Biodiversiteit in 2010
Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout
Wat is biodiversiteit?
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
2
Wat is biodiversiteit?
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
3
Genetische variatie
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
4
Ecosystemen
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
5
Biodiversiteit in de wereld • Hoeveel soorten? – Gekend: 1,75 miljoen waarvan 17% vaatplanten en 0,3% vogels
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
6
Tropische wouden
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
7
Biodiversiteit in België • Ca. 55.000 soorten – Momenteel 36.000 gekend – 80% daarvan ook in Vlaanderen – Af en toe nog een onbeschreven soort!
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
8
Biodiversiteit in het nieuws Klavervreter legt bouw afrittencomplex lam OUDENBURG - De klavervreter, een plant die zo zeldzaam is dat ze als sterk bedreigd en meteen beschermd staat aangeduid op de rode lijst van de bedreigde hogere planten in Vlaanderen, groeit en bloeit in Oudenburg, vlakbij Plassendale. Het anderhalve meter hoge kruid houdt de aanleg van een nieuw afrittencomplex tegen, want waar de klavervreter bloeit, mag niet aan de grond getorst worden. Het Oudenburgse stadsbestuur wil nu alle bermen van Plassendale afgraven en elders neerpoten opdat de parasiet daar zou kunnen gedijen, terwijl de nieuwe snelwegafritten toch worden aangelegd. Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
9
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
10
Belang van biodiversiteit • Natuur is als een kaartenhuis – Fragiel systeem – Enkele ‘kaarten’ verdwenen: systeem stort ineen
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
11
Belang van biodiversiteit • Cultureel erfgoed vs. Natuurlijk erfgoed
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
12
Biodiversiteit in ons dagelijks leven
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
13
Biodiversiteit in ons dagelijks leven
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
14
• Kiezen voor diversiteit is kiezen voor zekerheid Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
15
Biodiversiteit in ons dagelijks leven
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
16
Biodiversiteit in ons dagelijks leven
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
17
Biodiversiteit in ons dagelijks leven • Molecule Namibische plant beter dan cortisone (UGent, 12 maart 2009)
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
18
Biodiversiteit in ons dagelijks leven • Meer vlinders, minder allergie (Haathela, 2009)
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
19
Biodiversiteit in ons dagelijks leven
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
20
Biodiversiteit in ons dagelijks leven
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
21
Economische waarde • Waarde van biodiversiteit moeilijk in financiële termen uit te drukken – Waarde van soorten – Waarde van ecosysteemdiensten
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
22
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
23
Biodiversiteit in Vlaanderen • 1/4 uitgestorven of zo goed als uitgestorven • 1/4 kan alleen in natuurgebieden overleven (en daarvan zijn er te weinig) • 1/4 kan gemakkelijk gered worden als er inspanningen gedaan worden door iedereen • 1/4 zit overal (Velen kennen alleen die soorten) Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
24
Biodiversiteit bedreigd • Verlies aan habitat – Voorbeeld Atlantische heide (West-Vlaanderen) 1775: 9200 ha – nu: 38 ha
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
25
Biodiversiteit bedreigd • Habitatdegradatie
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
26
Biodiversiteit bedreigd • Versnippering
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
27
Klimaatverandering?
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
28
Biodiversiteit bedreigd • Klimaatverandering
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
29
Biodiversiteit bedreigd • Exoten – Door de mens geïntroduceerd – Invasief of niet-invasief
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
30
De banalisering van de Vlaamse natuur • Natuur wordt steeds meer eenheidsworst
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
31
Hoe het tij keren? • Op gemeentelijk niveau – Gemeente staat dichtbij de burger: lokale actie – Vergunningenbeleid en ruimtelijke ordening – Milieuvergunningen
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
32
Charter biodiversiteit • Structurele samenwerking – Kennis – Communicatie – Betrokkenheid – Concrete actie
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
33
Gemeentelijk natuurbeleid • Gebieden beschermen – Aankoop – Beheer – Ontsnipperen – Openstelling
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
34
Natuur buiten natuurgebieden • Bermen hebben een belangrijke verbindingsfunctie • Vormen zelf een biotoop voor allerlei organismen
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
35
Uitpakken met bermen
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
36
Gemeentelijk natuurbeleid • Soorten beschermen – Aaibare soorten? – Prioritaire soorten
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
37
Gemeentelijk natuurbeleid
• •
foto:s Schweger Naturschutz - Marcel Bex - Natuurpunt
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
38
Gemeentelijk natuurbeleid • Natuur in de buurt & voor iedereen! – Binnen en buiten de natuurgebieden
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
39
Wat kan u doen?
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
40
Ecologische voetafdruk
- Bioproductie - Visgronden - Energie en grondstoffen - Bebouwde ruimte - Natuur/biodiversiteit Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
41
Zelf aan de slag: in de tuin
Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel
42