24‐11‐2015
Herziening strafrechtelijke aanpak schoolverzuim Naar een bredere aanpak
Jos Lubberman en Ardi Mommers, ITS Nijmegen Anja Frowijn, Raad voor de Kinderbescherming Werkconferentie Ingrado, 24 november 2015 Contact:
[email protected], 06-54675192 Rapport ‘Procesevaluatie SAS’ te downloaden via http://bit.ly/itssas
Centrale vraag workshop Wat heeft ú nodig voor een aanpak schoolverzuim waarin: 1. sneller wordt gereageerd op afwezigheid leerlingen 2. eerder wordt gekeken naar achterliggende oorzaken 3 mogelijkheden hulpverlening optimaal worden benut 3.
2
1
24‐11‐2015
Agenda 1. Procesevaluatie SAS: belangrijkste resultaten 2. Raad voor de Kinderbescherming 3. Zelf aan de slag! 4. Terugkoppeling
3
Procesevaluatie SAS • Signalen dat in praktijk wordt afgeweken van SAS • Als wordt ‘afgeweken’, waarom dan? • Wat is de rol van ketenpartners? • In opdracht van:
4
2
24‐11‐2015
Aanpak Leerplichtorganisaties: • Studie van 80 dossiers bij 20 organisaties • Interviews met betrokken leerplichtambtenaren • Validering resultaten in groepsgesprek Ketenpartners en belanghebbenden: • 10 interviews met OM (per arrondissement) • 8 iinterviews t i mett RvdK R dK (per ( arrondissement) di t) • Gesprekken met onderwijsjuristen, Ingrado, Bureau Halt
5
Voornaamste resultaten • Handleiding is bekend en wordt gebruikt, maar…. veel variatie in aanpak schoolverzuim, zeker bij SV leerplicht Raad voor de Kinderbescherming, leerplicht, Kinderbescherming OM
Reden 1: aanpak vergt maatwerk i.c.m. persoonlijke / regionale verschillen Reden 2: ontbrekende kaders voor maken afwegingen • Sterk strafrechtelijk, hulpverlening onderbelicht
6
3
24‐11‐2015
Voornaamste aanbevelingen • Positioneer de handleiding breed – strafrechtelijke aanpak is een route, niet de route
• Leg stappen hulpverlening vast in de handleiding – aandacht voor de verschillende rollen van ketenpartners
• Zet in op betere afstemming tussen ketenpartners – wanneer wel/niet PV, welke vervolgstappen richting ketenpartners
• Breid de handleiding uit met afwegingskaders – beschrijving keuzemomenten, rollen en verantwoordelijkheden
• Quick wins (zie rapport)
7
Aanpak schoolverzuim Anja Frowijn, Adviseur Beleid, Landelijke Staforganisatie, Staforganisatie Raad voor de Kinderbescherming
24 november 2015
4
24‐11‐2015
Aanpak schoolverzuim • Casus C Kim: Ki
Kim is 15 jaar, schoolverzuim na overlijden moeder, Kim blowt en drinkt alcohol, vaders opvoedende rol is beperkt.
• Casus Tom: Tom is 16 jaar, woont alleen met zijn moeder. Moeder is psychiatrische patiënt patiënt, Tom verzuimt regelmatig van school om op moeder te ‘passen’.
9
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
Effectieve aanpak schoolverzuimzaken Doel: • keuze van het juiste traject op basis van aard schoolverzuim • leerplichtambtenaar: keuze inzet van zorg, melding bij Veilig Thuis, Halt of proces-verbaal • teruggeleiden naar onderwijs • zo nodig achterliggende problematiek aanpakken
10
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
5
24‐11‐2015
Visie Raad op Aanpak schoolverzuim
11
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
Visie van de Raad op aanpak schoolverzuim • Ieder kind heeft recht op p onderwijs j • Volgen van onderwijs is één van de essentiële voorwaarden voor het kind om zich te ontwikkelen • Eerst inzet van vrijwillige hulpverlening, niet onnodig in strafproces • Raad komt pas in beeld als vrijwillige hulp niet mogelijk is of niet werkt Praktijk: • Verzoek om zorg bij schoolverzuim soms onvoldoende opgepakt • Vaker dan gewenst een PV met zorgsignalen naar de Raad
12
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
6
24‐11‐2015
Naar een meer effectieve aanpak schoolverzuim Rol van de Raad: • Onderzoeks- en adviesrol na proces-verbaal • Consultatie mogelijk in JCOschoolverzuim door Adviesteam RvdK • Werken conform methode schoolverzuim: meer gericht op achterliggende problematiek
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
13
Methode raadsonderzoek schoolverzuim Onderzoeksvragen: • Welk advies is de meest passende reactie op het schoolverzuim van deze jongere ? • Zijn er andere zorgen waar hulpverlening voor nodig is? Zo ja, met welk doel? • Is een onderzoek naar een kinderbeschermingsmaatregel nodig?
14
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
7
24‐11‐2015
Onderzoek en advies Raad Raad > (straf)advies aan OM: geldboete, werk/leerstraf; geen straf of straf met JR (met MST/FFT) Raad kan ook: - verwijzen naar vrijwillige hulp: zaak volgen/aanhouden - een beschermingsonderzoek starten en een OTS vragen 15
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
16
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
8
24‐11‐2015
Samenwerking in de keten 1. Overleg in het voortraject : route bepalen in JCO-schoolverzuim 2. Inhoud P.V.: goede voor-informatie geeft tijdwinst en gerichter Raadsonderzoek 3. Handleiding strafrechtelijke aanpak schoolverzuim (OM en Ingrado) wordt nu verbreed naar ‘zorg én straf’ 4. LPA en school worden als informant betrokken in Raadsonderzoek 5. Terugkoppelen resultaten onderzoek aan leerplichtambtenaren
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
17
Vragen? g
18
Aanpak schoolverzuim | 24 november 2015
9
24‐11‐2015
Aan de slag Wat heeft ú nodig en van wie om: 1) sneller te kunnen reageren op verzuim? 2) afweging te kunnen maken tussen zorg en strafrecht? 3) optimaal gebruik te kunnen maken van hulpverlening? Overwegingen • Rollen en verantwoordelijkheden betrokkenen? leerplichtambtenaar, leerplichtorganisatie, gemeente, OM, RvdK
• Hoe dit te realiseren?
19
10