Botankers en orthodontische schroefjes Afdeling mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie
mca.nl
Inhoudsopgave
Wat is een botanker?
3
Wat is een orthodontisch schroefje ?
4
Mogelijke bijwerkingen en complicaties
5
Nazorg en controle
5
Kosten
6
Algemene leefregels en instructies voor goed herstel
6
Uw vragen
7
Deze folder is gemaakt in samenwerking met afdeling orthodontie van Medisch Centrum Alkmaar
Colofon Redactie:
afdeling mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie
afdeling communicatie
Vormgeving:
beeldgroep MCA
Oplage:
250 / 1e druk
Druk:
Ricoh
Artikelnummer:
156089 / 2013.02
Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van het MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting. 2
In overleg met uw orthodontist en kaakchirurg krijgt u of uw kind* in Medisch Centrum Alkmaar (MCA) één of meer zogenoemde botankers of orthodontische schroefjes. Deze ankers en schroefjes ondersteunen de correctie van het gebit en de onder- of bovenkaak. Door een vast punt in de kaak te maken, kunnen tanden, kiezen of de hele kaak verplaatst worden. In deze folder vindt u uitleg over het plaatsen van deze ankers en schroefjes.
Wat is een botanker?
twee centimeter lang (figuur 1). Aan het einde van het anker zit een
Een botanker is een klein plaatje van
klein haakje voor het vastmaken van een
metaal (titanium) met twee of drie
orthodontische draad of elastiek (figuur 2).
schroefgaatjes. Een botanker is ongeveer
Doordat deze draad en/of het elastiek de
Figuur 1: Bollard© botankers voor de bovenkaak (boven) en onderkaak (onder)
Figuur 2: Bollard© botankers voor de behandeling van een diepe beet (boven) en een te snel groeiende onderkaak (onder)
*De informatie en uitleg in deze folder is ook van toepassing op kinderen en tieners.
3
Botankers en orthodontische schroefjes
beugel verbindt met het botanker staat er
Het komt niet vaak voor, maar het kan
extra kracht op de tanden en kiezen. Het
zijn dat algehele narcose nodig is.
botanker draagt zo bij aan de werking van
Bijvoorbeeld als wordt ingeschat dat de
de beugel voor de correctie van de stand
behandeling voor een kind te belastend
van het gebit en/of kaak.
zal zijn. Uw kind wordt dan voor één dag opgenomen. Uw kaakchirurg bespreekt dit
De ingreep: plaatsen van een botanker
dan vooraf met u en uw kind.
U start één dag voor de behandeling met een antibioticakuur. Eerst wordt uw mond gespoeld met een desinfecterend
Wat is een orthodontisch schroefje ?
spoelmiddel. U krijgt vervolgens plaatselijke verdoving. De mond en het
Een orthodontisch schroefje is heel klein
werkgebied worden afgedekt met een
schroefje van zes tot twaalf mm lang
steriel laken. De kaakchirurg zet een
(figuur 2). Het is gemaakt van metaal
kleine snede in het tandvlees waarna het
(titanium). Een schroefje is gemakkelijker
anker op het kaakbot wordt geplaatst (in
te plaatsen en te verwijderen dan een
de bovenkaak ter hoogte van de eerste
botanker, maar is ook minder sterk. Uw
grote kies, in de onderkaak ter hoogte van
orthodontist en kaakchirurg overleggen
de hoektand). De wond wordt gehecht
van tevoren met u wat in uw geval het
met oplosbare hechtingen. Voor controle
beste is: een botanker of een schroefje.
wordt na de ingreep een röntgenfoto gemaakt. Uw orthodontist krijgt een kopie van deze röntgenfoto. Eén tot twee weken na de ingreep verbindt de orthodontist uw beugel met het anker met een elastiekje of orthodontische draad. De botankers kunnen maanden tot jaren blijven zitten. Na afronding van de orthodontische behandeling worden ze meestal weer verwijderd.
4
Figuur 2: orthodontische schroefjes (vergroot weergegeven)
De ingreep: plaatsen van een orthodontisch schroefje
restant kan gewoon blijven zitten; • er een infectie van het tandvlees
Eerst wordt uw mond gespoeld met een
rondom het botanker of schroefje
desinfecterend spoelmiddel. Daarna
ontstaat: soms moet het botanker of
krijgt u plaatselijke verdoving. De
schroefje worden verwijderd (een
kaakchirurg plaatst het schroefje met
schroefje kan vaak direct opnieuw
een soort schroevendraaier in het bot.
worden geplaatst, een botanker pas na
Het kan zijn dat er eerst een klein gaatje
zo’n vier tot zes weken);
geboord moet worden. De schroefjes
• de wortel van een tand wordt geraakt:
kunnen maanden tot jaren blijven zitten.
dit geeft nauwelijks klachten (wel moet
Na afronding van de orthodontische
het in de gaten worden gehouden met
behandeling worden ze weer verwijderd.
behulp van röntgenfoto’s); • de wond weer gaat bloeden (neem dan
Het kan zijn dat van tevoren met u is
contact op met uw kaakchirurg).
afgesproken dat eerst een kies wordt getrokken voordat het schroefje wordt
Lees ook de algemene instructies en
geplaatst.
leefregels voor goed herstel achterin deze brochure.
Mogelijke bijwerkingen en complicaties De kans is niet (zo) groot, maar het kan
Nazorg en controle
zijn dat: Controle bij de kaakchirurg is niet nodig, • het orthodontische schroefje losraakt
ook niet na een dagopname. Het botanker
(twintig procent kans): bijvoorbeeld
of orthodontische schroefje wordt na één
door een verkeerde positie, roken,
tot twee weken door de orthodontist aan
verkeerd eten of gewoon pech (een
de beugel vastgemaakt. Het is belangrijk
botanker raakt bijna nooit los);
dat dit op tijd gebeurt.
• het orthodontische schroefje tijdens het plaatsen, bij het verwijderen of door een ongeval breekt: dit is niet erg, het 5
Botankers en orthodontische schroefjes
Kosten
Wat kunt u doen tegen pijn? Paracetamol is meestal voldoende. In
De kosten van het plaatsen van de
overleg krijgt u zo nodig een recept
botankers of orthodontische schroefjes
mee voor de pijnstillers ibuprofen
door de kaakchirurg vallen onder de
of naproxen. U kunt het beste met
basisverzekering (Houdt u wel rekening
de pijnstillers beginnen voordat de
met de jaarlijkse eigen bijdrage voor
plaatselijke verdoving na twee tot vier uur
behandeling door een medisch specialist).
is uitgewerkt. Het is voor goed herstel en genezing verder belangrijk dat u de pijnstillers volgens voorschrift gebruikt.
Algemene leefregels en instructies voor goed herstel
Antibioticakuur Bij het plaatsen van een botanker krijgt
Bijwerkingen
u antibiotica voorgeschreven, u krijgt
De bijwerkingen van de behandeling zijn
een recept mee. U start één dag voor
meestal niet ernstig en gaan na een paar
de behandeling met de kuur. Het is
dagen tot maximaal een week vanzelf
belangrijk dat u de kuur afmaakt, ook als
over. Denkt u aan een beetje bloedverlies,
u geen klachten heeft. Bij het plaatsen van
blauwe plekken op de huid en u kunt uw
een orthodontisch schroefje krijgt u geen
mond wat minder ver open doen.
antibiotica.
Wat kunt u doen tegen zwelling?
Complicaties: bij welke klachten
Het kan zijn dat uw wang door de ingreep
waarschuwt u het ziekenhuis?
dik wordt. Houd daarom bij thuiskomst
Neem contact op met uw kaakchirurg:
het eerste half uur enkele blokjes ijs in een plastic zakje in een washandje tegen
• als een eventuele bloeding niet stopt
de buitenkant van uw wang of lip. De
(probeer de bloeding eerst zelf te
zwelling gaat na twee tot drie dagen
stoppen door een opgevouwen
vanzelf over.
verbandgaasje op de wond te doen waar u een half uur op bijt); • bij meer dan 39 graden koorts;
6
• als pijn en zwelling van uw wang niet
• Doe bij irritatie een bolletje was of
afnemen en langer dan vier tot vijf
kauwgom op en rond het anker of het
dagen duren;
schroefje, maar niet te lang.
• als het botanker of schroefje los gaat zitten. Uw vragen Leefregels • Voor goede genezing van de wond
Heeft u nog vragen, maakt u zich
is het belangrijk dat u uw mond en
zorgen of ontstaan er problemen?
de wond goed schoonhoudt. U start
Neem dan gerust contact op met
daarom een dag na de behandeling
de afdeling mondziekten, kaak- en
met het mondspoelmiddel waarvoor u
aangezichtschirurgie (huisnummer 022).
een recept heeft meegekregen.
Dat kan op werkdagen van 8.00 tot 16.30
• U mag uw tanden gewoon poetsen.
uur via telefoonnummer (072) 548 31 60.
Na vijf dagen mag u de wond en het
Buiten kantooruren en bij spoed kunt u
uitstekende deel van het botanker of
contact opnemen met de dienstdoende
schroefje voorzichtig meepoetsen.
kaakchirurg via het algemene nummer
Gebruik een zachte tandenborstel. U
van MCA (072) 548 44 44.
mag niet elektrisch poetsen. • U mag op de dag van de behandeling alleen zacht voedsel gebruiken. Het
Meer informatie vindt u ook op www.mca.nl/kaakchirurgie
is belangrijk dat het botanker of het schroefje niet met hard, kleverig en/of taai voedsel in aanraking komt. • Rook liever niet: de kans is dan groter dat het anker of het schroefje losraakt. • U mag het botanker of het schroefje niet met uw handen of tong aanraken. • Doe de eerste week geen wilde (contact)sporten, draag zo nodig een gebitsbeschermer (die mag niet in contact komen met het anker). 7
Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T (072) 548 44 44 mca.nl/kaakchirurgie
mca.nl
