Celal. wil een eigen zaak. Uit de bak, aan de bak. start foundation. Celal Oruç (44)

hartenkreet

Celal Oruç (44)

Uit de bak, aan de bak Hij is net acht maanden op vrije voeten en wil zijn criminele verleden definitief achter zich laten. Celal Oruç zoekt een nieuw perspectief.

Na zijn ontslag uit de bajes solliciteerde Celal talloze malen, steeds zonder succes. Hij besloot voor zichzelf te beginnen. “Je moet misschien wel langer dan acht uur per dag werken, maar dat doe je tenminste voor jezelf.” Celal is nu ‘leerling’ in de door Start Foundation gesteunde Business Class Club voor ex-gedetineerden. Hier krijgt hij één dag per week hulp bij het uitwerken van zijn ondernemingsplan. Zijn droom is een cateringbedrijf dat Koerdische hapjes levert. Celal werkt momenteel verplicht 32 uur binnen het Work First-programma (werken voor je uitkering) van de gemeente. “Ik heb daardoor weinig tijd om aan mijn ondernemingsplan te werken. Ik mag pas uit Work First als ik in mijn eigen inkomsten kan voorzien. Feitelijk heb ik nu dus twee banen.” www.swat4all.nl

nummer 12 • zomer 2009

24

MAGAZINE start foundation

<<

Celal OruÇ zoekt, na een crimineel verleden, een nieuw perspectief.

Celal wil een eigen zaak

2

werk in uitvoering

3

Koetsiersopleiding

S

tart Foundation investeert 4.259 euro in een koetsiersopleiding voor twaalf mensen met een geestelijke beperking op het landgoed van de Willem Arntsz Hoeve, een psychiatrische instelling in Den Dolder. Zo kunnen zij straks een centje bijverdienen als koetsier. Ze rijden bezoekers rond op de bok van de koets. Het is een milieuvriendelijke manier van vervoer, die minder schade toebrengt aan het mooie terrein. Volgens initiatiefneemster Joanne Raming biedt het initiatief deelnemers een nieuw perspectief. Voor hen die het diploma niet meteen kunnen bemachtigen, is het mogelijk om certificaten te halen voor bijvoorbeeld hulpkoetsier of palfrenier. “We willen namelijk dat iedereen de erkenning krijgt iets te kunnen”, aldus Raming. www.wordenwiewezijn.org

De feiten • De looptijd van dit project is van 6 november 2008 tot en met 6 november 2009

4

inhoud

kort

Kees Steinbach COLOFON

8

S Magazine editie 12, zomer 2009

met twee van

Het item:

zijn Sinti-jongeren op de achter-

Wajongers kunnen sommige dingen beter

Start Foundation is een onafhankelijke maatschappelijke investeerder. Start Foundation ondersteunt en initieert vernieuwende experimenten en ondernemingen in Nederland die ervoor zorgen dat mensen met minder kansen ook aan het werk komen.

Redactieadres: Start Foundation

Effe bellen met …

grond

Kees Steinbach (42) uit Gemert. Kees behoort tot de Sinti en heeft vanuit de WAO een eigen stratenmakersbedrijf opgezet. In dit bedrijf werken momenteel zes Sinti-jongeren die voorheen werkloos waren. Kees wil nog veel meer jongeren aan werk helpen.

Postbus 889 5600 AW Eindhoven

Waar ben je nu? “Ik sta met een ploegje in De Vroente in Gemert. We voeren hier reparatiewerk uit. Ik krijg van de Brabantse gemeente Gemert dit soort werk tot 50 m2 gegund.”

Telefoon: (040) 246 18 50 Fax: (040) 237 05 15

Gratis abonnement? Stuur een e-mail naar: [email protected].

Art direction: Oranje Boven, ’s-Hertogenbosch Traffic: Fatima Boutoutouh, Annick Zegers, Remko van Riel

12

Project Ctaste Tafelen op de tast

Tekst: Fatima Boutoutouh, Sjoerd Punter, René van Hooren, Jos Verhoeven, Annick Zegers Tekstcorrectie: Sjoerd Punter en Rob Vooren Fotografie: Jan-Reinier van der Vliet, Bert Jansen, Jan Timmermans, Boudewijn Bollman, Esther de Beer, Kees de Koning

14

Illustraties: Gijs Huijgen

Interview Arnold Heertje ‘Zinvol werk voor iedereen’

Drukkerij: Dit S Magazine werd gedrukt door drukkerij Wedding in Harderwijk. In 2005 ontving deze drukkerij de Kroon op het Werk-prijs voor haar personeelsbeleid. “Wij omarmen alle mensen, ook die met een ‘lastig lijf’, omdat iedereen beperkingen heeft.” www.drukkerijwedding.nl

16

Experiment Business Class ex-gedetineerden Nieuw leven bajesklant als eigen baas

Werk in uitvoering

2

Kort

5

Column

11

Eerste baantje

19

Dubbelportret

20

Het panel

22

Startpagina

23

Hartenkreet

24

Hoe ben je gestart? “Aanvankelijk heb ik geprobeerd om via het UWV een bedrijfskrediet te krijgen, maar het ging me allemaal te langzaam. Ik wilde ook niet te veel schulden. Toen ik vijfduizend euro van Start Foundation kon lenen, ben ik gelijk aan de slag gegaan.” Veel last van de crisis? “Nee en ja. Opdrachtgevers kunnen

moeilijker continuïteit garanderen. Maar ik doe het kleine reparatiewerk en leen ook jongens uit aan bedrijven die kabels trekken. Daar is nog werk zat.” Moeilijk werkvolk, die Sinti? “Ach, ik behoor zelf tot de Sinti, en van mij pikken ze veel meer dan van een burger. Geloof me, nadat ze een tijdje bij mij hebben gewerkt, kunnen ze overal aan de slag. Als ze maar een faire kans krijgen. Ik geef echt niet zomaar een arbeidscontract. Wat dat betreft ben ik een echte ondernemer.” Nog toekomstplannen? “Ik wil meer Sinti-jongeren vooruithelpen. Ik ben dan ook met diverse nieuwe mogelijke opdrachtgevers in gesprek. Daarnaast wil ik ook werk­ ervaringsprojecten opzetten. De jongeren werkrijp maken en zo nodig ook scholen. Die voorbereiding is nodig. Ze moeten immers straks zelfstandig hun loon verdienen. Bij mij in het bedrijf, of ergens anders.”

5

Start Foundation verhuist Tien jaar lang was het kantoor aan de Paradijslaan in het centrum van Eindhoven het kloppend hart van de Start Foundation. Maar met inmiddels elf werknemers is Start Foundation uit haar jasje gegroeid. Eind juni wordt het monumentale Klokgebouw (1929) op Strijp-S het nieuwe onderkomen. Strijp-S is een gigantisch voormalig Philips-complex aan de rand van de Eindhovense binnenstad. Ooit was het een broeinest van nieuwe techno­logische uitvindingen, nu een broei­nest van design en creativiteit. Start Foundation neemt haar intrek op de zevende verdieping van het Klokgebouw. De naam verwijst naar de dominante blauwe Philipsklok op de toren. In het gebouw wordt een bonte verzameling van instellingen en be­drijven gehuisvest. Er is plaats voor zowel startende als gearriveerde onder­nemers. Deze inspirerende om­geving, waar vroeger zoveel uit­vindingen het daglicht zagen, is straks de bakermat voor creatief ondernemer­schap en innovaties. Het nieuwe onderkomen is prima bereikbaar per trein, bus en auto. www.klokgebouw.nl

6

kort

Nieuwe leden RvA: Mohamed el Achkar (links) en Han Noten (rechts).

7

Nieuwe gezichten De Raad van Advies van Start Foundation is versterkt met twee nieuwe mensen. Arbeids- en organisatiepsycholoog Han Noten (1958) is de nieuwe voorzitter. Hij werkte eerder voor de FNV en verzekeraar Achmea. In 2000 trad hij toe tot de hoofd­ directie van uitzendbureau Start. In die periode trad hij ook op als bemiddelaar in het vastgelopen conflict tussen de Nederlandse Spoorwegen en het rijdend personeel. Van Start stapte hij over naar de NS. Hij werd er de hoogste baas van het personeel. Na 2004 werd Noten politiek actiever. Momenteel is hij voorzitter van de Eerste Kamerfractie van de PvdA. Een andere nieuwkomer in de raad is de 35-jarige Mohamed el Achkar. Hij studeerde af als ingenieur aan de Technische Universiteit in Delft. Na een tijd als consultant te hebben gewerkt, ging Mohamed el Achkar in 2002 aan de slag bij TNT Post. Momenteel is hij daar marketing director international mail. Eerder was hij er change manager diversity. El Achkar combineert zijn werk met diverse nevenfuncties op het terrein van diversiteit en ondernemerschap.

Klusproject slaat goed aan

top 5

Wim Brouwer uit Hengelo was werk­ loos in 2006. Wim was ook begeleider van een voetbalelftal voor jongeren met een beperking. Algauw ontdekte Wim dat ‘zijn’ jongens zich door de week verveelden. Geen school, geen werk. Toen Wim hoorde dat de gemeente Hengelo het onderhoud van de accommodaties van de sportclubs ging afstoten naar de clubs zelf, richtte hij De Oprit op. Met ondersteuning van Start Foundation creëerde hij zijn eigen baan en hielp hij zo ook nog eens jongeren op weg naar werk. In 2008 dook het bericht op dat ook de ge­meente Aalten soortgelijke plannen had. Start Foundation nam contact op, maar er gebeurde niets. Dit voor­jaar kondigde de gemeente Eindhoven een klusproject aan voor sportverenigingen. Bedenker en gemeente­raadslid Frank Depla reageerde wel direct op onze tip om eens naar Hengelo af te reizen. Door zijn bemoeienis wordt nu een Eindhovense variant ontwikkeld van het succesvolle project in Hengelo. www.deoprit.nl

De top 5 van meest voorkomende oorzaken van faillissementen in de huidige crisis.

1 2 3 4 5

Uitval van vraag. Er wordt minder besteld, gekocht, geëxporteerd enzovoort.

Krediet is lastig te krijgen. Veel bedrijven hebben krediet nodig om inkopen te kunnen doen voor de productie.

Gebrek aan liquiditeit. Cash is king, maar debiteuren betalen niet of veel te laat.

Slecht management. Met mooi weer kan iedereen varen. Het is nu hondenweer.

Teveel onverkoopbare voorraad. Op papier geld waard, in de praktijk niet.

Even voorstellen: Claudia Endert Claudia Endert (1980) kwam vorig jaar als werkzoekende in contact met Start Foundation. Het klikte meteen. ‘Pittig en gekruid’, dat is deze secretaresse ten voeten uit. Dat kan ook bijna niet anders met Portugees, Indonesisch, Duits, Frans en Nederlands bloed in de aderen. Claudia is de eerste met wie de bezoeker van Start Foundation te maken krijgt. Niemand komt onopgemerkt langs haar bureau. Bovendien is elke brief die het pand verlaat, in haar handen geweest. Reizen is haar grote passie. Cuba, Mexico, Brazilië, Thailand, Egypte en tal van andere landen kennen geen geheimen voor Claudia. Ze heeft altijd bewust voor organisaties binnen de sociale sector gewerkt, ge­zien haar liefde voor mens en maat­ schappij. “Ik viel echt met mijn neus in de boter bij Start Foundation. Door de verscheidenheid aan mensen en initiatieven waar ik mee te maken krijg, is iedere werkdag weer een indrukwekkende reis.”

Uitgeknipt

Cachapas en spareribs op Korvelseweg Tilburg heeft primeur: eerste Iberisch-Amerikaanse delicatessenzaak. door Guus Spijkers Tilburg - Spareribs in een IberischAmerikaanse delicatessenzaak annex traiteur? Dat zou je niet snel verwachten. “Maar wel als je ze op een zeer speciale manier klaarmaakt”, heeft José Pinto Hurtado zijn antwoord snel klaar. Dus leggen we ons onmiddellijk neer bij de wijsheid van deze Venezolaanse kok, die samen met echtgenote Ibelice Mango’s startte aan de Korvelseweg 10. Zaterdag kwam wethouder Jan Hamming langs om een vorkje mee te prikken en en passant om de zaak te openen. Een primeur voor Tilburg. Vanaf vandaag kunnen de klanten terecht in de zaak waar voorheen een dieren­speciaalwinkel was gevestigd. Terwijl José (38) zich bezighoudt met de potten en de pannen in de grote keuken, staat Ibelice (31) de bezoekers bij met het maken van keuzes. “We zijn beiden van Venezolaanse afkomst en het is logisch dat we met onze producten die kant opgaan”, aldus José Pinto. “Maar we trekken het heel breed. Je hebt Zuid-Europese landen met een Latijnse inslag, maar

Tien jaa r lang z ocht he elf jaar t echtpa in Tilbu ar, dat rg woont, werkkrin naar een g. Met s teun va en een b n de ge orgstell meente in g van 720 Start Fo 0 euro v undatio n kon M an gaan. In ango’s v de smaa a n s ta k vol inge rt vind je richte z naast de aak genoem ook olijf de prod oliën, w ucten ijnen, z op de b oetighe oterham id voor , Iberisc maïsb­ ro he chor od, Cac iz o , hapas (p en voor annenk al choco o e k en) lade en voor ca cacao. O deautje ok s en het kookles volgen sen kun van je bij M ango’s te recht.

ook de Zuid-Amerikaanse Latijnen. Wij proberen daartussenin te gaan zitten. Het is jammer dat we weinig echte Venezolaanse producten in ons assortiment hebben. Dat komt omdat veel bedrijven geconfisqueerd zijn door de staat en niets mogen exporteren. Laatst zijn we op vakantie geweest en konden we wat mee­ nemen.” Vers bereide pasta’s, antipasti, maïs- en pompoensoepen en diverse (dip)sauzen worden dagelijks gemaakt. Vooral de tonijnsalade is dé specialiteit van het huis. Zaterdag was het proefdag, en eigenlijk wil het echtpaar Pinto Hurtado dat consequent doorvoeren. Op een grote tafel worden alle producten smaakvol uitgestald, zodat eenieder kan proeven wat de keuken zoal bereidt. De specifieke Venezolaanse keuken bestaat eigenlijk niet. “99 Procent van de bevolking is een mix”, weet Ibelice. “Slechts één procent is puur indiaans. In de loop der eeuwen hebben we van alles wat meegenomen in onze eetgewoonten.” Brabants Dagblad 10 maart 2009

8

item

9

Wajongers kunnen sommige dingen beter Jongeren met een arbeidsbeperking als gevolg van een fysieke of psychische handicap heten in jargon Wajongers. Voor hun achttiende worden ze gekeurd. Een arts bepaalt of ze kunnen werken, en in welke mate dat mogelijk is. Maar tussen kunnen werken en daadwerkelijk werken zit een wereld van verschil. Net als tussen de initiatieven die Wajongers aan werk trachten te helpen.

D

Wajongers Eric en Cindy gaan zelf op pad om werkgevers voor te lichten.

at aan werk helpen is hard nodig. Momenteel ontvangen ongeveer 178.000 jongeren een Wajong-uitkering. Daarvan werkt ongeveer acht procent op de gewone arbeidsmarkt en zo’n zeventien procent bij de sociale werkvoorziening. De verwachting is dat het aantal jongeren dat van deze regeling ge-bruikmaakt, nog dit jaar zal stijgen naar 190.000. Het is een menselijk drama: je wilt graag werken, maar je komt niet aan de bak. Nu is de ene Wajonger de andere niet. Soms gaat het om jongeren met een lichamelijke handicap, soms om jongeren met gedragsmatige problemen of een licht verstandelijke beperking. Nederland kent verschillende initiatieven die Wajongers aan werk willen helpen. Start Foundation was en is betrokken bij enkele van dit soort initiatieven. Wat treffen we zoal aan?

Sweet Store Wanneer jongeren in meer of mindere mate moeite hebben met leren als ge­volg van een beperking, is het speciaal onderwijs vaak een glijbaan naar de Wajong. Dat was een doorn in het oog van de Amsterdamse Kingma-school. Om verandering te brengen in deze moeilijke situatie, werd de Sweet Store opgericht,een delicatessenwinkel die fungeert als leerwerkbedrijf voor Zeer Moeilijk Lerende Kinderen (ZMLK). Hier krijgen jongeren praktische training in vaardigheden zoals op tijd komen, omgaan met klanten en onderlinge samenwerking. De winkel is een werkplek die niet schools is en daardoor aantrekkelijk is voor dergelijke jongeren. Ze hebben in de regel weinig zitvlees. Aangezien traditioneel leren zeer moeilijk voor ze is, komen de jongeren beter tot hun recht als ze fysiek bezig kunnen zijn. De profes-

10

item

column Doodsstrijd Initiatieven op het gebied van leer­werk zijn onmiskenbaar effectief voor met name moeilijk lerende jongeren. Het probleem echter is dat deze initiatieven vaak economisch erg zwak zijn. Na de eerste levensfase (ongeveer drie jaar), wanneer de subsidiegevers het af laten weten, gaan de meeste initiatieven dood. Soms plotseling, soms na een lange doodsstrijd. Om op lange termijn bestaansrecht te hebben, is een eigen succesvol product of dienst, gekoppeld aan een re-integratievergoeding voor elke cliënt, een minimale vereiste. Daarnaast is het op bedrijfsmatige gronden verstandig om het initiatief te ver­binden aan een (commer­ciële)branche­partner of aan een sterke ketenpartner. Als Start Foundation investeren wij dan ook niet meer in leerwerkprojecten die deze combinatie niet hebben.

“Via vergroting van motivatie en vaardigheden, en het opdoen van werk­ervaring worden jongeren begeleid en bemiddeld naar een baan.” Een aantal jongeren volgt een training in de Sweet Store.

sionals van de Sweet Store begeleiden de deelnemers niet alleen op de werkplek, maar hebben ook aandacht voor de problemen thuis. En als het moet, helpen ze ook bij het invullen van formulieren. De aanpak heeft succes. Bijna de helft van alle deelnemers aan het Amsterdamse project vond een betaalde baan. Het succes valt toe te schrijven aan de deskundige begeleiding, de toegepaste methode van werkend opleiden en aanwezige kennis van de lokale arbeidsmarkt. De ingrediënten voor succes zagen we ook terug in het initiatief De Werk carrousel uit Den Bosch. Via vergroting van motivatie en vaardigheden van de jongeren, en het opdoen van werk­ervaring bij drie verschillende werk­gevers (maximaal zes maanden per werkgever) werden 46 jongeren begeleid en bemiddeld naar een baan. Na afloop hield ongeveer de

helft er een duurzame betaalde baan aan over. De jongeren en de werkgevers kregen door de constructie de nodige ge­wenningstijd. Het succes van De Werk­carrousel was mede mogelijk omdat in die tijd (2007) de arbeidsmarkt nog erg krap was. In beide initiatieven ligt de succesratio op ongeveer vijftig procent. De kostprijs van dit succes ligt ongeveer op gemiddeld 25.000 euro per geslaagde kandidaat. Niet effectief Een populaire projectvariant is die van verandering in beeldvorming. Het uitgangspunt is: de werkgever moet een ander beeld krijgen van de jonggehandicapte. Als de werkgever een positiever beeld heeft, neemt hij de jongere wel in dienst. Deze aanpak mag dan nog zo toegesneden zijn, de uitstroomeffecten naar werk blijven vrijwel altijd ver onder de maat. Een duidelijk voorbeeld is het project Ruim Baan in Drenthe, waar jongeren met een lichamelijke handicap zelf op pad gingen om werkgevers voor te lichten. Bij Ruim Baan vonden vijf van de acht­tien deelnemende jongeren een baan, maar gek genoeg niet bij de bezochte bedrijven. Dat ze wel een baan bij een ander bedrijf vonden, kan te maken hebben met het toegenomen zelfvertrouwen en een ver-

beterde presentatie. Helaas is dit in het kader van het project niet verder onderzocht. Bij beeldvormingsprojecten wordt met name ingespeeld op het maatschappelijk besef van een bedrijf. Onze ervaring is echter dat werkgevers vooral geïnteresseerd zijn in de bijdrage die een kandidaat-werknemer kan leveren aan het bedrijfsresultaat. Dat wordt ook bevestigd in het onderzoek ‘Arbeids­participatie en MVO Nederland’ onder het midden- en kleinbedrijf uit 2008. Werkgevers benaderen arbeidsparticipatie ten principale uit HRM-overwegingen en niet uit MVO (maatschap­pelijk verantwoord ondernemen). Wat in der gelijke projecten ook vaak wordt vergeten, is om iets te doen aan de beeldvorming van jongeren zelf, die van docenten en van ouders. Voor deze categorieën is namelijk het verrichten van betaald werk door een jonggehandicapte lang niet altijd vanzelfsprekend. Zo onderzocht de Stichting Down Syndroom in 1999 met onze hulp de beeldvorming rondom jongeren met Down en werk. In dat onderzoek, uitgevoerd door de Erasmus Universiteit, bleek dat ouders en docenten negatiever waren over de werkkansen voor deze jongeren dan werkgevers.

Verder hebben we geleerd dat de meer algemene projecten die zich op Wajongers richten, duurder en minder

succesvol zijn dan de initiatieven die zich met meer homogene groepen bezighouden. Nu gebleken is dat werkgevers mensen willen die een bijdrage leveren aan het bedrijfsresultaat, zoeken we naar succesvolle combinaties. Wij noemen dat competentiematching. Zoals in het geval van Autest. Hier werken autistische jongeren die door de bank genomen veel gevoel hebben voor automatisering, omdat ze zeer gestructureerd ennauwgezet zijn.Deze jongeren worden als softwaretesters ingezet. Ze leveren kwalitatief beter werk dan anderentegen een concurrerendtarief. Het is erg in de mode om te roepen dat je moet kijken naar wat mensen wel kunnen. Wij gaan graag een stapje verder en willen kijken naar wat mensen mogelijkerwijs beter kunnen. Voor meer informatie over Wajongers kijk op www.onbeperktwerken.nl, www.sweetstore.org, www.stichtingwerkcaroussel.nl en www.ruimbaanvoorjongtalent.nl.

11

Nummer

I

n het verzoek om een bedrijfskrediet had de aanvraagster geschreven dat ze een uitkering genoot als gevolg van een arbeidsbeperking. Na wat correspondentie over en weer kreeg ik de naam van haar contactpersoon bij het UWV. Een rechtstreeks telefoonnummer had ze echter niet. “Laat dat maar aan ons over”, zei ik stoer. Het kantoor dat ik moest hebben, bezat volgens de website geen telefoon. Wel kon ik uit twee nummers kiezen. Of ik werkgever of werknemer was? Aangezien ik geen van beiden ben, begon ik maar als werknemer. Gelijk struikelde ik. Ik kon pas verder als ik een burger­servicenummer zou ingeven. Dan maar als werkgever. “Toets na de piep uw loonheffingnummer in”, zei de computerstem onverbiddelijk. Geen nood. Ik had diverse visitekaartjes van UWV-medewerkers in mijn verzameling. Zes pogingen mislukten. Ten einde raad viste ik een nummer uit mijn broekzak dat ik om privé­redenen ooit gebeld had. De alleraardigste dame hielp me direct, omdat ik goddank het registratienummer van de aanvraagster had gekregen. “Zonder nummer ben je dus een nummer’, grapte ik bijdehand. De lach aan de andere kant van de lijn bleef uit. Nadat ik haar uitvoerig had bedankt, verzocht de lieve UWV-mevrouw me om haar nooit meer voor zoiets te bellen. “Dat gebeurt namelijk veel te vaak”, vertelde ze. Jos Verhoeven

12

project

13

De feiten • In Nederland zijn ongeveer 150.000 mensen blind of bijna blind. Van hen kunnen er 100.000 werken. • In werkelijkheid hebben slechts 25.000 visueel beperkten een betaalde baan. (Bron AD Visie, september 2008) • Reserveren? Bel 020 675 28 31. • Er is nog plaats voor twee extra experts van het donker. Belangstelling? Bel 06 22 33 53 66.

Uit de kredietportefeuille

Tafelen op de tast Bij Ctaste in Amsterdam wordt het begrip ‘Tast toe!’ erg letterlijk genomen. Dineren doe je daar namelijk in het pikkedonker. Visueel beperkte gastheren en -vrouwen zorgen ervoor dat je de weg weet te vinden.

S

andra Ballij, één van de op­ richters van Ctaste, gaf een glansrijke carrière als high potential bij de ING op, om als maat­schappelijk gedreven restaurateur aan de slag te gaan. Met een krediet van vijftigduizend euro van Start Foundation kon Sandra haar ‘gouden kooi’ vaarwel zeggen en haar onder­nemersdroom waarmaken. “We hebben het concept van eten in het donker voor het eerst gezien in

Parijs. Ook daar werd het uitgevoerd door de echte experts: de blinden en de slechtzienden. We hebben ons concept wel iets anders ingevuld. Bij Ctaste krijg je een verrassingsmenu voorgeschoteld. Later moet je raden wat je hebt gegeten”, aldus Sandra. “Dat is minder moeilijk dan je denkt. In het duister worden je zintuigen op scherp gezet. Daardoor beleef je de geur, smaak en textuur van gerechten op een bijzondere manier.”

Echte baan De werving van het juiste personeel bleek nog niet zo makkelijk. “Het vergt toch een behoorlijke dosis lef, want je moet een arbeidsongeschiktheidsuitkering opzeggen of een gedeelte ervan inleveren in ruil voor iets onzekers. Dat was voor sommige mensen wel een drempel. Als de baan tegenvalt, kan namelijk niet iedereen weer terug naar de oude uitkeringssituatie”, aldus Sandra.

De huidige ‘experts van het donker’, Jeroen, Lisa en Steven, zijn allemaal aangetrokken buiten de kanalen van de blinden- en slechtziendensector om. De samenwerking met partijen uit die sector viel toch tegen. Sandra: “Wij zijn een werkgever met echte banen in de aanbieding. Ctaste is geen sociale werkplaats. En dat is wel waar die instanties vaak van uitgaan.” Uitbreiding Jeroen heeft de banketbakkersopleiding gedaan, maar vanwege zijn visuele beperking wilde geen enkele

banketbakker hem aannemen. “Ik zou een te groot risico zijn. Nu ben ik verantwoordelijk voor de dagelijkse planning en de training van de gastheren en -vrouwen.” In de keuken hebben de medewerkers geen visuele beperking, maar komen ze op een andere manier uit een uitkeringssituatie. Marga werkt er in­middels al negen maanden met plezier als souschef. Marga: “De sociale dienst beloofde me dat ik tot kok op­geleid zou worden. Maar meer dan werken in een veredelde patatkraam was niet mogelijk. Bij Ctaste kreeg ik

een echte kans. Onlangs heb ik het eerste deel van mijn koksopleiding gehaald. Met gemiddeld een zeven!” Ctaste gaat binnenkort nog twee visueel gehandicapte gastheren en -vrouwen aannemen. Sandra: “Qua activiteiten breiden we uit. We hebben onder meer een workshop ontwikkeld op het gebied van ‘blind vertrouwen’ en samenwerken. In het donker word je je namelijk echt bewust van je manier van communiceren.” Meer informatie over Ctaste is te vinden op www.ctaste.nl.

Wil je ook een keer dineren in het donker? Start Foundation geeft een diner voor twee weg. Geef antwoord op de volgende vraag: met wie zou jij een diner in het donker willen en waarom? De origineelste reactie wordt beloond met

Foto boven: Het eten wordt vanuit de keuken naar het donkere restaurant gebracht. Foto midden: Jeroen begeleidt de gasten naar hun tafel

deze unieke smaakbeleving bij Ctaste.

in het donker.

Inzendingen voor 15 september 2009 sturen naar [email protected].

Marga en Sandra

Foto onder: Jeroen, (vlnr).

14

interview

15

Door Sjoerd Punter

Prof. Arnold Heertje verwacht veel goeds van de kredietcrisis

‘Zinvol werk voor iedereen’ De economische crisis die momenteel de wereld teistert, heeft ook een goede kant. Het is een gouden kans om te kiezen voor een duurzame samenleving. Dat vindt de bekende econoom prof. Arnold Heertje. En in die duurzame samenleving is volop zinvol werk voor iedereen. Niemand hoeft meer aan de kant te staan.

P

rof. Arnold Heertje (75) huivert als hij denkt aan een leven zonder bezigheden. Hij is nog lang niet uitgewerkt. “Het lijkt me vreselijk dat ik niet meer zou kunnen schrijven, lezen en nadenken”, zegt hij met een snelle blik op z’n mobieltje, waar net een bericht binnenflitst. “Zolang ik het fysiek en psychisch aankan, blijf ik doorwerken. Ik ontleen groot plezier aan mijn werk. Men vraagt mij nog elke dag voor allerlei dingen. Gepensioneerd zijn en niets mogen doen is het allerergste dat ik mij kan voorstellen.” Drie jaar geleden nam prof. Heertje afscheid van de Universiteit van Amsterdam. Hij had er gedoceerd

ZEGEN De discussie over het gefaseerd ver­ hogen van de pensioengerechtigde leeftijd naar 67 jaar bevreemdt Heertje. “Die verhoging gaat gewoon door”, zegt hij op stellige toon. “Of het nu is of over drie jaar, het gaat gebeuren.” Volgens Heertje is een latere pensioendatum een zegen voor de meeste mensen. “Die willen niets liever dan doorwerken. Ik heb in mijn omgeving veel mensen meegemaakt die zich na hun pensionering drie weken prima voelden om vervolgens in een diep gat te duiken. Die kregen een enorme psychische terugslag. Met al hun expertise, jarenlang opgebouwd, voelden ze zich opeens afgedankt. Zo moet je niet met mensen omgaan. Het is beter om langer door te werken en dan langzaam af te bouwen. Niet opeens de beuk erin omdat je 65 bent. In mijn jeugd was iemand van 60 jaar stokoud. Dat is nu niet meer zo. Ik ken mensen van 80, 90 die nog actief zijn in allerlei opzichten. Natuurlijk begrijp ik ook wel dat mensen met een zwaar beroep, bijvoorbeeld in de bouw, niet zo lang kunnen doorwerken. Die mensen mogen van mij, als ze dat zelf ook echt willen, eerder met pensioen. Maar voor mij is het een waarheid als een koe: mensen ontlenen aan hun werk, los van hun inkomen, arbeidsvreugde, en dat is een essentieel gevoel.”

‘Niemand hoeft aan de kant te blijven staan.’ sinds 1964. Grote bekendheid kreeg hij door het in 1962 verschenen boek De kern van de economie. Inmiddels zijn daar honderdduizenden exem­ plaren van verkocht, het meest succes­ volle studieboek uit de Nederlandse geschiedenis. Heertje is nog steeds lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen. Hij staat erom bekend nimmer een blad voor zijn mond te nemen. Nog steeds publiceert hij columns waarin harde noten worden gekraakt.

ANDERE KOEK Heertje doet niet moeilijk over de kredietcrisis. Hij heeft deze moeilijke periode zien aankomen. De vergelijking van minister-president Balkenende met de Grote Depressie van de jaren dertig gaat volgens Heertje niet op. “Dat was heel andere koek. Mijn vader mocht kiezen tussen ontslag of doorwerken voor de helft van het geld. De werklozen zetten ze toen aan het werk om gaten te graven. ’s Avonds moesten ze die weer dichtgooien.”

Die kant moet het nu niet weer op, vindt Heertje. “Mensen moeten geen werk doen tegen hun zin. Bovendien is er genoeg zinvol werk.” De kredietcrisis mag dan honderden miljarden tot niets reduceren, de crisis biedt wel de mogelijkheid om het roer definitief om te gooien. “We moeten kiezen voor een duurzame samenleving”, doceert Heertje. “Het oude denken, dat alleen maar draait om geld, moet vervangen worden door een andere benadering. Voor onze kinderen en kleinkinderen moeten we de grote mondiale problemen op het gebied van milieubeheer aanpakken, anders krijgen de mensen gelijk die zeggen dat Nederland over 75 jaar bijna helemaal onder water staat. De kredietcrisis heeft aangetoond dat het alleen maar kijken naar de cijfers rampzalige gevolgen heeft. Grote leiders als Obama in de VS, Sarkozy in Frankrijk en ook Angela Merkel in Duitsland zijn serieus bezig met de duurzame samenleving. Helaas kan ik dat niet zeggen van de heer Balkenende. Zijn aanpak van de crisis is bouwen om het bouwen en nog meer wegen aanleggen. En dan schaft hij ook nog eens de vliegtaks af. Alsof het milieu in crisistijd niet van belang is!” GOUD WAARD In een duurzame samenleving bestaat geen werkloosheid, aldus Heertje. “Niemand hoeft aan de kant te blijven staan. Er is ongelooflijk veel werk aan de winkel, meer dan genoeg om iedereen aan het werk te houden. Denk alleen maar aan de ondersteunende sector, zoals bewaking en de zorg. Ook voor mensen met niet zo’n geweldige opleiding is er in een duurzame samenleving werk. Het maakt niet uit hoeveel diploma’s mensen hebben, als ze hun werk goed doen, zijn ze goud waard.”

16

experiment

17

E

lk jaar verlaten ongeveer dertigduizend mensen de gevangenis. Ruim 75% van hen keert na verloop van tijd weer terug achter de tralies. Dit kost de samenleving handenvol geld en berokkent veel leed. De meeste bajes­klanten zijn verslaafd, gestoord of crimineel van beroep en soms zelfs alle drie tegelijk.

Experiment Business Class ex-gedetineerden

Nieuw leven bajes­ klant als eigen baas Tekst André Hendrikse Beeld Bert Janssen

Dat je niet van iedereen applaus krijgt als je ex-gedetineerden gaat helpen om ondernemer te worden, is te verwachten. Toch zag Start Foundation genoeg aanleiding om ruim 90.000 euro uit te trekken voor de oprichting van de Business Class ex-gedetineerden.

Maar niet iedereen is zo. Gedetineer­ den die willen breken met het verleden, staan voor een lastige opgave. Vaak ontbreken (t)huis, opleiding en werk. Inmiddels zijn er in Nederland verschillende initiatieven om deze mensen aan werk te helpen. Wat nog ontbrak, was een specifiek traject voor ex-gedetineerden die als ondernemer op een eerlijke manier hun brood willen verdienen. Breken met verleden Business Class ex-gedetineerden (BCe) is een experiment op twee locaties in Nederland. Het project valt onder de verantwoordelijkheid van de Stichting Werken Aan Toekomst 4 All (Swat4all). Initiatiefnemer is Hans Tijmes, humanistisch geestelijk verzorger én ondernemer. Vierentwintig ex-gedetineerden worden negen maanden lang intensief begeleid en opgeleid tot ondernemer. Start

Foundation is de hoofdfinancier van het experiment. Per regio investeren ook de betrokken gemeenten Nijmegen en Tilburg via middelen die persoons­gebonden zijn. De selectie is zwaar. Tijmes: “Deelname is echt niet voor iedereen weg­gelegd. Er zijn strenge selectiecriteria, maar het belangrijkste is dat de deelnemers sterk gemotiveerd zijn om radicaal te breken met hun criminele verleden. Een baan is voor een ex-gedetineerde vaak een stevige basis om niet weer in crimineel gedrag te vervallen.” De cursus bestaat uit twee verschillende hoofdonderdelen. In het eerste gedeelte gaan de aspirant-ondernemers aan de slag met de zogenaamde Normatieve Leefstijlbegeleiding. Dat is een normen- en waardentraining over hoe je met elkaar en de maatschappij omgaat. De tweede component is meer traditioneel van aard. De deelnemers werken onder begeleiding van een businesscoach aan het ondernemingsplan van hun eigen bedrijf. Hans Tijmes

18

experiment

eerste baantje Enrico probeert aan de weg te timmeren als airbrusher.

You are my sunshine, my only sunshine Aan: Start Foundation Van: Edwin Rutten Onderwerp: Eerste baantje

Beste Start Foundation, Mentaliteitsverandering José Verheyen, begeleider Normatieve Leefstijl, licht het belang van de normen- en waardentraining toe: “Deze jongens bezitten vaak de kwaliteiten en competenties om een eigen bedrijf te beginnen. Risico lopen en handelen, dat zit ze in het bloed, maar werd in het verleden voor de verkeerde doel­ einden ingezet. Wat nu vaak botst, is hun leefstijl. Relatieproblematiek, terugval in een verslaving en schulden zijn geen uitzonderingen. Dergelijke omstandigheden demotiveren mensen, en vervolgens geven ze op.” José Verheyen

Enrico Galuzzo, één van de deelnemers, kan erover meepraten hoe moeilijk het is om een andere richting in te slaan. Enrico is een getalenteerd airbrusher en wil daar graag zijn brood mee verdienen. Maar hij gaat gebukt onder schulden. Zijn gevangenisverleden hielp hem ook niet bij het vinden van een baan om die schulden af te kunnen lossen. Enrico: “Ik heb nu al twee jaar bewindvoering. Ik kom gewoon nergens. Ik heb een klein kamertje van zestien vierkante meter. Daar slaap ik, daar woon ik en daar werk ik. Had ik maar een klein ateliertje. Maar met mijn schulden kan ik dat niet betalen.”

In de training wordt geprobeerd de problemen boven water te krijgen. Vervolgens wordt gekeken hoe ze opgelost kunnen worden. José: “Het gaat vooral om het bewerkstelligen van een mentaliteitsverandering. Het leren zien van alternatieven. Opgeven is het makkelijkst. Dat zijn de jongens gewend. Het bracht ze steeds weer opnieuw in de problemen. Zoals ook Enrico. Hij begrijpt nu dat hij risico’s moet nemen. Zo heeft hij laatst voor een presentatie op de pof schildermateriaal gehaald, met alle risico’s van dien.” De boer op Na negen maanden training en coaching moeten de deelnemers met hun plannen de boer op om financiering te gaan regelen. Ze kunnen daarvoor terecht bij de gemeente waar ze een bijstandsuitkering ontvangen. WAO’ers kunnen een starterskrediet bij het UWV aanvragen. Maar ze kunnen ook gebruikmaken van reguliere financiers, zoals de micro­ financiering van Qredits. Naast geld krijgen ze ook begeleiding. De bedrijfs­ plannen van de deelnemers zijn heel divers: van het opzetten van een markt­ handel in Koerdische specialiteiten tot het handelen in antiek en het be­sturen van grondverzetmachines als zzp’er.

voor het model, maar eerst zal moeten blijken of het in de praktijk werkt. Volgens sommige criticasters op internet hoeft daar niet op gewacht te worden. Zij geven ongezouten weer wat ze denken van dit initiatief. Zoals de heer Nus: “Met andere woorden: ze kunnen gekochte vuurwapens en inbrekersgereedschap aftrekken bij de belasting als bedrijfskosten.” Of De Stadswesp: “Hoe helpen we Neder­ land naar de knoppen? Nou, op deze manier. Help eerst de ondernemers, voordat je dit uitschot helpt!” De Stads­ wesp kan gerust zijn, ook ‘gewone’ ondernemers worden door Start Foundation geholpen. Meer info over Business Class exgedetineerden is te vinden op: www.swat4all.nl.

De feiten • Nederland beschikt over ruim 15.000 cellen. • Per 100.000 inwoners zitten er in Nederland 128 in de gevangenis. • Detentiekosten per gevangene per dag: € 190, per jaar: € 69.350.

Negen jaar. Een rolletje in de speelfilm ‘Sterren Stralen Overal’. Na de première op het toneel van het Tuschinski Theater in Amsterdam een mand met bloemen en daarin verstopt hamers, zagen, knijptangen, spijkers en schroeven. Ik was dol op timmeren. Wel een beloning, maar geen baantje. Vijftien jaar. The Gold Coast Combo. Bandje geformeerd met klas­ genoot Rogier van Otterloo. Ik zong jazzliedjes en speelde slag­ werk. Spelen op feesten van de hockey- en de tennisclub, op scho­ len, Leger des Heils en feestjes bij mensen thuis. Geld verdienen maar niet echt een baantje. Ome Willem op televisie, jazzliedjes zingen, verhalen schrijven, maar nooit echt ‘een baantje’. Toen de éérste echte baan. Docent op het conservatorium. Inmiddels was ik boven de veertig. Wat er toen gebeurde. In de zomer werd er geld gestort op mijn bank­ rekening door het conservatorium. Verdorie, een administratieve fout natuurlijk, moet ik het weer terugstorten, gedoe. Maar nee ... je wordt in de vakantie dóórbetaald. Een maand niet werken, maar wel geld krijgen. Had ik in m’n hele leven nog niet meege­ maakt. Was ik niet gewend als freelancer. Wanneer je ook Start, zorg dat je de job – freelance of in vaste dienst - altijd met plezier en liefde doet. Geld komt dan wel. Ook namens mijn 30 jaar jongere tweelingbroer Ome Willem.

• Aantal deelnemers BCe: 24. • Investering Start Foundation: € 94.347 (83%).

Als het experiment een succes wordt, zijn er plannen voor een landelijke uitrol. Er is nu al veel belangstelling

Ik was drie jaar. In de trein van Groningen naar Amsterdam. Net na de oorlog. Zingend langs alle coupés. ‘You are my sunshine, my only sunshine.’ Terugkomend bij mijn moeder met geld en sigaretten in mijn alpinopetje. Wel iets verdiend, maar dat is geen baantje te noemen.

• Looptijd BCe: twee jaar.

Groet, Edwin Rutten

19

20

dubbelportret

21

Leren

... voor gastouder

In iedere editie van S Magazine volgen we twee projecten die iets gemeenschappelijks hebben. Voor dit nummer namen we een kijkje bij Kleinschalig Innovatief Gastouderschap in Haarlem en bij De Beweegconsulent in Den Haag.

… voor beweegconsulent

E

I

n kleine groepjes zitten vrouwen hun huiswerk te bespreken. Er wordt druk gediscussieerd en vergeleken. De vrouwen volgen een les ondernemersvaardigheden voor de opleiding tot zelfstandig gastouder, een initiatief van de Stichting Kansrijk Ondernemen Nederland. De vrouwen zijn allemaal werkloos, laaggeschoold en hebben weinig tot geen ervaring met betaald werk. De meesten werken als vrijwilliger bij een kinderopvang en hebben zelf ook kinderen. Ze willen graag betaald werk verrichten. Hun docente en tevens initiatiefneemster van de opleiding, Guillaumine Nelom, legt uit: ”Niemand wist dat het mogelijk was om zelfstandig als gastouder aan de slag te gaan. Daar zijn ook geen opleidingen voor. Zelf heb ik jarenlang in de kinderopvang gewerkt en zag hier een kans voor deze vrouwen.” Tijdens de opleiding leren de vrouwen hoe ze een pedagogisch plan moeten maken en wat het belang is van een goede financiële administratie. Verder krijgen ze een EHBOtraining en wordt er aan de eigen persoonlijkheid gewerkt. Deelneemster Aouatif Rahou: ”Ik heb veel over mezelf geleerd, vooral over mijn valkuilen, maar dat is juist belangrijk. Ik weet nu zeker dat ik in deze richting verder wil. Als dat als zelfstandige niet lukt, kan ik ook bij een peuterspeelzaal gaan werken.”

De feiten SKON

De feiten Beweegconsulent

• Start Foundation investeerde € 37.600 in dit experiment.

• Start Foundation investeerde € 42.000 in dit experiment.

• Oorspronkelijk waren er twee rondes gepland; maar het

• Het experiment is eind vorig jaar gestart en duurt twee jaar.

werden er drie. 

• Start Foundation liet vooraf een arbeidsmarkttoets uitvoeren.

• Totaal namen er in de eerste twee rondes 42 vrouwen en 1 man deel.

• Er is veel vraag naar deze beweegconsulenten in wijken met veel allochtone vrouwen.

• Van hen zijn er vijftien begonnen als zelfstandig gastouder. • Voor meer informatie over De Beweegconsulent, kijk op • Voor meer informatie over SKON, kijk op www.skon.nl.

www.vanhageninbeweging.nl.

en beetje onwennig staan de vrouwen in hun sportkleding op de mat. Ze krijgen een proefles aikido. De les is een onderdeel van de opleiding tot beweegconsulent die ze volgen via de Stichting Mensen-InBeweging. Ze worden opgeleid tot assistent-fitnesstrainer en krijgen in de toekomst een betaalde baan van minstens twaalf uur per week. “De vrouwen zijn allemaal werkloos, hebben weinig tot geen opleiding en dragen een emotionele rugzak mee die het extra moeilijk maakt om een baan te vinden”, zegt Malika Ennahachi, projectleider van De Beweegconsulent. “Wij proberen door middel van deze opleiding het zelfvertrouwen van de deelneemsters te verbeteren en hun zelfredzaamheid te vergroten.” Naast lessen in onder andere klantbegeleiding, blessurepreventie en voeding, vormt de aikidotraining een vast onderdeel van het lesrooster. “Aikido is een verdedigingssport die je leert bewust te zijn van jezelf. Het is een sport die je zelfvertrouwen geeft”, aldus Ennahachi. Samira El Bouhnani, een van de deelneemsters, vertelt: “Ik was altijd heel erg onzeker, bang voor de mening van anderen. Deze opleiding geeft me meer zelfvertrouwen en een doel. Ik wil een krachtige vrouw worden, een voorbeeld voor jonge meiden die veel hebben meegemaakt en die willen vechten om er iets van te maken.” De vrouwen kunnen straks aan de slag bij fitnesscentra, als zelfstandige of als werknemer.

22

het panel

startpagina

“Ik zie de toekomst positief tegemoet” Onder het motto ‘Walk the talk’ investeert Start Foundation niet alleen in bedrijven die mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt helpen, maar neemt ze waar mogelijk, daar ook producten en diensten af. En dus zijn er in ons markante nieuwe onderkomen in Eindhoven vijf mannen druk aan het schilderen.

H

et zijn mannen die om diverse redenen (geen huis, geen werk, psychiatrische klachten, detentieverleden, verslaving en andere problemen) stevig van de weg zijn geraakt. Ze zijn in dienst bij Houvast. Houvast Amsterdam is een organisatie die zich inzet voor de re­­-integratie van dak- en thuislozen door middel van werk en het verschaffen van een eigen inkomen. Houvast ver­­richt onderhoudswerkzaamheden aan maatschappelijk vastgoed. Via Houvast komt het leven van deze mannen weer op gang, hervinden ze hun zelfvertrouwen en leren ze ook een vak. De resultaten van Houvast zijn goed. De afgelopen drie jaar zijn 55 mannen begonnen bij Houvast. Van hen zijn er in totaal 32 (58,2%) doorgestroomd naar een betaalde baan. Het maatschappelijk rendement van Houvast is hoog. Een onderzoek toonde aan dat Houvast over de periode 20052007 een totale uitkeringsbesparing realiseerde van 789.208 euro en een PMU-score had van 4.228.439 euro. PMU staat voor Potentiële Maximale Uitkeringsduur. In de PMU wordt be­rekend hoe groot de kans is dat een persoon tot zijn vijfenzestigste afhankelijk blijft van een uitkering en/of zorg.

De mannen die in Eindhoven aan de slag zijn, ontbreekt het - ondanks de crisis - niet aan herwonnen zelfvertrouwen. www.houvastamsterdam.nl

Eigen inschatting van de kansen op de arbeidsmarkt

Mustapha (37): “Ik heb echt een vak geleerd.”



Voor Houvast

6,0

Nu, tijdens de crisis

8,5

Na de crisis

9,0

Vraag en antwoord

www

vraag Malika Ennahachi (34) uit Den Haag is projectleider van De Beweegconsulent. Zij was een van de aanwezigen op de jaarlijkse projectleidersdag van Start Foundation. Projectleiders en sociaal ondernemers komen dan samen om kennis te maken en ervaringen te delen. In de studio’s van Omroep Max in Hilversum onderwees gastvrouw Dieuwertje Blok dit jaar de aanwezigen in het omgaan met de media. Aan Malika de vraag: “wat heb je opgestoken van deze dag?”

S Magazine vroeg de econoom prof. Arnold Heertje naar zijn favoriete websites:

antwoord “Dat je je goed moet voorbereiden als je met de pers in contact komt. Ik vond het voorbeeld van Ctaste, het restaurant waar je in het donker eet, heel treffend. Je vertelt dat je moeite hebt met het vinden van visueel gehandicapte werknemers, en gelijk kopt De Telegraaf dat blinden niet willen werken. Dan heb je dus een averechts effect. Ook mooi vond ik dat Dieuwertje bleef benadrukken dat je elkaar nodig hebt. Dat de media ook weer elke dag met een verhaal moeten komen. Wij hebben die verhalen allemaal klaarliggen. Dus moeten we niet zo bescheiden zijn.”

Wensley (39): “Ik zie de toekomst positief tegemoet.”



Voor Houvast

6,0

Nu, tijdens de crisis

7,5

Voor Houvast

1,0

Nu, tijdens de crisis

8,0

Na de crisis

10,0

Na de crisis

9,0

Kai-Uwe (37): “Ik heb weer plezier in mijn werk.”

Voor Houvast

3,0

Nu, tijdens de crisis

9,5

“Die heb ik niet. Mijn vrouw doet het allemaal. Die regelt onze schoolboekensite (www.kerneconomie.nl) en doet ook de mail. Ik kruip niet achter de computer, omdat ik dan verloren ben. Ik ben een zeer nieuwsgierig mens, dus als ik achter de computer ga zitten, wil ik meteen van alles uitzoeken. Dan ga ik kijken wie er op dit moment actief is in het Department of Economics in Harvard en hoe het zit op Stanford. Op internet staan te veel dingen die mij interesseren, dus zou ik daar de hele dag mee bezig zijn.”

‘Start me up!’

Roy (53): “Ik zie Houvast als een opstap naar een toekomst in de horeca.”



23

Na de crisis

9,5

Koken met kleuren Blend is een wereldrestaurant in Tilburg dat gerund wordt door voormalige vluchtelingen. Op deze manier halen ze een erkend horecadiploma. Blend kon starten met steun van Start Foundation. Het Tilburgse wereldrestaurant speelt een belangrijke rol in een bijzonder kookboek, dat onlangs verscheen. Studenten van de Fontys Hogeschool gingen op zoek naar culinaire tradities van nieuwe Nederlanders in Tilburg. Ze vonden talrijke onbekende culinaire hoogstandjes. Het resultaat is vastgelegd in de uitgave: ‘Koken met kleuren’. Het boek geeft voorbeelden van de culinaire cultuur van nieuwe Nederlanders uit de hele wereld. De gerechten in het boek vallen zo goed in de smaak dat Blend ze op de kaart zette. Van garnalen met popcorn, tajine en canjeero tot pindasoep

met pittige Madame Jeanette. Deze en andere gerechten zijn te proeven in restaurant Blend aan de Spoorlaan 346 in Tilburg. Reserveren kan via 013 5812516. De uitgave ‘Koken met kleuren’ telt 96 pagina’s en kost 14,75 euro. Het boek kan besteld worden bij uitgeverij Pix4Profs. www.restaurantblend.nl www.pix4profs.nl

Interesse voor een bijdrage van Start Foundation? Wij hebben drie regelingen:

1

2 3

Het boek ‘Koken met kleuren’, verkrijgbaar bij uitgeverij Pix4Profs.

Experimenten. Hiervoor komen organisaties in aanmerking die (samen met andere) een initiatief op willen zetten om een innovatieve oplossing te zoeken voor een probleem aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Het uiteindelijke plan moet SMART zijn en een aanvaardbare kosten- batenverhouding hebben. Kredieten. Hiervoor komen bedrijfsinitiatieven in aanmerking die zowel economische als sociale doelstellingen hebben. Waarderingsbijdrage. Beperkte bijdragen voor eenmalige, tijdgebonden, concrete activiteiten die in het verlengde van onze missie liggen.

Meer weten? Kijk op www.startfoundation.nl.