Brazilië en de Olympische Zomerspelen – deel 2 In Brazilië, het land dat zich opmaakt voor de zomerspelen van 2016, is het politiek onrustig. In mei werd de Braziliaanse president Dilma Rousseff voor een half jaar op non-actief gezet. In november besluit de Senaat of zij definitief uit haar ambt wordt gezet. Ondertussen formeert de interim president Michel Temer een nieuw kabinet. Dilma volgde in 2011 de populaire voorganger van de Arbeiderspartij, Lula da Silva, op en werd de eerste vrouwelijke president van Brazilië. Zij borduurde voort op het beleid van haar voorganger dat voor een flinke economische groei had gezorgd. Maar tijdens de economische crisis van 2013 kwam er een kink in de kabel. Niet alleen haar eigen economisch beleid - het te langzaam doorvoeren van economische hervormingen - speelt haar parten, maar ook zijn er duidelijke macro-economische oorzaken.
Een van de belangrijkste handelspartners van Brazilië, China, verkeert in crisis. Dit drukt zwaar op de economie van het land. Daarbij komt ook nog eens dat de grondstofprijzen de afgelopen tijd gedaald zijn. Brazilië dat veel grondstoffen zoals suiker, koffie, olie, vruchtensappen en soja exporteert, voelt dat direct in de portemonnee. Te midden van deze politieke onrust worden van 5 tot 21 augustus in Rio de Janeiro de Olympische Zomerspelen gehouden. De voorzitter van het IOC, Thomas Bach, heeft er alle vertrouwen in dat het goed komt, omdat de voorbereidingen zich al “in een operationele fase” bevinden. Volgens hem hebben de huidige politieke ontwikkelingen nauwelijks invloed op de Spelen. In een interview zei hij: “ Wij zien ernaar uit samen te werken met de nieuwe regering”. De verschillende dopingschandalen halen op dit moment iedere dag het nieuws. Hoe wordt hier op ingespeeld?
Met deze actuele lessuggesties heeft u de mogelijkheid om in de klas aandacht te besteden aan het land Brazilië en de Olympische Zomerspelen van 2016. We doen dit met twee teksten met opdrachten. Een tekst gaat over Brazilië en de andere tekst over Rio de Janeiro en de Olympische Spelen. De leerlingen maken de opdrachten en werken met de atlas en de computer. De leerlingen in de onderbouw kunt u alle opdrachten laten maken of u maakt zelf een selectie. De bovenbouw leerlingen kunnen de twee teksten gebruiken als opstap voor een kleine praktische opdracht. Natuurlijk kunt u ook zelf vragen toevoegen. Een andere mogelijkheid is om het materiaal van deze nieuwsbrief als opstap te gebruiken voor de lessenserie over Brazilië die door het KNAG in samenwerking met de sectie aardrijkskunde van De Nassau uit Breda is vervaardigd. Deze lessenserie staat op de site van het KNAG: http://bit.ly/1TrKUyD Doel: Het doel van deze nieuwsbrief is om de leerlingen kennis te laten maken met het land Brazilië en de achtergronden, ideeën en activiteiten van de Olympische beweging. Op de site van het NOC*NSF vindt u voor u en uw leerlingen voldoende informatie om hier een prachtig project van te maken: http://www.nocnsf.nl/home
Lessuggesties U start met laten zien van een fragment van Andre Kuipers, die een bezoek brengt aan Brazilië: http://bit.ly/1syur3o De tweede leestekst kunt u beginnen met een filmpje waarin een overzicht van de oude Olympische spelen wordt getoond: http://bit.ly/25bkjhX Een andere mogelijkheid is het volgen van de Olympische vlam die ontstoken werd in Griekenland op 21 april en op 3 mei in Brazilië landde. De tocht met de vlam duurt 100 dagen en voert door heel Brazilië. - http://bit.ly/22h8QZ1 - http://bit.ly/27DpjuH - http://bit.ly/25c9ITS
Leestekst 2 Rio de Janeiro en de Olympische Spelen Net als veel westerse landen kent Brazilië een hoge verstedelijkingsgraad: zo’n 86 procent van de inwoners woont in de stad. De meeste mensen wonen in het zuidoostelijke kustgebied in de megasteden São Paulo met ruim 20 miljoen en Rio de Janeiro met 13 miljoen inwoners. Rio de Janeiro ligt aan de Baai van Guanabara en is vanaf het eind van de koloniale periode tot 1960 de hoofdstad van Brazilië geweest. De parken en de grote gebouwen stammen nog uit die periode. Daardoor heeft Rio net als Amsterdam een historische uitstraling. Met zijn vele theaters, musea en universiteiten is Rio de Janeiro het culturele centrum van het land. Veel mensen die van het platteland naar Rio trekken, komen terecht in de sloppenwijken, die hier favela’s worden genoemd. De grootste favela van Rio de Janeiro is Rocinhao. Hier wonen op de steile berghellingen zo’n 300.000 Brazilianen in zelfgebouwde hutjes. Vaak is er geen waterleiding, riolering en elektriciteit. Sinds het WK voetbal en nu in augustus de opening van de Olympische Spelen is alles uit de kast gehaald om deze favela er beter uit te laten zien. Tijdens het carnaval in Rio staat Rocinha op zijn kop. Dit feest wordt vooral door de inwoners van de favela’s georganiseerd en in deze periode zijn alle bewoners van Rio weer een beetje gelijk. Vanuit het Sambastadion vertrekken de dansers, danseressen en praalwagens richting de stranden van Copacabana en Ipanema. Langs de route staan duizenden dansende mensen die opgezweept worden door de sambamuziek.
Chensiyuan
De vele bezoekers van de Olympische Spelen en toeristen zullen zeker met de kabelbaan naar de Páu de Açuar ( Suikerbroodberg) gaan of gaan flaneren langs de stranden van Ipanema en Copacabana.
Páu de Açuar (Suikerbroodberg) in de Baai van Guanabara De moderne Olympische Spelen De grondlegger van de moderne Olympische Spelen was Baron Pierre de Coubertin. Hij leefde aan het eind van de 18e eeuw in Frankrijk. Hij wilde in de eerste plaats het onderwijs in zijn land verbeteren. Hij had gezien hoe belangrijk lichamelijke opvoeding en sport waren voor de ontwikkeling van jonge mensen. Hij probeerde zijn ideeën over lichamelijke opvoeding en sport ook op de Franse scholen aan de man te brengen. Uit deze pogingen ontwikkelde zich de Olympische Beweging en de Olympische Spelen zoals wij ze nu kennen. Het ideaal van Pierre de Coubertin was om van de Olympische Spelen niet alleen een treffen van atleten te maken, het moest ook een sociale beweging worden die door middel van sport en spel een positieve bijdrage zou kunnen leveren aan de ontwikkeling van de mensheid.
De fakkelestafette Het Olympisch vuur werd op de Moderne Spelen voor het eerst ingevoerd tijdens de Spelen van Amsterdam in 1928. Het vuur brandde vanaf het begin tot het einde van de spelen. De Duitser Carl Diem kwam op het idee om een fakkelestafette te organiseren. In 1936 brachten in totaal 3000 estafettelopers het vuur van Olympia naar Berlijn. Het Olympische vuur wordt met een soort brandglas in Olympia aangestoken en via het oude stadion door duizenden fakkellopers naar de plaats van bestemming gebracht. In 1956 werd het vuur voor het eerst per vliegtuig naar Australië gebracht . In 1976 werd het met behulp van een laserstraal via een satelliet naar Montreal gestuurd en bij de Spelen van Barcelona in 1982 werd het vuur met een boogschutter aangestoken.
Voor de spelen van 2016 is het vuur per vliegtuig aangekomen in Brazilië. Ruim 12.000 fakkeldragers zullen door meer dan 500 steden en dorpen lopen met het vuur. Tijdens de openingsceremonie van de Spelen, op 5 augustus, komt de vlam aan in het Maracanã-stadion in Rio de Janeiro. In Rio de Janeiro zal het olympisch vuur niet in het stadion blijven branden, zoals dat door de jaren heen wel altijd het geval was. Na de openingsceremonie zal de vlam ergens in de stad verder branden, maar waar is nog niet bekend. De organisatie Het organiseren van de Spelen in Rio de Janeiro kost veel geld. Toch zijn er altijd steden die de organisatie op zich willen nemen. Het levert de stad net als in de Griekse Oudheid veel roem op. Bovendien krijgt de stad veel aandacht; de Olympische Spelen zijn wereldnieuws. Ook krijgen de steden net als vroeger geld van rijke mensen; in dit geval de sponsors. Belangrijke sponsors zijn: Coca-Cola, Kodak, Visa, GE, Panasonic, Atos Origin, Lenovo, Maulife, Omega en Samsung.
De inkomsten van de televisierechten brengen heel wat centjes op. De invloed van de televisie op de Spelen is enorm. De wedstrijden worden steeds vaker aangepast aan de uitzendtijden van de Amerikaanse televisie. Je begrijpt wel dat de belangrijkste wedstrijden op “prime time’ geprogrammeerd worden. Sommige mensen klagen wel eens over de huidige spelen waar doping, sponsorbelangen, commercie en geld belangrijker lijken te zijn dan de sport.
De Olympische Spelen in Rio de Janeiro worden gehouden van 5 – 21 augustus 2016. Deze spelen vinden plaats in vier regio’s : Bara, Copacabana, Deodoro en Maracaña Hierna worden de Paralympische Spelen gehouden die duren van 17 – 18 september. De 28 sporten die je kunt bekijken zijn: zwemsport, boogschieten, atletiek, badminton, honkbal, basketbal, boksen, kanovaren, wielersport, golf, paardensport, schermen, voetbal, turnen, handbal, hockey, roeien, zeilen, tafeltennis, taekwondo, schietsport, tennis, triatlon, volleybal, gewichtheffen, judo, gymnastiek, moderne vijfkamp, rugby, tafeltennis en worstelen. Op onderstaande kaart kun je zien waar deze sporten worden gehouden.
Iedere keer als een land de eer heeft om de Olympische spelen te organiseren wordt er een mascotte bedacht, die iets met het land te maken heeft. Bij de spelen in Rio de Janeiro hebben ze 2 mascottes; Tom en Vinicius. De twee figuren zeggen iets over de vele dieren en planten die in Brazilië leven
Ontwikkelingslanden zoals Ethiopië, Kenia en Suriname zijn hartstikke trots als hun atleet wint op de Spelen. Zo won in 1988 de Surinaamse zwemmer Anthony Nesty de gouden medaille. Voor die tijd hadden maar weinig mensen van Suriname gehoord. Steeds meer ontwikkelingslanden doen mee en vallen steeds meer in de prijzen. Zij maken de oude Griekse spreuk waar; “Citius, Altius, Fortius”, “Sneller, Hoger, Sterker”. Maar de spelen kunnen ook op cultureel gebied grote invloed uitoefenen. Zo won in 1984 de Marokkaanse Hawel EL Moutawakel goud op de 400 meter horden voor vrouwen. Zoals je misschien weet is Marokko een Islamitisch land. Vrouwen behoren gesluierd over straat te gaan. Als het Olympische vuur in Rio de Janeiro dooft, beginnen 17 dagen later de Paralympic Games. Aan deze spelen doen 4000 sporters mee die afkomstig zijn uit 125 landen, waaronder Nederland. Een van de sporten is het rolstoelbasketbal, een sport die zeker het bekijken waard is.
OPDRACHTEN 1 Zoek uit waarom Brasilia juist de hoofdstad van Brazilië in geworden en niet Sao Paulo of Rio de Janeiro. 2 Hieronder zie je een vlag. Wat vertelt deze vlag over Brazilië? Tip. In de witte band over de bol staat de tekst: “ Ordem e progresso”, dat “Orde Vooruitgang betekent.
3 Bekijk de foto van Rocinha en omcirkel de juiste kenmerken. a Ligging: vlak terrein / top van heuvel / tegen helling b Ligging in Rio: bij het centrum / aan de rand c Bebouwingsdichtheid: hoog / gemiddeld / laag e Bewoningsdichtheid: hoog / gemiddeld / laag f Voorzieningen: veel / gemiddeld / laag g Status: legaal / illegaal h Mensen werken in: formele sector / informele sector 4 Leg uit wat bedoeld wordt met verstedelijkingsgraad. 5 Wat betekent “Citius, Altius, Fortius”? Ken je nog een paar woorden in het Nederlands die uit het Grieks afkomstig zijn?
6 Op oude Griekse vazen werd een aantal sporten afgebeeld, die bij de Oude Olympische spelen al beoefend werden. Welke zijn dat?
7 Welke sporten uit de oude Olympische Spelen worden nu nog steeds beoefend?
8 Hieronder zie je het logo van de Olympische Spelen van Rio de Janeiro. Kijk goed naar dit logo en beschrijf wat je ziet.
9 Bij welk sportonderdeel hoort de estafette?
10 Het onderstaande staatje heeft betrekking op de verwachte inkomsten bij de Olympische Spelen van Rio. Wat levert het meeste geld op?
11 Iedere sponsor heeft een logo. Teken twee logo’s van een sponsor die de Olympische Spelen ondersteunt. 12 Bekijk de cartoon Wat wil de tekenaar met deze cartoon duidelijk maken? • Welke vormen van doping zie je? • Ken je nog andere middelen die bij topsporters gebruikt worden? • Welke sport was afgelopen jaar veel in het nieuws met dopingschandalen? • Wat moet er volgens jou gebeuren met sporters die doping hebben gebuikt?
Mobiele Olympische beweging
13 Welke sporten worden op onderstaande pictogrammen afgebeeld?
14 De meeste bezoekers die naar de Olympische Spelen gaan, reizen per vliegtuig. TAM Linhas Aereas is de “home carrier” van Brazilië. Leg uit wat een “home carrier” is en hoe kun je aan het logo hieronder zien dat het om een vliegtuigmaatschappij gaat?
15 Wat zijn de “home carriers” van Nederland, Duitsland, Frankrijk en België? Weet jij er zelf ook nog een paar? Zoek ook het logo erbij.
Creatieve opdrachten A Ontwerp zelf een mascotte zoals bijvoorbeeld Tom en Vinicius. De mascotte moet iets te maken hebben met jullie school of met jullie stad.
B Stel, jij wordt samen met een jongen uitgenodigd voor het Olympische Jeugd kamp in Rio de Janeiro. Jullie ontmoeten daar ook een jongen en een meisje uit Letland. jullie willen met elkaar praten, maar helaas, jullie verstaan elkaar niet, want jullie zijn het Engels even vergeten. Op welke manieren zouden jullie het volgende duidelijk maken: 1. Wij vinden jullie leuk, gaan jullie mee naar het strand van Copacabana? 2. Gaan jullie morgen mee kijken naar de ¼ Triatlon? 3. Hoe zijn jullie hier gekomen? 4. Wat is jullie favoriete sport? 5. Gaan jullie ook naar Páu de Açuar? C Jullie gaan in tweetallen elkaar interviewen. Een van jullie gaat de ander over zijn sport of hobby ondervragen. Je maakt natuurlijk van tevoren een paar vragen op een kladblaadje. Je gaat niet alleen vragen stellen over welke sport of hobby het is, maar ook waarom hij/zij juist hiervoor heeft gekozen. Maak een duidelijk onderscheid tussen feiten en meningen. Als je klaar bent, wisselen jullie van rol. De geïnterviewde wordt nu interviewer. Hierna werk je de gegevens netjes uit. D Verzamel thuis kranten en tijdschriften en zoek naar interviews met sporters over de Olympische Spelen. Sorteer met de andere leerlingen de interviews op soorten sport, b.v. roeien bij roeien, atletiek bij atletiek enz. Plak deze interviews op grote vellen papier en hang deze op het prikbord in de klas.
