Brabander I n f o r m a t i e m a g a z i n e v a n d e p r o v i n c i e V l a a m s - B r a b a n t n o v e m b e r n r

Vlaamse

de

Brabander I n f o r m a t i e m a g a z i n e v a n d e p r o v i n c i e V l a a m s - B r a b a n t | n o v e m b e r 2 0 0 9 | n r. 3 2

Allemaal Vlaams-Brabanders EXTRA dossier

mobiliteit

❙ Armoedebestrijding ❙ Partnergeweld ❙ Het Holebihuis ❙ Gotiek ❙ Subsidie voor starters ❙ Wandeling in Scherpenheuvel

THEMA

diversiteit

'God's here heeft voor elk zijn getal'. Dat was de uitdrukking die een studentenpastoor gebruikte telkens het hem opviel hoe verschillend mensen zijn, hoe verschillend mensen reageren. Dat is voor Vlaams-Brabant niet anders. In onze mooie provincie wonen veel verschillende soorten mensen, dat maakt ook haar rijkdom. Er zijn verschillen in sociale afkomst, in opleiding en in inkomen. Talrijke mensen uit andere provincies of uit andere (vooral Europese) landen komen hier wonen naast de geboren en getogen Brabanders. Er leven allerhande filosofische en godsdienstige overtuigingen. Mensen leven in verschillende gezinssamenstellingen of verschillen in seksuele geaardheid. Deze enorme verscheidenheid kan ons sterker maken, maar kan ook zorgen voor misverstanden en gespannen verhoudingen. Het omgaan met die diversiteit en het zorgen dat iedereen aan bod komt, is één van de grootste uitdagingen voor bestuur en politiek.

Diversiteit gaat over verschillen tussen mensen en over de rijkdom van die verscheidenheid. Gedeputeerde Jiroflée legt uit hoe het provinciebeleid rekening houdt met alle inwoners, ongeacht leeftijd, kleur of geaardheid. Ook u kunt meewerken aan diversiteit, in uw buurt, uw school of uw werkomgeving. Ontdek de initiatieven op de volgende pagina’s.

11

Boek: Gotiek in het hertogdom Brabant Staat u ook in bewondering voor de parels van de gotische bouwkunst? Het zijn stuk voor stuk schitterende restanten van de glorietijd van het hertogdom Brabant. Wilt u het verhaal achter deze gebouwen kennen? Bestel het prachtige geïllustreerde boek dat u met andere ogen naar elk gotisch gebouw doet kijken.

11 Gotiek in het hertogdom Brabant

Subsidies

12 Een eigen zaak starten 13 Steun aan de kleinhandel 13 Arbeidszorg

Toerisme 14 Ontdek de Hagelandse stadjes

colofon

Op de cover vindt u een selectie uit de reeks ‘Allemaal Vlaams-Brabanders’, een tentoonstelling met portretten van inwoners uit acht gemeenten in onze provincie. Zoveel mensen, zoveel kleuren, zoveel smaken. De foto’s tonen ons hoe we zijn. De ene guitig, de andere serieus, ieder met zijn eigen mogelijkheden en beperkingen, met dromen en passies.

vraag van de lezer

Verschijnt tweemaandelijks. Een uitgave van de Informatiedienst van de provincie Vlaams-Brabant in opdracht van de deputatie. Realisatie en vormgeving EDISON, www.edis­on.be Fotografie Carl Vandervoort Alain Buyck Jef Collaer Verantwoordelijke uitgever Marc Collier - provinciegriffier Provincieplein 1, 3010 Leuven

Redactie Provincie Vlaams-Brabant Informatiedienst Provincieplein 1, 3010 Leuven tel. 016-26 70 00 • fax 016-26 71 68 e-mail: [email protected] www.vlaamsbrabant.be

De gegevens worden verwerkt in overeenstemming met de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

2 | de Vlaamse Brabander

4 Interview met Karin Jiroflée 6 Armoedebestrijding 8 Tolken voor anderstaligen 9 Partnergeweld 10 Het Holebihuis

14 Wandelgids Hagelandse stadjes 15 Wedstrijd

Ga samen met ons op tocht door het centrum van Scherpenheuvel, tussen de fonkelende kraampjes en de ingetogen pelgrims. Wilt u ook één van de zes verrassende provinciestadjes van het Hageland ontdekken? Vraag de gratis wandelbrochure aan en krijg er een pak voordeelbonnen en regiotips bovenop. Doe ook mee met de wedstrijd en win een arrangement.

De Vlaamse Brabander november 2009 ❙ nr. 32

provinciegouverneur

Diversiteit

Cultuur

Verschillen zijn niet alleen onvermijdelijk, ze zijn ook positief, maar dan moeten we er wel voor zorgen dat iedereen gelijke kansen heeft en dat we met elkaar spreken en samenwerken. Als provinciebestuur zoeken we voortdurend hoe we dat best kunnen realiseren. Hoe zorgen we dat mensen die met een achterstand beginnen toch kansen krijgen om ver te geraken in het leven? Hoe brengen we mensen met al hun verschillen bij elkaar om samen sterker te worden? In dit nummer leest u verhalen en getuigenissen van al die verschillende mensen die samen Vlaams-Brabant maken tot wat het is.

­­Lodewijk DE WITTE

Diversiteit betekent vooruitgang

4

© Provincie Vlaams-Brabant / S. Dewickere

Beste Vlaams-Brabanders,

Inhoud

november 2009 ❙ nr. 32

EXTRA DOSSIER Mobiliteit

Kan Josée nog naar de bib? Josée Wauters (56) uit Sint-Joris-Winge leest wel zes boeken per week. Het is haar meest geliefde hobby sinds ze na een arbeidsongeval aan haar rolstoel gebonden is. ‘Maar kan ik nog wel naar de bib?’, vraagt ze zich af.

Antwoord van de provincie

Hebt u een vraag voor de provincie? [email protected] 016-26 70 00

midden IN dit nummer

De vzw Toegankelijkheidsbureau heeft elk provinciedomein, vele zwembaden, sporthallen, gemeentehuizen, OCMW-gebouwen, bibliotheken en jeugdhuizen gescreend op toegankelijkheid. Bekijk het resultaat via www.toevla.be. Gemeentebesturen krijgen bij deze vzw handige tips om de toegankelijkheid te verbete-

ren. Lokale besturen die een nieuw openbaar gebouw plannen, kunnen via het provinciaal steunpunt toegankelijkheid gratis advies inwinnen bij een gespecialiseerd technisch adviesbureau. Vanaf 1 maart 2010 zijn ze als gevolg van de nieuwe Vlaamse wetgeving trouwens verplicht in hun plannen rekening te houden met mensen met een beperking.

beroep kan doen op deze dienst. Inwoners die slecht te been zijn kunnen ook de mindermobielencentrale of de belbus inschakelen. En als u graag gratis een persoon met een handicap wilt begeleiden in cultuurcentra, musea en andere organisaties, vraag dan de provinciale begeleiderspas aan.

INFO Hoe geraakt Josée aan de bib? Daarvoor kan ze rekenen op de Dienst Aangepast Vervoer (DAV). De provincie subsidieert DAV Grimbergen en DAV Leuven-Hageland zodat elke rolstoelgebruiker van Vlaams-Brabant voordelig een

Vzw toegankelijkheidsbureau, 011-87 41 38 Provinciaal steunpunt toegankelijkheid, 016-26 73 91 Infolijn voor mensen met een handicap, 0800-15045 de Vlaamse Brabander | 3

thema | diversiteit

Werk mee aan diversiteit Wilt u meer weten over diversiteit in Vlaams-Brabant? Of zelf de handen uit de mouwen steken? Dan bent u welkom op volgende activiteiten: • Vlaams-Brabantse vrouwensportdag: samen sporten tegen vooroordelen (1 december) • Vlaams-Brabantse vrouwendag: workshops, lezingen, info- en eetstands (7 maart) lokalevrouwen: besturen welzijns • Ontmoetingsdag allochtone en autochtone ervaring uitwisselen voorzieningen onderwijs • Gelijkekansenuurtje: op het middaguur in het provinciehuis organisaties verenigingen • De Gordel: ook voor mensen die minder mobiel zijn betrokkenen iedereen... • Open Monumentendag: een parcours voor personen met een beperking • Dag van de Armoede: een actie tegen armoede in uw buurt (17 oktober)

provincie vlaams-BraBant

aanbod diversiteit en gelijke kansen

Beleidsondersteuning . sociale inclusie . empowerment

samenleven in diversiteit . internationale solidariteit

blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief www.vlaamsBraBant.Be/nieuwsBrieven

Zonder diversiteit geen

Schrijf u in op de nieuwsbrief (www.vlaamsbrabant.be/ nieuwsbrieven) en blijf op de hoogte, of vraag de brochure aan met het volledige aanbod.

vooruitgang

Wil uw vereniging, school of organisatie verder denken en werken rond diversiteit? Bestel dan het informatieve spel DiversIdentiteit. U hebt meteen genoeg gesprekstof om in groep genuanceerd te praten over geaardheid, gender, kansarmoede, etnisch-culturele achtergrond en beperking of handicap.

Karin Jiroflée: 'Oud of jong, hetero of holebi, zwart of wit, we zijn allemaal anders'

INFO

Het is een gezellige avond in Café Rocco in Kessel-Lo. Het café van het Holebihuis lijkt misschien een vreemde plek voor een gesprek met een gedeputeerde, maar niet als het thema diversiteit is. Of het nu leeftijd, kleur of geaardheid is, diversiteit gaat over verschillen tussen mensen. ‘En zijn we niet allemaal anders op een of andere manier?’, vraagt Karin Jiroflée zich af.

Dienst diversiteit en gelijke kansen 016-26 74 03 [email protected] www.vlaamsbrabant.be/diversiteitengelijkekansen Beleidsverantwoordelijke: Karin Jiroflée

4 | de Vlaamse Brabander

Wat betekent diversiteit voor het provinciebestuur? ‘We leven in Vlaams-Brabant met een heel verscheiden bevolking. Personen met een handicap, holebi's, mensen met een verschillende herkomst of inwoners die in armoede leven vragen ons – terecht – om met hen rekening te houden in ons beleid. Een hele uitdaging. We mogen daarbij niet vervallen in hokjesdenken. We zijn immers allemaal meer dan een ‘jongere' of een 'senior', een 'holebi' of een 'hetero', een 'autochtoon' of een 'allochtoon'. Een echt diversiteitsbeleid kiest daarom niet voor een strikt gescheiden werking maar probeert net contacten en ontmoetingen te stimuleren. Sla de geschiedenisboeken er maar eens op na. Samenlevingen die openstaan voor nieuwkomers en andere culturen kennen vaak een bloeiperiode. Maatschappijen die zich afschermen en zich terugplooien, die verstarren.’ Kunt u vanuit Leuven al die mensen bereiken? ‘De provincie heeft een regiowerking. Dat is niet nieuw, in het verleden had het provinciaal integratiecentrum al antenneposten in verschillende VlaamsBrabantse steden. Diversiteit gaat over mensen, daarom is het belangrijk dat onze werking ook dicht bij de mensen staat. Zo laagdrempelig mogelijk, in hun eigen buurt. We breiden de werking nu uit zodat in de toekomst alle doelgroepen van ons diversiteitsbeleid er terechtkunnen.’ Armoede is een belangrijke reden waarom mensen uit de boot vallen. Wat doet de provincie daaraan? 'In deze crisistijd is schuldbemiddeling schrijnend actueel. De provincie ondersteunt schuldbemiddelaars om mensen met schulden te begeleiden en

5

3

's 3x

ubik

R 7mm

Meer informatie? Surf naar www.vlaamsbrabant.be/diversiteitengelijkekansen Vragen over seksuele identiteit? Neem een kijkje op www.genderindeblender.be

een toekomstperspectief te geven. Mensen met financiële problemen mogen niet in een isolement geraken. Daarom steunt de provincie groepswerkingen waar mensen elkaar zonder schaamte kunnen ontmoeten en samen oplossingen zoeken voor hun problemen.' ‘Armoede en gezondheid zijn niet van elkaar los te koppelen. Mensen die leven in armoede kampen vaak met heel wat gezondheidsproblemen omdat ze ongezond wonen, doktersbezoek uitstellen of op medische kosten besparen. Daarom leggen we sterk de nadruk op het toegankelijk en betaalbaar maken van de gezondheidszorg. Zo steunen we bijvoorbeeld wijkgezondheidscentra in hun opstartfase tot ze voldoende patiënten hebben om zelfstandig door te gaan. Onze vaccinatiecampagne tegen baarmoederhalskanker is ook een mooi voorbeeld. Meisjes uit gezinnen met een laag inkomen kregen van de provincie een tegemoetkoming om zich te laten vaccineren.’

Diversiteit en integratie gaan hand in hand, en integratie begint vaak op de schoolbanken. Hoe helpt de provincie daarbij? ‘Onze eigen provinciale scholen dragen gelijke ontwikkelingskansen voor elke leerling hoog in het vaandel. We richten taalbaden in en er zijn onthaalklassen voor anderstalige leerlingen. Ze leren daar niet alleen onze taal maar ook onze

'Mensen met financiële problemen mogen niet in een isolement geraken' cultuur. Leerlingen met leerachterstand houden we aan boord met intensieve studiebegeleiding. We hebben ook aandacht voor de ouders. We begeleiden samen met de scholen ouders die niet vertrouwd zijn met de schoolcultuur en werken

samen met tolken. We motiveren deze ouders extra om te participeren in de ouderraad.’ ‘Omgaan met diversiteit is niet alleen een taak van het provinciaal onderwijs maar van elke school. Met onze dienst diversiteit en gelijke kansen helpen we daar graag bij. Samen met leerkrachten en directie zetten we een heel aanbod op poten. Geen strakke formules, maar echt maatwerk.’ ‘Diversiteit op school gaat ook verder dan integratie. Ik ben heel trots op ons project Gender in de blender. Heel wat jongeren stellen zich vragen. Ben ik een jongen of een meisje, of een beetje allebei? Wie er wat anders uitziet of zich niet gedraagt zoals men van een jongen of meisje verwacht, kan het op school hard te verduren krijgen. Gender in de blender geeft leerkrachten instrumenten om aan de slag te gaan. We hebben hier echt pionierswerk verricht.’

de Vlaamse Brabander | 5

thema | diversiteit

Iedereen gaat meteen aan het werk. Gary snijdt de tomaten, Natanja (20) haalt de kaas, iemand anders legt het brood op de tafel. Deze uitstap mee organiseren hoort bij hun maatschappelijke integratie. Ze leven van een leefloon of een uitkering en geraken moeilijk aan een vaste job. Samen met het OCMW van Halle doen ze daar iets aan.

Gary (20) rijdt als eerste de hoek om, in zijn zog volgt een hele sliert fietsers. Het is tijd voor een picknick aan het buurthuis Windmoleke in Halle. Dit is niet zomaar een zonnige fietsuitstap met vrienden, deze jongeren werken samen aan een beter leven.

Samen vechten tegen armoede

‘We hebben met iedereen een contract afgesloten, een zogenaamd ‘geïndividua-

Natanja: 'Een motivatie om meer in het leven te doen'

‘Fietsen? Niet uit mezelf’ Natanja schikt de tomaten op een bord. Ze is al een tijdje werkzoekend. Nu ze drie maanden zwanger is, zoekt ze niet meer. Ze woont samen met haar vriend die net vandaag een nieuwe job begint. De wekelijkse activiteiten doen haar beseffen dat ze meer aankan. ‘Wat deed ik anders? De hond uitlaten, tekenen of voor de televisie liggen’, vertelt ze. ‘Dit motiveert me om meer te doen.’

Gary: 'Stap voor stap op eigen benen'

INFO

Eén op de vijf in armoede

Cel gelijke kansen 016-26 73 88 [email protected] Beleidsverantwoordelijke: Karin Jiroflée

6 | de Vlaamse Brabander

Armoede in een rijke provincie als Vlaams-Brabant? Toch wel. Het gemiddeld inkomen ligt in onze provincie het hoogst van heel Vlaanderen en toch moet ongeveer achttien percent van de inwoners het stellen met minder dan 850 euro per maand. Dat cijfer dateert van voor de economische crisis, dus dat zal er vandaag niet op verbeterd zijn. Het voorbije jaar hadden 58.500 gezinnen een schuldbemiddelingsdossier bij het OCMW of een Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW).

maar heel moeilijk uit die negatieve spiraal van armoede geraakt’, stelt Melissa. ‘Voor hen is het belangrijk mee te werken aan deze activiteit. Ze kiezen zelf in groep wat ze doen. Dat lijkt evident maar voor hen is dat een grote stap. Ze worden in onze maatschappij vaak misprijzend bekeken maar er zijn zo veel factoren die het hen moeilijk maken. Wanneer hebben ze nog eens een schouderklopje gekregen? Wanneer heeft iemand hen op hun positieve eigenschappen gewezen? Ze werden nooit gestimuleerd om van puber te groeien naar een jong volwassene. Die kans willen we hen geven en hen bewust maken van hun kunnen.’

liseerd project voor maatschappelijke integratie’. Daarin staan duidelijke afspraken waaraan het OCMW en de jongere zich moeten houden’, vertelt maatschappelijk assistente Melissa Leemans. ‘Dat gaat over op tijd komen op afspraken, het zoeken van werk, budgetbegeleiding en ook vaak schuldbemiddeling. Wij helpen hen maar de jongeren zelf moeten in ruil ook een engagement nakomen.’

Spiraal doorbreken Eén keer per week komen de jongeren samen onder begeleiding van de vzw Groep Intro. Vandaag staat er een fietstocht met een lunch op het programma. ‘Dit is de harde kern van jongeren die

Armoedebestrijding is tijdens deze economische crisis zeker belangrijk. ‘Wij merken dat het aantal jongeren die het met een leefloon moeten stellen alsmaar toeneemt’, weet Melissa Leemans. De groepswerking van het OCMW van Halle kan rekenen op 7.500 euro aan subsidies van de provincie Vlaams-Brabant. Dit jaar krijgen zestien dergelijke groepswerkingen financiële steun, samen goed voor 72.000 euro. Deze ondersteuning past binnen het ruimere armoedebeleid van de provincie. Daarbij gaat evenzeer aandacht naar vorming, overleg en preventiecampagnes. In de participatieraad krijgen mensen in armoede ook een stem in het beleid.

Leren alleen wonen Gary heeft als een van de weinigen van de groep wel werk maar gemakkelijk heeft hij het niet. ‘Ik werk in het kader van artikel 60. Op mezelf wonen is moeilijk. Gelukkig beheert het OCMW mijn budget want alleen lukt het me niet. Mijn vriendin is hoogzwanger in ik wil graag mijn plan in het leven kunnen trekken. Deze activiteiten zijn voor mij daarbij een eerste stap’, zegt Gary hoopvol. de Vlaamse Brabander | 7

thema | Diversiteit

thema | diversiteit

Een ziekenhuis voor iedereen De kleurrijke wegwijzers in de toegangshal van campus Gasthuisberg van het UZ Leuven hebben geen geheimen meer voor MariaPaz. Haar moedertaal is Spaans maar ze spreekt vlot Nederlands. ‘Toen ik 23 jaar geleden in dit land kwam, begreep ik geen woord Nederlands. Ik ben getrouwd met een Vlaams-Brabander en heb de taal intussen geleerd. Niet kunnen communiceren is heel erg, vooral als het om zoiets belangrijk gaat als je gezondheid’, vertelt ze. Omdat ze haar steentje wil bijdragen, nam Maria-Paz contact op met PasTa. Ze kreeg een opleiding en nu tolkt ze enkele uren per week. PasTa staat voor Provinciaal Aanbod Sociaal Tolken voor Anderstaligen. Iedereen heeft recht op een kwaliteitsvolle hulpverlening, ook anderstaligen. Anderzijds is een tolk voor de arts, de welzijnswerker of een andere hulpverlener een hele steun. PasTa is er niet alleen voor ziekenhuizen. Allerlei openbare diensten en organisaties uit de welzijnssector in onze provincie kunnen er aankloppen als ze een tolk nodig hebben.

INFO

‘Ik ben een houvast’ PasTa 016-26 77 70 [email protected] Beleidsverantwoordelijke: Karin Jiroflée

8 | de Vlaamse Brabander

In het UZ Leuven is dat dagelijks het geval. ‘Veel artsen spreken wel een mondje Spaans’, meent Maria-Paz. ‘Maar dat is niet voldoende om de medische terminologie correct te vertalen. Daarom ben ik er. Een patiënt is bovendien een beetje gerustge-

steld als er iemand is die zijn eigen taal spreekt. Ik ben een brug tussen de arts en de patiënt.’

Partnergeweld? Dat slaat nergens op!

35 talen De sociaal tolken van PasTa zijn zorgvuldig geselecteerd en goed opgeleid. Er is keuze tussen liefst 35 verschillende talen. De tolk vertaalt in beide richtingen, van het Nederlands naar de moedertaal van de patiënt of cliënt en omgekeerd. Als u denkt een tolk nodig te hebben, vraag er dan naar aan de balie of bij de arts. De diensten en organisaties die de tolken inschakelen, betalen een forfaitaire bijdrage van 25 euro per interventie. Met een abonnementsformule kan het nog voordeliger.

OPROEP Help iemand met uw talenknobbel Spreekt u zelf een andere taal en heeft het Nederlands geen geheimen voor u? Hebt u tijd en wilt u die zinvol benutten? Misschien bent u dan wel een geschikte sociaal tolk. PasTa biedt u de kans om met uw kennis mensen te helpen en tolkervaring op te doen. U krijgt een opleiding, ondersteuning en een vergoeding.

25 november: Uitbanning geweld tegen vrouwen Kreeg u vorige week ook een pleisterdoosje toegestopt? De provincie Vlaams-Brabant verspreidde 17.000 doosjes via markten, gemeentehuizen, stations en bibliotheken met daarbij een boodschap rond partnergeweld. Meer mensen dan u vermoedt krijgen ermee af te rekenen. Misschien bent u zelf wel bang voor de agressieve buien van uw partner of kent u iemand die dat is. De politie registreerde in ons land in 2007 liefst 56.043 feiten van geweld binnen de relatie. U kiest uiteraard niet voor een gewelddadige relatie. Het begint met vlinders in de buik, uw hoofd in de wolken. Verliefd zijn? Dat wil toch iedereen? En een ruzie af en toe hoort erbij. Het

wordt anders als het op schelden of slaan uitloopt. Dat moet u niet pikken. Daarom is het heel belangrijk om in een prille relatie te zeggen wat u stoort. Bepaal uw grenzen en vraag uw partner iets aan zijn of haar gedrag te doen.

Zwijgen helpt niet Ontaardt het geweld, praat er dan over. Ga op zoek naar iemand die u kunt vertrouwen, een buur, een vriendin, iemand van de familie, of telefoneer naar Tele-Onthaal. Het is helemaal geen schande om hulp te vragen. Vergeet niet: diegene die geweld gebruikt, is fout. Partnergeweld is een officieel misdrijf, dus aarzel ook niet om de politie in te schakelen.

Crisiskaart De provincie maakte een handige crisiskaart voor slachtoffers van partnergeweld. U vindt er tips, adressen en allerlei nuttige informatie. Vraag de kaart bij de Cel gelijke kansen van de provincie. Liefde kan pijn doen, maar partnergeweld hoort daar niet bij.

INFO Tele-Onthaal: 106, www.tele-onthaal.be CAW, www.caw.be Cel gelijke kansen, 016-26 73 21 [email protected] Beleidsverantwoordelijke: Karin Jiroflée

Steph Goossens: ‘Verdraag niet alles voor de liefde’ Acteur en presentator Steph Goossens is peter van de provinciale campagne tegen partnergeweld. Voor hij bekend werd, werkte hij als maatschappelijk werker. ‘Uit mijn stageperiode bij een OCMW herinner ik mij het gesprek met een dame die door haar man regelmatig werd geslagen. Toen mijn stageleider haar vroeg: ‘Waarom blijft u toch bij die man?’ haalde ze haar schouders op en zuchtte: ‘Ik zie hem graag, hé’. Onder het mom van de liefde wordt er veel verdragen. Als ik met mijn engagement voor deze campagne één man of één vrouw kan overtuigen hulp te zoeken, zal die man of vrouw opnieuw weten wat echt is.’

Foto: D. Van Zeebroeck

Stel u voor: u hebt dringend verzorging nodig maar de arts snapt geen woord van wat u zegt. In het Universitair Ziekenhuis Leuven zijn er veel patiënten die geen Nederlands begrijpen. Gelukkig kunnen de artsen dan een sociaal tolk inschakelen, zoals de Chileense Maria-Paz.

Kranten staan vol met oorlog, rellen, aanslagen, maar wist u dat geweld het vaakst voorkomt in de huiskring? Achter gesloten deuren zijn duizenden mannen en – vooral – vrouwen het slachtoffer van fysiek, psychisch of seksueel geweld binnen hun relatie. De Verenigde Naties riepen 25 november uit tot de Internationale VN-Dag ‘Uitbanning geweld tegen vrouwen’.

de Vlaamse Brabander | 9

thema | diversiteit

cultuur | gotiek U hoeft in Vlaams-Brabant niet ver te gaan of u stoot op een prachtig gotisch gebouw. De basiliek in Halle, het stadhuis van Leuven, de Sint-Leonarduskerk van Zoutleeuw of misschien gewoon de parochiekerk in uw dorp. Allemaal stille getuigen die herinneren aan de glorietijd van het hertogdom Brabant. Het boek 'Gotiek in het hertogdom Brabant' neemt u mee op een historische trip langs talloze monumenten.

Gotiek

in het hertogdom Brabant

Twee vrouwen zitten te keuvelen aan een tafeltje, de handen in elkaar verstrengeld. Enkele mannen verzamelen aan de toog en bespreken het interieur. Op het kleine podium in de hoek klinkt poëzie. Café Rocco is zeker geen café als een ander.

In het begin van de vijftiende eeuw was het hertogdom Brabant op zijn grootst. Het strekte zich uit van ’s Hertogenbosch en Bergen op Zoom tot Nijvel en Diest. Het was het rijkste vorstendom van de toenmalige Bourgondische Nederlanden. Geestelijken, adel en steden hadden geld en dat gebruikten ze om kerken, kastelen, stadhuizen en stadshallen te bouwen. Parels van de gotische bouwkunst, ook vandaag nog.

INFO

Café Rocco in Kessel-Lo baadt in een retrosfeertje. Een zandkleurig interieur, stijlvolle lampen, hier en daar wat kitsch. ‘Mooi, hé’, vindt Serge Dotremont. ‘Wist je niet dat homo’s een verfijnde smaak hebben’, lacht hij. Een cliché, dat wel, maar eentje waar Serge geen problemen mee heeft.

onze provincie. Dat zijn er heel wat, van wandelingen tot barbecues, lezingen, fuiven en veel meer. Holebi’s houd je niet stil. Het jaarlijkse holebifilmfestival is telkens een schot in de roos. Met de steun van de stad Leuven en de provincie is het festival volgend jaar al aan de tiende editie toe.’

Uithangbord

Verlangen en twijfels

Serge is de voorzitter van het Holebihuis, de koepel van de Vlaams-Brabantse Holebiverenigingen. Café Rocco is het uithangbord maar op de verdieping boven het café zijn er vergaderruimtes, een mediatheek en een secretariaat. Veel verenigingen vinden hier steun: Driekant, Labyrint, &Of, Break Out, L’Heure Exquise, Mixed, Zena, Ennu?, Hallelesbienne. De ene een vereniging voor sportieve homo’s, de andere richt zich op jongeren, lesbiennes of zelfs heteropartners van holebi’s.

Ook vanavond staat er een activiteit op het programma. Het is de proclamatie van een poëzie- en fotografiewedstrijd en op het podium dragen de laureaten hun werk voor. Romantiek, twijfels, verlangen, seks. De gedichten zijn heel herkenbaar voor veel holebi’s.

Open huis Cel gelijke kansen 016-26 73 94 [email protected] Beleidsverantwoordelijke: Karin Jiroflée

10 | de Vlaamse Brabander

‘Wij bieden logistieke steun, raad en advies’, legt Ernest Schockaert uit. De ondervoorzitter is er bij komen zitten. ‘Het is een open huis waar iedereen welkom is, homo of hetero. We bundelen ook alle activiteiten van en voor holebi’s in

‘Wat wil je? We leven dan wel in de 21ste eeuw maar veel mensen worstelen met hun geaardheid’, weet Ernest. ‘Jongeren met twijfels, getrouwde mannen en vrouwen die nu pas keuzes durven maken, senioren die het moeilijk hebben om ‘uit de kast’ te komen. Dat zijn allemaal mensen op zoek naar begrip en steun. Hier vinden ze die. Daarom is het Holebihuis zo belangrijk. En ja, het is ook een plek waar holebi’s elkaar beter leren kennen’, lacht Serge.

© Provincie Vlaams-Brabant / J. Decreton

Een gezellige thuis voor holebi's

Diestsesteenweg 24, 3010 Kessel-Lo 016-60 12 63 [email protected] www.holebihuis.be

Schatten uit de Brabantse glorietijd

De Katholieke Universiteit Leuven heeft hierover een wetenschappelijke studie klaar, in opdracht van de provincie Vlaams-Brabant. Onderzoekers Krista De Jonge, Markus Hörsch en Piet Geleyns vertellen u de geschiedenis achter de mooie gebouwen. Het is geen saai naslagwerk maar een kleurrijk, gestoffeerd boek dat u met andere ogen naar elk gotisch gebouw doet kijken.

Stadhuis zonder belfort Wist u bijvoorbeeld dat het schitterend stadhuis van Leuven eigenlijk een belforttoren zou moeten hebben? Zo staat het in de oorspronkelijke plannen. Omdat de ondergrond niet stabiel genoeg was, werd de toren geschrapt. En enig idee

waarom de Sint-Pieterskerk in Leuven geen toren heeft? Omdat de drie torens die waren voorzien te megalomaan bleken voor de bouwers in de vijftiende eeuw.

Straat onder de kerk Soms gingen de bouwers heel inventief te werk. Om de grote Sint-Martinusbasiliek in Halle in te passen, werd het koor gewoon over een straat heen gebouwd. U kunt nog steeds de dichtgemetselde boog zien waar de straat onder de kerk doorliep. Sommige gotische gebouwen verdwenen over de eeuwen heen. Van de begijnhofkerk in Tienen blijft na een brand in 1976 nog slechts een ruïne over. In Vilvoorde stond tot in de achttiende eeuw een imposante burcht die de stad en het hertogdom Brabant tegen invallen van het graafschap Vlaanderen beschermde. Vandaag is er geen spoor meer van te zien.

INFO Dienst cultuur 016-26 76 05 [email protected] Beleidsverantwoordelijke: Tom Troch

Haal de Brabantse gotiek in huis ‘Gotiek in het hertogdom Brabant’, 274 geïllustreerde pagina’s, 22 euro, Uitgeverij Peeters, verkrijgbaar in de boekhandel of via mediatheek.vlaamsbrabant.be

de Vlaamse Brabander | 11

subsidies | economie

Naar een levendig handelscentrum

‘Welkom in mijn stukje Spanje’, lacht Christophe Istas (41) van achter de koeltoog. Hij tovert een bord vol hartige Spaanse hapjes.

Gaat u ook wel eens winkelen in het lokale handelscentrum? Of groenten kopen in de dorpswinkel? Gemeenten en steden in Vlaams-Brabant kunnen van de provincie een subsidie tot 12.500 euro krijgen voor beleidsadvies bij het opstellen van een detailhandelsplan. Ook projecten die de handelskern versterken, komen in aanmerking. Met deze steun wil het provinciebestuur het gemeentelijk detailhandelsbeleid een duwtje geven en de kleinhandel in onze provincie alle kansen en ruimte bieden om te groeien. Dit moet het investeringsklimaat, de economische dynamiek en de leefbaarheid in onze dorpskernen ten goede komen.

INFO Dienst economie 016-26 72 90 [email protected] www.vlaamsbrabant.be/economie Beleidsverantwoordelijke: Jean-Pol Olbrechts

Financiële steun voor startende ondernemers

Een eigen zaak opstarten met hart en ziel ‘Wat cabrales, een stukje manchegokaas en empanadas, morcilla asturiana en fuetec’, somt Christophe op. Net een jaar geleden huurde hij deze ruimte in Wilsele-Putkapel en doopte het ‘La Pimienta Picante’.

INFO

Spanje in huis

Dienst economie 016-26 72 90 [email protected] Beleidsverantwoordelijke: Jean-Pol Olbrechts

12 | de Vlaamse Brabander

Niet alleen de namen van het eten doen smachten naar het hartelijke Spanje, ook het interieur en de kleuren lijken uit het Spaanse landschap gerukt. Een grote kom paella staat uitgestald achter het glas van de toonbank, serranoham hangt te drogen, cava parelt in de fles en de geur van gegrilde paprika’s vult de winkel. ‘Hier maak ik de fijnste Spaanse hapjes en gerechten op bestelling. Wie hier binnenkomt, krijgt een beetje Spanje mee naar huis.’

Proeven en ontdekken Christophe is kok van opleiding. Hij werkte in restaurants terwijl hij stiekem droomde van een eigen zaak. ‘Ik heb een voorliefde voor de Spaanse keuken. Ik ga elk jaar naar Spanje. Je vindt me dan niet aan de toeristische costa’s, maar vooral in de bodega’s om het echte Spanje te proeven en te ontdekken.’

Investeringssubsidie Verfrissende ideeën en nieuwe initiatieven, daar werkt de provincie graag aan mee. Startende ondernemers die een krediet aangaan voor de aankoop van beroepsmateriaal kunnen rekenen op een subsidie van vijf percent van dat bedrag. Deze investeringssubsidie bedraagt maximaal 1500 euro. Dit bedrag lijkt misschien bescheiden in de bedrijfswereld maar voor een startende zelfstandige kapper, accountant of kok kan dit bedrag een flinke steun betekenen. Het reglement werd onlangs uitgebreid zodat ook starters in de dienstensector kunnen genieten van deze subsidie. ‘Ik heb dankzij de hulp van de provincie kunnen investeren in tafels, stoelen en een microgolfoven’, vertelt Christophe. ‘Het was aanvankelijk alleen een afhaalrestaurant. Af en toe vroegen klanten me of ze hier konden eten. Nu kan dat wel.’

Een job als zorgproject Mensen met fysieke of mentale handicap, (ex-)psychiatrische patiënten en andere kansengroepen hebben ook recht op werk. Dat lukt niet altijd in het reguliere of zelfs het beschermde arbeidscircuit. Daarom bestaan er projecten van arbeidszorg. Via OCMW’s en in kringwinkels, zorgboerderijen en andere vzw’s kunnen die mensen met de juiste begeleiding aan de slag. Het werk is onbezoldigd, maar het biedt naast structuur en zingeving ook meer kans op sociale contacten en maatschappelijke integratie. De provincie Vlaams-Brabant steunt vzw’s en OCMW’s die investeren in projecten rond arbeidszorg. Ze kunnen rekenen op een maximumsubsidie van 24.750 euro.

Wegwijs Het idee om een delicatessenzaak te openen, rijpt al lang. ‘Als je dan de beslissing neemt, is er nog altijd een lange weg te gaan. Zoeken naar een locatie, papierwerk, een ondernemingsplan, de financiering. Er is veel voorbereiding nodig en uiteindelijk is het nog altijd een sprong in het ongewisse. Alle hulp is welkom.’

Misschien droomt u ook al lang van een eigen zaak? Kijkt u op tegen het papierwerk? Dan kunt u een ‘starterssessie’ volgen die u wegwijs maakt in het bos van formaliteiten en procedures. De sessies die Unizo (Unie van Zelfstandige Ondernemers) organiseert, zijn erkend door de provincie. Als deelnemer krijgt u tachtig percent van het inschrijvingsgeld terug. U krijgt ook 24,80 euro terugbetaald als u zich laat begeleiden bij het opstellen van een ondernemingsplan.



INFO Dienst economie 016-26 72 90 [email protected] Beleidsverantwoordelijke: Jean-Pol Olbrechts

de Vlaamse Brabander | 13

toerisme | wandelingen

d j i r t s d e W t

e NIEUW! ‘Ontdek de Hagelandse stadjes’

Gratis wandelgids

Ontdek zes Hagelandse provinciestadjes

r

‘Eerst een kaarsje branden’, lacht Harry. Hij zet de kaars tussen de honderden andere aan de voet van de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek. Harry en Christophe bemannen het toeristisch kantoor en kennen Scherpenheuvel-Zichem als geen ander. Ze staan te popelen om ons de geheimen van de stad te ontsluieren.

Wandelen tussen

pelgrims en keerskatten Harry en Christophe nemen ons mee op de Pelgrims en Keerskatten-wandeling door het centrum van Scherpenheuvel. Keerskatten? ‘De verkoopsters waren hier vroeger nogal opdringerig. Ze besprongen de bedevaarders als katten’, legt Harry uit. De wandeling staat in de nieuwe gratis wandelgids van Toerisme Vlaams-Brabant. Die neemt u mee naar de zes Hagelandse provinciestadjes in evenveel verrassende stadswandelingen. U krijgt er een pak voordeelbonnen bovenop.

u

INFO

Foto: Lander Loeckx

Toerisme Vlaams-Brabant 016-26 76 00 [email protected] www.toerismevlaamsbrabant.be Beleidsverantwoordelijke: Monique Swinnen

14 | de Vlaamse Brabander

We vertrekken – hoe kan het ook anders – aan de voet van de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek. Religie is hier overal. Aan ’t Kerkwinkeltje stopt een auto voor een zegening. Een priester zwaait kwistig met de wijwaterkwast en pre-

velt een gebed. Enkele pelgrims branden een kaars. ‘Niemand minder dan aartshertogen Albrecht en Isabella lieten deze basiliek bouwen. Ze werd ingewijd in 1627 en is de oudste koepelkerk in de Lage Landen.’

Een schat op 62 meter diepte De Rozenkransweg brengt ons via het Ursulinenklooster naar het Mariapark e. Hier staat Pater Damiaan vereeuwigd. Hij bracht voor zijn vertrek naar Molokaï nog een bezoek aan Scherpenheuvel. Aan het Albertusplein valt een oud, bakstenen huisje op. ‘Val niet in de put’, grapt Harry. In het huis staat een waterput r van liefst 62 meter diep, gegraven in 1632. ‘Er moet een schat aan munten op de bodem liggen. Mensen gooien al eeuwen muntjes naar

Zes stadswandelingen door de pittoreske centra van Aarschot, Diest, Landen, Scherpenheuvel-Zichem, Tienen en Zoutleeuw • overzichtelijke kaartjes met een aanduiding van alle bezienswaardigheden • suggesties voor een natje en een droogje onderweg • voordeelbonnen voor enkele horecazaken • regiotips om de omgeving te ontdekken Bestel deze wandelgids via mediatheek.vlaamsbrabant.be/toerisme

beneden om te horen hoe diep de put is. Wij hebben er iets op gevonden. Naast de waterput staat een ton met water en een beker. Nu kan je gewoon een scheut water naar beneden gieten en de seconden tellen.’ We volgen de kleurrijke kraampjes aan het Albertusplein t . Mariabeeldjes, kaarsen, halskettingen, speelgoed. Kitsch volgens de ene, schitterende folklore volgens de andere. Het zorgt hoe dan ook voor die speciale sfeer hier in Scherpenheuvel. Het pand ‘Het Gulden Vlies’ ademt geschiedenis uit. ‘Het dateert van 1601. Aartshertogen Albrecht en Isabella logeerden er als ze in de stad waren. Ze hoefden maar uit het raam te kijken om de bouw van de basiliek te volgen.’

Trage tram Via het historische pand ‘De Oude Bareel’ komen we aan Het Boemelke. Het oude stationsgebouw is vandaag een jeugdhuis. ‘Tot 1972 reed er een trein tussen Scherpenheuvel en Zichem. Die reed zo traag dat de jongens er soms afsprongen, er een stukje naast liepen en er dan opnieuw opsprongen’, lacht Harry. Het kasteeltje van Rusthuis ter Sterre brengt ons naar de Noordervest en zo opnieuw aan de basiliek. Tijd om onze voordeelbonnen erbij te halen. In De Vlaspit u krijgen we gratis een kaars bij twee streekbieren. Een perfect souvenir aan Scherpenheuvel.

Verken de Velpevallei De Velpe kronkelt tussen boomgaarden, weiden, vierkantshoeves en landhuizen door het centrum van het Hageland. Een schoonheid die u het best te voet ontdekt. Toerisme Vlaams-Brabant heeft de wandelgids ‘Velpevallei’ in een nieuw kleedje gestoken en uitgebreid tot 20 wandelingen. Die brengen u naar de mooiste plekjes van Bierbeek, Boutersem, Glabbeek, Kortenaken en Lubbeek. Het wandelboekje ‘Velpevallei’ kost 6 euro. U kunt deze gids kopen bij de lokale toeristische diensten of bestellen via mediatheek.vlaamsbrabant.be/toerisme

Win een arrangement! Wilt u zelf het Hageland ontdekken? Waag uw kans en misschien wint u wel een arrangement in B&B De Koeimet in Tienen. De hoofdprijs omvat twee overnachtingen voor twee personen, een welkomstdrankje, een ontbijtbuffet met streekproducten, een driegangendiner in restaurant Dieu en een gevulde picknickmand voor een lunch in de ruïnes van de begijnhofkerk. U krijgt er de wandelgids ‘Ontdek de Hagelandse stadjes’, een toeristisch pakket en een voucher voor het Suikermuseum bovenop. Uit de correcte inzendingen worden ook nog twintig andere winnaars beloond met een wandelgids van de Velpevallei. Wat moet u hiervoor doen? Los onderstaande vragen op en stuur het antwoordformulier voor 20 december op naar Wedstrijd De Vlaamse Brabander, Provincieplein 1, 3010 Leuven of mail de antwoorden naar [email protected] Veel succes!

e Wat is een Keerskat?

■ a. Een kater ■ b. Een opdringerige verkoopster ■ c. Een kandelaar

r Wie liet de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek van Scherpenheuvel bouwen? ■ a. Albrecht en Isabella ■ b. Willem Van Oranje ■ c. Leopold I Naam: Adres:

E-mail:

de Vlaamse Brabander | 15

Schoon Volk Een tentoonstelling over uiterlijk ‘Jezelf mooi vinden is ook afhankelijk van de spiegels waarin je kijkt. Het is dus belangrijk de juiste te kiezen.’ Jean Kabuta

Schoon Volk in Asse, Aarschot, Leuven Asse: 3 november - 20 december 2009 Aarschot: 4 januari - 28 februari 2010 Leuven: 2 maart - 25 april 2010 Man en vrouw, jong en oud, groot en klein, hetero en holebi, blank of zwart. Iedereen is anders, maar anders dan wie? Heeft uw uiterlijk invloed op uw persoonlijke ontplooiing? Bepaalt het uw kansen in de maatschappij? Hoe kijkt u naar uzelf en naar anderen?

Ontdek wat Europa voor u doet De tentoonstelling Schoon Volk toont aan de hand van videogetuigenissen en foto’s van dertig heel verschillende mensen hoe ons uiterlijk ons leven bepaalt, of net niet.

© Koen Broos

U kunt deelnemen aan rondleidingen, workshops en lezingen. Bij de tentoonstelling hoort ook een educatieve map, een boek en een DNAonderzoek van veertien bekende Vlaams-Brabanders. Benieuwd naar het DNA van o.a. Goedele Liekens, Phara de Aguirre, Trui Moerkerke en Wim De Vilder? Kom dan naar het slotevenement van de tentoonstelling op 25 april 2010 in het provinciehuis in Leuven.

www.vlaamsbrabant.be/diversiteitengelijkekansen

De tentoonstelling Schoon Volk is een realisatie van de stad Antwerpen

met financiële steun van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap