Cambriana online hulpprogramma Dit is deel 1 van het online hulpprogramma van Cambriana. Verwerking van een scheiding 'Breaking up is hard to do' Neil Sedaka Een scheiding is een van de pijnlijkste ervaringen die je kunt meemaken in je leven. Wanneer je jarenlang samen bent geweest met iemand, zijn jullie levens zo aan elkaar vergroeid dat het losmaken een moeilijk en pijnlijk proces is. Zelfs wanneer je huwelijk of relatie misschien niet zo goed was als je gehoopt of gewenst had, is een scheiding nog steeds een ingrijpende gebeurtenis. Alleen mensen die zelf hebben meegemaakt wat het betekent om hun levenspartner te verliezen door een overlijden of door een scheiding weten met hoeveel draadjes je aan elkaar vast hebt gezeten en hoeveel je nu moet loslaten.
Pijn en verdriet Je voelt niet alleen pijn en het verdriet van je scheiding, maar ook de onzekerheid en angst over hoe je nu verder moet in je leven zonder hem. Gaat het jou wel lukken om na zoveel jaar samen geweest te zijn met iemand anders nu ineens alleen te gaan leven. Achtbaan van emoties Iedereen reageert anders op een scheiding, maar de meeste mensen die het hebben meegemaakt spreken over een enorme wirwar van emoties die hen overspoelde. Gevoelens van verdriet, rouw, woede, angst, eenzaamheid, paniekgevoelens, schuld, twijfels, verbitering en nog veel meer kunnen elkaar in een razend tempo afwisselen. Deze emoties en gevoelens kunnen elkaar zo snel af wisselen, dat het soms lijkt alsof je in een achtbaan zit die je met enorme snelheid van hoog naar laag brengt en weer
1
Deel 1
Cambriana online hulpprogramma omhoog en weer omlaag. Het ene moment kun je diep verdrietig zijn en het volgende moment sta je te koken van van woede.
Fases in de verwerking Je kunt in de verwerking van de scheiding verschillende fases zien. Dat wil zeggen, verschillende manieren waarop je de scheiding verwerkt. De fases zijn:
Schok, paniek en ontreddering Angst en verwarring Rouw Depressieve gevoelens Woede en boosheid Acceptatie en aanpassing
Schok, paniek en ontreddering • “Gebeurt dit echt? Dit kan toch niet waar zijn!” • “Hoe kan ik hier mee omgaan?” • “Hoe zal mijn toekomst eruit zien?” Dit zijn een paar van de typische vragen die mogelijk bij je naar boven komen wanneer je (ineens) je huwelijk uit elkaar ziet vallen. Angst en verwarring Je angst voor wat er gaat gebeuren, voor je nieuwe en heel andere leven kan je verlammen en kan er voor zorgen dat je niet de juiste stappen onderneemt. Door alles wat er gebeurt kun je gemakkelijk in verwarring raken. Het kan zijn dat je je moeilijk kunt concentreren en dat ook het nemen van beslissingen je niet goed af gaat op het moment.
2
Deel 1
Cambriana online hulpprogramma
Rouw Bij een scheiding maak je een rouw proces door, deels vergelijkbaar met het rouwproces wat je doorgaat wanneer je iemand verliest door een overlijden. Je moet leren je los te maken van degene waarmee je een groot deel van je leven hebt gedeeld. Iemand die de vader van je kinderen is wanneer je die hebt. Depressieve gevoelens Het is een normaal gegeven dat bij het doormaken van een rouw proces en bij veel stress, depressieve gevoelens kunnen optreden. Op dit moment maak je beide tegelijk mee. Alhoewel de meeste mensen die een scheiding doormaken niet depressief worden, is dit wel een periode waarin je kans op het krijgen van een depressie groter is dan normaal. Woede en boosheid Boosheid en woede kunnen op verschillende manier voorkomen tijdens deze fase. Boosheid kan je helpen, maar kan ook heel slecht voor je zijn. Ook wraakgevoelens zijn niet ongewoon op een bepaald moment in het proces.
Acceptatie en aanpassingen Het kunnen accepteren van je scheiding en alles wat daar uit voortvloeit, is een van de belangrijkste aspecten op weg naar herstel en een nieuw leven. Wanneer je je blijft verzetten tegen wat er gebeurt zul je blijven steken in het genezingsproces. Op een gegeven moment kom je op een punt waarop je kunt zeggen: Het is niet anders. Dan staat je “nieuwe leven” op je te wachten. Te wachten tot dat jij beslist wat je wilt,
3
Deel 1
Cambriana online hulpprogramma want alleen jij bent degene die daar iets over te zeggen heeft. Maar hoe moet dat dan? Wat wil ik dan? Wat is er mogelijk? Volgorde Het is niet zo dat deze fases zich netjes in volgorde aan je voor zullen doen. Het is ook niet zo dat je alle fases doorlopen moet hebben. Misschien sla je sommige fases wel over en andere fases komen keer op keer weer terug.
Waarom doet het zoveel pijn? Het onderzoek van Helen Fisher Antropologe Helen Fisher heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de reden waarom wij mensen zoveel pijn en verdriet voelen wanneer ons huwelijk of relatie beëindigd. Zij vroeg zich af waarom de natuur ons niet heeft uitgerust met hersenen die het einde van een relatie makkelijk konden verwerken, zodat we zonder moeite direct weer op zoek konden naar een nieuwe partner om ons voort te kunnen planten. Evolutie Het feit dat wij verliefd kunnen worden en een keuze maken voor één partner is volgens Fisher door de evolutie bepaald. Het verliefd zijn en ons binden aan een partner bespaard ons tijd en energie. Dit zijn twee factoren die in de natuur kostbaar zijn en die dus onze kansen op voortbestaan verhogen. Bovendien kunnen de partners dan samen de kinderen grootbrengen iets wat evolutionair gezien beter lukt wanneer je samen bent dan alleen. Verlaten Maar helaas hebben wij hierdoor ook de andere kant van deze medaille erbij gekregen. Het verdriet en de pijn die we voelen wanneer degene die wij hadden uitgekozen om ons leven mee te delen ons verlaat.
4
Deel 1
Cambriana online hulpprogramma Volgens Fisher is het afgewezen worden in de liefde een van de pijnlijkste ervaringen die een mens kan overkomen. Onze hersenen bezorgen ons grote pijn en verdriet wanneer onze partner ons afwijst.
Vechten voor de partner Vaak proberen mensen die afgewezen worden in het begin om op alle manieren die ze kennen, hun partner weer terug te winnen voor zich. Dit omdat de pijn vrijwel ondragelijk is voor ze. Daarbij lijkt het alsof hoe meer afwijzing er is, hoe meer er geprobeerd wordt om de partner weer terug te winnen. Voor een deel komt de pijn en het verdriet door onze evolutionair gegroeide eigenschap om bang te zijn voor het verlies van een relatie, om alleen gelaten te worden. Als baby waren we bang om gescheiden te worden van onze moeder en nu zijn we bang om gescheiden te worden van onze partner. Voor een baby is dit een logische en noodzakelijke reactie, want een baby kan niet alleen overleven. Maar helaas blijven wij deze eigenschap behouden wanneer wij volwassen zijn. Woede en haat Naast verdriet en pijn zijn ook woede en haat een bekende reactie op het verlies van een geliefde. Liefde en haat zijn niet elkaars tegenstelling in onze hersenen, maar reacties die in onze hersenen met elkaar verbonden zijn. De woede en haat die we kunnen voelen bij een scheiding zijn volgens Fisher mogelijk evolutionair zo gegroeid zodat wij ons los kunnen maken van onze partner en kunnen vechten voor onze kinderen. De pijn en verdriet en de woede en haat kunnen zich vrijwel tegelijkertijd aan ons voordoen.
5
Deel 1
Cambriana online hulpprogramma
Neerslachtig en depressief Na de pijn-verdriet / woede-haat fase volgt meestal een neerslachtige of depressieve fase. Ook deze fase heeft een evolutionaire redenen volgens Fisher. De neerslachtige persoon gaat naar zichzelf kijken en leert meer over zichzelf, om daarna weer sterker en met nieuwe levenskracht tevoorschijn te komen. Ook zorgt deze fase ervoor dat de stam medelijden krijgt met degene die is afgewezen en men probeert haar te troosten zodat ze weer in staat zal zijn om een nieuwe partner te vinden. Wanneer je meer wil lezen over het onderzoek van Helen Fisher, kun je het beste op haar site kijken.
6
Deel 1
