Buurtjournaal, april 2013

Secretariaat: Piet Giel, Korte Bergweg 55, tel 691 12 24

Buurtjournaal, april 2013 Noteer in uw agenda: • Donderdag 25 april, Dinslo, 19:00-21:00: Repair café • Donderdag 2 mei, Dinslo, 20:00 uur Jaarvergadering gevolgd door interessante lezing “Rijkdom in je achtertuin” • Zondag 23 juni: 13:30 uur Moestuinwandeling in Den Dolder • Zondag 30 juni, sportvelden: Buurtfeest (Voor details verwijzen wij u naar de Agenda op de achterpagina)

Het ecoduct “Sterrenberg” is opgeleverd. Het rijwielpad loopt er nu onder door en het achterliggende bos wordt van de A28 afgeschermd door solide geluidschermen ten behoeve van de dieren. Een paar honderd meter verderop weigert Rijkswaterstaat soortgelijke schermen op te richten, terwijl daar honderden mensen (inwoners van Huis ter Heide) last hebben van geluid. Krijgen dieren soms voorrang op mensen? Buurtjournaal, Buurt- en Belangenvereniging Huis ter Heide, april 2013

1

BBVH Buurtjournaal, april 2013 Inhoud • • • • • • • • • • • • • • • •

Van de bestuurstafel. “Natuur in de Wijk” pagina’s: mededelingen. Wetenswaardigheden over muizen Stukken voor de Algemene Ledenvergadering Jaarverslag 2012 Financieel overzicht Rijkdom in je achtertuin (lezing na ALV) Ook tweede “Repair Café” was een succes Nieuwjaarsconcert in Huis ter Heide De Cuba crisis, 50 jaar geleden Een bijzondere expositie in Huis ter Heide Vulkanen, het vuur der aarde Reconstructie kruispunt N237/N238 Wijn proeven in Dinslo, leerzaam en lekker Voor dieren wordt beter gezorgd dan mensen Agenda

- Wil Nuijen (voorzitter) - Werkgroep NidW - Jelle van Vliet - Bestuur - Piet Giel (secretaris) - Jelle van Vliet (penningmeester) - Frans van Bussel - Wil Nuijen - Wil Nuijen - Steve A. Netto - Wil Nuijen - Kyra van Ramele - Redactie - Corinne Brouwer - Guus Goedebuur - Redactie

3 4 5 8 10 15 16 17 20 22 27 29 33 36 39 40

Samenstelling van het bestuur Voorzitter Wil Nuijen:

Albert Plesmanring 4,

tel: 692 32 29

Secretaris Piet Giel:

Korte Bergweg 55,

tel 691 12 24

Penningmeester Jelle van Vliet:

Korte Bergweg 39,

tel 691 87 37

Leden Marion Wemekamp: Jan-Kees den Engelsman: Kyra van Ramele: Liz van Munster:

Korte Bergweg 35, Prins Alexanderweg 60, Prins Alexanderweg 84-a, Prins Alexanderweg 56,

tel 696 24 81 tel 693 21 87 tel 693 05 00 tel 693 10 40

Commissies en werkgroepen Naast het bestuur functioneren er diverse commissies/werkgroepen: Werkgroep Natuur in de Wijk Derk de Groot, Jelle van Vliet, Marga Geus, Fenna Gerlings, Sanja Stoutjesdijk, Hennie Oosterveld, Anneke Karsten. Werkgroep Ruimtelijke Ordening/Verkeer Ruud Geus, Jan-Kees den Engelsman, Wil Nuijen. Redactie Nieuwsbrief: Luut Boeijenga, Kyra van Ramele en Wil Nuijen Kascommissie: Jan Hoekstra & Adri Odding BBVH Internet site: http://www.huisterheide.nl.ae Girorekening: 2012813, t.n.v. Buurt- en Belangenvereniging Huis ter Heide, te Huis ter Heide

2

Buurtjournaal, Buurt- en Belangenvereniging Huis ter Heide, april 2013

VAN DE BESTUURSTAFEL

Wil Nuijen (voorzitter)

Beste buurtgenoten, Dit nummer van ons Buurtjournaal wordt breed verspreid in heel Huis ter Heide (noord en zuid). Zo kan iedereen kennis nemen van alle activiteiten die we in onze buurt ondernemen en dat is niet alleen belangenbehartiging. Spreekt het u aan en bent u nog geen lid? Gebruik dan het bijgesloten formulier om u als lid aan te melden. We merken dat we in de loop der tijd leden verliezen, door verhuizing of door overlijden. Lang niet altijd melden de nieuwe bewoners zich daarna als lid. Het zou mooi zijn als u nu besluit dat wél te doen. Om de contributie hoeft u het niet te laten. Die kan met 17,50 € nauwelijks een belemmering zijn. Het bestuur heeft overigens gemeend om de Algemene Ledenvergadering voor te stellen de contributie te verlagen, nu velen meer moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen! Meld u dus snel aan! In dit blad treft u veel informatie aan over wat er in onze buurtschap allemaal te beleven valt. Eén actuele zaak wil ik er hier uitlichten. Op dit moment speelt ons beroep tegen het z.g. “Wegaanpassingsbesluit A28” dat de verbreding van de A28 bekrachtigt. Overal waar zich wijken langs de A28 bevinden staan geluidsschermen of worden deze opgericht dan wel aangepast (verhoogd). Alleen bij ons acht Rijkswaterstaat zo’n scherm niet “doelmatig”, zeg maar te duur. Wij hebben ze betrapt op talloze fouten in hun berekeningen en hun aannames. Dat was voor ons grond voor een beroep bij de Raad van State. In afwachting van de behandeling van dat beroep heeft RWS haar berekeningen herzien en een nieuw wegaanpassingsbesluit uitgebracht. Dat verscheen 1 week vóór de zitting bij de RvSt. Van de RvSt kregen we 2 weken om op dat nieuwe besluit te reageren. Dat is weinig, maar een kleine groep doet nu zijn uiterste best. Wat we niet begrijpen is dat iets verderop, bij ecoduct Sterrenberg, soortgelijke geluidschermen zijn opgericht voor de passerende dieren. Dat vinden wij prima, maar wat we niet begrijpen is dat als er mensen in het spel zijn dergelijke schermen kunnen worden weggewoven met als argument dat ze “ondoelmatig’ zouden zijn. Dat gevoel van onrecht stuwt ons om er alles aan te doen. Wij weten dat u, nu u dit weet, ons daarin steunt. Ook daaruit putten wij energie. Onderstaand laat ik de situatie zien aan de hand een plaatje. Het eerste plaatje, van de geluidschermen bij het ecoduct staat op de titelpagina. De figuur op dit blad laat zien waar naar ons idee de schermen bij Huis ter Heide zouden moeten komen: bij de opritten van en naar de N238 en bij de sportvelden. Wij hebben het nagerekend en een scherm uit meerdere delen kan Huis ter Heide vrijwaren van veel geluidsoverlast. U bent overtuigd? Nu de Raad van State nog. Wens ons sterkte en wijsheid. Buurtjournaal, Buurt- en Belangenvereniging Huis ter Heide, april 2013

3

Deze rubriek wordt verzorgd door onze Werkgroep “Natuur in de Wijk” Hierin staan stukjes en mededelingen die deze werkgroep aanlevert. Na de mededelingen, met plannen voor de komende tijd, treffen we artikelen aan die zijn afgestemd op de tijd van het jaar.

Mededelingen van de werkgroep “Natuur in de Wijk” Werkgroep Natuur in de Wijk zoekt nieuw lid De werkgroep Natuur in de Wijk heeft veel enthousiaste leden. Helaas nemen we in april afscheid van Derk de Groot. Hij heeft zich jarenlang (vanaf 2004) ingezet voor de werkgroep. U kent hem wellicht van de wandeling in het Blookerpark op de open monumentendag in 2012, of zijn stukjes in het Buurtjournaal. We zullen in onze werkgroep vooral zijn deskundige inbreng missen. Nu er weer een plaats vrijkomt, zoeken we een buurtgenoot, die een bijdrage wil leveren aan de doelstelling van onze werkgroep: buurtgenoten meer bij de natuur in onze directe leefomgeving betrekken. Wij roepen vooral mannen op te reageren, vanwege een evenwichtige samenstelling van de werkgroep. Heeft u interesse, neem dan contact op met Marga Geus ([email protected]).

Moestuinwandeling voor alle leeftijden Op 23 juni organiseert de werkgroep Natuur in de Wijk een bijzondere wandeling. Op het terrein van de voormalige Willem Arntzhoeve, (tegenwoordig REINAERDE) bevindt zich al 40 jaar een sfeervolle moestuin van de tuinvereniging “EIGEN OOGST”. Wie eenmaal het hek gepasseerd is, waant zich in een paradijselijke omgeving, waar trouwens wel keihard wordt gewerkt om de eigen oogst ieder seizoen weer binnen te halen. Karakteristiek is de lange muur aan weerszijde van de ingang. Ook voor kinderen is het aantrekkelijk om mee te gaan, er valt veel te leren en de dierenboerderij van Reinaerde grenst aan de tuinen. De rondleiding wordt verzorgd door Marinus van den Brink, die daar zijn eigen tuin beheert. We verzamelen op zondagmiddag 23 juni 13.30 bij het witte kerkje en fietsen dan samen in ongeveer 15 minuten naar de ingang van de tuin. Na een thee/koffie/limonadepauze wordt voor mensen die na afloop nog zin en energie hebben, een rondwandeling georganiseerd door de bossen van de voormalige Willem Arntzhoeve gelegen achter de tuinen. Deze wandeling zal worden begeleid door Hennie Oosterveld en Sanja Stoutjesdijk.

4


Wie op eigen gelegenheid wil gaan: neem vanaf Macdonald de Dolderseweg N238 richting Lage Vuursche, neem NA de rotonde de tweede weg RECHTS, dat is een smal, doodlopend laantje met de naam Dolderseweg. Nadat u 4 keer een verkeersdrempel bent overgegaan, rijdt u door tot u aan de rechterhand een groot hek ziet met een bord: tuinvereniging EIGEN OOGST. Er is voldoende parkeergelegenheid. Graag tot 23 juni! Noteer alvast in uw agenda: Op zondagmiddag 27 oktober zal IVN gids Adri Vermeulen een natuurwandeling begeleiden op een nog nader aan te kondigen locatie!


5

WETENSWAARDIGHEDEN OVER MUIZEN Jelle van Vliet

Als ik tijdens een zomeravond op het terras zit hoor ik wel eens wat geritsel. Dan is het een pad, een egel of een muis. Dat doet me denken aan mijn jeugd toen ik gerommel op zolder hoorde in de hoek waar onze tamme kastanjes lagen. Die werden dan gevonden door muizen, volgens mijn vader een van de voorrechten als je bij het bos woont. Zelf heb ik ook wel eens een muis gevangen. Dat wekt mijn nieuwsgierigheid op naar die watervlugge klimgrage diertjes. Muizen zijn een leuk onderdeel van het natuurlijk systeem. Alleen de huismuizen die wil je wel kwijt. In dit artikel presenteer ik wat wetenswaardigheden over muizen. Soorten muizen in Nederland Muizen zijn na de mens het meest voorkomende zoogdier op aarde. Onder muizen worden in de volksmond kleine knaagdieren met een lange staart verstaan. De belangrijkste muizen die in Nederland in het wild voorkomen zijn aardmuizen, bosmuizen, bosslaapmuizen, dwergmuizen, eikelmuizen, hazelmuizen, huismuizen, Noordse woelmuizen, ondergrondse woelmuizen, relmuizen, rosse woelmuizen en veldmuizen. De kleurmuis is de belangrijkste muizensoort die als huisdier gehouden kan worden. Kleurmuizen zijn afstammelingen van de huismuis. Bosmuizen hebben een donkerbruine rug, geelbruine flanken en een zilverachtige buik. Jonge bosmuizen kunnen ook een witte buik hebben. De bosmuis is 10-11 centimeter lang met een staart van nog eens 7 tot 12 centimeter. Over de staart lijken ringen te lopen. Bosmuizen zijn vooral ‘s nachts actief en ze leven in bossen, tuinen, braakliggend terrein, graanvelden, struikgewas, zandduinen en soms ook in gebouwen. De bosmuis eet graan, noten, bessen, vruchten, zaden, knoppen, eikels, beukennoten, hazelnoten, mos, paddenstoelen, insecten, spinnen, wormen en slakken. Vrouwtjes werpen een tot vier nesten per jaar, in

6

het seizoen van maart tot oktober. Bosmuizen hebben een draagtijd van ongeveer 20 dagen.

Een bosmuis gaat op onderzoek uit

De meest voorkomende muis in Nederland is de (westelijke) huismuis. Huismuizen hebben opvallende oren, grote ogen en een spitse snuit. De grijsbruine vacht is vet en glanzend, de staart lang en geschubd. De huismuis is tussen de 7 en 10 centimeter lang met een staart die even als het lichaam lang is. Het gewicht van de huismuis varieert van 12 tot 22 gram. De huismuis is meestal ‘s nachts actief en is een echte alleseter. Het liefst eet ze granen, vlees, kaas, zaden, noten, groenten, insecten, maar bijvoorbeeld ook zeep en papier. De huismuis heeft maar weinig voedsel nodig, ongeveer 3 gram per dag en drinkt weinig. Huismuizen kunnen overal leven, maar zoeken ‘s winters het liefst de warmte op. Wijfjes werpen 5 tot 19 keer per


jaar jongen die 6 weken na hun geboorte al weer vruchtbaar zijn. De draagtijd is 20 dagen. In een jaar kan een nest zich dus meerdere malen vermenigvuldigen.

Een huismuis ziet er best vertederend uit

Muizen bestrijden Als je muizen in huis hebt kun je drie dingen doen. Je kunt de muizen in huis doden, verjagen of levend vangen. Als je muizen als ongedierte ziet, dan kan je ze desgewenst dood maken. Een muizenval is nog altijd de populairste methode om muizen te doden. Muizengif is nog effectiever als je muizen wilt verdelgen. Muizen die de korrels opeten sterven aan interne bloedingen en drogen vervolgens uit dankzij vochtabsorberende bestanddelen. De muizenkadavertjes zullen als het ware mummificeren en beperkt, hoogstens enkele dagen, stinken. Je kunt muizen goed verjagen met een poes of kat in huis. Katten laten een geur achter, muizen ruiken deze geur en registreren die ook als afkomstig van een gevaarlijk dier. Muizen kunnen het gevaar dus letterlijk ruiken, een kat geeft bijvoorbeeld specifieke chemische signalen af als hij op muizen jaagt.

zenval. De kooitjes die het beste werken hebben een wip- of klepmechanisme. Je legt een stukje kaas of pindakaas in de diervriendelijke muizenval en wacht rustig af. Zodra de muis het eten pakt, valt het poortje van het kooitje achter de muis dicht. Vervolgens kan je de muis terug zetten in de natuur. Het nadeel hiervan is dat ze weer terug kunnen komen. Onderzoek met muizen. Er worden veel proeven gedaan met muizen. Onderzoeken waarbij muizen worden ingezet zijn streng gereguleerd zodat het welzijn van de muizen geborgd is. De afgelopen jaren is de wetgeving ter bescherming van muizen ook steeds strikter geworden. Het onderzoek met muizen kan nuttig zijn en kan veel nieuwe wetenschappelijke en praktische inzichten opleveren. Desondanks roept onderzoek met muizen vaak nog wel weerstand op. Tot slot Al met al blijken muizen interessante diertjes te zijn. Ook zijn ze natuurlijk onderdeel van de voedselketen. Denk maar aan de bosuil die we zo nu en dan horen roepen, en die graag een muisje verschalkt. Daarom ben ik eigenlijk ook geen voorstander van muizengif. Nu de winter weer voorbij is zullen ze ook waarschijnlijk niet zo snel binnenkomen. Als ik het weer eens hoor ritselen in de tuin moet ik glimlachen als ik denk aan de wereld die daarachter zit. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de vleermuis die in de schemer overvliegt.

Als je een dierenliefhebber bent, dan kan je muizen levend vangen in een kooitje een zogenaamde levende mui-


7

ALGEMENE LEDENVERGADERING BBVH, DONDERDAGAVOND, 2 MEI 2013, IN DINSLO (Kardinaal Alfrinkhof 39A) AGENDA 20:00 – 21:00 uur – Algemene ledenvergadering 1. Welkom / opening / mededelingen 2. Verslag van de vorige ALV (12-4-2012, “Jaarverslag v d secretaris”, p 10 ). 3. Verslag van de secretaris (activiteitenoverzicht 2012) 4. Verslag van de penningmeester: realisatie 2012, en begroting 2013 5. Verslag van de kascommissie (Jan Hoekstra & Adri Odding) 6. Decharge van het bestuur? 7. Verkiezing nieuwe kascommissie 8. Voorstel tot verlaging van de contributie van € 20,- tot € 17,50. 9. Volgens rooster aftredende bestuursleden en (her)verkiezing. 10. Mondeling verslag van de Werkgroep “Natuur in de Wijk”. 11. Mondeling verslag van de Werkgroep “Ruimtelijke Ordening”. 12. Voorziene activiteiten in 2013 13. Rondvraag / suggesties 14. Afsluiting van het officiële gedeelte 21:00 – 21:15 uur – Pauze met consumptie, u aangeboden door onze vereniging 21:15 – 22:15 uur – “Rondom je achtertuin”, door Frans van Bussel (zie de introductie op pagina 16). TOELICHTING OP DE AGENDA VAN DE ALGEMENE LEDENVERGADERING 2013 (3) Het jaarverslag van de secretaris staat hieronder afgedrukt. Tijdens de vergadering kunt u hier vragen over stellen of kanttekeningen daarbij maken. (8) Gezien de achteruitgang in inkomen die vele mensen ervaren, heeft het bestuur gemeend om voor te stellen de contributie te verlagen, mits de ALV daarmee akkoord gaat uiteraard. (9) Volgens rooster zijn twee bestuursleden aftredend: Piet Giel en Liz van Munster. Piet Giel stelt zich weer beschikbaar voor een nieuwe periode. Liz van Munster heeft aangegeven haar plaats ter beschikking te stellen. Het bestuur komt met een voorstel voor een nieuwe kandidaat. De vergadering kan ándere kandidaten voorstellen. Vervolgens zal worden gestemd over de kandidaten die in het bestuur zullen plaatsnemen. (12) Activiteiten 2013: De werkgroep Natuur in de Wijk zal weer diverse wandelingen in onze mooie omgeving organiseren, te beginnen met een “Moestuinwandeling” op zondag 23 juni. Ons Buurtjournaal zal weer minimaal 3x worden uitgebracht. Het eerste nummer van het nieuwe jaar wordt breed verspreid onder alle inwoners van Huis ter Heide. Er wordt weer een groots buurtfeest georganiseerd, op de sportvelden van SV-Zeist (zondag 30 juni!). Daarnaast zullen er lezingen, Repair Café’s en bij voldoende belangstelling weer een computercursus worden georganiseerd. Op dit moment is de Werkgroep “Ruimtelijke Ordening” verwikkeld in een beroepszaak tegen het Wegaanpassingsbesluit dat de verbreding van de A28 bekrachtigt. Dat beroep is niet zozeer gericht tegen de verbreding zelf, maar op het achterwege blijven van geluidsscherm ter hoogte van onze buurtschap. HtH is de enige woonconcentratie langs de A28 zonder enige geluidwerende voorziening en daar hebben veel inwoners dagelijks (en ’s nachts!) last van. De in 2008 ingerichte internet site (www.huisterheide.nl.ae ) zal actueel gehouden worden. Onze E-mail nieuwsservice “HtH-Nieuwsflits” wordt regelmatig gestuurd naar ca 135 adressen in Huis ter Heide.

8


JAARVERSLAG 2012 BUURT- EN BELANGENVERENIGING HUIS TER HEIDE Piet Giel (secretaris) Het Bestuur van de Buurt- en Belangenvereniging biedt u hierbij het jaarverslag over 2012 aan. Ook in dat jaar mochten wij weer vele activiteiten organiseren, waarvan in dit verslag een samenvatting wordt gegeven. Ook andere gebeurtenissen in 2012, die belangrijk voor onze vereniging waren, passeren de revue. Zondag 8 januari: Nieuwjaarsreceptie in ECR De Horst. De receptie begon om 15.00 uur met een film met toelichting: XiShouangBanna (in westChina). Voorafgaande aan onze Nieuwjaarsreceptie hadden wij Niels Halbertsma bereid gevonden één van zijn prachtige natuurfilms te vertonen en daar een toelichting bij te geven. Deze film ging over een natuurgebied wat niet erg bekend is, maar dat een unieke flora en fauna heeft. Daarna startte onze geanimeerde nieuwjaarsreceptie, die als gebruikelijk weer prima bezocht werd.

Dinsdag 13 maart: Informatieavond over inbraakpreventie. 26 Aanwezigen kregen te horen (en te zien) wat de zwakke punten zijn waar inbrekers gebruik van maken om binnen te komen. Veel aandacht werd vervolgens besteed aan preventieve maatregelen die men kan nemen. Onze buurtgenoot Lesley Stalpers liet een film zien die duidelijk maakt hoe inbrekers binnenkomen. Vervolgens liep hij mogelijke preventieve maatregelen na. Ook behandelde hij de mogelijkheden van het Politie Keurmerk Veilig Wonen.

Vrijdag 2 maart: Bierproefavond in landhuis Beukbergen. Zo'n 21 bewoners wilden meer weten en vooral proeven van het Trappistenbier dat die avond geschonken werd. Ook voor de 'niet bierdrinkers', die voor de gezelligheid zijn meegekomen, waren er voldoende alternatieven. Iedereen had zijn eigen bierglas en mocht na het proeven vertellen welke smaak en geuren hij nou precies proefde. Voor een ieder zat er het perfecte bier bij.

Brutale inbraken in Huis ter Heide

Wijnproefavond in Beukbergen

Donderdag 12 april: Algemene Ledenvergadering in Dinslo De ALV begon om 20:00 uur. Na de feitelijke vergadering hielden Kyra van Ramele en Marion Wemekamp een voordracht over hun ervaringen tijdens hun reis naar Japan.


9

Verslag Algemene Ledenvergadering 1. Opening en vaststelling van agenda: Om 20:10 uur opent de voorzitter de vergadering. 2. Mededelingen • Vroege Vogel Wandeling: 15 april. • Forum Stichting Beter Zeist: Witte kerkje, woensdag 18 april. • Wandel excursie Landgoed De Palz: 2 juni. • Buurtfeest: 21 juni. 3. Verslag/actiepunten van Jaarvergadering van 2010: • Verslag goedgekeurd. • Buurtjournaal wordt niet elektronisch verspreidt. 4. Verslag Penningmeester: • Jelle van Vliet geeft toelichting. • Naar aanleiding daarvan vraag mevr. Van der Linde: waarom extra subsidie gemeente? Blijkt ten behoeve van de naambordjes te zijn. 5. Verslag kascommissie: • Alles in orde bevonden. Compliment aan de penningmeester! 6. Verkiezing nieuwe Kascommissie: • Jan Hoekstra zal nog een jaar in de kascommissie deelnemen en Adri Odding stelt zich beschikbaar als nieuw lid. 7. Rooster van aftreden: • Jelle en Wil blijven aan voor een volgende periode, onder luid applaus van alle aanwezigen. 8. • • • •

Activiteiten komende periode Vroege Vogel wandeling Drie Buurtjournaals. Buurtfeest. Bij voldoende belangstelling: cursus/lezing nieuwe Media (Ipad, Apps, enz…): Piet Giel • Suggestie: stamppotmaaltijd. • Suggestie: lezing over de natuur in Australië • Suggestie: kookles bijv. Japans

9. Verslag Werkgroep Natuur in de wijk door Marga Geus: • Wandeling de Heygraaf. • Lezing Niels Halbersma

10

• Plantenruilbeurs • Speurtocht • En een verzoek om nieuwe leden. 10. Verslag Werkgroep Ruimtelijke Ordening door Ruud Geus: • Autoboulevard: bijna gereed. • Herinrichting Prins Alexanderweg: begonnen. • Nieuwbouw op Glaxo terrein: ligt stil. • Nieuwbouw sportvelden achter Korte Bergweg: gaat heel langzaam. • Nieuwbouw vier woningen Prins Alexanderweg: in afwachting uitspraak Bestuursrechter. • Geluidsoverlast A28: in afwachting reactie RWS. Over • Algemene evaluatie geluidniveau in Huis ter Heide. • Bestemmingsplan HtH-Noord: in Gemeenteraad. • Verkeersdrempels Korte Bergweg: onderdeel verkeerscirculatieplan? 11. Rondvraag: • Geen punten. 12. Sluiting: • Om 21:00 uur wordt de vergadering gesloten. Daarna volgt een geanimeerd samenzijn met hapjes, drankjes en een presentatie over Japan door Marion Wemekamp en Kyra van Ramele. 21:00 – 21:15 uur – Pauze met consumptie, u aangeboden door onze vereniging 21:15 – 22:15 uur – “Het ‘andere’ Japan”, door Kyra van Ramele en Marion Wemekamp. “Vroege Vogel Wandeling” op zondag, 15 april In de vroege ochtend van zondag 15 april vond onze bijna traditionele vogelwandeling plaats. 17 deelnemers verzamelden zich bij zwembad Dijnselburg, waar onze buurtgenoot en vogelkenner Frans van Bussel ze al opwachtte. In de bomen om ons heen horen we dat de vogels intussen ook ontwaakt zijn. We leren ze niet alleen op grond van hun gezang en getjilp te herkennen maar als het even mee zit leren we ook nog hoe ze er uit zien.


deel aan de wandelexcursie op landgoed De Paltz, onder leiding van een vrijwilliger van het Utrechts Landschap. We worden ontvangen bij het toegangshek van het landgoed aan de weg tussen Soesterberg en Soestduinen. Na een korte introductie van de geschiedenis van De Paltz verkennen we al wandelend het landgoed.

Op het landgoed staat zowaar een sequoia! Verzamelen bij het zwembad Al snel gaat de vinger omhoog. “Wie weet welke vogel we nu horen?”. “De groene specht?” probeert één van de aanwezigen. Mis, Die klinkt méér alsof hij ons uitlacht! Dit klinkt toch meer als een schril ijzerzaagje? Dat moet dus de koolmees zijn: (tuu tuu tíííe). Zoals afgesproken zijn we om tien uur weer terug bij zwembad Dijnselburg. Dat is intussen geopend en de geur van koffie bereikt onze neuzen. De meesten laten zich verleiden om nog een kopje koffie te drinken.

Met een lekker bakje koffie na afloop Wandelexcursie Landgoed De Palz, 2 juni (georganiseerd door de Werkgroep NidW). Op zaterdag 2 juni j.l. verzamelde zich een kleine groep bij het Witte Kerkje om samen naar Landgoed De Paltz te fietsen. Hier sloten zich nog enkele buurtgenoten aan die per auto zijn gekomen. Gezamenlijk namen we

Wandelexcursie Beerschoten, 21 oktober (georganiseerd door de Werkgroep NidW). Begeleid door een gids van het Utrechts Landschap ging een wandelgroep op verkenning door landgoed Beerschoten. Daarbij werd ook ruim aandacht besteed aan het dierenleven en de historie van het landgoed. Zondag 24 juni: HtH Buurtfeest op de sportvelden van SV-Zeist Op 24 juni vond weer ons jaarlijkse Buurtfeest plaats op de Sportvelden van SVZeist. Als thema hadden we gekozen voor “water”, maar dat de natuur ons zó tegemoet zou komen dat we voor het (regen)water de beschutting van de kantine van SV-Zeist moesten zoeken, hadden we niet voorzien. Voor de goede sfeer en de gezelligheid maakte het niet uit. Onze “buurtband” (The Old Railroad Combo) had zich weer terdege voorbereid en hun enthousiasme werkte aanstekelijk. Bekende nummers werden meegezongen. Gelukkig was het Wijkteam bereid om bij te dragen in de kosten voor dit feest. Zo hadden we wat meer speelruimte en hoefden we niet te beknibbelen. Ook mooi was dat onze wijkmanager Arjan Waijenberg een deel van de middag aanwezig was. Zo worden ook de banden met het Wijkteam verstevigd.


11

Onze buurtband zorgt voor een gezellige sfeer

Iedereen doet mee aan de quiz

Over het Blookerpark valt heel wat te vertellen Vrijdag 2 november: Repair Café in de Spitfire Op vrijdag 2 november, van 16:00 tot 18:00 uur was het zover. De initiatiefnemers vroegen zich af “Wat zal er over ons uitgestort worden?” Rijen ongeduldig wachtenden of een doodse stilte? Gelukkig bleek de realiteit ons goed gezind. In twee uur kwamen 7 buurtbewoners met een variëteit aan apparaten langs. Direct gerepareerd werden: • Een stofzuiger • Een fietsendrager (verlichting) • Een bandrecorder • Een printer Een heggenschaar had een onderdeel nodig en een computerbeeldscherm bleek helaas onherstelbaar.

Wie kan het beste tegen elektrische stroom? Uiteindelijk moesten we met zachte hand de aanwezigen manen weer huiswaarts te keren, waarna een kleine groep nog het één en ander op te ruimen had. We kijken terug op wéér een geslaagd buurtfeest. Zondag 8 september: Monumentendag Ter gelegenheid van de Open Monumentendag verzorgt onze werkgroep NidW een excursie-wandeling door het Blookerpark.

12

Ons eerste Repair Café vraagt om herhaling Erg aardig vonden wij dat bezoekers nadat hun defecte apparaat onder handen was genomen nog even bleven “hangen”. Ze vonden het gewoon gezellig en ook interessant om te zien hoe de apparaten van anderen werden open gemaakt en de fout werd opgezocht en opgelost.


Enquête Bij het septembernummer van het Buurtjournaal was een enquêteformulier gevoegd. Daarvan werden 33 formulieren ingevuld teruggestuurd. Daaruit werd duidelijk wat de leden van onze vereniging verwachten. Qua activiteiten gooiden wijn/bierproefavonden, Natuurlezingen, wandelingen, fietstochten, concerten (in het Witte Kerkje) en een cursus “computergebruik” hoge ogen. Bij de programmering van activiteiten in 2013 is hier rekening mee gehouden.

ACTIVITEITEN VAN DE WERKGROEP “NATUUR IN DE WIJK” Plantenruilbeurs Het idee was om via een internet ruilbeurs onderling planten te ruilen, zodat ieder gebruik kon maken van de planten in buurmans tuin. Een internet site werd opgezet, en de eerste aanbieders meldden zich. Jammer genoeg bleef de belangstelling hiervoor onder de maat. Daarom werd in de loop van 2012 een punt gezet achter dit toch aardige initiatief. Artikelen in het Buurtjournaal Wilde bijen zoeken kost en inwoning in tuin Een artikel over de teruggang van het bijenbestand, de consequenties daarvan voor vruchtdragende planten en bomen en wat we er zelf aan kunnen doen. Verslagen van wandelingen Van de wandelingen en excursies werden verslagen gemaakt die in het Buurtjournaal werden gepubliceerd. Wandelingen Zie de wandelingen die al eerder onder “activiteiten” zijn beschreven.

ACTIVITEITEN VAN DE WERKGROEP “RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN” Beroep tegen de bouw van vier woningen Prins Alexanderweg Een beroep werd ingesteld tegen de verleende bouwvergunning voor de bouw van vier woningen op Oud Zandbergen, langs de Prins Alexanderweg. De Bestuursrechter in Utrecht verklaarde na rijp beraad het beroep

“ongegrond”. Al jaren geleden bleek door de gemeente Zeist een ontheffing was verleend voor de ter plaatse te hoge geluidsbelasting. Onderzoek naar geluid in HtHeide De Werkgroep RO heeft een onderzoek laten uitvoeren naar de geluidsbelasting op verschillende plekken in HtH, tengevolge van het drukke verkeer op A28, Zandbergenlaan en Amersfoortseweg. Hieruit bleek dat vooral door optelling van het geluid van verschillende bronnen de wettelijke geluidsnormen worden overschreden. De uitkomsten van deze studie worden gebruikt om zonodig actie te ondernemen bij bouwplannen die nog “in het vat zitten”: • Woonwijk op sportvelden HtH-W • Woonwijk achter GSK, HtH-Z • Effecten van verbreding en snelheidsverhoging A28 • Mogelijke bouwplannen op landgoed Dijnselburg. Herinrichting Prins Alexanderweg Lang moesten we er op wachten, maar net voor de zomervakantie werd dan toch de opnieuw ingerichte Prins Alexanderweg in gebruik genomen. In plaats van verkeersdrempels zijn er nu insnoeringen aangebracht en de straatstenen zijn vervangen door geluidsarm asfalt. Ook zijn de bushaltes aangepast.. Het is een hele verbetering ten opzicht van de oude situatie, maar toch zijn er nog punten die aandacht vragen. Om te beginnen is het aantal parkeerplaatsen verminderd en ontoereikend voor bepaalde delen van de Prins Alexanderweg. Bewoners parkeren nu hun auto’s op het verbrede gedeelte, waar parkeerhavens ontbreken. Zo wordt het gedeelte waar de weg is ingesnoerd verlengd. Dat levert problemen op omdat tegenliggers elkaar niet kunnen passeren. Daar kwam nog eens bij een drastische toename van het verkeer Over zowel de Prins Alexanderweg als de Korte Bergweg, vanwege de afsluiting van Dijnselburgerlaan en Panweg. Dat leidde tot vaak chaotische taferelen. De BBVH heeft deze situatie schriftelijk aangekaard bij de gemeente. Daarop werd een parkeerverbod ingesteld en het openstellen van het kruispunt Panweg / Dijnselburgerlaan bespoedigd.


13

Autoboulevard De bouw voor de garage Auto Muntstad is in 2012 gestart. Het wordt een behoorlijk groot pand. Het voldoet echter aan de beperkende voorwaarden van het bestemmingsplan. Om die reden zagen wij eerder af van het indienen van een bezwaar tegen de verleende bouwvergunning. We gaan er vanuit dat ook Auto Muntstad zich terughoudend zal opstellen wat betreft de verlichting in de late avond en de nachtelijke uren. Reclameborden In 2012 ontstond een wildgroei van reclameborden, ook in onze wijk. Omdat het probleem zich in heel Zeist voor deed werd het doorgespeeld naar de Stichting Beter Zeist. Die heeft flink “aan de bel getrokken”, met als resultaat dat de gemeenteraad de plaatsing van reclameborden aan banden heeft gelegd. We moeten nog even afwachten tot de nieuwe regels van kracht worden. Verkeerscirculatieplan Den Dolder / Bosch en Duin / Huis ter Heide De BBVH was vertegenwoordigd in de Klankbordgroep “Verkeerscirculatieplan DD / B&D / HtH”. Verkeerscongestie op het kruispunt bij McDonald’s en de dreigende afsluiting van de spoorwegovergang in Den Dolder zouden tot een ernstige toename van het sluipverkeer kunnen leiden. In een gezamenlijke actie kon de afsluiting van de spoorwegovergang voor onbepaalde tijd worden uitgesteld. Bij de provincie werd bereikt dat een reconstructie van het kruispunt bij McDonald’s eerder ter hand zal worden genomen. Een voorgenomen afsluiting van de Hobbemalaan werd omgezet in een 30 km snelheidsbeperking. Gezondheidscentrum in “blauwe kantoor” Samen met de Vereniging Bosch en Duin is bezwaar aangetekend tegen de voorgeno-

14

men vestiging van een “gezondheidscentrum” in het “blauwe kantoor” tegenover McDonald’s. Al tijdens de hoorzitting op 13 september werd ons duidelijk dat dit bezwaar geen stand zou houden. Verbreding en snelheidsverhoging A28 Tegen het voornemen om de snelheid op de A28 op te voeren tot 130 km/uur werd bezwaar aangetekend, aangezien de geluidsbelasting in veel woningen in HtH al boven het wettelijk maximum uit komt. De hogere snelheid zal tot een nog hogere geluidsbelasting leiden. Dat ook nog eens het aantal rijbanen van 4 naar 6 wordt opgevoerd maakt het probleem des te groter. Op dit bezwaar werd afwijzend gereageerd. Van beroep hiertegen werd afgezien, omdat wat dat betreft een nog lopende bezwaar procedure tegen het WegAanpassingsBesluit A28 betere aanknopingspunten biedt. Eind 2012 werd de “Nota van Antwoorden” uitgebracht. Ook hier werden onze bezwaren als “ongegrond” bestempeld. Daarop werd overwogen om daartegen beroep bij de RvSt in te stellen. Dat beroep werd uiteindelijk in februari 2013 ingesteld.

BUURTJOURNAAL Ook in 2012 verscheen het Buurtjournaal drie maal. Het april nummer werd, zoals gebruikelijk onder alle inwoners (600 adressen) verspreid. Behalve verenigingsnieuws en verslagen, waren er ook weer interviews met oud-inwoners (2x) en de rubriek “Ontwikkelingen in en om Huis ter Heide” in opgenomen. Aan feestelijke gebeurtenissen in ECR De Horst en Vredenoord werd ruim aandacht besteed. De column van “Guus Goedebuur” verscheen twee keer.


FINANCIEEL OVERZICHT 2012 EN BEGROTING 2013 door Jelle van Vliet - Penningmeester Realisatie 2012 De realisatie van de inkomsten is in de lijn van de begroting. De overige inkomsten ad €250,= betreffen opbrengsten door verhuur van onze beamer. De meerkosten van het Buurtjournaal worden deels veroorzaakt doordat begin 2012 nog een nota ad € 310,= met betrekking tot de uitgave van december is betaald. Inzake de ruimtelijke ontwikkeling is in 2012 een extern geluidsonderzoek verricht, dit kostte € 2.000,=. Mede hierdoor is een negatief saldo gerealiseerd van € 1.200,=, hetgeen is afgeboekt van onze reserve. Begroting 2013 De begroting is gebaseerd op 188 leden per 1 maart 2013. De contributie wordt verlaagd van € 20,= naar € 17,50 (indien de ALV daarmee akkoord gaat). Voor de ruimtelijke ontwikkeling is € 2.500,= gereserveerd, hiervan is begin 2013 € 1.000,= uitgegeven voor een externe beoordeling van het Wegaanpassingsbesluit van de A28. Verder is de begroting in de lijn van de voorgaande jaren opgesteld. Voornamelijk vanwege de genoemde post ruimtelijke ontwikkeling resulteert de begroting in een negatief saldo van € 2.490,= hetgeen bij realisatie uit de reserve van onze Buurtvereniging zal worden gedekt. We dat hiermee op het voordelig saldo interen. Dat is mogelijk doordat we een comfortabele reserve hebben opgebouwd in de loop der jaren. Dat is ook de overweging geweest om voor te stellen de contributie te verlagen tot € 17,50. Financiële cijfers over meerdere jaren Onderstaand overzicht geeft van het afgelopen jaar 2012 zowel de begroting als de realisatie weer. Ter vergelijking zijn de cijfers van voorgaande jaren (2010 en 2011) gegeven. De meest rechtse kolom toont de begroting voor het intussen lopende jaar 2013.

2010 2011 2012 2013 begroting realisatie begroting realisatie begroting realisatie begroting Inkomsten Contributies Subsidie Gem Zeist Advertenties Buurtjournaal Rente Overig TOTAAL inkomsten

3800 560 330 120 50 4860

3.790,00 1.587,00 180,00 99,92 166,50 5.823,42

3.600 560 270 100 50 4.580

3.755,00 931,91 360,00 102,60 115,00 5.264,51

Uitgaven Buurtjournaal Ledenvergadering Activiteiten Bestuurskosten Werkgroepen Reservering Ruimtel. Ontw. Saldogroei TOTAAL uitgaven

1450 250 1750 610 0 800 0 4860

1.562,71 170,25 1.972,57 853,60 0,00 0,00 1.264,29 5.823,42

1.550 250 1.600 730 0 4.500 -4.050 4.580

1.161,30 53,85 1.242,15 1.398,59 0,00 0,00 1.408,62 5.264,51

3.400 500 360 100 50 4.410

3.509,99 500,00 270,00 135,88 250,00 4.665,87

3.300 500 360 100 50 4.310

1.550 2.142,26 225 57,16 1.000 957,88 540 660,13 500 38,39 5.000 2.005,95 -4.405 -1.195,90 4.410 4.665,87

1.600 200 1.400 600 500 2.500 -2.490 4.310

(alle bedragen in €)


15

RIJKDOM IN JE ACHTERTUIN SAMEN WERKEN AAN BIODIVERSITEIT Lezing door Frans van Bussel, volgend op onze jaarvergadering, op donderdag 2 mei, in Dinslo. Niet alleen ver weg maar ook dichtbij kunnen we genieten van een rijke schakering en soortenrijkdom in de natuur. In deze lezing laat ik u kennis maken met deze rijke natuur en met de biodiversiteit dichtbij, in onze eigen omgeving: planten, bloemen, bijen, vlinders en andere insecten, zoogdieren, vogels en bomen en struiken. En alles hangt met alles samen. Als er één schakel wegvalt stort het ecologisch bouwwerk in elkaar. We moeten die noodzakelijke soortenvariatie koesteren en dat kunnen we ook realiseren in onze eigen achtertuin. Deze lezing laat u de biodiversiteit in onze eigen woonomgeving in Huis ter Heide beleven en geeft u handreikingen hoe u uw eigen tuin tot een dieren- en planten paradijs kunt maken. Maak van uw tuin een beestenboel: dat is biodiversiteit in optima-forma, de basis van alle leven!

16


OOK TWEEDE REPAIR CAFÉ IN HUIS TER HEIDE WAS EEN SUCCES Wil Nuijen Op donderdagavond, 24 januari hielden we ons tweede Repair Café in Huis ter Heide. Omdat de Spitfire intussen gesloten is hebben we in de Gemeenschappelijke ruimte van Dinslo een goed onderkomen gevonden. We hebben koffie, frisdrank bier en wijn neergezet, zodat het toch een beetje op een Café lijkt. Twee “handige jongens (Piet Giel en Wil Nuijen) zitten klaar met gereedschap onder handbereik. Welke puzzels zullen hen vanavond weer worden voorgelegd? Het eerste echtpaar dat zich meldt heeft een klein fotoprintertje dat het fotopapier er uit “spuugt” zonder dat er iets is afgedrukt. Is er wellicht iets verkeerd ingesteld? Piet ‘reset’ het printertje en stelt de instellingen opnieuw in. We doen er een leeg fotovelletje in en zie, deze keer wordt er keurig een foto afgedrukt. De eigenaar gaat blij naar huis en komt later terug met nog enkele foto’s die hij heeft afgedrukt. Ze zien er scherp uit, met sprekende kleuren. Intussen is een dame binnengekomen met een globe. Er zit geen licht meer in. Wellicht is het lampje kapot, maar hoe kom je daar nou bij? Nadat een knopje aan de bovenzijde is verwijderd kan de wereldbol voorzichtig afgenomen worden. Nu kunnen we bij het lampje. Als we goed kijken zien we dat de gloeidraad inderdaad is doorgebrand. De eigenaresse gaat naar huis om een zelfde lampje te zoeken. Als ze later met een vervangend lampje komt aanzetten is het snel gepiept. De globe straalt weer helder. De eigenaresse is blij, want ze heeft goed opgelet en kan in het vervolg zelf wel een lampje vervangen. Dan is er nog een dame binnengekomen met een naaimachine, een heer met een DVD videorecorder, en een heer met een digitale camera. Terwijl we overleggen in welke volgorde we ze aanpakken komt er nog een echtpaar

met een oude spoelenrecorder die vreemde geluiden maakt. We werken gewoon in volgorde van binnenkomst, maar kijken eerst even snel naar de camera. Die lijkt ingesteld in “sweepmode” (voor panorama foto’s). Dat moet niet al te moeilijk zijn. Gelukkig wil de heer van de videorecorder, die toch even moet wachten, het wel even proberen. Als snel heeft hij de camera correct ingesteld. De eigenaar verlaat Dinslo blij, met een goed werkende camera. Intussen buigen we ons over de elektrische naaimachine. Die weigert om de stof op te schuiven, zodat de naald op één punt blijft staan. We openen de onderkant en zien dat het transportmechanisme los staat van de pal die het zou moeten aandrijven. Toch lijkt er niets defect. Zou er misschien een palletje verkeerd staan? Even zoeken en dan zien we een slinks verborgen palletje. Als we dat omzetten zien we hoe daarmee het transportmechanisme weer wordt gekoppeld met de aandrijving. De blijde eigenaresse probeert direct een lapje stof. Het werkt! Ze blijft, net als de meeste anderen nog even meekijken hoe de andere apparaten onder handen worden genomen. De DVD video recorder en de taperecorder met losse spoelen zijn nu aan de beurt. Intussen is er nog een dame binnen gekomen met een audio-setje


17

waarvan de CD-speler het niet meer doet en een echtpaar met een I-pod docking station dat helemaal niet meer doet. Zij moeten nog even wachten. De DVD video recorder accepteert geen voorbespeelde DVD meer. Na enkele pogingen om ze te lezen gaat de lade spontaan weer open. Het zou een vervuild laserlensje kunnen zijn. Thuis heb ik nog een ‘cleaning disc’. Die haal ik even op. Intussen hoort Piet de meest vreselijke geluiden uit de taperecorder komen. Duidelijk een mechanisch probleem. Dat wordt dus openschroeven. De cleaning disc speelt netjes af, waarbij blijkt dat audio CD’s dus wel goed worden afgespeeld. Na de schoonmaakactie blijft het apparaat video DVD’s echter weigeren. We schroeven de kast open en halen ook de beschermkap van de schrijf/lees eenheid voor optische schijven er af. Nu kunnen we de kop zien. Daar is zo te zien niets mis mee. Hier houdt het voor ons op. Het ziet er naar uit dat de schrijf/lees eenheid in zijn geheel vervangen moet worden. Met deze boodschap zal de eigenaar zich bij de leverancier melden. Bij de taperecorder hebben we intussen toegang tot het binnenwerk. Dat heeft al lange tijd geen olie meer gezien. De lagers van het vliegwiel zijn drooggelopen. Ook blijkt de aandrijfsnaar slap en glad. De eigenaar is zelf zo handig dat we aandurven om hem te instrueren waar hij moet smeren en hoe hij de aandrijfsnaar kan behandelen. We zien met vertrouwen hoe hij zijn goeie, ouwe taperecorder weer mee naar huis neemt. Dat komt wel goed. Maar hoe lang het goed blijft gaan is de vraag, met zo’n oud apparaat. Er zitten zowaar nog radiolampen in!

18

Nu is het tijd voor de laatste twee “klanten” van vanavond. Piet heeft al snel door dat het I-pod docking station geen spanning krijgt. Hij loopt het snoertje na en stuit op twee aders die zijn onderbroken, vlakbij de transformator/stekker. Gelukkig hebben we vanavond zelfs een soldeerbout bij ons. En terwijl Piet aan het solderen slaat, schroeft Wil het audio-setje open. Je staat er van te kijken hoeveel schroefjes er moeten worden uitgedraaid. Wel dertien! Maar dan kunnen we het aandrijfsysteem van de CDspeler goed zien. Het ziet er op het oog allemaal prima uit. Het kan haast niet anders of de aandrijfmotor voor de CD’s heeft de geest gegeven. Dat wordt een reparatie die niet meer te rechtvaardigen valt voor een setje waarvan zowel de radio als het cassettedeck het nog doen. Daar zal de eigenaresse het dus voorlopig mee moeten doen. Nadat ook de dertiende schroef weer op zijn plaats is geschroefd pakt ze toch het setje met boxen weer in de tassen waarmee ze hier naar toe kwam. Maar eerst leggen we nog even uit hoe je de voorkeurszenders van de radio instelt. Met een voldaan gevoel kijken Piet en Wil terug op weer een avond waarin ze de meeste van de voorgelegde problemen konden ter plaatste konden oplossen. Over enige tijd moeten maar weer eens een Repair Café organiseren!


Kijk, als we nu eens dit palletje omzetten . . . .

De taperecorder lijkt het weer te doen, maar het docking station geeft nog geen krimp


19

NIEUWJAARSCONCERT IN HUIS TER HEIDE Wil Nuijen Op de zonnige zondagmiddag van 13 januari houden we weer onze traditionele Nieuwjaarsreceptie. We wisselen de locaties en komen zo dit jaar terecht in het Witte Kerkje. Dat biedt de mogelijkheid om in het voorprogramma te kiezen voor een (klassiek) concert. Uit onze enquête is gebleken dat veel buurtgenoten zo’n concert weten te waarderen. Na het concert start onze receptie die als vanouds druk bezocht en oergezellig is.

Wilma en Marjolein spelen vol vuur en met talent muziek die ons bevalt

Het concert is áf De warme stralen van de laag staande zon projecteren de contouren van een kerkraam op de muur vóór ons. Dat is mooi. Maar onvergelijkbaar mooier is de muziek die de twee dames, die we bereid vonden om voor ons te spelen, ten gehore brengen, Marjolein Bakker aan de vleugel en Wilma Thalen met haar viool. Het Witte Kerkje is met minstens vijftig aanwezigen goed bezet. De dames spelen bekende en minder

20

bekende muziekstukken. Salonmuziek uit Wenen, van Strauss, Lehár en Kreisler klinkt ons bekend in de oren. Muziek van Astor Piazolla, uit Argentinië is bij ons minder bekend. De Latijns-Amerikaanse ritmes spreken ons echter aan, zeker na de uitleg van de omstandigheden waaronder Piazolla er toe kwam de muziek te componeren die nu ten gehore wordt gebracht. Het enthousiasme van het publiek en dat van de uitvoerenden versterkt elkaar.


We zien hoe de dames goed op elkaar zijn ingespeeld aan de vluchtig uitgewisselde blikken en knikjes. Het is een feest om dit mee te maken!

Marjolein bespeelt de grote vleugel met verve

We hebben er drie kwartier voor uitgetrokken, en iedereen vindt het jammer wanneer die tijd verstreken is. Een enthousiast applaus valt Marjolein en Wilma te deel.

Wilma bespeelt haar viool temperamentvol

De receptie Na een korte onderbreking begint onze traditionele Nieuwjaarsreceptie. Ieder krijgt een welkomstdrankje en er voegen zich nog de nodige buurtbewoners bij de groep die er al is. Nu blijkt dat het Witte Kerkje zich ook erg goed leent voor een receptie als de onze. Een ruimte voor in de kerk is vrijgemaakt en daar zijn statafels opgesteld. Buurgenoten kunnen zich goed bewegen en met in de ene hand een glas en in de andere een lekker hapje bijpraten

met andere buurtgenoten. Wij waarderen de aanwezigheid van onze Wijkwethouder Johan Varkevisser en van de manager van het Wijkteam, Arjan Waijenberg. Vandaag vallen we ze even niet lastig met de zaken die ons dwars zitten. In mijn toespraakje kan ik het echter niet nalaten om toch een paar van de pijnpunten te noemen: de ernstige verkeersoverlast, versterkt door de (langdurige) afsluiting van de Panweg en ons voornemen om beroep aan te tekenen tegen het besluit van Rijkswaterstaat om bij Huis ter Heide géén geluidsscherm te plaatsten. Dat laatste punt is niet zozeer gericht tegen de gemeente, maar we hadden het toch mooi gevonden als ook Zeist hier enige support gegeven zou hebben. Werpen we de blik vooruit, dan zien we weer allerlei aardige initiatieven, die voortkomen uit de enquête die we eind 2012 gehouden hebben: Wijnproefavond, Computercursus, Repair Café, wandelingen van de werkgroep Natuur in de Wijk en natuurlijk weer een Buurtfeest. Ja, Huis ter Heide is een actieve buurtschap! Maar dat lukt alleen maar omdat er telkens weer mensen zijn die hun schouders ergens onderzetten. Gelukkig hebben we vele verschillende talenten in Huis ter Heide, zodat ieder zich kan richten op de zaken waar hij/zij goed in is. In dit verband wil ik graag waardering uitspreken voor Marion Wemekamp en Liz van Munster, die vandaag de drankjes en de hapjes hebben verzorgd. En natuurlijk wil ik daarbij ook het kostersechtpaar Piet en Tiny Belo niet vergeten. Zij werken zo enthousiast mee dat daarin ook één van de factoren schuilt waarom ook déze Nieuwjaarsreceptie weer bijzonder geslaagd genoemd kan worden.

o-o-o-o-o-o


21

DE CUBA CRISIS, 50 JAAR GELEDEN Ook voor de toen Amerikaanse Vliegbasis Soesterberg en omgeving dreigde massale vernietiging. Steve A. Netto, Commodore-vlieger b.d. Van onze buurtgenoot Steve Netto ontving de redactie een interessant artikel. Het gaat over de “Cuba Crisis”, die hij indertijd van zeer nabij beleefde. Hij was toen namelijk jachtvlieger bij de Koninklijke Luchtmacht. De spanning was toen te snijden, ook in en rondom de vliegbasis Soesterberg. Het is al weer 50 jaar geleden; een mooi moment om nu nog eens herinneringen op te halen. Koude Oorlog Wij zijn het bijna vergeten: de grootste dreiging van massale vernietiging in de geschiedenis van de mensheid. Eind 1962: De nucleaire grootmachten Amerika en Rusland, onder leiding van president John F. Kennedy en Sovjet baas Chroetsjev staan lijnrecht tegenover elkaar.

Kennedy en Chroetsjef zijn opponenten

Destijds - in 1962 - vielen Huis ter Heide, Den Dolder, Soest, Zeist binnen de atoomdreiging van de Sovjets. Soesterberg met zijn US vliegtuigen was immers een primair doelwit. Chroetsjev speelde blufpoker tegen zijn VS opponent, die het jaar daarvoor een klunzig mislukte invasie in de Varkensbaai van Cuba (om Fidel Castro uit het zadel te werpen) had moeten verwerken. Deze ‘ooggetuige’ onthullingen zijn bijzonder vanwege het - na 50 jaar vrijgegeven (gedeclassificeerde) materiaal dat niet eerder is geopenbaard. De onvoorstelbare atoomwapenwedloop leidde uiteindelijk tot een geza22

menlijke USA/USSR slagkracht gelijk aan ca 1,8 miljoen Hiroshima Atoombommen! Letterlijk: MAD.: ‘Mutual Assured Destruction’. Inderdaad: totaal ‘mad’ (gek)! Maar wat is dan een verantwoord aantal? Nul? Dat geeft een verhitte discussie, er zijn “schurkenstaten” die ze nu ook hebben. Het is meer dan waard om te beseffen hoe de mensheid tijdens de Cuba confrontatie op het nippertje ontsnapte aan algehele vernietiging. Zeker nu, in een periode waarin er opnieuw nucleaire spanningen zijn met de atoomstaat-inwording, Iran, een potentieel gevaar dat in 2013 aan duidelijkheid zal winnen. Raketten op Cuba De Sovjets dachten toen Amerika een lesje te leren door middellange afstandsraketten van het type SS-4 (met dodelijke kernkoppen) op Cuba te installeren. Die konden binnen 10 minuten Washington, New-York en een groot deel van het zuiden van de VS bereiken; een onacceptabele bedreiging voor de VS. Op 8 september 1962 arriveerden de eerste Russische vrachtschepen met afvuurinstallaties, raketten en de bijbehorende Russische mankracht. De spanning begon gestaag op te lopen. De internationale pers werd hier buiten gehouden. NAVO- en Warschaupact strijdkrachten, vooral de nucleaire ‘’Strike” eenheden, waren echter wél


op de hoogte. Dat gold ook voor onze jachtvliegers op de Vliegbasis Volkel bij de 311- en 312- squadrons. Die waren destijds uitgerust met atoombommen van het type B-28, met een explosieve kracht van 5-7 keer die van Hiroshima. Van de bij ons gestationeerde Amerikanen horen we dat er steeds meer “trouble in Cuba is”. We horen geruchten over Russische raketbases en het neerschieten van Amerikaanse U2 spionage vliegtuigen. Na de Berlijncrisis van 1961 is er opnieuw gedonder in de glazen, en niet zo’n beetje ook! Wij leven als deel van onze training en indoctrinatie voortdurend met de psychische spanning van een dreigende atoomoorlog. Want mochten de Russen en de Yankees elkaar met duizenden kernbommen te lijf gaan, dan vallen er miljoenen doden op het Noordelijk halfrond. Wij zijn daar als speciale NAVO eenheid maar een klein onderdeel van, maar we zitten er met de neus boven op. Als je als jong vlieger van 19 of 20 begint aan je opleiding word je dat niet verteld en er is ook geen psychologische begeleiding voor. Je moet dus voor jezelf uitmaken of je het wel kan opbrengen een dergelijk verschrikkelijk atoomwapen af te gooien, ook zou het gaan om een militair doel, zoals bijvoorbeeld Russische vliegvelden in Oost Duitsland als Finsterwalde, Damgarten, Zerbst of het Stasi hoofdkwartier bij Cottbus. De overlevingskans in de doelgebieden zal heel klein blijken. Dat gold overigens voor iedereen, militair of burger. Maar tijdens de Koude Oorlog leefde iedereen met de reële mogelijkheid van een atoomoorlog. Zo had mijn jonge vrouw een wegenkaart tot zuid Portugal klaarliggen zodat zij, met onze twee peutertjes, misschien nog op tijd zou kunnen wegkomen, als de ‘ballon op zou gaan’; een eufemisme voor de start van een atoomoorlog. En zo accepteerde iedere squadron vlieger - op een zeldzame uitzondering

na - de afschuwelijke verantwoordelijkheid om, als het er op aankwam, een ‘special weapon’ (A-bom) af te werpen. Wij beseften ook wel dat een dergelijke houding een belangrijk deel uitmaakte van de afschrikkings-politiek van de in 1956 ingevoerde strategie van ‘massive retaliation’; een massale nucleaire tegenaanval van het Westen. Zo nam voor ons de spanning met de dag toe, naarmate bekend werd dat er nog meer Russische schepen met raketten op weg waren naar Cuba. Op de Vliegbasis Volkel worden vanaf begin oktober 1962 tactische gevechtsvliegtuigen met echte kernbommen in gereedheid gebracht voor onmiddellijke inzet, net zoals op andere NAVO vliegvelden met een atomaire taak (in België, Italië, Turkije, de UK en de vele Amerikaanse luchtmachtbases in Europa. Pas geleden hoorde ik dat ook de Russische vliegers in OostDuitsland met samengeknepen billen het einde zaten af te wachten.

Een F-84F ‘Thunderstreak’

Erg ruim is het niet in de cockpit


23

En onder de vleugel hangt deze A-bom

De spanning neemt toe Het is oktober 1962. Drie weken van oplopende - bijna ondraaglijke - spanning tussen de Sovjet Unie en de VS, en als jachtvliegers van 312 ‘Strike’ (d.w.z. met een nucleaire taak) squadron volgen wij al vanaf september 1962 de situatie in Cuba met gespannen aandacht. Eerst wordt er maar (verdacht) weinig over gepubliceerd! Van de bij ons gestationeerde Amerikanen horen we dat er steeds meer “trouble in Cuba” is. Geruchten over Russische raketbases en het neerschieten van U2 Amerikaanse spionage vliegtuigen bereiken ons. Na de Berlijn-crisis van een jaar eerder (1961) is er opnieuw gedonder in de glazen, en niet zo’n beetje ook! Wij leven als gevolg van onze training en indoctrinatie voortdurend met de psychische spanning van de mogelijkheid van een atoomoorlog. Want als de Russen en de Yankees elkaar met tienduizenden kernbommen te lijf gaan dan gaat vallen er miljarden doden wereldwijd. De meest catastrofale ramp ooit die de mensheid zou kunnen overkomen. Wij zijn daar als speciale NAVO eenheid maar een klein onderdeel van. En we zitten daar met de neus boven op. Al onze nucleaire doelen maken deel uit van een supergeheim Nucleair oorlogsplan: SIOP, het “Single Integrated Operational Plan”. Daarin zijn alle doelen en de aanvliegroutes verwerkt, inclusief geplande aanvallen met missile- en kruisvluchtwapens, bijvoorbeeld om te voorkomen dat een aanvallend vliegtuig door de “padde-

24

stoel” van een ontploffende missile vliegt. Wij hadden niet zoveel vertrouwen in dat systeem omdat het over seconden in timing ging, en dat bij een wederzijdse inzet van kernwapens! De overlevingskans in de doelgebieden is dan uiterst klein, voor zowel militairen als burgers. Het criterium voor onze planning was dat een aan te vallen doel de maximum ‘collateral damage’ (een eufemisme voor burgerslachtoffers) van tussen de 10 en 10.000 niet mocht overschrijden. Het echte getal mag ik hier niet noemen. Toch iets wat je aan het denken zet. De enige (schrale) “troost” is dat ook je eigen kans op overleving miniem is. Begin oktober vliegen we bijna alleen nog maar trainingsmissies met code 51: het afwerpen van (gesimuleerde) Abommen. Volkel en Soesterberg Op de Vliegbasis Volkel worden vanaf begin oktober 1962 tactische gevechtsvliegtuigen met échte kernbommen in gereedheid gebracht voor onmiddellijke inzet, net zoals op andere NAVO vliegvelden met een atomaire taak (ondermeer in België, Italië, Turkije, de UK en de vele Amerikaanse luchtmachtbases in Europa). Op de basis Volkel staan permanent vier F-84F Thunderstreak jachtbommenwerpers op 15 min. ‘standby’. Dat wil zeggen dat die binnen een kwartier de lucht in kunnen. De media berichten dan nog weinig over Cuba. Op de luchtverdedigingsbases - zoals Soesterberg - is de paraatheid intussen maximaal, om zonodig aanvallende Sovjets te onderscheppen. Op Volkel liggen in die periode, in de zogenaamde “Yankee-Orange area”, ruim 50 kernbommen van het type B28 klaar om te worden ingezet. De Volkel ‘Strike’ kisten vlogen met slechts een 450 gallon fueltank, om plaats te laten voor een atoombom links. Wij, jacht-


vliegers van 311- en 312-squadron zijn vanaf 1960, voorafgaande aan de Cuba ellende, intensief getraind om de B28 atoombommen, elk met een explosieve kracht van ongeveer zes keer de Nagasaki bom (ruim 70 kiloton), zowel overdag als ‘s nachts op een vijandelijk doel af te kunnen werpen. Naast alle theoretische kennis om “bombcommander” te worden (doet mij altijd denken aan die maffe film Dr. Strangelove!) gaan we telkens weer de lucht in om onze oefenbommen op Vlieland of in Frankrijk op de “Suippes range” af te werpen.

Snoeihard en laag aanvliegen is het devies

met de valtijd heb je dus als vlieger ca 50 seconden de tijd om - door in de top van de looping om te rollen en fullspeed weg te duiken - net vóór de uitdijende atoomexplosie te blijven. Zo werd ons door de Amerikanen voorgehouden. Maar er was nooit een praktijkoefening met een echte A-bom uitgevoerd om dat te bewijzen! Het heeft wel iets weg van een kamikaze (zelfmoord) aanval, alleen dan weet je echt zeker dat je het loodje legt. Wij worden verrekte handig in die manoeuvre, niet alleen overdag maar ook bij een dicht wolkendek vanaf 300 meter boven de grond. Je vliegt dan gewoon op de instrumenten door de wolken, ook als het stikdonker is. Alleen is onze aanvlieghoogte dan iets hoger om niet tegen masten, heuvels en dergelijke aan te knallen. Je moet dan donders uitkijken want het is reuze gevaarlijk.

De aanloop (run-in) op het doel (target) vindt daarbij plaats op een hoogte van 10 á 20 meter, onder de vijandelijke radar, met een vliegsnelheid van 500 knopen (een dikke 900 km per uur). Dit type aanval noemt men LABS (Low Altitude Bombing System). De bedoeling is om ladderlaag en snoeihard boven het doel op te trekken in een halve looping. Wij vliegers noemen het “over the shoulder bombing”. Voor opstijgen worden allerlei variabelen zoals wind, doelhoogte, temperatuur, etc. in geprogrammeerd. Speciale meters in de cockpit geven aanwijzingen voor een perfecte vliegbaan om de bom nauwkeurig af te werpen. De bom vliegt er tijdens de halve cirkel die de kist beschrijft automatisch af en gaat tot ongeveer 7 km hoog. Samen

In een looping maakt de bom zich los van de jager.


25

De controletoren van de “bombing range” geeft na iedere aanval de inslag aan t.o.v. het doel. In de oefenbom zit een explosieve lading die veel rook afgeeft voor de doelmarkering. Het is niet zo’n accuraat systeem (gemiddeld binnen 250 meter van het DMPI (Desired Mean Point of Impact)) maar voldoende voor de gigantische explosie van een B28 om bijvoorbeeld een vliegveld van ca 6-8 vierkante kilometer uit te schakelen. Tijdens de zo laag mogelijke vlucht naar het (oefen) doel moet je als vlieger (toen nog zonder GPS!) haarscherp navigeren, radar- en raketeenheden vermijden en met ogen op steeltjes (bogeys) naar bijvoorbeeld vijandelijke MIG’s uitkijken om deze te ontwijken. Daarnaast moet je nog radar codes wisselen, om slecht weer en bergen heen vliegen en nog

wat van die zaken. Tenslotte komt dan de aanvalfase. De spanning ten top Op 14 oktober 1962 komt alles op scherp te staan. Een Amerikaans U2 verkenningsvliegtuig komt terug met foto’s van reeksen batterijen met nucleaire raketten. In het Pentagon wordt koortsachtig overlegd. Nu wordt ook de pers wereldwijd erbij betrokken. Na de publieke bekendmaking begint de bevolking te hamsteren. Het wordt duidelijk dat het kookpunt nadert. Onze normale 24/7 paraatheid wordt verdubbeld en de komende 13 dagen komen we nog maar sporadisch thuis. De basis is hermetisch afgesloten. Wij vliegen minder en uitsluitend om (oefen-) atoombommen af te werpen.

De foto die duidelijk maakte dat er raketten op Cuba zijn opgesteld

26


Wij vliegen met de F-84F “Thunderstreak”, die met ruim 900 km per uur op 20 meter hoogte aanvalt, onder de vijandelijke radar en luchtafweer door. Vlak voor het doel trek je op en slingert zo de A-bom naar 7 km hoogte. Dan heb je 50 seconden om te ontsnappen aan de explosie. Dat is de theorie. Die is echter nog nooit in de praktijk uitgeprobeerd. Rond 24 oktober naderen nog meer Russische vrachtschepen met kernkoppen en raketten de blokkade voor Cuba, die Kennedy heeft ingesteld. De VS en NAVO verhogen de nucleaire paraatheid als nooit tevoren. Het personeel van vliegbasis Volkel houdt zich geweldig, wat een team! De ondragelijke spanning neemt dag na dag toe. Wij zitten in de crewroom in volledige vlieguitrusting om binnen 15 minuten te kunnen opstijgen. Op zondag 28 oktober zitten we nerveus aan de beeldbuis waar een continu verslag over de Amerikaanse marine en de Sovjet schepen wordt uitgezonden. Dan komt het verlossende nieuws dat je nooit meer vergeet: Er is overeenstemming bereikt, de Sovjets draaien om! Vanaf 2 km afstand horen wij het geloei van onze collega’s van 311-squadron, aan de andere kant van de basis. ’s Avonds drinken allen die van standby af zijn een flinke pint in de officiersmess. Wat een opluchting. Wij vragen ons af, zal het ooit een veilige wereld worden zonder wapengeweld? Opnieuw spanning Achteraf is het toch een goed gevoel dat Nederland, met ondermeer de

Vliegbasis Volkel en de luchtverdediging zoals op Soesterberg, een schakel is geweest in een geloofwaardige keten van afschrikking om een afschuwelijk atoomdrama af te wenden. Dit bewees - net als het geweldloze einde van de Koude Oorlog - dat een investering in een geloofwaardige defensie het geld dubbel en dwars waard is. Het betekent een verzekering bij een onzekere toekomst. De klok naar een confrontatie met het nucleaire Iran en Noord Korea dat werkt aan een atoombom, tikt in 2013 gestaag door. Hopelijk lukt het om ook daar een ‘ontsporing’ te vermijden.

Laten we vurig hopen dat dit beeld ons bespaard zal blijven!

o-o-o-o-o-o-o Meer over de Koude Oorlog (incl. Vliegbasis Soesterberg) is verkrijgbaar in De Readshop in Den Dolder: Boek “Jachtvliegers in de Koude Oorlog”


27

EEN BIJZONDERE EXPOSITIE IN HUIS TER HEIDE Wil Nuijen In Huis ter Heide wonen hardwerkende, maar ook creatieve mensen. In Kyra van Ramele komen beide eigenschappen samen. Onze actieve buurtgenote organiseerde zowaar een gevarieerde expositie bij haar thuis.

Het is gezellig druk in de expositieruimte van Kyra

Op een de sneeuwrijke zondagmiddag van 20 januari opent ze haar expositie. Die heeft als thema “De Vier Elementen” (aarde, water, lucht, vuur). Er komen zoveel bezoekers op af dat we maar net met z’n allen in de expositieruimte passen. Maar dat is juist erg sfeervol. Tot onze grote verrassing worden de elementen water en vuur ook nog uitgebeeld door een “godin”. Terwijl Kyra stilstaat bij wat Thales van Milete (Griekse filosoof) over de elementen en in het bijzonder over water heeft gezegd, laat de watergodin het water rijkelijk stromen. Dat doet ze buiten, waar de vallende sneeuwvlokjes nog eens illustreren dat water ook in “vaste” vorm kan voorkomen. De watergodin wacht op haar beurt om het water te laten vloeien

28


Wilma Thalen weet hoe ze haar viool moet bespelen

En hier vloeit het water (dat nog net geen ijs is)

De exposerende kunstenaars geven daarna om beurten uitleg over hun schilderijen en de bekende violiste Wilma Thalen verzort de muziek.

Uit haar toespraakje blijkt dat Kyra gefascineerd is door het Deception Island, bij de Zuidpool. Waarschijnlijk omdat daar alle vier elementen van Thales van Milete op een indrukwekkende manier samenvallen. Aarde van de vulkaanrand die in een kring boven het water van ijszee uit steekt. Water dat in de krater is gestroomd. Koude maar o zo zuivere lucht, zoals lucht behoort te zijn. En tenslotte van het vuur dat onder de krater smeult en zorgt voor warm water waarin mensen een bad kunnen nemen (met uitzicht op met ijs bedekte pieken). Dat is toch ook fascinerend? Tenslotte doet ook nog de “vuurgodin” haar intrede, het vuur gesymboliseerd door lichtjes in de plooien van haar jurk. Van ons mag Kyra doorgaan met dit soort evenementen te organiseren!

De kunstenaars geven uitleg over hun schilderijen

Er zijn drankjes en hapjes en iedereen vermaakt zich prima. De fractieleider van de Groene Democraten Zeist, Koos van Gemeren neemt nog even het woord om aandacht te vragen voor een door hun georganiseerde bijeenkomst.

Tenslotte maakt de “vuurgodin” haar flamboyante entree


29

VULKANEN, HET VUUR DER AARDE Kyra van Ramele De vier elementen van de oudheid en het Boeddhisme: aarde, vuur, water en lucht, spreken nog steeds tot de verbeelding. Zodanig dat we enkele van die elementen kozen als thema voor ons Buurtfeest. Vorig jaar kozen we “water”, maar dat hebben we moeten bezuren. De regen viel met bakken uit de hemel. Niet dat dat ons buurtfeest kon verstoren overigens. Dit jaar kiezen we “vuur” als thema. Wie weet wat ons nu weer boven het hoofd hangt! Maar dat het een ‘vurig’ feest gaat worden, daar kunt u op rekenen. Om u daarop voor te bereiden wil ik natuurlijke vuurverschijnselen nalopen. U raadt het al: vulkanen. De aarde was een vurige bol Smeltovens van de schepping. Explosies uit het onderaardse verschroeien onze planeet aarde met vloeibaar vuur. Dergelijke uitbarstingen legden zo’n vier miljard jaar geleden de fundamenten voor de continenten. Eerst was er vuur, toen water en aarde.

Vulkaanuitbarstingen zijn spectaculair en spreken tot de verbeelding

Op de zeebodem worden jaarlijks tientallen vulkanen toegevoegd aan de duizenden die er al liggen. Spectacu-

30

laire erupties hebben de mens gefascineerd en geïnspireerd, maar ook angst gezaaid. In vele culturen waren en zijn vulkanen de plekken van goden en godinnen. Vulkanen overweldigen de zintuigen: indrukwekkend in rust en ontzagwekkend bij een eruptie. Ze spuwen, razen, sissen, kolken en koken vanuit de diepste diepten. Vulkanologie is een wetenschap in ontwikkeling. De eruptie van de Pinatubo op de Filippijnen in 1991 was door wetenschappers voorspeld. Wereldwijde samenwerking van geologen werpt vruchten af. De Duitse geofysicus Alfred Wegener (1880-1930) - tot zijn dood op de Groenlandse ijskap - het denkbeeld van het driften der continenten. Hij stelde dat de randen van de continenten grofweg in elkaar passen, maar ook dat de Appalachen in het oosten van Noord-Amerika abrupt in Newfoundland afbreken, om aan de overkant van de Atlantische Oceaan op te duiken in Ierland, Schotland en Scandinavië. De huidige continenten zijn delen van een oud-super-continent. Dat noemde hij “Pangaea”. Een van zijn voorgangers was de Engelsman Osmond Fisher. Ook de Nederlandse geofysicus Felix Vening Meinesz (1887-1966) kwam tot de conclusie dat convectiestromen in de aardmantel sterke krachten uitoefenen


op de aardkorst. Hij deed zwaartekrachtonderzoek op zee. ‘De natuur kent geen stilstand in vooruitgang en ontwikkeling en legt haar vloek op alle onbeweeglijkheid’ - Johan Wolfgang Goethe (1749-1832). Het verband tussen vulkanen en aardbevingen is allang erkend. Aristoteles suggereerde dat aardbevingen worden veroorzaakt door het donderen van ingesloten gassen die uiteindelijk door vulkanen worden uitgestoten. Hij zag reeds het verband, alhoewel niet de juiste verklaring. Vesuvius - Pompeï, Italië 79 n.C. Op straten en pleinen, in badhuizen speelt het leven van de inwoners zich af terwijl massieve krachten zich opbouwen binnen de nabijgelegen Vesuvius. De uitbarsting op 24 augustus komt voor de welvarende stadjes aan de voet van de vulkaan als een volkomen, verwoestende verrassing. Gloeiend hete as en puimsteen bedelven Pompeï en Herculaneum binnen enkele uren. Etna De Etna op Sicilië explodeert in de zomer van 2001. Aardschokken hadden de uitbarsting op 17 juli 2001 al aangekondigd. Lavastromen en vuurfonteinen barstten los. Ontzagwekkend voor de mensen die leven in de schaduw van de vulkaan. Vuur en zwaveldampen, lavabommen spuwen onophoudelijk uit de recent ontstane kegel. Het moet van boven af gezien een apocalyptisch landschap zijn. Lavafonteinen spuwen 400 m hoog. Oorverdovend natuurgeweld. Deze vulkaan boezemde alle culturen die er gevestigd waren ontzag in. De wijsgeer Plato kwam de Etna in 387 v.C. bezichtigen. Odysseus zou er rotsblokken hebben ontweken die een cycloop naar benden smeet en de Romeinen beschouwden de berg als de smidse van Vulcanus.

Vulcano Het eiland Vulcano - door de Romeinen beschouwd als de smidse van Vulcanus, de Romeinse god van het vuur - heeft zijn naam aan het verschijnsel gegeven. Stromboli Samen met eerder genoemde drie vormt de Stromboli de vier Italiaanse vulkanen die het bekendst zijn in de Westerse wereld. IJsland - water zien branden. ‘Om drie uur ’s ochtends zagen we rook opstijgen uit zee en we dachten dat daar land zou zijn, maar bij nader inzien stelden we vast dat dit een bijzonder goddelijk wonder was waardoor een zee kon branden’ - Kapitein Jorgen Mindelberg, IJsland, 1783. Surtsey, de geboorte van een eiland IJsland ligt dwars op de midAtlantische Rug, een deel van het wereldwijde breukensysteem en is geheel vulkanisch van oorsprong. De vulkaan Hekla is sinds 900 n.C. 22 keer uitgebarsten. IJslandse boeren en vissers weten dat de aarde beweeglijk is en in hun hart zijn ze geologen. De IJslandse vulkanoloog Sigurur Thorarinsson schreef: ‘Om 7:15 uur in de morgen van 14 november 1963 zag Olafur Vestmann, kok van een vissersboot bij de zuidkust van IJsland, donkere rook aan de horizon tegen het halflicht van de dageraad. Omdat er zich in die richting geen land bevond, dacht hij eerst aan een brandend schip, maar spoedig herkende hij zwarte kolommen van vulkanische as die een onderzeese uitbarsting verrieden. Tegen elf uur die ochtend had de wolk van as en stoom een hoogte van 3500 meter bereikt en waren vulkanologen onderweg om de uitbarsting vanuit de lucht waar te nemen. Om 11:30 uur kwam de uitbarsting uit drie onderzeese openingen langs een noor-doost/zuid-west verlo-


31

pende lijn. Ontploffingen traden met een regelmaat van enkele seconden op en schoten stralen van dikke, zwarte as honderd tot honderdvijftig meter hoog. Rond drie uur in de middag hadden de drie afzonderlijke eruptiekolommen zich verenigd langs een vijfhonderd meter lange lijn door de oceaan. De snelle uitstoot van zwart vulkanisch puin duidde op het ontstaan van een nieuw eiland. Surtey werd die nacht geboren, genoemd naar Surtur, de mythologische reus van vuur.’ In enkele maanden is het nieuwe eiland bijna 175 meter hoog met een diameter van 1300 meter. Vogels begonnen drie jaar na het ontstaan van het eiland te broeden en de acht soorten die er nu leven zijn allemaal van de zee afhankelijk voor hun voedsel. Dertig soorten hogere planten, zeventig mossen, twaalf korstmossen en 170 insecten zijn nu inheems op Surtsey. Zeehonden hebben sinds 1983 jongen op het eiland voortgebracht.

Wie herinnert zich niet de eruptie van de Eyjafjallajökul vulkaan op IJsland?

Vuur onder de zee De gehele diepzee - zestig procent van het aardoppervlak - is ontstaan door opstuwende aardkorst uit vulkanische breuklijnen. Zestigduizend kilometer lang en voor het grootste deel onderzees. IJsland is het zichtbare, bovenzeese product van die vulkanische en structurele processen in de oceaanruggen. 32

Krakatau De explosie van de Krakatau in 1883 had wereldwijde gevolgen. Het geluid was duizenden kilometers ver te horen en de schokgolven werden geregistreerd door alle barografen op aarde. Het stof dat in de atmosfeer werd gestoten, ging de gehele wereld rond en bracht verbijsterende beelden teweeg; kleurrijke zonsop- en zonsondergangen en een vreemd blauwgroen schijnsel rond de zon en de maan. Dit stof verspreidde zich binnen twee weken in westelijke richting rond de evenaar en dreef vervolgens af naar het noorden en zuiden. De gemiddelde hoeveelheid zonneschijn in Europa verminderde de volgende drie jaar met tien procent en de gemiddelde temperatuur daalde. ‘Zijn de hevige asregens van een of andere brandende bergtop zo hoog geslingerd dat ze de wereld omspanden? Dag in dag uit, door vele bloedrode avonden, gloeide de toornige zonsondergang’ - Alfred Tennyson (1809-1892). Mount St Helens, een reus ontwaakt Deze vulkaan is een van de vijftien grote vulkanen van het Cascadegebergte. Een keten die van het noorden van Californië naar het westen van Canada loopt. Op 18 mei 1980 om 8:32 uur werd de Mount St.Helens getroffen door een aardbeving met een kracht van 5 op de schaal van Richter. De grootste aardverschuiving uit de geschiedenis, meteen gevolgd door een reusachtige vulkaanuitbarsting, vernietigde binnen enkele ogenblikken het gehele gebied rondom Spirit Lake onderaan de berg. Geen boom bleef overeind en verwoesting alom. Maar de aarde kan ertegen; het leven zal in de loop der eeuwen naar Spirit Lake terugkeren, zoals het al eerder deed. ‘De mens wikt, de natuur beschikt’, Voltaire (1694-1778).


De “Ring van Vuur” Amerika drijft van Europa weg en beweegt richting van de Filippijnen. In feite drijven alle platen rondom de Stille Oceaan in de richting van de omringende subductiezônes. Langs de randen daarvan vormen vulkanen en aardbevingen een vrijwel gesloten ‘Ring van Vuur’. De vulkanen van het Cascadegebergte, de vulkanen in Mexico, MiddenAmerika, de Andes, Antarctica, NieuwZeeland, Papoea-Nieuw-Guinea, de Filippijnen, Japan, Kamsjatka en Alaska markeren de Ring van Vuur. Japan – De Fuji San, het oerbeeld van een vulkaan De klassieke vorm van deze bijna volmaakte kegel met zijn sierlijke halfronde vormen en zijn ligging nabij Tokyo maken deze vulkaan tot de bekendste ter wereld. Hij stijgt vanaf een basis van dertig kilometer doorsnede op zeeniveau op tot 3776 meter. Fuji-San belichaamt de schoonheid, de grootsheid en de kracht van alle natuur.

Kilauea De Kilauea op het eiland Hawai is een van de actiefste vulkanen, met veel uitbarstingen en gloeiende lavameren die jaren achtereen borrelen en in beweging zijn. Uit de openingen sproeien vaak bulderende vuurfonteinen van gloeiende lava honderden meters de lucht in, die in lavameertjes terugvallen of lavastromen voeden. In de jaren tachtig van de vorige eeuw vonden grote uitbarstingen plaats van zowel de Kilauea als de Mauna Loa. Het huwelijk van Pele, de godin van de aarde en het vuur, en Kamapuaa, de god van het water, was kort en hevig. In een woede-uitbarsting stuurde ze hem weg uit haar krater van vuur en joeg hem met stromen van lava de zee in (Hawaiaanse legende). Ook al heeft men duizend keer over iets gehoord, het kenmerkende spreekt ons pas aan bij eigen aanschouwing Johan Wolfgang Goethe (1749-1832) (derde beklimming van de Vesuvius uit Die Italienische Reise).

De Sakura vulkaan bij Kagoshima (Japan) laat nog dagelijks zijn as neerdalen op de omgeving (Foto Coba Nuijen) Buurtjournaal, Buurt- en Belangenvereniging Huis ter Heide, april 2013

33

RECONSTRUCTIE KRUISPUNT N237/N238 (bij het Witte Kerkje) Onlangs ontvouwde de provincie Utrecht haar plannen voor reconstructie van het kruispunt van de provinciale wegen N237 (Amersfoortseweg) en N238 (Dolderseweg). Wij pleiten al langere tijd voor een meer ingrijpende aanpak van dit kruispunt. Er zou minimaal een rotonde-achtige uitvoering - of nog beter een ongelijkvloerse kruising tot stand gebracht moeten worden. Tot onze voldoening is het college van B&W (daartoe aangespoord door de gemeenteraad) het daarmee eens. Ook van die kant wordt er dus druk op de provincie uitgeoefend. Voorlopig zit er echter niet méér in dan enkele extra opstelstroken op de N238,

34

waarvan slechts een beperkte verbetering van de doorstroming te verwachten valt. Ook wil de provincie door signaleringsborden tot een evenwichtiger verdeling van de verkeersstromen over de beschikbare wegen komen. Daardoor kan uiteindelijk de verkeersintensiteit op het bewuste kruispunt weer toenemen. Wij houden de ontwikkelingen nauwgezet in de gaten en oefenen druk uit waar dat mogelijk is om verdergaande maatregelen te nemen. Een tekening van kruispuntsituatie zoals de provincie die nu in gedachten heeft beelden wij op de pagina hiernaast af.


Een tekening van de (beperkte) reconstructie van het kruispunt van de N237 en de N238, bij het Witte Kerkje. De provincie heeft het voornemen deze reconstructie uiterlijk in 2014 te voltooien.


35

WIJN PROEVEN IN DINSLO: LEERZAAM, MAAR VOORAL ERG LEKKER Door Corinne Brouwer Op een vrijdagavond in februari stroomt een groep buurtbewoners samen in Dinslo. Er wordt gegroet, gekletst en gelachen. Maar als Richard Jetten van Tijd voor Wijn 1 het woord neemt, wordt het stil. De groep hangt aan z’n lippen: Richard zal ons alles leren over wijnen. En niet onbelangrijk: hij schenkt de wijnen uit. Marion heeft bij elke wijn een heerlijk hapje bereid, dus het beloofd een feest voor de smaakpapillen te worden. Richard begint zijn verhaal over het proces van wijn maken en de herkomst van de wijn die we als eerste zullen proeven. De oren zijn gespitst. We stellen af en toe een vraag. En soms test Richard onze wijnkennis door zelf een vraag in de groep te gooien. Leuk, die interactie. Maar kom nu maar op met die wijn. Je hoort het ieder denken. Als we de rosé van Ventisquero, die gemaakt is van Merlot, in ons glas hebben, worden we stil. Nu zijn de zintuigen aan de beurt: kijken, ruiken, walsen, nog een keer ruiken en proeven. Er volgen één voor één drie witte wijnen: de behoorlijk frisse Sauvignon Blanc van St. Clair, die niet bij iedereen in de smaak valt vanwege de hoge zuurgraad; de bloemige Torrentés van Makia Estate; en de wat rondere, ietwat vettige Chardonnay van Ventisquero. Richard zegt dat hij de Torrontés, die velen tongen beroert, zelf importeert. Intussen deelt Marion haar hapjes uit, die juist wel of helemaal niet bij de wijnen passen. Het idee is om te ervaren hoe wijn en spijs kunnen samenwerken.

Vina Alibes Tinto uit Spanje (Albacete). Deze wijn is gemaakt van Cabernet Sauvignon, Tempranillo, Cabernet Franc en Garnacha druiven. Vier druivensoorten in één wijn. De Malbec Reserva van Makia Estate is een groot succes. Richard vertelt dat deze wijn goed te combineren is met gedroogde ham (Serano of Patta Negra) en lamsvlees. We sluiten de avond af met een wijn uit de decanteerkaraf. De wijn heeft de avond ervoor al in de warme huiskamer van Richard mogen staan. En hij is in dekens gewikkeld naar Huis ter Heide vervoerd. Richard wilde koste wat kost voorkomen dat de wijn te koud zou zijn tijdens het proeven. Deze Carménère van Ventisquero is goed te combineren met wild, VSOP Reypenaer en Roquefortkaas. Tot ieders verbazing is het elf uur geweest als de leerzame proeverij tegen het einde loopt. We hebben genoten van de wijnen, de hapjes en de prachtige verhalen die Richard bij elke wijn vertelde.

Na een paar uur – want wat gaat de tijd snel! – gaan we over op rood. Richard trapt af met een verhaal over de 1

Voor meer informatie: www.tijdvoorwijn.nl. U kunt de geproefde wijnen via deze website bestellen.

36


Deze foto-impressie laat zien hoe genoeglijk onze wijnproefavond verliep. Onze expert wist erg veel interessants te vertellen over de wijnen die hij had meegebracht. De hapjes die Marion Wemekamp er bij had klaargemaakt maakten het helemaal af!


37

Stoelmassage heeft als uitgangspunt: “Hoe blijf ik gezond?”. Op een speciale massagestoel worden rug, nek, hoofd en armen behandeld. Je kunt je kleding aanhouden. Liever een uitgebreidere lichaamsmassage? Neem dan plaats op de massagetafel. Dan krijg je een behandeling waarbij gebruik gemaakt wordt van massageolie.

Belangstelling? Neem dan contact op! o-o-o-o-o

38


VOOR DIEREN WORDT BETER GEZORGD DAN VOOR MENSEN! Guus Goedebuur Ik ging eens kijken bij het ecoduct Sterrenberg. Het ziet er indrukwekkend uit. Het fietspad is intussen verlegd en loopt nu onder het viaduct door. De bosstrook er achter is effectief afgeschermd van het lawaai van de A28 door een solide geluidswal. Daarachter bevindt zich de bosstrook die deel uitmaakt van de ecologische corridor. Daar wonen geen mensen. Op de voorpagina van dit Buurtjournaal staat een foto die de situatie mooi laat zien. Raar toch dat hier zo’n indrukwekkend geluidsscherm staat voor de dieren. Iets verderop, waar de inwoners van onze buurtschap last hebben van verkeerslawaai, acht Rijkswaterstaat een dergelijk scherm “te duur”. In wat voor wereld leven we toch, waarin dieren beter behandeld worden dan mensen? Begrijp me goed. Ik klaag niet over het geluidsscherm om de ecologische corridor te ontzien, al vraag ik mij wel af waar die dieren blijven als ze eenmaal de A28 en de Amersfoortseweg zijn overgestoken. Wat er bij mij niet in wil is dat Rijkswaterstaat een geluidsscherm iets verderop, dat 250.000 € kost, te duur vindt (“ondoelmatig” zegt men eufemistisch) en er daarom gewoonweg van afziet. Toen ik daar toch aan het rondsnuffelen was nam ik een kijkje aan de overkant van het ecoduct. Daar bevindt zich een rommelig bosje waar vroeger een hek omheen stond. Dat hek is nu weggehaald, kennelijk ook om de dieren ruim baan te geven. Ik kon dus vrij rondlopen op dit voorheen afgesloten gebied. Daarbij stuitte ik op tóch weer een hek. Er zaten dreigende waarschuwingen op: “verboden toegang voor onbevoegden” en “bewaking met honden”. Ja, daar kwam een valse rottweiler al blaffend aanhollen. Wie zou hier iets te verbergen hebben? Boven het geblaf uit kon ik het geluid van een generator horen. Vanaf een aarden wal kon ik nog net een toegang zien die naar een soort kelderruimte leidde. De zoete geur van wietplantjes walmde mij tegemoet. Ik wist genoeg en spoedde mij naar de gemeente om mijn vondst en bedenkelijke vermoedens kenbaar te maken. Nu reageerde men sneller dan we doorgaans van hen gewend zijn. Ach, de rest hebt u kunnen lezen in de kranten. Huis ter Heide werd landelijk nieuws! Moeten we daar nu trots op zijn?

De toegang tot de verdachte plek die ik ontdekte. Er staat zowaar een brievenbus bij.


39

AGENDA Repaircafé, donderdag 25 april 2013, Dinslo, 19:00 – 21:00 uur Na twee succesvolle “Repair Café’s” willen we het er opnieuw op wagen. We hebben vast niet alle defecte apparaten en toestellen in Huis ter Heide onder handen gekregen. Op donderdag 25 april bent u weer welkom met uw defecte spullen in Dinslo, van 19:00 tot 21:00 uur. Zie ook het verslag van ons vorige Repair Café, op p 17.

Jaarvergadering met lezing van Frans van Bussel, donderdag 2 mei 2013, 20:00 uur (lezing om 21:15 uur) Onze jaarvergadering begint om 20:00 uur en die willen we afsluiten om 21:00 uur. De stukken hiervoor treft u aan op pagina 8-15 van dit Buurtjournaal. Na een korte pauze zal onze buurtgenoot en natuurkenner Frans van Bussel een lezing verzorgen over “Rijkdom in je achtertuin”. We kennen Frans als een deskundige en bevlogen verteller. Het onderwerp raakt ons allemaal, want wie heeft er nu geen tuin in Huis ter Heide, al is het maar in de vorm van een dakterras?

Moestuinwandeling Reinaerde (voormalige Willem Arntzhoeve), zondag 23 juni De werkgroep Natuur in de Wijk organiseert deze bijzondere wandeling. Op het terrein van de voormalige Willem Arntzhoeve, (tegenwoordig REINAERDE) bevindt zich al 40 jaar een sfeervolle moestuin van de tuinvereniging “EIGEN OOGST”. Wie eenmaal het hek is gepasseerd, waant zich in een paradijselijke omgeving, waar trouwens wel keihard wordt gewerkt om de eigen oogst ieder seizoen weer binnen te halen. Karakteristiek is de lange muur aan weerszijden van de ingang. Ook voor kinderen is het aantrekkelijk om mee te gaan, er valt veel te leren en de dierenboerderij van Reinaerde grenst aan de tuinen. De rondleiding wordt verzorgd door Marinus van den Brink, die daar zijn eigen tuin beheert. We verzamelen op zondagmiddag 23 juni 13.30 bij het witte kerkje en fietsen dan samen in ongeveer 15 minuten naar de ingang van de tuin. Na een thee/koffie/limonadepauze wordt voor mensen die na afloop nog zin en energie hebben, een rondwandeling georganiseerd door de bossen van de voormalige Willem Arntzhoeve gelegen achter de tuinen. Deze wandeling wordt begeleid door Hennie Oosterveld en Sanja Stoutjesdijk.

Buurtfeest Huis ter Heide, zondag 30 juni 2013, ‘s middags Traditioneel houden wij ons buurtfeest op de sportvelden van Huis ter Heide. Vorig jaar kozen we als thema “water” en dat hebben we geweten. Het regende pijpenstelen. Het feest was er niet minder genoeglijk om. Dit jaar kiezen we als thema “vuur”. Met haar artikel over vulkanen breng Kyra van Ramele ons alvast in de stemming (p 29). Het programma belooft weer aantrekkelijk te worden, ook (misschien wel juist) voor de “jeugd”. We sluiten weer af met een heerlijke (vurige?) maaltijd. Alle leden ontvangen tijdig een uitnodiging met programma. U mag natuurlijk buren familie of vrienden die geen lid zijn meenemen.

Natuurwandeling op zondagmiddag 27 oktober Noteer alvast in uw agenda: Op zondagmiddag 27 oktober zal IVN gids Adri Vermeulen een natuurwandeling begeleiden op een nog nader aan te kondigen locatie!

40


Buurtjournaal, april 2013

Recommend Documents