Bronnenboekje
Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2012
B
Cacao
Bron 1 Cacao De cacaoboom komt oorspronkelijk uit Middenen Zuid-Amerika en kan uitsluitend verbouwd worden in gebieden met een tropisch klimaat. De geel-oranje vruchten van de cacaoboom groeien aan de stam en de dikste takken en bevatten elk 40 tot 50 cacaobonen. De Spaanse conquistadores brachten in de 16e eeuw de eerste cacaobonen mee naar Europa, waar cacao lange tijd alleen door de elite werd geconsumeerd. Pas aan het eind van de 19e eeuw werd het procédé ontdekt waarbij cacaopoeder en cacaoboter ontstond. Dit legde de basis voor de productie van chocolade. De cacaoproductie werd daarna richting Afrika en Azië verplaatst. Het verbouwen van cacao is een arbeidsintensief proces. De cacaoproductie wordt gekarakteriseerd door een hoog aandeel van kleine boeren, vooral in Afrika. Maar liefst 95% van de cacao komt bij kleine boeren vandaan. In Indonesië en Maleisië wordt de cacao ook wel op grote plantages verbouwd. Cacaoverwerking vindt voornamelijk plaats in westerse landen. De grootste cacaohaven ter wereld is Amsterdam. De Nederlandse cacao-industrie heeft een jaarlijkse omzet van € 2,5 miljard en biedt werk aan meer dan 10.000 mensen. In de Zaanstreek wordt 25% van de cacao ter wereld verwerkt. Uiteindelijk wordt het grootste gedeelte van de 'Nederlandse' cacao met toegevoegde waarde weer uitgevoerd, vooral naar de Verenigde Staten en (Oost-)Europa. Cacao is een welvaartsproduct. Nederlanders consumeren bijna 5 kilo cacao per persoon per jaar. Dat komt neer op 37.000 ton cacaobonen per jaar. Cacao wordt verhandeld op de beurs, waar vraag en aanbod de prijs bepalen. De laatste jaren is er veel kritiek op de cacaoproductie. De cacaobomen zouden steeds vaker worden aangeplant op minder geschikte grond, waardoor het milieu onnodig wordt belast én de kwaliteit van de cacao achteruit gaat. Daarbij wordt er in de oogst vaak gebruik gemaakt van kinderarbeid, soms zelfs van kindslaven. Vrij naar: http://www.mvonederland.nl/product-dienst/cacao en www.chocosjakie.nl
2
Bron 2 Cacao-producerende landen en exportbestemmingen
Bron 3 Productieketen van cacao producent
lokale handelaar
internationale handelaar
verwerker maakt cacaoboter en cacaopoeder
voedingsmiddelenindustrie
winkelier consument
Bron: http://www.atkearney.com/index.php/Publications/speculate-or-integrate-rethinking-agricultural-commoditymarkets.html
3
Bron 4 Verloop cacaoprijs in cent per kilo 352,3 c/kg
Cacao
285,7 219,0 152,4 85,7 68,6 0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Bron: http://world.mongabay.com/dutch/commodities/cocoa.html
4
C
Klimaatverandering, veiligheid en drinkwatervoorziening
Bron 1 De belangrijkste wateropgaven in Nederland
Bron: De Bosatlas van Nederland Waterland, kaart 43A
5
Bron 2 Aan- en afvoer van water in Rotterdam en omgeving
Bron: De Bosatlas van Nederland Waterland, kaart 100A
6
D
Mauritius
Bron 1 Het eiland Mauritius Op Mauritius is 90% van de landbouwgrond beplant met suikerriet. De economie van het eiland leunde lange tijd zwaar op de suikerrietteelt. Sinds de onafhankelijkheid in 1968 heeft er een aanzienlijke diversificatie plaatsgevonden. Toerisme, textiel en de financiële en onroerendgoedsector leggen nu veel meer gewicht in de schaal. Volgens het nationaal bureau voor de statistiek van Mauritius nam het aantal toeristen de afgelopen tien jaar toe van 656 duizend (2000) tot 935 duizend (2010) En de komende jaren zullen dat er zeker nog meer worden. Bron: Norder, S. e.a. in Geografie, februari 2012
Bron 2 Mauritius in cijfers Oppervlakte: 1850 km2 Klimaat: tropisch maritiem Gemiddelde jaartemperatuur: 22o C Gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid neerslag: van 600 mm/jaar aan de (west)kust tot 4.000 mm/jaar op het centraal plateau Bevolkingsaantal: 1,25 miljoen inwoners Bevolkingsdichtheid: 673 inwoners per km2 Bevolkingssamenstelling: 23% Creolen (voormalige slaven uit Afrika); 68% Indo-Mauritaanse middenklasse (voorheen contract arbeiders); 2% Franco-Mauritaanse bovenklasse (voorheen koloniale bezitters); 3% Sino-Mauritanen. Bron: Norder, S e.a. in Geografie, februari 2012
7
Bron 3 De teelt van suikerriet en neerslagzones op Mauritius
Bron: B.J. Köbben, Geografie, februari 2012
Bron 4 Het areaal suikerrietvelden op Mauritius
Bron: Norder, S. e.a. in Geografie, februari 2012
8
