Bureaublad. Windows Sidebar

Werken met de computer en Windows Vista doet u via de zogeheten gebruikersomgeving, het gedeelte dat u op uw (computer)beeldscherm ziet. Dit wordt ook wel het bureaublad genoemd, alhoewel die benaming in Windows Vista een beetje naar de achtergrond is verdrongen. Via de gebruikersomgeving start u programma’s, zoekt en bewerkt u documenten, kijkt u film of video en luistert u naar muziek. Vandaar dat het handig is om een beetje de weg te weten. Dit hoofdstuk maakt daar een begin mee.

Bureaublad Het geheel van Windows Vista dat u op het scherm ziet wordt ook wel het bureaublad genoemd. Om historische redenen zullen we die benaming proberen aan te houden. Zie het bureaublad als het geheel van vensters, knoppen en andere zaken die het mogelijk maken om op een visuele manier met de computer om te gaan. Als u Windows Vista voor de eerste keer start, ziet u uiteindelijk het bureaublad met linksboven enkele afbeeldingen (pictogrammen), linksonder de knop Start, rechtsonder enkele kleine afbeeldingen in het zogeheten systeemvak (inclusief een digitaal klokje) en waarschijnlijk een fraaie achtergrondafbeelding. Langs de onderkant van het scherm loopt – van links naar rechts – een balk die de taakbalk wordt genoemd. Afhankelijk van hoe Windows is geconfigureerd, is er tevens wellicht een venster geopend, het zogeheten Introductiecentrum.

Windows Sidebar Ook nieuw is Windows Sidebar, dat u wellicht aan de rechterkant ziet. Windows Sidebar is een apart programma dat later in dit boek wordt behandeld.

16

Hoofdstuk 2 De gebruikersomgeving

I Afbeelding 2.1 Windows Vista, een eerste blik.

Het bureaublad is geheel naar wens in te stellen. U kunt bijvoorbeeld de achtergrondafbeelding vervangen, maar ook de kleur van de tekst en de grootte en de positie van de pictogrammen aanpassen. U kunt de taakbalk verplaatsen of onzichtbaar maken en u kunt vensters op het scherm groter en kleiner maken. In hoofdstuk 7 gaan we overigens uitgebreid in op het aanpassen van het bureaublad (en de rest van de gebruikersomgeving).

Het menu Start Een van de belangrijkste onderdelen in Windows Vista is het menu Start. Zoals de naam doet vermoeden gebruikt u dit menu om programma’s te starten. Maar dat is niet alles; met het vernieuwde menu Start kunt u bijvoorbeeld: I

programma’s uitvoeren

I

programma’s en documenten zoeken

I

uw persoonlijke documenten zichtbaar maken

Leer jezelf SNEL Windows Vista

I Afbeelding 2.2 Het menu Start.

I

verbinden met een andere computer, via internet of het netwerk

I

hulp opvragen

I

uzelf afmelden

I

de computer uitschakelen

Programma’s starten Wanneer u linksonder op het scherm op de ronde knop met het Windows-logo klikt, wordt het menu Start geopend. In het witte linkergedeelte ziet u namen van verschillende programma’s, zoals Internet, E-mail, Windows Media Player enzovoort. Deze lijst zal er op uw eigen computer overigens anders uitzien. Het zwarte rechterdeel geeft toegang tot mappen, speciale functies en diverse Windows-onderdelen, waarover dadelijk meer.

17

18


Mappen Documenten worden in Windows in mappen opgeslagen. Standaard wordt u geconfronteerd met mappen die bijvoorbeeld Documenten, Afbeeldingen en Muziek heten. In hoofdstuk 4 leert u hoe u zelf nieuwe mappen maakt en hoe u documenten in de juiste map opbergt. De indeling in mappen is handig, omdat u hierdoor het overzicht niet hoeft te verliezen. Andere programma’s, bijvoorbeeld Outlook en Windows Mail (het vroegere Outlook Express), gebruiken ook mappen om e-mailberichten te rubriceren.

Waar is de map Mijn Documenten gebleven? U zult in Windows Vista tevergeefs naar de map Mijn Documenten zoeken. In Windows Vista is het woordje Mijn uit de mapnamen verdwenen. Om een programma te starten – bijvoorbeeld de webbrowser Internet Explorer – volstaat het om in de lijst links in het menu Start op de naam van het programma ‘te klikken’. Alhoewel we ervan uitgaan dat u als lezer van dit boek bekend bent met het fenomeen ‘klikken’, zullen we de procedure voor volledig nieuwe gebruikers eenmalig toelichten: 1 Beweeg de muis of trackbal zodat het pijltje op het scherm begint te bewegen. Positioneer het pijltje (de zogeheten aanwijzer) op de ronde knop met het Windows-logo (de knop Start). 2 Druk eenmaal kort op de linkermuisknop; dit wordt ‘klikken’ genoemd. Het menu Start wordt nu geopend. 3 Beweeg de aanwijzer naar een programmanaam in de lijst links, bijvoorbeeld Internet Explorer. 4 Druk wederom eenmaal kort op de linkermuisknop. Het geselecteerde programma wordt nu gestart. Op dezelfde manier kunt u andere programma’s starten; u hoeft daarvoor niet eerst reeds geopende programma’s te sluiten.

Een programma sluiten In de paragraaf Werken met vensters later in dit hoofdstuk gaan we dieper in op het werken met (programma)vensters. Voor nu volstaat het om te weten dat u een programma kunt sluiten door op het kleine kruisje rechtsboven in het venster te klikken. Dit noemen we de sluitknop.


I Afbeelding 2.3 Internet Explorer is gestart.

Meer programma’s Standaard beschikt Windows Vista over meer programma’s die u kunt starten. Bovendien is de kans groot dat de leverancier van uw computer al enkele programma’s heeft geïnstalleerd, of dat u zelf programma’s hebt toegevoegd. Wilt u weten welke programma’s ter beschikking staan, dan gebruikt u de optie Alle programma’s. 1 Klik op de knop Start. 2 Klik onder in het menu op de tekst Alle programma’s. De inhoud van de lijst links wijzigt nu. U ziet veel meer programma’s, plus enkele programmacategorieën zoals Bureau-accessoires en Ontspanning. 3 Open eventueel een categorie door op een categorienaam te klikken (bijvoorbeeld Bureau-accessoires); de programma’s in die categorie worden nu zichtbaar gemaakt. Categorieën zijn te herkennen aan het gele mapje dat voor de naam staat. 4 Klik tot slot op een programmanaam (bijvoorbeeld Windows Agenda) om een programma te starten.

19

20


I Afbeelding 2.4 Zo zijn er veel meer programma’s zichtbaar.

Categorie sluiten Klik nogmaals op een categorienaam om de categorie te sluiten en de programma’s die zich daarin bevinden te verbergen.

Geen uitklapmenu meer Hebt u eerder met Windows gewerkt, dan zult u merken dat het menu Start niet meer ‘uitklapt’; alles gebeurt nu binnen het menu Start, zodat het per ongeluk sluiten van het menu (door naast een programmanaam te klikken) tot het verleden behoort.

Programma’s zoeken Wilt u een programma starten waarvan u de naam al weet, dan kunt u ook van het nieuwe zoekvak in het menu Start gebruikmaken. Stel dat u bijvoorbeeld de rekenmachine wilt gebruiken; deze is te vinden bij de bureau-accessoires, maar als alternatief kunt u ook (een deel van) de naam typen. 1 Klik op de knop Start. 2 Druk op de letter R op het toetsenbord.


I Afbeelding 2.5 We drukken op R.

In het menu Start verschijnen namen van programma’s en documenten die een ‘r’ in de naam hebben. 3 Druk op de letter E op het toetsenbord. In het menu Start verschijnen namen van programma’s, documenten, e-mailberichten en contactpersonen die de letters ‘re’ in de naam hebben.

I Afbeelding 2.6 We drukken op E.

21

22


4 Druk op de letter K op het toetsenbord. Bovenin staat nu het programma Rekenmachine, voorzien van een lichtblauwe balk. U hebt nu de volgende opties: I

Druk op Enter op het toetsenbord. De blauwe balk geeft aan dat Rekenmachine geselecteerd is, zodat op Enter drukken volstaat om het programma te starten.

I

Klik met de muis op Rekenmachine.

In beide gevallen wordt het programma Rekenmachine gestart.

I Afbeelding 2.7 Daar staat de rekenmachine.

Esc U kunt tijdens het typen in het zoekvak op de knop Esc (linksboven op het toetsenbord) drukken om het vak te legen en weer naar de uitgangspositie terug te keren.


Persoonlijke mappen Het menu Start is in twee delen gesplitst. In deze paragraaf kijken we naar de persoonlijke mappen die u in het rechterdeel kunt vinden. Persoonlijke mappen zijn mappen waarin u eigen documenten opslaat. Standaard biedt Windows Vista u drie van deze mappen: I

Documenten Gebruik deze map om algemene documenten, zoals brieven, rapporten, verslagen enzovoort in op te slaan. Veel programma’s zullen automatisch deze map gebruiken wanneer u een document probeert op te slaan.

I

Afbeeldingen Gebruik deze map om afbeeldingen in op te slaan. Programma’s voor fotobewerking en dergelijke zullen documenten automatisch in deze map opslaan.

I

Muziek Gebruik deze map om gekopieerde muziek en muziek die u van internet hebt opgehaald op te slaan. Programma’s voor het afspelen van muziek zoeken automatisch in deze map naar af te spelen nummers.

In hoofdstuk 4 leest u hoe u deze standaardmappen kunt voorzien van eigen submappen, om zo het overzicht te bewaren.

I Afbeelding 2.8 De map Ontspanning, gemakkelijk toegankelijk vanuit het menu Start.

23

24


Een vierde persoonlijke map in het menu Start is de map Ontspanning. Deze map wordt gebruikt voor het bewaren van spelletjes. Deze zult u doorgaans niet zelf maken, maar van internet ophalen. Overigens bevat deze map al enkele spelletjes, zoals u in hoofdstuk 6 kunt lezen.

De map Bob Rechtsboven in het menu Start staat een map met uw naam (in mijn geval dus de map Bob). Dit is een speciale map die toegang geeft tot alle bronnen van een gebruiker op deze computer. Daarover leest u meer later in dit boek; voor nu is deze map niet relevant.

Verkenners De mappen Afbeeldingen, Muziek, Documenten en Ontspanning worden in Windows Vista verkenners genoemd.

Opdrachten en speciale mappen Onder de persoonlijke mappen bevinden zich enkele speciale mappen. Dit zijn: I

Zoeken Klik op Zoeken om een venster te openen waarin u uitgebreide zoekopdrachten kunt specificeren. In hoofdstuk 4 wordt hier dieper op ingegaan.

I

Onlangs geopende items Klik op Onlangs geopende items om een overzicht te krijgen van documenten die u recent hebt geopend. Bijvoorbeeld een brief of een rekenblad.

I

Computer Klik op Computer om een speciale map te openen die toegang geeft tot verschillende onderdelen in uw computer, zoals (verwisselbare) schijfstations. U ziet hier bijvoorbeeld geplaatste geheugenkaartjes (uit uw digitale camera) of de in de usb-poort geplaatste geheugenstick.

I Netwerk Klik op Netwerk om een overzicht van het netwerk te krij02computer gen. Maakt uw computer deel uit van een (thuis)netwerk, dan ziet u de andere computers hier verschijnen. I

Verbinding maken Klik op Verbinding maken om met een ander netwerk verbinding te maken. Dat kan ook het inbelnetwerk van uw internetaanbieder zijn.

I

Configuratiescherm Het Configuratiescherm is het alles overheersende regelpaneel van Windows Vista. U gebruikt het voor uiteenlopende taken, zoals het toevoegen van nieuwe gebruikers en het


I Afbeelding 2.9 De map Computer.

instellen van het uiterlijk van Windows Vista. Verschillende onderdelen van het Configuratiescherm komen op diverse plaatsen in dit boek aan de orde.

I Afbeelding 2.10 Het stevig aangepaste Configuratiescherm.

25

26


02config I Standaardprogramma’s Klik op deze optie om de standaard door Windows Vista gebruikte programma’s te definiëren. I

Help en ondersteuning Klik op Help en ondersteuning voor meer informatie over de functies van Windows Vista. Lees voor meer informatie hoofdstuk 14.

I

Windows-beveiling Klik op deze opdracht om de computer tijdelijk te vergrendelen of een andere gebruiker aan te melden. Hier kijken we later in dit boek uitgebreid naar, dus mocht u er per ongeluk op hebben geklikt, klik dan op Annuleren om terug te keren naar Windows.

Tot slot vindt u in het menu Start nog drie knoppen; dit zijn: I

Aan-/uitschakelaar Klik hierop om de computer uit te schakelen. Windows Vista brengt de computer in een stand van waaruit deze weer zeer snel gestart kan worden.

I

Op slot Klik op deze knop om de computer tijdelijk te vergrendelen. Om de computer te ontgrendelen dient het wachtwoord van de gebruiker ingevoerd te worden.

I

Meer opties Klik op het kleine driehoekje voor een lijst met meer opties. Hier kunt u bijvoorbeeld kiezen om de computer in slaapstand te zetten.

I Afbeelding 2.11 De verschillende opties voor afsluiten.

02afsluiten

Bureaublad. Windows Sidebar

Recommend Documents