Examen VMBO-GL
2013 gedurende 400 minuten
CSPE GL bouwtechniek - bouw-breed - metselen - schilderen - timmeren - fijnhoutbewerken
Bij dit examen horen bijlagen, een uitwerkbijlage en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 9 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 98 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PG-5012-b-13-1-o
Inleiding Je bent in dienst getreden bij een aannemer als assistent van de werkvoorbereider. Deze aannemer gaat in de gemeente Gemert-Bakel een vrijstaand woonhuis bouwen. In het woonhuis komt een erker. De aannemer maakt de erkerkozijnen op maat. Je gaat de werkvoorbereider helpen bij de voorbereidingen voor de bouw van het huis en met name de erker. Daarnaast werk je mee aan de voorbereidingen voor enkele andere projecten.
voorgevel
PG-5012-b-13-1-o
2 / 11
lees verder ►►►
Onderdeel A
tekeningen en bestek
tijdsduur ongeveer 250 minuten Bij
de volgende twee opdrachten heb je deze bestanden nodig: bouwvoorbereidingstekening.pdf deelbestek.pdf tekeningenbestek_gl.xls
De werkvoorbereider moet voor de bouw van het woonhuis diverse eisen controleren, bestellingen plaatsen en berekeningen maken. Hij vraagt of jij hierbij wilt helpen. Hiertoe ga je met behulp van het deelbestek en de bouwvoorbereidingstekeningen de volgende twee opdrachten uitvoeren.
8p
1
Een woning moet altijd voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. Eén van deze eisen is dat er voldoende daglicht door de ramen en kozijnen naar binnen valt. De netto-daglichtoppervlakte moet minimaal 10% zijn van de vloeroppervlakte. Controleer of er voldoende daglicht binnenkomt in de drie slaapkamers. Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand tekeningenbestek_gl.xls. Controleer of het werkblad daglicht is geopend. Vul je naam en kandidaatnummer in op dit werkblad. Sla dit bestand op onder de bestandsnaam tekeningenbestek_gl [jouw naam].xls. Open ook de bestanden deelbestek.pdf en bouwvoorbereidingstekening.pdf. Laat alle bestanden tijdens deze opdracht geopend. Dan kun je via de taakbalk van bestand wisselen. Aanwijzingen In het bestand deelbestek.pdf kun je met de bladwijzers links in beeld snel naar een hoofdstuk bladeren. Het bestand bouwvoorbereidingstekening.pdf bestaat uit drie bladen. Scrol naar beneden om blad 2 en 3 in beeld te krijgen. Werkwijze Gebruik voor alle berekeningen een formule. Zoek voor elk kozijnmerk in de slaapkamers de afmetingen op en bereken daarmee de oppervlakte. Ga uit van een kozijnhoogte van 1200 mm. Er valt geen licht door de randen van de kozijnen, vermenigvuldig daarom de totale oppervlakte per kozijnmerk met een factor 0,8.
PG-5012-b-13-1-o
3 / 11
lees verder ►►►
Vul deze factor in en bereken daarmee de netto-daglichtoppervlakte per kozijn. Vul vervolgens de gegevens over de slaapkamers in. Bereken per slaapkamer de vloeroppervlakte en de totale netto-daglichtoppervlakte van de kozijnen. Volgens het Bouwbesluit moet de netto-daglichtoppervlakte in een ruimte minimaal 10% van de vloeroppervlakte zijn. Bereken per slaapkamer de verhouding tussen de netto-daglichtoppervlakte en de vloeroppervlakte. Geef daarna aan of deze verhouding voldoet aan de eis van het Bouwbesluit. Controleer of je alle witte cellen hebt ingevuld.
Als je klaar bent met de opdracht Maak met de Print-knop een afdruk van het werkblad daglicht en lever deze in bij de examinator.
4p
2
Er moeten trappen besteld worden voor het woonhuis. De werkvoorbereider vraagt of je enkele gegevens voor deze trappen wilt opzoeken zodat hij de bestelling kan plaatsen. Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand tekeningenbestek_gl ([jouw naam]).xls. Als je opdracht 1 nog niet hebt gedaan: open het werkblad daglicht. Vul daar je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam tekeningenbestek_gl [jouw naam].xls. Open het werkblad trappen. Open ook de bestanden deelbestek.pdf en bouwvoorbereidingstekening.pdf. Laat alle bestanden tijdens deze opdracht geopend. Dan kun je via de taakbalk van bestand wisselen. Aanwijzingen In het bestand deelbestek.pdf kun je met de bladwijzers links in beeld snel naar een hoofdstuk bladeren. Het bestand bouwvoorbereidingstekening.pdf bestaat uit drie bladen. Scrol naar beneden om blad 2 en 3 in beeld te krijgen. Werkwijze Vul alle gevraagde gegevens over de trappen in met behulp van de bouwvoorbereidingstekeningen en/of het deelbestek. Als je klaar bent met de opdracht Maak met de Print-knop een afdruk van het werkblad trappen en lever deze in bij de examinator.
PG-5012-b-13-1-o
4 / 11
lees verder ►►►
Voor de volgende opdracht heb je bijlage 1 nodig. In de woning komt een erker. Jouw timmer-collega’s maken zelf de kozijnen voor deze erker. Jij gaat de werktekening maken voor een gedeelte van een van deze kozijnen.
19p
3
Teken met een CAD-programma het vooraanzicht, twee doorsnedes en vier details van dit kozijn. Aanwijzingen Het gaat om het rechterzijkozijn van de erker. In de bijlage staat een globale opzet van de werktekening. De weggelaten onderdelen in deze bijlage moet je correct aftekenen. Voordat je aan de opdracht begint Maak een nieuwe tekening aan in het CAD-programma. Teken met het CAD-programma zoals op jouw school gebruikelijk is. Gebruik geen bestaande bestanden. Sla het bestand op onder de bestandsnaam werktekening [jouw naam]. Werkwijze Teken met een CAD-programma: • het vooraanzicht (afdrukken op schaal 1 : 5) • doorsnedes A-A en B-B (afdrukken op schaal 1 : 5) • details 1, 2, 3 en 4 (afdrukken op schaal 1 : 2) Voorzie de tekening van bijbehorende benamingen. Bemaat de tekening zodanig dat het werkstuk in de praktijk te maken is. De letter- en cijfergrootte van de benamingen en bemating is 3 mm. Het lettertype van de benamingen is Arial. Ronde kantjes teken je met een radius van 3 mm. Schuine kantjes teken je met een zijde van 1 mm. Teken niet meer onderdelen dan er worden gevraagd. Gebruik de juiste lijndikten en lijnsoorten. Arceer in exact dezelfde schuinte als in de bijlage. Maak een kader en een identificatiehoek zoals op jouw school gebruikelijk is. Vul in elk geval in: je naam, je kandidaatnummer en de schalen waarop je de tekening afdrukt. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk op A3-formaat liggend op schaal 1 : 5 en 1 : 2. Lever de afdruk bij je examinator in en geef aan waar het bestand is opgeslagen.
PG-5012-b-13-1-o
5 / 11
lees verder ►►►
Onderdeel B
planningen en bouwproces
tijdsduur ongeveer 40 minuten Bij de volgende opdracht heb je bijlage 2 en het bestand begroting.xls nodig. Voor de erker in de woning moeten kozijnen en valramen op maat worden gemaakt. De werkvoorbereider vraagt je of je een begroting wilt maken voor deze erkerkozijnen en ramen.
11p
4
Maak in een Excel-bestand een begroting voor het werk aan de kozijnen en ramen. In de bijlage vind je de tekening van deze kozijnen en ramen. Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand begroting.xls. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam begroting [jouw naam].xls. Aanwijzingen Het bestand heeft twee werkbladen. In het werkblad begroting vul je alle benodigde gegevens in en reken je de kosten uit. In het andere werkblad vind je alle benodigde gegevens over arbeid, materiaal en materieel. Je verwerkt de volgende werkzaamheden in de begroting: twee zijkozijnen maken met elk één raam en een voorkozijn met drie ramen, een aluminium profiel aanbrengen op de onderdorpel van de kozijnen, glaslatten aanbrengen in de sponning van de ramen, de kozijnen en ramen met verf behandelen, de ramen afmonteren met beslag en draaibaar maken, de kozijnen stellen en de hoeken van de erker aftimmeren.
PG-5012-b-13-1-o
6 / 11
lees verder ►►►
Werkwijze Gebruik voor alle berekeningen een formule. Vul bij alle hoeveelheden het volledige getal in, met alle decimalen. Excel rondt deze getallen af op twee decimalen. Vul de hoeveelheden voor het hout in aan de hand van de tekening in de bijlage. Al het kozijnhout heeft een houtzwaarte van 67 mm x 114 mm. De stijlen en de bovendorpels van de ramen hebben een houtzwaarte van 54 mm x 67 mm. Reken voor de houtlengtes van de kozijnen en de ramen per onderdeel een overlengte van 20 mm. De overige gegevens vind je in het werkblad arbeid, materiaal en materieel. Bereken het totaal aantal uren, totaal arbeidsloon, totaal materieel, totaal materiaal en totale kosten. Bereken tot slot de subtotalen, winst en risico, btw en het totaal. Controleer of je alle witte cellen hebt ingevuld. Als je klaar bent met de opdracht Maak met de Print-knop een afdruk van het werkblad begroting en lever deze in bij de examinator.
18p
5
Maak de minitoets bij opdracht 5.
PG-5012-b-13-1-o
7 / 11
lees verder ►►►
Onderdeel C
industrialisering en automatisering
tijdsduur ongeveer 100 minuten 15p
6
Maak de minitoets bij opdracht 6.
Bij de volgende opdracht heb je bijlage 3 en het bestand heipalen.xls nodig. Voor de fundering van een woning uit een ander project is een sondering gemaakt. De resultaten van deze sondering zijn ingevuld in een heistaat. Als er geheid is, zal deze heistaat verder worden ingevuld. De werkvoorbereider vraagt jouw hulp om uit te zoeken welke voorgespannen heipalen er nodig zijn en om een berekening te maken van de kosten.
8p
7
Bepaal de lengte van de voorgespannen heipalen en bereken vervolgens de kosten van deze palen. Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand heipalen.xls. Controleer of het werkblad lengte heipalen is geopend. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam heipalen [jouw naam].xls Aanwijzingen In de bijlage vind je een doorsnede van de grond, met daarin het NAP, het Peil, het maaiveld en de diepte van de bouwput. In het bestand zoek je de andere benodigde gegevens op: • In het werkblad heistaat vind je de resultaten van de sondering. • In het werkblad prijzen vind je de leverbare lengtes en bijbehorende prijzen van voorgespannen heipalen. Werkwijze Gebruik voor alle berekeningen een formule. Open eerst het werkblad lengte heipalen. Vul de gegevens in over het Peil, de putdiepte en de draagkrachtige laag. De palen moeten minstens 100 mm boven de putdiepte uitsteken. Bereken met behulp van deze gegevens de benodigde lengte van de voorgespannen heipalen. Open het werkblad kosten heipalen. Bepaal welke lengte en welke afmetingen je moet bestellen. Je vindt deze gegevens op de werkbladen lengte heipalen en heistaat. Vul de prijzen in en bereken de totaalprijs.
PG-5012-b-13-1-o
8 / 11
lees verder ►►►
Als je klaar bent met de opdracht Maak met de Print-knop een afdruk van de werkbladen lengte heipalen en kosten heipalen en lever deze afdrukken in bij je examinator.
Bij de volgende opdracht heb je bijlage 4 en het bestand routeplanning.xls nodig. Twee monteurs gaan voor een woningbouwvereniging in de regio Arnhem reparaties uitvoeren bij een aantal woningen. Ze werken vanuit de werkplaats in Rheden. Jij gaat voor hen een routeplanning maken.
11p
8
Maak voor de monteurs een routeplanning waarbij alle werkzaamheden in één werkdag worden uitgevoerd. Vul daarna de gevraagde gegevens in een tabel in. Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand routeplanning.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam routeplanning [jouw naam].xls. Aanwijzingen Je ziet een kaart met alle adressen die de monteurs gaan bezoeken. Deze adressen zijn met punaises aangegeven: • rode punaise: adressen waar reparaties worden uitgevoerd • gele punaise: adressen waar materiaal moet worden opgehaald • groene punaise: het adres waar de monteurs starten en eindigen In de bijlage vind je een werkplanning, een overzicht met werktijden en pauzes en een afstand/tijd-tabel. De monteurs voeren alle werkzaamheden op één werkdag uit. Ze moeten zich houden aan de werktijden en pauzes in de bijlage. De monteurs moeten eerst materialen ophalen voordat ze werkzaamheden kunnen uitvoeren. De spoelbak met sifon is bij de start al ingeladen. De monteurs werken samen en rijden in één bestelbus. Alle benodigde materialen passen samen in deze bestelbus. Je houdt geen rekening met vertragingen.
PG-5012-b-13-1-o
9 / 11
lees verder ►►►
Werkwijze De kaart: Kies de route door één voor één de te bezoeken adressen bij de punaises aan te klikken. Elke keer als je een punaise aanklikt, zie je onder aan de kaart het adres verschijnen. Controleer of dit gebeurt. Je kunt eenvoudig een route wijzigen door op ‘terug’ te klikken, dan verdwijnt het laatst gekozen adres. Als de monteurs na de start zes verschillende adressen hebben bezocht, klik je weer op de werkplaats in Rheden. Klik dan op de knop Naar tabel. Vul je naam en je kandidaatnummer in. De tabel: In de tabel zie je links de adressen in de volgorde die je hebt gekozen. Naast elk adres is de aankomsttijd al ingevuld. De aankomsttijd is: vertrektijd vorig adres + reistijd vanaf vorig adres + eventueel een pauze tijdens de reistijd. Controleer de adressen en de aankomsttijden goed: • Onder adres ‘0 - Oranjeweg Rheden’ staan zeven verschillende adressen, met als laatste weer de Oranjeweg Rheden. • De route en de tijden voldoen aan alle voorwaarden in de bijlage. Let daarbij goed op de eindtijd en het tijdig ophalen van materialen. Klik eventueel op de knop Naar kaart om de route aan te passen. Als de route klopt, vul je de rest van de tabel in met behulp van de gegevens uit de bijlage: • Vul alle tijden als volgt in: uren:minuten. Dus een vertrektijd van half 10 geef je weer als 9:30, een werktijd van 40 minuten geef je weer als 0:40. • Werktijden, pauzes, reistijden en afstanden vind je in de bijlage. De vertrektijden moet je zelf uitrekenen. Als een pauze tijdens de reistijd plaatsvindt, hoef je deze pauze niet in te vullen. Als je klaar bent met de opdracht Maak met de Print-knop een afdruk en lever deze in bij de examinator.
PG-5012-b-13-1-o
10 / 11
lees verder ►►►
Onderdeel D
terugkijken
tijdsduur ongeveer 10 minuten Voor de volgende opdracht heb je de uitwerkbijlage, bijlage 1 en je eigen CAD-tekening nodig. In opdracht 3 heb je een werktekening gemaakt. Voordat je hem aan de werkvoorbereider laat zien, ga je deze tekening zelf eerst kritisch beoordelen. Dit doe je op dezelfde manier als de examinator.
4p
9
Maak de terugkijkopdracht in de uitwerkbijlage. Voordat je met de opdracht begint Vul je naam en kandidaatnummer in op de uitwerkbijlage. Werkwijze Beoordeel je eigen CAD-tekening met de beoordelingspunten op de uitwerkbijlage. Vergelijk jouw tekening met de voorbeeld-tekening in bijlage 1. Geef per beoordelingspunt aan of dit voor jouw tekening waar is of niet waar. Het gaat erom dat je je tekening op een eerlijke manier beoordeelt, ook als deze op onderdelen minder goed is. Je kunt hier juist punten verdienen als je goed en kritisch naar je eigen werk kijkt. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PG-5012-b-13-1-o
11 / 11
lees verdereinde ►►►
