicatieadvies … tot Finishing touch

vinden zijn:in het jaarverslag of op de

C&F Report is gespecialiseerd in het ontwikkelen

website? Het overzicht op pagina 14 kan

en realiseren van jaarverslagen en daaraan

u behulpzaam zijn.Robert Rinnooy Kan gaat

verwante uitingen zoals halfjaarberichten,

in de column in op de ultieme vorm van

corporate brochures en aandeelhoudersbulletins.

interactiviteit:stemmen op afstand,oftewel Electronic Voting Boxx.

Wat C&F Report uniek maakt, is de combinatie van disciplines: gedegen inhoudelijke kennis,

Ondanks alle voordelen van de nieuwe media

creativiteit in de vormgeving, vakmanschap in de

zullen ook in uw onderneming de voorberei-

uitwerking en een stringent projectmanagement

dingen voor de realisatie van het (papieren)

tijdens het realisatieproces. Dit leidt tot een

jaarverslag 2004 zo langzamerhand worden

eindproduct dat geheel aan de wensen van de

opgestart.Internet kan u namelijk niet

opdrachtgever voldoet. Dit one-stop-shopping-

behulpzaam zijn bij de totstandkoming

concept neemt u veel werk en zorgen uit handen.

daarvan.Wij,als professionals op dit gebied, kunnen dat overigens wel.

Ingrid van de Weert Hoofdredactie 3

4

I N T E R V I E W

J o y K i n n e a r, v i c e - p r e s i d e n t business development van S h a r e h o l d e r. c o m :

Van

‘Investor relations via internet wordt nog te

pionier

weinig strategisch ingezet.Veel ondernemingen

tot

een alternatief voor drukwerk om de financiële

marktleider

zien de investor-relationswebsite nog te veel als

doelgroepen te bereiken en benutten daardoor de beschikbare mogelijkheden onvoldoende.’

Aan het woord is Joy Kinnear, vicepresident business development van Shareholder.com. De onderneming, met vestigingen in de Verenigde Staten en Europa, is al sinds 1992 actief om bedrijven langs elektronische weg te laten communiceren met beleggers. P I O N I E R S I N E L E K T RO N I S C H E C O M M U N I C AT I E

Aanvankelijk was de telefoon het medium waarmee ondernemingen beleggers uitnodigden voor de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en werd via voice-responsesystemen informatie naar beleggers gedistribueerd. Shareholder.com verzorgde destijds alle mogelijke faciliteiten op het gebied van telefonische informatieverspreiding en fulfilment. Internet stond als publiek medium nog in de kinderschoenen toen Shareholder.com voor de eerste opdrachtgever een investor-relationswebsite

5

bouwde en al in 1997 verzorgde Shareholder.com de eerste audio-webcast. Met recht kan gesteld worden dat deze onderneming als pionier mag worden beschouwd op het gebied van elektronische communicatie. Ondernemingen als Hewlett-Packard (sinds 1992), Campbell Soup en IBM (beide sinds 1994), werken met Shareholder.com samen op het gebied van elektronische communicatie. Shareholder.com verzorgt thans diensten voor ondernemingen in onder andere de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk,Australië, Singapore, Nederland, Zwitserland, Noorwegen en Denemarken. I N T E R N E T A L S O N D E R D E E L VA N D E C O M M U N I C AT I E S T R AT E G I E

Volgens Joy Kinnear heeft Shareholder.com twee belangrijke missies. Door het inzetten van elektronische media kan een beursgenoteerde onderneming tegen relatief lage kosten een communicatieplatform inrichten om te communiceren met financiële stakeholders. Daarnaast creëert een beursfonds door het gebruik van internet voor zichzelf een mogelijkheid om gelijktijdig en in eerlijke concurrentie met andere ondernemingen te communiceren met financiële stakeholders. Door dit te doen vanuit de optiek dat internet een volwaardige plaats heeft in de mediamix van een onderneming, wordt de website tevens een serieus instrument in de communicatie tussen een onderneming en haar financiële stakeholders. Door het meer strategisch inzetten van internet heeft een onderneming de mogelijkheid zich beter te profileren, zich op een hoger niveau te manifesteren en zelf de regie over de communicatie te voeren. 6

C&F Report, specialist in jaarverslagen, en Shareholder.com, specialist in webtoepassingen op het gebied van investor relations, bieden de volgende diensten aan:

DY N A M I S C H J A A RV E R S L A G

In vijf werkdagen wordt een dynamische, interactieve versie van het jaarverslag, halfjaar- of kwartaalbericht ontwikkeld. Het Dynamisch Jaarverslag biedt onder andere de volgende mogelijkheden: • direct zoeken op hoofdstukken en trefwoorden; • financiële pagina’s kunnen in Excel worden gedownload; • distributie via e-mail mogelijk; • speciale links naar andere onderdelen van de ondernemingswebsite. Voorbeelden van Dynamische Jaarverslagen zijn te vinden op de websites van onder andere Fortis,TPG, Fugro, Rabobank en Getronics. WEBCASTING

Een totaalpakket aan audio- en videowebcasting met vele mogelijkheden zoals: • flexibiliteit; • interactiviteit; • registratie van bezoekers; • realtime on-linemanagement en verslaglegging. Webcasts werden verzorgd voor onder andere Fortis, Randstad en Numico.

N I E U W S S E RV I C E

On-linedistributie via internet van actuele informatie ten behoeve van uw financiële stakeholders met vele voordelen zoals: • verzending per e-mail, fax of sms; • integratie met CRM-onderdelen; • eenvoudige stap-voor-stapaanpak; • on-line-abonneesysteem; • uitvoerbaar binnen uw huisstijl.

Shareholder.com vervaardigt en onderhoudt websites op het gebied van financiële communicatie en biedt allerlei faciliteiten zoals het uitvoeren van webcasts, het opzetten en onderhouden van nieuwsservices, het bieden van faciliteiten op het gebied van proxy voting et cetera. Over het algemeen ervaart Joy Kinnear dat de grote Nederlandse beursfondsen internet als communicatiemedium in de armen hebben gesloten. Shareholder.com kan dan ook diverse in de AEX opgenomen fondsen zoals Fortis,TPG, ING en ABN AMRO tot haar opdrachtgevers rekenen. I N V E S T O R - R E L AT I O N S W E B S I T E B E R E I K B A A R VO O R K L E I N E BEURSFONDSEN

Voorbeelden van deze nieuwsservice zijn te vinden op de websites van Numico en ING. C O M P L E T E I N V E S T O R - R E L AT I O N S WEBSITE

Volledig ingerichte website als hart van de investor-relationsactiviteiten zoals: • keuze uit vele toepassingsmogelijkheden; • beurskoersinformatie, grafieken et cetera; • grafisch ontwerp conform huisstijl of corporate uitstraling; • diverse mogelijkheden tot publicatie van persberichten. Voorbeelden: Numico, Randstad en Ahold.

Ook kleine Nederlandse beursfondsen beginnen de mogelijkheden van internet te ontdekken. Voor veel van deze ondernemingen is het (vermeende) prijsniveau een barrière om internet volledig in te zetten. Zo wordt bij het horen van het woord webcast al vaak gedacht aan grootschalige evenementen, met grote cameraploegen en veel ingewikkelde apparatuur. Om maar niet te spreken van speciale trainingsprogramma’s voor CEO’s en CFO’s. Echter een audio-webcast, vergezeld van een powerpointpresentatie, kan al heel effectief zijn. Deze kan al worden gerealiseerd met eenvoudige technische middelen en kost relatief weinig. Ondernemingen kunnen op deze manier ervaring opdoen met het fenomeen webcasting. Ze kunnen vervolgens zelf besluiten op welke manier en tegen welke kosten deze activiteiten kunnen worden uitgebreid, zoals met conferentiefaciliteiten of een registratie van

7

‘Een audio-webcast,vergezeld van een powerpointpresentatie,kan al heel effectief zijn’ bezoekers, waardoor men meer inzicht krijgt in het profiel van de deelnemers aan een webcast. Hetzelfde geldt voor een nieuwsservice. Met behulp van de faciliteiten van Shareholder.com kunnen ondernemingen hun eigen nieuwsservice opzetten, waardoor het mogelijk wordt belangrijke informatie per e-mail, sms, per fax of per post te verspreiden naar iedere gewenste doelgroep. Maar het is ook mogelijk om een nieuwsservice, inclusief hosting, compleet uit te besteden. DY N A M I S C H J A A RV E R S L A G

Het Dynamisch Jaarverslag is een ander zeer succesvol product van Shareholder.com. Het Dynamisch Jaarverslag verschaft de bezoeker van een website de mogelijkheid om on line het jaarverslag van een onderneming te raadplegen. Door middel van zoekwoorden, een hoofdstukindex en zoeken op pagina wordt het de bezoeker van de website heel gemakkelijk gemaakt om een jaarverslag te raadplegen. Het Dynamisch Jaarverslag kan via e-mail gedistribueerd worden, het kan geheel of in gedeeltes worden geprint. Desgewenst kan financiële informatie in Excel worden gedownload. Door het maken van speciale links wordt het mogelijk contact te maken met andere relevante delen van de website. E I G E N I N F R A S T RU C T U U R W E R K T K O S T E N B E S PA R E N D

In tegenstelling tot veel aanbieders in deze markt, beschikt Shareholder.com over een technologische infrastructuur die binnen de eigen organisatie is ontwikkeld en daar ook beheerd wordt. Het voordeel hiervan is dat geen faciliteiten ingehuurd

8

behoeven worden, zodat de prijzen relatief laag zijn en de betrouwbaarheid groot is. Voor met name kleine beursfondsen kan dit interessant zijn omdat de kosten behorend bij een beursnotering al hoog genoeg zijn en er dus op het gebied van internetcommunicatie wellicht interessante besparingen mogelijk zijn. Onder andere door het organiseren van seminars en het verstrekken van informatie via het open channel op haar website, probeert Shareholder.com belangstelling te wekken voor het inschakelen van internet ten behoeve van investor relations. Zo werden er seminars georganiseerd waarin de gevolgen van de invoering van de code-Tabaksblat voor het investor-relationsbeleid werden behandeld. Joy Kinnear is ervan overtuigd dat binnen enkele jaren het gebruik van internet als volwaardig communicatie-instrument niet alleen bij de grote beursfondsen maar ook bij de small caps gemeengoed zal zijn geworden.

U I T

P E R S

&

P U B L I C I T E I T

AVA of WWW? Jean Schreurs,bedrijfsjurist van Philips,betoogt dat internet een grotere rol moet gaan spelen bij de communicatie met aandeelhouders.De lage opkomst en het gebrek aan kwaliteit van een groot deel van de gestelde vragen staan een goede besluitvorming volgens hem in de weg.Hiermee plaatst hij kanttekeningen bij de aanbevelingen van de commissie-Tabaksblat die juist een grotere rol wil voor de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.Volgens Schreurs kunnen (particuliere) aandeelhouders de website van bijvoorbeeld de Stichting Communicatiekanaal Aandeelhouders gebruiken voor informatieuitwisseling met de aangesloten ondernemingen. De discussie verplaatst zich dan naar het voortraject. De Vereniging van Effectenbezitters is mordicus tegen deze voorstellen.‘Op deze manier wordt de particuliere belegger een restgroep en de kans dat ook hij de belangrijkste informatie krijgt,neemt daardoor af,’ aldus P.P.de Vries,directeur van de VEB. Bron:het Financieele Dagblad, 8 juni 2004

Kloof tussen verwachtingen

Regels raken koersen

Aandeelhouders verwachten in veel gevallen meer van een commissaris dan wat deze kan bieden.Dat blijkt uit een onderzoek van hoogleraar accountancy aan de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) Jaap van Manen en Reggy Hooghiemstra, verbonden aan de RuG en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zo vindt zestig procent van de commissarissen dat ze genoeg hebben gedaan om een eerlijke beloning voor de directie te regelen,terwijl zestig procent van de aandeelhouders het tegenovergestelde vindt.Aandeelhouders zijn ook zeer ontevreden over de onafhankelijkheid van commissarissen. Een mogelijke verklaring voor deze twijfel is volgens de onderzoekers het old boys network waaruit commissarissen worden gerekruteerd.Het is al met al van groot belang dat er een goed debat op gang komt over de verwachtingenkloof. Bron:Elan,juli 2004

Uit een analyse van Rabo Securities waarvoor 77 Nederlandse beurfondsen zijn onderzocht, blijkt dat de nieuwe boekhoudregels grote gevolgen kunnen hebben voor de financiële resultaten van bedrijven.In combinatie met een slechte communicatie kan dit van invloed zijn op de beurskoersen.Volgens de onderzoekers kunnen gebruikelijke waarderingsmethoden,zoals bijvoorbeeld de koerswinstverhouding,significant worden beïnvloed.Vooral de boekhoudkundige verwerking van pensioenlasten,personeelsopties, goodwill,derivaten en hybride financieringsvormen kan voor verrassingen zorgen.Sowieso zullen de winsten in de toekomst meer gaan schommelen. Een goede communicatie wordt dus nog belangrijker. Bron:het Financieele Dagblad, 23 juli 2004

9

V I S I E

Eropuit…

Door Marijn Jongsma Chef financieel-economische r e d a c t i e D e Te l e g r a a f

In de financiële wereld wordt internet nog altijd geassocieerd met de hype van de tweede helft van de jaren negentig: opgeblazen verwachtingen, exploderende koersen als gevolg daarvan en uiteindelijk de kater die onlosmakelijk is verbonden aan uitbundige feestjes. Met dat verschil dat ‘the day after’ enkele jaren duurde. Deze beeldvorming heeft ertoe geleid dat de invloed en reikwijdte van het ‘world wide web’ nu wel eens worden onderschat; precies het omgekeerde dus van de situatie vijf jaar geleden. Sluipenderwijs wordt de rol van internet immers steeds groter. Mensen boeken reizen, kopen aandelen, bestellen cd’s – allemaal achter hun eigen schermpje. De jongste generaties groeien ermee op. In de financiële journalistiek is de voorsprong van de verslaggever ten opzichte van de gewone krantenlezer sterk verminderd, in die zin dat beleggers via diverse (gratis) websites (zoals www.dft.nl) razendsnel op de hoogte zijn van belangrijke gebeurtenissen. De krantenverslaggever moet meer bieden dan het nieuws alleen, maar zonder dat laatste te ver-

10

onachtzamen.Want lang niet alle lezers nemen de moeite van minuut tot minuut op de hoogte te blijven. Sterker nog, ze laten het informatiebombardement voor wat het is en wachten totdat de ochtendkrant op de mat valt. Uiteraard is internet ook voor journalisten zélf een bron van informatie. Kerngegevens en historie van bedrijven zijn vaak in een mum van tijd beschikbaar, ideaal in gevallen waarin een

De krantenverslaggever moet meer bieden dan het nieuws alleen Nederlands bedrijf wordt overgenomen door een relatief onbekende buitenlandse partij (of omgekeerd uiteraard). Het is nog niet zo lang geleden dat een hele dag bellen beduidend minder opleverde. Ook als het gaat om statistische gegevens over landen en bedrijfstakken is het leven van de dagbladverslaggever er makkelijker op geworden. De voordelen van internet zijn wat dat betreft nauwelijks te onderschatten. Feitelijke informatie is snel en uitgebreid voorhanden, al geven sommige instanties en bedrijven helaas nog steeds de voorkeur aan een gelikte lay-out boven een degelijke databank (beide kan ook!).

Uw onderneming live… vanaf Beursplein 5 Onder dit motto presenteert Euronext haar nieuwste activiteit: het financiële nieuwscentrum Beursplein 5. Den Haag heeft Nieuwspoort voor allerhande politieke bijeenkomsten,Amsterdam heeft Beursplein 5 voor alle financieeleconomische bijeenkomsten, variërend van aandeelhoudersvergaderingen of seminars tot persconferenties en analistenbijeenkomsten.

Chatboxen en nieuwsgroepen zijn als informatiebron even onbetrouwbaar als de haringkar of het café op de hoek Toch kent internet ook duidelijk z’n beperkingen. Chatboxen en nieuwsgroepen zijn als informatiebron even onbetrouwbaar als de haringkar of het café op de hoek. En op ‘officiële’ websites laten bedrijven en instellingen evenmin als in jaarverslagen het achterste van hun tong zien. Daarmee blijft de basis van de ‘ouderwetse’ journalistiek overeind: kennis vergaren, een netwerk opbouwen, de juiste vragen op het juiste moment aan de juiste mensen stellen. Primeurs, achtergronden en interviews staan niet op internet. Journalisten moeten er dus nog steeds opuit om een lezenswaardige krant te maken. Gelukkig maar.

Het monumentale beursgebouw van de architect Jos Kuypers werd in januari 1914 geopend en heeft nog steeds dezelfde grandeur die kenmerkend was voor de in die tijd zo deftige beurshandel. Bezoekers raken steevast onder de indruk van de bijzondere details. Maar achter die monumentale gevel huist een uiterst professionele organisatie. Multifunctionele zalen en moderne infrastructuur zorgen ervoor dat elk evenement de gewenste exposure kan krijgen. Uiteraard zijn alle audiovisuele middelen aanwezig, maar daarnaast hebben de televisiezenders NOS, CNBC en RTLZ een vaste camerapositie in het gebouw. Mogelijkheden genoeg dus om bedrijfsnieuws snel wereldkundig te maken. De handelsactiviteiten zijn inmiddels voor het overgrote deel verplaatst naar een andere locatie. Door deze nieuwe invulling kan het overbekende adres Beursplein 5 toch weer een centrale plaats gaan innemen in het financieel-economische spectrum; dit keer als professioneel ontvangst- en mediacentrum.

11

A C T U E E L


Het merendeel van de Nederlandse beursfondsen maakt nog maar beperkt

Dit zijn enkele conclusies uit onderzoek naar het gebruik van internet voor financiële doelgroepen, dat het Amsterdamse bureau Jungle Rating heeft uitgevoerd.

gebruik van internet als kanaal om AANSCHERPING

te communiceren met hun financiële stakeholders. De in de AEX-index opgenomen fondsen en een groot aantal midkapfondsen hebben internet echter wel ontdekt en zijn volop bezig dit kanaal tot een volwassen medium verder te ontwikkelen. De meeste kleine beursfondsen hebben echter nog een forse

SIJTHOFF-CRITERIA

Met ingang van het verslagjaar 2003 zijn de criteria voor het winnen van de Henri Sijthoff-Prijs aangevuld. Er vindt niet meer alleen beoordeling plaats van de financiële communicatie en verslaggeving op papier, maar ook de kwaliteit van de financiële communicatie via internet wordt beoordeeld. Daartoe zijn in overleg met Jungle Rating aanvullende criteria ontwikkeld die onder andere te vinden zijn op de website van het Financieele Dagblad. Jungle Rating is als onafhankelijk bureau gespecialiseerd in het beoordelen van internetcommunicatie en adviseert ondernemingen over het vergroten van de effectiviteit van hun communicatie via dit kanaal.

inhaalslag te maken. KLEINE BEURSFONDSEN O P A C H T E R S TA N D

Volgens Geert-Jan Smits, directeur van Jungle Rating, is uit het onderzoek gebleken dat veel ondernemingen internet nog maar beperkt gebruiken voor hun financiële communicatie.‘Men ziet internet nog vooral als een afgeleide van de traditionele communicatiekanalen en een

12

Daar waar de grote beursfondsen al volop in de slag zijn om het kanaal te optimaliseren,kijken de kleine beursfondsen in Nederland vooralsnog de kat middel om bestaande informatie breder ter beschikking te stellen’, aldus Smits. uit de boom Het (onleesbare) jaarverslag als PDFbestand op de website is volgens Smits bij veel kleine beursfondsen het maximum van wat er op dit gebied gedaan wordt. Veel van deze fondsen laten het afweten als het gaat om het geven van presentaties en webcasts, het verstrekken van aandeelhoudersinformatie en het geven van inzicht in zaken als strategie en beleid. Daar waar de grote beursfondsen al volop in de slag zijn om het kanaal te optimaliseren, kijken de kleine beursfondsen in Nederland vooralsnog de kat uit de boom. Onbekendheid met het medium, het kostenaspect en onvoldoende menskracht zijn thans in de ogen van Geert-Jan Smits de belangrijkste argumenten die gehanteerd worden om niet ‘vol’ in internet te stappen.‘Daarnaast vinden veel kleine beursfondsen die te maken hebben met een beperkte liquiditeit van het aandeel, de inspanningen die men voor een kleine groep (potentiële) beleggers moet plegen te groot. Zij zien meer in persoonlijk contact. Maar door internet als een volwaardig medium te integreren in de mix van media, geeft ook een kleine onderneming er blijk van een actief communicatiebeleid te voeren en rekening te houden met de informatiebehoeften van de financiële stakeholders.’ M E E R B E T RO K K E N H E I D VA N A A N D E E L H O U D E R S

‘Internet heeft echter zo veel meer te bieden. Behalve dat het bereik van de actuele boodschap wordt vergroot en informatie op een en hetzelfde moment

openbaar gemaakt kan worden, kan door het gebruikmaken van interactiviteit het contact met stakeholders verbeterd worden’, zegt Smits.‘Het inspelen op de persoonlijke behoeften van de doelgroep zoals bijvoorbeeld Alert Services en het ter beschikking stellen van Excel-files bevordert de betrokkenheid van beleggers met het beursfonds. In de Verenigde Staten is bijvoorbeeld de participatie van aandeelhouders in de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering door het instellen van proxy voting, gestegen tot 60%. Internet is hierbij verreweg het belangrijkste kanaal geworden.’ Geert-Jan Smits kan geen kant-en-klaarrecept geven hoe een onderneming tot de effectiefste vorm van internetcommunicatie kan komen. Jungle Rating hanteert echter wel een model waarbij website-eigenschappen zoals toegankelijkheid, interactiviteit, multimedialiteit en personalisatie, alsmede de kwaliteit van de informatie worden beoordeeld. ‘Onderzoek de informatiebehoeften van de stakeholders en kijk ook vooral hoe de concurrentie het doet’, is het advies van Smits, die overigens wel verwacht dat de achterstand die het Nederlandse bedrijfsleven heeft op bijvoorbeeld het bedrijfsleven in de Verenigde Staten, onder invloed van de code-Tabaksblat en de invoering van IFRS over enkele jaren zal zijn ingelopen.

13

S I G N A L E M E N T

Communicatie rondom corporate governance – op de website of in het jaarverslag?

Een opvallend aspect dat in de commentaren rondom de code-Tabaksblat nauwelijks aan de orde is geweest, is de inzet van media rondom de communicatie inzake het corporategovernancebeleid. De commissie maakt in een aantal gevallen duidelijke keuzes voor publicatie via internet of via het jaarverslag.

Opvallend daarbij is dat de commissie met betrekking tot de publicatie van statische aspecten zoals regelingen en reglementen kiest voor publicatie via internet. Voor de dynamische aspecten, waarbij met name de meer interactieve communicatieaspecten een rol spelen, wordt veelal nog gekozen voor het jaarverslag als medium. PA R K E E R P L A AT S

Daar waar deskundigen steeds maar weer hameren op de mogelijkheid tot interactiviteit en personalisatie via internet, heeft de commissie kennelijk op dit moment nog de meeste fiducie in de website als parkeerplaats van statische informatie (de archieffunctie van internet). Het wordt aan de onderneming zelf overgelaten in hoeverre deze een actieve rol wenst te spelen bij het ontsluiten van deze informatie. Overigens spreekt de commissie wel haar voorkeur uit om in de toekomst de mogelijkheden van internet te gaan benutten ten behoeve van proxy voting, het bijwonen van een aandeelhoudersvergadering (webcast) alsmede het oproepen tot de Algemene Vergadering van Aandeelhouders via e-mail of aankondigingen op de website.

14

CHECKLIST

Hieronder volgt een eenvoudige checklist met betrekking tot het gebruik van de diverse media rondom de communicatie inzake corporate governance, zoals de commissie dit aanbeveelt. O N D E RW E R P

Verplichte publicatie via: Jaarverslag Website

– Hoofdstuk met betrekking tot de corpororate-governancestructuur van de onderneming,het beleid terzake van de vennootschap,alsmede een verklaring van de best-practicebepalingen – De best-practicebepalingen inzake het bestuur van de onderneming – Gedragscode als onderdeel van het risicobeheersings- en controlesysteem – Verklaring van het bestuur dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen adequaat en effectief zijn,inclusief onderbouwing – Klokkenluidersregeling – Reglement inzake bezit van en transacties in effecten door bestuurders – Remuneratierapport op hoofdlijnen – Volledig remuneratierapport – Transacties waarin tegenstrijdige belangen van bestuurders spelen – Volledig reglement van de RvC – Personalia,CV,nevenfuncties,reden van benoeming en benoemingstermijn van commissarissen – (Frequente) afwezigheid commissarissen – Onafhankelijkheid commissarissen – Profielschets en rooster van aftreden commissarissen – Reglementen en samenstelling kerncommissies van de RvC – Samenstelling afzonderlijke commissies,aantal vergaderingen en belangrijke onderwerpen – Tegenstrijdige belangen van commissarissen – Goedkeuring door de RvC van aandelentransacties met rechtspersonen met ten minste 10% van de aandelen in de vennootschap – Reglement inzake het bezit van en transacties in effecten door commissarissen anders dan uitgegeven door de eigen vennootschap – Verslag van het administratiekantoor (uitgebreider dan tot voorheen gebruikelijk was) – Analistenbijeenkomsten,presentaties,persconferenties en dergelijke dienen voor iedereen toegankelijk te zijn en dienen ook achteraf geraadpleegd te kunnen worden – Verplichte publicaties krachtens het vennootschapsrecht en het effectenrecht – Aandeelhouderscirculaires inzake het goedkeuringsrecht van de AVA – Overzicht van (potentiële) beschermingsmaatregelen – Het beleid van institutionele beleggers inzake het stemgedrag op aandelen die zij houden in beursgenoteerde ondernemingen

15

C O L U M N H O E

S C O O R T

U

O P

D E

I N V E S T O R

Over het belang van investor relations is iedereen het zo langzamerhand wel eens.Toch is het lastig om de kwaliteit van het investor-relationsbeleid te beoordelen.Vanzelfsprekend is de beurskoers c.q. het gemak waarmee de vennootschap investors kan aantrekken of behouden het ultieme criterium, maar dat is wel een trage en weinig specifieke parameter om te beoordelen of je op de goede weg bent. Toch is er binnen het standaardpakket van vennootschapsactiviteiten een simpel,objectief en genuanceerd criterium te benoemen dat als goede graadmeter kan dienen voor de status van de investor relations.Ik doel hier op het percentage van uit-

16

R E L AT I O N S

I N D E X ?

gebrachte stemmen op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA).Net zoals de betrokkenheid van de kiezer bij de politiek wordt afgelezen aan het percentage uitgebrachte stemmen bij de verkiezingen,zo zou je ook de betrokkenheid van de belegger kunnen aflezen aan het percentage uitgebrachte stemmen op de AVA.De Investor Relations Index (IRI) is dan niet meer en niet minder dan dat percentage uitgebrachte stemmen. Dus als er 1 miljoen aandelen uitstaan en er bij de AVA met 286.343 aandelen een stem wordt uitgebracht,dan is de IRI van de vennootschap 28,6343 (afgerond 28,6) op een schaal van 1 tot 100.

Op basis van zo’n simpele index kunnen ambities geformuleerd worden.Zo kan een onderneming de ambitie uitspreken om in de komende jaren het percentage actief betrokken (dat wil zeggen stemmende) beleggers geleidelijk te laten toenemen totdat met het merendeel van de aandelen gestemd wordt.Groot voordeel is natuurlijk dat de AVA jaarlijks gehouden wordt en dat de IRI dus op natuurlijke wijze dienst kan doen als trackinginstrument. En net zoals bij politieke verkiezingen zijn er allerlei verfijningen te bedenken bijvoorbeeld met betrekking tot de aard van beleggers (particulier, institutioneel),het aantal beleggers dat stemt (in plaats van het aantal aandelen waarmee gestemd is),het percentage van nieuw uitgebrachte stemmen et cetera. Het effectief gebruik van de IRI als graadmeter voor het succes van investor relations wordt nu mogelijk gemaakt door internet.Tot voor kort kostte het stemmen op een AVA te veel tijd voor een belegger.Het vergde een fysieke aanwezigheid waardoor de gemiddelde belegger een aantal dagen per jaar kwijt zou zijn als hij de AVA’s zou bezoeken van alle ondernemingen waarvan hij aandeelhouder is.Weliswaar was er ook nog de mogelijkheid om te stemmen per schriftelijke volmacht,maar ook dat is een hoop gedoe met de bijbehorende papierwinkel.

Het goede nieuws is dat internet hier verandering in heeft gebracht.Sinds kort kunnen beursgenoteerde vennootschappen in Nederland hun aandeelhouders via internet laten stemmen op de AVA. Dit elektronische stemproces is simpel,veilig en gebruiksvriendelijk doordat aandeelhouders hun stembiljetten voor alle AVA’s kunnen ontvangen in één elektronische stembus.Hierdoor verdwijnt de fysieke drempel voor aandeelhouders om op de AVA hun stem te laten horen.Elke vennootschap kan erop aangesloten worden en verkrijgt daarmee een nieuw managementinstrument voor de ontwikkeling van het investor-relationsbeleid. Een bijkomend voordeel is dat de vennootschap ook voldoet aan de code-Tabaksblat. Volgend jaar zullen de beursgenoteerde vennootschappen duidelijk moeten maken hoe zij de code hebben geïmplementeerd.Het vrijblijvende is er daarmee af.De politiek heeft kennelijk ontdekt wat u als ondernemer al lang wist:actieve betrokkenheid van aandeelhouders bij de vennootschap is van levensbelang.Het percentage uitgebrachte stemmen op de AVA is daarbij één van de belangrijkste parameters en dus ook uw score op de Investor Relations Index.

M R .

R . E . M . R I N N O O Y K A N Directeur van Electronic Voting Boxx, een samenwerkingsverband met PinkRoccade

17

V I S I E


Voor een publieksgerichte onderneming als het GVB, het openbaarvervoerbedrijf van Amsterdam, is communicatie essentieel, zowel extern als intern. Veel informatie wordt schriftelijk verstrekt maar ook de website vervult een belangrijke rol.

18

Het GVB staat voor de uitdaging in 2006 de nieuwe concessie voor het openbaar vervoer in en rond de gemeente Amsterdam te verwerven. Onder het motto ‘Veilig, op tijd en schoon’ zijn vele maatregelen genomen om de dienstverlening te verbeteren. Daarnaast is het essentieel om de opdrachtgever te laten zien dat men goed werk levert tegen een redelijke, marktconforme prijs. C O R P O R AT E C O M M U N I C AT I E

Op corporate niveau speelt het jaarverslag maar ook de website een belangrijke rol. Op de website is overigens ook een interactieve versie van het jaarverslag te vinden. Dit geeft bezoekers de mogelijkheid snel naar een voor hen interessant onderwerp te zoeken. Ook wordt uitgebreid gecommuniceerd over projecten zoals de brandstofcelbus of de OV-chipkaart.Ten slotte is er 24 uur per dag een woordvoerder beschikbaar ingeval van persvragen over calamiteiten. Op basis van imago-onderzoek wordt bepaald waar het communicatiebeleid zich in de toekomst op moet richten en dus ook welke middelen moeten blijven, verbeteren/wijzigen of worden toegevoegd.

Klantenservice en website vullen elkaar prima aan

R E I Z I G E R S I N F O R M AT I E

Pagina’s uit het GVB-jaarverslag 2003

Ten behoeve van de reizigers worden allerlei campagnes gevoerd, bijvoorbeeld voor de nieuwe dienstregeling, aandacht voor de klantenservice en bepaalde kortingskaarten. Daarnaast zijn er de GVBkrant, het dienstregelingenboekje en allerlei informatiemateriaal over specifieke onderwerpen zoals een nachtbusfoldertje dat onder andere in kroegen verspreid wordt. Deze informatie is verkrijgbaar op verschillende punten in de stad en wordt op verzoek meegegeven of toegestuurd. Het blijft noodzakelijk schriftelijke informatie te hebben, omdat reizigers daar ook onderweg over moeten kunnen beschikken. Foldermateriaal is dan ook in andere talen beschikbaar, zo is er een tourist guide in vijf talen. W W W. G V B . N L

Ook voor reizigers is de website van belang.Alle informatie die schriftelijk beschikbaar is, staat ook op de website. Andersom is dat niet altijd het geval. Nieuws, actualiteiten zoals geplande omleidingen en opbrekingen, onverwachte zaken als calamiteiten en haltestaten (vertrektijden vanaf een bepaald punt) zijn natuurlijk bij uitstek geschikt voor de website. Dat deze snelle informatie zeer op prijs wordt gesteld blijkt wel uit het aantal hits per maand: 70.000! En dat terwijl de website in deze vorm pas vanaf 2002 on line is. 19

De GVB-website: 70.000 hits per maand

GVB PUNT

Juist het gedrag en de houding van de 4.500 medewerkers zijn bepalend voor het imago en de uitstraling van het GVB. Het spreekt dus vanzelf dat er ook aan de interne communicatie en de productie van interne communicatiemiddelen veel aandacht wordt besteed. Allereerst is er het personeelsblad Spits, dat naar de huisadressen van de medewerkers wordt gestuurd. Daarnaast worden actualiteiten via een A4’tje (de Flits) verspreid. Sinds een jaar is echter ook een intranet in de lucht, GVB Punt. Daar kunnen medewerkers terecht voor onder meer nieuws, achtergrondinformatie over verschillende afdelingen, informatie over projecten, het handboek procedures, vraag en aanbod en het menu van de week (wordt het meest aangeklikt). Ook kunnen bestuurders doorklikken naar hun rooster, wat als erg handig wordt ervaren.Tot een paar maanden geleden had alleen kantoor-

20

personeel toegang tot het intranet. Inmiddels zijn op de meeste vestigingen, dus ook in remises en werkplaatsen, intranetzuilen geïnstalleerd en binnenkort kunnen alle medewerk(st)ers ook vanaf huis inloggen. Vanaf dat moment zal het intranet stap voor stap verder worden opgebouwd. Zo hebben medewerkers van verschillende bus- en tramlijnen aangegeven dat ze graag een eigen mini-site willen vullen. Het GVB ontwikkelt zich tot een dienstverlenende onderneming die marktconform opereert. Het is belangrijk alle stakeholders van die ontwikkelingen op de hoogte te houden. Een goede communicatie is daarbij onontbeerlijk. Website en intranet zullen daarbij een steeds grotere rol gaan spelen.

K O R T

N I E U W S

Small caps moeten blijven Euronext wil het aanhouden van een beursnotering voor kleine fondsen aantrekkelijker maken. Zij heeft daarvoor drie stappen in gedachten: • Eurolist:een lijst fondsen gerangschikt naar marktkapitalisatie en aangeduid als ‘small cap’,‘midkap’of ‘large cap’; • Experts:een aparte status voor handelaren gespecialiseerd in verkoop van small caps en midkaps; • Alternext:een nieuwe,nietgereguleerde markt die moet gaan dienen als kweekvijver voor de officiële Euronextmarkten. Bron:het Financieele Dagblad, 15 juni 2004

Beloning of straf? Een goede naleving van de code-Tabaksblat levert nog geen beloning van aandeelhouders op maar bedrijven die zich nagenoeg niets aan de regels gelegen laten liggen worden meestal wel door de aandeelhouders afgestraft. FEM Business publiceerde alvast een top-10 van de beste en de slechtste ondernemingen. Bron:FEM Business, 19 juni 2004

Hogere kwaliteit directieverslag De nieuwe IFRS-regels gaan niet zozeer uit van historische kosten, maar veel meer van een benadering gebaseerd op actuele of reële waardes (‘fair values’) die worden bepaald door toekomstverwachtingen.Daardoor worden ze natuurlijk wat subjectiever ten opzichte van de resultaten op basis van de historie. Bovendien kan ook met de nieuwe regels de waarde van veel immateriële aspecten,zoals de kwaliteit van management en personeel,niet worden gekwantificeerd. Het is daarom van groot belang dat in het directieverslag een zo volledig mogelijke en evenwichtige analyse wordt opgenomen van zowel de gerealiseerde als de verwachte ontwikkeling van de bedrijfsresultaten

Beste (schaal 1 – 10) 1 Numico 2 Philips 3 KPN 4 Wessanen 5 Buhrmann 6 Aegon 7 TPG 8 Fugro 9 ABN AMRO 10 Nutreco

Score 9,7 9,5 9,4 9,3 9,2 9,2 9,2 9,2 8,9 8,9

en de onzekerheden waar het management mee geconfronteerd wordt.Daar moeten zowel financiële als niet-financiële prestatieindicatoren bij betrokken worden. Elke lezer kan dan vanuit het eigen perspectief een oordeel vellen over de gepresenteerde cijfers.

(-: )-: Slechtste (schaal 1 – 10) 1 Nieuwe Steen 2 Hunter Douglas 3 Eurocommercial 4 Frans Maas 5 Unit4 Agresso 6 Eriks 7 Ten Cate 8 Aalberts 9 CSM 10 Mc Gregor

Score 1,8 1,9 2,1 2,2 2,7 3,0 3,0 3,2 3,2 3,5

21

S I G N A L E M E N T

M a r c S c h r e u d e r, a d j u n c t - h o o f d r e d a c t e u r R T L N i e u w s :

‘RTLZ moet herkenbaar zijn als platform voor algemeen en financieel-economisch nieuws’

RTLZ is het dagelijks nieuwsprogramma dat wordt uitgezonden op RTL5. RTL is drie jaar geleden met het programma begonnen om het businessto-businesssegment aan RTL te binden. Het werd gezien als een platform voor financieel-economisch en algemeen nieuws maar ook voor adverteerders.

22

‘Toen we drie jaar geleden startten met RTLZ waren de (financiële) markten op hun hoogtepunt. Ondanks de daaropvolgende ineenstorting heeft RTL toch besloten het programma in de lucht te houden’, aldus Marc Schreuder.‘We hebben sindsdien het strenge financiële karakter losgelaten en zijn meer algemeen nieuws gaan brengen.We beginnen onze programma’s nu met algemeen nieuws en gaan halverwege naar de beurs. Dat laatste gedeelte willen we verder gaan versterken door onder andere meer de diepte in te gaan. Vanaf oktober wordt ook de vormgeving daarop aangepast.’ VERBREDING

RTLZ heeft tot nu toe gekozen voor een format waarin per dag acht verse uitzendingen van circa vijftien minuten gemaakt worden. Overlap c.q. herhaling van onderwerpen is mogelijk. De uitzendingen vinden plaats op het hele uur (vanaf 09.00 uur). Schreuder:‘We gaan vanaf 08.00 uur uitzenden, zodat we ook de voor-beursberichten kunnen meenemen. Verder willen wij de nieuwsuitzendingen gaan aanvullen met op de doelgroep toegesneden programmaformats.We willen met deze verbreding de kijker meer richting gaan geven. Je kunt daarbij denken aan een programma dat zich richt op small- en midkapbedrijven of een programma waarbij analisten aan

het woord komen. De economie wordt steeds internationaler, dus daar moet ook onze scope op gericht zijn.’ Ook een late avonduitzending staat nog op zijn verlanglijstje. O NA F H A N K E L I J K N I E U W S

RTLZ bereikt dagelijks zo’n 1,2 miljoen mensen en het programma wordt hoog gewaardeerd door de doelgroep (hoger opgeleide mannen tussen 20 en 49 jaar). Verder is bekend dat de RTLZ-kijker gemiddeld meer dan twintig minuten onafgebroken naar de programma’s kijkt en bovendien driemaal per week terugkomt.‘Ook voor adverteerders zijn wij dus een prima medium, zeker als je kijkt naar onze lage tarieven’, meent Schreuder. ‘We staan open voor bedrijven die programma’s willen sponsoren waardoor we de doelgroep nog beter kunnen bedienen.’ Marc Scheuder benadrukt dat de nieuwsuitzendingen volkomen onafhankelijk zijn en geheel los staan van de commerciële activiteiten zoals reclamespotjes, infomercials (twee minuten durende boodschappen van bedrijven) en sponsoring. Al deze zaken worden geregeld door IP, de verkooptak van RTL Nederland. Schreuder:‘Vergelijk ons met een krant, ook die heeft advertenties nodig om financieel gezond te blijven en is toch onafhankelijk in zijn berichtgeving.’

Aan het financiële nieuws werken dagelijks zo’n twintig mensen. Voor het algemene nieuws uit binnen- en buitenland wordt nauw samengewerkt met de redactie van RTL Nieuws. I N V E S T O R - R E L AT I O N S B E L E I D

Bedrijven hebben een steeds grotere verantwoordelijkheid ten aanzien van transparantie. RTLZ kan een belangrijke rol spelen in het IR-beleid van een onderneming omdat het voor iedereen vrij toegankelijk is. Schreuder:‘Grote en kleine ondernemingen zouden veel meer gebruik kunnen maken van RTLZ als communicatieplatform. Zij bereiken een grote groep kijkers. Persconferenties rechtstreeks uitzenden op tv is de ultieme vorm van transparantie!’ TO E KO M S T

Marc Schreuder ziet de toekomst van RTLZ met vertrouwen tegemoet:‘Onze naamsbekendheid is enorm. Ook de website rtlz.nl en RTLZ Text spelen een belangrijke rol in de nieuwsvoorziening. We zullen ons op tv nog meer gaan profileren als een algemene nieuwszender met daarnaast een kwalitatief sterke financieeleconomische component, ook internationaal. Door voldoende afwisseling in de berichtgeving aan te brengen ontstaat een volwaardige (dag)nieuwszender, daar gaan we met z’n allen voor.’

23

C U LT U R E

&

F I N E

A R T S

Na gedane arbeid is het tijd voor ontspanning. We vonden weer een aantal bijzondere exposities voor extra inspiratie.

NIEUWE MEDIA

19 november t/m 18 april 2006 De massamedia zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Steeds meer tv-kanalen staan tot onze beschikking, radio zendt 24 uur per dag uit en de computer en mobiele telefoon zorgen ervoor dat waar we ook zijn informatie overal ter beschikking is. Maar zijn de nieuwe media eigenlijk wel zo nieuw als we denken? Hoe keek men vroeger tegen telefoon en computer aan en hoe gebruiken wij die nu? Onderzoek het eigen mediagedrag en vergelijk.

K E R A M I E K O M VA N T E S M U L L E N

t/m 23 januari 2005 De expositie ‘Keramiek om van te smullen’ bewijst dat dit genre niet eentonig en allerminst oubollig is. Een offensief tegen de plastic doosjes en goedkope, lelijk vormgegeven gebruiksvoorwerpen die men tegenwoordig veelal aantreft in de keuken.Terug naar de middeleeuwse goede gewoonte om keramiek in de keuken te gebruiken, maar dan verrassend en hedendaags vormgegeven. Keramiekcentrum Tiendschuur,Tegelen www.tiendschuur.net SPINNEN

Universiteitsmuseum, Utrecht www.uu.nl K R A C H T PAT S E R S

7 oktober t/m 31 december 2004 Anno 2004 zetten we gebouwen van bijna 500 meter hoog neer en bouwen we bruggen van 38 kilometer lang. Maar duizenden jaren geleden werden ook al bouwkundige meesterwerken neergezet, zonder alle technische hulpmiddelen van nu. Door te experimenteren ontdekt de bezoeker dat een perfecte balans tussen vorm, kracht en evenwicht het geheim vormt achter een sterke constructie. Nemo,Amsterdam www.nemo.nl

24

t/m 31 december 2004 Deze expositie bevat niet alleen grote en harige spinnen maar ook enkele zeer giftige exemplaren, veilig achter glas. U kunt er naast ’s werelds grootste spinnensoort, Goliath, ook de giftigste spin, de valdeurspin, bewonderen. En gelukkig ook minder afschrikwekkende exemplaren als de vriendelijke ‘Brachypelma’, een vogelspin die op de grond leeft. En geen zin in spinnen? Dan zijn er verder nog genoeg andere natuurverschijnselen te zien in Ecodrome. Ecodrome, Zwolle www.ecodrome.nl


COLOFON


VOORWOORD 2



INTERVIEW



DRUK




2 0 0 4

7 20 04

C&F

VISIE

Eropuit…

10



11

ACTUEEL

R E P O RT


12

SIGNALEMENT


VISIE



KORT NIEUWS 21

SIGNALEMENT



4



THEMA



SPECIAL

FOTOGRAFIE

18


COLOFON


VOORWOORD 2



INTERVIEW



DRUK




2 0 0 4

7 20 04

C&F

VISIE

Eropuit…

10



11

ACTUEEL

R E P O RT


12

SIGNALEMENT


VISIE



KORT NIEUWS 21

SIGNALEMENT



4



THEMA



SPECIAL

FOTOGRAFIE

18

C&F Report Specialist in jaarverslagen

Recommend Documents