BLAD GROEN. jaargang 11 nr 1 URBAN FARMING. groene gevels. de tuin van Sterre

BLAD GROEN

jaargang 11 nr 1

URBAN FARMING

groene gevels

de tuin van Sterre

1

gespot voor u FRUITBOMEN & STRUIKEN bestellen bij Joke in de winkel, op de dag van de snoeicursus (20-0210)op te halen

8

8 mei l e nte m a r kt

4

ATVStadion

8

nog sen plaoavter KOMT DAT ZIEN! lezingen & presentaties 6 maart 2009

permacultuur data nog onbekend:

vogels in onze tuinen

2

SNOEICURSUS 20 februari 2010

NOG 8 PLAATSEN OVER! geef je op voor of de ochtend of de middag, € 5 per persoon geef je op via de lijst op de nieuwjaarsborrel

doe mee! Als er tuinleden zijn met flitsende ideeën over activiteiten, dan horen we dat heel graag!! Laat het weten aan de activiteitencommissie (Margrit Bos cab. [email protected]) of atvstadion@ hetnet.nl

22 12

20

cdghmnqBJORcdghmndg

INHOUD 008

De tuin van Sterre

012

Groene Gevels

020

Urban Farming

022

Kinderogen in de tuin

Op tuin 43 tref je steevast de 13-jarige Sterre, in de weer met kruiden & zaadjes. Zo jong komen ze zelden voor op onze tuin. Lees meer over haar groene talent en enthousiaste familie. Verticaal tuinieren is meer dan de volgende ecotrend. Het fleurt de stad op én je kunt je moestuin uitbreiden. De hoogte in! Laat je inspireren. Wat wij ‘volkstuinen’ noemen, is de laatste paar jaar uitgegroeid tot een cultus in Amerika. Daar wordt ‘urban farming’ inmiddels als een culturele revolutie beschouwd. Even een kijkje in de keuken. Hoe krijg je ruim zestig basisschoolleerlingen aan het tuinieren op vijfhonderd vierkante meter? Dat is voor onze vereniging (lees: Anneloes) ‘appeltje eitje’.

En verder... 004 Over Ons 006 Tuindienst 2010 007 Cursussen enzo 016 Arie Aardworm 018 Koken met Evert 025 In memoriam 024 Van het bestuur 026 Maatschappelijke stages 028 Lief en leed

cdghmn

3

B

lente markt 8 mei

or

te r s *

02 NR. 1 1 JG.

va

n he t

Zien we u allemaal op de ledenvergadering van 18 maart? Dan kunt ook u al uw goede ideeën voor de verbetering van onze tuin kwijt. De mooiste vindt u terug in het zomernummer, dat half mei verschijnt.

* rep ur

R

Velen van ons hebben hier een tuin omdat we thuis geen gelegenheid hebben om te tuinieren. In dit nummer besteden we daarom aandacht aan een nieuw verschijnsel: verticaal tuinieren, gewoon tegen de gevel van je huis. Het is onderdeel van een wereldwijde trend om veel meer lege plekken in de stad groen te maken om er gezond voedsel te verbouwen. En Arie Aardworm is weer opgedoken na de winter. Ook hij ziet veel eetbaars in en rond onze tuinen: rivierkreeften. Het zou een mooie aanvulling op het menu zijn, want met alle slakken, muizen en mollen kunnen we niet veel. Misschien dat die na de afgelopen sneeuw-winter onze tuinen ook wat minder uitbundig komen bezoeken.

u

q

shool tuintjes

We slaan een bladzij om, we laten het oude jaar achter ons, en wat zien we? Opeens allemaal kinderen en jonge mensen in onze tuin! Dat is nog eens een mooi begin van 2010. Bladgroen ging op pad en portretteert ze in dit nummer, van de dertienjarige Sterre die zoveel van de natuur houdt dat ze een volkstuin kreeg van haar vader, tot alle kinderen die bij ons schooltuinen gaan onderhouden.

r s te

d

park dag

Van de redactie

ee

de koffie staat klaar...

Geniet van de lente!

cd

4

ghmnBm

cdghmnqBJ ORcdghmnd

cdghmn 5 Bc

DeATVSta lente bladgroen 2010 dion

Bladgroen 2 JG 11

OVER ONS

We zijn dit nieuwe jaar begonnen met de vernieuwde toelatingsprocedure en een frisse wachtlijst. Na de teleurstellende opkomst voor de informatiebijeenkomst voor nieuwe leden eind vorig jaar, is iedereen nogmaals benaderd met de vraag of zij op de wachtlijst wilden blijven staan. Degenen die daarop niet gereageerd hebben zijn van de wachtlijst verwijderd. Dat leverde een schone lei op. Mirjam Hospers heeft inmiddels wél de hele procedure doorlopen en heeft tuin 97 overgenomen van Janneke Bavelaar. Zij popelt om te beginnen, maar ja, wanneer komt dat voorjaar nu eindelijk? In de tussenliggende twee maanden is de wachtlijst toch al weer uitgegroeid tot 10 personen. Eind januari is er een goed bezochte en positieve tweede informatiebijeenkomst geweest. Voordat de huidige aspirant-leden echter definitief voor een tuin en een lidmaatschap kiezen, komen ze eerst nog twee keer mee werken op een tuindienst. Daarom is er nog niet veel over nieuwe leden te melden, maar er zijn hopelijk straks wel goed voorbereide en gemotiveerde tuinders op de nog vrije tuinen 80, 102 en 128.



BB WB & AvdB

Voor iedereen die misschien geïnteresseerd is, nog een bericht. Marjolein de Haan, ex-pachter van tuin 128, verblijft voor VSO (een internationale ontwikkelingsorganisatie) in Kameroen, Afrika. Haar belevenissen zijn op onderstaande website mee te volgen. De moeite waard om te lezen! Een berichtje van Marjolein: Hoi…. Ja, de laatste weken voor vertrek gingen erg snel. We wisten niet heel lang van te voren dat we zouden gaan, vandaar dat het gelopen is zoals het gelopen is. Iedereen heeft het over de winter in Nederland, hij schijnt dan ook wel heel bijzonder te zijn. Jammer dat we dat missen, maar we krijgen er natuurlijk iets anders voor terug! …. We zitten helemaal in het noorden (van Kameroen), in een strook ingeklemd tussen Tsjaad en Nigeria. We zitten in een dorpje zo’n 35 km ten oosten van de regio hoofdstad Maroua. En we hebben een website. Je kunt er je mailadres achterlaten zodat je automatisch een mail krijgt als er iets nieuws op staat: http://tralaladargala.reismee.nl

Omdat ik me uit mijn jeugd herinnerde dat er op de Veluwe vrij veel natuur voorhanden is, besloten we uit Amsterdam oostwaarts te trekken. Na enige tijd over drukke wegen gereden te hebben reden we uiteindelijk de Veluwe op. De wegen werden smaller, de varkens dikker en overal fietsers op van die strenge fietsen. De omgeving werd steeds bosrijker. Nu zaten we toch echt in de natuur.

Overal naaldbomen voor zover het oog reikte. Behalve onze auto herinnerde niets ons meer aan de mens. We stapten uit en begaven ons op verkenning. Het bleek ons dat niet alle bomen hetzelfde zijn, ook al zou je dat soms zeggen uit de verte. Sommige zijn dikker, andere daarentegen dunner. Er is dus een grote verscheidenheid in de natuur. En terwijl we ons vrij doelloos door het geboomte bewogen maakten we elkaar wijs dat we hiervoor gekomen waren. Maar daar stond de auto weer. Terug naar Amsterdam.



De natuur uit..

Groetjes aan de tuinders in ‘ons buurtje’ en ik hoop voor jullie dat het voorjaar niet te lang op zich laat wachten! Groet, Marjolein

6

De natuur in….

Remco Campert 7

De lente bladgroen 2010 Tuindiensten 2010

De tuindiensten, een elk jaar terugkerend ritueel, zijn weer begonnen. De één vind het leuk om bij te dragen aan het onderhoud en het verfraaien van ons complex, de ander vindt het eigenlijk zonde van zijn tijd en ervaart het als een noodzakelijk kwaad. Wat altijd leuk is dat je andere tuinleden beter leert kennen. Een vaak geuite klacht is dat je van te voren nooit weet wat je moet doen en het een vervelend gevoel geeft als je ontdekt dat je tijdens de tuindienst de rotzooi van een ander aan het opruimen bent. De tuindiensten zijn in ieder geval bedoeld om het complex te verfraaien en goed te onderhouden. Jaarschema In ons reglement staat wat van elk lid verwacht wordt, wat hij of zij zelf moet doen in en rond zijn eigen tuin en wat wij gezamenlijk moeten doen tijdens de tuindiensten. De complexcommissie draagt zorg voor de organisatie van het gezamenlijke onderhoud. Dit gebeurt tijdens de zaterdagse tuindiensten, door de maandagochtendploeg en door een aantal tuinleden die een individuele taak op zich genomen hebben. De complexcommissie heeft al deze werkzaamheden geïnventariseerd en samen gebracht in een fraai overzichtelijk jaarschema. Dit schema zal binnen-

8

Het gevecht met zevenblad en fruitsnoeien met Joke kort tijdens de tuindiensten ter inzage liggen. In grote lijnen zal dit schema wekelijks gevolgd worden. Je weet als tuindienst groep dus van te voren wat op het programma staat. Gedurende het lange tuinseizoen zal de complexcommissie via “Bladgroen” aangeven wat de komende tijd op het programma zal staan. Werkzaamheden voorjaar Het accent zal liggen op het onderhoud en het aanleggen van beschoeiingen bij de sloten. Ook voeren we een voorjaarsschoonmaak uit, waarbij we hekken en banken vrij van algen maken. Het onderhoud van de borders bij onder andere de winkel en de speelvelden komt ook aan bod. En dan is er de takkenwal. Daar is vaak de frustratie groot vanwege het gevoel dat er rotzooi van “de ander”opgeruimd moet worden. Nu iedereen dat weet, hopen we dat daar rekening mee gehouden wordt. Wie weet blijven deze ergernissen vanaf nu achterwege. Dat helpt om de motivatie te bevorderen voor de tuindiensten. In de volgende editie van “Bladgroen” zullen de late voorjaar- en zomeractiviteiten vermeld worden.

c

Wil Brakkee (tuin 98), namens de complexcommissie

Bladgroen 2 JG 11

rectific

ati

e! 8 mei 2010 LE NT E MARK T (ipv 9 mei)

Hoe word ik het zevenblad de baas. Wanneer breng ik kompost en mest op het land en moet ik het onderspitten. Groenbemester, wat is dat. En bodemverbeteren, hoe doe ik dat?

Fruitsnoeien met Joke





Op zaterdag 20 februari is er in twee groepen klein fruit en fruitbomen gesnoeid. Op de tuin van iedere deelnemer werd iets onder handen genomen. Dat waren zomaar wat vragen van deel- Wilde bessenstruiken kregen een vernemers aan de kleine cursus bodem, jongd aanzien. Die zullen in het voorbemesting en teeltplan van 6 februari. jaar weer aan de groei gaan en grotere In twee uur werden veel praktische bessen dragen. Een moeilijker categorie tips uitgewisseld, zoals over zevenblad: waren de oude fruitbomen. Hoe je die pluk opkomend zevenblad meteen en kunt behandelen leer je niet in een paar verwerk het in soep of stamppot. Blijf uurtjes. Toch kun je langzamerhand iets het klein houden dan wordt de wortel- begrijpen van wintersnoei en zomerstok uitgeput en verdwijnt het tenslotte snoei, van uitbuigen en terughalen. Bij vanzelf. We keken hoeveel mest, kalk voldoende belangstelling wil Joke volen kali voor een onderhoudsbemesting gend jaar weer een cursus geven. Daar nodig is en hoe en wanneer je die gaat zijn we natuurlijk erg blij mee. uitvoeren. Het was een geïnteresseerde groep nieuwe en oude tuinders en Enkele tuinders met grote oude bomen willen graag dat een vakman/vrouw iedereen stak er iets van op. hen tegen betaling bij het snoeien helpt. Wanneer er weer een groep belang- Joke wil dat wel doen, maar ze is tot stellenden is kan de cursus herhaald begin april bezet. We gaan nu kijken of worden. Opgeven bij de winkel, bij ATV we een fruitteler uit de buurt kunnen Stadion [email protected] of Mar- vinden. Heb je ook interesse hiervoor, grit Bos [email protected] meld het dan bij Margrit Bos.

gMB 9

interview

Bladgroen 2 JG 11

Natuurtalent De tuin van Sterre en haar familie

De familie de Haas is met zijn vijven, Nritya en Wim, en hun kinderen Casper, Sterre en Iver. Met zijn vijven werken ze ook in de tuin die ze vorig jaar kregen. Maar de echte tuinier in hun midden is toch de 13-jarige Sterre. Zo jong komen ze zelden voor op onze tuin. Jong geleerd, oud gedaan geldt ook al voor haar, want Sterre begon heel vroeg met een kindertuin op de basisschool. Ze had jarenlang een volkstuin in het Griftpark, waar leerlingen samen of alleen kleine perceeltjes bebouwen. Alleen moeten kinderen daar stoppen als ze twaalf zijn. Gelukkig had haar vader Wim hen – verrassing! - op de wachtlijst gezet bij ons complex. Geduld werd beloond, na een jaar wachten, en daarom tuiniert ze nu tussen ons in. Nritya: ,, We vonden het een leuke oude vereniging. Toen Wim ons hier twee jaar terug had opgegeven, zeiden we: je gaat toch wel meedoen? Want we weten dat een tuin veel werk is. We 10

hadden geen voorkeur voor een tuin met of zonder huis. Uiteindelijk vinden we het huis ook niet het leukste, want het is in heel slechte staat. We staan nu voor de keus of we verder gaan zonder huis, een nieuw huis neerzetten, of dat we ervoor kiezen een andere tuin op het complex te zoeken. Maar inmiddels zijn we zo gehecht aan de plek dat ik het niet snel meer zie gebeuren. Toen we startten vond ik onze tuin erg rechttoe, rechtaan, met allemaal vakken, echt een klassieke volkstuin dus. Maar we zijn gewoon begonnen, en we hebben er nu vreselijk veel plezier in. We vinden het alle vijf leuk. Dan denken we: o, ja, aardappels. En dan zet de jongste hier in dit voorste vak aardappels. Hij had ook nog idioot veel oogst: twee volle zakken aardappels. We konden het bijna niet op krijgen. Dat was echt een meevaller. Daar had ik helemaal niet op gerekend. Onkruid eruit halen, dat is wat ik het meeste doe. Lekker in de kas bezig en zaadjes opkweken, dat 11

interview

doet Sterre. We doen het half om half. We halen plantgoed uit Drenthe en zaaigoed zelf uit de kas. Dat was ook een meevaller, die kas, want ik dacht dat we die helemaal niet nodig hadden. Ik vind het nu enig. De schuur ook. Alleen, dat huis… ‘’ Voor veel tuiniers geldt dat ze spelenderwijs al vroeg leerden tuinieren door met hun ouders mee te werken. Ook Sterre heeft haar moeder Nritya vaak geholpen in de vele siertuinen die ze had. Nritya werkt met autistische kinderen, zingt in een koor, maar het werken in de tuin is voor haar echt een hobby, die ze vooral samen met Sterre heeft. De anderen uit het gezin helpen mee, zeker met het op-eten van alle groenten die ze verbouwen. Sterre: “Ik had een tuin op Griftstede. Er zijn daar van die tuintjes waar schoolklassen naartoe gaan, waar de kleuters worteltjes kweken. Maar als je meer wilt, dan krijg je een groter vak. Dat gaat buiten de school om. Ik kwam er al vaak vanwege de dieren die je daar hebt, en toen ik daarvan hoorde heb ik me ervoor opgegeven. Dat vond ik heel leuk, alleen werd ik daar te oud voor. Vanaf m’n twaalfde had ik toen even niks. Gelukkig had mijn vader ons hier opgegeven en hebben we een tijd op de wachtlijst gestaan. We hebben toen gekeken naar verschillende

12

de tuin van Sterre en haar familie

tuinen en huizen. Er was er een bij die heel mooi was, met veel fruitbomen – daar houd ik erg van. Maar die ging naar iemand die hoger op de lijst stond. Uiteindelijk kregen we deze. Helaas hebben we hier geen fruitbomen. Dat is ook veel werk. Het is overzichtelijk hier. We hadden vorig jaar hele velden met aardbeien. En ook veel bonen en wortels. Gisteren hebben we de laatste wortels geoogst!’’ Oude, lieve meneren ‘’Het is een hele leuke plek hier. Het is heel open. Er zitten allemaal oude, lieve meneren om ons heen. Die weten het allemaal goed, en geven veel advies. Van hen hebben we nieuwe aardbeiensoorten gehad. Ze komen soms langs en zeggen dat iets niks wordt of zo, zoals wanneer we verschillende bonensoorten door elkaar laten groeien, lage en klimmers. Dan zeggen we dat we nog moeten oefenen. We krijgen ook van alles van ze, uitjes bij voorbeeld.’ ’ Sterre was altijd al erg geïnteresseerd in alles wat groeit en bloeit. ‘’Ik houd heel veel van dieren en de natuur. Ik houd ook heel erg van paardrijden, dat doe ik al vanaf mijn vijfde. En voor de paarden neem ik de wortels mee. Ik vind groenten verbouwen leuker dan bloemen. Ik ben bij voorbeeld bezig met een rotstuin, met keien die ik mee genomen

heb uit Drenthe, waar mijn opa woont. Daarmee ga ik een kruidentuin maken, en daar staan ook wel bloemen tussen. Ik houd ook erg van koken met alles wat ik oogst. En weggeven. Dat is misschien nog wel het leukste. Courgettes bij voorbeeld. Ik probeer graag nieuwe dingen uit, zoals gele courgettes en blauwe pompoenen. En dat lukte ook nog, tot onze verbazing.’ ’

vroeger. Ik vind dat allemaal zo geordend, als je die oude kruidentuinen ziet. Ik wil van die leuke kruiden neerzetten op mijn manier, tussen de stenen. En dan wil ik aan de rechterkant een groot veld met aardbeien maken. Dat eten we ook allemaal zelf op, daar hoeven we geen jam van te maken of zo, want we zijn met zijn vijven. Ons plan groeit eigenlijk organisch, dan kiezen we gewoon opeens voor iets. We zitten niet thuis te tekenen of zo.’ ’

‘’De pompoenen waren vorig jaar het beste gelukt. Daar houd ik ook heel erg van. Vooral van pompoensoep. En In de zomer komt de familie de Haas ik had ook heel veel tomaten en toma- elke dag wel even naar de tuin om tenplantjes. Want dat gaat geweldig in water te geven. Verder werken ze drie de kas. Die werden zó groot, keer per week dat we ze eruit moesten Ons plan groeit eigenlijk in de tuin in halen. We hadden lawines organisch, dan kiezen we het seizoen. En ze proberen mini-tomaatjes. Die heb ik steeds op een wijkmarkt verkocht. gewoon opeens voor iets. ook met zijn vijMaar de prei ging niet goed. We zitten niet thuis te ven te gaan. Die bleef te klein. En de tekenen of zo. Sterre, die op kruisbessen. Daar hadden het Rietveld we er erg veel van, maar we waren vergeten er een net overheen te College zit, komt ook wel met vrienspannen, dus opeens was alles was weg, dinnen op de tuin. ‘’Dan gaan we eten in de zomer. Of met vrienden. Gaan we opgegeten door de vogels.’ ’ barbecuen.’ ’ Het paradijs is bijna comKruiwagen pleet. En als ze besluiten om te blijven ‘’Dit jaar wil ik nu eens echt met de dan komen er vast ook bomen. En gekruidentuin aan de slag. Ik vind basili- reedschap, want dat is nog lang niet cum het lekkerst, en ook lavendel en compleet. Maar ook zonder kruiwagen rozemarijn. Nee, daar lees ik geen boek is Sterre al een heel eind gekomen in over, en ik ga dat ook niet doen zoals haar tuin.

hPT 13

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

groene gevels bouw een (moes)tuin op je huis Elke tuinier kent het wel, ruimtegebrek in de tuin, op het balkon of op het terras. Je kunt planten gewoon niet meer ruimte geven dan er beschikbaar is. In een druk bevolkte stad of tuincomplex moeten we tenslotte zuinig met de meters omgaan. Maar als de behoefte aan meer groen zo breed gevoeld wordt, komen er vanzelf creatieve en mooie oplossingen. Eén daarvan wordt nu steeds meer toegepast en goed uitgedacht: verticaal tuinieren. Verticaal tuinieren is meer dan zomaar een leuke ecotrend. In tijden waarin groen moet wijken voor gebouwen, kan het een serieuze oplossing zijn. Niet alleen ziet de omgeving er een stuk mooier en frisser uit. Ook kan het zorgen voor een duurzame bijdrage aan de omgeving. Denk aan energiebesparing (het werkt isolerend), zuivering van vervuilde lucht en beheersing van de waterhuishouding. Verticaal tuinieren is ook een oplossing voor de tuinbouw. Je kunt in de stad, dichtbij de mensen ineens heel veel groente verbouwen (voor een treffend voorbeeld, kijk je op valcent.com). De verticale tuin bestaat uit een constructie waarmee je de bodem tegen muur of dak, op zijn zijkant dus, monteert. De planten groeien vrolijk alsof er niks aan de hand is, als je de watertoevoer maar goed geregeld hebt en er een voedzame bodem beschikbaar is. Die bodem kan bestaan uit potgrond, maar dat hoeft niet eens. Ook kokosmatten gevuld met potgrondsubstraat werken prima. De watertoevoer moet verdeeld zijn over het hele oppervlak door bijvoorbeeld een druppelende slang. Met de be14

planting houd je rekening met lichtinval en daarom zet je schaduwminners onderaan. Eén beperking is er wel: alleen oppervlakkig wortelende planten gedijen goed. Zie je je geliefde kruidentuin al tegen die saaie muur groeien en bloeien? Beroemd De Franse botanist Patrick Blanc is voor het eerst beroemd geworden met verticale tuinen. Een van de beste voorbeelden is de groene gevel die hij maakte voor het Musée du quai Branly in Parijs. Zijn groene wanden verschijnen over de hele wereld. Winkels, restaurants, kantoren en hotels krijgen binnen golvende en ademende groene muren. Maar ook gevels en stadsmuren transformeert hij in levende schilderijen met alle tinten en vormen van bladgroen. In 1960 noemde Desmond Morris de stad een betonnen woestijn, Patrick Blanc tovert steden weer om in groene oases (bekijk zijn site op verticalgardenpatrickblanc.com).

Zelf klussen Nu wil je natuurlijk weten hoe je je eigen moestuin (of siertuin) verticaal kan uitbreiden. Zoals met alles kun je het zelf in elkaar klussen, of ervoor kiezen om een verticale tuin te laten installeren. Dat laatste is nog steeds erg duur, denk aan zo’n €500 per m2. Maar je hebt dan wel een levend kunstwerk. De producten variëren van voorbegroeide panelen (met sedums, varens of andere vasten planten) die op binnen- en buitengevels worden gemonteerd tot boven elkaar geplaatste rvs bakken gevuld met volgroeide planten. Bedrijven die dit doen zijn: greenwall. nl, copijn.nl, wallflore.eu en sempergreenver tical.com (bron: Groei & Bloei, februari 2010) Gelukkig is er ook al wat pionierswerk gedaan door doe-het-zelvers. En fijn is dat zij hun projecten op blogs of Youtube hebben gezet. We hebben een selectie gemaakt die de

moeite waard is om te bekijken. Zo is één project een begroeide houten kast, geplaatst op een gezamenlijk balkon in een flat in Londen. De kast is zelf in elkaar getimmerd door de winnaar van de RHS Chelsea Garden Show in 2008. De kast bestaat uit verschillende vakken om de aarde goed vast te houden. Daar is doek voor gespannen. De planten groeien door een snede in het doek. Door de vakken loop een druppelslang voor watertoevoer die is aangesloten op de kraan. Op de volgende pagina staat een link naar het filmpje. Nog een interessante blog is deze: http://diygreenwalls.blogspot. com en www.lushe.com.au (bekijk het Green Wall Construction in San Diego). Voor mensen die minder tijd of klus-zin hebben, zijn er ook kant en klaar producten te koop. Echt iedereen kan een verticaal tuintje maken van zijn balkon met de bakken van Vertigarden (of Living wall*). Het zijn moderne hanging baskets. Hang er veel bij elkaar met verschillende sla-soorten, dan wordt het een salade-schilderij. Voor een rood detail en extra smaak, gebruik je de hangende tomaten van topsygardening.com. We horen graag wie er met een verticale tuintjes aan de slag gaat of er al eentje heeft. Het zou prachtig zijn als op ons complex helemaal begroeide huisjes komen! Maar we willen ook horen wie er thuis mee aan de slag gaat. Dan kunnen we daar, ter inspiratie, een mooie fotoserie of zelfs een filmpje van maken voor op de website van de vereniging. * Living wall is helaas nog niet te koop in Nederland, maar we houden het in de gaten.



dTL 15

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

bouw een (moes)tuin op je huis van makkelijk en goedkoop tot duur en monumentaal

doe het zelf kasttuin neem even de tijd voor deze mooie zelfgemaakte vertical garden kast: tinyurl.com/kasttuin

groene gevels je eigen sla-muurtje een reeks boven elkaar plastic bak voor 16 planten geplaatste rvs bakken kijk op youtube: Living Wall net bijna volgroeide Garden Green-It-Yourself Project planten. limeparts.nl (nog niet te koop in NL)

strak design groen voor binnen en buiten aluminium frame met weelderig planten-palet wallflore.eu&cutilene.com

wil je meer zien van Patrick Blanc op youtube? zoek op “Patrick Blanc,Vertical Garden interview in Paris” zelf een Patrick Blanc muur maken, zoek dan op “Making of Patrick Blanc Style Green Wall Vertical Garden”

16

illustratie TL

groene balustrades 16 planten per module 3 modules per watertank beplanten met plugplanten info via vertigarden.com te koop via groeiwebwinkel.nl

17

illustratie rivierkreeften: W. Kolvoort

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

arie aardworm Beste mensen.... Daar ben ik dan weer Arie Aardworm is mijn naam. Ik begin bij het begin en waar we rond deze tijd van het jaar mee moeten beginnen. En dat is: Ik wens iedere tuinman, tuinvrouw en tuinkind een gezond 2010. En dat we met zijn allen veel tuinplezier mogen hebben en alles eraf zien te halen wat we ervan af willen halen. Jullie boven de grond en ik ga onder de grond aan de slag. Weet je waar ik me wel zorgen over maak? Ik hoorde de tuinmensen het hebben over een zevenbaans autobahn die er komt. Ik weet bij God niet hoe het zit. Gaat jullie tuin nou helemaal weg? Of gaan de auto’s onder door of boven het complex? Zoek dat alstublieft voor me uit. Want waar moet ik dan in vredesnaam heen? Ik zou het niet weten. Er zijn nog meer ontwikkelingen die er ankomme. Jullie krijgen concurrentie. Langs de snelweg komt er een locatie waar je coffee kan shoppen. Sommige mensen vinden het een te lang woord en dan hoor ik ze zeggen coffeeshop. Maar het is hetzelfde denk ik. Oké mij een zorg. Als we het maar over hetzelfde hebben. Nou snap ik het! Daarom wordt de weg die A27 verbreed. Het is

om al die mensen die van coffee houden ruim baan te geven om het spul te halen en natuurlijk als de coffee op is dan moet er nieuw spul aangevoerd. Hoe had ik zo dom kunnen wezen om dat niet gelijk te snappen. Ik heb hem. Hebben jullie hem ook. Oké. Is het jullie ook opgevallen. Ik zie in de sloten geen kikkers meer en ook geen vissen. Hoe zou dat komen. Dat weten jullie niet. Of weten jullie het stiekem toch wel? Het komt door de kwaliteit van het water. Ja ja dat ook. Maar luister, er is iets dat ik jullie niet hoor zeggen. Het zijn die buitenlanders. Ik had zo een vermoeden. Maar nu weet ik het zeker. Het is onderzocht en ze zijn betrapt op het eten van onze mooie Hollandse kikkers. Die allochtone rivierkreeft. Er zijn nu al zeven stammen gesignaleerd. De ergste is die rode Amerikaan Procambarus clarki. Als ik die moeilijke buitenlandse namen tenminste goed zeg. Deze allochtoon is echt geen vegetariër. Ze eten van alles en nog wat:Vissenkuit, kikkerdril, paddenrit, vlokreeften, libellenlarven en zachte waterplanten zoals de waterlelie. Je bent sneller klaar met te vertellen wat ie niet eet dan wat ie wel eet. Ik heb

een hekel an die allochtoon want onze vissen worden van uit een hinderlaag te grazen genomen. Ik heb natuurlijk geen hekel aan buitenlanders, maar ze moeten toch doen waar wij voordeel aan hebben. En dat is die naaktslakken opeten. Vorig jaar hebben jullie ze toch gezien? Op elk koolblad een hele familie. Maar die rode Amerikaan eet nou juist dat niet. Moet ik dat soms eten? Ik vind die Procanbarus clarki die rode Amerikaan maar een kapsoneslijer. Al eet die geen naaktslak geef mij maar die Europese zoetwaterkreeft de Astacus astacus. Dat zijn deftige autochtonen. Die zijn kieskeurig en stellen hoge eisen aan het milieu. Trouwens, komen jullie die rode Amerikaan niet eens op de paden tegen? Want ze gaan als ze het water zat zijn aan de wandel. Ik kwam d’r laatst een tegen en wat dacht je wat? Gaat hij mij bedreigen met een schaar. Ik dacht wat gaan we nou krijge. Fucken met Arie Aardworm no way. Volgens mij woon ik veel langer dan jij hier. Ik dacht ik schiet je in je allochtone poten. Maar ik dacht doe maar niet. En gaf hem een karateschop. Die had ik lang niet uitgedeeld. Je moet in conditie blijven nie waar. En hij ook want ondanks dat hij een kreeft was liep hij

als een haas weg richting water. Als je wil zien hoe een kreeft als een haas loopt: deel ook een zo’n karate- trap uit. Mooi gezicht een kreeft die als een haas loopt. Grappig hoor ikzelf had dat ook niet eerder gezien. Trouwens wat een geouwehoer vinden jullie niet? Nou effe seerjeus of sereneus. Dat gedoe met die kreeft moet toch ophouden. Ik heb een plan. Zo moeilijk is het niet. Dat “koken met Evert”: alles mooi en waar, maar die vent moet eens een keer die menu’s en vooral die ingrediënten aanpassen.Thema koken met producten van het seizoen en nu komt het en koken met wat de tuin ons biedt. Eend, waterkonijn en nu komt het neusje van de zalm, kreeft. Veel manieren hoe dat klaar te maken. Mensen, vangen die hap. Maak er voor mijn part een tuindienst van. Wat gaan we vandaag doen? Ja, kreeft vangen. Mensen, het is gratis en voor niets. En volgens mij als je het goed op papier zet dit plan, dan kan je d’r zelfs een leefbaarheidsbudget voor aanvragen. Mensen, wordt wakker! Het is economische crisis nog ook. Een gouden kans. Wat dacht je wat: ondanks de economische crisis elke week duur eten.

Groetjes van Arie Aardworm. 18

19

koken met Evert

kokosrijst met tofumix en salade Twee à drie eters Voor de kokosrijst: 1 beker witte rijst 1 blik kokosmelk * 3 gedroogde abrikozen (zonder pit) Voor de tofumix: 1 blok tofu/tahoe (sojabonenkaas) blok van 250 gr. * 2 ons half om half gehakt 1 middelgrote ui 1 theelepel geelwortelpoeder * 1 eetlepel kerrie korianderpoeder * kruidenzout olie Voor de salade: .  3 middelgrote tomaten .  1 (kleine) komkommer .  half potje doperwten .  halve eetlepel verse tijm (evt. gedroogde)  * Verkrijgbaar bij Toko, biologische winkel, AH of Super de Boer

20

Bereiding van de rijst De  kokosmelk in een pan doen en evenveel water als kokosmelk uit het blik. Breng de kokosmelk aan de kook en laat 2 minuten doorkoken. Snijd de gedroogde abrikozen in stukjes en doe in de kokosmelk. Roer en breng weer aan de kook. Voeg de rijst erbij en roer. Laat weer koken en zet het vuur laag. Kook de rijst gaar.  Let op dat de boel niet droog kookt, voeg zo nodig wat water toe. Bereiding van tofu-mix Snipper de ui. Snijd de tofu in kleine blokjes. Doe olie in de pan. Als de olie heet is, voeg dan de blokjes tofu toe, schep om tot de blokjes bruin zijn, schuif de tofu een beetje opzij in de pan. Doe de gehakt in de pan (naast de tofu), bak en prak rul met een vork. Meng dan met de tofu, bak en roer. Temper het vuur, strooi de kerrie, geelwortel- en korianderpoeder erover (niet aan laten branden, dat geeft een bittere smaak). Roer nog steeds, doe

de uisnippers erbij. Roer tot de ui en gehakt gaar zijn. Proef, voeg naar smaak kruidenzout toe. Bereiding van de salade Zowel de tomaten als de komkommer in blokjes snijden en in een schaal doen. Doperwten uit laten lekken en erbij. Schep door elkaar. Meng er de tijm doorheen en evt. een scheut olijfolie.  Veel kookplezier  en smakelijk eten !

Wat is: tahu/tofu? Misschien heeft u het wel eens in de winkel zien liggen: zo'n blok witte tja, wat zal ik zeggen, kaas. In de toko liggen de blokken meestal in een bak water. In de supermarkt in plastic verpakt bij de vegaproducten.  Wilt u minder vlees en minder slechte vetten eten, dan is dit een goede vervanger. Hierboven een recept van tofu met gehakt om alvast te wennen. Tahoe is de Indonesische,  tofu de Chinese benaming voor sojabonenkaas. Ik gebruik de naam tofu omdat de oorsprong van dit product in China ligt. Daar werd tofu 2000 jaar geleden al gemaakt. Tofu was zo populair is, dat de dichter Su Ping er in 1500 een gedicht aan wijdde: Ode aan de tofu. Vanuit China verspreidde zich het over de rest van de wereld. Wat is die tofu nou eigenlijk? Tofu is een kaasachtige product gemaakt van gestremde sojamelk. De smaak is neutraal, om het lekker te maken moet je wel iets meer mee doen dan enkel bakken. Oppimpen dus met kruiden, sausje of marinade. Tofu is heel voedzaam; bevat meer en een hogere kwaliteit eiwit dan vlees of vis omdat soja alle belangrijke aminozuren bevat in een zeer gunstige verhouding. Verder vitaminen B, calcium (kalk), onverzadigde vetten en mineralen. Wat wilt u nog meer? nEM 21

De lente bladgroen 2010

urbanfarming.org cityfarmer.org verticalfarm.com foodprint.stroom.nl nai.nl

Urban Farming Wat wij ‘volkstuinen’ noemen, is de laatste paar jaar uitgegroeid tot een cultus in Amerika. Daar wordt ‘urban farming’ inmiddels als een culturele revolutie beschouwd. Urban Farming, tuinieren in de stad, lijkt daar de oplossing voor veel problemen. Om te beginnen voor het gebrek aan vers voedsel in het menu van arme Amerikanen.Vaak kunnen die kilometers in de omtrek van hun huis geen verse tomaten, sla of appels kopen, maar wel donuts en ijs. Urban farming wordt dus ook beschouwd als een oplossing voor overgewicht. Het waren de belangrijkste redenen voor Michelle Obama, de Amerikaanse presidentsvrouw, om het goede voorbeeld te geven en zelf een moestuin aan te leggen in de tuin van het Witte Huis. Ze probeert daarmee om vooral jongeren enthousiast te krijgen hun eigen voedsel te gaan verbouwen. Leegstand Urban Farming lijkt ook een oplossing voor de verloedering van arme buurten, waar veel leegstand voor onherbergzame gebieden zorgt, omdat daar van alles gebeurt dat het daglicht niet kan verdragen. Om die reden is de urban farming-beweging vooral sterk in grote Amerikaanse steden als Detroit, Atlanta en Chicago waar in 2005 de Urban Farming beweging begon met drie tuinen. Zo is er in Chicago een beweging ontstaan om verwaarloosde panden te slopen en op de zo vrij gekomen stukken grond moestuinen aan te leg-

gen voor de buurt. Maar het kan ook op daken of tegen muren, zoals nu overal in de Verenigde Staten gebeurt. Omdat in grote Amerikaanse steden als Chicago veel culturen door elkaar wonen, levert dat een prachtige mix op in het aanbod van groenten. Zo zorgt Urban Farming ook nog voor meer gemeenschapszin. In Amerika is er nu een organisatie ontstaan die alle initiatieven coördineert. Hun mission statement is duidelijk: ‘’Het verbouwen van een overvloed aan voedsel voor mensen die het nodig hebben, door tuinen aan te leggen op ongebruikte stukken grond en andere ruimtes, waarbij jongeren, volwassenen en ouderen geleerd wordt om dit te doen en zo te zorgen voor een duurzaam systeem dat gemeenschappen kan verbeteren.’ ’ Back to basics In Europa, en in het bijzonder Nederland wordt nieuwsgierig naar al deze experimenten gekeken. Omdat de meeste Europeanen niet ver van tuinbouwgebieden wonen, is er meestal wel voldoende verse groente en vers

fruit voorhanden voor de meeste stadsbewoners. Maar er is om andere redenen wel iets te zeggen voor een Europese, of meer Nederlandse vertaling van deze beweging. Ook hier hebben we soms te maken met verloederde gebieden. Bovendien zijn niet alle parken toonbeelden van paradijselijke rust. Er zijn parken waar veel mensen niet durven te komen omdat het er te stil is. Er zouden daarom, ook in de Nederlandse binnensteden, meer gebieden gebaat zijn bij kleinere of grotere moestuinen die door groepen bewoners kunnen worden beheerd. Zeker wanneer er straks flink bezuinigd moet worden, zal dat vast gevolgen hebben voor het onderhoud van openbaar groen. Bovendien zijn veel mensen door de effecten van de economische crisis zich meer bewust geworden van de manier waarop ze leven. Dit ‘back to basics’ zou weleens kunnen leiden tot meer waardering voor het zelf verbouwen van groenten in en rond de stad, en het opnieuw, gedeeltelijk, herinrichten van stadsparken tot moestuinen. Bovendien worden steden er mooier van als er meer groene gebieden komen (zie ook het stuk over Verticaal Tuinieren).

Kunstenaars Urban farming heeft zich in Nederland tot nu toe, opvallend genoeg, vooral gemanifesteerd in allerlei kunstprojecten. Nogal wat kunstenaars ontwerpen samen met bewoners bijzondere tuinen met ‘eetbare’ wanden of bijzondere composities van gekleurde groenten en bloemen. De kunstenaar Nils Norman heeft voor het Zuiderpark in Den Haag bij voorbeeld een Eetbaar Park ontworpen. Stroom in Den Haag is al sinds vorig jaar bezig met het programma FoodPrint, en in het NAI in Rotterdam is tot 16 mei in de tentoonstelling Architectuur als Noodzaak het Park Supermarkt te zien, een voorstel voor gestapelde stadslandbouw van Van Bergen Kolpa architecten. Hieraan verwant is het initiatief van een aantal Europese steden om zichzelf als Soup City te bestempelen. Dat betekent dat een of meerdere keren per jaar soep wordt gekookt van allerlei ingrediënten uit verschillende culturen als symbool voor de culturele mix van een stad. In Nederland is nog geen landelijke organisatie bekend die initiatieven coördineert, maar het is denkbaar dat onze vereniging daar wel een rol in kan spelen. Een simpele actie zou kunnen zijn om zaden te verzamelen en die ter beschikking te stellen van buurt-initiatieven.

22

Bladgroen 2 JG 11

hPT

23

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

Kinderogen in de tuin Hoe krijg je ruim zestig basisschoolleerlingen aan het tuinieren op vijfhonderd vierkante meter? “Daar komen we vanaf deze maand achter, want dan gaan leerlingen uit groep zes, zeven en acht op de tuinen 104 en 105 aan de slag om een heel seizoen met ons mee te tuinieren” In een eerdere Bladgroen lazen we dat ATV Stadion begin 2009 van de afdeling Natuur- en MilieuEducatie (NME) van de gemeente Utrecht het verzoek kreeg een stukje grond ter beschikking te stellen om Utrechtse kinderen in contact te brengen met de natuur. Rond dezelfde tijd tuinierden de leerlingen uit groep zeven van de Daltonschool al op de Moestuinen van Maarschalkerweerd. Onze eigen Anneloes van den Brink – als remedial teacher verbonden aan de school – begeleidde dit project. De kinderen tuinierden er met veel enthousiasme. Ze leerden dat lieveheersbeestjes ideale luizenverdelgers zijn en zaten soms een half uur lang gebiologeerd naar het gekrioel van een mierennest te kijken. Maar er werd ook hard gewerkt, aan het eind van het project was er genoeg oogst voor een echte biologische groentesoep voor leerlingen en leraren. Het was een groot succes. Helaas was het plezier van korte duur, omdat de moestuinen in juni alweer schoon opgeleverd moesten worden. Toen NME 24

dus bij ATV op de stoep stond, leek dit een uitgelezen kans om de geoefende jonge tuinders een heel seizoen in een moestuin te laten werken. Driegangen-menu Al snel werd een plan opgesteld, waarin precies beschreven staat wat van iedereen verwacht wordt. Zo zorgt NME dat de grond bemest en gebruiksklaar is. Ze geven tuingereedschap in bruikleen, en leveren zaden, planten en werkboeken voor de leerlingen. ATV stelt onder andere twee tuinen en een kas beschikbaar (met dank aan Jan Cremer) en maait het gras. De school bekostigt de eerste keer ploegen en eventuele extra benodigdheden zoals een gereedschapskist, een waterpomp en fruitbomen. En de kinderen? Die moeten de tuinen gaan onderhouden! Volgens een strak schema gaan ze vanaf tien maart beginnen. Op de woensdagochtend starten de jongsten uit groep zes in een gezamenlijke tuin. Iedere week zullen zij in groepjes van ongeveer zeven leerlingen naar de tuin komen om daar radijs, peulen en wortels te verbouwen. De eerste en laatste keer komen ze met de hele groep. Ze gaan aan de hand van een zelf gekozen thema (bij voorbeeld groentesoep zoals vorig jaar op Maarschalkerweerd) aan het werk. Wie weet bedenken ze deze keer een heel driegangenmenu.

De jongens en meisjes uit groep zeven en acht krijgen ieder een eigen tuintje. De voorste tien meter van de tuinen wordt over de gehele breedte opgedeeld in kleine perceeltjes. Zij komen iedere vrijdag – ook in kleinere groepjes – zaaien, wieden, water geven en uiteindelijk oogsten. Na verloop van tijd kunnen we dus zestig miniatuurgroentetuintjes gaan bewonderen. Bovendien gaan deze leerlingen ook nog samen aan het werk. Zo gaan ze graan verbouwen, waar later pannenkoeken van gebakken kunnen worden. Ze beheren de gemeenschappelijke kruidentuin, leggen een composthoop aan en zullen in de kas tomaten en komkommers kweken. De leerlingen uit groep zeven planten straks ook boerenkool, die ze na de vakantie, wanneer ze in groep acht zitten, komen oogsten. De geplante pompoenen worden ook na de vakantie geoogst, met het oog op Halloween.

kleine stenen en houten muurtjes waar salamanders en insecten gaan huizen en er worden nestkastjes geplaatst. In een broedbak kunnen de kinderen bekijken hoe rupsen in vlinders veranderen en in een aquarium onderzoeken zij waterdiertjes.

Fauna

Grijp die kans om weer eens met kinderogen naar de tuin en de natuur op ons complex te kijken en meld je (via [email protected]) aan!

Maar er is niet alleen aandacht voor planten en groenten, ook de fauna van ons tuincomplex wordt niet vergeten. Achterin de tuin wordt een broedhoop voor ringslangen gemaakt, er komen

Mocht het budget het toelaten, dan worden achterin de tuin een paar picknicktafels geplaatst, waar de leerlingen tuininstructie kunnen krijgen. Voor die instructie en de begeleiding van de leerlingen is alle assistentie van tuinleden welkom. Veel hulp krijgt Anneloes al vanuit de school, NME en ons ATVbestuur, maar tuinleden die op een woensdag of vrijdag willen komen helpen op de schooltuinen, zijn altijd welkom. Ook om tijdens de zomervakantie te zorgen dat de oogst van de jonge tuinders niet verpietert en de ringslang niet alle vogeltjes en salamanders uitroeit.



cSB 25

De lente bladgroen 2010 Bestuur

De sloot aan de achterzijde van ons volkstuincomplex is uitgegraven. Het is grondig gedaan. Na zoveel jaren was het echt nodig. De contactpersoon bij Rijkswaterstaat hebben we dan ook hartelijk bedankt. Hij heeft namens ons het uitgraven van de sloot op de agenda heeft gezet en hield toezicht op de uitvoering van het werk. Onze werkers hebben de wal aan de zijde van de uitgegraven sloot, maar ook aan de zijde Oostbroekselaan prachtig terug gezet. Het is een genoegen om langs de buitensloten te wandelen. De tuinen nr 104 en 105 zijn opgeschoond door zowel de tuindiensten als de maandagploeg. Daarna kon een loonwerker gaan frezen. Binnenkort komen de schoolkinderen op ons complex. We zien er naar uit. Anneloes zet zich in voor de schooltuinen en blijft betrokken. In het kader van inbedding in de directe omgeving ben ik langs onze buren geweest. Allen mochten van mij een recente Bladgroen ontvangen. En ik heb ze bijgepraat waar we mee bezig zijn, onder andere de schooltuinen. Ze waren blij met het bezoek en de informatie. Ze gaven aan meer contact te willen en op de hoogte gehouden te willen worden als er iets te vieren valt. Of als we cursussen geven. De maatschappelijk stages gaan weer lopen. Stagiaires worden ingezet bij de winkel, de schooltuinen, de klussenochtend en de zaterdagse tuindiensten. Ina Davids gaat dit seizoen de interne co-

26

Bladgroen 2 JG 11

ördinatie van de maatschappelijk stages op zich nemen. Ze is daar voortvarend mee bezig. Samen met de voorzitter van het bestuur heeft ze protocollen opgesteld en dit besproken en ingevoerd. De aanpak is ook afgestemd met de coördinatrice van de maatschappelijke stages Utrecht. Ze was tevreden en enthousiast. Eind mei is er weer een parkendag. ATV Stadion heeft zich daar weer voor opgeven. We zijn opgenomen in de fietsroute en we zullen evenals vorig jaar een standje opzetten op park Bloeyendaal. Daar zullen twee tuinleden staan, om bezoekers informatie te geven over ons complex. En we hebben gidsen nodig voor de rondleidingen waar bezoekers zich bij de stand voor op kunnen geven. En dan hebben we ook nog mensen nodig die hun tuin in de rondleiding willen opnemen. Gaarne roepen we als bestuur leden op die dit willen voorbereiden in de vorm van denkwerk, beschikbaarheid voor rondleidingen en inventariseren wie hun tuin open willen stellen voor gasten met een praatje. Er zijn helaas nog inbraken. We hebben de politie hierover geïnformeerd. Digitaal aangifte doen gaat nog moeizaam. Een alternatief is om het via Google te doen en dan Aangifte aanklikken. We zien iedereen graag bij de Algemene Ledenvergadering op 18 maart! Namens het bestuur, nEvert Muntslag, voorzitter

werk van Dolf Zwerver

In Memoriam Dolf Zwerver (1932-2010) Een Utrechter is heengegaan, wiens wieg in Friesland stond, maar die getogen was in, en verknocht aan Utrecht. Dolf Zwerver was een schilder in de beste traditie van de Utrechtse school van schilders als Koch en Moesman. Hij lonkte naar de middeleeuwse taferelen van Jeroen Bosch. Dolf Zwerver bekeek de wereld op zijn eigen manier, soms afstandelijk, meewarig, vaak niet begrijpend. Hij leefde in zijn eigen wereld en legde deze trefzeker vast in zijn kleurrijke schilderijen. De afgelopen jaren heeft Dolf Zwerver met zijn vrouw Christine een tuin gehad op ons complex. Hij kwam regelmatig. Hij was niet echt een tuinier, maar veeleer een observator, kijkend naar de natuur, de vogels en vlinders. Zich er over verwonderend waar iedereen toch zo druk mee doende was. m JD 27

De lente bladgroen 2010

MAATSCHAPPELIJKE STAGES IN ONS PARK In Bladgroen van januari heeft onze voorzitter een oproep gedaan voor een coördinator voor leerlingen die op ons park een maatschappelijke stage willen lopen. Daar heb ik mij met enthousiasme voor aangemeld. Binnenkort komen de eerste stagiaires bij ons. Bijna iedereen zal de stagiaires ontmoeten, in de winkel of tijdens de tuindienst - mogelijk werk je dan met een van hen samen - en bij de schooltuinen. Daarom is het belangrijk dat je weet wat zij bij ons doen! De leerlingen komen ieder circa 10 maal een aantal uren meewerken. Hieronder en hiernaast staat de informatietekst voor stagiaires in spe. Zo worden ze in het kort op de hoogte gesteld van de mogelijkheden om bij ons hun stage te vervullen (op onder meer de site voor maatschappelijke stages). In een volgende Bladgroen zul je er meer over horen, mogelijk van de stagiaires zelf. Als je meer wilt weten of suggesties hebt, mail Ina Davids tuin 108 (zie mailadres op site van ATV Stadion). L ID

Bladgroen 2 JG 11

Winkel ochtend = zaterdag nrkopen, kla Plantjes ve d staan, on ten te woor nwi de n rond kruid wiede uw bo e en bijg kel, winkel l n, eventuee schoonhoude s open, zakje koffie verk ls re or k mest vullen met en andere p voor verkoo un den. Ook k werkzaamhe r l leren ove je hier vee tuinieren. biologisch

De leden van de vereniging beheren op een park vlakbij de Berekuil. Daar zijn ongeveer 130 tuinen, voor een deel met huisjes en tuinkassen erop. Er is een winkel die op zaterdag ‘s morgens open is, een groot verenigingsgebouw met een kantine, een gezamenlijke tuinkas, schooltuintjes en een jeu de boulebaan. Op maandag, vrijdag en zaterdag is er plaats voor jou. Je kunt er voor kiezen om in de winkel te werken of leerlingen van een basisschool te helpen op de schooltuinen of samen met een groepje tuinders te werken op de gemeenschappelijke terreinen, of met een heuse klussenploeg het stevige tuinderswerk te doen. Hieronder staan de werkzaamheden. Als je graag bij ons je stage vervult, dan vinden wij het fijn je eerst te ontmoeten en kennis te maken voor je met je stage van start gaat. Je hoort dan over de werkzaamheden, je ontmoet verschillende mensen, je krijgt een rondleiding door ons park en ziet waar je gaat werken. Bij het goed afronden van je stage ontvang je van ons een Certificaat Maatschappelijke Stage. 28

Voorbereiden, gereedschap e.d. klaarzetten, helpen van kinderen, ondersteunen, begeleiden, opruimen & schoonmaken van gereedschap enzo. Je begeleidt zelf een groepje van ongeveer zes leerlingen van de basisschool bij het tuinieren.

TO DO

Tekst voor stagiaires in spe Houd je ervan om buiten te zijn? Met je handen te werken? Meer over de natuur te leren? Dan is een stageplaats bij ATV Stadion, vereniging van tuinders, iets voor jou!

Schooltuinen = op de hele vrijdag

Klussenploeg = maandagochtend Tuindienst = zaterdagochtend Meewerken met werkzaamheden op gemeenschappelijk terrein: vegen, wieden, snoeien, takken slepen, met kruiwagen tuinafval wegbrengen, gebouw en omliggende terrein schoonmaken, tuinkas op orde brengen, composthoop bouwen en zo.

Bomen snoeien, hagen knippen, slootranden maaien, beschoeiing maken langs sloten en dergelijk. Dit is het stevige werk op de gemeenschappelijke delen van het park.

29

De lente bladgroen 2010 Lief en Leed

Het was een buitengewone winter dit jaar, met twee maanden achter elkaar sneeuw en vorst. Dat betekende ook dat er betrekkelijk weinig mensen op de tuin waren. Het was soms gewoonweg te glad. We hebben geen meldingen van valpartijen, gebroken ledematen of schaatsongevallen binnen gekregen gelukkig. Ik hoop maar dat dit naar waarheid is. Wel heeft de winterse kou gezorgd voor longproblemen. Angélica Pelczar heeft erg te lijden gehad van astma en Ab Gaasenbeek heeft zelfs een longontsteking opgelopen. Lief en Leed heeft hen bedacht met een kaartje en bloemen. Het wordt tijd voor het voorjaar. Ik denk dat iedereen daar inmiddels wel aan toe is. Een gezonde en goede start van het tuinjaar gewenst.

ooit kwam schuchter een liefde blauwe krokus uit jouw nuchtere grond winters wit warm sneeuwig blauw van kou ijzig ijs

Rectificatie In de laatste Bladgroen is door mij helaas een onbegrijpelijke en vervelende fout gemaakt in de rubriek Lief en Leed. Daarin werd gemeld dat dhr. Beumer zou zijn overleden. Hier had moeten staan: dhr. Bolleurs sr. (ex-tuinlid tuin 74) Uiteraard is hierover ook contact met de familie Bolleurs opgenomen. Anneloes van den Brink 30

colofon enzo

liefde uit het hart van je grond en jij jij besloot dat het geen groente was en je te ontdoen van dit gewas jij kliefde mijn blauwe liefde mijn kleine stengelbol ijs en weder dienende en dat voor je eigen lol

Bladgroen is een onafhankelijk orgaan van A.T.V. Stadion. Verschijnt 4 maal per jaar in een oplage van 150 stuks Redactie Staese Baars Pauline Terreehorst Jan Deering Tessa Lavrijsen Marjolein Steeman

Adres BLADGROEN Klaverstraat 41 3572 VB Utrecht tel: 030 271 6958 e-mail: [email protected]

Hendrik

Ook werkten mee Anneloes van den Brink Woudi Blok Margrit Bos Evert Muntslag Wil Brakkee Ina Davids Paul Phillips & co

cdghmnqBJORcdghmndgdghqBJ

B

Anneloes van den Brink (tuin 32) [email protected] (06-51142077)

Bladgroen 2 JG 11

Die ene prille lente

Dronk op de tuin Van god los maar om de kikkers en alle kweepeer begaan, de merel te hulp met de appels, het huis met cement, de woelrat vol van genade naar het leven staand, te verschrikter gezegend als het peren regent of pruimen, goed voor de wesp, wreed voor de wespen, aan de kant van de egel, de muizen, de uilen in twijfel om wat het leed, het gras, het kroos, het woord. Drinken wij uit. Vriendin, wij hoeven niet altijd voort. Ed Leeflang

Contactadres van de vereniging: A.T.V. Stadion Postbus 85235 3508AE Utrecht [email protected] www.atvstadion.nl A.T.V. Stadion bestuur: * Evert Muntslag (31) 030-2711160 voorzitter * Sylvia Heijmans (22) 030-2513943 secretaris * Marjolein Steeman (27) 030-2716958 penningmeester * Harrie Smit (25) 030-2314770 complexbeheer * Jan Deering (40) 030-2517693 kantinebeheer Kantine/clubhuis 030-2517693

31