et Tiszameeris met 127km'?het op één na grootstemeervan Hongariieen ligt in het oosten Hetmeerheeftgeennavan Hongariie. tuurlijkeoorsprong, maaris in de iaren '70 van de 20eeeuwgemaaktdoor de mêns.De bedoelingwas een irrigatievoor de Grote systeemte ontwikkelen Laagvlakte. Erwerdeendam Hongaarse meteenwateÍreservoir in derivierdeTisza gebouwdbii Kiskóreen rond1978werd hetniveauvanhetwatermet1,5- 2 meter verhoogd. Hetlaatstedeelvanhetplan, êên verdeíeverhogingvan het waterpeil met1,5tot 2 meter,werdnooituitgevoerd.Na eenevaluatievan het irri-
gatieplanwerdhet ideevan het Tiszameergêborenvoorhetveiligstellen van deHongaarse zoetwateÍvoorraad, debevan hetmilieuen de ontwikscherming kelingvanhettoerisme.
4. Most Magyarul!Hongariêl4agazine
Bijzondere wáterwereld gevoeddoor Wemogenblilzijndathetlaalste HetTiszameerwordl dê rlveÍ de Tisza,d e langshet deelvan hei iÍÍigalleplan nooii meeÍsÍoornl. DeTiszas debê werduilgevoeíd, DathadbetelangÍijkste zijrivieí vandeDonau. kenddatdeeiandjes dleinhetTllggen hadDeivler ontspÍingl in de Beski- szameer onderwaler grondgebied dengestaanNuvorrnenze een denop OekraÉns ên hêefide Wiiieen de ZwaÍte belangÍ leeÍomgeikenaluuÍlijke Tiszaas bronrivieÍen, vlngvoorvogelsen dierenals VanafTiszabecsn hel nooÍdvan oosienvan Hongarije vormtde De bescherrnde íietveiden Tisza25kilometeÍ langdegÍens het Tiszavalki-bekken aan de vanhelmeefhuisvestussenHongarije en Oekralne, noordkant vogelsoorten als VanaÍszalmárcseke slroomt de tenbljzondeÍe k lornelerdooÍHon-de keizeraÍend, wiisiaairarend T szazevenlig garije,waarnade Szamosin dê enschÍeeuwaÍend. HieÍliglrnldTiszauitkornl.Na Lónyavolgt denin lrelmeeÍdwarsdooÍhei weereen gÍenstraiect: In 17 kilo- rei eenholtenwandelpad. melergÍensmet Oekraineen de zomeikanhel eÍ bloedheet dan5 klornelermetSiowakje. worden,orndatde broeierige waÍmleiussenhetÍietblífthan' Hiernabuiglde TiszabijnaS0 gen.Hetwandepadls alleen gíadenaf naaÍhet zuiden.Ze perveerboolje I bereikbaarvanLr slroomtlangshetberoemdeTokai,voedlhetT'szameer envel volgthaarweglangsde indus- Aanheteindvanhetpadstaan Vanuitde ÍiestadSzolnoken de univeÊ lweehoulenhuisles. siteitsslad Szeged.Bij Szeged huisjesheeÍlu eenprachtigu lsíoomtde Tiszade Vajdaság zichtop dit dee van hetTisza' (Vojvod na)inen mondtna 160 valkbekken, de brugoverde de vogesen kilomelertussenUjvdék(Novi Tiszaen natuurlijk Aanhetandere eind Sad)en Belgrád(BelgÍado) uil wateÍlelies. in de Donau. van het pad is een uitkijkioren
ex.Erzijnbinnen-en sporicomp buitenbaden, eengrolezonne weide,eengoÍslagbad en er is een medisch cenÍum.Het waterln de thermaabaden van dit modernebadcomplex bevat vande theF iodium.Bezoekers maalwaleren kunnenk ezenuit walerlernpeíaluren van tussen de 32 en 40 graden. DemeesteiongeÍen komenech ter vooralvoorhel plezieÍvan hetgolÍslagbad enomkastanjebruinle bakkenin de lellezon. Wienogenerqe overheeÍI,kan op de atleiekbaanachlerhei gaanÍennen, zwernbad rondjes voelbaspelenop oÍ eenparlijlje hel voetbalveld. UiieraaÍdont brekenookde langós-enpalacsintakramen niet,dusu hoeft geenhongerle lijdenljdenshet
sóÍt TiszaïÍred,bij de EvenbLrilen aÍsagrlchingEgyek,igl een Dit slukjevandeoudezoulrolte. wasin de 19eeeuwde belang rijkslehandelsÍoute vanDebie cennaaÍBoedapest. Deroulels vernoemd naarhetbeangrljkstê Helzoulwerdmel arlikelrzoul. botenaangevoerd vanai[,]ára
marosen in TiszaÍiÍedoPboe geladen,van daar Íenwagens KarnpeerdeÍs kunnen lerechlop ging het rnetpaarden wagen delheÍmaalcamping, 300meter verdernaarBoedapest. vandengangvanhetzwembad.De Íoule looptvan oosl naar Decamping is in2004geopendweslmeiaÍ en loe eênkronke en u belaaltslechtsHUF5000 waaÍmenom0e moeíasranoen per dag voor2 personen en heenmoesl.Indejaren30 van eencaíavan.Ditis incusieÍde de voÍigeeeuwzijn er wegên loegangtol hetzwembadl aangeegd,behalve opeenstuk-
vooreenoveÍzichl vanbovenal in a le rustin hun maallijd,de wateMe jnseclenzijnhiergÍoteÍdane overdezebijzondeÍe dersin Hongarjeen de vochÍig zwareluchl,gecomblneeÍd mel Porl Albalrosz de Íeuzenbomen en de lianen, PoÍtAlbatroszs een havenije creëÍeneentropisch sÍeeÍtje. n Tiszalijred. Er gl eenbatiefj kano's,íoeibolen en motolbool- Kanovaren kuntu meleen PorlA balroszls dé kanohaven les.Hiervandaan gids een van het Tiszameer. Hongaarcsprekende Vooí HIJF Tiszaeneenslukje 1000(ongeveer€ lochtoverde 4)huurl u een van het Tiszameer rnaken.De heledaqeenkano.Kanovaren is g dsenzijnechienatuurlietheb populaiÍên in de warmezorner beÍs en kunnenvee vertellen eên goedetijdsbested ng. op oveÍdeI oraeniaunain ditdeel helwaleíis helnarnelijkêen stuk vanhet meer,Vanspeedbolen minderheetdanop hetland, zijnzemindergecharrneerd, om- ZorgeÍwelvoordal u eengoede datdiede rusl,devogesende kaaÍtvandeíivieÍenhelmeerbij u heeft.Dekreekjes en beekjes Erqens haverwege stopidegids w sselene kaarinhooglernpoaÍ bij een eilandje.op hel eiland enwieevenn el opletveÍdwaall ls een pad uitgehakliussen gemakkejk. De oasevan rlsl oe rneeroan een eeuwoLroe op hetwateÍdoetde geslressle wilgenbomen. Een deel van mensgoeden de beweging in de bomenwordtoverwoekerd de kano is nog goed voor de door150jaaroudewijnranken, conditie ook, die met de eerslebezoekeÍs meehieíheen zijnverhulsd. Na Leninstad op Tennóordoosten vanhelT szaeen halÍuurtjewandelen het eilandeindigenwe bj een meerliglTszaÍjváros, helvrcege eeuwenoud meertje.De íusl reLeninstad, AandeÍandvande en de stilÍezijnoveÍweldlgend. slad slaal hel volledlggerefoOoievaars en reigersvooÍzien veerdethermaabad naasihet MostMagyarullHongarijeMagazinê.5
tussen ie van11à 12 kilometer helkanaalinheiwestenen de Palkóshêíbeíg, deHeóeígmel helhoeÍiizer, bilTiszafilred. Dehuidige íoulêvanBoedapesl naarDebíecen, de33,isomhel Egyek-Puslakócs moeÍasheen gelegd.Daaromis dil deelvan de oudezoulroutein originele Helvormltevens slaatgebleven. degrensvan deprovinciegrensen hetnationa e parkHoítobágy. isderuggenDeoudezoutroute graatvandewandêkoules dooÍ dil slukjevanhetnalionalepalk. lJ kuntalwandelend enfietsend kennismakenmetdenatuuÍlijke vanhel encullurelecuriosileilen rnoeras. Egyek-Pustakócs
....-. '/
ru
Puszlakócsmoeras Tenwestenvande oudezouf rouleligtesn uniek,veíboígen stukjenaluuí: hetEgyek-Puszlakócsmoeras.Helis verbazingwekkend datvlakbijeendÍukke badplaats alsÏszafÍíed zoveel Opdektuisngvandealslagnaar U k!nl de oudezouÍoutelangs Palkós hêlmoefaswandelen Egyekis in de vroegere oÍ Ílelsen, herbeíghêl bezoekeÍscenlf urn Dll aalsleis nietaante raden moe- als het ilinkgeíegendheeÍl, vanhelEgyek-Pusztakócs ras. Hel andschapin dit dee hel padii wanldan veÍandert van Hodobáqyis glooienden daardoorgevaÍieeÍder cÍanhel landschap len ooslenvan het moeras,ooil was hel moefas 20.000hectaÍegÍoot.HelweÍd gevoeddooídeovêrslromingen vande Tiszaen Íungeerde als natuuíijkwaleÍeseívoií. Nahetrêgulefen eninkorten van deTiszarnel478kilometerdooí gíaai lslvánSzéchenyi lr.rssen eenmoe€s.Halverwege kuntu 1846en 1880onlstondêengÍool viade I kilometeÍlange, houlen Hetvêr aanlaldodeÍivieÍarmen. oonga'Ít de Fekete-Rél(de valvande rivierverdubbelde bii zwarlewêide)inlopen. peÍkilometeÍ. lJ wandellvia hetholrlenwannalot6 cenlimeter Helwaterwordl daardooí sneller delpaddoorhelmoeÍasenkriigt aígevoerd, waardoor hetEgyek- degelegenhêid de!niekenal!!í Puszta-kócsi rnoeras kleinerwed, vand chtbijlebekijkên. Bijzon-
deíê pantenhierzljn,bijvoor- ziel de bÍuinekiekendefjagen wateÍmos- bovende weidenen de zilverbeeld,bescherrnde sen,verschillendê riêtsoonen reigersvissênin hetmoeras,U onderde en waterlelies.Dil is ook hel Íaakt gegaaandeerd iachtgebiedvan de wilslaan- indrukvande r!sl, de stilteen dieditstukje arendende puneíeigeí,In hel de vreedzaamheid grashoortu de kwarlelsen aan puszlaoveízichheeÍ|.
de íandvande meeíljeszietu zoeken. degruttos naarvoedsel VeÍdergrazenhiefde beroem de koeen,szLlÍk€rnarha,mel hunkaíakteislekehoorns. Aan het eind van hel wande pad is een hul vooívogespollers en u mo€l niet veibaasd opkijkenals u daaÍ een Ílinke geavenceeíde v€zameling veÊ íekijkeísmelhuneigenaren tegenkomt. Vanuitde lorenheeÍlu eenprlrnauilzichl oveÍditklelne, maarmooieslukjeHonobágy. u 6. Most ÍUagyarul!HongaÍijê Ívlagazine
Eijnaaanheteindvande Íoute staal de Górésboeíderij.De boerdejis nogin bedÍijÍendoet daarnaasl d ensla s opvangsiation voorgewondeÍooÍvogels. Ze besÍijdenvanuiiGórésook dê illeqaLe handelin rooÍvogels. dieÍenwor In beslaggenomen den in hel vogelslationweer opgelapt en krijgenhunvÍijheid lerug.Vande eÍ keizeÍaíenden diesinds1993in hêlstalonheb zijner dre in dil benverbeven,
puszla deelvan dê Horlobagy Górésis eentypische boerderij van de puszta.Hij s gebouwd n de peÍiodetussenbeide Wereldoorlogef. NadeTweede WereldooÍlog veÍvulde de boerderijdiverselunctes,Tot aan in 1989was de ornwenleling heleenÍokkerijvoorganzenen parehoendeís. DaaÍnawerdde gekochtdoorhet na boerderij iionaleparken geÍenoveerd. Demeeslegewonde enbevíijde Íootuogels vanHongarije worden op dezeboerdeÍijveÍzorgden veÍtÍoeield voorzeweerworden vrjgelalen. Daarnaasl veÍzorgen ooevaaÍspecialislen hierelkjaaÍ jonge,gewonde ooievaars. Een aanlalvan henkomlhierterug om te broedenals ze volwas-
juisl camping vachl: hetijktalsof deherders melpension. Hierkam zÍnaangekomen vooreenheerlijk peerir.rn de schaduwvan100 g as bier,Deoudelerenkruiken jaar oudewilgenop nog geen vande veehoeders liken klaar te hangenomgevuldie woÍden melwijnoí watervoorhet vervolgvanhundoístige lochtover
TiszarnêeÍen Boedapesl ver bond,maaÍ sindsde aanleg van weg 33 komtef biinaniemandmeer.Alleenboeren, heÊ dersenjageÍs kwarnen noginde herberg, rnaaíblevenna enkee
Del,4eggyes heÍberg ]seenvan de laatstoveÍgebleven herbergenuiteênnetwerk vanmeeÍdan 40 herbeÍgen doordeheleHor GóÍésvervulinog een andere tobágyu I hel begn vande 19" rnaatschappelijke iunclie.Een eeuw.De vuurpaalsmetopen aaniallongeren datlichleveÍgÍf scltooÍsleen veMaÍmdezowel penheeftbegaan, voelrhiereen de heÍbergals hel hus vande iaakstÍaÍuil. Op deze manieÍ heÍberg ef. Debestemanstond hooplde Hongaarse oveÍheid zellachlereen hekwerkvan stezemeerbeseÍvoorhet levenom vigeholienspijlen(een'kár henheenbijte brengen. mentó')om hemiegenrondg azenen kuikente vliegende l,4eggyês csárda TeÍugop de 12 kilomeier lange Deherbergen vanvrceger leveF wandekoute dooí hel rnoeras, den alleendranken onderdak. komenwe aan hel eindbij de Elenrnoesten debezoekeÍs zell oude lvleggyescsáÍda.Deze rneebíengen. DeherbeÍgier kenherbergis verfoemdnaarhet de iedereen enwista es.Belzbos rnelkersenbomen waaÍhij gersvertelden hemhet laatsle naastslaat,Helwas in de 19e n euwsen hij veíeldehel door ee!w een pleisterpaats voor aaniedereen diehetwelenwif de cowboys dlehelveerichilng de. Zo lungeerdede heÍbeÍg de marklenn Boedapesi voordelokalebevokngalseen soortnieuwslabÍiek. Deze heF Delvleggyes heÍbeÍgademt Dergoa eenauthenlieke sÍeeÍvan 200jaaígeledenu L Debjenkorfoven weÍki nogsrceosen aan van
gen her dersjas-
helllvan de penen is geTiszaïL.lred. Hil lrad een strategi sche liggingaan de rouledie Debrecen mel hel
DeMeggyeszou zorneekLrnfen spelenin eenkosluumfilm oveÍ hetHongarle vande 19eeeuw Hetis een eukplekjeorneven de sleervande oudecowboylij den op le snuiven. Hel enige 200melervanlrelrneer.Bijde asligeis dal de herbeÍga een carnpingis een zwembadrnel op aÍspÍaak is le bezoeken. kindeóaden whirlpool.
Watersportparadiis Bij de Allilabaaistaateen reuÀbádszalók zenglijbaan die uitkorntin het Abádszalók s dé plekwaarhet ondiepewater. Open achterde gebeurlbij hel Tiszameer. De dijkzljnstrandtenljes, calésen stad s een samentrekking van restaurants en in Abádszalók de dorpjesAbáden Szaóken s een echlejachlhaven.Hjer kreegin 2005stadsrechten. klrnlu uwboolalmeÍen engaan Abádsza ók ligttussenSzolnok rneegenielen van hel dÍukk€ in, ongeveeí en TiszaÍÈred een slrandleven aanhelT szameeÍ, haf uur Íijdenlen zuidenvan TiszafÍred. Abádszalók ligtniet Ekjaar rondhalÍaugustus is eÍ vervanKiskóÍe, waarindejaren eengrotezeilraceop het meer '70 de dam in de Tiszawerd diestartinAbádszaók. DeÍace gebouwd. Hierdooí ontstond aan gaal over hel he e TiszameeÍ dewesikanl vanAbádszalók een en is populair bijze ersdankzij de goedezeilcondit es op hel In de zornerkunje hieÍwaler Tiszarneer. Daarnaast is er ln skiën.rnelspeedbolen racen, dezomereenserieevenementen toerenopjelskis,zellen, surlen onderdevlag van'DeZomervan enzwemmen inhelondiepewa- Abádszaók'. U kunth er genieier. HeigÍootsleopenbare slÍand ten vanconcerlen, tentoonslel vanhetTiszarneer liglin Abád- lfgen,boolpaÍades bijmaanichl szaókbjde AttilaBaai.Direct en eenzwemwedstrijd naarde achterde djk die hetmeervan oveÍkantvan hei TiszameeÍ. het landscheidt,ligtde Filzes LJleraaÍdwordt20augustus n el .7 MostMagyarull HonsarielMasazine
v e r g e l e n : l eer r e v a n s z e n l l s t v á n s e r ê e n g r o o li e s l v a d a t ookmeleenDe2omervanAbád
D e b l o e mv a n d c T i s z a S t e ! e e n p a a l s v o o í w a a rd e r l c n l z w a n g e rs v a n o e g e ! r van keÍsenbloesern. Elke straat e n e k e t u l n g e u r ln a a rk e r s e n . U b e n l n N a g y k è í Ldj .e b o e m van de Tjszaen de plekwaarde cseresznyepálink! beroernde N a g y k ó rlíi g l o pd e r e c h l e r o € v e r vande Ïisza en deov€í1ochi rn€t d e g a m r n e ep o n l s e e nb e l e v € nis op zich.Degeschedens van d e k e r s e n n N a q y k è r ibi e g n t a a n h e t e i n dv a n d e 1 9 e e e r w metGyórgyPelrovayH lmaakte
e c l e r e l e nm a n d e n( s o r Í r ng e m e e í d a n h o n d e r dj a a r o ! d ) , a r c h e o l o g i s c hveo n d s l e nu i l de Íegio, gebruksvooMerpen van hel boeíenlevênLrI de 19! e e u we n k € d n g v a nd e l o k a e
de beroenrdeGerrnersdoíkers geschiktvoorconsumptre N! be sch kl NagykóÍÍoverde g roolste kersenboomqaard van Honqaíje w a a Í 7 7 v e r s c hl e n d e s o o í e n N a g y k ó r íh e e Í la l s b l n a a r nD e k e r s e n t u rvna nH o n g a í l ee n l g l eeneindlenzuidenvanhelTisza nreeÍ n apfil rnaakl! hier rond r l l e n m e l p a a r oe n w a g e nd 0 0 í tweehonderdheclaíêb oe ende k-"rsenboomsaarden en n luniol l u l e e t uk e r s e D d e b i t r a 4 c e n l m e l e Í g í o o lz i l r . I n t o t a av n d l ! e r m i f s i e n sh o n d € r dv e r s c hI enoes00nenKersen E k l a a r n l L r i s e Í h e lk e r s e n l e s . t v a w a a r b r bl e k e n d €w j n h a n d e a r e n d e r Í r o n s t r a l ehso u d € n e n d e t a Í e s v o s t a a nr n e lv s g e f e c h l e nk a z e ne n a n d e r el r a d i l i o n e êe k k e r n i l e D n .l a l e s d el op w o r d l g e c o m p l e l e e rm ver tredene s n t o c h l l e s o v e r dr ê
U k u n le f e r e nb r a o d b a k k enn eenoiilciëlekenreny kaasma K e nv a n g e [ e n m eK , m a n o e n . v e c h t e nv a n w l q e n l a k k e o nt stro en d€ pá rkastokeritbe zoeKen.waar nen van Kersen ( h o ek a nh e lo o ka n d e r sp) a h n k a s l o o k l .D e B o e m v a n d e T i s z a s k r en . n r a a r r e í h e b b e r s v a n c u l l u u re n Í o l k l o r e mogen n a a íz e K e n r e rv e í g ê r e n . H e tT s z a m e ebr € d l a a nd e e n e k a fl e e n o a s e v arnu s l e na a n d e anderekant een aclieÍslÍand l ê v e nD . e s Í ê ê re n d e m e n s e n d o e n e c h l ê n a u l h ê r l e ka a n . D e b l z o n d e r en a t ! ! r n o dg t u i t
Een b izondereplekin Nagykórii s lrelTajlr.z.hel slreekmuseum DillandhLr s wasvÍoegerdewoon. p aals van e€n máÍshandeaar Nuvindlu ef eenInleressanle col 8 . m o s t l l a g y . r L r l !H o n s n r l j eI r ' l a g a z r n e
loteenboeendeoftdekk ngsreis. Daarnaast zijnde watersporl mogelkheden belerdan aanhel BaalonmeeÍ omdallebilhelTis zame€rop eendaartoeaange
w e z e np a a l s 0 0 k m e l s p e e d b o l e n e n j e t s ks m a qv a r e nH e l i s d a a Í o mn e l z o g e k d a l a o k Hongarenhun vakaniiesleeds v a k e Ía a n h e t Ï i s z a m e e d r oor' r l noq E b Í e n g e nN L w
